Historiae naturalis libri XXXVII

발행: 1784년

분량: 348페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

161쪽

HISTOR. LIB. XXI.

III In Italia violis succedit rosa: huic intervenit lilium: rosam cyanus excipit , cyanum amaranthus. Nam vincaper vinca semper Viret, in modum lineae foliis geniculatim circumdata , topiaria herba . Inopiam tamen forum aliquando supplet . Haec a Graecis chamaedaphne Vocatur. XL. Vita longissima violae albar Ririmatu . Ab eo tempore degenerat. Rosa & quinquennium perfert, nec recisa, nec adusta. Illo enim modo juvenescit. Diximus & terram referre plurimum. Nam Io& in AEgypto sine odore haec omnia: tantumque myrtis odor praecipuus. Alicubi etiam binis mensibus antecedit germinatio omnium. Rosaria a Favonio fossa oportet esse, iterumque solstitio. Et id agendum, ut intra id tempus purgata hac pura sint. XLI. Q. Verum hortis corona mentisque maxime alvearia & apes conveniunt, res praecipui quaestus compendiique, cum savit. Harum ergo cau Saoportet serere thymum, apiastrum, ro Sam, Violas, lilium, cytisum, fabam, erviliam, cunilam, papa- Ver, cOnyZam, casiam , melilotum , mellisophyllum, cerinthen. Est autem cerinthe folio candido, incurvo, cubitalis, capite Concavo, mellis succum habente. Horum floris avidissimae sunt, atque etiam Sinapis, quod miremur, cum olivae florem ab his non a) a. erς r. b perpurgata ..

162쪽

C. PLINII NATUR.

138 attingi constet. Ideoque hanc arborem procul esse melius sit: cum aliquas quam proxime Seri conveniat, quae & evolantium examina invitent, nec longius abire patiantur. XLII. Cornum quoque arborem caveri oportet: fore ejus degustato, alvo cita moriuntur. Remedium, Sorba contusa e melle praebere his, vel urinam hominum, vel boum, aut grana Punici mali, a mineo vino conspersa. At genistas circumseri al-xo veariis gratissimum.

XLIII. Mirum est dignumque memoratu, de alimentis quod comperi. Hostilia vicus adluitur Pado. Hujus inquilini pabulo circa deficiente imponunt navibus alvos, noctibusque quina millia passuum

contrario amne naves subvehunt. Egressae luce apes pastaeque, ad naves quotidie remeant, mutantes locum , donec pondere ipso pressis navibus plenae alvi intelligantur, revectisque eximantur mella. Et in Hispania mulis provehunt, simili de causa.dio XLIV. 13. Tantumque pabulum refert, ut mella quoque venenata fiant. Heracleae in ponto, quibusdam annis perniciosissima exsistunt, ab iisdem apibus facta. Nec dixere auctores, e quibus foribus ea fierent. Nos trademus, quae comperimus. Her ba est ab exitio & jumentorum quidem, sed praeci pue Caprarum, adpellata segolethron. Hujus flores

concipiunt noxium virus, aquoso vere marcescentes.

163쪽

HISTOR. LIB. XXI.

IS9Ita fit, ut non omnibus annis sentiatur hoc malum. Venenati signa sunt, quod omnino non densatur, quod color magis rutiluS est, Odor alienus, Sternutamenta R protinus movens, quod ponderosius innoxio. Qui edere, abjiciunt se humi, refrigerationem quaerentes: nam & sudore diffluunt. Remedia sunt multa, quae suis locis dicemus. Sed quoniam statim repraesentari aliqua in tantis insidiis oportet,

mulsum vetus e melle optimo & ruta: salsamenta etiam, si rejiciantur sumpta crebro. Certumque eSt Ioid malum per excrementa ad canes etiam pervenire, similiterque torqueri eos. Mulsum tamen ex eo inveteratum , innocuum esse constat: & feminarum cutem nullo melius emendari cum costo, sugillata

cum aloe .

XLV. Aliud genus in eodem Ponti situ, gente Sannorum, mellis, quod ab insania, quam gignit,

maenomenon Vocant. Id existimatur contrahi flore rhododendri, quo scatent silvae. Gensque ea, cum ceram in tributa Romanis praestet, mel quoniam zo exitiale est; non vendit. Et in Perside, & in Mauretaniae Caesariensis Gaetulia, contermina MasSaeSylis, venenati savi gignuntur: quidamque a parte, quo nihil esse fallacius potest, nisi quod livore deprehenduntur. Quid sibi voluisse naturam iis arbia) sternumenta.

164쪽

C. PLINII NATUR.

tremur insidiis, ut ab iisdem apibus , nec omnibus annis fierent, aut non totis favis p Parum erat genuisse rem, in qua venenum facillime daretur: etiamne hoc ipsa in melle tot animalibus dedit λQuid sibi voluit, nisi ut cautiorem minusque avidum faceret hominem p non enim & ipsis jam apibus cuspides dederat, & quidem venenatas λ remedio adversus has utique non differendo. Ergo malvae succo, aut foliorum ederae perungi salutare est, ro vel percussos ea ' bibere. Mirum tamen eSt, Venena portantes ora, fingentesque ipsas non mori: nisi quod illa domina rerum omnium hanc dedit repugnantiam apibus: sicut contra serpentes Psyllis Marsisque inter homineS. XLVI. 14. Aliud in Creta miraculum mellis.

Mons est Carmabix Μ passuum ambitu: intra quod Spatium muscae non reperiuntur, natumque ibi melnusquam attingunt. Hoc experimento Singulare medicamentis eligitur. et o XLVII. Alvearia orientem aequinoctialem Spectare convenit. Aquilonem e vitent: nec Favonium minus. Alvos optimas e cortice, secundas ferula, tertias vimine. Multi eas & speculari lapide fecere, ut operantes intus spectarent. Circumlini alvos fimo bubulo utilissimum, operculum a tergo e id

165쪽

HIs ΤΟ R. LIB. XXI. I 6 I

ambulatorium, ut proseratur intus, si magna sit alvus, aut sterilis operatio, ne desperatione curam abjiciant: id paulatim reduci, fallente operis incremento. Alvos hieme stramento operiri, crebro suia fili, maxime fimo bubulo. Cognatum hoc iis, innascentes bestiolas necat, araneos, papiliones, teredines: apesque ipsas excitat. Et araneorum quidem exitium facilius est: papilio pestis major. Tollitur

vere, cum maturescit malva, noctu, interlunio, caelo sereno, accensis lucernis ante alvos. In eam flam- romam Sese ingerunt.

XLVIII. Si cibus deesse censeatur apibus, uvas passas sicca sue, ficosque lusas, ad fores earum posuisse conveniet*: item lanas tractas madentes passo, aut defruto, aut aqua mulsa: gallinarum etiam crudas carnes. Quibusdam etiam aestatibus iidem cibi praestandi, cum siccitas Continua florum alimen intum abstulit. Alvorum, cum mel eximitur, illini Oportet exitus, melissophyllo aut genista tritis: aut medias alba vite praecingere, ne apes diffugiant. a. Vasa mellaria aut favos lavari aqua praecipiunt: hac decocta, fieri saluberrimum acetum.

XLIX. Cera si expressis savis, sed ante purificatis aqua, & triduo in tenebris siccatis, quarto die liquatis igni in novo fictili, aqua favos tegente,

Plinius T. V.

166쪽

16, C. PLINII NATUR.

tunc sporta colatis. Rursus in eadem olla coquItur cera cum eadem aqua, excipiturque alia frigida, vasis melle circumlitis. Optima, quae Punica vocatur. Proxima quam maxime fulva, odorisque mellei, pura, natione autem Pontica, quam constare equidem miror inter vens nata mella: deinde Cretica , plurimum enim ex propoli habet, de qua diximus in natura apum. Post has Corsica, quoniam ex buxo fit, habere quamdam vim medicaminis pu- otatur. Punica fit hoc modo. Ventilatur sub divo saepius cera fulva. Deinde fervet in aqua marina, ex alto petita, addito nitro . Inde lingulis hauriunt florem, id est, candidissima quaeque, transfundunt que in vas, quod exiguum frigidae habeat. Et rursus marina decoquunt separatim: dein vas ipsum refrigerant. Et cum haec ter secere, juncea crate sub dio siccant sole, lunaque: haec enim candorem sacit. Sol siccat: & ne liquefaciat, protegunt tenui linteo. Candidissima vero fit, post insolatio-ao nem etiamnum recocta. Punica medicinis utilissima. Nigrescit cera addito chartarum cinere, sicut anchusa admixta rubet. Variosque in colores pigmentis traditur, ad edendas similitudines, & innumeros mortalium usus, parietumque etiam & armorum tutelam. Cetera de melle apibusque in natura earum

dicta sunt. Et hortorum quidem omnis sere ratio

peracta CSt.

167쪽

HISTOR. LIB. XXI. 16 I

L. is. Sequuntur herbae sponte nascentes, quibus pleraeque gentium utuntur in cibis, maximeque AEgyptus, frugum quidem sertilissima, sed ut pro pe sola iis carere possit: tanta est ciborum ex heris bis abundantia. In Italia paucissimas novimus, fraga, tam num, ruscum, bat in marinam, batin hortensiam, quam aliqui asparagum Gallicum vocant. Praeter has pastinacam pratensem, lupum salictarium, eaque verius oblectamenta, quam cibos. LI. In AEgypto nobilissima est colocasia, quam Iocyamon aliqui vocant. Hanc e Nilo metunt, caule, cum coctus est, araneoso in mandendo: thyrso

autem, qui inter sella emicat, spectabili: soliis latissimis, si arboreis comparentur, ad similitudinem

eorum, quae personata in nostris amnibus vocamus.

Adeoque Nili sui dotibus gaudent, ut implexis colorasiae soliis in variam speciem vasorum, potare gratissimum habeant. Seritur iam haec in Italia. LII. In AEgypto proxima auctoritas c Ichorio est,

quam diximus intubum erraticum. Nascitur post Ver- 2 Ogilias. Floret particulatim. Radix ei lenta, quar. etiam ad vincula utuntur illa. Anthalium Iongius afumine nascitur, mes pili magnitudine & rotunditate, sine nucleo, sine cortice, solio cyperi. Mandunt igni paratum: mandunt & oetum, cui pauca solia minimaque, verum radix magoa. Arachidna

168쪽

C. PLINII NATUR.

quidem & aracos, cum habent' radices ramosas ac multiplices, nec solium, nec herbam ullam, aut qnidquam aliud supra terram habent. Reliqua vulgarium in cibis apud eos herbarum nomina, candryalah, hypoch ceris, dc caucalis, anthriscum, Scandix, quae ab aliis tragopogon vocatur, foliis croco simillimis: parthenium, strychnum, corchorus, de

aequinoctio nascentes Saphace, acinos: epipetron vo-Cant, quae numquam floret. At e contrario a phace IO subinde marcescente fore emittit alium, tota hieme, totoque vere, usque in aestatem.

LIII. Multas praeterea ignobiles habent: sed maxime celebrant cnicon Italiae ignotam , ipsis autem oleo non cibo gratam. Hoc faciunt e semine ejus. Differentia prima, silvestris & salivae. Silvestrium

duae species: una mitior est, simili caule, tamen rigido: itaque dc colu antiquae mulieres utebantur ex

illis: quare quidam atractylida vocant. Semen ejus candidum dc grande, amarum. Altera hirsutior, et O torosiore caule, dc qui paene humi serpat, minuto

semine. Aculeatarum generis haec est: quoniam distinguenda sunt dc genera. LIV. Ergo quaedam herbarum spinosae sunt, quae dam sine spinis. Spinosarum multae species. In totum spina est asparagus, scorpio: nullum enim so- a) babeant. b) contaritia. o nasceni

169쪽

HISTOR. LIB. XXI

I 6 Illum habet. Quaedam spinosa, soliata sunt, ut carduus, eryngion, glycyrrhi Za, urtica. Iis enim omnibus soliis inest aculeata mordacitas. Aliqua & secundum spinam habent folium, ut tribulus, & ononis. Quaedam in solio habent dc in caule, ut pheos, quod aliqui stoeben adpellavere. Hippophaes spinis geniculatum: tribulo proprietas, quod & fructum

spinosum habet. LV. Ex omnibus his generibus urtica maxime noscitur, acetabulis in fore purpuream lanuginem Iosundentibus, saepe altior binis cubitis. Plures ejus differentiar: silvestris, quam & seminam vocant: mitiorque. Et in silvestri, quae dicitur canina,

acrior, caule quoque mordaci, fimbriatis soliis. Quae

vero etiam odorem fundit, Herculanea vocatur. SC-men omnibus copiosum, nigrum. Mirum sine ullis spinarum aculeis lanuginem ipsam esse noxiam, &tactu tantum leni pruritum, pusulasque consestim adusto similes exsistere. Notum est & remedium olei. Sed mordacitas non protinus cum ipsa herba zogignitur, nec nisi solibus roborata. Incipiens quidem ipsa nasci vere, non ingrato, multis etiam religioso in cibo est, ad pellendos totius anni morbos. Silvestrium quoque radix omnem carnem tenerio in rem facit, simulque cocta innoxia est. Morsu carens, lamium vocatur. De scorpione dicemus inter medicas.

170쪽

156 C. PLINII NATUR.

nuginis habet. Item acorna, leucacanthos, chalceos, cnicos, polyacanthos, onopyxos, helixi ne R, scolymos . Chamaeleon in foliis non habet aculeos.

Est & illa differentia, quod quaedam in iis multi

caulia ramosaque sunt, ut carduus. Uno autem caule, nec ramosum, cnicos. Quaedam cacumine tantum spinosa sunt, ut eryngium. Quaedam aestate

forent, ut tetralix, & helixi ne R. Scolymus quo-ro que floret sero & diu. Acorna colore tantum ruinso distinguitur, & pinguiore Succo. Idem erat atra-ctylis quoque, nisi candidior esset, & nisi sanguineum succum funderet. Qua de causa phonos Vocatur a quibusdam, odore etiam gravis, Sero matu-TeScente Semine, nec ante autumnum: quamquam

id de omnibus spinosis dici potest. Verum omnia haec & semine & radice nasci possunt. Scolymus carduorum generis ab iis distat, quod radix ejus vescendo est decocta. Mirum, quod sine intervallo et o tota aestate aliud floret in eo genere, aliud concipit, aliud parturit. Aculei arescente folio desinunt pungere. Helixi ne rara visu est, neque in omnibus terris: est a radice foliosa, ex aqua b media veluti

malum extuberat, contectum sua fronde. Hujus vertex summus lacrymam continet jucundi saporis, acanthicen mastichen adpellatam. ab heisine. bo ex qua .

SEARCH

MENU NAVIGATION