장음표시 사용
41쪽
se tabere proficetur, ni t yri em
& autoritatem diutuΠΤ ' ni Eificii e .sicuti tuuis indocti uetligio jouis, & Apollinis λο*φ videtur idem autum, Maurichalcum: annis perdurauit. Mationarit' ras Α.&adhuc crescit. Hebraica verb32oo. de pluribus , cui caeterae innituntia, & conte ne ob mirabilia Moysis iacinor ; qui & alias praedixit, vel praefigurauit. Quod si dicat Christianus, mendacia esse: ἀicent de ipsi de Christianis idem, cum ludaeis. Nam S: Gentiles Moysi miracula negatunt, & tribuerunt ea casui, ut legimus apud C. Tacitum , dc justinum Historicos, &alibi: vel astutiae & naturali masgiae, ut Plinius docet , de Micenna. Hinc Boccacius in fabellis ii iis ierobare contendit, non posse dilcerni, inter legeni Christi, Moysi, & Mahomettis, quia eadem signa habent, uti tres annuli consimillimi .I tem Maiutius Salernitanus non minus impias contexuit fabellas: quatam primus autor Lucianus sophissa. NUM. . VII . sunt peculiaria argumenta contra fidem Christianam. Et pri
I. Christias promisit se cito ven. tutum ad Iudicium. : Eece venio ait) clib. dc abibi. Non praeteribit generatio hac, dcc. Sunt aliqui hic ista tes, qui non gustabunt mortem Eoaucviriant regna Dii. le tan transiere IόoO.amni, nec dum comparet... I I. Credustis Eucharistiae vi-
Sophus 5 sopbista. Item vilicolores vi fleti vitio obtenebra is intellectibus, non autem illustratis virtute illa, quae 3 in icnebris lucet. Ostendo etiam unam esse abitutio Mundi ve-rain Reli ionem, minus magisvὶ pro temporibus expl: citam. caeteras verdsuperstitione , in quo diu nae Rationi, quae christus est aduersiantur. Plaeterea ibideri salsitates sectarum, A quibus deplehenduntur arcumentis, p tefacimus, A iacuita miracula sectarum est , vel ex mendacio historicorum, vel ex fallacia . daemonum, vel ex diuina dispensatione,&cu P. Praeterea &qui negarit Mosis . MChristi miracula, in cap. 13. 4. Acrc. conuincuntur erroris; veluti Tacitus, d Trogus.&qui eastellis,aut caput, aut temperamento aἀscribunt, ut fAuicen. dc Pomponat. de Lucianus,
ibidem refelluntur : id quod etiam fecimus in Metaps f par. 3. Item in rerum, atque in Tibeat ocu sopi tisributi i
AD VII. NUM. RESP. Ad argumenta peculiaria, contra fidem Christianam pugn*ntia. AZ I. Responsio habetur in fine rap. s. do i . qu od. ly Citὸ habet comparatione afl asternitatem: nam saeculum unum mille annorum , est truci quam dies una, teste David. sic etiam respondet S. Petrus os 'od autem in proximo sit aduentus eius, deelaratur in cap s. .i 3. 3: in fine Apten dicis, Ec in eap te. num. o. Quod vivontes mulsi vid rint Iesum in maiestat , innuimus in. p. I. nu. . similiter in vide
ruat ebim Petrus, ac fili, Zebedes M,
42쪽
ροὶ caluinistae: &quomodo in tot hostiis, simul corporaliter sit seque comedi faciat.
ma possibile non esse secundum naturam: esse veth secundam naturae&supernaturalium Autorem: ὀcq modo qui non Caluinisue Ε, sed catholicὸ exveriuntur, inchoativa bea- tur, ecitases ac diuina patiuntur: α' quomodo mannaabsconditum nemo novit nisi qui accipit Vide cap. ro. dear. At veram esse fidem hane ostendi ev io. 3. δε Coimonialibus. ὀc -Arr. m. dc diligentius cap. tr. ter totum. dc soluuntur omnia argumentacon, uariorum. dccut adulterae generationi non dat ut signum. 4 c.
litet in cap. 16. ex testimonio Mati. Lue. Isaiae ; quos nullo pacto te probati posse ibidem ostendi metu. Item ex aliis manifestis miracula huius occulti vetitatem expressi inus. Vt patet e p. H. num. 3. de nasci de Yirgine cotis equens rationabiit ina ad Dei incarnationem, inseris
III. Quod mater eius si vir - go etiam in partu impossibile videtur Cluuitio, & multis: non autem tantopere ante, & post.. IV. Quod Deus sit maximὸ Vnus, & tamen Trinus & incarnetur, & non totus. Ad IV. Nihil repugnare. Deum
esse Trinum in personitis,oc Vnumidi essentiatdeclarauimus in cu. - ea Potentia, sapientia,& Amore, prima.' lita: ibus essentiatiuis entium. Ostendimus ue sortissim8, mysterium Trinitatis pr pter hoc esse euidenter credi bile. Eisdem quasi sutidamentis idem demostram Ambr. in ex . cap. iat. de Magisterini. dict. . de Diuus Thomasineom Nnt. dc Rieeard. in v E aa D. Bern. Item testimonium habere persitassuum iu Natura, ne dum in ta- cris Litteris reuelatiuilin, eerisimque. Et in cap. tr. probatur euidentia credibilitatis huius Fidei. Item posse incarnari unam pellanarum, εἰ desacto in- ornatam esse, probatareuidentia credibilitatis, de persuasione eredibilissimi mysterii in cap. . dc &ωρ. D. num. 3.& r . quoniam tota Trinitas e5 turrit active ad Incarnationem, ve bum autem terminatiuE. Ostendimus etiam contri Peripateticos, quod ipsi quotidie ineamant intellectam agentem , simili modo ad itatem pertionalem, argumento ad hominem ι quoade D. Thomas, εc Augustinus prius animaduerterunt.
duc ad Incarnationem, ut salvet in
res damnantur, quami uuantur. . Deus inearia etiar, condescendens no bis non potentibus ad ipsum ascendere, me pronoea inanit Incana; i quia plures dat antur: latet enim hia confilium Dei, ut probatur cap.rr Missicit nobis scire, quod Deus nihil a it scintx, nee nostris delectatur malis. Praeterea damnationem exabusu liberi arbitri , peccato primorum p rentum deteriorati, non ex Dei praedestinati eadiiud una: aut ea impote eia xe salvandum, elim sit contra eae ores non minus sortis ad Amiendum.
t. 17. Item non per rim, sed per iustitiam sacundam scisseredemption:
43쪽
quod clim muladus magnitudinem corporis humani compar
tiuε loquendo in Christianismus
Deus tamen velit digitum ibium
unum ex tanto corpore cunctorum operum suorum saluare, reliquum veto perdere. Quinetiam minimam partem huius
digiti caluat, cum paucissimi sint Christi,ni probi, talute digni.
AK'VI. Responsum est i , cap. t
mi.& . quod etiam si totus naui dus nostrae telluris perderetur, esint quasi perditio naeui vilius m corpore magno: talis enim tantaque est i ilus ad coelorum, & stellarum,& mundi
magnitudinem Etenim omnis cre tura liberabitur a seruitute corruptionis, teste paulo :& in caelestibus millia millium ministrant Deo, &decies millies centena millium asiai istunt, teste Daniele,&ratiotae. Deinde ex eo, quod ex hominibus plures damnantur, qua' saluantur, nihil Dei potestatem minui, licitur in cap. I . Nam,& qui saluantur sunt Dei, ut Patris, & qui damnantur, ut
iudicis. Diabolus autem eius cst carcerarius, 3c carnifex, n m antagonista. Hominis quidem suis: culpam, ut caderet, Dei vero remedii iiii, ut exi per tur. Idem e p. I r. n. xy. ivbi nec fuisse inutilem aduentum eius , nam vere t berauit homines de potestate Diaboli , sed puetos rc medio non repugnantes, prouectos ver5 voluntarios, non inuitos ne temeraret liberta tem. Item dixi cum Estra, pilas valere montem unum aureum , quam mille lapideos : saluandi autem sium Mons aureus &e. Praeterea nee salvandorum numeriim esse ad damnandos, ut digitum ad corpus, probatur in cap. io. x ii.&I7. hoc enim verum esset. si soli baptizati in aqua, salua rentur quoniam citus caepit sic ab aduentu Christi. At vero in cu uois nationibus sempei &ubique,& omni aetati hominum dedit remedia Deus, ut dicit sein epig. 7. & allegat Ambr. August & Cyprianum id in i semientes. similiter D. Thoin astu . dist. . q. 3. ad i. &.D. Greg. a legatus a Mag. m . dist. r. f. de cum eo Scholastici omnes. Et qui remedia non accipiunt, citra culpam, si possisit vivere recta ratione ii puris naturalibus seruando legem naturae, viverent Chiulo summae rationi. ut Autori naturae, a quo sumus participio rationales; & non damnati essent ad plenam. si .s sicut modo insantes non baptiza ti, olim non circumcisi, ut no* ino commendati l la commendatione, quae erat baptisini loco inter Gentes, ut circumcisio inter iudaros, secundis P. Tbbi & A uti. & Ambr. & Bernar d. & fruentur bonis naturalibus, A Deo, ut fine naturali: ac sol diri sit .pet naturalibus, 3c luatifica visione carubunt; pro quo non dolebunt, quoniam se ad eam naturaliter non natos agnoscunt, Vt nee coquus, quia non fit
Rear Vel quoniam instauratis mi in m tur si s a perse Mnem humanas ridi e Cissi triniatis,m: o ia/συμ nt ne i mensura aetatis snimini, Chri , o ratione jiuina soluηtaui non Amiante, ut docet S. Thom. i. se τι άs 13. ' a. ara. s. se a. 'in argumentis contra ε in GV c, in,' nona ad s. de idem in digui delam. peccat. erit a L 3. ubi non inordinatamdesse illis rationem, de voluntatem contendit: & propterea non
dolere equialis71 Iait in re p. ad Duc iam dimina. soti sintseparari a n o quὸ - Gniuctionem per almam, non tamenβnvrnitio separati imi sibi e
iun Hetravi reparticipati nem nati acium bonorum thua etiam de ipso saurire earunt inruria cognitis is, o mone. Idem docent Scotus, viguerius, Ca-
therinus, D. Bonaventura,&alij, Nyssenus in lib. da immatur; praereptis. Maumnus γε LadonMd.x. J At quia non possunt ita rem, ut naturae iubet lex, vivere, ob eulpam ortinalem, quae vires animi insecit, dc debilitauit: Deus remedia dedit misericors, quae iustus poterat negare. Ita ubd quibus
cxcunici obai, Oc postea baptiunus, datas ncm dum fuit citra ipsiorum curu
44쪽
ram si Vt tenentur conuertantur ad Deum, etiam supernaturalem gratiam aequirunt, i docet S. Thomas in risdem Dcu, oc in opusc. ε i. cap. i . & :dis. i . . se non quia se disponant; hoc enim ericax non est, sed quia D iis bonus ,1 ode plus hab nt in remedio diuino, quam perdi runt in prc toplasti casu. Praeterea S. August. lib. de ciai , putat non esse modicum numerum salvandorum : qnod alibi quasi negat at.
VII . Cur etiam super opera propria Drus maiorem Diabo lo, quam sibi silaid potestatem λN umquid non pote straui nescit aut non vulti Ergo erit inualidus, flaccus, vel ignorans, vel piger, negligens, vel crudelis. Vel ex limandiam cst. Omnem Religionem eme a Deo. & bonam videli in oculis eius ; vel ipsum nostri curam non gerere; vel non existere,& res cunctas casu euenire. Aut putandum est fabulam esse, quae de Diabolo dicuntur, qua Deo repugnet, &halleat regnum in terra maiusquam Deus, clim tantss totque nationibus dicatur dominari. Etenim dedecet valdE, quod Deus factias si homo, tot strata- gematis, & astu i seipsum teger .do, ut vinceret Diabolum : ac deinde mortuus sit ob hoc ipsa. Nihilominus autem plures homines, & Nationes remanent sub ditione, de deuotione Diaboli. Quandoqu: dem inter Christianos, qui minima pars simi mundi paucissimi sit ut Deo subditi: omnes vero caeterae nationes, & Christiani scelesti partinent ad Diaboli ditionem.
VIII. Item ciar neglexit prouidere, salutemque afferre tot Gentibus antequam nascereturin 3o oo. & pluribus annis 3 &cur hodierno etiam temeore tot
Tartali, Iaponenses, Chii ses,
Ad VH. Respondemus in cap. II.
nu. 27. &in cius appendice de causa mali, Diaboliani non esse e X are tuo Deo antagon stam, sed lictorem carnificem carcerarium ; unde potius
Dei potestas & iustitia commendatur, quam id quod argumentum quaerit. Ergo nec gloriam Diaboli ex eo, quod punit, esse ullam, i diudicis. Mors autem Christi ars iustitiae suit, non astus, ut infra cap. I i. Nec omnem gentium religionem placere Deo, ωρ. ro ii. Quod autem repeliantur Diaboli vere, de non sabulose, probaui in cap. S.num.
H. Scines. I t. num. as. rationibus,
& experimentis multis peritissimorum, non decipientium , nec deceptorum . contra experimenta Plinii fabu ni intrudentia,& deceptionem imperitorum contra veritatem 1 ε quod non rectE Calaini,& Manichei habent Diabolum pro Deo, probauices. I i. De prouidentiae veracitate dictum est ilia 6. . deque Religionis in '. c, tr. ut iustitia locum naberet c ra violentiam, Deus celauit artem diabolo, qua redemit; Scquia non per vim, idcircb non omnes, Vel non plures saluantur ad regnum. nisi qui sponte sua, vel paren tum , incorporantur Christo persa cramenta sit per naturaliter. Caeterive id non damnantur ad ignem 7 nisi propter actualia cc mu a, dc impcc
Ad VIII. Respondemus in 'cap. Ia. 3c praecipue in ii. num 7. ii iesi: irespondet apud S.Clem. D. Petrus ad Simonem magum . qudd mundus nunquam extitit absque Tapientia Dei, quae regit omnia i 3c naec est Christus nec absque auxilio super-
45쪽
bonus, & potest, ct scit, de vult
Astica iii, de Populi Arctici, d si ς inno, vel interno. id
docet S. Chrysost. super illud BM.ν s. Non mitralitιν omni tinxi, de D. Thom. - . di t r. e r. quoni a sacramentum Fi ei, dc Poenitentiae, etiam quantiun ad gratiam, praestosuerunt ubique ex instinctia Dei, Rationisque diuinae ereantis, 3 per τλ' tiam liberantis. Incarnatam verb suisse non ab initio, ut tolleret iuperbiendi causam: nee in fine, ri multi non perderentiit, at quando illi' congruum vi sit inest: nec posse nos exactam corditiorum Dei reddere rationem. Sussicie autem, quda nunqua xili dei nitrφe diu Christi, vel implicite et explicite. Omnes diximus saluari insapsuine Christi, exceptis impaenitentibus ades
tis. Insantes enim solari apta uua reprobantur, de plus imi perdiciar media, etiam ab hac salvan ur ad gloriam. Omnes enim anteeedenter salua re vult Deus ut Pater, nono e consequenter, de ut iudex, quemadmodum docet S. Thom. t p q. I . artio. alutem autem praedestinatotum essed cretam per redemtrionem, ι non liter, stante peccato primorum paten
tum : de qua historia diximu in v. ι I. num. ra. 'ubd nulla historia, inulla queratio philosbphica soluit quaestionem de cauis calamitatum humanarum, nisi haee de peccato Griginali, Reprobatio enim non est a naturali fine. sed a supernatntali, qui nod debetur vlli, ut docet S. Thom. r. p. q. x3. vada tamen ad cruciatum, nitim malitia dccedentium. Bonitas autem Dei a
excludit luctitiam, sed crudelitatem.
pro electis, quare elegit tam paucissimos 3 Praeterea ii iidem erant electi dc praedestinati,profectb damnari non poterant. Ad quid ergo incarnat', & mortuus est, si non saluauit reprorbos, neque electos hac rati
X. Item: Si erat alterum He. misphaeriti noui orbis, cur Moyses, loquens de Gentium multiplicat ione, de illo nullam facit mentionem, nec Christusi Nec utrum a diluuio inundatus se riti nec scimus qua illuc sentes pertransierunt Z ergo pontE nascuntiit homines , scat ranae, Vt dicebat Epicurus, Diodorus, αδε uicemias. Item quam ipserum curam gessit Deus via qua, si doreliquit eos in perpetuis erro, bus 3 & cur eis tunc subuenit, Ad IX. Respondemus: quod omnes saluat ad bonx naturalia per se, non omnes ad supranatiualia, α quod stupposito p eato, iustitia eat, .git redemptionem omnium, non vanam , nisi vanis. .Praeterea praedestinator u salus erat ex praedestinatione
Christi. & ided ver E Laluauit electos. Reprobos auteno damnauit ad ignti nisi qui peccata actuali eum impceniretia adiungunt praedestinamur enim sine meritis, sed no reprobantursnepiquius demeritis,&impceni' ctia:
Ad X. Respondemus in cap. tr. II. non esse natos homines in altero
hemisphaerio, ut culices: sed transiepotulisse ex nostro per Aretaret ad Quiviram : de per Grutland ad Estoti-lant; &per nauium procellosam asportationem, Sc esse de illis menti nem , quoniam Dedonim , Cethin,
Elisa, in Tharsis in insulas perrexerunt r ut dicitur Gen. io. M in nouo
46쪽
nusque i neruere s An iς pG ς ' eius iter supernaturales moritere deteriore i tiones eleuatum, ut dicit . cor. XI. lieni quomodo Deus cui- Grnt ά D. Thae. iis. libet peritu cit pessinis ut libet Ad At, Respondemus in eap. 6 nui
operati 1 nec pipia da mali, Deum permittere hoministes, sitnes, oc bzlla, haeici ς , - operaii prout volunt, ne temera- schismat ' re libertatem Sc quoniam scit eorum
malis in bonum ti. Nec blasphemias nostras physicE tangere Deum summum bovum nost: im, Ec aliorum entium . Sed idaeam falsam, quam peceator sibi tingit de Deo: dc ex hoc innotescere libertatem humanam conita Mahometum ., 5 Caluinum, & 3 aponis BongDs, adco magnam. ut etiam Deo resistat blaiph mi asoue intentet. Mua ies ' Deus autem non potest blasphemare seipsum: erg. non mouet homines ad blasphemias, quas ips
' aes siesse es belli iudicii; Dei seruire mirificis,&esse sicut meta phoras in poemate, Ni emitonos in Musica , 7: m cs. s. st ε ΘNee praeter peccatum reperiri ens malum, nisi respective ; dc bene utentibus nobis, b a dc mala in bonum cedere . mala vientibus etiam utra que in malum. Ad XII. Respondemus in eap. i s. D. non esse mala , quae vident nobis, nisi respectiuE, vel ex nostro abusu: & multa obtigisse in poenam, Sc mox in medicinam peccati originalis Nactualis. Vide inop It . nu. I x. 8c in Metaph. Item omnia mala post periodii huius iaeculi cessatura,c ρ δ. Io.&cap. s. ct 6 num. Io. etianaque multa in mundi fine 3 e. ιALUL: & interim suae ridentur mala, esse tilia , & adnvid. Nec Dei bonitatem , ex hoe minui, se3 ampliari, si ut in variis instrumentis, dc actionibus, dc mitenebus, probitas 3c sapientia opificis. iVIII liri a stia it ex nee- AJlXIII. Rcspondemus in ιap.ri.
XIII. bi hoc accidiς ς pςς - peeeato Adae cala ita e cato, ut aiunt, Oxigin b lRid ithmihi, Metiisse rationabili oti fide peccauimus nos, qui non con hueri, quam unde philosophi eas iensimus 3 de qua culpa bestiae derivant, praesertim cum physicam,
'agitamur malis 3 non metaphysicam redolent, ut dica- tute . 8 Item omnes peccasse radi caliter . nec tamen poena sensus,sca priuatione supernaturalium bonorum hae eulpaterieti maturam enim insiguratam i Christo Ece. Animalia vero:d , ouod nos, pati natura : vel quia omnis erextura subdita hom ii, iidem sui domini subiacet passionibu ,ex Apost. Rom. 8. Omnisereatura ingemi': π c. r u lation m filiorum Deiexpectar. V uita ianim subiιcta est non vo. π1 dic. smilite ea . . num. io. respondemus bruta malis hominum, quorum Itin instrumenta 5c res, assicia
XII. Adde mala, quae mun do i noxiis animalibus insunt,de ab inutilibus muscis, culicibus, serpentibus, spinis, dec. dc a tem. pestatibus, dc mundationibus mi seriarum, d c, Si Deus bonus est infinitE, dc ubi que est, unde tan
tum malorum accedit de cur bonum a malo superaturὶ
47쪽
XIV. Porro si consimilia cu- Siri Resit demininωθ. ἰpiunt gunt, ratiuntur stiae
nobile uin: ergo Omne ς uidetin non in mente rationali im- sutrius naturae : Et Vt Salomon mortali: quam soli homini infusam probaui ibi & in toto sere libro; αReligionem veram, propriamque non esse btutorum, & aliorum entium, nili metaphoricE,& analopi . ex instinctu, 5c sensus passione, similiter praesagium pluuiarum m. non
autem veram prophetiam in secun dis causis non praeparatorum effectuum, sed soli praecognitorum Deo,
qualis homini datur. Vide ibi & iu
ait: mis nouit iritus filiorsim Adam ascendat sursum, o si li
ratis iumentorum descendi 'Sic nascimur. vivimus , spitamus nos, uti & bestiae. Nec sensus inest nobis, qui in illis non reperiatur; & prophetiam habent
ventorum, de tempestatum, de praelioru in. Item& Religionem. Adorant namque Lunam Elephanti, ut Gentiles: baptizatura coitu, ut Mahometiani. Helbae multae ad Solem conuertuntur, & Religione quadam ipsum colunt. Et quid homo iumento amplius XV. Videntur quoque homines casu regi. Nam Vidi ut Ecclesiasticus ait neque velocium e se cursum, nec fortium bellum nec sapientum panem, nec doctorum diuitias, nec arti um gratiam. sed tempus, casumque in omnibus. Haec de alia argumenta subtili sis insta discutientur.
Ad XV. Respondemus in cap. s. non reptriri in mundo Casum, Ac Fortuna respectu Totius, & Des : sed
solum ad ordines entium, Idem respectu Totius, α Dei; sed solum ad
ordines entium. Idena respon. in cap. g. II. II. Nee peccata hominum excludere Deum, aut prouidentiam, sed libertatem ostendere humanam, ac Dei potentiam, qua ex malis etiam faeit bona. Et id in caps, 6. 7. tr.'i . pluries declarauimus. Et ad id, quod obiiciebatur eur mala bonis potius quam malis eueniunt, in cap. 8 II. mundi non tollere Religionem, sed confirmare dogma illud religionis , quod videlicet nos hand quaquam stamus in loco proprio. sed peregrinamur Ice. &aliam post hane vitam nobis conuenire , ut immensitas amoris, de intelligentiae humanae extra caelum porrecta, nos admonet. Item animas positas es se in agone, de certamine inter eontraria entia, caelum & terram, ut dixi in cap. s. num. s. seseq. x in cap. D. m. s. Θρq. ubi per meritum aequirant aeterna bona. Item dixi in eap. 6. num. io. usque in finem , se in aliisi incitatis, mala huius saeculi esse correctiones, α hortamenta malorum hominum,& minaces ostensiones iustitia tutaei & spectaculum spiritibus abstractis r Mala verbbonorum esse causam eoronae, sicut in il tibus praelium di certumque indicium melior vitae; ex hoc enim platonici etiam concludunt, extare parnas, Ac praemia post mortem ἰ ut Antenagor is Philosophus in eap t O i . praesertim num. Io. hanc notam certam rei ita:
Christianae Religionis. quoniam promittit aerumnas, de persecutiones in hac vita. , &ita certos facit de altera, ut praesentem perdere, qui persuasiben E sunt, non dubitent. Item docui, quomodo hilariores sunt Chiistiari pat entes mala saeculi, quam alii si uentes ibonis ceculi, cap. s. subsque persequiores reddunt bonos, vel confundunt: & propter hoc non repet iii in Mundo ver beantia bona. quo summum bonum beans requireremus. Hoc
48쪽
autem Geedit omnia mirabilia, ut dicitur U. quod quibus triabulationes proni issae sunt, illi vicerint tribulatotes , & firmi stabilisque suerint magis, quam aliarum Assectae sectarum noniae. Scandalizati autem inhoesolvin Epicuraeos , pro fabula vitae Ciernae spem habentes. Item p. s. cyto. num I. io. FI t. o 12. is v. Ac p.rt. num. rs.&in p. 17. ad bonorum consolationem expectati ab aliquibus in terra felicitaris Regnii sub uno Pastore, quasi exlestis praetullum gloriae. Sed feliciores esse in spe, α conscientiae securitate Christianos in bonis , & in malis euentibus, quam Epicuraeos in bonis sol uni exultantes; in malis velli vilissim E plorantes: non enim spem praemiorum,&victoriae habent, nec Dei spiritum roborantem admittunt.
XVI. Vidi praeterea eos sinquit Politicus ) qui defendunt
Religionem martyrio, & miraculis primorum s indatorum, ineptos elle ad miracula facieii. da, multaque ficta inii eniri. Nec promptos esse ad martyrium, sed inimicos Crucis; & terrena
sibi cupere, sed laudare nobis caelestia. Idque in omni secta, ne dum in Religione Christiana, ut Cardanus obstrepit. Zingaris
tur, inuitantibus ad caeli tu spe. ctum, dum marsupia euacuant. Sic Bongi,& Marabuti, de Bra mani, de caeteri, persimiles Diogenis inspuentis in serculum, ut sodalibus stomachantibus selus voraret. Sic videntur Politico Clerici nationum, ut olim Catoni Flamines, & Diogeni Hierophant. ae: qui praedicantes contra libidinem, contra honores, eadem interim sibi adsciscunt; in tempore autem tribulationis fugiendo , calamitates ovibus suis relin auunt; & tamen pro Sanctis haberi volunt. Vnde suspicionem inducere conatur diabolus , qubd historiae Sanctorum veterum salta saltem ex parte sint. Nam reuera qui certus est prorsus in fide,ac penitus, ct per omnia fiduciam liabet in
Ad XVI Respondemus in cap. 6. s. i7. cap. ex criminibus nostris, potius declarari velitatem fidei Catholicae; quam nec Tyranni,& Prinei pes totius Mundi euertere potuerunt a principio, v. l sophistae ostmodum, di sapientes saeculi, de aeresiarchae; & nunc vel sui sequaces. & proscitores eiusdem fidei. Etenim hostes intuini domestici q. sunt omnium periculosissimi, quoniam cauere non possumus. sic ut ab extet Dis : dc haec est ultima probatio fidei Christianae etiam Boeeacio impio , nedum pio sancto Aemardo, qui super Cant. set m. 3o. Ecclesiam, ait, in bello A Drannis si b mari ibus amaram stertulisse amaritudinem: iubeo ab harriuii sub Do Zoribus amariorem, at nunc a falsi filisub Mee amarissimam. Et ne seandasetetur Achitophel, diximus, hoe etiam praedictam fuit Iea Christo, quod ante secundi aduentus praeludium resi-gescet charitas, & deficiet multorum fides: smiliter ab Apost. t. Tini 3. Eruntin nouissimisdiebus seipsi amantes ubi ad unguem depingit Macchiatiellistic ε viventes , ex quo intelligimus, saeculi renouationem esse in ianuis, sicut in diebus NOE, quandominus cregebatur. Sicut et go ex vita Christiana mala arguuntii dei i falsitatem Maee hiaue istae rego E contra ex eadem mala arguo Fidei veritatem. Probaui etiam , in multis sanctitatem vigere, &miracula,& in Leclesia durare charismata, lieet in multis sopitar nee tra
suisse ad sectarios sicuti ex Iudaeis ad Christianos. Itidem contra Iuliacum, de Macchiauellum ostendi,
49쪽
Deo, magni facere vitam, aut munianas res alias, minimὸ potest. Si enim muliebris amor cogit omnia relinquere, & diu no-
q. anasiam quaeritare, longὸ plurissicete debet diuinus Amoriummi boni, priniaeque pulchritudinis. Gens. ergo, quae muta danis inhiat rebus, suspeeham se facit, quod non credat iis, quae praedicat, quodque nos decipiat in utilitatem suam: de qubd nos Religionem intrantes decepti
existimus, deinde vero euadamus deceptore.. ac remaneamus propter consultudinem alio-xum; & quia melius quid aggredi ignoramus; aut prop. et commoda nostra, ex Religione comparata. Vnde Arist. saccerdotium militibus veteranis pio quiete
scientias, nouum Vrbem', α arres nouas, bc mirificas, in Christianis gloriosius vigere, quam ingentibus: multaque alia addidi de mannaabscondito in nostra fide ; quod nemo nouit, nisi qui acccipit; Macchiave listae autem dicti non accipiunt: propterea l. negant &e. At aliarum lectatum sacerdotes chalismata nonh: bent, sed muliones, ut recte Cato, de Diogenes murmura bant Socrates i. 'men, Sc Plato, dc Pythago-ias, de Titsmegrstus' δ: alii Philosophi, quos Epicureis, & At uioleti eis, praeposuit antiquitas, Sacrrdotium , 3c Religionim esse in eunctis nationibus de iure naturae, ec diuino instinctii, docuerunt, licet apud gentes labefactum : non autem de homin is venis leastutia i ut ociarentur, sicut Aiistoteli placet. cum veter .nta illud pro quid c a laboribus adiudicat. Vide ces . e sq.
dat, sub praetextu diuini cultus, quem vanum putauit. Et quia in nocte saeculi sumus ut August. aitὶ unicolores Mundo cuncti
XVII. Item bona ac mala . prael tis vitae, sic piis, vi impiis eueniunt; nec potest impius agnosci. Oninia inquit Ecclesia-i es) in futurum seruantur in-Ad X v I I. Responsum .st in escaeni
eapitulis d. c/uso ma i. dc de praemiis, poenis O, n aurum , dc quod huiusmodi quelimomae iustae probant futurum iudicium, etia' Senecae, qui alias negarat.
certa: quin magis pii quam ima ij subiacent calumniis, & miseriis, ut Plato ait in Apol. de Salomon: Sunt, inquit, tu ti, quibus malaproueviunt, tangitam operaesierint impiorum: est Dnt i j, qnisecurisunt, quas . tirumfacta habeant. Sed ct hoc mani simum iudico. Hinc fit sui paulo ante dixerat in quod corda filiorum hominum in f tur malitia: ita quod alii negant Deum, aut eius prouidentiam; Sc quda absur- cum videtur quod Deus optimus maximus relinquat amicos suos continubassii , inimicos vero laetari; quin in sanguine amicorum culpas inimicorum grassati, dclauari. XVIII. Proeterea sunt Politici, Vel Deus est vel no est, si no
Ad X v III. Probatum est, Deum esse; ac nemia rara praedellinasse ad malum culpae, nec ad poenam sensiis, voluntate antecedenti peccatorum
50쪽
mus. Si est, vel nos praedesti- prauisionem 3 &an turalibus 'nauit, vel reprobauit. Tunc ergo nec damnari possismus,nec salu ri: nec altiore gradum acquirere, nec minorem salutis, damnatio-
Disque: ergo quidquid lubet sa- sciamus. inod enim semel de
creuit Deus, non potest rescindere ; sed, ut Seneca ait: Se
neminem excludi vel omnes clusos reparari ex commercio cum Christo -- in naturalibus: non autem & ad supernaturalia traduci omnes, nisi ex icommercio super naturali: nec ulli
fieri ex hoe iniuriam; sc propterea Maechiauellistis esse bene viven-ἀum , nam etiam si a gloria super a- . turali ex peccato primorum paren- Seneca in lib. et tum exciderunt , non autem a donis bonis' mala &c naturalibus, nisi addant a Males cap. s. culpas, & insuper imprenitentiam, ut docet S. Thom. q. de patria e org. & α-ὐλ 33 earn 2 Ad senecam dicimus, quod Deus non paret neque quando fit quod iubet. em per autem iubet, quoniam transcendit tempora actus iustionis aeternus, ambit. Nee dici ut iussiisse, aut iussurus esse , nisi respecta effectorum, non sui, cui unicus nutus praesens est, perpetusiique.
XIX. Praeterea Aristoteles ait politicus' inuichim contra
Religoinem facit argumentum. Quem enim Christicolae non
phorum, sed tanquam secretarium naturae nulli bi errantem, colunt iis mundum aeternum docet : Deum non esse saetorem Mundi, neque hominum, ne- qae doctorem,qui communicet nobiscum, vel in somno vel
vigilia, ut dicit in libro de sem
nis,&in Ethicis nec beatorem ante, vel post mortem. ippe qui ut docet in 8. Ethici nobis
cum nec habere potest commercium. Et in i 2. Metaph text. si. nec curat, nec intelligit inseriora. Item animas humanas esse corporum formas corruptibiles: nam verb uniuersalem semper vivere, quia non est actus cor- Poris, ut dicit in a. de Anisnat. II. iuxta expositionem Theo
s casti , Alexandri, Themistit,
implici j, Philoponi, Averrois, inuicennae, & alioruin Graeci
vero non contradicit. Proptereaque
philosophia quae The logiaec'ntra- ,riatur, itonest verὸ philo: ophia, sed sopbystica. Talis ve 5 est Aristotelica, in quibus cum vera fide Puanae. Demonstratur etiam in hoc lib', quod ex principiis naturalibus vetis non eliciuntur coiiclusiones illae Mistotclicae, tam salsae, sed ex malo suo g nio..Nam Plato. aliique Philoso- 8 Phyι. &ri. Me. phi contrarias deduxerunt, longEvalidioribus rationibus proptereaque ccntra errores suos pugnamus in toto libro hoc, praesertim c p. 3. 4. s.
olim pugnauerunt, atque Scholasti ci. Non ergo velum est, quod Christiani habent Aristotelem pro textu sacro nullibi errante. Hoc enim imperiti dicunt tantum, & Athei, de A. verroistae: Vt olim haeretici Carpocratiani,&Thoodosiani, qui Aristo- . telem pro Deo coluerunt, teste Baron. rom. 3 sie etiam Lucretius habet Epicurum pro Deo. At non mo
go Platonici, stoiei, aliaeque se
consutant Aristotelis dogmata haec, sed omnes etiam Patres, ut in opusc. de Pbilosophia gentilium non retinendo demonstrauimus. oon modo
in Theologicis, sed etiam inphysicis dc moralibus , quemadmodum