장음표시 사용
331쪽
habent dominos,ergo pupillos.Ite,pueri sunt haeredes,Sed haeres est V succedit in ius desuncti, & qui est dominus haereditatis.ι cum haeres.sfde diuer. tempora.prς scrip. & inst.de haered.qualita. & disserentia. f. sua . Item diximus , v sundamentu dominis est imago Dei, quae adhuc est in pueris. & Apostolus eo de loco Gala. . Quanto tepore haeres paruulos est, nihil differt a seruo, cum sit dominus omniti. Nec est idem de creatura irrationali, quia puer non est propter alium,sed propter se, sςut est
Sed ' de amentibus quid Dico de perpetuo amentibus quod nec habet,nec est spes habitu
ros usum rationis : ssique tertia pco postio.
Videtur adhuc quod possint esse domini, quia possunt pati iniuriam: ergo habent ius. sed hoc remitto ad iurisco fultos, utrum pDssint habere dominium ciuile,& quicquid sit de hoc, sit ad propositi. Quarta propositio, M Nec ex hac parte impediuntur barbari ne sntueri domini.Probatur, Quia secundu rei veritatem non siint amentes, sed habent pro sito modo usum rationis .Patet, Quia habent ordinem aliquem in sitis rebus, postquam habent ciuitates,quae ordine constant, & habent an trimonia Gistiniri, magistratus, domin0s,'Q-
ges,opifici , committationes, quae Omnia requirunt usum rationi ritem relisionis speciρ:
332쪽
DE 1 DII 1NsvLAMt ς' is, istem no errant in rebus, quae aliis simi euidentes, quod est indicium usius rationis. Ite Deus&natura non deficiunt in necessariis progna parte speciei praecipuum authm in homune es ratio,&frustra est potentia, quae non reducitur ad actu. Item suissent sine culpa sita tot millibus anno Hi extra statum sultitis , .esta essent nati in peccato,&non haseret baptii
m Um, nec usum rationis ad quaeredum neces sarin ad salutem,unde quod uideantur tam in sensati & hebetes, puto maxima ex parte; venire eY mala & barbara educatione, cum eliet a ud nos uideamus multos rusticorum parum
differentes a brutis animantibux . Restat ergo
ex omni biis dictis , quod sne dubio barbari erat & publice & priuatim ita ueri domini,
sicut Christiani:nec hoc titulo potuerunt spo liari aut principes,aut priuati rebus sitis,q, .n 6 essent ueri domini.Et graue esset negare ill sesqui nihil iniuriae unquam secerunt, quod co- cedimuς Saracenis,& Iudaeis perpetuis hosti bus religionis Christianae: quns n5 negamus. habere uera dominia reru liuirum, siali 3s noti
occupauerunt terras Christianorum.
superest respondere ad argumcnta in contrarium, ubi arguebatur, qii odissi uidentur serui a natura, quia parum ualent ratione ad regendum extam, seipsoq. Ad hoc τespondeo
quod certe Ari stoteles non intellexit , 'uod xi 3 tales,
333쪽
tales , qui parum ualent ingenio, sint natura alieni iuris, &non habeant dominium,&sui & aliarum rerum : haec enim est seruitus ciuilis&legitima, qua nullus est seruus anatura . nec uulti philosoplitis quod si quisune natura parum mente ualidi, quod liceat occupare patrimonia illorum, & illos redigere insbruitutem,& uenales sacere: sed uult docere, quod a natura est in illis necessitas, quia indigent ab aliis regi & gubernari bonum est
illi, subdi aliis, sicut siti indigent subiici pa-xetibus ante adultam aetatem, &uxor uiro. Et
quod haec sit intenso philosophi, patet: quia
eodem inodo dicit, quod natura sunt aliqui domini,scilicet qui ualent intellectu. Certum est alitem, quod non intelligit, quod tales possent sibi arripere imperiti in alios illo titulo,s sint sapientiores sed quia natura habent sa- cultatem ut possint imperare & regere. Et scidato quod isti barbari sint ita inepti & hebetes ,uddicitur: non ideo negandum est habere uerum dominium,nec siint in numero se uorum ciuilium habendi.Verum est,quod ex hac ratione & titulo posset oriri aliquod ius ad subiiciendum eos,ut infra dicemus.' Restat coclusio certa, Quod ' antequa Hiaspani ad illos uenissent, illi erant ueri domini,& publice & priuatim. Supposito ergo quod sunt uel erant ueri domini, supereri uidere
334쪽
D E 1M DIS 1NsvL A m s. mquo titulo potuerint Hispani uenire in possesso ne illius regionis: & primo reseram titulos qui possint praetendi ,sed non idonei nec legitimi. Secundo ponam alios titulos legitimos, quibus potuerint barbari uenire in gitionem
Hispanorum. Sunt autem septem tituli, qui
possitnt praetendi, sed non idonei, sempte autem alii uel octo iusti & legitimi.' Primus ergo titulus posset cile, quὁd Imperator est dominus mundi :& scdato, quod tepore praeterito suisset aliquid uitii iam esset purgatum in Caesare imperatore Christiantias mo.Nam dato ' ita sit,quod cnt ueri domi ni, possent habere superiores dominos, sicut inferiores principes habEt regem, & aliqui reges habet imperatorem, unde in eandem rem
possunt plures habere dominium unde illa, disti lictio iuristarum,Dominium, altum, basiastim,directum, litii merum, mixtum. Dubitatur ergo utrum isti haberentu dominum superiorem. Et quia non potest esse dubium nisi de Imperatore, aut de papa , de istis dicemus. Et primo de Imperatore.Et uidetur quod Imperator si totius orbis dominus, & per comsequens etiam barbarorum. Primum ex communi appellatione,quam tribuunt Imperato. ri,Diuo Maximiliano,aut Carolo semper Augusto, orbis domino. Item, Exiit edictum a Caesare augusto , ut deicriberetur uniuersus
335쪽
Luc. - .rbi ,Luc. r. Sed non debent esse peioris conis ditioni V Imperatores Christiani toin Dolixi mi uiderer iudi sic Carsaiae esse uerit domi-nti Iudaeoru .Reddite, inquit, quae sunt Caesa- ''' fix Caesari &e. Lucia o .n5 tradetur aute quod sari ius posset habere, nis quia Imperator. ergq.De hoc Bart. in exti uagat. ad reprimen. quae est Menr τ.tenet exp esse, quod imperator de iure est totius orbis dominus. Et id e tenet glosim c per uenerabit . qui siti sint legi. Et item ad longum glo .in c. uenerabit. de electio.& pro bant primo. 8. q. I.in apibus, ubi Hieronymus
dicit 'iiδd in apibus unus est rex, & in mundo linus Imperator. Ite flad.l. Rhodia. deprecatio .ubi Imperator Antonin' dicit Ego quidem mundi dominus .Et in l.bene a Zenone C. te quadru. praescrip. omnia principis esse intelliguntur. Et posset etiam probari: quia Adam primo,&postea Noe uidetur suisse dolGenesia mini orbis, Genes t. Faciamus hominem adimao nem & similitiidinem nostram , ut praerisit plicib' maris,& uolatilibus caeli, uniuersaeque terre,&c.& inta, Crescite, & multiplicamini,et repleto terra,&s tibiicite ea &c.Et idein sententia dictum est Noe Gene. 8. Sed illi habuertit si cessores, ergo.Item quia non est credἴdum, qui ii Deus instituerit in orbe optimum genus gubernationis, Psal tos. Omnia in sapientia seci1ii. Sed illud est Mqnarchia ut
336쪽
DE I INDI S INSULA NIL 3isS.Tho.egregie, disputat e regi.princi.libra. c. a.& uidetur sentire Arist. 3. Politi ergo uidetur quod ex institutioue diuina debeat esse
unus Imperator in orbe.Item ea quae sitiat praeter natura,debet imitari naturaliassed in natu ratibus est semper unus rector,ut in apibus,in corpore cor, in anima una ratio. ergo ita debet cile in orbe unus rector, sciat unus Deus.
' sed haec opinio est sine aliquo sundameto. Et ideo sit prima c5clusio.Imperator non est dominus totius orbis. Probatur, auia domi nium non potest esse nisi uel iure naturali, uel diuino,uel humano. Sed nullo tali est domi nus orbis,ergo. Minor probatur, primum de iure naturali,quia ut bene dicit S.Tho.I.p. q. 92.areticu.I.ad secundum,& q. 9 .articu . q. In iure naturali homines liberi sitiat,excepto dominio paterno,&maritali.De iure enim naturali pater habet dominium supra filios,ωmaritus in uxorem .Ergo nullus est qui iure maturali habeat imperium orbis.Et, sicut etiam dicit secunda secudae, q.IO. articu.IO. dominium&pra latio introducta sunt iure humano,e .go no sunt de iure naturali: nec esset maior ra tio quare hoc dominium conueniret Germanis magis quam Gallis.Et Aristoa .Politi. Duplex est potestas,una familiaris,ut patris ad filios, uiri ad uxorem,& haec est naturalis. Alia est ciuilis, quae licet a natura quide habeat orisue tum,
337쪽
ν DE IN DII IN IVLANIL tim,& ideo potest dici de iure naturae,ut sis Tho.de regimi.prin .c.r libr.r.est enim homo animal ciuile: non tamen natura sed Iege con; stituta est.De iure autem diuino ante aduentum Christi redemptoris non legimus fuisse imperatorem & dominum mundi, quamuis glossilia Bar.in extrauagan .ad reprimend.al. ducat de Nabuchodonosor, Dani.9.de quσdicitur,4 u rex regum es, deus caeli, regnum, fortitudinem,gloriam,&imperium dedit tibi,&omnia in quibus habitarent si ii homi*num. Sed certum est, quod nec Nabuchodosor accepit imperium specialiter a Deo, sed eo modo quo alii principes .Rorn.3ῖ.Omnis potestas a domino Deo est.& Prouerb. 8.Perme reges regnant,& legum conditores iusta de cernunt. Nec etiam habuit imperium iure in totum orbem,ut putat.Barto.nam Iudaei non
erant ei subiecti iure.Item ex hoc ipsi3 patet, quod nullus erat de iure diuino dominus totius mundi, quia gens Iudaeorum erat libera ab omni alienigena, imo erat prohibitum in lege ut haberent dominum alienigenam Deu.r7.Non poteris alterius gentis hominem regem sacere.Et quamuis S .mo .de regi princi lib.3.c. .& s.uidetur dicere, quὁd imperium Romanorum suit a Deo traditum propter iustitiam illorum & amorem patriae,& propter optimas leges,quas habebant,hoc non est in
338쪽
telligendum, quὁdex traditione,aut ex institutione diuina haberet imperium,ut August. etiam dicit i8.de ciuit.Dei, sed quod prouidet diuina sectum est,ut consequerentur imperium orbis: sed alio iure scilicet uel iusti belli, uel alia ratione, non eo modo quo habuit Saul,&David regnum a Deo. Et hoc secilὸ intelliget siquis consideret, qua ratione, &succesilone imperia&dominia in orbe peruenerint usque ad nos.ut enim omittamus Omnia, quae praecesserunt diluuium, certe post Noe orbis fuit diuisiis in diuersas prouincias& regna siue hoc fuerit ex ipsius Noe ordinatione, qui superuixit diluuio rio .annos, Genes 9.qui in diuersas regiones misit colonias, Beros ut patet apud Berostim Babylonicum: siue, quod uerisimilius est, ex consensti mutuo gentium, diuersae familiae occupauerunt diuersas prouincias,ut Gen.33.Abraham dixit ad Lot, si s 3. Ecce uniuersa terra coram te est, si ad sinistra ieris, o dextram tenebo: si tu dextram elegerit,ego ad sinistram pergam. Vnde Genesio. G 6 ' traditur, quod per pronepotes Noe diuisae siminationes,®iones, siue in aliquibus regionibus primo inceperunt esse domini per tyrannidem, sicut uidetur suisse Nemrod,de quo Genesio.quod primus incepit esse po-Genesio.
tens in terra siue conuenientibus in unum aliquibus in unam rempublicam ex consensu
339쪽
DE INDIs IN svLAN1s.communi sibi constititerunt principem: Ce tum est enim uel his uel aliis non dis imilibusnis dis dominia &imperia incoepisse in inirido ac postea,vel iure haereditario,vel iure belli uel aliquo alio tali titulo derivata esse usque
ad nostram aetatem, saltem usque ad aduentu Saluatoris.Ex quo patet, nullum ante aduentum Christi habuisse iure diuino orbas imperium,nequo illo titulo hodie posse imperatorem sibi arrogare orbis dominium,& per conseqtiens nec barbarorum. Sed post aduentum Domini posset quis praetendere, quod ex tra ditione Christi esset unus imperator in orbe, quia Christus etiam secundum humanitatem suit orbis dominus,luxi millud Matth. 18. Data est mihi omnis potestas, &c. quod secun dum August.& Hieronymum. intelligitur se cundum immanitatem. Et, Omnia subiecit sub pedibus eius, ut i fitroducit Apostolus r. Corin .in f n.ergo sicut reliquit ii, terra unum uicari im in spiritualibus,ita reliquit etiam in temporalibus, dc hic est imperator . Et S.I ho. de regi .prin.b br. 3 c.13. dicit, quδd Christius anatiuitate sita erat uerius mundi dominus,&monarcha, cuius uices gerebat Augustusdicet
non intelligens .clarum est, quod non gerebat
uiues in spiritualibus,sed in teporalibus.Ct ergo regnum Christi si fuit temporale suit in
toto orbe,ergo etiam Augustus erat Domi , ' nus orbis,
340쪽
DE IN DII IN&VLANI s. s nus orbis,& eadem ratione silccessores eius.
Sed neque hoc dici ullo modo potest. Primis, quia hoc ipsum est unum dubium, an Christus secundum humanitatem suerit Dominus temporalis orbis.Et probabilius est quod no,&ipse Dominus uidetur asserui se in illo li,
co,Regnum meum non est de hoc mundo. io
Unde & S.I ho.illic dicit, quod dominium s. Christi ordinatur ad salutem animae,&ad spiritualia bona,licet a temporalibus non e clu- . datur eo modo, quo ad spiritualia ordinatur. ,
Vnde patet,quod non est sententia S.Thom. quod regnum eius esset eiusdem rationis cum
regno ciuili & temporali, sed ita est, quod ad finem redemptionis habebat omnimodam potestatem, etiam in temporalibus sed secludo illo sine, nullam habebat .Et primum, dato quod sui siet Dominus temporalis, hoc est diuinare dicere quod reliquit illam potestarem imperatori, cum de hoc nulla mentio si cha sit in tota scriptura.Et quod S.Tho.dicit, quod Aunustus gerebat uices Christi, primum hoc dixit in illo c.In tertia aute parte, ubi loquitur ex instituto de potestate Christi, nullam mentione facit de hac teporali potestate Christi. Sechido S.I ho.intelligit,st gerebat uices per hoc,quia temporalis potestas est subiect &ministra spiritualis potestatis.Ιmo hoc modo