장음표시 사용
411쪽
;οo DE IURE BELLI.tur,' non liceret occidere illos:&implicat co. tradictionem, quod esset iustum bellum.
' Tertia propositio,Nec est iusta causa belli,
aut gloria propria, aut aliud comodum principis .Hqc etiam nota est.Nam princeps debet& bellum & pacem ordinare ad bonum commune reipub.nec proprios, reditus pro propria gloria aut commodo erogare,& multo minus ciues sitos periculis exponere. Hoc enim interest inter regem legitimum,& tyrannum,s tyrannus ordinat regimen ad propriuquaestum,&commodum rex autem ad bonupublicum,ut tradit Aristo. .Politico.c.to. Itenabet authoritatem a rep.ergo debet uti illa ad bonum rei p.Item leges debent esse nullo priuato commodo, sea pro communi utilitate ciuium conscriptae,ut habetur distin . .erit aute lex ex Isidoro. ergo etiam leges belli debet ei se pro communi utilitate. Item hoc differunt
Arist. r.Poli. liberia seruis,ut Arist.tradit primo Politico. c. & .& domini utuntur seruis ad propriam
utilitatem non seruorum : liberi auuem non Arist. .
siliat propter alios, sed propter se. Unde prin
cipes abutantur ciuibus,cogendo eos militMrire,&pecuniam in bellum conferre, non pro publico bono , sed pro priuato sito comodo: est ciues seruos facere ' Qxiarta propositio,Vnica est & sela causa iusta inserendi bellum, iniuria accepta. Haec probatur
412쪽
DE PURE BELLI. 3st probatur primo author tate Augii.lib. 83.quaestio.Iusta bella solent diffiniri, &c.ut supra.&est determinatio, stilicet Tho.secuda secund q. .articul.I.& omnium doctorum.Item bellum offensuum est ad uindicandum ,&animaduertendum in hostes,ut dictu est. sed uin- disti esse non potest,ubi non praecesiit culpa, '&iniuria.ergo.Item maiorem authoritate habet princeps supra extraneos, quam suos.sed in
suos non potest gladium stringere, nisi secerint iniuriam:ergo neque in extraneos.Et co-
firmatur ex eo, quod supra allatum est ex Paulo,Rom.13 de principe , Non sine causa gla-RM dium portat.minister enim Dei est vindex in iram ei qui male agit. Ex quo costat, s aduersus eos, qui nobis non nocet,non licet ira gladii uti, cum occidere innocentes prohibitumst iure naturali.Omitto nunc si sorte deus specialiter aliud praeceperit, ipse enim est dominus uit ,&mortis, &posset prosuo iure aliter disponere. Quinta propositio No quaelibet&quat . uis iniuria sussicit ad bellu i n serendii.Hate probatur,Quia nec etiam in populares & naturales licet pro quacunque culpa pinnas atroces
exequa,ut mortem aut exilium, aut consscavonem bonorum.Cum ergo quae in bello g geruntur,omnia sint grauia,&atrocia, ut caedes, incendia, uastationes: non licet pro mi- .
413쪽
bus iniuriis bello perlequi authores iniuriaro, ilia iuxta men suram delicti debet esse plaga
Quarta quaestio est de i u re belli quod sci licet,& quantum liceat in bello iusto:de qu,sit
prima propositio, In bello licet omnia sacere, quae necessaria sunt ad defensionem boni publici. Haec nota est, cum ille sit sinis belli,rempubli.defendere,& conseruare.Item hoc licet priuato in de sensione sui,ut probatum est e go multo magis licet reipub.& principi. ic Secunda propositio, Licet recuperare omnes res perditas , & illarum partem. Haec etiaest notior quam ut indigeat probatione. Ad hoc enim uel insertur, uel suscipitur bellum.' Tertia propositio,Licet occupare ex bonis hostici impe iam belli &oia dana ab hostibus . iniuste illata.Hec patet, Quia ad omnia illa tenetur hostes qui secerunt iniuriam rogo princeps belli potest omnia illa repetere,& bello . exigere.Item ut prius.Quia cum no patet alia uia, licet priuato occupare omne debitum a debitore. Item si quisbesset legitimus iudex . . utriusque partis gerentis bellum,deberet condenare iniustos aggressiores, & authores iniuriae, non solum aci restituendas res ablata
r sed etiam ad resarciendum impensam belli, & omnici damna. Sed princeps,qui gerit iustum bellunt, habet se in casu belli tanquam iudex, ut statim
414쪽
ut statim dicemus.ergo etiam illa potest omnia illa ab hostibus exigere.' ' uarta propositio,Nec solum haec licent, sed ulterius etiam progredi potest princeps iusti belli, quantum scilicet nec si est ad pariendam pacem,& securitatem ab hostibus, puta diruere arcem hostium, & in hostico etiam munitionem erigere,s hoc necesse sit ad uit dum periculum ab hostibus.Probatur, Quia, ut supra dictum est siris belli est pax & securitas .ergo gerenti bellum iustum licent omnia, quae necessaria sinat ad consequendam pacem& securitatem.Item tranquillitas,&pax computantur inter bona humana. unde nec sum.
ma etiam bona seciunt statum selicem sine securitate ergo si hostos eripiunt,& turbat tranquillitatem reipub.licet uindicare ab illis per
media conuenientiantem contra hostes intraneos, hoc est contra malos ciues,liceti, comnia facere. ergo etiam cotra hostes extraneos.
Antecedens patet. si quis enim in republiciecit iniuriam ciui, magistratus no solum cogitauthorem iniuriae satisfacere laesis,sed etiam si timetur ab illo,cogitur dare sdeiutares, aut recedere a ciuitate, ita ut uitetur periculum abe illo.Ex quibus patet, quod parta uictoria, &recuperat rebus, licet ab hostib' exigere o sdes,naues,arma,& alia, quae sine fraude nocessaria sunt ad retinendum hostes in os scio,
415쪽
DE. IURE BELLI.& ilitandum ab illis poriculum.
' inma pro 'osirio Nec tanrum hoc licet,
1eci etiam parta uictoria, recupera is rebus,&pace etiam &socii rirate habira, licet uindicare iniuriam ab hostibus accenram,& animadii retere in hostes,& punire illos pro iniuriis Illatis.Pro cuius probatione notadum, quod principes non solum habent aut boriratem insitos, sed etiam in extraneos ad coorcendum illos ut abstineant se ab iniuriis,& hoc iure getium,&orbis totius authoritate. Imo uidetur quod iure naturali, quia aliter orbis stare non posset nisi esset penes aliquos uis & authoritas deterrendi improbos,& coercendi, ne innocentibus noceant.Ea autem quae necessariasiint ad gubernationem &conseruationem Orbis, sunt de iure naturali nec alia ratione probari potest, quod respublica iure naturali habet authoritatem assiciendi suo licio,& poenis ciues suos, qui reipublicae sit ni perniciosi. Quod si respub. hoc potest in sitos, haud dubium quin orbis possit in quo selinque perniciosos & nequam homines:& hoe no nisi per principes. ergo pro certo principes possunt punire hostes qui iniuriam secerunt reipu. &Omnino postquam bellum rite &iuste susceptum est, hostes obnoxii sunt principi tanquaiudici proprio.Et confirmatur haec, Quia reuera nec pax, nec tranquillitas, quae est sinis
416쪽
belli, aliter haberi potest nisi hostes malis,&damnis afficiantur, quibus deterreantur, ne iterum aliquid tale committant. Quae omnia etiam probantur & confrmantur authoritate&exemplis bonorum.Ut enim sit pra citatum
est, Machabaei gesserunt bella non solum ad recipiendas res amissas,sed ad uindicandum iniurias.Quod ide secerut Christianissimi principes,& religiossimi imperatores.Et praeterea non tollitur ignominia & dedecus reipu.prQ- fugatis tantum hostibus, sed etiam seueritate poenae afflictis & castigatis. Princeps aute nos Othim res alias,sed honorem,&authoritatem
reipublicae defendero habet. Ex omnibus supra dictis supersunt multa dubia Et primum quidem dubium circa iustitiam belli, utrum ad bellum iustum sufficiat ouod princeps credat se habere iustam causam. Adhoc sit prima proposito, Non semper hoc satis est.Probatur primo,Quia in aliis minoribus causis no sufficit nec principi nec
priuatis,quod credat se iuste agere,ut notum est. possunt enim errare mciuiliterct assectate:& ad actum bonum non. sufficit sententia cuiusque, sed oportet ut sat secundum iudicium sapientis,ut patet a.Ethico.Item alias sequeretur,quod plurima essent bella iusta ex utraque parte. Communiter enim contingit,
principes gerant bellum mala side, sed
417쪽
credentes se iustam causam sequi:& sc is miles bellantes cssent innocentes,& per conseques liceret interscere in bello.Item alias etia Turcae & Saraceni gererent iusta bella aduersus Christianos.putant enim se obsequium prae
ii stare Deo.' Secunda proposito, Oportet' ad bellum iustum magna diligentia examinare iustitiam&causas belli,&audire etiam rationes adue
sariorum, si uelint ex aequo & bono disceptare. Omnia enim sapienti sit ait comicus hiembis prius experiri oportet, quim armis,&oportet considero probos,& sapientes uiros,& qui cum libertate,& sine ira, aut odio,& cupiditate loquatur . Haud enim sacile uerum cernitur ut ait Crispus ubi illa ossiciunt. Haec mani sestacst.Nam cum in rebus moralibus dissicile si uerum &iustu attingere, si negligenterim tractentur, facile erras itur,nec
talis error excus ibit authorcs,maxime in reta
ta ubi agitur de periculo & calamitate multorum, qui tandem sunt proximi,& quos diligere tenemur, sicut nosipsos.
'in Secundum dubium, An subditi teneantur examinare causam belli,uel an possint militare nulla diligentia circa hoc adhibita, quemadmodum ili ctores exequi possunt decretu pi toris sine alia examinatione.De hoc dubio stprima propostio , Si subdito costat de iniustitia belli,
418쪽
DE IVRE BELLI: . 39 tia belli, non dicet militare,etiam ad imperium principis.Haec patet, Qitia non licet intersice re innocentem quacunque authoritate. Si ho stes stini innocentes in eo casii,erg0 non licet interficere illos.Item princeps peccat inseret
do bellum in eo casti, sed non solum qui male agunt. led qui contentiunt sacientibus, digni
sunt morte.ad Roma. r.ergo milites etiam mala fide pugnantes nun excusantur.Item norincet interficere ciues innocentes mandato principis .ergo nec extraneos .Ex quo sequitur c'
in rollarium, Quὁd etiam si subditi habeant coscientiam de iniustitia belli, non licet sequi
bellum, siue errent, siue no .Patet, Quia omne quod non est ex sit peccatum est.ad l o m. q. Secunda pro postio , Senatores &
a guli, α uniuertaliter qui admittuntur, uel uocati, uel etiam ultro uenientes ad consilium publicum, uel principis, debent.& tenentur examinareicausam iniusti belli. Padi
luim& damna proximorum,tenetur,maximς ubi agitur de periculo mortis, maiorum malorum, quale est iii bello.Sed tales possunt co silio suo & auiJ4oritate causas belli examinai -
nentur.Item si negligetia istorum bellum iii iustu gereretur, isti uidentur colentire. impi
tatur enim alicui quod potest &debet impedi
419쪽
re, si non impedit. Item quia s olus rex no sus scit ad examinandas causas belli:& uerisimile est quod potest errare,imo quod errabit magno cum malo,&pernicie multoria. ergo non ex sola sententia regis,imo nec ex sentetia paucorum,sed multorum,& sapientum,& proborum debet geri bellum. ,, ' Tertia propositio, Alii minores qui non
admittuntur nec audiuntur apud principem aut in consito publico,non tenentur examinare causas belli,sed postulat credentes maioribus licitὸ militare.Probatur prim ὁ,Quia nec fieri potest, nec expediret reddere rationem negotiorum publicorum omnibus de plebe. Item quia homines inferioris ordinis,etiam si intelligerentiniustitiam belli,prohibere non
possent,& sententia eorum non audiretur.er
go frustra examinarent causis belli. Item quia elusinodi hominibus,nis contrarium constiterit,sussciens argumentum debet esῆς pro iustitia belli, quod publico consilio & authoritate geratur. ergo non est opus illis ulteriori
esse talla argumenta & indicia de iniustitia belli, quod ignorantia non incusarςt, etiam huiusnodi subdixos militantes. Patet, Quia posset esse talis ignorantia affectata , &prauo studio aduersus nostes cocepta.Itein plias infideles
420쪽
DE'IvRE BELLI. 39ssdeles excusarentur, seq uetes principes suos in bello contra Chi4stianos,& non liceret illos interscere: quia certum est, quod credunt se habere iusta micausam belli . Item excusarentur milites , qui crucifixerunt Christum ex ignorantia, sequentes edictum Pilati. Item .etiam excusaretur populus Iudeorum qui persitastis a maioribus,clamabat, Tol- ., le,tolle,crucisge eum. Tertiit dubiit, id ' iaciendum cu iustitia belli dubia est, hoc est cum in utraque partem sint rationes apparentes & probabiles. Prima propolitio, Quo ad ipsbs principes uidetur, Psi unus est in legitima possessione, quod manente dubio non possit alius bello, et armis repetexe. Vt, exempli gratia, s rex Franeorum est in legitima possessione Burghidiae, si ictiam est dubium an habeat ius ad illam necne, non uidetur quod Imperator possit armis repet re:&econtrario Rex Francoru Neapolim aut
Mediolanii,s dubium est cuius iuris sint. Probatur, Quia in dubiis melior est coditio possidentis.ergo noti dipoli are postesib rem pro re dubia.Item si res ageretur coram iudice legitimo,nu quan re dubia spoliaret possessorem .ergo dat hiod illi principes, qui praetendun tius,sint iudices in illa causa, no potest licite spoliare possessorem manente dubio de