장음표시 사용
371쪽
31, DE INDIs IN IVLANIL hactenus non possum aliud intelligere, nisi quod dictum est: unde si non eissent alii tituli quam illii prosectὁ male consultum esset saluti principum, uel potius eorum, ad quos spectat dirigere. nam principes sequuntur aliorum consilium quia per se haec examinare non possunt. Quid prodest homini s uniue sum mundum lucretur, seipsum uero perdat,& detrimentum sui faciat' Matth. i 6.& Marc. 8.&ILuz9.
barbari potuerint uenire in ditionem Mid anorum
s v M M A. Barbari quomodo potuerunt uenire in ditionem His panoru ratione naturalis societatis, comunitatis. ii pani, qu)d habeant i M peregrinandi ad Indorurum barbarorum prouincias, ex illic degenti, sine tamen eoru nocumento aliquo,nec possunt ab istis pro.. hiberi. 3 Hi panis,quὁ liceat apud Indos barbaros negotiari,
, sine patriae tumen incommodo, importando merces, quibus iri carentiem. π e ferendo inde aurum, erargentu uel alia quibus abundant. nec illorum Prin:
cipes possunt impedimeto esse quominiis subditi exerceant commercia inter Ili panos,erc.
Barbaris,quod nou liceat probibere Hidianos a coma municatione cr participatisne istorum, quae apud ras sint communia tam ciuibus,quam hostilibus.
372쪽
DE INDIS INSULA NIL 3set Liberis apud Indos nascunt in ex parentibus Hispanis illic domicilium habentibus cruelint esse ciues, quod non pollini arcer uel a ciuitate, uel a commorado aliorum cistium ostenditur. Barbari si utilent prohibere Hispanos quominus exercerent cum illis commercia c.quid e et agendum. Hi baiu si omnibus molesti me tentatis,non possunt con equisereritatem cum barbaris in uin cis vitates occupando,er subiij eudo illos,an hoc secere licite pol int. His an quando, in quo casu possent sevire in barabaros tanquam in perfidos hostes, in illos omnia belli iura prosiqui,eos spoliare o Cr tu captiuit atem reddere,quin etiam ex dominos priores deponere, nouos constituere.
Barbari quod causa religionis cliri lianae propagat; dae potuerunt in Histanorum ditionem uenire. Et quod christiani habeant ius praedican her annui candi Euangelium in prouinci' barbarorum. Papa, quod potuerit negotium conuersionis Indorum barbarorum foliis viqianis demandare, omni.bus alijs non solam proic tionem edetiam coirimer
Barbari quod non sint debes ita neque eorum bonis priuandi, si permittant Hillianos libere, sine impedimento Euangelium praedicare ue illi sedem recipiant, iue non. Barbari, ue eorum domini, De ipse nihltitudo pedi es huangel promulgationem quomodo' ab Hispanis absque tamen fandalo) posuit coerceri .7E quid ιcendum de hi qui praedicatio em a mittunt, conuersisnon tamen aut inrerficietes, es punsentes,
373쪽
siue terrentes ad christum conuersos impediunt. 3 Barbari cluomoto potueruntin Hispanorum Ethanem venire,eo quod cum espent conuersi, π christia, ni essecli,eorum principes ut ut metu uolentes eos ab idololatria reuocare,ab Hispanis fuerint prote cti, sub eorum tutelam recepti. 34 Barbari,quod in Histanorum uenire potuerint ditionem quia cum bona pars eorum eset ad christum co versa,papa ilis petentibu aut non petentibus po*tuerit ex rationabili causa dare illiue christianu principe,ut est Hispanorum rex,ulijs dominis infidelιbus repulsis. . .is Barbari infulam quolim o in ditionem Hilanorum venire potuerunti propter orannidem. ε Barbari Indi,quod potuerint in Hi panorum ditio. nem uenise per ueram,Cr uoluntariarn electionem. ' Barbar quodsocietatis,er amicitiae titulo potuerut uenire in ditionem Hispanorum. Hi ani quod potuissent barbaros religere ab eorum ditionem si certo con laret eos esse amentes.
PRIMV S titulus potest uocari natura
lis societatis,& communicationis. Nunc die, de legitimis titulis et idoneis, quibus barbari ven re potuerunt in ditionem Hispano- mTl a hoc sit prima conclusio,Hispani habent ius peregrinadi in illas prouincias,& illie degendi,sine aliquo tamen nocumento barbarorum,nec possunt b illis prohiberi.Probatur primo ex iure gentium, quod uel est ius naturale,vel derivatur ex iure naturais.1nssi.de iure natural genti.quod naturalis r
374쪽
DE INDIS INSULA MILtio inter omnes getes constituitur, uocat ius gelium. Sic enim apud omnes nationes habetur inhumanum sine aliqua speciali causa hospites & peregrinos male accipere econtra rio autem humanum,& olliciosum,se habere bene erga hospites: quod non esset, si peregri ni male facerent, accedentes in alienas nationes. Secudo, A principio orbis cum omnia essent communia o licebat unicuique in quamque regionem uellet, intendere & peregrin xi.Non autem uidetur hoc demptum per rerudiuisionem.nunquam enim suit intentio gentium per illam diuisonem tollere hominu inuicem communicationem: & certe teporibus Noe fuisset inhumanu.Tertio, omnia licent, quae non sunt prohibita,aut alias sunt in iniuria aut detrimento aliorum. Sed ut supponi- 'mus talis peregrinatio Hispanorum est sine iniuria aut damno barbarorum. ergo est licitu.
Quarto, Non liceret Gallis prohibere Hispanos a peregrinatione Galliae,uel etiam habitationis,aut econtrario, si nullo modo cederet in damnum illorum,nec sacerent iniuriam. ergo nec barbaris.Item quinto,Exilium est poena etiam inter capitales.ergo non licet relea re hospites sine culpa.Item,sexto Haec est una pars belli,prohibere aliquos tanquam hostes a ciuitate,uel prouincia,uel expellere iam existentes. Cum ergo barbari non habeant iustu bellum
375쪽
3s DE INDIs INsVLANI s. bellum contra Hispanos, Supposito Q sint innoxii.ergo non licet illis prohibere Hispanos a patria sua.Item septimo secit illud Poetae, Quod genus hoc hominum, qariaue hunc
Permittit patriam hospitio , prohibemur
Item octauo Omne animal diligit sibi simile. Ecclesasti,t . ergo uidetur st amicitia inter homines sit de iure naturali: & contra natura est uitare consortium hominum innoxiorum. Item nono facit illud Matth.as .Hospes eram,&non collegistis me.Unde cum iure naturali Mideantur recipere hospites,illud Christi iudicium statuetur cum omnibus.Decimo,iure naturali communia simi omnium, &aqua profluens,& mare item flumina,& portus, atque naues iure gentium undecunque licet applicare.Institu.de rerum diuiso: & eadem ratione
uidetur publice.ergo neminem licet ab illis prohibere.ex quo sequitur, quod barbari iniuriam facerent Hispanis, si prohiberent illos Isais regionibus.Item undecimo,ipsi admittiit
omnes alios barbaros undectique. ergo face rent iniuriam non admittentes Hispanos. Ite
duodecimo,Quia s Hispanis non liceret peregrinari apud illos uel hoc esset iure naturali, ut diuino, aut humano : naturali & diuino certe licet, si lex humana esset, quae prohibe-
376쪽
DE IN DII INs Vi ANu.ret sine aliqua causa anire naturali,& diuino, esset inhumanum, necesset rationabilis,&per consequens non haberet uim legis. Decimo tertio,Vel Hispani sunt silbditi illorum,uel non . Si non simi subditi, ergo no posui prohibere. Si sit Hi subditi, ergo debet eos bene tractare.Item decimo quarto Hispani sit ni proximi barbaro ro,ut patet ex Euagelio Luc. io . de Samaritano. Sed tenentur diligere proxim os, Matth .aa. sicut seipsos.ergo no licet prohibere a patria sua sine causa, Aug'.de doctria Augusna Christiana, Cu dicitur,Diliges proximum tus, mami stu est omne homine proximia essea Secunda propositio,Licet' Hispanis negotiari apud illos, sine patriae tamen damno, puta exportantes illuc merces, quibus illi caret &adducetes illinc uel auru , uel argetum, uel alti ivibus illi abundant.hec principes illorupossunt impedire subditos suos ne exerceant commercia inter Hisipanos,nec econtrario cuIllis.Probatur exprima.Prim ὁ, quia etia hoc uidetur vis gentium, ut sine detrimento ciuiuperegrini commercia exerceant.Item secundo eodem modo probatur, Cum hoc liceat iure tumo, ergo lex quae hoc prohiberet sine dubio, causa non esset rationalis.Ite teletiO,Princeps tenetur diligere Hispanos iure naturali.
ergo non licet eis si potest fieri sine detrimcnto illorunt, prohibere: illos a comodis sitis si
377쪽
31s DE INDIs IN IVLANI s. ne causa. Qirrario, Quiri uidetur sacere contra
illud prouerbiu,No facies alteri, quod tibi seri no uis .Et in summa certu est, quod no plus possunt barbari prohibere Hispanos a commercio suo, quam Christiani possunt thibere alios Christianos. Clarum est aute, quod si Hispani prohiberet Gallos a comercio Hispaniarum, non propter bonum Hispaniae, sed ne Galli participent aliquam utilitatem, lex esset iniqua, & contra charitatem. s autem hoc te ge caueri iuste non potest,nec etiam facto seri quia lex non est iniqua,nisi propter executionem legis. & ut dicitur.s . de iusti . & iure,
uelut uim inter homines Omnes cognatione quandam, natura constituit uidetur contra
ius naturale , ut homo hominem sne alioua causa aduersetur . No enim homini homo lupus est,ut ait Ouiduis, sed homo.
' Tertia propositio, Si quae sitiat apud barba
ros comunia tam ciuibus quam hospitalibus, non licet barbaris prohibere Hispanos a communicatione & participatione illorum .Exempli gratia, Si licet aliis peregrinis uel enodere aurum in agro communi uel ex fluminibus, uel piscari margaritas in mari,uelin flumine: non possunt prohibere Hispanos, eo mo- , do duntaxat, quo aliis licet, cum diuites ciues,& naturales incois no gravetur.Haec pro '
batur ex prima,& secunda.Nam si licet Hispanis
378쪽
DE INDIS INs ut A NIL 31'nis peregrinari & negotiari apud eos , ergo licet eis uti legibus & comodis Oim peregrino iii Secudo, Quia quae in nullius bonis sunt,iure petiti sitiat occupatis. Insti. de rem diui.6. serrae besti .ergo li auru in agro,uel margaritq in
mari,aut aliud quodcuque in suminis' no est appropriatii iure naturali , crit occupatis , sicut & pisces in mari. Et quia multa hic uid tur procedere ex iure gentium , non quod sit ius gentium : tame quia derivatur siisscienterox iure naturali,manifestam uim habet .ad dandum itis & obligandum .Et dato quod no semper derivettu ex iure naturali, satis uidetur esse consensus maioris partis totius orbis,maximὸ pro bono comuni omnici. Si enim post prima tepora creati orbis, aut reparati post diluuiu, maior pars hominu c5stituerit, ut legati ubique est entinuiolabiles, ut mare esset commune,ut bello capti essent serui, & hoc ita expe-
pediret ut hospites non exigerentur certe nochaberet vim, etiam aliis repugnantibus.
Quarta Propositio, Imo 'sex aliquo Hispano nascantur ibi liberi,& uelint este ciues, non uidetur quod possint prohiberi uel a ciuitate uela commodis aliorum ciuium .dico ex parentibus habentibus illic domicilium .Pro batur, Quia hoc uidetur esse de iure gentium, iit ciuis dicatur,& sit, qui natus est in ciuitate. f.de appe.l. ciues .Et cosrmatur, Quia chi hoi Z 3 mo
379쪽
318 DE INDIs IN's VLANI Lmo sit animal ciuile, talis natus in una ciuitate,no est ciuis alteri' ciuitatis. Si ergo no esset ciuis illi no estet ciuis allicui ' ciuitatis, per impediretur a rure naturali,& getis imo uidetur, i qui uellet accipere domiciliti in aliqua ciuitate illorum,ut accipiodo uxorem, uel alia
ratione, qua alii peregrini solent seri ciues: non uidetur quod possint prohiberi plusquaalii:& per consequens gaudere priuilegiis ciuium sicut alii,modo etiam subeant onera aliorum .Etiam facit, quod hospitalitas commendatur 1.P. . Hospitales inuice.& 1.ad Timo.
de episcopo, Oportet episcopum hospitalem esse, unde econtrario nolle accipere hospites,& peregrinos,in de se malum. Quinta propositio, Si barbari uelint prohibere Hispanos in supra dictis a iure genti xi,puta uel commercio,vel aliis, quae dicta sunt, Hispani primo debent ratioe,& suasionibus tollere scadalii, & ostendere omni ratione se nouenire ad nocedum illis,sed pacisce uelle hospitari,&peregrinari sine aliquo incommodo illorum:& non silum uerbis, sed etia ratione ostendere,iuxta illud, omnia sapientes prius experiri decet.Quod si reddita ratione barbari nolunt acquiescere, sed uelint ui agere, Hispani possunt se defendere, & omnia agere ad securitatem suam conuenientia: quia uim ui r
pellere licet.Nec solum hoc,sed si aliter tuti eru
380쪽
Dg INDIs rNsvLANIL 3s, se n5 possunt,artes,& muniti oes discare: &s acceperint iniuriam,illam authoritate principis bello prosequi, &alia belli iura agere. Probatur,Quia causa belli iusti est ad propul-
findam & uindicandam iniuriam,ut supra diactum est ex S. Tho.secuda secundae, q. quarta. sed barbari prohibentes iure gentium Hispanos, seclut eis iniuriam: ergo si necesie sit ad obtinendum ius situm bellum gerere, possunt hoc licite sacere. Sed est notadum, quod cum barbari isti fiat natura meticulosi,&alias stolidi,&stulti, quatuctique Hispani uelint eos
demere a timore & reddere eos securos de paci fica conuersatione:possitnt adhuc merito timere,uidentes homines cultu extraneos,& armatos,& multo potetiores se.Et ideo s commoti hoc timore cocummi 'ad exigendos,uel
occidendos Hispano s,liceret quidem Hispanis sie defendere,& seruato moderamine inculpatae tutelae,nec alia belli iura liceret exercere in illos, puta uel parta uictoria, & securitate, occidere illos,uel spoliar uel occupare ciuitates eorti, quia in illo casu sunt in nocetes,&merito timet,ut supponim'. Et ideo debet Hispani se tueri: sed qua tu seri poterit cu minimo detrimeto. illorum quia est bellu dutaxat de- sensitiv.Nec est incolientes,st cum ex una parte est ius,& ex altera ignorantia inuincibilis,