장음표시 사용
401쪽
postquam in relectione de titulis di sputaui, quos Hispani possunt praetendere ad illas prouincias siue iustis siue initisti :uisiim est de iure belli breuem disputationem habere,ut illarrclectiones ab liitiores uideantur. Sed quia haec disputatio etiam simul cum secunda relectione in scholis proponi oportuit,non licuit extendere calamum pro amplitudine, & dignitate argumenti,& materiae, sed quantum breuitas temporis patiebatur. Itaque solum notabo propositiones principales in hac materia cum probationibus breui jsimis, abstinens me a multis dubiis, quae in hac disputatione conferri possent.Tractabo aute quatuor quaestionesprincipales.Prima, An omnino Christianis sit licitum bella gerere. Secunda, Apud quem sit authoritas,aut gerendi,aut indicendi bellum.Tertia, Qtiae possint,&debeant esse causae iusti belli .Quarta, Quid in bello i sto,&quantum liceat in hostes.' Quantum ad primum,posset itideri, quὁd omnino bella sint interdicta Christianis. Prohibitum enim uidetur eis se defendere, iuxta lud,Non uos defendentes, charissimi sed date locum irae.Rom.12 dc Dominus in Evangelio, si quis te percusserti in dextera maxillam tuam,praebe illi & alteram .Et ego dico uobis
nattb.L nζs qui acceperint gl)dium, gladio peribunt.
402쪽
Neque satis uidetur respondere,quὁd omnia haec non sunt in praecepto, sed in consilio. Sa tis enim magnum in conueniens esset, si beIla omnia, quae a Christianis suscipiuntur, sunt
contra consilium Domini.In contrarium est sententia doctorum, & usus receptus in ecclesia.
Pro quaestionis explicatione nota,quod licet inter catholicos satis conueniat de hac re, Lutherus tamen, qui nihil incontaminatum reliquit, negat Christianis etia aduersus Tur cas licere arma sumererinnixus tum locis Sciapturae suprapositis,tum autem, luὁdsi Tur car invadant christianitatem, illa est u oluntas Dei, cui resstere non licet.In qua tamen re noita potuit imponere Germanis hominibus ad arma natis, scut in aliis suis dogmatibus . Et
Tertullianus no adeo uidetur abhorrere ab-
hac s entelia, qui libro de corona militis,disputat,an in totum Christianis militia coueniat. Et tandem profecto in ea opinione uidetur perseuerare,ut Christiano militare interditiuputet.Cui,inquit, ne litigare quideliceat. sed relictis extraneis opinionibus, sit responsio, d quaestionem unica coclusione, Licet' Chii illianis militare & bella gerere.Haec conci xilio est Augusti .in multis locis contra Faustum,&libro 83. qu stionum,et de uerbis Domini,&fecundo librocontraMahichae.&in larmone it de puero
403쪽
de puero Gnturionis,&ad Boni licium epistola,di serte astruit.Et probatur concluso,ut AH i, probat August. ex uerbis Ioha. Baptistae Luc.
iuriam seceritis. Quod si Christiana disciplina inquit Augusti. omnino bella culparet, hoc potius colitium salutis petentibus in Euagelio daretur,ut abiicerent arma,seque militiae omnino subtraherae Dictum est ute eis, Neminem cocutiatis, contenti estote stipendiis uestris. Secundo probatur ratione,scilicet secunda secundae,q. O .artic.I.Licet stringere gladium,& armis uti aduersus interiores ma-' lesectores, & seditiosos ciues,secundum illud Roma.13.Non sine causa gladium portat,minister enim Dei est uindex in iram et,qui male agit: ergo etiam licet uti gladio,&armis aduersus hostes exteriores.Vnde principibus dictsi est in Psal Eripite pauperem,& egenu dς m nu peccatoris liberate.Tertio ia lege naturae
hoc licuit,ut patet de Abraham,qui pugnauit
contra quatuor Reges.Genesi .Item in lege scripta,ut patet de David,& Machabae.Ex lex euangelica nihili interdicit,quod iure naturali licitum si,ut S.I hom.eleganter tradit Ia.q. Io 7.orticu.ultimo .unde & dicitur lex liberi tis Iaco.I.& a .ergo quod licebat in lege natu-
rae,& scripta,non minus licet in lege euai geliea.Et Quia de bello defensuo reuocari in dubium
404쪽
- DE IURE BELLI.bium no potest , quia uim ui repellere licet.K. de iustitia, & iure,l .ut uim . arto probatur etiam de bello offensuo, id est in quo non solum defenduntrir, aut etiam repetuntur Les,
sed ubi petitur uindicta pro iniuria accepta. Probatur inquam quarto authoritate August. libro 83. qii st.& habetur c. dominus.2ῖ.q.Iussa bella solent diffiniri,qtiae ulciscuntur iniurias, si gens uel ciuitas plectenda est, quae uel uindicare neglexit,quod a sitis improbe factsi est uel reddere quod per iniuriam ablatum est.Probatur etia de bello offensuo: quia bellum etiam defensuum geri commode non potest, nisi etiam uindicetur in hostes, qui iniuriam secerunt, aut conati sunt facere. serent enim hostes audaciores ad iterum inuadendunt si timore poenae deterreantur ab iniuria.
Probatur etiam, Quia finis belli est pax,& securitas reipu. ut August.inquit de uerb. Domini,&ad Bonifa. sed non potest esse securitas in republica nisi hostes coerceatur metu bel- . li ab iniuria:esset enim omnino iniqua conditio belli,s hostibus inuadentibus iniuste rempublicam, solum liceret reipu.auertere hostes nec possent ulterius prosequi .Probatur etiam ex fine,& bono totius orbis. Prorsus enim Orx , bis consistere in selici statu non posset, imo esset rerum omnium pesiima conditio, si tyranni quidem,& latron ςs,& raptores possent impunς
405쪽
;84 DE IURE BELLI. impune iniurias sacere,& opprimere bonos,& innocentes, nec liceret uicissim innocentibus animaduertere in nocetes. Probatur Octauὁ,& ultimo, Quia in moralibus potissimum argumentum est ab authoritate& exemplis. Probatur exemplis sanctorum, & bonorum
uirorum, qui non solum bello defensuo tutati sunt patriam , resque suas, sed etiam bello offensivo prosecuti sunt iniurias ab hostibus
acceptas,uel attentatas,ut patet de Ionatha,&x. cb. s. Simonrii.Macli. o. qui uindicauerunt morte
Iohanis fratris sui cotra filios Iambri. Et in ecclesia Christiana patet de Constatino, Theodosio maiore,& aliis clarissimis & Christi nissimis imperatoribus, qui multa bella utrius' que generis gesserunt, cum haberent in consiliis sanctissimos,& doctissimos episcopos. secunda quaestio, Apud quem sit authoritas gerendi aut incendendi bellum. Pro qua, sit prima propositio , Bellum ' defensivum quilibet potest suscipere & gerere,etiam priuatus.Haec patet, Nam uim ui repellere licet.is, ubi supra.unde hoc bellum quilibet potest gerere sine authoritate cuiuscunque alterius, no solum pro defensione personae,sed etiam rerum, &bonorum. Sed circa ista conclusione dubitatur primo, An inuatus a latrone,aut inimico,possit repercutere inuasore, si possit fugiendo euadere.Et Archiepiscopus quidem respondet
406쪽
rospondet,st non. quia iam no est defensio cumoderamine inculpatae tutelae: quilibet enim tenetur se defendere quantum poterit cum minimo detrimento inuaseris. Si ergo resistedo
oportet aut occidere, aut strauiter uulnorare
in uasore, potest autem se liberare fugiendo: ui 'ρ detur 9, teneatur. Sed Panormitan. Colim.de resti. spoliares istinguit.s enim inuasus magnu dedecus subiret fugiendo, non tenetur funere, sed potest repercutiendo, iniuriam repellerer si uerὁ non saceret iacturam famae, aut honoris,lit' monachus,aut rusticus inuasias a nobili,& sorini iro, tenetur potius fugere. Barto . autem in I.1. F. de poenis,&ini furem .is. de sicariis,indistincte tenet, v licet se des en ore, nec tenetur sugere: quia fuga est iniuria .l. item apud Labeonem .sside iniurias sciuiem pro I rum defensione licitum est armis resistere, ut in aec. olim.&in c.dile sto. de sentetia excorn. libro .c. multb magis pro arcenda iniuria corpor liliquae maior est quam rerum iactura.l. inserubrum.is de poeta Et laaec opinio potest probabiliter & satis titio teneri,maxime cum i ura cciuilia hoc concedant,ut in dicta l. furem. au . thoritate autem legis nemo peccat : quia leg
/ dant ius in foro conscientiae.Vnde etiam s iure naturali non liceret occidere pro de sensu ne rerum,uidothisis iure ciuili factu si licitu:&hoc reuera secluso scadalo,uidetur licere no
407쪽
)υ DE IURE BELLI. . solum laico, sed etia serico,& religioso uiro,r Secunda proposito, Quaelibet ' respublica habet authoritatem indicendi,& insere di bel- lv.Pro probatione est notandit, D differentia est quantum ad hoc inter priuatam personam,& rempublica: quia priuata persona habet qui dem ius defendendi se,& sua, it dictum est sed non habet ius uindicandi iniuriam, imo nec repetendi ex interuallo tep0ris res ablatas. Sed defensio oportet ut sat in praesenti periculo, quod consulti dicunt in continenti.Vnde tras acta necessitate defensionis,cessat licentia bellicredo tamen, s per iniuriam percusius po L. st statim repercutere,etiam si in trasor non de-.beret ultra progredi.Sed ad Mit adam ignomi nia,& dedecus ρ0sset oui colaphum exempli gratia accepit,pladio statim repercutere, non
ad sumendam uindictam , sed ut dictum est)ad uitandam infamia,& ignominiam. Sed res publica habet authoritatem non solum desen- sonis, sed etiam uindicandi se,&suos , &pe sequendi iniurias. quod probatur, quia ut Aristo. tradit tertio.Polit.Rese.debet esse sibi sus-ficiens: sed non posset sufficienter conseruare bonum publicum,& statum reip. si non possit uindicare iniuriam,&animaduertere in hO- .sus .fercnt enim siti stipra dictum est mali promptiores,& audaciores ad .iniuriam insc-xendam,s possent impune hoc facere: &ideo
408쪽
DE IVRE BELLI. 38 necessarium est ad commodam rerum mortalium administrationem,ut liaec auth oritas co-
mi Eanden authoritatem habet quantum ad AUM hoc princeps scut respublica. Haec est sentetia Augu. cotra Faustu. Ordo , inquit, naturalis mortalium paci accommodatus .aoc poscit, ut suseipiendi belli authoritas, atque consilium penus principes sit.Et rat ione probatur,Quia princeps non est nis ex electione reip . ergo gerit uices,&authoritates illius umo iam tibi sunt legitimi principes in republica , tota au- .
thoritas residet penes principes,nequesne illis aliquid publice aut bello, aut pace geri po-' test. Sed tota dissicultas est quid est respuulica,& quis proprie dicitur princeps/Adhoc breuiter respondetur,st ros b. proprie uocatur persecta communitas:sed hoc ipsum est dubiuquae sit persecta communitas. pro quo notandum,' persectum idem est quod totum. dicitur enim impersectum,cui aliquid deest, & contra persectum,cui nihil deest Est ergo per . secta rxspublica,aut comm unitas, quae in per se totum,id est quae non est alterius resp. pars, sed quae habet proprias leges,proprium cons lium,&proprios magistratus, quale cst regnuCastelli,& Aragonis,principat Venetoria,&alii smiles. Nec enim obstat quin sint plures principatus,&respub.persectae sub uno prin-
409쪽
cipe.Talis ergo resipub.aut princeps illius , ha bet authoritatem indicendi bellum,&sola ta- lis. Sed ex hoc ipso dubitari merito potest,an solui es huiusmodi respublicae, aut principes habeant unum commune dominum , aut principem,an possint per se inferre bellum sne ali, thoritate superioris principis.Et respondeo, vsine dubio posῆunt,ut Reges, qui sunt subiecti Imperatori,possunt inuicem belli serare non expectata authoritate imperatoris: quia ut dictum estirespub.debet sibi esse sussciens , nocs sussiceret sibi sine tali facultate. Ex quibus se quitur,& patet, ' alii reguli, sue principes, qui non prete sunt resp.persectae, si d sunt partes alterius reip non possunt bellum inferre, aut
gerere, quemadmodum dux Albanus, aut comes beneu et anetis: sunt enim partes regni Ca slellae,&per consequens non habent perscctas respub. Sed cum haec sint magna ex parte aut iure gentili,aut humano, consuetudo potest dare facultatem & authoritatem belli ge- . rendi.Vnde squa ciuitas , aut alius princeps obtinuit antiqua consuetudio e ius gerendi per se bellum,non est ei neganda haec auth pritas,etiam si alias no uidetur habere rempubli- campersectam.Item etiam necesi itas hanc hiacentiam & authoritatem concedere posset. si enim in eodemregno una ciuitas aliam oppugnaret,uel aliquis ex duabus alium ducem, &
410쪽
DE I VRE BELLI. 33s x negligeret,aut no auderet uin dicare iniurias illata posset ciuitas, aut dux, qui passus est iniuriam, non solum se defendere, sed etiabellum inferre,& animaduertere in hostes, &malefactores etiam occidere quia alias neque defendere quidem commode se posset. Non enim h0stes abstinerent se ab iniuria, si illi qui eatiuntur iniuria, contenti essent solum sedefendere. Qua ratione etiam conceditur priuato homini ut possit inuadere inimicum, si aliter n6 patet ei uia se defendendi ab iniuria.&haec satis de ista quaestione. i
ro Tertia quantio, Quae ' possit esse ratio, & i Vcausa iusti belli, quaaeque magis necessaria,est ad hanc causam , &disputationem barbarorum Pro qua sit prima propositio , Causa iusti belli non est diuersias religionis.Haec probata fuit prolixe in proxima relectione.ubi impugnauimus quartu titulum qui praetendi potest ad possessionem barbarorum: quia scilicet . noluntl recipere sdem Christianam.& est sen . tentia S.I ho. secunda see d ,q. 66.articu. 8. s. No. .& communis sententia doctorum:neque scio aliquem qui contrarium sentiat. ii Secunda propositio , Non ' est iusta causa belli ampliscatio imperii . Haec notior est, quam ut probatione indigea alias esset aeque , ..iusta causa ex utraque parte belligerati hi,& sic tessent omnes innocetes .Ex quo iterii sequere