장음표시 사용
321쪽
MI DE INDIs INsVLANI s. dere panem:&si non labet dominium,accipit alienum. ergo non potest euadere mortale. Sed hoc arguntentum parum procedit,pri-mtim neque Armachanus,neque otclessuidetur loqui de dominio naturali sed ciuili. Secundo negatur consequentia, & diceretur, quod in casu necessitatis posset alienum accipere.Tertio, Non est perplexu , quia potest poenitere.& ideo aliter arguitur.Primo, Quias peccator no habet dominium ciuile,de quo uidentur loqui, ergo nec naturale.cosequens est falsum,ergo .Probo consequentiam, Quia etiam dominium naturale est ex dono Dei,scut ciuile imo plus, quia ciuile uidetur e se de iure humano. ergo si propter offensam Dei homo perderet dominium ciuile, eadem ratione perderet etiam dominium naturale . Fals tas autem probatur, Quia non perdit dominium stiper proprios actus,& super propria membra. habet enim peccatorius defendendi propriam vita. Secundo, Scriptura sacra serpenominat reges illos, qui mali erat,&peccatO- ' RU res,ut patet de Salomone, Achab.& aliis multis: no est aut rex qui non est dominus ergo. Tertio conuerto argumentum factum pro parte contraria,Dominium sundatur in ima gine Dei sed homo est imago per naturam, scilicet per potentias rationales .ergo non perditur per peccatum mortale.Minor probatur ex
322쪽
Augusti . libro f. de trini. & ex doctoribus. AQusti. Quarto, Dauid uocabat Saulem dominum suum,& regem tempore quo persequebatur. I.Reg. I 6.& aliis locis .imo tempore Dauid ali δε quando peccauit, nec perdidit regnum. Quinto, Genes q0.Non auferetur sceptrum de Iu- Genes s. da, nec dux de semore eius donec ueniat, qui mittendus est &c.& tum multi merui mali reges. ergo. Sexto,Potestas spiritualis non perditur per peccatu mortale, ergo nec ciuilis, quia multo minus uidetur iundari in gratia, quam
spiritualis. Antecedens autem patet,quia presbyter malus consecrat eucharistiam,& malus episcopus sacerdotes,ut certum est licet Vul-clesneget, concedit tame Armachanus. Item I.Pet. a. Obedite praepositis uestris, non tan-1.Pet.a.
tum bonis, sed etiam dulicolis. Vltimo, Nullo
modo est uera simile,cum sit praeceptum obedire principibus,ad Roma. 13.&i .P. a.& non Rom73' capere alienum, quod uoluerit Deus qud deflet ita incertum, quod essent ueri principes,& domini.Et in summa,haec est manifesta haeresis:&sicut Deus solem suum oriri sacit sit per bonos &msos, & pluit stiper iustum &aniustum:ita bona temporalia dedit bonis &malis, nec disputatur eo quod dubitetur, sed
ut crimine ab uno,id est a tam amenti haeresidiscamus omnes haereticos. restat,utrum saltem ratione infidelita-
323쪽
3οα DE INDIs IN su LAms. tis perdatur dominium .Et uidetur quod se, quia haeretici no habent dominium ergo nec alii infideles, quia non uidentur esse molioris
. coditionis. Antecedens autem patet cx.c.cum secundum . de haeret.libr.5.ubi cauetur quὁd bona hari ceticorum ipso iure sunt consis odia.
Respondeo per propositiones.Prima, Infidelitas non est impedimentum,quo minus aliquis sit veruq dominus .Haec cockisio est S.Tho. ecunda secundar,q.IO .ar.ra .Et probatur etiam primo.Quia Scriptura uocat regος aliquos iΠ-S.No. εdeles ut Sennacherib,& Pharaonem, multos alios reges.Item quia grauius peccatum est Udium Dei, quam in s delitas sed per odium, ,π &c Itoria Paul.ad Roma. 1 3.&Pctr. I. Pet.2.lubent praestare obedientiam principibus-quia
tunc crant omnes infideles,&seritos obedire. dominis Itiem Tobias iubebat reddi agnum a Tob. r. Gentilibtis captum ranquam furtivum Tob. a. quod non eisit, si Gentiles non haberent dominium. Item Ioseph secit totam terram Aegypti tributariam Pharaoni,qui erat in s de si s εἶ lis, Genesi .Item ratione S.Tho.Qiua fides non tollit nec ius naturale, nec humanum, sed dominia sunt uel de iure naturali, uit humano.ergo non tolluntur dominia per des cium sdei.Et tandem iste est ita manifes userror, sicut praecedens,& est haereticum. Ex tuo pate quod nec a Saracenis,nec a Iudeis,
324쪽
DE IN DII IN IVLANIS. 3otuel aliis insdelibus licet capere res quas positdent,perse loquedo, id est quia infideles sunt: sed est furtum, uel rapina, non minus quam a Christianis. Sed quia peculiaris difficultas est de haeres, si secunda propositio Stando in iure diuino, haereticus non amittit dominium bono rum, haec est omnium,&est nota. Cum enim
amissio bonorum sit poena,& nulla est poena delege diuina pro isto statu, constat stando in iure diuino non amitti bona propter haeresim. Item patet haec propositi OeX prima. Nam si propter aliam infidelitatem non pcrditur dominium, nec propter haeresim, cum ni hil sit cautum specialiter de haeres quantum' ad hoc in iure diuino. Sed utrum de iure hi mano Conradus quidem libr.I. q. 7.con. 2.& conratas. 3. uidetur tenere quod haereticus ipso facto perdit dominium bonorum suorum:ita quὁd in foro conscientiae cadit a dominio. Ex quo inseri, quod nec potest alienare, & alienatio non tenet, si fiat.Probatur ex illo c. cum secundum leges. ubi propterea praemittit,quod propter aliqua crimina secundum leges, eo ipso suarum rerum dominium authores delictoru perdunt.& papa determinat, quod idum sit pro crimine haeresis.& idem uidetur tenere is Iohan. Andr. in d .c.cum secundum.& uidetur ι c de his haberi ex l. 4.C,de haei et.ubi interdicitur freti. . reticis
325쪽
3oι DE INDIs INsVLANII. reticis uenditio,& donatio,& omnis contra- . eius bonorum suorum.
Item leges obligant in foro conscientiar,prima secundae q. 96.articu . . sed pro declaratio- δ' ne sit tertia propositio,Haereticus a die commissi criminis incurit confiscationem bonorum. Ita tenent communiter doctores& est Directo, determinatio Directo .libr.3.titulo 9.dc sum-
ωψpt tu ina Baptistiana in uerbo abi Ol.M. II.&uidetur diffinitum in illo .c.cum secundum leges &ind. l. . C.de haeret.
ii Quarta propositio, ' Nihilominus quamuis constet de crimine,ante tamen congemnas tionem non licet fisco occupare bona haereticorum .Haec est etiam omnium,& est determinatio dicti c.cum secundum.Imo esset contra ius diuinum,&naturale, ut poena daretur. executioni antequam quis condemnetur. Sequi- tur ex tertia conclutione , quod' condemnatione facta etiam post mortem, retroagitur confiscatio ad tempus commissi criminis ad quamcunque peruenerit potestatem .Hoc co- i ollariu est etiam omniti,& particulariter Panormi. in c.f. de hqreticis. Secundo sequitur, 13 quod uenditiones,donationes,&omnis alia alienatio bonorum a die commissi criminis sunt inualidae. itaque secta condemnatione, omnes rescinduntur a fisco,etiam pretio non restituto emptoribus .Etiam haec est omnium
326쪽
Quinta propositio, Nihilominus haereti
cus est dominus in foro consilentiae ante qua condemnetur.Haec propositio uidetur contra Conrad.& Direct.&Iohan. Andi . sed tamen
est propositio Sylves .in verbo, haeres.*.8.Et tenet illam, & disputat ad longum Adrian.
quot.6. q. 2.&idem uidetur Caieta.in summa
in uerbo poena.Et probatur primo, Quia hoc, ipsum scilicet, priuari in soro conscientiae est poena.ergo nullo modo debet infligi ante co-demnationem nec satis scio an ius humanum hoc pos et facere . Item probatur manifeste, Quia ut patet in illo c .cum secundum leges. eodem modo sunt confiscata bona ipso facto propter incestas nuptias.Item si mulier ingenua rapta nubat raptori: imo si quis de mercibus importatis no soluat uectigalia consueta,
ipso facto bona cosscantur. Item qui illicitas
merces exportat, ut arma, serrum, ad Saracenos ut patent omnia ista in.d.c. cum secudum c. mse
leges & c. de incestis nuptiis.l. cum ancillis.&dum. C. de raptu uirgi .l.una.& de Iudςis.c. ita quo- QO retturundam.&fide uectig.l. sn. Imo papa in aec. cum siecundum. expresse dicit, quod scut est consscatio in illis cas bus,ita uult quod sat propter haeresim . Sed nullus negat,quin inc stuosus' raptor,& deserens arma Saracenis,
327쪽
3ο DE INDIs I Ns VI. ANI s.& non soluens uectigalia, quin maneat uerus 'dominus bonorum suorum in foro conscientiae: quare ergo non conuenienter dicunt de haeretico & ipse Conradus etiam eodem modo dicit de illis casibus,& de haeretico. & gra
uius esset cogere hominem iam emendatum
abhqres,restituere bona suco. Sequitur corol, larium, quὁd haereticus potest licite uiuere ex bonis litis. Secundo sequitur item, quod ,κ titulo gratioso potest transierre bona sua,pui ta dona do. Sequitur terti δ,st titulo onerose puta uendendo,aut dando in dotem,s crime posset uenire in iudicium, no licet transierre. Patet, quia decipit emptorem,& ponit eum
in periculo perdedi &rem& pretium,s uediis tor condemnetur. Ultimo sequitur, quod si re uera non esset periculum confiscationis, posset etiam licite titulo oneroso alienare, ut qui esset haereticus in Germania, catholicus posset licite emere ab illo. Graue esset,st non posset licite in aliqua ciuitate Luthcranorum si quis est catholicus, emere agrum ab haereti co, nec uundere illi: quod tamen necessario es-o n. t set dicendum, si omnino haereticus non est dominus in foro constientiae.
omnibus his sequitur concluso, Qu*di, barbari nec propter peccata alia mortalia , nec propter peccatu infidelitatis no impediuntur quin sint ueri domini,tam publice quam priuatim
328쪽
iis ira Dii INSULANI, nec hoc tittito possunt a Christianis occupari bona & terrae illorum,ut late i& cleganter derducit Caiet. secunda secti datiq66 ar M. Rosis an ideo non essent domi ut, quia sitiat insens seti, uel amentes. Et circa hoc dubium est, an ' ad hoc ut aliquis sit dapa x dominii, requira tur usis rationis.& C 5 radus qui de libro, 1. q. cooradus.
6. ponit conclusionem, quod domini uim conseuenit creaturae irrationabili ta sensibili quam insensibili. . Probatur , Qui adominium nihil aliud est quam ius utendi re in usii suum: Sed bruta habent ius super herbas , & plantas. Genesi .Ecce dedi vobis omnem herbam as serentem semen super terra, &uniuersa ligna, quae habent in semetipsi, sementem generis
sui, ut sint uobis in esicam,&cunistis animati bus terra'. Item astra habent uis illuminandi Gene. r. Posuit ea in firmamento caeli ut luco- Genest. Tent, ac praeessent diei, ac nocti .Et leo habre dominium super omnia animalia gressibilia, unde & rex animantium uocatur. Et aquila est domina inter uolucres.unde Psal.IO r.Herodii domus dux est eorum . Eiusdem lentCnti' - .
est Sylvest. in uerbo dominium, in principio 'λ μ μ ubi dicit qti ὁd elemen ta dominantur inuice. sed respondeo per propositiones. Prima,
Creaturae irrationales non possunt habere dominium. Patet, quia dominium est ius, ut fatetur etiam Conra1sed creaturael irrationa
329쪽
is Dis Itis V LANI s. les no possisnt habere ius: ergo nec dominio. probatur minor , quia no possiit pati iniuria, ergo no habent ius Probatur assumptu, uia
qui prohiberet lupum,aut leonem a pr da,uel bouem a pastu, no faceret ei iniuriam,nec qui claudit senestram ne sol illuminet, facit iniuriam soli. Et confirmatur, Qui a s bruta habet
dominium,ergo qui tolleret herbam a ceruo, faceret surtu, quia caperet alienum inuito, domino. Item,Ferae non habent dominium sui, ergo multominus aliarum rerum. Assumptu
probatur, Quia licet eas impune interficere etia animi gratia: unde etia Philo i. politi. 9, uenatio seraru est iusta.&naturalis. Item, ipsae, sera & omnia irrationalia , sunt hominis per proprietatε, multo magis quam serui .ergo si serui no 'possimi habere aliquid fuit, multominus irrationalia.Et confrmatur proposito
rationalis habet domini usui actus, quia ut ipse etia dicit prima primae,q.82 ad, p. per hoc aliquis est dominus seoru actuti, quia potest hoc uel illud eligere. Vnde etiam, ut ibidem dicit,
appetitus circa ultimum snom no stimus domini si ergo bruta no habent dominium suorum actiium,ergo nec aliarum rerum. Et licet disputatio uideatur de nomine, certe hoc est ualde improprie loqui,& praeter communem modum
330쪽
modum loquedi tribuere dominium irrationalibus.Non enim dicimus aliquem esse d0minum,nisi eius,quod situm est in sua seculiate.Ita enim loquimur,Non est in mea secuit te,non est in mea potestate,quando non siim
dominus.Bruta autem cum non moueant sic,
sed potius moueatur, ut S. Tho.ait prima se cuncta ubi supra:eadem ratione nec habet dominium.Nec ualet ouod Syluust.dicit, quod dominium aliquando no dicit itiς, sed solami potentiam. & hoc modo ignis habet domi nium in aquam:s enim hociatis est ad domi, inium,ergo latro habet dominium ad intersi 'ciendum hominem, quia habet potentiam ad hoc,& sur habet potentiam ad capiendum pecuniam.Quod autem dicit astra dominari, &leonem esse regem, certu est dictum metapho imce,&pertranssationem.
Sed potetst uideri dubium de puero ante usum rationis an possit esse dominus o Quia uidetur nihil differre ab irrationalibus :&Apostolus ad Galat. . Ruanto tempore lam Gati. . xes paruulus est, nil, it differt a seruo. Sed serauus no ost dominus, ergo,&c.Sed sit sectio da Propositio,Pueri ante usum rationis postunt esse domini.Hoc patet, inita possunt pati iniuriam ergo habent ius rerum. ergo & domimium,quod iiihil aliud est,quam ius.Item bonapupillorum non sunt in bonis tutorum: &u a habent