장음표시 사용
211쪽
cIVILI. stratib alicui,aut aliquibus commedaret, qui limusmodi curam gererent:& nihil refert uni aut pluribus comendet:ergo potuit comedari potestas,qive eade est,quae reipub.Et authoritatibus probatur.Constat enim regnii no esse OtrarisDuritiaturali,ut isti putat. ius enim naturale est immutabile, ut Aristo.probat. .Etbico.&etia habet in decretis.Nam fregi si esset cotra ius natural , nullo seculo,aut state iustu esse potuit cuius cotrarisi esse costat ex ueteri
testamento tibi laudat Melchisedec Rex Sale,& Ioseph procuratur regni Pharaonis, &exactor tributorum,&Iacob vir iustus regione incolenda a Pharaone accepit,& Daniel cum sicli dis constitutiis est a Nabuchodonosot praesectiis prouinciae: quod utique uiri noli admisistent,s regnum pro tyrannide re piitasserit.Et Deuteronotn.Io.ponutur leges, Sconditiones regibus,quibus regnaturi erat opudslios Israel nec prohibentur regem s bacostituere ed tantuna ne stulisti ena,qui co .stituendus esset,& ibi praecipitur,ut stet sacerdotis praece V,& decreto sub capitis e iam poema nihil autem interest an si sacerdos, aut rex, dummo do eandem habeat potestatem .Et Leuitie constituuntur itidices , qui potest
tm haberent uitae & mortis. Et in libris Re-gxim quidam reges ab ipso Deo constituti l guttabalii eius praecepto praepositi quud utiq;
212쪽
Ha DE POTEsTATE ,' inuqua Dominus fecisset,si cotra ius naturale
suisjet.Et Machabaei,uies sortissimi dis uicti
simi ab omnib' reputatur,qui tame suoru p aru princitatu aut delatu susceperiit,aut iustis de causis illud sibi uindicauertit.Est uero prorsus absurdu existimare aliquid esse cotrarium iuri naturali,aut diuino,quod rerum humananim administratiqni ope disset. Non itaquς, ut sapietur ait Iob,Deus laquam timidus abiicit potestatem,cum ipse sit potens,nec liberras euangelica ut seditios homines imperitae plebis auribus juggerunt regis potestati impedimento est.Vt enim alio loco ostenditur,nihil quod lege naturali licitum st,Euangeli
prohibetur atque in hoc maxime libertas eu
gelica consistit. are si ante Euagelium esui ratibus reges sibi costituete licebat,no estistiman dum post Euangelium non licere.Et cer-u si xςges,legitimi principes non essent,nu riua Apostoli Christi nobis ut illis pareamus,
Ronmin commendassent. in enim Paulus ad Rom.
ρ a nihil aliud agere uidetur.Omnis in quit anima popestatibus subi imioribus stibdita sit. Et ix minoia ea potestas nisi a Deo.&Qui resistit potestat Dei ordinationi resistit.& mulaa lia in hanc sent etiam ad Timo. tertio. Admone, inquit, illos principibus & potestati-
. bys subditos esse Et Secundς Timo.is.Obs cro autum primum omnium fieri obsecraxio-
213쪽
nes pro regibus,&omnibus,qui in sublimitate sunt constituti,ut quietam & tranquilla uita agamus. Et primae a. cap. subiecti estote omni creaturae propter Deu, siue regi,&c.Wdetur ergo quo a regia potestas sit non a republi.sed ab ipse Deo,ut catholici doctores sentiunt.Quamuis enim a republica constituatur creat enim respublica regem non potestate, sed propriam authoritatem in regem trafieri nec sunt duae potestates,una regia,altera conimunitatis. Atque ideo sicut potestatem reipublicae a Deo & a iure naturali constitutam esse dicimus,idem prorsusde regia potestate dicamus nocesse est quod satis conion uni reipub. uidetur c5suetudineque,quae principes Dei,
non ministros reipublicae appellat. Salomo ait enim,Per me reges regnat.Et Dominus Pilato respondit,No haberes potestatem,nisi tradita esset de stipe id est de caelo:errare vidcntur authores concedentes reipublicae potestatem esse de iure diuino,non autem regiam potestatem.Quod si homines,uel respublica noliaberent potestatem a Deo, sed ex codito omnes conuenirent,&pro bono publico uellent potestatem contra se constituere,illa quidem esset ab hominibus sicut est, quam religios tribuut abbati.No ita uero est.costituta est enim in republica sinib' etia ciuil, ' inuitis potestas seipsam administiadi,in quo onicio ciuiles re Monsti
214쪽
MO DE POT 3sτΑΥΕ, ges costituti sunt. Sed dubitari potest an ita etia sit de potestatibus, quibus ins desilire Whbcς gubernant: cilicet an inter paganos sint legitimi principes,&alii magistratus si uidetur 9, no quia s ex Christiano feret quis insidelis,omni prorsus publica potestate,ut iura dicut,priuat propter infidelitate: ergo cum ea de ratio insdelitatis maneat et,impediet legitimu principatu,aut potestate.Et Richardus, uir alio qui praestatis imi ingenii, in libro De paupertate Christi,no solum insdelitate, sed quodcun que mortale peccatu putat impedire omne potestate,& domin tu, iurisdictionem Que ra publica qua priuata,&titutumo sun-ciamentu cuiuscunq; potestatis credit esse ν ' tia cuius rationes praetereo,quia infirmiores sunt,quam ut declaratione indigeat ec Omnino est dubitadu quin apud ethnicos sinit gitimi principes &domini,cum Apost'lus in locis supra dictis,obediedu potestatib'& priucipibus &toto Veseruire praecipiat,qcerte eo Ue oes erat infideles. Et Ioseph & Daniel,p ganoru principes curatorcs,et ministri erat: nec aut principes Christiani seculares aut cles stici huiusmodi potestate & principatu priuare possent infideles,eo diit at titulo,Mins deles sunt,nis ab eis alia iniuria prosectae :ibsit. Et tres quidem causae publicae potestatis iecularis recte explicantur per desiliti0nem, quae η
215쪽
quae ab auth ori bus talis pollitu Potestas apublica est facultas,auth oritas,sue ius guberna di rempublicam ciuilem .Ex dictis facile patet probatio illius: quatenus ad publicam potestate spectat,ostendimus publicas potestates esse a Deo,atque adeo iustas & legitimas: o qui bus sequitur probatio ultimς partis conclusionis suprapositae,in qua dicebamus, nulla hi iusta odi potestatem hominum cosensit abro gari posse. Si enim horno cedere non potest iuri & facultati se defendendi, ropriisque membris ex commodo suo utendi: ergo nec etiam
potestati, cum hoc illi naturali & diuino iure competat.Itidem etiam respublica nullo modo potest priuari huius oci potestate tuendite,& administrandi aduersiis iniuriam & sitorum & exteriorum, quod sne publicis potestatibus facere no potestatque ita si ciues omnes
in hoc conuenirent & omnes has potestates:dmitteret,ut nullis tenerentur legibus,nub li imperarent, pactum esset millum, & inualidum,utpote contra ius naturale Ex superioribus insertur corollarium non contemnendum,his maxime, qui sub uno principatu ®ali degunt. Solentenim ciuitates, quae sine rege sunt,et populari administratio e regunt in ctare sua libertate.Et corollariu est, Quo d n oest minor libertaς in regali principaxu, u in aristocratico & democratico. sic enim distin gutt
216쪽
DE POTEsTATEguit Aristo.tertio Ethico.grincipatus in Monarchiam & principatum unius, Aristo cratia optimatum principatum,&Democratiam, id est popularem seu multitudinis principatum.
Dico ergo non esse minorem libertatem in regali principatu,quam in aliis.Probatur, Qt iacum eadem si potestas,ut supra probatu est, sue in uno, siue in pluribus sit, & tantum uni
melius sit subiici qua pluribus. tot enim sitiat domini quot sunt superiores ergo no est minor libertas ubi omnes uni simillibditi, quam pluribus, maxime cum ubi sitnt plures domi- 1 antes,plures sunt qui potestatem ambiant:&necesse est, ut seditionibus, & disten sonibus respub saepe laboret propter illorum diuersa sententias. Nulla enim fides regni sociis, ait Poeta. Et Dominus per prophetam, Pastores multi demoliti sitiit uineam meam. Oprimum
ergo resiluest unius, sicut totus orbis ab uno
principe & domino sapientissimo subexn
tur. Secundu corollariu,quod ex stiperioribus
ii potestin ferri,est, Quod' tota respublica potest puniri licite pro peccato regis. Vnde si rex iniustum bellum inferret licui principi, potest ille, qui iniuriam accepit, praedari, & alia iure belli persequi,& occidere regis subditos, eti in si omnes sint innocentes: quia postquai rex a re publica constituitur, si quid ille insolenter committat,imput lux reipublicae ten turenim
217쪽
civ ILLtur enim respublica non committere hanc potestatemnitici, qui iuste exerceat,& utatur potestat alias periculo se committit. Tertiu
' corollarium,Nullum bellum est iustum,si costat geri maiori malo reipublicae,quam bono,& utilitate,quantumuis aliunde suppetant tituli, & rationes ad bellu iustu.Probatur, Quia si respublica non habet potestatem inserendi bellum,nisi ad tuendum se,resque suas atq; se protegendum:ergo ubi ipso bello attenuatur
potius atque atteritur,quam augetur, bellum erit iniustum,stuc a rege inseratur, siue a republica. Imo cum una respublica sit pars totius
orbis,& maxime Christiana prouincia pars totius reipublicae,si bellum utile sit uni prouinciae,aut reipublicet cum damno orbis aut Christianitatis,puto eo ipso bellum osse iniustum. iiis bellum Hispaniarum esset aduersus Gallatos alias ex causis iustis sitsceptu , & alioquin
regno Hispaniarum utile: tamen cum maiori
malo & iactura geritur Christianitatis , puta quia Turcae occupant interim prouincias Christianorum , cessandum esset a tali bello. Et haec ad explicationem primae conclusionis. i. Secunda conclusio,Sicut maior pars reipublicae regem supra totam rempublicam constituere potest,aliis inuitis:ita pars maior Christianorum , reliquis etiam renitentibus , Mo-
218쪽
ss 4 DE POTEsTATE narchiam unum creare iure potest, cui omnes principes &prouincie parere teneatur. Prima pars huius conclusionis satis ex superioribus
patet. Si enim respublica suam potestatem uni alicui mandare potest ,& hoc propter utilita
tem reipublicae, certu est non obstare assensus unius aut paucorum,quominus caeteri prouidere postent bono reipublicae: alias non esset' sufficienter consultum reipublicae, si consensus omnium exigeretur, cum ille in multitudine, aut uix,aut nunquam contingat. satis ergo est ut maior pars conueniat in ianum, ut iure
aliquid sat.Ite probat esticaciter, Quia dual, partibus dissentientib oportet ut praeualeat
1ententia alicuius partis necessario .postquam contradictoria non debet, aut praeualere sententia minoris partis:ergo sequenda est sentelia maioris partis.Nam si ad creandum regem requiritur consensus omnium, quiare etiam non requiritur ad no creandum' quare enim magis requiritur consensus omnium ad aut
malivam , quam ad negatiuam secunda pars est, quὁd huius modi rex est sit per totam rempublicam: uolo dicere, quod in regio principatu rex est non solum supra sngulos,sed etiasupra totam rempublicam,id est etiam supra omnes simul.De qua republ.quanquam sunt inter Philosophos uariae sententi multaque
219쪽
disputentur, tamen ego probo illam partem conclusionis nostrae. Quia si respublica esset supra regem,ergo esset principatus democraticus,&popularis,&scnon est Monarchia &. principatus unius:&haec uidetur esse sententalia. Aristo./.Politicatem re publica potest dare potestate alicui, non solum supra singulos, sed etiam supra omnes simul,& ille h beret potestatem regiam,&non aliaestet, qxuim adlinc
principatus unius,no democraticus,aut aristo craticus. ergo rex est supra omnes.Item non
appellantur a rene ad rempublicam ergo non est maior respublica, nec iuperior.Tertia pars conclusionis est, quod maior pars Chistiano rum posset Monarcham constituere. Proba tur, Nam tota ecclesia est quodammodo una respublica,&unu corpus.Iuxta illud Apostoli,omnes unum corpus stimus.ergo habet potestatem se conseruandi, & xuendi , ratio nemque optimam constituendi,qua se melius ab hostibus defendere posset. Item cum sinis temporalis, ut alio loco uberius tractabitur,
sit sub spirituali,& ad illum dirigatur: si habere unum Monarcham esset expediens ad de-
sensione& propagatione religio is fidei Christianae, no uideo chir non possint illi,ad quos spirituale spectat,cogere Christianos, ut unuMonarcham crearent, sicut in fidei satioremn a ecclesiastici
220쪽
rν DE POTEsTATE ecclesiastici principes haereticos priuant prinis patu alias legitimo Item, quia aliquando genus humanum habuit istam potestatem, scili cet eligendi Monarcham, ut patet a principio antequam fieret diuisio: ergo & nunc potest: . cum enim illa potestas esset iuris naturalis, 'Qcessat.Ex hac conclusione in sertur corollariti, Quod in liberis ciuitatibus, ut sunt Venetiae, Floretia,posset maior pars eligere sibi regem aliis contradicetibus. Et hoc uerum uidetur, non solum quia hoc manifeste expcdit reipublicae sed dato quod. magis expediret politia aristo cratica, aut democratica. Na postquam respublica habet ius se administrandi, & id quod facit maior pars, facit tota: ergo potest accipere politiam, quam uoluerit, etiam si nosit optima,scut Roma habuit aristocraticam, quae sorsan non est optima. Tertia concluso,Principum leges& constitutiones ita obligant,ut trasgressores in soro conscientiae culpae rei sint: quam etiam uini parentum in silios,& maritorum in uxores haDent praecepta.In hoc argumento,& pro materiali unis conclusionis multa asserit possent, nec dictu indigna,nec inutilia, si tempus concederet. Sed ratione huius opportunitatis to tam rem quam paucis potero,expedia .Et primum omniu,sunt qui putant leges nulla uim habere,ut earu tras reisores culpa in foro conscientiae