장음표시 사용
91쪽
snitudinena, distantiam, cursum, oc influentias ipsa ruat particulares :& aliis praedicere, quando erit Ecclypsis luminatiunt. quadrati aspectus, sextiles, trigoni,& configurationes variae, &nrugettudines, d durationes; & pluuias, & ventos, & praelia. e de penurias, & mutatibnes in terra, & in mari, & in aere, tam mi- ra ligacitate. Indicium profecto maximum, quod pertineat ad nos caeliam, 'ubdque similes talicibus illis smus intelligentiis, quae iursum inhabitant, caelestiaque curam. In eo autem maximo cum stupore hominis Diuinitatem adimi-- d . Tatus sum, quod quando Deus mutationis aliquid in caelo facit i Ei 'TH άues homo illud notat, novasque tabulas construit caelestium
sione exorbitantia- n otionum, etcuationum, deprcssionum, stationum, retrocellicium. Vide obserua-niam , velocitatum, tarditatnm, regulatitatum, irregularitatum cones Abracsis, eorum; novosque circulos, de circellos, de librationes, S. sphae-& excentricitates ad calculum inuenit, apponatque: docet, Ptolem i Ibale mctitur Apogrorum mutabicitatem, figurarum itellatarum Ataachelis, , dc excurrentia puncta cardinalia, aliaque ut gero sati, Al usi, nus mirabilia, quae prorsus eueniunt secundum mensuram calcu-Peurbacti , Regio-li, quam sapiens Matheniaticiis excogitauit. Ecquis non excla- montatu, copςrhi--in lati lem humani animi ; sapacitatem ad diuinam in ip-.
rabo et omita, di soconspicietis' .umitatem. Quid quando ex Lunae parallaxi eius distantiam venatur, &dia Confirmatio serta metrum Terrae, &ex Ecclypsi pariter solis quantitatem metitur, ex metiendi magni'& Lunae. de Terrae simul: & cuiusque distantiae tantillum scicns, tantillo venatur, demonstr. atque 3 Nonne diuinitatim' ' tune sibi Intellectus pandit ' Quaenam, quaeso, bellua, vel minimui' horum nouitὶ vel ludere saltem la)runculis, aut paruam metiri planitiem ' vel Sec. V. Operantur quidem mirifice animalia quidquid eorum prodest , sibiis: aranea, apes cellas, aues nidos : habent Rei p. & re confirmatio ex ἔ- ligionis quandam imaginem, ut Elephanti: sed hae e omnia facit
rificio mechanicς homo longe melliis, & adeo plura, ac meliora quod non potest Mixi videri nisi Deus, si compareter illis. Iaspice, quae fabricamur ita dustriaque est quasi a capiendos aues, & elaboratas, textiiras, picturasque neci as,ihil ad divinio: e mulierum, quod rion modo cum Aranea contendunt, sed cum cum homini, Rational tota natura. Cellae autem ἱ caementatus aedificata, & at cae, , nunquid opificio Apum cedunt 3 Q iid de nauibus, horol giis, typographia, bombardis, de equestri; aliisque artibus non mireris Diuinitatem oc tamen vaec omnia rudes homines tractast. Scientiae autem insuper Deo simillimum saciunt hominet di ingratus homo caecusque, aestimat se belluis persimilem: n patque diuinam&durabiliorem sibi inesse animam. Sibi quidem, de Creatori magnam inseri iniuriam quilibet Epicuros. Qium a propria deceptione ipsa manus vendicare potest, quae initru-
meatum in Imcilectus, negata bellula: simili si & vultus ereconfirmatio: Ab instrumcntis soniunctis.
92쪽
dus, spectans in caelum, indicia sunt manifesta, qui, diagis animus . caelestis insit, aptusque coniungi superis, & o ari in terris quid . quid natura ubique ostentat: imitarique. Alia quidem animalia collum longum habent, ut cibum sub aquis desuper capiant,vel str-pentes colubros, absque laesione, ut Anates, Cyconiae,&c. Aliἱ vero agilitatem ad cursum, quoniam timida sunt, fugave se defende.
re opus habent. aud cibum tenuiorem inquirere, ut Cenaus, & Le- , . t pas, 1 c. Alia visum acutum, ut procul videant escam, quoniam in s sublimibus habitat, ut Aquilae. Alia vero alias dotes; quae sane omnes mortalitatem sapiunt, significantque,&aptitudinem ad conser- uitionem mortalis vitae. At homo figuram habet, atque manum, quae ipsum dignum, aptumque adspirare ad caelestem vitam, & diui- ina operari opera, indicant, ut alibi ostensum est: Animumque ad etalia natum; sicut si videris instructiam cytbara, aut falce, dicis apistum cytharizare, aut metere. sic manu, & vultu humano, ad diuitia . . .
VI. Illud etiam admirabilius vidi :qubd animal pei:ὸ omne aliqua pollet praesagitione aliud ptaeuidendi pluuias, ut Corui, & Boues: Alcyones vero maris tempestates: Formi α hyemum: Hyrundine bii, Ei, a ui
regionis apricitatem, &c. Sed hoc est quid valde e*ile,exiguumque, nitatem omnes ii cespicias . ad naturalem hominis prophetiam, quam per Astrolo- continendarunt. giam acquirit, aliasque per artes diuinatorias, de per politicam prudentiam. At supranaturalis animalium data est' nulli : solus eniim
' homo se reputat immortalem, religionem retinet, cultumque Dei ς. .
veri omnipotentis: scit, quae Deus missurus est hominibus mala,vel bona,non ex passionibus aeris, aut Caeli sed per reuelatione Angelorum& Dei: eiusque sagacitas talis est, quod propriam intelligit im- Probi. se I. 1ο mortalitatem; quodque post mortem illi altera conueniat vita, dc praemium, & poena, bene, maleque factorum. Et quidem Aristot. impius, qui alteram vitam non agnoscit, Paradisumque, de Insernum pro fabulis habet, contra piam Socratis. Platonisque philoso- phiam; nihilominus assirmat petophetias Sybillatum; similiter de
Galenus, cui anima videtur mortalis : dc quamquam eas tribuant intemperiet atrae bilis; tamen cum atra bilis, de calor, & aer, dc C: tum sint stupida, inscii sataque entia iuxta ipsorum decretum, co- igestioliis expertia, non nossent cognitionem nobis lagiri suturarum 'rerum tam miriscam. Nec si sensu polleant exquisito ut Telesio, de 'Hipp. dc Anaxagorae ridenti iri possent Messiam propnetasse, de saeculorum nouitatem,.ut nostris cum VMibus etiam testatur Ciecro,
de Plato, &Plutarctius. & alij innumeri de Sy billis; nequeaoc Rc-guorum destructiones, de Religiones, Oc Res p. quin etiam nomi a -
tim, ut Isaias de Cyro prophetavit. Quae omnia tribui partis ins rioris passionibus nequeunt, ut habetur in Metaph. sed bene parti in diuia 'cui Dcus insua cogntaianem arcanorum se rum. Sic
93쪽
lae quippe, S aer tot ante saeculis praesentire, ac significare ista queunt, ut alibi ollelidimu diim praesertim arcana sint prouidentiae non autem prouisarum creaturarum. Et quid dices, o Aristot. quando apparent Prophetis visibiliter vigilantibus Angeli, & loquuntur cum eis per horam, Vt Zacharia, Petro, & aliis, ac nouissimis Sy billis, Catharinae,&zrigidae euenitὶ Numquid hoc extra se facit cet. lida attra bilis, quae intus potest caluum: itidem & paucat si negas
historias: euentus, ct tei natura te coindemnat, ut in cap. 11. 13 1 de i6.
VII. Vidi etiam omnibus prope belluis aliquem inesse umbrat leni discursum sensitiuum, non autem mentalem; aliquamque se 1 -um , ναοῦ tζmptoph lcm, & quin Religionem naturalem. circanalitate intellectἱ peccinen;esad mortalem virum tan ummodo,non autem ad immor-ua,N vera Religio- talitatem. Aliter enim contemnerent cibum, & coitum, & seipsas, ne super seu sitium totamque mortalem vitam, via iacit homo deditus Religioni,dc coimaestimationem mi- templationi. Hoc ergo indicium est magnum, homini immortali-
nihil E. Z j I x xςm conueni N tura enim non dat caram superfluam, de cona stiunt supra meta. xinu in nxietatem Abub ici, quae non conuenit illi, cui dat eiusmodi ρ brieum. curam. Prose ab infelicissimus esset homo supra belluas, vivens perpetuo sub timore Inferni, & ambitione Priadisi ieiunando assi gendo seipsum, inquirendo, colendoque Deum,& legibus sese astringendo; nisi aliud sibi bonum conueniret, quam quod brutis: quae hae vita fruuntur expertia sollicitudinis tantet, ii r quae se,
Nec bona teporalia sessicientia sunt Religionis praemia. Religita
juri.j. si enim coni nil corpus, & honores, S delitias, dc rem, ut conia Ei Religionis pro- templetur, colatque Deum. Omnis autem scientia est Religionis uitillo, Oe aisecuti particula; ac pauim hoste effectiis quqlibet conte plationibusessicit. ne non inani. scelesti, ignarique decepti tantum hoc munus obeunt, sed lapientissimi hominum ,& optimi. Contemnere igitur hanc vitam propter fiduciam in altera meliori,cum vanum noli sit assirmandum est euidens nostrae immortalitatis indicium. . . Nec quidem cali itas, tenuitasque spiritus attrabiliosi hoc va-
animae Relistioni, contulant, O s-nturque, non autem sopbistae: Item pii, iustique, studium insu gere non autem impij. Et illi dicta sua comprobarunt miraculis, & san-haiad quaquam guine, & mori est: s experimentis,&ahoquutione superorum. Nee posse: N:ς prae innenias qui velit pro Arist. dogmate, aut Galeni, mollem sibile:
ii iiii DEb. 8' sed pro Christo, A eius nono dc antiquo Testamento millies mille. Ecquanquam alij Legislatores salia ita sibi conpararunt fidem, A
amorem poeillorum, quod multi pro eis subeunt mortem: : sub unt quidem totum in quantum crenni, veram esse Religionem ad- tetius vitae; ex quo innotescit, quod a quocunque atra veritas praedicetur, vues mirificas habet ad conuincendum iudicium humanu; i
94쪽
ci se Religio vera ad euidentiam suae credibilitatis erigendam :mendacium vero subsistentia, atque certitudine eiusmodi caro. Quapropter inquam, quod cuni omnis rerum si nius, ct scientia Aethm. . sit quidam splendor, vel opacatusducis primG sapientiae, idcirco Ex diis ientia Vercianin alium cognitio indidem dependens, nostrae aliquo pacto similis Religionis,& ratio extat: Itaque habent quodammodo Religionem, , ophetiam, He. Π hum nae abiudicinam, militatem, Rempub. & ut Lactantius, Osus, Psutarchus, Po. phylius, aliique asserunt, sensualem discursiim, quem S. Tho- qmas vocat aestiniatiuam in sed ita valde inferiores noritis, lilia dobent vocari metaphoricc, quippξ relatio his est omnibus ad praesentem modo vitam Heliotiopia herba Solem colit, de cum eo amor ad gyrat; oliuae . . etiliae, salices.&Iupini comas ad Boream vertunt dum Sol ad Tropicum Cancri properat; &cum cὁ peruenit, convertiturque ad Austriim, ipsorum quoque comae vel tuntur in Austium. Multaeque sequuntur Lunae motum, sculQngitudiis lςm, seu Triplex eulm, gh latitudinalem:&folia diebus crescentis Lunae pares crescunt nume' elatatus tuear. 1. aro, dc cum decresceri conminuuntur. Sic aliae aliarum Stellarum: Selapides, & belluae, cum eis sympathiam habent. Porio Elephanti Lunae genuflectunt, a se lauanta coitu, quasi lustratuit. Et Apes aestimandae sunt Religionis: umbratilis participes, quando & siacos habent quasi sacerdotes; & excubias, 5 intimationes ad dormiendum , surgendum, & operan/um : Formicae in interluniis serias. Sunt animalia, quq colorem mutant augemque crescente luna, de deficiente minuunt, in India. Atergo istorum umbratilis religio extenditur tantilm ad praesentis vitae commoda : alioquin nobiscum . communicarem in tanto negotio, sicut nos cum Angelis. Item propter partum, & coitum omnia missa faciunt, spernuntque. Sensu eris
D, ac sensaali passione ad ista ducuntur quidquid indocte fabul tur pro eis M hometes. Agnoscentes Aues Solis beneficium, qui
ipsos ad propria excitat opera, & timores tenebricosae noctis expculit, ei arrident canumque: Elephanti vero amant Lunom, quς apsis All . in lib. de noctu suas ad cmerationes lumen praebet. Idem Lepores sorte faciunt, quia nocturni sunt: Herbet vero condoluuntui ad sidera tan- V olim quam propter vuluptatem, quam in se per piunt ab ipse una radiis thas.&Niphus steas penetiantibus;&propter quasi senium, qui in eis ercitatur, Sed s in Mati. a. i. q. nequaquam asserendum est inuisibilis Mu 18i Monarchae iuste in 3 eis notitiam, aut amorem, nisi per hyperbo et n. I xt Hi r.& Tho.
dicunt; omnes creatura sentiunt Creatorem imperamem di Amant His enim donis mouetur ad ore anminia, lacu rente Deo intrinsecus adeottim actiones cunctas. O: Diva namque 'sant a Deo, per Deum, Scin Deo, Et propterea Euclesiastes cum 'mumerasset .Elementa, & omnia opera Dei, subdit; omnia hac eti--nt, in necessitate obediunt ei. De his in c. 9.
Et haec cogitans, eorum incusaui zelum sciciatiae inopem: qui ne-
95쪽
Nesare manifesta, dii cui tum ii logi hculo sui tibiaci m te uti . possium t D. Veritates est suspi- Tlaoma, de Basilio, & Lacialitio, de Ambro: io.& Pitiloponina hecionem de incertis mist. de Avicen. de Arist. in i . Metaph, ubi etiam D. Thomas pro-nxit ite. Et iii in cu bat, quod omne animal habens memoriam, habet prudentiam, quae ςψην--ς absque discursu, vel sensitivo, ion est; qui vocatur aestimatiua taqui negant Religionis elephanticae anaaogiam, & praedictionem, quasi prophetiam, tum, ne Arrξ cogantur eis rationalem immo talem animam concedere et Unde Macchimellistae implentur malitia, quia negantur eis manifestae vetitates. Et dixi, Si concedulit Qualemcumque prophetiam naturalem brutis, cur non etiam, consimilem rationalitatem sensualem, de ut supra diximus me boricam 3 In Iob. cap. ydicitur. Qisposuit in visceribus hominissapientiam'Et quis dessit Gaza intelligentiam' de nunquid non recte dicit Eceles. i. a Deo prima sapientia est omnis sapieItia, quam effudit super omnia vera sua; inodsi ita est, similis est in cunctis propor tionaliter. Diuinitas ergo hominis ex horum proprietate, dc aliis principiis venanda est, ut facimus nos; & non a negatione alienaeentitatis. Immortalitas vero iam ex ea idem latuit. VIII. Vetumenim ueto argumentum Iesu Christi contra sadd ceos,euidenter conuincit super omnia eslicacissimὶ immortalitatem Ex Dei cum homi- animorum. Si enim Deus Moysi se manifestauit dicens, Ego se m, .sis otii . it D 'Φ- si ab , Deus Isaac, Deus Iacob, existimauidiam omitino est tione probanda in Abrin ID, dc Isaac, & Iacob vivos esse. Secus enim dedecus,& pr e. seqq. brum Deo ellet, vocari Deus non entium, dc mortuorum. Hoc autem valet ad omnes. Clim enim declarauerit se Deus hominibus patrem, ac Deum ipsociam:4gnominiosum esset ei dici Deus, & pater illius entis, cui breuissimo tempore conuenit in vita manere: at postea in morte permanendum est in aeternum. autem Deus se se hominibus ita declarauerit, in superioribus ostendimus, dc in- .serius magis patebit: Quod scilicet id negare maior est impudentia, quam negare Romam in Mun8o esse. David quoque ist noc argu- Argumen:um a re- pςTςndit, cum dixit, Domine quid est homo, quia in notui- uelatione robora. Et piOlictis idem argumentum perpetuum bellum gessita
animo meo e de vires vehementer exercuit in considerationibus.
meis. Dicebam enim: Quid nostri indiget Deus, quod se nobis velit manifestare, de insuper fieri homo r Sed contemplatus deindι . quod Dens fecit Mundum, cuius non indigebat, taliquam indigeret, dc tot lapides, seras plantasque fecit, tanquam illarum indagens, csim non indireret, sed tantum propter suam in3entem bonitatem: quae non inutiat estu rebus, quas nouit posse elle, etiam intra tuam infinitatem, sed omne quod vult este, ex possibili deducit ad aettam, iuxta mensuram suae possibilitatis iii mente ideati Altissimi praevisae: ,sc negandum minime itidem est, qudd hominis nihil indigens, se tamen homini ostendat sed de hoc rationes plures in Mctaph. qone
96쪽
cuodque hominem, relinquentem cultum veri Dei, permisit Deus
erui lapidibus,&serpentibus, vilissimisque rebe
quid interest Altissimo seruire, ac rebus abiectis. Ac deinde leti - idiosissimὸ eidem omnia mala experto, opem tulit. Religio aualogica ergo bestiarum est seruire creaturis, melioribus se, i quibus mortalia consequuntur bona. Hominis veto Creatori, a quo etiam immortalem sperat talicitatem, quam nulla cratura date potest , qnin neque immortalitatem , vel . talicitate caren-''Ρ terea stratie argumentum pro hominis immortalitatem Phi- Argum.
ut Galenus assirmat, plutimique Peripatetici, aut harmonia, aut an uis, aut forno materialis, aut aer hiratus, ut alij dicunt, aut solummodo Spiritus calidus renuis sensiitiuus Telesi j licet is etiam addat Mentem a Deo a Sole: Nequaquam pol . . sit homo intelligere plusquam elementa, & Solem, nec δὲ pete- - .re rem infinitam, neque super elementa; ut expetamur in bruti x, quae aliud non, attendunt , quam praesentem conseruatio nem, nec erigunt se ad contemplationem sensui superiorem.
Sed homo non solum intelligit Elementa, & deinde Solςm, iςd . . vagatur superius, & deinde magis supra caelum, & adeo luperius imaginatur, quod in infinitum exchirit. Vnde 'emo xv , p; .curus, qui immortalitatem negant, nihilominus assirmant dii et infinitos Mundos extra Mundum nostrum. Indicium proseu
idens, ubd anima sit spiraculum,& scintilla,& gelius. ut Aporuditit in ivnisi Dei. Porrb verὶ extenditur iudicisim Intellectivum ad haec extra caelum infinita : sicut Sensus Visus ex imagine stellarum intromula oculis extenditur usque ad stella . . Nec, ut Arist. docet, vana imaginatio est liqc. Etenim ex ii- milibus ad alia similia syllogisticὸ procedere in infinitum, non eit - opus caducae, vanaeque rei, sed intelligentiae altissimae; quae eouique . se se erigere potest. Hoc autem in Mathematicis mensuris p tam fit ubi huiusmodi argumentatione gnitudo, situs, motus, periodi , aliaque reconditissima Exti Goc Mundi attinguntur. Non ergo vanitas est, sed diuinus animae effe- ctus. Et licet multa falsia imaginemur in haς ext sione: tamen extensio non est salsa. Nam vetE extenditui ad infinitum, quo cumque sit, infinite Imaginatio. Non enim vanitas nota pol est . plura inuenire, quam natura habet: cogitamus ergo i csiub iniim .
Des lumine. Igitur cdm homo supra Solem, de supra Mundum se se
erigat, Anima eius non erit effectus elementorum, dc solis, scd causael o superioris, de infinitae. . .
97쪽
Argam. 7. Ex uniuersilis , temporalia, dc entis uoti ia. Argum. I. Ex immensitate voluntatis.
Ex proprio desiderio qui negant, simul probam sui
Idem probatur ex intelligentia praeteritorum , dc fututorum, divume ἰ l:um, Idaearum; quae non possct considerare sensus materialis, huic, nunc alligatus organo, hoc tempus pro sua du-tatione habens, 5 has singulares entitates pro tua notione. Cimicrgo circumdet ompia tempora, de omnia corpora, di via lucralia faciat, & sapiat sempiterna, non corruptibilia, ad uniuersalis Causae aeternaeque pertineat genus, de guberuatum, oportet. X. Idem ostendit tinmensitas humani γppetitus, cui non sit scit praedium , atque domus una, neque Regnum unum, neque
tria, neque mille;& quo plura possidet, plura cupit. Verumque ac dignum fuit Alexandri Magui desiderium pollidendi Mundos
alios, quos Democritus repetari piaedicabat; magnanimiterque suspirauit, quod neque unum ip eluae adhuc subiugauerat ditioni. Indicium euidentissimuin, quda bonum mortale, ni itumque nullum, sit adaequat ina voluntatis humanae obiectum : sed iolummodo Deus, bonum aeternum, a minciasimque. Quamobrern quique farientissimi intelligentes, se non polia caducis saturaii boni filitisque: conatu summo in uestig re Dcum,infinitum do 'im aggressi sunt: Ideoque contempsere uxores, filios, venerem, bacchiatia, ocetem familiarem, omnemque voluptatem missam facere, ut inuenirent aeternum Bonum; quod omnis appetit Anima; procuratque
sibi per libros , statuas , Oificia Ciuitatum , & Turi itim, &Pyramidum,& Templorum, per famam, & legem, aliaque huiusmodi, quae immortalitatem promittunt : sed chiri sui, de ipsa hae caduca, decipiunt. Sapientes autem,piique soli, per Deum. ac in Deo aeterno aeternari modo se poste agnoscentes, ipsum agnoscere, satagerunt, & adorare, & admirari, laudare, ct ob ectare, Hinc extat religio, qnae est ipsan et vera lentia, te ictob. Colere Deum sapientia e*: de David. Initium samentia ei timor IDomini. Idem enim est timor Dei filialis . ac Religiositas in sacris Scripturis: quae in solo Deo contentam iacit Animam. Idem scelesti Macchiauellistae exclamare caepi quando haec consideraui credite salicta vobis ipsis, dum quaeritis Regnum, dc Dominium, quo vos aeternecisi inmortaliter, vercvωs cile immortales. Idem potestas animae demonstrat, quae nullis corporis cedator mentis, & doloribus, nec Tyrannorum metui, & blanditiis, ut Attilitas Regulus, Scevola, Aristogiton, & alii simi testes nedum Martyres Christi. Si autem Anima corporea esset, vel corporis hac-
Nil mirabilius secisse videtur Deus quam in pugillo celebri Avimam includere vastissimam: quae super omnes, ii ellent, Mundoa intel ligit, appetit, capit, & potest, ut in Metap. Ergo hic non est vetus locuo animarum, sed apud Deum.
98쪽
Praeterea Verecundia,& Pudor, quae vilis passio non est, ut indoctis apparet, sed custodia contra vilitatem, & mortalitatem, manifeste uidicat, hominem Angelica excellentia, atque immortalitate supra elementa, supraque bruta praestate. Si quidem non modi, verecundamur de peccatis contra legem, seu rationem diuinam, Ic naturalem, & humanam, quasi rationabin brutalem naturam vis cadere : sed etiam de parentela infami imo de abiecta, & paupere, ce de patria vili, quin de rupto calceo , de camisia sordida , de verbo inepto , dan e aliis cassionem peccati, aut vilipendi j'; hinc omnem impotentiam.
omnem ignorantiam, omnem malitiam in se exhorret, aut tegit
ci vilitates poli icas, ct morales, tanquam suam excellentiam dedecorantes , Mens odit humana. Quo circa ad mortem pro honore pugnat , quasi honos propriae excellentiae sit plus quana vita corporis, & eisse. Id quod elemcnta non faciunt, nec bruta, nisi umbratili modo. Leones de fuga, & Simii de . contemptu videntur verecundati propter vimbracile participium ptimalitatum. At insiper homo verecundatur de cibo, & potu, tanquam de testimonio mortalitatis : cibus enim medicamen est comta mortem indiuidula propterea homines non palam, ubi possunt, sed intra domum mai ucant, bibunt, praesertim Sapientiores, & Religibili. Magis autem de stercoris, sputi, & urinae,& aliorum excrementorum emissione, quoniam mortalitatis sint, & serditi ei, & abiectionis signa. Maxime vero de coitu, quo- 'niam mortalitatis speciei est medicamen. Horum nec elementa, nec bruta verecundiam habent; ergo ab istis principiis mortalibus pudorem non contrahit homo, i ed aliundE Mens ipsi diuina inest, immortalisque : proptereaque molestissime fert abiectae,
motialisque vitae non conueniens tibi consortrain; non enim odiret, quod naturale est, nec puderet. Praeterea etiam cum a nemine Avidetur homo, proprias impersectiones consacrans, verecundatur,& doleta & cum male cogitat aut male ope atur, aut ruat E patitur,
mirifice, supra filiam passio fert, ipse sibi passionem facit, de displi.
cet. Siquidem ut Horatius ait., , Stat contra ratio, di secretam gavnit in aurem. dc Cicero. Iuni theatrum maius conscientia es c. Hoc autem x
ab Elementis non habemus, quae non ivd icant do culpis , ergo 1 diuinis sui a Causa , longe praestantissima, quae maculas Omuc. in excellentissima iiii imagine abstergendas, puniendasque decre- 2
i XI. Verumtamen ego Intellectus humanus fiuctuans, argu-
Inentiam nullum certius, seni ..tumque magis, inueni, quam ex . A gum. Iorperimentum aliorum , atque meam circa Angelos. Nam
99쪽
Angelorum &, vulgus me dubium fecerat, dum plurimi , quos ego non vid vidisse has creaturas assirmant, ac Ait ilol. eas negat. Post P examinatas multorum facias apparitiones, dixi. Si Daemones nobiscum tractant, nos quaerentes decipere, Angeli vero iuvare; verissimum est, nos esse immortales, ac post mortem ituros cili: in secietatem illorum, aut istorum et prout illis, aut istis nos per opera,&Affectu reddidimus similiores. Terra quidem deorsutia vadit, isnis sursum : ergo & anima illuc, ubi sitam habet. cognotionem, cana sit extra locum suum. Quapi optet existimaui veras historias eorum, qui Angelos, de Diabolos,&Animas di sanctoi uiri sub aliqua specie vid ille, de alloquios esse firmiter testantur. Xl I. Tandem certitudo maxima, quam viti sancti habent de Animae immortalitateP quam & miraculis, & reuelatioitibus, αλ gum i , mortis cupidine olientant, argumentum est essicacissimum. Non enim aestimare licet, Deum permattete, quoa decipiantur homimonio . supra te- qui quem sapie atissimi, sanctissimi ,δc optimi in Mundos et il-stimonium scelk-lusiones: at curet tantum, ut non decipiantur impiissami Epicuraei, stolum &ignoran- & Macchiauestistae: & genus hominum hoc, quod est Mundi pesti lentia, attingat veritatelli: quod veto est fanitas, & felicitas Orbis terrarum, corruat in falsitatem. int of ti h HygVMς em Arist. pro Animae immortalitate, aut eoustatilia' ait -ς t-re, aut vana ei se, aliquibus etiam Peripateticis visa iun . . confunditur Ma- quod me in cQntiarium potius adigebat, sicut Caietanum, chiavellista, ne fas & alios Graecos, & Arabes de Latinos. Et posito, quod sit
cum Arist. Reli-vcrum fundamentum eius, non concludere. Ait enim : quod gionem, & Animo quia Anima habet operationem non communicantem cum
Ορα mihi agi si Qxpore, quod ζst intellicere, contingit ipsam separari sicut incor-
Lib. i.& i. de ruttibile a corruptibili. Er tamen probat, nunquam sine phana 2 .lasmate posse intelligere, nec posse non ei Iesermam corporis. Necs addo in si absque illis intelligat, sit incorruptibilis, sed tantum
separabilis. Nam quia nauta habet aliam operationem . naui noli commetnem, potest ab ea separari : sed non propterea esli, corruptibilis; Et spiritus quidem corporeus insidet, ut nauta, de tamen in aerem evanes it. Nec quia lintelligit viii uerside, iit aliud a sensu corruptibili. Nam uniuersalis notitia est puerorum, d a longe aspicientium, dc singularitates discernere nescientium. Ideo
illi appellant omnes homines patres'; Et istia longe visum socia tem, dicunt esse animal, de hominem, dc postet propE , Socra
tem. Vnde S. Thom. in . p. probat Deum, ptopterea cognoscere singulatia, ac minutissima omnia, quoniam cognoscere universiale, est confusim, & diminutum: de omni philo phia, de Angelorum, de Dei cognitio intellectualis, probant potita intellectum particulatissima, ct minutissima percipere,o in hoc sapientiorem et se. Intellectio vitiuersalis ideantis indicat immortalitatem,
100쪽
Mis . hoc negat, solumque viuuersale ideatum, proprium p -&brutis, agnoscit: quod nihil est, aut sterius robus: ut alibi ipsoque, probauimus, teste.
Nec datur intellectus actiuus ea ratione, quod in artificiatis aliud agit, aliud patitur; utque uniuersale spolietur particularitatibus: nam in naturalibus idem agit, & patitur calor, Mignis quan- do siuisum se mouet. Aelio transiens requirit passum distinctum, non autem Actus, ut in phys. probatum est. Nec uniuersale reali- . ter separatur, sed latitit ut similitudo absque dissimilitudine, ut
pomi odor non viso colore; quae eueniunt Non ex actione alicuius
substantiae abstractae unde Peripatetici multi concludunt talio unutatem intellectus omnium hominum. Sed ex natura organorum diuersimode assici aptotum ex parua impressione singularitatum, in quo differunt; &multa uniuersalitatis , in quo conueniunt, Vt
etiam Durandus, & Scotus aduertere, de quibus vide Metaph. Quapropter logicalia, & vana videntur, quae dicunt de Anima immortali, uitellectu abitracto, unico propterea in cunctis homin bus, Alex. Δ Themist.& Simplic. & Philoponus, &λuer.& . Ruic. Peripatetici. Nos vero adduximus argumenta sensatallic, & alia multa in lib. de Sensis Rerum, di in Metap.&in Quaestioni bus Physicis, ex experientia certa manantia: quae me, atque om nem intellectum conuincere debent de multitudine, & immori
tate Animarum. Vnde resoluuntur
Omnia ei bargumenta, qua Apimae mortalitatem suadent Lincretio, & Gal. 9 Peripateticis, facile nostra Philosophia soluit, doti '' dicendo, quod Anima, quam Deus infundit, inseritur Spiritui ani' ini ortalitatem a. mali corporeo, tenui, linobili, sensitivo, eius vehiculo, ut S. Au- nimae tamanae. gust. Ambros. Lact. Greg. Nyss. &D Thomas et:am docet totum vero deinde corpus possidet, sicut lux aerem, non dependendo a corpore, sicut lux insormat acrem non dependendo ab a ere, vis. Ambros .docet in libro de Bono mortis. Est enim insus a de no c5- sui a Mes corpori.& Spiritui animali, quo tanquam instrumento uti- tur,ut ipse dicit:& dum maculatur ille lyiritus corporeus,vel decipi- ' . tur, v ct in rabiem agitur,aut ebreitatem,vel sutore, sex quibus affe- ctibus probat Gal. ct Luci. Epicuraeus, Animae mortalitatem Ani ma, quae in eo indita est, patitur &ipsa eosdem affcctus; quamquam olim sit immortalis, est tamen passibilis per aliud patiens, cui ilauoluitur. Itaque omne argumentum petitum a deceptione, Ad GaI adit. in ' obliuione, di munitione, augmento, & passione,quae mortalitatem i b. deplae. ostendunt; saluitur attribuendo has passiones Spiritui illi initiumentario per te; Menti velo a Deo immisiae, per accidens. Non ergo Galenus tantopere ea torqueatur ratione, quod Cicuta occidit Hominem, unde arquit Animam elle calidam temperiem: spi-ptus enim corporeus affigitur, moriturqueselus. Anima vero non