장음표시 사용
201쪽
Telesius enim probat nec assistentes, nec informantes Caelis inest.
Anima, intellectuales, licet falli possit: Nihilominus propter populi inconstantein stultitiam, de dogmatis incertitudinem, cum a Deo non sit reuelatum expresse, sublicetur. Quin non minori sapientia, ac magnanimitate adoratur Deus in se ipso, quam in his statuis, i imaginibusque eius uiuis: ex quibus postmodum elabi possumus ad cultum statuarum inseriorem, ut AEgyptiis euenit. Quamobrem Moyses, ipsis obsistens. cultum illum totum penitus suo prohibuit i iii, ius gradus Populo. quod & consilio Dei sachum est. Gemit imi. XXII l. A lias pet currens leges, in illis erroris inueni minus, qui
Deitatem colunt incorpoream. Sed quoniam vident in Mundo contrarietatein, ct bonum, & malum, quae ab eodem procedere non possunt; duos ponunt Deos, alterum Caeli,alterum Terrae, ut Mani chaei olim, ac hodie Tartari apud Sarm..candam, & Balduc, qui colunt Deum Caeli, 1 quo bona Animi & Caelestia petunt, de Deum
Tertae, a quo bona corporis & terrestria. Manichaeus asserit Deum malum fecisse legem Moysis, malum, de tenebras: Bonum vero legem Christi. δ Donum &lucem; Et Simon Magus alium praeficit nostro Deo. Chinentes pariter colunt Daemones pro bonis terrestribus impetrandis,& ne sibi malefaciant: dc in priscis sieculis apud Nationes usurparunt sibi nomen Deorum inserorum, de cultum; ta in Brasile,&Iapone inuenitur idem pene cultus erga eos:&Porphy- loquitur de Diis bonis & malis, & Platonici omnes. Trismegistiis
admiratur homini praestantiam, qui statuas animatas facit,&.Deo , responsaque accepit ab eis. Hi oracula dedere, re quod is acuit eis, fecere, ubi Christi lex seminata non fuit.Vnde Plutar. de silentio oraculorum causas rimatur inualidas&inanes: quas Chrysbst. vera siti Christo deprehendit, ut dc oracula noui orbis, ubi Christus annun-
ciatus non erat, nos docere non cessant.
Equidem Examine presso hanc scientiam ventilaui, admiratus dies imbui quod Daemones 4ppateant multis . aliquibus vero minimε. cI aemone, , & An- perambulasse per loca tenebrosa, de studiosa crura indas de de quomodo Nero plurimorum Magnorum opera usiis,ut vi- derct eos, quod maxime capiebat, non potuit quidem unum ut Plinius refert. Aristota vero irridet assertores Angelorum, dc Dae- monum; sed Deum ponit Animam primae spherae, de tot Angelos motores, quot sunt spherae. Inseriora verbiail ab eis gubernari, nisi ex consequenti. Quin in libro de Mundo; Si Deus cur re, ait,inferaora, non in et ministris, ut Rex Persarum: quantiam D stote leto que perse operatur om iasi scienter. I inbibi vero indicium sunt imbecillitatis. Sic deprchedi Peripateticos serξ omnes negare Dri mones et se Ac quida Ant. Mirard. qui scripsit de eue si e Monomachi et irridet Angelos, Daemones miracula, dc Deos, sed cum Aristotele sentit, quem putat non posse errare: de seluere conatur.
202쪽
riorsus argumenta contraria, de in fine ponit tanquam commis: suram, qubd credit ini Theologia aliter, ut Christianus ; palam ostendens, se nihil credere in Chrisbim, nisi propter timore ira tribunalium, Aristotelique erranti, tanquam Deo, inhaerere, sicut Auetrois. Multi quoque praesentis saeculi Scriptores in hoc errore versantur. Quapropter ipse magno at si desiderio experiundae huius vetitatis: quod tande ito sine Dei prouidentia, ex eo malo operante mihi bono, assecutus sum. Astrologus quidam ingenuae probitatis, Astrologica supeistione Haly Abeliraget cutiose pro uocatus, nonddm expertus doctritia sanctorii quod in omnibus vanis obseruationibus sese ingerit daemon: ex genesi cuiusdam iuuenis idiotae argumentatus illi apparituros intellectus abiti ictos, quamuis id nec ipse crederet, experiundi gr tia quod Pi n. & Arist. contra dogma Christianum falsum esse docent: instruxit inuenem quomodo inuocaret Angelos siderum, quos peripatetici selum extare
concedunt: ad nos autem non descendere. Tunc iuuenis caepit mirifica videre, de rei ponsa accepit Astrologus per illum de rebus grauissimis, & qui apparebat ei Spir tus, simulabat se esse Angelum S ali ando eile Lunam liquando solem,aliquando Deum. Sub his enim, & aliis formis apparebat inter somnum, & vigiliam. Veritates plurimas annanciabat. Multique apparuerunt; sed paularim ad magis salsi pertrahere conati uriat idiotam adolescentem; scilicet non extare inseros : & animas migrare de corpore in corpus, etiam brutorum. & plantatum; ut Pythagoras sorte credidit S qui- am Pharisei. Nec liberum arbitrium esse in homine. Oracula dederunt sui; rorum eventuum, & aliqua sic contigerunt. Dixerunt, non extare Diabolos in Mundo, sed omnes esse Angelos, magis, minusque bonos, sapientesque magis, & minus. Et Gentilibus respondisse per amplaibologiam eos, qui mitiori pollent sapientia. Tandem amicus signa petit, sicut Gedeon, per iuuenem. Pollici- . tus est qui apparebat: sed exinde dolis usus est incredibilibus , quo curiosum vi una Astiologum dubitantem,& meliora consurentem, ab illo misero iuuene separaret. Queni deinde separatum ut libuit, deceperunt, & ad violentam nucem pertraxerunt. Tunc alium vitum praestolantem promissa ante casum iuuenis, aerumnae atrocissimae ad maiorem experientiam tenuerunt diu, donec proeliis visionibus Unouit, quae vix unquam intellexi illa,quamuis viri sancti de philosophi multi h ass. rant. Alloquuntur, inquit, inter somnum, & vigiliam, unica voce,praesertii cum quid mali passurus est. Haec cum ille mihi, quem nec deceptum, nec me deceptile credo,
Communicauit, cognoui vera esle, quae narrantur de Daemone .S
cratis & Genio Bruti: dc hinc certus ergo experimcntis omni absum extare Diabolos peruersae voluntatis : sic etiam bonos Angelos. Di antiquos Geneses ab illis nequam deceptos suisse. Non
203쪽
stotelicae da mandae op:niones.
quidem facete pomunt quidquid rogamur, ideo dixerunt decepti; iuueni, omnes Deos isto subiacere ; ipsum quoque Iouem. Sic enim ipsum ituroduxit Ouidius, dc Homerus. Itaqne deceperunt Nationes omnes, quae plures colunt Deos , & veluti homines pro Deis sese haberi faciunt pet superbiam , vel quia putant non extare Deum: sic faciunt Daemones. VndE percepi ego, eos nihil posse
miraculosum facere, nisi utendo naturalium teruru viribus, applicationibus. Et deceptos fuisse ab eis Magos impetitos, & mulierculas saepius. Et quo liberius quisque peccet, negant inser-num , Et quo clam iit, eos ibi cruciari rivique corpotibus intermaneant humanis, transi nigrationem fingunt Animarum. Et
Cacodaemones decipere amplius satagentes, Astrologo per tuu nem interroganti de multis, dixerunt, quod ipse scripuisset rectE delibero arbitrio; sed rectius Giluinum sutique ad illorum gratiam avnde de S. Augustino,& Chrysostomo simul interroganti an be-nῆ seripserint de libero ai bitrio, non responderunt.Et quoniam ego. temper pessime seia si, & scripsi de Caluino, ex hac ccita relatione, agnoui Caluinum clie Diaboloriam instrumentum, qubniam magno illis cist v sui: cum scribat. Deum impellere sic ad malum, ut ad bonum, homines , tanquam instrumenta, de st i pontanea, non libera; quibus repleat Internum, de Paradissem. Vndd petipsum sequitur, quod Deus sit peruersior Diabolo; aut quod peccatum non sit peccatum ivt dicunt Libertini. Quod per Philosophiani examinatum, stultitia deprelienditur impia. Non enim disteten tia esset inter scelestum, & sanctum: dc liner sapientem,& ignarum & C sat, tu Moyses, de Melchisedech pares client Parasito , de Circulatori cuiuis : imb inferiores. Circulatores enim delitiis fluuntur magis. Plaeterea manifesta est differentia intecvitium, de virtutem; omnemque actu iri, qui nos destruit, aut Rempublicam, aut cius partes, vel ad destructionem disponit, peccatum ei te contra nos. aut contra Rempublicam. ii autem conseruat, meritum, iustitiamqne. Hosce , ilegantes peccatum, quilibet verberare deberet duriter ; dc eis vindictam negare: ou
niam vindicare non debetit id, quod non est malum, de culpa oracula Graecorum, & AEgyptiorum,& Persarum, & omnium Gentium,extare Diabolos manifestant ubique Terrarum. Nec si Pythia aliquando dolosὸ mentita est, non sit ac qui respondent ea quae nemo scire posset. Porphyrius pletterea, & Plutarchus, de Scriptores multi, Daemones, dc Angelos extate norunt; & qui amantur Daemone, idem conuincunt. Responsa etiam a Diabolis in corporibus obsessis semellarum idiotarum , loquentibus Latinὸ, H braicE, aliisque lims, indicant extare Diabolos, quod doctus L. Ananias curiosivimE expertus est, de Philippus
Columna Dux , ' Magnus Regni Nexpolitani Cominabi is,
204쪽
prudentia, & probitate clarus, testatur, qudd se pri sente exiens expulsiis D mon, lampadem longe distantem extinxit ius Iu Exorcis , de Patauit cum ibi morarer, pulsauit campanam: & multa huiusmodi satis probam dubitantibus, extare D mones. Item Pau. lus Grillandus. Par. Spina, Amb. Vignates, Volsangus, ct alii multi Inquisitores publicis libris experimenta innumera coaceruauerunt, ut qui hoc negaηt, historias & testes, contra naturae ius negare conuincantur. Nec enim quia in multis atrabiliosis aegritudo est similis demonoplexiae, non datur d monoplexia, quae tot signis mitificis, atrae bili nullo pacto congruentibus, comprobatur, & tandem si vis, o Macchiauel lista experimenta certa, vade ad S. Antoninum Surrentinum: qui respondet oraculis, soluit ligatos ad columnam; sugat Dqmones, cogitque fateri
mirifica, & quidquid postulas.
Quapropter ego experimentis jactis argumentatus sem essica cissimξ, quod non sit Deus verus de pri us alius, nisi unus, sed Daemones usirpando diuinitatem introduxere pluralitatem. Et in superioribus iam sentire prosessus sum, caelum terramque a Argum ex historia consimilibus potestatibus activis constituta elle, idest a calore, dc . frigore, ambobus achivis, corporeitate concretis, diffusiui , pro heo es c, ain sentientibus : de contrarietatem ciboriri inter similia propter ' amorem eiusdem boni insufficientis utrisque : Vnde Rex Regi
contrarius, non Dauo : ergo conueniunt in aliquo. Ergo extat
causa eis communis, a qua consimilitudinem habent, dependentque. Ergo Caelum, & Terra ab uno Deo. Et mox dixi, non posse mundum ex contrariis compositum subsistere absque una principe causa, colligante contraria, ipsorumque pugnam temerariam ad
productionem rerum artificiose ordinante.
Nec propter impotentiam Dei, sed propter ordinem extant Angeli, dc Daemones. si enim Aristotelis Ratio valeret, neque Alselos oporterςt ponere, quos ipse ponit Motores spherarum, Ro* ad Arist. 3:simceret namque Deus mouere omnes labsque ministris : nec Sadducaeos.
opus esset Sole in Mundo; Deus enim potest per se omnia collustrare : se etiam calor tollendus esset, omnesque causae. Erpo conueniunt maiestati, non indigentiae. Asserendum ergo est, quod totus expertus est Mundus, extate Angelos, dc Diabolos, variis. muneribus a Deo destinatos, de S adducaeos multu in errasse in Iioc. Deumque esse causam bonorum caelestium, de terrestrium , cum Mundus sit unus, unumque modo Principem admittit in videmus Caelum' inquere Tertae virtutes parturiendi bona terrestria, δ utrumqtie colligatum esse sib gubernationeVna, ergo sent ab uno.
XXIV. Si ita non esset, lex Christi etiam a Diabolo esset quoniam in tetra Deus malus solus exercet dominatum.
205쪽
si ais ; Deum bonum in terra per Christum occupasse partem Regni contra dialum: condemnas te ipsum, b Manichaee. Cliciasius enim allegat sententias multas scripturae Mosaycae, tanquam
diuinae,& dicit Moysen de ipso scripsiste; & in Prophetis fuit pi
missus. Ergo est idem Deus. Item idem Deus, qui Moysi compatuit, allegatur a Christo. odsi putas Euii Belia deprauata est deprauatus es tu. Non enim bonus Deus, pastus est malum in scii-ptura sua, ut & tu decernis; sed de his alibi. Magnopere deinde animum meum vellicabat, quod Moyses non loquutus est de creatione Angelorum, & Daemomina; propterea que Sadducet eos esse negant, & Iulianus Moysen incusat; Plotonique postponit: quia eorum Creationem docuit in Timaeo . Moses veto tacuit. Id etiam maxime exagitauit me,quod Moyses eamressὸ nusquam promittit Paradisum, & Infernum post mortem,sid tantummodo bona,& mala temporalia; sed nec Prophetae id tam apertὸ promiserunt, ut animis cutiosis omnibus satisfieri queat. S. Augustinus accipit sermonem eius mystic ἡ, ut, cum dixit, Fiat lux , intelligatur natura Angelica, sed hoc non satis-iscit, quoniam dogmata standautur in sensu litterati : ideo Hieron. dicit, i Moyse praesupponi creationem Angelorum multis. ante saeculis; sic Basilius, Nazianaenus, Damascenus, Chrysostomus, Cassanus.& Origenes.& Graeci omnes,&Ambrosius, Hylarius, & alij, quos D. Thom. Canoni decretalium conciliat. Sed hoc nihil ad praesentem causam. Sed palam deinde Mor ses meminit An gelorum, & Daemonum in serpente, qui decepit Euam .: dc deongelis qui apparuerunt Abrahae, &Lois: &m Iob de Satan, M&de Angelis saepe loquitur. Hunc autem librum Morses scripsi Ergo hoc silentium non debet suadere, qudd non sint. XXV. 4rbd vero aiunt : Propterea non promisisse bona, aut mala post mortem, quod populus iudis erat,& puerilis, qui ma' lis bonisque praeuentibiis tantum in ossicio detinetur, non satisfacit Politico. Nam Salomon tu Sap. vocat Populum sine querela, Saractum Sapientenr, aliis comparatum populis. Nihilominus Chaldei credebant Infernum,& Paradisum; Sc Plato, det Pythagoras,& Graeci omnes,&Romani:& Salustius rcfert, Catonem exproballe Caesari haeresim, qudd nimirum non credet' li seros extare. Quapropter dixi ad Euc inquirens; si omnes Nationes rudimes hanc fidem habebant, debebat initenti nisi alia subest ratio, Moyses inter, vel post praemia, &poenas temporales, addere semel
aeternas, quae vim maiorem habent ad mouendum animum, eoque
magis iunctae temporalibus. Alij cogitare pollent Esdram instaurasse perditas Scripturas, idcirco diminutas esse, de mancas. Sed ego comperio Esdram commemorare poenas, de praemia post mortea Mi a mortuorum, dc resurrectionem mitifice in lib. . Quod autem eius sit, a bideclarauimur.
206쪽
Idcllici, cogitaui, veram esse doctrinam illam, quod tunc v' ς Caeli Ianua aperta non erat. Et, quia Deus Acit opera siua ordinatim,&oportui Ε, spectabat ad Christum ea aperire: & huius veritatis notitiam expressὸ reuelate; quam Moyses mysterio deseruiens non explicauit tam manifestE, ut relinqueret Christo munus proprium, praeterquam quod id erat alias tam notum, ut non indigeret ex prosesiori reuelatione pro tunc. Nam quia ante Christi aduentum deponebantur Animae in Lymbo, dicebat Iacob,&Iob, Descendam ad inferos. Et quoniam aliae Nationes doctrinam de peccato originali ignorabant, putauere beatitudinem elle apud inferos , & in campis Eliseis, qui cst Sinus Abraliae: In licitatem vero in Inseriori Tartaro; quoniam Abraham caeterique s. iacti Patres, & Heroes eo in loco detinebantur. Item Ezechiel loquitur de lacu in quem
descenderunt Rex Tyri, Rex AEgyp i, de alii post mortem,
dc sermones inter eos narrat. similitei: Zach. de vinctis in lacu. Et huius arcani publica, ut puto, reuelatio erat in Mundo, derivata etiam ad Poetas, de leges Gcntium. Vnde Iob, cuius labium a Moy se scriptum credimus, loquitur de Inseris, de defluuio Cocito, de resurrectione mortuorum: sic Sapientia, & Ecclesiasticus palam.
Prophetae autem mysticE, sed in I b Regum historicE. Vnde S l haristorum ,& Essenorum secta hanc fidem indubitanter confitebantur. Christus autem multos Prophetarum locos, ad docentcs, exponit. Attamen quoniam ab antiquo fides Gentium omnium erat de Paradiso,& Inserno, & Purgatorio, sicuti Socrates, Plato, Pythagoras, Virgilius, Homerus, aliique testantur: At non om nibus aduentus Messae notus erat: vel ignotum erat, quod ad ipsum pertinebat primum esse, qui in Cae lum ascenderet; Idc:r scripterunt, Herocs quosdam, non in Campos Eliseos, sed in Cae lum, extemplo filisse assumptos, ut Romulum, Caesarem, persim 'lesque. Haec autem mysteria velavit Moyses in lege, quia tempus non dum erat: at in Iob clarὸ docuit, & simul Animae immortalitatem 1, quam falso putant ab ipso negatam Manichaei, & Sataducaei: addiditque corporum resurrectlonem.
Nec existimandum est, Diabolum esse causam per se, i Dco non dependentem,& plura Rigna possit sentem, Sc potentem super nos plus, quam Deus. Nam & si Homines cunctos iubditione sua Rc da gum. turi beret, nihil sunt c5parati Angelorum multitudini. Potio disseren D hQ'M p v .pψs dum ςst, Diabolum esse carnificem,&lictorem Iustitiae Dei , non ς Ἐμφ'
autem competitorem, ut vulgus opinatur. Cum enim Deus reos
punire deberet , idque per se nollet, cum sit procliuior ad miserandum, quam ad puniendum, nec a bono in quantum bonus, sed in qnantum iustus punitio st, quoniam optimus est, ac frauissimus; deo hoc munus Daemonio demandauit petiuerso; in quo relucidDei potestas in modum punitiuum, utens etiam in bonum peruer-
207쪽
Diabolus autem hoc munere gaudet. de qui secum tomia esstur, blasphemant Deum secundum qualitatem, suam ipsi assigunt in imaginatione sua; non secundum quod ui se est. Haec autem est caelicolis comedia; & scut qui sibi scabiem; & alopeciam scalpunt unguibus, aliquam capiunt ex hoc voluptatem salsam, & sibi plus malefaciunt scalpendo : sic Diaboli, ac Damitati metaphorice gaudent malefactis, & pruritu quodam perfusi, maledicentia quasi
perfluuntur. Hoc autem in eis poenam adauget, magno, & Vero,
cum gaudio Beatorum. Et profectb haec crudelitas Rei p. necessarii est ad reprimenda vi via, & fouendas virtutes, clam, &palim. Etenim veluti menda, Religionis dogma-cium impedit bona particularia, & communia in politia, hombia erram polixiςς nes deprauando, nec subsistentiam habet, neque potest super meni ζςςd-Π- dacio Resp. vlla fundati, aut stabiliri: se E contii veritas p lim, de cum prodest; facit hamines probos i& ad omnia utilis ea, in omni euentu subsistit periculis, probationibusque cunctis. , Item Iustitia Dei deficiens mutilaque solet, si pios morientes proii hi ei Dei Iusti- Dci dςsensione, Rationisque, &virtutis, non manerent praemia in ii. alio saeculo: Neque impios,in hoc gaudent ,δc praeualentes, poeitata
Fama enim non esset ipsorum praemium, cum sit illis prorsus extii res ignotum. Multi autem nulla relicta fama, sanctam obiere mortem. Achilles autem, & sabulosi homines, qui nec in Mundo extiteruiit, aut scelestissimi fuerunt, sama gloriosa diuturnaque E nati simi. XXVI. Nec profecto haec fides Legislatorum amitiae, ut pulatorum ' obitum prouidebant: & cum Deo se loqui, & lm accipere ab eo simulabant, sicut de Romulo, & Numa, & Minoe, de Pythagora, & Mahometto, & Zamalxi legimus. N m haec credulitas Inferni, & Paradisi, de Purgatorii, conlatinis est iustitiae Dei, de voluntati bonotum ; de stabilita est miraculis, martyrio, Muisione. Credulitas autem Deorum s.lsorum odiosa est Philos, ' lato in lib. δε νο- phis, iustitiae; voluntati, & iudicio piorum, & sapientum, poli texto. T lim vitae, quae per illam vilescit ,& scinditur, vidi etiam cst. Non et ic. de φῖ:b incedit fides de Paradissi, de inferno, cum fide de
XX Vl I. Item vetitas iam patestista est contra saltses Deos: semper crescit in fauorem alterius seculi. Tot autem Alsitates prosunt , ut cognoscamus necessitatem aduentus Dis in tetram , pro--phetati usque a.tempore Enoch. Socrates quoque, de Plato , α
Dogma depramas tat ouer. triouenda eli; qui ut Varro icribit, quo leges iplorun poenisque post Q obseruarentur, siradebant timorem, &spem poenarum, α pix no
208쪽
Cicero praestolabantur quendam instauratotem diuini cultus; &omnes nationes; ut per Sibillas innotescit. Resp ad argumen XXV III. Nunc ad eos sermonom diligo, qui dicunt Christi a tum, quod Christus non libet asse nos a Diabolo. An non vides olim orbem totum co- ς pQ hbetiauit. luisse Diabolos, hodie veto neque Mahometianos agnoscere, nisivitum Deumὶ Gentes autem omnes, paulatim ad fidem Christi reducuntur. Et ignorantia alterius saeculi sublata est. Et differentiae in ter peccatum, & non peccatum , postusque est in terra modus,vsus vincendi Diabolos sancta doctrina, non contentiosa qui corrumpunt eam, illis vae in & petientia, & probitate, conteruntur arma; & Impetium Romanum euersum est, & Idola eius; positumque est Romae Solium Christi ab idiotis Piscatoribus mirabiliter : totusque Mundus paulatim fermentatur, ut Claristus praedixi x. Conueniebat Deo opera sua facere non per vim. Qui ergo salua tur propria voluiitate,ὶ Deo id habet,& saluatur per gratiam Dei indeficientem. Qui lucem renuit auxiliumque, P 0ptia cadit pravita- te. Chiistus lucem miram dedit, & legem immaculatam omni loco, & tempori conuenientem. Et quidquid pollicitus est, iactum .est,&fit. Et quamquam nos iacturam multam fecerimus in probitate, S: fide, quam do it; ipse quoque α id praedixit, ut mox pa- . tebit. Quidquid autem possidet Diabolus, non est suum, sed depositum diuinae Iustitiae. Nunc libra omnes Mundi Religiones cum ista, dc videbis tantum distare eas ab ista, quantum Aurical um ab Auro: quod impius Boccaccius non considerauit, nec qui de tribus impostoribus scripsit. . '
O imam veίitatum examinatoribus origo mali pernoscenda est. Quoniam enim ignorabatur tot malorum, quae in Mundo sunt, origo, de causa , alij negarunt Deum esse; putantes impossibile, &inconueniens, si Deus est silmmum sonum, fieri, vel permitti tantum in orbe malorum, ut Epicuius, & Democritus. Alij hoe quod e negarunt prouidentiam Dei in rebus inferioribus, ut Amst. & Auer. sa mali ignoratur.
Alii posuere Deos duos, ut Manichaeus, de Symon Mastus. Alij
plures, quibus varia mala, de contrarietatem, S bona tribuerunt; Alij omnem transcendentes impietatem asseruerunt, eumdena Deuessiceremo, &-h nobis causam ecticacem, ita ad
209쪽
3peccandum, ut ad bene agendum; nos autem libertate bene vesmale operandi priuarunt, uti Lutherus, de Caluinus, ab Alcorano edocti. Quos Cicero cum suis stoicis religiositate praecellit. Dum Hiim soluere argumentum non posset; unde nam malum otiatur, statuit potius negandam esse prouidentiam in his, quae pertinent ad albi trium hominis, quam Deo peccatum imponere, M libertatem humanam negare, omnibus manifestam sensibus ;vt patet in lib. de Divin. licet alibi utrumque asserat. Damasci Giam eximit libet actus 1 prouidentia, sed determinatiua necet facio, ut exponit D.
Thom. 3. contr. Gent. Alij vero negarunt extare malum, omniaque posue te indifferentia ; excepto vitio, ut stoici. At Libertini recentiores considerantes ex doctii: a Caluini sui Deum esse causam mali dixerunt Deum facere quidem malum, sed malum non esse reuera aliquod, neque peccatum, quandoquidem a Deo fit. Et iuminus impietatis redolent, quam Caluinus texcusatiles Deum. Alis
putarurit mala euenire propter peccatum ante corporationem Animarum commissu isti, ut Origenes, dum quaerie excusare Deum, d Manicitaeis respondere.
Has cunctas examine pre per Metapta discussi opiniones; ocvidi, non extare malum ullum iam peccatum,& vitium: Calamitates vero de mortes, & generationes,& dolores, dc corruptiones, posse in malum, de in bonum leuetti, prout ea capessamus, & utimur bene,
vel male, ut Stoici asserunt. Et quia non potest in Mundi partibus non esse distinctio, neque productio rerum variarum, nisi adsit contrarietas elementorum : Excolitrarietate autem illa derivantur,quae
mala putamus: ideo non posse non esse malum, stante huiusmodi Ordine. Sed vetd contrarietatem esse, ut sic bonam, & duraturam, donec rationabile est apud Deum. Deinde vidi vi ia, & peccata moralia carere essentia, & esse deficientias, & Deum concurrere ad quodcumque esse, &actionem qua incurique; quoniam est difflasso esse. Non alitem sic ad non esse, & ad pallionem, & ad mortem, αcot ruptioilem, quae sunt defectus Esse iiiii permittedo corruptione o& mortem ,& passionem, quatenus, & dum, concurrit elli cienter ad generationem, & vitam ,&actionem, quae ad illa consequuntur, ci millis includuntur. Quinetiam calor dum occidit nisus, aliud nihil facit, quam calefaceten a ateriam, in qua inest frigus. Et-go actioiaem, quae est calefacere, iacit per se: at per accidens sequitur passio, α mors frigoris; quae non a calore emanat, sed a Nolae ite, dc eo quod frigus non est calor; unde fit, ut secum se manere non possit; sic enim esse, & non esse manerent simul. Hinc platae compeii, Deum non cocurrere ad malum is ermissi-uξ, ii permissio cadat super voluntate, faciendi quidquid libet, non superpeccatani: de malu non tabete causam agentem se iselamo deta
210쪽
do deficientem: deceatum, vero esse nihil, id est desechim holii maioris, & abinim ipsius boui. Qiaci nos, amplectimur minus bonum, & apparens, ipsemque anteponimus maiori bono, vero contra Regulam Dei & Naturae; Et quatenus est actus, & motus ad bonum, non esse peccatum, sed entitatem: quatenus veto
est desectiis, & tendentia ad ipsum minus quod est in illo bono,
peccatum esse. & annihil ationem partim peccantis. Et sermaliter c ut aiunt in esse nihil, maletialiter eras. Hoc autem accidit nobis ex defectu potentiae, vel sapientiae, vel voluntatis; sed non imputari in peccatum, nisi ex destina voluntatis, quia ipsa Praesupponit pos se, dc scite. Et tunc solum completὶ peruersa est voluntas, cum potest; &scit melius eligere, x meliusfacere, & nihilominus eligit peius; vel minus bonum. Malum enim qua malum eligi non
potest, neci Creatore, nec a Creaturis.
Non ergo existit dualitas Deorum; Sed Ens, & Non Ens sunt proprincipia Memphysica: Et qui adhaeret Non Enti peccat, id est,
bono, quod minoritatem habet: & Non Ens sapit, comparatum illi, quod Deus tibi, tanquam melius proponit. λon Enti enim inquantum Non Ens inhaerere animo non possumus, nisi ei sebsternatur aliquod Ens. Vnde priuationem vocat malum D. Thomas, de Dion. non mal E. Ergo serari, &maechari, phy sice bona sunt parentia parua: Non Entis participia: modicum afferentia fructum , & ratisfactionem falcim , vilem, & exiguam , & brevem. Deindet vero trahunt. secum commistum malum, poenitentia plenum nimis. Fallaciae autem nostrae, ac deceptionis, caucsa est confusio mali cum bono. si enim separari possent, peccatum committi non posset. Vllum malum enim per se diligi non potest; - neque odio haberi bonum. Sed per accidens, quia commista sint,
dum complectimur minus bonum, quo cum ineri maius malum,pe camus, contra Deum, & naturam, qui ostendunt, iubentque aliud bonum verum, maiusque. Amplelientes autem illud malum, quod secum affert multum bonum; ut medicinas, poenitentias, & labores, meremur, ut palam est in omni arte. Malum autem essentiat, ter non extat, nisi respectu particularis Entis, ut dictum est. Hinc innotescit qualiter Deus concurrit ad peccatum, in quan- tu habet existentiam.&bonitatem substratam; sic ad peccatum M.turae, ut ad peccatum moris. Non autem concurrit, quat nus caret existentia, de bonitate vera, Estque ordinis rationalis desectus.
Deinde consderaui contra Tartaros stultum esse arbitrari, quod bona terrena non dependeant a Caelo, cum videamus a sole, &Stellis, Terram immutantibus, cuncta Entia nostra produci. Ergo idem Deus est vitiusque Elementi. Diabolus autem non est