장음표시 사용
441쪽
,o DE IVRE BELLI. tradere periniquum est. Sed si ita neces itas belli exigat,non est illicitum , etiam si crudelest,quoa milites aliqua huiusnodi foeda,& illicita patrent,quae tamen duces & interdicere&quam possutar prohibere tenemur. ' Quarta pro postio His omnibus no obstatibu ,no licet militibus sine authoritate prae. das agere aut incedia sacere,quia ips non sint iudices,sed executores,& tenentur ad restitu
Sed de bonis & de rebus immobilibus maior dissicultas est & sit quinta propositi O,No
est dubita quin liceat occupare& tenere agria,& arces, & oppida hostili, quantum necessa rium est ad compesationem damnorum illatorum:puta si hostes diruerunt arcem nostram, incenderunt ciuitatem,sylvas, aut uineas, aut oliueta: licebit occupare uicisiim agrum hostium,aut arcem, aut oppidum', & tenere. Si enim licet capere recompensationem ab hostibus pro rebus ablatis: certum est quod iure diuino,& naturali, non plus liςet hanc recompetatione accipere in rebus mobilibus , quam
in immobilibus. sexta propositossitiam ad parandam securitatem, & uitandum periculum ab hostia bus,licet occupare, & tenere arcem ali Quam, aut ciuitatem hostium necessariam ad desensionem nostram aut tollendam hostibus occasionem
442쪽
DE IURE BELLI. 4rrsionem,unde possint nocere.
septima propositio,Etiam ' pro in uria iulata,& nomine poenar,hoc est in uindictam, licet pro qualitate iniuriae acceptae multare hostes parte agri,aut etiam hac ratione occupare arcem,aut oppidum.sed hoc, ut diximus, d bbet seri cum moderamine,& non quatum uiaribus& potentia armorum occupara & expugnari potest.Et si necessitas & ratio belli po-
Mutat,ut maior pars agri hostium occupetur, '& plures ciuitates capiantur, oportet ut compositis rebus, & peracto bello restituantur, tatum retinendo, quantum sit iustum pro reco- pensatione damnorum,&impensarum,&prouindicta iniuriae, seruata aequitate,& humanitate quia poena debet esse proportionata:& intolerabile esset, quod si Galli agerent predas
in pecora Hispanorum, uel incenderent paguunum,quod liceret occupare rotum rcgnum Fraco m. Quod aute hoc titulo liceat occupa- re,aut parte agri,aut aliquam ciuitate hostili, patet I.Deutiao .ubi datur licetia in bello occii Deuter. .. pandi ciuitate, qui pace recipere uoluerint.Iiemales ictores intraneos licet punire boc modo, scilicet priuare illos domo, aut agro, aut aut arcet rei qualitate.ergo etia extraneos. Ite
stiperior iudex potest como de de multad auctorem iniuriar,tollendo scilicet ab eo ciuit te,aut arce.ergo & princeps,qui laesus est,hoc
443쪽
ix UE IURE BELLI. poterit, quia iure belli sactus est tanquam Rudex. Item iiiiperium Romanum hoc modo &titulo auctum & amplificatum est,occupando scilicet iure belli ciuitates&prouincias li ostiua quibus iniuriam acceperant,&tamen imperium Romanorum tanquam iustum & legitimuin defenditur ab August.Hieronymo,Ambro.Thoma,& aliis sanctis doctoribus .'Imo
posset uideri approbatum a Domino in illo loco,Reddite quo sunt Caesaris Caesari,& a Pau M.t3. Ib, qui Caesarem appellauit,& ad Roma.33. admonet potestatibus sublimioribus, & principibus subditos esse,&tributa pedere, qui
eo tempore omnes habebant authoritatem ab imperio Romano.3 Octauum dubium,Vtrum ' liceat impon re uictis hostibus tributa. Respondetur, quo dsne dubio licet,non solum ad compensandudamna,sed etiam ratione poenae, &in uindictam .Hoc satis patet ex supradictis ex illo lo- Deute. o. co Deutero.ro .ubi dicit, quod postquam ex iusta causa accesserint ad expugnandum clivitatem si receperit eos,& aperuerit portas , cunctus populus,qui in ea est,saluabitur, & seruiet illis sub tributo,&hocius,& usiis belli ob
Νonum dubium, Any liceat deponere principes hostium,&nouos ponere & constituer uel sibi retinere principatum.Prima propo, stio,
444쪽
DE IURE BELLLpostio, oc non passim,&ex quacunque causa belli iusti licet sacere: ut patet ex dictis.Nam poena hon debet excedere qualitate & ratione iniuris, imo poenae sunt restringe lae, & fauorei ampli angi, quae est no solii regula i iris humani, sed etia naturalis,& diuinit ergo dato liniuria illata ab hostibus sit susscies causa be li, non semper erit sussciens ad exterminationem principatus hostis, & ad depositionem legitimorum,&naturalium principit. hoc enim Messet prorsus sietium & inhumanum.
' ' Secunda propositio, Non ' est negandum
quin aliquando possint contingere susscientes & legitimae causis uel ad mutandos princi pes uel ad occupandum principatum :& hoc uel pro multitudine & atrocitate damnorum&iniitriarum,uel maxime quando aliter securitas&pax ab hostibus obtineri non potest:& immineret grade periculum rei p.ab illis, nis hoc seret.Hoc patet. Si enim licet occupare ciuitatem ex causa,ut dictum est, ergo tollere principem ciuitatis.& eadem est ratio deprouincia, & principe prouinciae, si causa maror , cotingat. Sed nota dulcirca 6. 7.8.&9.dubita, quod aliquando, imo frequenter non solum subditi,s ed etiam principes ipf,qui reuera no habent causim iustam,tamen bona s de gerulbellum, ita inquam bona s de, quod excisantur ab omni culpa,puta cum iacta diligeti ex
445쪽
4: DE IURE BELLI. minatione, ex sentetia doctorum, &bonoru miroru geritur bellum.Et cum nemo debeat sine culpa puniri in tali casu, quavis liceat uictori recuperare res ablatas, & sorte impetam belli tamen sciit no licet parta uictoria que-cunque interficere,ita nec ultra iustam satisfactione occupare,nec exigere in rebus temporalibus. quia omnia alia fieri non possunt, nisi nomine poenae,quae in innocentes cadere non
debet.Ex his omnibus possunt componi pauci canones,®ulae belligerandi. Primus ca φ no, Supposito quod princeps habet authoritatem gerendi bellum, primum omnium d bet no quaerere occasiones,& causas belli: sed si fieri potest, cu omnibus hominibus pacem flabere,ut Paulus praecepit ad Ro.ia. debet autem recogitare,quod alii sinat proximi, quos tenemur diligere sicut nosipsos, & quod habemus omnes unum commune Dominum, ante cuius tribunal tenemur rationem reddere.Est enim ultimae immanitatis, causas quaerere,&gaudere,quὁdsint ad interficiendum,& perdendum homines quos Deus creauit,& pro quibus Christus mortuus est: sed coactu&inuitu uenire oportet ad necessitatem betin. Secundus canon Conssato iam ex istis cai sis bello oportet illud gerere no ad perniciem gentis,contra quam bellandum est, sed ad c sequutionem iuris sui,& defensionem patriae,
446쪽
&reipublicae suae,& ut ex illo bello pax ali
quando,&securitas consequatur.Tertius c
non, Parta uictoria,& consecto bello, opo tet moderate,& cum modestia Christiana, uictoria uti,& oportet uictorem existimare se iudicem sedere inter duas respub.alteram,quae laesa est,alteram,quae iniuriam fecit ut no tanquam accusato sed tanquam iudex sentetiam serat,qua satisfert ouidem possit reipublicaelatis. Sed quantum neri poterit,cum minima calamitate,& malo reipublicae nocentis.& s lis est, ut castigatis nocentibus, quantum licuerit: & maxime, quia ut plurimum inter Christianos tota culpa est penes principes a subditi bona fide pro principi- . bus pugnant:& est pese iniquit,quod Poeta ait, Vt quicquid
delirant Reges, plectantur Achiui.
447쪽
cito De matrimoriis. bs V AI AI A. x Natrimonium quid sit. a Matrimonij quotuplex finis., Ius conueniendi,ansatis sit ad matrimoni essentiam. confessus inter uirum e seminam,an sit de ratione matrimoni'. Natrimonium quantum assui essentiam quid sit Matrimonij uiliculum, quomodo ex lege naturali aut diuina non contrabatur,nisi coniugum ipsiorum conα sensu,ticet Deus sine dubio,nullo consensu uiri σμ minae interposito,con lituere posit Natrimonium,quod nulla aussoritate Fumana pose sit coli litui nisi consense contrabentium, probatur. Natrimon consensius quatri sit,inquiritur.' canon,siue regula uniuersilis obseruanda,eexatisqgopacto,aut stipulatione non statim ab initio orira
3 o Matrimonium siquis deceptus contrahat,an teneati xi Ecclesia sicut aliquas personas suadulboritate res dit illegitimas ad contrahendum,an princeps hoc possit facere. ix A ulboris sententia pro dubio, An princeps secularis' positi ponere impedimentum matrimonio.
cturus sum, Patres grauisiimi, uiri-Quetum religiosssimi,tum ornati Dumi.Nec enim mihi integrum fuit per amicos &necessarios argumentum, quod fueram
448쪽
DE MATRI HONIO. -α fueram meditatus,tractare,dc mea professione,& uestra expectatione fortasse non indignum.Cum enim superioribus diebus delata esset in hac uniuersitate causa de matrimonio illustrissimorum principum , regumque Anglorum,atque per aliquot dies in illos grauisiimo doctorum,atque magistrorum iactata sonatu, atque uentilata fuerit: contenderunt a me nonnulli mei inuicem studios,ut de ea reprima mea relectione dissercrem quibus, quia negare no licebat, cum recepissem,necestariumihi fuit,ut hoc alieno aere hodierna die me exoluerem. Quanquam profecto tot se mihi mala tam grauem causam aggresso obiecerui, ut non mediocriter timeam,ne prius quam ad
illam penetrare posiim,& tempore, & clepsi-dra,& uestra, quam mihi soletis prς stare,bene .uola audientia destituar. Ergo utcunque res cectura sit,uestrum erit,& si quod expectabatis,audieritis,& quae expectabatis,adhuc desideraueritis , meo nomini boni considere, &meis conatibus & studiis ut hactenus seciastis uel fauere,uel connivere. .
Locus igitur a me relegendus in priesentiarum & commentandus habetur Maxxh I9 S . ,, . insertur a Magistro sententia. .libro, Od
Deus coniunxit,homo non separet. In cuius loci explicatione tres erunt quaestiones & partes.In prima de constitutione matrimonii.Iniecunda
449쪽
secunda de impedimenti , in tertia de dissol
cicero. tione agendum est .Et quia secundum Ciceronem I.Osticiorum, omnis que a rario ne suscipitur de aliqua re institutio, debet a desinitio ne proscisci: ideo ante omnia quaeritur quid it matrimonium,an ut quidam putant matrimonium stius inter uirum & foeminam, quo mutuo liceat uti ad liberoru procreationem, aut ut simplicius dicam ad copula carnalem. Et videtur quod sic: quia omnis usiis foeminae extra matrimoniti est illicitus.ergo matrimonium est ius huius usus. Preterea per matrimoniti nihil aliud uidetur seri quam quod uir,& mulier consequantur facultatem utendi ii uicem corporibus sitiς ad usus generationis:&sic se cultas haec nihil alliud uidete me quὴmius licite utendi: ergo in contrarium est, quod matrimonium exigit inseparabilitatem, ut ex themate huius disputationis patet, & Aposto. r. corvi. 7 . I.ad Cor. 7.His, qui matrimonio iuncti sunt, praecipio,non ego sed Dominus,uxorem a uiro non discedere: & si discesserit, manere in nupta,& uir uxorem non dimittat.Ad huius dubii explicationem praemitto fundamentum ex Aristo. 2.Phv.quod res naturales, necessitates suas ex fine habent: matrimonium aute ab Aristotele in libro Politi .inter naturalia computatur.Dicit enim quod homo plus est animal coniugale,quam politicum:& tamen dicit hominem
450쪽
DE MATRIMONIO 4 scit homine esse animal ciuile.habet ergo sitos sines propter quos est instituiti. Deus autem, qui author,& institutor est matrimonii, illud non frustra, sed propter finem condidit. Est autem duplex finis matrimonii secundum Aristotele. Primuς,& potissimus,atque adeδprimarius, procreatio,& educatio prolis,&in esse rationali, hoc est, ad uitam & uirtutem civilem: quia dans formam, dat consequentia ad formam, ut dicitur in libr. i.De genera. Ea,
quae rei naturali conueniunt, inquantum t
lis est ut ignis dat non solurn sormam ignis, sed & calorem, & alias proprietates ignis: sic etiam ad patres specti it,non solum dare thibita tiam,sed&quq hominis sunt, ut homo est, scilicet uitam secundum rationem, siue politica.
Est enim homo natura animal ciuile, sicut &ignis natura calidus:& ideo ad parentes spectat non solum conferre necessaria ad uitam naturalem,sed etiam ad uitam ciuilem. Alter finis est, mutua obsequia,& osscia inter uiru&ioeminam. Sicut enim homo est animal infrinum,& alterius ' eris egens,ideo est animal ciuile: ita quia no omnia munia ad uitam hominum degendam sunt competentia, aut omnino uiris,aut omnino sceminis, sed quaedam spectant ad uiros,ut arare,aedificare & Qmilia, quaedam autem ad sceminas, ut nere,