장음표시 사용
171쪽
I 67 LVII. Et cactos quoque in Sicilia tantum nascitur, suae proprietatis & ipse: in terra serpunt caules, a radice emissi, lato folio & spinoso . Caules vocant cactos: nec fastidiunt in cibis, inveteratos quoque . Unum caulem rectum habent, quem vocant pter nica, eiusdem suavitatis, sed vetustatis impatientem. Semen ei lanuginis, quam pappon VO-cant: quo detracto & cortice, teneritas similis cerebro palmae est: vocant ascalia n.
LVIII. Tribulus non nisi in palustribus nascitur, Iod ira res alibi, juxta Nilum & Strymonem amnes excipitur in cibis, inclinatus in vadum, folio ad eia figiem ulmi, pediculo longo. At in reliquo orbe genera duo: uni cicerculae folia, alteri aculeata. Hic & serius foret, magisque septa obsidet villarum. Semen ei rotundius, nigrum, in siliqua: alteri arenaceum. Spinosorum etiamnum aliud genus a nonis'. In ramis enim spinas habet, adposito solio rutae simili, toto caule soliata in modum coronae: Sequitur a frugibus, aratro inimica, vivaxque prae- 2 ocipue. LIX. Aculeatarum caules aliquarum per terram Serpunt, ut ejus quam coron opum vocant. E diver so stant, anchusa inficiendo ligno cerisque radice
apta; & e mitioribus anthemis, & phyllanthes, &
172쪽
anemone, & aphace . Caule soliato est & crepis,
LX. Differentia foliorum & hic, quae In arboribus, brevitate pediculi ac longitudine, angustiis ipsius solii, amplitudine, angulis, incisuris, odore,
si ore. Diuturnior hic quibusdam per partes sorentibus, ut ocimo, heliotropio, aphacae, onochili. Multis inter haec aeterna solia, sicut quibusdam arborum, in primisque heliotropio, ad tanto, polio. xo LXI. 17. Aliud rursus spicatarum genus, ex quo est cynops, alopecuros, Flelephuros, quam quidam ortygem vocant, alii plantaginem, de qua plura dicemus inter medicas, thryallis. Ex iis alopecuros spicam habet mollem, & lanuginem densam, non dissimilem vulpium caudis, unde ei &nomen. Proxima est ei & stelephuros, nisi quod illa particulatim floret. Cichorion, & similia, circa terram solia habent, germinantibus ab radice post
Vergilias. et o LXII. Perdicium & aliae gentes, quam AEgyptii, edunt: nomen dedit avis, id maxime eruens. Crassas plurimasque habet radices. Item ornithogale, caule tenero, candido, semipedali radice, bulbosa, molli, tribus aut quatuor agnatis. Coquitur in pulte.
LXIII. Mirum, loton herbam, &aegilopa, nonni i post annum e semine suo nasci. Mira & an-
173쪽
them Id Is natura, quod a summo florere 'incipit, cum ceterae omnes, quae particulatim florent, ab ima sui parte incipiant. LXIV. Notabile & in lappa, quae adhaerescit, quoniam in ipsa flos nascitur, non evidens, sed intus occultus, & intra seminat, velut animalia, quae in se pariunt. Circa Opuntem opuntia est herba, etiam homini dulcis. Mirumque e solio ejus radicem fieri, ac sic eam naSci.
LXV. Iasione unum solium habet, sed ita im- 1 oplicatum, ut plura videantur. Chondryllabamara est, & acris in radice succi . Amara & aphace, &quae picris nominatur, & ipsa toto anno forens: nomen ei amaritudo Imposuit. LXVI. Notabilis & scillae crocique natura, quod cum omnes herbae solium primum emittant, moX in caulem rotundentur, in iis caulis prior intelligitur quam folium. Et in croco quidem flos impellitur
caule: in scilla vero caulis exit, deinde sos ex eo emergit. Eademque ter floret, ut diximus, tria et o
LXVII. Bulborum generi quidam adnumerant &cypiri, hoc est, gladioli, radicem. Dulcis ea est , ct quae decocta panem etiam gratiorem faciat, ponderosioremque simul subacta . Non dissimilis est &
174쪽
LXVIII. Ceterae ejusdem generis solio disserunt.
Asphodelus oblongum & angustum habet, scilla latum & tractabile, gladiolus simile nomini. Asphodelus manditur, & semine tosto, & bulbo: sed hoc
in cinere tosto, dein sale & oleo addito: praetereatuso, cum ficis, praecipua voluptate, ut videtur Hesiodo . Traditur & ante portas villarum Satum, re medio eSSe contra veneficiorum noxiam . Asphodelimentionem & Homerus fecit. Radix ejus napis mo-io dicis similis est: neque alia numerosior, Lxxx Simul acervatis saepe bulbis. Theophrastus, & fere Graeci, princepsque Pythagoras, caulem ejus cubitalem, &saepe duum cubitorum, soliis porri silvestris anthericon vocavere: radicem vero, id est, bulbos, asphod elon. Nostri illud albucum vocant, & asphodelum
hastulam regiam, caulis acinosi: ac duo genera sa-ciunt. Albuco est scapus cubitalis, amplus, purus,
laevis. De quo Mago praecipit, exitu mensis Martii, & initio Aprilis, cum floruerit, nondum Semi-eto ne ejus intumescente , demetendum : findendosque scapos, & quarto die in Solem proferendos: ita siccatis manipulos faciendos . Idem pistanam dicit a Graecis vocari, quam inter ulvas sagittam adpellamus. Hanc ab Idibus Maii usque ad finem Octobris mensis decorticari , atque leni sole siccari iubet . Idem dc gladiolum alterum, quem cypiron Vocant, ct ir una palustrem , Iulio mense toto secari jubet
175쪽
ad radicem, tertioque die in sole siccari, donec candidus fiat. Quotidie autem ante solem occidentem in tectum referri, quoniam palustribus desectis nocturni rores noceant.
LXIX. 1s. Similia praecipit & de junco, quem
mariscon adpellat, ad texendas tegetes : & ipsum Iunio mense eximi ad Iulium medium praecipiens . Cetera de siccando, eadem quae de ulva suo loco diximus. Alterum genus juncorum facit, quod marinum , & a Graecis oxyschoenon vocari invenio . IbTria genera ejus: acuti, sterilis, quem marem, &oxyn Graeci vocant: reliqua seminini, serentis semen nigrum, quem melancran in vocant. Crassior hic &fruticosior. Magisque etiamnum tertius, qui vocatur holo schoenos. Ex his melancranis sine aliis generibus nascitur . Oxys autem & holo schoenos eodem
cespite . Utilissimus ad vitilia holoschoenos , quia
mollis dc carnosus est. Fert fructum ovorum cohaerentium modo . Nascitur autem is , quem marem adpellavimus , ex semetipso , cacumine in terram zodefixo: melancranis autem suo semine. Alioqui omnium radices omnibus annis intermoriuntur . Usus ad nassas marinas, vitilium elegantiam, lucernarum
lumina, praecipua medulla, amplitudine juxta maritimas Alpes, tanta, ut inciso ventre impleant paene unciarum latitudinem : in .Hgypto vero cribrorum longitudinem, non aliis δ utiliorem. ) alias.
176쪽
Quidam etiamnum unum genus faciunt iunci trianguli: cyperon vocant. Multi vero non discernunt a cypiro vicinitate nominis. Nos distinguemus utrumque. Cypirus est gladiolus, ut diximus, radice bulbosa, laudatissimus in insulis Creta, dein Naxo, &postea in Phoenice. Cretico candor odorque vicinus nardo, Naxio acrior, Phoenicio exiguum spirans , nullus AEgyptio. Nam & ibi nascitur. Discutit duritias corporum. Iam enim remedia dicemus: quo-ao niam & florum odorumque generi est magnus usus in medicina.
Quod ad cypiron attinet, Apollodorum quidem sequar, qui negabat bibendum: quamquam pro sessus
emcacissimum esse adversus calculos, os eo lavet is Feminis quidem abortus facere non dubitat . Mirumque tradit, barbaros sumtum hujus herbae excipientes ore, lienes consumere: & non egredi domibus R. nisi ab hoc sussitu: vegetiores enim firmioresque sic etiam in dies fieri. Inter triginum & alarumao vitiis, perfrictionibusque cum oleo illitum, non dubie mederi. LXX. Cyperos juncus est, qualiter diximus , angulosus, juxta terram candidus, cacumine niger, pinguisque. Folia ima porraceis exiliora, in cacumine minuta , inter quae est semen . Radix oliVM
177쪽
373 nigrae similis, quam, cum oblonga est, cyperida vocant, magni in medicina usus . Laus cypero prima Hammoniaco, secunda Rhodio, tertia Theraeo,
novissima AEgyptio: quod & confundit intellectum , quoniam & cypiros ibi nascitur. Sed cypiros durissima , vixque spirans . Ceteris odor & ipsis nardum imitans . Est & per se Indica herba , quae cypira vocatur, Zingiberis effgie: commanducata croci vim reddit . Cypero vis in medicina psilothri. Illinitur pterygiis, ulceribusque genitalium, & quae in hu- romore sunt omnibus, sicut oris ulceribus. Radix adversus serpentium ictus, & scorpionum , praesenti remedio est. Vulvas aperit pota. Largiori tanta vis, ut expellat eas. Urinam ciet, & calculos, ob id utilissima hydropicis . Illinitur & ulceribus , quae serpunt, sed his praecipue, quae in stomacho sunt, ex vino vel aceto illita. LXXI. Iunci radix in tribus heminis aquae decocta ad tertias, tussi medetur . Semen tostum &in aqua potum, sistit alvum, & seminarum men Ses. 2ci Capitis dolores facit, qui vocatur holo schoenoS: ejus
quae proxima sunt radicis, commanducantur adversus araneorum morsus . Invenio etiamnum unum
junci genus , quod euripicen vocant . Hujus Semine somnum allici , sed modum servandum , ne Sopor fiat.
LXXII. Ob id dc odorati junci medicinae dicen i
178쪽
tur, quoniam ct in Syria Coele sui suo loco retulimus) nascitur. Laudatissimus ex Nabataea, cognomine teuchites, proximus Babylonius, pessimus ex Africa, ac sine odore. Est autem rotundus, Vino sae mordacitatis ad linguam. Sincerus in confricando odorem rosae emittit rubentibus fragmentis . Discutit inflationes, ob id stomacho utilis, bilem que & sanguinem rejicientibus. Singultus sedat , ructus movet, urinam ciet, vesicae medetur. Ada o muliebres usus decoquitur . opisthotonicis cum resina arida imponitur excalfactoria.
LXXIII. Rosa Radstringit, refrigerat. Usus ejus dividitur in folia, & flores, ct capita. Foliorum
partes, quae candidae, ungues vocantur: in flore aliud est semen, aliud capillus: in capite, aliud cortex , aliud calyx. Folium siccatur, aut tribus modiS eX- primitur. Per se, cum ungues non detrahuntur 2 ibi enim humoris plurimum: aut cum detractis unguibus, reliqua pars aut oleo aut vino maceratura o in sole vasis vitreis. Quidam & salem admiscent , & anchusam nonnulli, aut aspalathumh, aut juncum odoratum: quia talis maxime prodest vulvae ac dysentericis . Exprimuntur eadem folia detractis unguibus , trita per linteum spissum in aereum vas , lenique igni succus coquitur , donec sat crassitudo a Et r. b asbalalbum.
179쪽
mellis. Ad hoc eligi oportet odoratissima quaeque folia . io Vinum quomodo fieret e rosa , diximus Inter genera vini. Usus succi ad aures, oris ulcera, gingivas, tonsillas, gargarizatus, Stomachum, vulvas, sedis vitia, capitis dolores. In febre per se , vel cum aceto ad somnos, nauseas. Folia uruntur in callibi epharum. Et siccis femina adsperguntur . Epiphoras quoque arida leniunt. Flos somnum facit. Inhibet fluxiones mulierum, maxime albas, in pOSca Iopolus: & sanguinis exscreationes . Stomachi quoque dolores , quantum in vini cyathis tribus . Semen his optimum crocinum, nec anniculo vetustius, ct in umbra siccatur. Nigrum inutile. Dentium dolori illinitur. Urinam ciet. Stomacho imponitur . Item igni sacro non veteri. Naribus subductum caput purgat. Capita pota ventrem & sanguinem si- tunt. Ungues rosae epiphoris salubres. Ulcera enim Oculorum rosa sordescunt , praeterquam initiis epiphorae, ita ut arida cum pane imponatur. Folia qui- zodem vitiis stomachi, rosionibus de vitiis ventris, dc
intestinorum , dc praecordiis utilissima , vel illita . Cibo quoque lapathi modo condiuntur . Cavendus in his situs celeriter insidens. Et aridis dc expressis aliquis usus. Diapasmata inde fiunt ad sudores coercendos, ita ut a balineis inarescant corpori, dein
180쪽
frigida abluantur. Silvestris pitulae cum adipe ursino alopecias mirifice emendant. LXXIV. Lilii radices multis modis florem suum nobilitavere, contra serpentium ictus ex vino potae, ct contra sungorum venena. Propter clavos pedum in vino decoquuntur, triduoque non solvuntur. Cum adipe aut oleo decoctae, pilos quoque adustis reddunt. E mulso potae inutilem sanguinem cum alvo trahunt. Lienique, & ruptis, vulsis prosunt, & men-xo sibus seminarum. In vino vero decoctae, impositaeque cum melle nervis praecisis medentur. Lichenas,& lepras, & surfures in facie emendant . Erugant corpora. Folia in aceto cocta, vulneribus imponuntur : epiphoris testium , melius cum hyoscyamo &farina tritici. Semen illinitur igni sacro: sos & Ω-lia ulcerum vetustati . Succus , qui fore expressus est, ab aliis mel vocatur, ab aliis syrium, ad em Olliendas vulvas, sudoresque faciendos, & suppuratio
et o LXXV. Narcissi duo genera in usu medici recipiunt. Unum purpureo flore, & alterum herbaceum. Hunc stomacho inutilem, & ideo vomitorium, al-VOSque solventem, nervis inimicum, caput gravan 'tem , & a narce narcissum dictum, non a fabuloso puero . Utriusque radix mulset saporis est. Ambu-.tis prodest cum exiguo melle. Sic & vulnerrbus,& lu-