장음표시 사용
231쪽
xot DE POTESTATE etiam habet uim legis.habet enim totus orbii, qui aliquado est una respublica,potestate ser di leges aequas,& conuenientes omnibus,quales sunt in iure gentium .Ex quo patet, ut in D taliter peccant uiolantes iura gelium. Ex quo patet, a, mortaliter peccant uiolantes iura ge-tium, liue in pace, sue in bello: in rebus tame atii oribus,titist de incolumitate legatorii, non licet uni ruo nolle teneri iure gentium: est enmissatum totius orbis auilioritate. sit Circa tertiam conclusonem dubitatur, utrum ' cessante ratione legis, cesset obligatio ut 0xempli gratia prohibetur lege,niquis
noctu telu portet,& ratio eius est propter nocturna pericul Pgo autem scio nullum esse cotra me periculum , an sim in 'culpa arma serendo. Respondetur dupliciter. Potest ratio isgis cessare uno modo , Ratio propterquam lex lata est: ut sitellipore belli prohibeantur arma ad Gallos deserri, tempore pacis lex no. obligat:eadem ratio requiritur ut lex obliget,& duret,&ad hoc quod seratur descit ergo
ratio ad serendum .ergo etiam ad conservaduillam. Et consi matur, Quia per easdem causas res corrumpitur,per quas generatur. Ite silex non est utilis reipublicae,iam non est lex. Secudo potest cessare ratio in particulari quo ad ali' quem.Non ergo ad omnes absolutὸ, uel quoad plures,ut in casu posito, nihilominus etiatalis
232쪽
talis obligatur lege.Quia enim sequutur saepe pericula ex armis nocturnis,est sust cies ratio ut omnib' prohibeat,alias lex nullius esset efficaciae,cu unusquisq; putaret lege non pro se esse posita, sed propter alios:& ita in aliis praeceptis non ratio particularis, sed utilis est attu-33 denda.Dubitatur ' de Tyrannoru legibus an obligent.Et uidetur q, non,cum non habe nipotestatem aliquam .In contrarium in , Quial cum respublica opprimatur a Tyranno, & nosit sui iuris, nec possit ipse ferre leges , nec iam ante datas exequi si non pareret Tyrano, iam respublica interiret. Certe uidetur , v leges,quq sunt conuenientes reipublicae, obligent,etia si serantur a tyrano,no quide quia a tyrario latae, sed ex co sensu reipublicae, cu sanctiussit ut seruetur leges a Tyra no i xs,qu in quod nullae seruentur.Et certe essent in operxβm pprniciem reipublicae, si principes , qui non na- bent iustuin titulum, occuparentv nu,quὁd nulla essent iudicia,nec aliquo modo possen rmalefactores puniri,aut coerceri, cum non sit tyrannus iudex legitimus,si leges ςius non o- l Vltima pars conclusionis es Qiiὁd praec pxλ parentum eodem modo obligant, sicut i ges ciuiles, & precepta maritorum in uxores. Probatur de filiis, Nam scut praecipitur ob dire prepositis,ita commendatur obedire pa-. xentibus:
233쪽
Epbς. si praepositis,etiam erit peccatu no obedire parentibus.Et ad Roma.I.inter crimina & pecca Rom/ y talia quae Deus dicit permisse gentes incidere, annumeratur &ho Parciatibus non obedientes. Item, ia leges precipiunt obedieno tiam parentum: ergo D leges obligant ad ciuia pam,etiam erit culpa non obedire parentibus.
Et certe hoc uidetur inclusum in illo praecepto de honoratione parentum, & sic ut supra diruim est, 2 leges aliquando quidem oblia gant ad mortale,aliquado uero ad ueniale, ita uidetur dicendum de praeceptis parentum.Vnde certe si pater aliquid praeciperet,quod multum referret ad administratione familiae, traugresito illius uidetur moi talis,imo etia in iis, quae spectant ad dispositionem ipsus siti. Sed sicut dictum est,quod non omnis lex obligat ad culpam, puta illa, in qua rex plus dii igit, V m praecipit : multo magis hoc habet uim
e parentibus,qui non temper uolunt exigere debitum obedientiae , sed sollim praecipientes aliquid, uolunt signiscare uoluntatem suam. Aduertendum tamen est, quisd cum simia fila sit pars reipublicae,quod leges postulat d terminare, in quibus filii teneantur obedire parentibus , &in quibus non oporteat, sicut
234쪽
determinauit usque ad quam aetatem, &sic in aliis non erit culpa non obedire paretibus: sic etiam ad leges spectat determinare qua po napossiet castigare pater siliu inobediente& coercere ne ultra liceat patri progredi.De prxc piis aute uiroru circa uxores pbaripotest.Naalias no poterit constare familia,nisi sit unum capti cui caeteri parere teneantur: hoc autem est uir,qui est caput domus,& uxoris,ad Eph. Et ibidem, Mulieres suis uiris snbditae int πλsicut Domino.Et postea dicit,Uxor autem ttimeat uirum suum.Item quia leges hoc iubent, ergo tenentur obedire, & etiam ad leges spectat quomodo, & quo usq;
uxor teneatur obedire uiro &an posset uir uxorem ue beribus castigare si . . , 'eut de filiis di- , trximus deter
235쪽
FRATRIS FRA&cIS cI A Vic TORi Ade potestate papae, Cr concilij relectio, re quaestione, virum concilium gentrale posit facere decreta, erleges condere,quas ii summus Pontifex po it immutare,uel per dispensationem,uel prors is per abroga.
Locus relegeiaus es aptatibannem asce
et Papa in quo genere decretorum aut eamnum nihil pol it immutare dispensando, er multo misse abroagando.
a concilium,si declarat aliquid esse de fide, .ut de iure diuino,quod Papa in hoc nihil posit seclarare, ut immutar maxime si taleius pectet a fidei uel admoures ecclesiae uniuersiis. 3 P. pa,quod posit distesareis legibus,sstitutis conis
Summus pontifex,quod non solum post dispensare
institutis coci orumsed in totum,er aliquando abarogare talem legem,uel latutum.1 Papa non ob tante decreto irritante concilij, quod p set dijpe fra inllat ut is eius.c Papa, quod dilpensando in legibus, er decretis, tam eonciliomm,quam aliorum ponti'cumlinit erra. re grauiter peccare. ν papae quod non ιceat dispensare in legibus,redeor tu conciliorum pro suo arbitrio,Cr sine causa ratio, ηιbib,etiam ubi nihil continxiit iura diuini.
236쪽
civi LL Papa,quod multo minia fotest abrogare sine αν arationabili decreta concilii quam in eis di pensure.' Lex aliqua etiam positiva, quod posset ese in eccleasti, βrte aliquae tales uni, in quibus expediret, ut nunquam disipet aretur. φ conciliu quado,er in quo easu posset declarare,er det minare,er etiam statuere, ut in aliqua lege eccleast silea nunquam disspensaretur. concilium quod uidetur non pose errare in determis natione, uos in aliqua lege ecclesia lica nunqua dis Jenstetur. concilisfacta determinatione,quia nunqua in aliqua lege ecclesia lica di pensetur,an liceret nunquam Paspae dispensere in tali lege, utra dissessando ex qua
ςμnque causa, peccaret mortaliteria Decretum si fieret a concilio quod in aliquibus legiis bus ecclesiasticis nuquam dispenseretur,quod tale deis cretum non deberet apponi in multis legibus, Ad sola in paucis, bisque grauigimis , Cr ualde necessa αrijs. 3 Decreto hcto per conciliuηuὁd in aliqua lege eccleristastica nunquam di pensetuari si illo non obstante, Papa dispensaret, utrum tenerrefactum, e lo quo male
ii Papa sicut peccaret di pensem contra decretum concili ,quod ita etiam peccaret petens dioensationem :
a Pontificis dinpensationes, quodsint in duplici diserentis,eν quae sint.
ιν Papa quid pinsit,aμt quid non post,σc. quod non spectri H Abditos illudiaterminar aut examinare.
237쪽
DE POTESTATE probatum.13 Papae mandatum ut dispensatio, quod non semper Obliget subditos ad parendum. xy Papast dispensaret in quo castusubditi non tenerem turparere distensationi. io Papa quod non deberet aegre ferre es potius gaudere quod fieret aliquod decretum a concilla,quo cavereatur,ut in aliqua lege ecclesiallica nunquam distensam
Q Papae mandatis,an liceat rellereper apperationem adfuturum concilium. ra Pontificis madatis resistere, er non parere,quia non uictatur permittendum cuicunque priuato sua aut ritate,etiam si buivi modi mandata essent contra dea terminationem concit . a Papast facta declaratione,er decreto a concilio, nauarium mandare quid agendum. a concilium, quando ,er in quo cas posset cor
Q concilium quae maxime debeat caueres quando do 'decretum aliquod esset faciendum,ut Papae aut horitastilibuta conferuetur.
R O parte affirmativa quaestion nis arguitur, Quia concilium estu super papam,essio papano potest G ισ immutare decreta illius. Conses di m quentia patet, quia par in p xςm
non habet inaririum .c.innotuit.de electione ergo missio nimus inferior sit superiorem. Aritecederis
238쪽
PAPAE ET cON cILII. xrs tecedens est communis sententia omnium parisiensium,& multorum doctorum. Et coria firmatur consequentia, Quia alias eadem ratione posset defendi, st episcopus posset dispesare in legibus papae,imo & in legibus eoiicialiorum.s enim papa cum si inferior,nihilominus potest dispensare,aut abrogare legem cta cilii ergo non obstabit etiam, quod episcopus dato quod sit insertor,non possit etiam dispessere.& consrmatur iterum,saltem recepta illa opinione de superioritate co cilii, uidetur omnino sequessa pars affirmativa sed illa opinio est probabilis,ergo etiam haec. Consi matur, Quia dato, sint pares potestates,par in parem non habet imperium,ut in dicto c.innotuit.ergo non potest tollere quod concilium sanciuit.unde uidetur,quod concilium in hac causa posset dicere Pontisci,quod Hebrari r sponderunt Moys,Exo.a .Quis te constituit
Iudicem stiper nos,& principem'Et silmmus Pontifex debet meminisse illius respons Do mini nostri,Quis me constituit Iudicem si
gatio legis tempore & loco opportuno est pascere gregem.omnis enim actus iurisdictionis si actus pastoris.sed silminus Poti sex est uniuersalis pastor, iuxta uerba proposita Iohan. iaQ-Posce Oves meas.Et in concilio Calcedo 'ρο ε nensi
239쪽
LM DE POTESTATE acclamatum est poni sci Leoni Apostolico . oecumenico.i.uniuersali pastori .Et Matth.is. Quodcunque solueris super terram,&c. sed dispensare est soluere obligationem. ergo.NOtandum primo quod ut ponit Herbeus d. primo disseretia est inter abrogare,&di- .spensare,& interpretari, pro quo uide Sylvestrum in uerbo papa. f.i6. Notandum secunc O, quod omnes doctores distinguunt, specialiter S.I ho.quolibeto .arti .is.& multis aliis locis, ' duplex est genus canonum & decretorum,sue sint conciliorum,siue sint sanctorii, patrum,&est unum genus canonum re uera de iure diuino, sciit quae pertinent ad articulos&sdei,ad substantiam sacramentorsi, aut q' necessariam habent connexionam ad legem diuinam seu naturalem,pertinentia ad bonos
Et ut certo ordine ac more theologorum x procedamus,sit prima propositio.In' hoc genere decretorium aut canonum Papa nihil potest immutare dispensando , & multo minus abrogando. Concluso est Omnium theologorum absque controuersia, quidquid Cano ninae disputent. Et ponit eam sinct. Tho. in multis locis, id in quotlibeto ubi supra, & in
artic.8.&potest breuiter probari,quia ius ha-
240쪽
iis d. s.cap.i .naturale ius semper permanet. &Esa.a .contra eos qui temere tentavcrut immmutare ius naturale, dicit si transgressi sunt leges, mutaueruntius,dissipauertit foedus sempiternum,&c. Sed ius diuinum & positiuum nabent eadem uim sicut naturale, quia ius na turale no habet vim, nisi quia latum est authoritate diuina:alias non esset obligato tu, quidquid dicat Gregorius : cum obligatio esse . non positi nis a superiori ergo simpliciter in iure diuino non cadit dispensatio humana. Pro maiori & breuiori declaratione argumentor contra istam propostionem. Primo, Papa potest dispensare in matrimonio rato non consummato, & iii solubilitas matrimo nil est de iure diuino: ergo potest dispensare. Maior probatur, Quia uotum sisten ne dirimit matrimonium, ut patet in c ex publico.de couersione coniugatorum. Sed uotum solene est de iure positivo, ut patet in ciunico de uoto in .6.ergo ius positiuum tollit ius diuinu. Misnor patet ex illo, Quos Deus coniunxit, homo non separet .Matth. 9.&1.ad Corin. . se V cundo argumetor, Papa dispensat in gradibus δε ρω ' prohibitis iure diuino:ergo. Antecedens patet Qui ccipere relictam fratris est prohibitum iure diuino,ut patet Leuit. 18. Uxorem fratris Lelii re sui nullus accipiat. Et eodem modo accipereo x amitam,