장음표시 사용
281쪽
Sanctus Hieronymus exponit. Alioquin Christus hoc verbo totum Euangelium, & legem condemnauillet, quali omnis lex & diuina,&naturalis, ct humana, dolosa esset, quoniam ea prohibet, quae utilia nobis Macchi mellistico more comperiuntur. Ex male acquisitis Zacheus non laudatur, sed ex bene dispens lis : propterea Alexand. III. pauperibus tribuit, quae quis possidet aliena, nec Domino, ignorato, vel per mortem sublato, reddi pos.sent. Facite vobis amicos de Mammona iniquitatis: ut cum defeceritis per morte an recipiant vos pauperes in alema tabernacula Caeli: Sic Deus mala quae non facit, vertit in bonum, quod iacit. Non ergo docet malum facete, sed factum minuere, & in bovum ver
INstat Admirator, quod qui Macchimellum in stat, sim
Logicae ignari. atque Politicae : alienum, de falsum capessum
I. Logicae quidem, quoniam ex extraneis argumentantur,& transilium de genere Politico in genus Theologicum, aut morale r dum volunt Maeniauellum debuit te praecepta dare Principi, quae ad ses uandum statum,conducunt. Imb sep. volentes elle pii, peccauerunt in Politicam & corruerunt, ut Sanctus Rex Iosias, & Sanctus Ludo- uicias IX. Francorum Rex. II. Politicae vero quoniamcontra Politicam loquuntur Artem Non enim Politici est unam modb optimam Reip. serniam descri bere, sicut fecit Plato; sed omnes etiam mediocres, de malas, ac pro inde quae pr. aecepta de artes requirunmr ad cuiusque tuitionem. Nec enim Politicus dicit nisi generatim sotmas alias etle malas, ut olibgarclitam,& Tyrannidem, de Democratiam. Deinde vero det tpraecipere modos, quibus quaelibet seruatur,& quae mala & quae
Quia autem optimae Reipub. status non dum visus est in Mundo, nec videri potest, propterea prodenter Macchi ellus, quomodo scruantur quae sunt malae Resp. de principatu mirificξ docuit. Non ergo errauit, nisi praecepta congruentia non dedistet. Non congruit Tyi anno iuramentum ieruare, nequehonorarevirtuosos,&poten- tes,& sanctos viros, S consanguineos, sed occidere; ut ipse iubet. Neque congruit tuitum esse, ac veracem, sed talem se ostendere ad
282쪽
decipiendas plebes. Tt hoc recte executus est Macchisu. Alibi dicit, quod narrative docet Artes Tyranni: alibi; ex hypothesi. Probat autem libe auctolitate Arist. in s. Polit. c. s. & D. Thomae ibidem lect. . ubi Oligarchas docent simulare , dc peierare, Gn imatio exan/: si debent seruari. Similitet in c. H. Arist. de D. Thomas leci. tr. inritate Arist. dc D. docend tyrannum debere interficere potentes, sapientes, Magna- ri Gm p. . nimos, spoliare diuitiis, subditos, per vectigalia, & exactiones multas: Pella dc dissidia inter eos serere: poenas 'iiserre q latitaterna. . liter, Ic adolescentibus libidinos8 uti,non quasi contumeliae, sed quasi Amotis ibidio. Et ostendere se excellentem in aliqua.virtute, vel simulare illam. Item se alienum esse ἱ corporalibus delectationi.' bus &e. ne sit contemptibilis. Quas ob res non contra artem, nec contra prudentiam Achant, qui docetit Religionςm in secretis contemneret . ct statulate sie- 'em , de sacere quidquid prodest ad statum acquitendum v lconseruatadum. Sunt aucem contra artem & prudentiam, qui re- prehendunt in hoc Macchiauellum: igitur dc si iit salutare praeceptum docere Irincipem, ut sit vet E paus, ct peccata expiet usu sacramentorum, quo Deus prosperet statum eius: Hoc tamen, ait, est a Polliitica schola alienum : quoniam qui vii sunt tam bonis consiliis, statum amiserunt , pleiumque & vitam &c.: igit te accusantes Macchiaucllum sunt inertes , quoniam tractant ' de probitate Principis. Et ne malefaciat: quod cii alienum ab arte. ιiI, Item selli crimine peccant. cons. o. Primo , Quoiasiam docent, quae mutant statum Tyranni in bo num principatum, vel in statum priuati Ciuis , non quae scruant in Tyrunm e. Tertium, qu Secundo. Si virtutem, vel virtutis illius opinionem docet, qua saliuntia politicam et . Vt este clementem & pium aliquando obest: & non esse non nocet ; sed ali tu do non haberi pium. Quapropter Pi incipi
tum , ut appareat virtuosus, praecipiet. Nam aliquando mitus nocet statua, aliquando vitium . Propterea crudelis & auatus vi deri ni imeat. Non enim virtus, nec vitium nocent, aut iv
v nt, set opinio, quam de illis habet populus. Igitur si praeci pla politicus crii delitatem, M auaritiam ubi stodest, non peccat in politicam; & qui non iubet, peccat. Temo, salsus est etiam Politicus, si tuus, de aequi, do fidei
seruandae Religione statum conseritari doceat, cum hoc esse fal-. . . sissimum experientia quotidiana testatur; ci a ducentis annis scitamus Principes vi, dolo, fide violata, acquirere, de seruate D ininium. Tria sint seruandat. Hoc olum ob senaei Politicus, nὸ laudet Tyrannidi , d Oli sp ric praecipi 'Prchiae semias, de artes: sed loquatur ei hyp thesi. videli si r 'in retinenda, ita facieadum.
Hic contraria ilibet d sensoria caelaretium. Et non time re videri vitiosum
283쪽
II. Item ne sit lubrica oratio , unde quis putare possit te laudare vitia de formas Reipub. malas. III. Sed si lector impingit ut ita credat de tς, non est timendum, quoniam etiam ex s. Pauli verbis occasionem errandi' acce re, testes. Petro; sic ex dictis Macchi avelli quidam errant. IV. Et alibi: vituperate Tyrannydem spectat ad Ethicam; ad Politicum vero seruare. V. Iuvamento populis est Politicus, docens Tyrannum Ia tensionem Tyrannidis, vel Remissionom per impudentiam vitie rum, vel per simulatas virtutes. Hoc enim mitigat mala. Illud palam iacit fraudes, de dolos,& saeuitias, quibus indigent Tyranni: quae tamen eis non prosunt; populis vero prosunt, videte liti fugiant ab e his ditione, Regnoque. Sic fecit Macchiau.
SE D contra ipse probabo , quod nec transcendit de genere
in genus Politicus ille , qui Principem docet esse bonum, ut principetura nec unquam noςet; nec extra limites scien tae it, qui Argumenti, turtis in una scientia aliis connexis utitur: dum non ex proposito, ted Att. post. Arist. de es connexo, Ergo prima Propositio est impeniti valde; vel ahenum 1.Mexapb A phyic volentis scelus zelo methodi scientiarum, S artius P, egere.Transcc probatur bonu A genere in genus apud Logicos est de unius obiecto Maeeli au di ἡ ἡ scienti R in lterius s cientiae, non subalternantis nec subalternatae, ta praecipit Pi incipi tr nsilire, vel docendo, vel probando. Vt cum Astronomus tr. Religi εnem&pro- ctando de xl I. signis Zodiaci, tractaret simul de Apostolis XII. dc Mathem. tractans de Triangulo, diceret de Trinitate pos narum in Diuinis. .Vel si probaret aequilateriam csse Eunc triangulum, quoniam in D uinis tres personae furit . aequales: & Terram est e rotundam, quoniam Deus non habit nec principium nee finem. At quand0 subalternata a subalternante principi si mit, ut Medicina a Physiologia, vel a scientia communi oinia bu icientiis, qualis est Logica & MetapE . vela scientia communi cum illa, quam tractas, qualis est Mathematica artibus de Numeris, de Pon.
delibus, de Mensuris,&historiographia ph; scis politicis, Theol
pili: neutiquam peccat: ut si pr' et tetram ei se rotundam in Phy c. quoni ui omnes partes aequὸ tendunt ad centrum, & contra rio 1 caelo reque recedunt omnes unde lineae omnes a centro ad circumferentiam sunt aequales; & stellae quae apparent
an let'salem non apparent simul tu Italia, sed postej: & quae Wltra aqua .rem, nunquam. C in ergo Politica d pendeat ab Ethica
284쪽
eanquam a substeti ante: ex eo enim quod bene seipsum quis regere scit pei Echicam, bene & alios per Politicam nouit lex enim
est victus publica, sicut virtus est lex priuata: non indocte nec contra artem politicas docebit moraliter bonum elle Principem , sicut omnes secere politici , & ipse At L cui inhaeret. Et Geometra vii-tur Arithmetica , & Atithmeticus Geometria, ex annc xo: de utrisque utitur C smographia ex iubalternatione. Praeterea cum scientia finis, Praestituat agendi modum iis , quae sunt ad finem. Finis autem Reis lib. ut plobat Plato, est cultus Dei summi Bo- seni, a quo Rei p. iaelicitas habetur, & speratur: Theologiae autem obiectum est Deus: neutiquam praeter artem aberrabit, qui principatum ci Remp. instituit in ordine ad Deum. Quamobrem non impius modo Macchiau. qui timorem Dei, & Religionis aufert ' de cordibus Principum Tyrannorum. Sed etiam iners, ii doctus- . que verae Politicae linisque illius, ut in praecedenti probatum est . capitulo rP.aeterea teste Arist. de D. Thom. primo Et hic. Pruden- eepta non surit' tia ect retia fatio a sibilium, Ars vero redia ratio fa tibvium. At prudentia neque ex Macchi avelli Ars non est recta, sed obliqua, non enim ad faelici- Axxς-tatem Reipub. S. ad Deum spectat, sed ad libidinem principanticina, δ ruinam. Ergo non est Ars, neque prii dentia pontica, sed astu- Consirmatio ex re tia scelerosa. Quod probatur etiam autoritate Admirato: is sui, di- dia dcfensoris . centis, quod T ranni abs rustis io fit ararum, fecere plura cccinis artificiosa ad status acqui ionem , conseruat ouem, quam quias stemi ex S., chus Mac uiaucllo tro untur. Ergo non datur Ars de his, sed peritia, malitiaque. Similiter Ioan. Chrylba. in lib. de Saceruose Artem omnem mereri Eoc nomen, si utilis est Rei p. cim priuatae. Sed praecepta 1sacchiauclli sunt imitalia, noxiaque Rei p. vi fatetur: sunt & Tyranno, quippe qui per ea pet ditum it animam & statum, ut si ' a probatum est pluribus exemplrs ratiotii-busque, & Put, mirifice docuit in dialogo v. de Reppb. ergo&e. Similiter Arist. dixit. Malum si seum perdit: est si integrum fuer , intolerabile euadit. Ergo clim sit mala ista sua Politica pernitiosaque, Ars non est, nec conseruatioiaem mali docet epitest ex arte. Nulli praeterea arti veste , nec scientiae contradicit Theologia, & Ethica, ut patet ex Concilio Later. quod non c-- siderat iste Macelliauelli Aa mirator, dum vult Politicae Lot rati esse. Praeterea Amst. docuit Plincipem non modo bonum Civem, sed honum hominem ei te debere, legemque animatam: subditis vero susticere elle bonos ciues. Sed Maeniau. cum docet scelestuin si , Civem de homi veni, periurum, perseqitutorem optimo-ium QErgo con: ra praecepta Arast. a quo tu defensionem accersis, an poli id i autem Christiana a principerei, & Cines cite: bonos bominco, Praecipitur, ut sit pra &c. Ergo &c.
285쪽
Cum vel . a id, non valere probitatem ad salualidum statum, ies Probi sua ς' saluandam animam: & propter huius rei ignorantiam perii lolotiam.& Llidovicum, Reges intactos : non modo contra Pici te meo atraque naturam loquitur, quae per virtutem, non pervitium, omnia saluat, &se Macchiauello adnaetere ex orde declarat; qui Prophetas.&Sationarolam indoctos politicae sacit, quianes dictu naria, a re litos credeotes: sed etiam contra Macchiau. qui satellic
contra propria etiam dogmata, in hist. in principe, G in serio: ad T. Liuatim, principes bonos diutius, & faelicius conseruat te cirros gastb si tum, ut David, Eaec. Augustum, Adrianum, Coi
ii intinum, Carolum Magnum&c. quam prauos,qualis Nero, Coti modus, . Maximinus, AZZellinus cic. ut iii prae probatum est. Nec ciuio ea, quod per ignorantiam Politicae, parcam ex Religione . I alias cecidit sverum enim vero non contradicit, nec scientia scien
ii. i. v c dicitur in Concit. Lat. sub Iulio II. scis. S. ted quonaam
n. n obediens verbis Domini ex ore Necao Pharaonis, contra R i l g ODem potius, quam contra politicam Artem, Pharaonem in se
. t . ctatus est ut dicit ut rarat. 31. ex imperitia, & oblimationa.
Clem. autem Alex. I. Strom. it. ait, Iosias cum non aut ii set Le-rcmuim prophetam, interemptus et Z a Nechao ctc. Nec enim quia demoli us eii idola, ini lautauit foedus cum Deo, Phasem cole brauit , &abstulit esteminatos &c. piopterea non fuit botius Po -- 4 laicus, ut vult iniurre Admirator: imo ex hoc faelix Rex suit, 't supra probatum est. Similitet nee S. L id. propter Religionis se . trantiam fuit malus Politicus, ut dicit A itor. Sed cu. o multa bonii in palestina seculet, & victor factus, victus est . non Religionis cauta se, sed infortunio alluvioni ad sui pii batione per Deu immittis. T -men Bella, quae gessit in Gallia colatra Rubciles, Iiustitiae ii ibuna- . - lia, opera misericordiae, liberatio Chcilitani sim Tunetis obsessio, quae cum victolia pei secta post libani mortem a s Fratre suit . sunt doni Politici artem redolentes & piaecipitantur ab Alist.& D. Item ex autor. Thoma cunctis artificibus. At quis vidit Macclii avellistas me-cii Lit. dc detςrςx' lius prosperariὶ Lege Histolias le Valentin o. Olmero to, Castrue - pHlosophQxv cio, Abialone, de aliis eius discipulis, in c. piacta Miror quomodo iste Autor contra Concilii Patrum decreta tam impi E exempla producit aduetius Religionem, quali Politicae
contrariam, aut extraneam . cum sit reueri Anima Politicae: nec
sine illa institui aut retineri Politica potest ulla, tunc enim est ca-Ξx eo quod Reli d. iii . Et non solum sacci Concilii dogma est, cpibd verum ve- est Anima polixi - scientia scietitiae non contradicit : sed omnium Philosepho - etum: ipse tamen nil veretur contrariam Atti politicae dicere Thc lasiam ,& Ethicam, ut Principibus exosae fiant.. Praecerςa cunx Anima regat corpus, arma, fortunas, non
286쪽
ni oportet plius animam instituet quae ipsi um est Agens, di finis
aniatae aurum Dcusi cis' non ex arte, ipse contrarium s ciciis, loqui tur Machiau. nec eius AdmirMor; sed ex peritia astutor unu&nebulonum. Proptere. 1 Artis, inquam cii ,.ocere, quo animo debet esse Politicus Princeps ; Tyranusque dc tinmari eum, si debet: psu , - uari. Et Resp. cile viva, non cadaver. Praeterea nescit Encyclopediana perquam omnis scientia scientiis Ex Enelyclopedit . usui ei omni. Multo aut magis quae genetalis est. dc quae conter- .mina: vi Ethica Politiae& Oeconomiae. Item quae imperat, utitii rancillis: Ac secundum D. Thom. c. Eth. Sp. leA. 2. Pol tica impe- rat, Ethicae, Jc Oecoli omiae. Ligo' utitur illis. Ergo ex Arte non contra Attin, sicuti naui activa. vii uc dolativa, de caesiua ligno rum S c. lite homo non vult iciemiarum mutuum usum, ut possit deseudere Macchiati, laudant m Tyiannidem;& perfidiam,&iln- - . .Pietatem in Principe, vi :n cap. id istendimus.
Plaeterea nec Macchiau. lianc Dialecti ae sciebat sub ilitat m, gi Ignora iiii, Maecum nullis icientiis, nisi praxi polit ae operat Ii dederit. Quapropter ebia . . pio batur de
non ex ratione bla boui, sed ex malitia praecepta dedit impia. sensionis salsitas. Ergo non pic etiam deicia itar : viadique lacera o quolae tegitur pallio. Ad secundum, Reueta, Politici est omnes Reipub. formas descri- plato nihil attineo, bete. Atials baccusatur Plato non lectus, vel non intest 'cius )q'ia- ad polit leam omisi si non dei cripseratu imites. cum in suis decem dialogis de iusto omnes Sphita dixit quam formas percurrerat. Et mutationes allatum in alias, Et de Tyranni de disseruerit. longe plura, 'uam Arist. Vnam autem probauerit Rempub optimam icut fecit etiam Aliis Imo quidquid boni Alist. Atili. autem s. sola dicit, ab illisio. libris accipit,& ara. de legibus, de a Minoe de Le- condidit . suratus gislatura, ct a Civili, de Regno. Diuisit etiam Plato in lib. dei lusi. mς: Q; ab illo. .
tres status, Principis Paucorum Bonorum: & Omnium : idest narchiam, Aristi ratiam. Jc Piaitiam. Quarum degenerationes docuite ilia, Tyraii nidem, Otigarchiniri,& Democratiam. Et quomo modo altera in alteram mutantur Politice,& quomodo ex viribus
numerorum. At&qiuantum per se praestat optima Res p. Platonis i supra optimam Atti . alibi monstrati ina e a rationibus, & S. P trum. &Philosophoru intelli monio. Sed quoniam Arist. Macchiaue sietat, concedendo abusum muliearni, & puerorum, & t tuum caedem non fanorum iubendo: de Religionis impurae gracia, priapi . & nefandarum imaginum retiliendo picturam: es Sacerdo:ium vul- gando quasi esset non Dei cultus gratia, sed humanae qui . . xis in Militibus veteranis , sanguine , &Hviolentia plenis , - -
attribuit. Et omnes artifices agricolas , extra Rempus. - . quasi incapaces saelicitatis, seruos esse vult. cum Macchiauello docente Tyrannidem; Propterea vid tur admiratori Macchiaue ii melior quam diuuius Plato, quem tamen omnes Theologi meliorem
287쪽
ars ident facit circa sui subiecti bollitatem, de malitiain, praeterum motales, de Actiuae.
Igitur quantum delinquat, cum crimen Alii impingit politico, praecipienti de probitate, ex dictis liquet. Ratio clusere falsissima. Nam ipse Aristot. & D. Thom. s. polita
cap. ii. docent, non posse T 'rannum seruare dominiam, nisi ad R. gni regulas totqueat, ita qxipd fiat bonus populo, & melioribus: at que virtuosus: & ubi deest virtus, saltem simula virtutem. krgo non est contra artem, & multo minus contra veritatem, qui docet seruo re tyrannidem virtatibus. Et cum ait, quod non est amplius Tyrannus, i dimittat dominati. Bene quid io, quoniam non est amplius malus, domorbosus, sed sanus. At inquit dimittit dominium, quae res bona est: nec dimittenda. Ergo&c. Respotadeo, quod dismittenda est propter malas bo ium. si credis in illud, & in I aui. At tu
niam ieruare vas Tyrannum, nequaquam falla, qui docet modum
per te lactionem ad Regiam gubernationem, hoc enim Arist. d, e dc S. Thom. quos patronos allumpsisti: nec alia vi ci . nisi ad victutem vitiis detoietis. passini sacere de tyrannide Pruicipatum, ita eiu in salieni t Arist. ni uite cap. it. JI cIsemibonus eris, vel nou lus, sed semimabis, pro rara boni atis, quam tyrannis a sit accedendo Regia ad guberna: ionem, raeliusIeruatur. Culus contratium
admirator ineptε commui scitur, Corrumpi, scilicet, Tytam idem, si ad bonitatem Regni accidit. Malum enim non subsilete putat Arist. nisi in bono. & in eius communione, ae accessu non in recessis, ut Vult admirator: pesse enim nil ut est, ut docet Dyon.& D. Thom.&alii. Ergo Tyrannis, ut mala, non potest subsistere, nisi in bono. α i, ni copula. Igitur lion aluid habςt remedium. Ergo non est falsi crimine reus Politicus, de Aila. qui consulunt Regiam. trahere tyrannidem potestatem. Ergo falso sub Arist. clypeo to tueris o Malitia, obtusa. 'porro Admirator sibi multipliciter contrariatur. Primo: enim dixit, quod Politicus artes Ty mii narrative dicit, non prpbatiuea deinde ex narratione ad approbationem ex sola sipposition vide licet, si debet seruari Tyrannicum Imperium, ardes aratratas pr*cipi dixit. Tandem non ex sit positi ne tantum, sed simplicite: bo-Π- docet, quoniam contrariae sunt malae, quas n0s dicimus bonas:& ideo inertiae, & salsitati nos accultauit. 8c hoc confirmat, subdens q'od virtutibus corrumpitu; Regnuna aliquando, vicientemia, eligiositate iide; ideoque falsus est Politicus, qui negat Principi usum Gudelitatis, impietatis. infidelitatis , A t in quasi, maxin cfallitur ai- mirator. Non enim es ementia, de pietas, & fles obca statui unq;:am, sed contraria vitia, ut Arist. erram doc t. alluntur aut ni qui upiditatem, quia non puniunt, nec lenti ianvitia, pro clcmetutiae vcndi anz contra quos Morses, nec iii ei cordia uecti iudicem iu-
288쪽
bet Vlla sicut Hely non puniens filios, abutentes sacris de pro teligio. ne superstitione utuntur; ut Agamemnon imolando Iphigeniam: vel religione non intellecta utuntur seperstitiosE. sicut Hebrari in lib. Reliso. x iiij Macchabebeum quando noluerunt pugnare in die Sabathi, & times- ramula obest Iridaticant. Vnde decceueruntesila pugnandum, quoniam,&c. Vel per- ςx iurio utuntur pro iuramento, sicut Agamemnon, de Herodes: se de z, ' 'caeteris. Sed dicet admirator, spiniuste possidet Regnum Athalia debet restituere secundum politicam. Ergo non scruatur. Dcbet, in- quam, vivit bonus. At ut bonus Rex debet tyrannidem in Regiam potetatem torquere. Et vitia in virtutes. Sicuti prudenter, villicus debito usus est prose set uando,ut reciperetur in domibus debitorum, quociam sodere non valebat mendicare erubescebat. Necessitas autem fecit bona communia. Similiter qui bona aliena subripuerunt, in pauperum substentationem, & Templorum iubent de Pontifices conuerter e, ignoratis Dominis. Multi etiam per vim occupantes Regnum catagerunt beneficiis, or bono regimine a populis se acce, piari,& confirmati, ut Augustus. . 'Tertia falsitatis nota ab impietate bene radicata, vel ab ignorantia stupida, inuritur Politico,suadenti ius,& fas, propterea quod melius Hie excutit larum stiis, qui per nefas & iniuriam Regna acquirunt vi, doloque, & si . defensor,ut subter- militer malis retinent artibus, quoniam a ducentis annis ita obserua, ψῖς ς sim
tum ait videmus. Verba haec sunt Arist. circa finem io. cap. Quod fIu''Nbir ἡ,
modo no ut regna,sed7 ramni es. Quodvexum est sub Gentili L aptius narratiuE domo; assivitator autem sub Chri ilianismo hoc docet. Nec considerat cet attes TyraniuPapatum regnum virtuosorum totius Mundi, in qno populi aluntur ζςς-ppyobati Es laute, scholis, sacris initituuntur, nobilitanturque, ut omnes possim ad sceptra Episcopatuum ascendere,&Cardinatatum, & Papa- ς 'tum :&sapientes,& optimi non occiduntur, scdi blimantur. Item
Principes Hispani,& Galli, & in successione iustissima inauguran- itur,& seruantur, non occidendo fratres, neque viros bonos,sed prae- Q. , .miando. Dux Venetorum, diapcrator Germanus,imb& Reet Polo-
niae electione. Quod si Tyrannos Macchiauellistas admiratur homo; nos eorum praecepta pro nihilo liabetinus. Medicus enim non fomen- tare morbos, ut admirator, & Macchia tellus volunt, sed sanare ex ' arte habet. . Conditiones excusantes Macchiauellum,nullae sunt per se,prin b, quoniam loquitur non narratict, sed approbatiue simpliciter, non extu positione docens qui tendum&retinendam esse Tyranidem . artibus Theologiae coiitratus: & admirator concedit hanc contrarietatem exemplo licet sali, Iosae &Ludovici sicut Macchiauel- lius cit exemplo Piophetarum. Vnde licet fingat loqui admiratoet ex suppositione transit ad absolutum : peccans fallacia de secundum i quid ad simpliciter assertum, vi Iustum&c. Item cum modos .m 'a ciendi docuerit ex arte, qui passione captis humana videntur γ' i
289쪽
stus autem Theolo fit,& supranaturalem spectabat;&quod toti Mundo utile erat; Sc sibi gloria erat aeterna: & non tuitionem vi- tae trium dictu in Macchiauellus inspicit quod potest facere homo, secundum se. Chlistus secundum se, &secundum omnes causas a Deo ordinatas. Macchiauellus est porcus,& pecus, qui decernit cras edere & lauari,&nescit quod pastor aliud de illo disposuerit; - f hristus autem pastorem spectat, dc pecora, & causas, concausis praesentium & futurorum. Praeterea probatum est in Politicis, culmen imprudentiarum esse in eo, qui putat prudentiam humanam ad acquirenda.& conseruan- da imperia sbi susticientem ei se, cum quotidiξ experiamur, nos non solum aliorum hominum auxilio, sed etiam Caeli, de Tetrae, de Aquarum, & Solis, & Lunae, & Creatoris, & Gubernatoris rerum ope inligere; una enim pluuia dissipat consilia Gentium, & Princi sum, & una pulex semnum auferens Assuero, mutationem non in icorum modo, sed totia, Regni peperit. Qiapropter socrates,Prophetia opus habere Rempublicam, dixit. Co it mones enim mortalium timidae, O incertae prouidentia nostra teste Salomone; qui geaddidit, Cum defecerit prophetia, dissipabitur popului. Propterea scientias Ze diuinas, & humanas habemus, legesque, ut intelliga, mus, Prudentiam Principis non gubernare per se solam, neque Principem esse Reipublicae finem, & optimum: quippe qui non beare, at destruere Rempublicam sine Deo potest: sed Deum nostri beatificatione consequendum. Achitosel autem tanquam si Princeps esset a seipso,& Respublica propter ipsum, vel inteipretatiuὶ, fatetur, nec legibus diuinis neque virtute, neque Deo Hrinc
pena indigere : quo nihil ineptius, stultiusque , pernicionus
Prudentia humana etiam Apostolus usis est in Concilio Pharisaeorum,oc Sadduceorum, & dissipauit eos;& Daniel occidendo Draconem. Sed consideratur dupliciter, uno modo ut supposita prudentiae diuinae, alio modo ut opposita; primo modo licet v ti ipsa, de proficit; secundo non licet; nam nocet tibi in te,vel in tuis,ut exa- cte probatum est. Tandem ipse pol it Summum Bonum in dominando: ego probaui esse in hoc insaelicitatem, Se laborem si facis quod te decet: at si non facis, anni hi lationem tui,& continuam assi: tionem, ut patuit in cap. ir. huius libri, &iu praecedentibus. si qui exin que Deucri causam pectati faciunt, ii faciunt Deum prorditorem, Tyrannum. Macchiauellisticum ; qui iubet bene acete, quod non possumus,& cogit malefacere, ut habeat occasionem nos torquendi, dc de poenis Inferni ridendi. laetandi. Tales sunt CGI- uiuus,& Lutherus, & Mahomerius. Quorum caetus oportet dii solui ubi primumsopuli hoc intellexerint, sicut docui in Panegyrico
290쪽
ad Italos Principes. Velinobis, si astutis Italis haec unquam concede uis pinio, ut simplicibus Borealibus; subitis enim Principatus,&Ruiri blica corruent, & dissoluentur, excusantes scellara Fato & tri virtutes Deo : omniaque ad libitum operantes. Has radices impieta
ex ruangelio perperam contra patres Di oncs ac celsiens, contraque leges Omnes, csensionem
Qtioniam inquiensὶ Cli istius laudauit villicum iniquitatis, quia pro se prudcntcregissct quan uis contra Dominium, hona illius debitoribus, sibi ex hoc subuetitutis, iniuste largiendo. Sed non aduertit Defensor, qudd Diabolus,& tyranni omnes eadem prudentia usi sunt, laudata quid*m non simpliciter,&veraciter. ised vel in ordine ad consequendum, quod malὸ desiderat: veluti s quis laudaret Zingatun , non ut bonom, sed 't bonum furem, si - Desensor. cui Arist. n I. Metaph. notat in verbo Bonum) qudd subtiliter, artificiose ex boni vici loeulis pecuniam Cibripuisset; aut quod ita pru
denter adulteri uim satrauerit, ut antarito non deprehendatur. Non enim potest repetiti malum sine bono. alioqui 3 du'. ssent Dii, bonus, & malus, uti Dionys. probat. Similitet in I. Reg. 17. dicitur, quod Absalon, Clivsai astu deceptus, teliquit utile consilium tophellis&c. Vtile quidem, & bonum sibi erat secundum quid crga optatum, scelus; sed simpliciter valde malum . quo vitam Patri de Regnum Filius eripiebat malus. QOidὶ ergo ne boni erimus homines aut boni politici; quia utiliter occidimus iii sontes, insidiamur, form-camu laena invadimus' minimes, ciui . Ergo vel modum iurandi, ut bonum suri, non ex suo genere, sed ex industria surai uis non enim reperitur malum. nisi in aliquo bono, tcste D. Thom. ex Dionys. in Dominus Iaiidauit i non latrocinia villici per se mala, quae, ec iacienda voluit, sed puniciae a. secundum omnes leges statuit. illa conuertat, uti