장음표시 사용
121쪽
an non pro fabulis haberent, qxiidquid de nostro Mundo scripsit. .
Quidquid sit, lices illa Sphaera ignis num Ram suisset, prosecto satis egregiε confictauit. Numqua justius quodpiam exstitit systema , quam id quod Aristoteles exhibuit
Elementorum. Singula enim ibi locum obii flent, quem nobilitas 'vel humilitas naturae ipsorum meretur. Terra veluti elementum
min. activum & minlis nobile, infimum tita locum est. Aqua Terra minta crassa si periorem illa locum obtinet. Aer suam ob isbtilitatem supra Aquam elatus reperitur. Atque Ignis nobiliisimus vivacissimusque omnium supra se nil nisi stellas agnoscit, ac coelestein materiam in qua Planetae natant. Extensio uniuscujusque etiam proportione gaudet ad excellentiam suae naturae: veluti tiratres, quatuor inter se divisere qualitate singulae duabus gaudent, ex quibus unam in
summo possident gradu. Terra nigida est &sicca: Aqua frigida & humida. Aer calis dus & humidus : & Ignis calicius & siccus. Et ut semper subsistant in perpetuis pugnis,
quas inter te alunt, si qualitas regnans harum in magis acti va, aliarum regnans qualitas eas eum in statum redigit, ut resistere queant fortitis actioni inimici sui. Potestne quidpiam videri adcuratilis Sc majori ingenio eX git tum Z Tandem, quot egregias cogitationes 'hare Sphaera ignea , & haec Elementorum clis.
possitio suppeditavit Concionatioribus prisecis , Quotque vel hodie Italicis suppeditat ΘΕt ut loquar de re. lusdam meliori in suo genere , vel solum illud Emblema P. te Moine ,
122쪽
cujus corpus constituit Sphaera ignis, meretur, ut ea Sphaera exstiterit : & mereretur. ut adhuc subsisteret , ac aeterhdm duraret. Clim ille vellet exprimere , quo puriores sint amicitiae, eb diutilis durare, depinxit Sphaeram ignis his cum verbis Hispanicis: Eterno, -ὸ puro , aeternus , quia purus. Quam dolendum illam cogitationem , quantumvis pulchram &s idam, falsam reperiri, ob d fectum Sphaerae ignis cujusdam 8 . Atque hac ratione , ut poteram optimε, pro Peripateticismo contendebam , clim tandem adpulimus in Globo Lunae. Non hic exhibiturus sum amplam ejus descriptionem, quandoquidem jam ab aliis illa exhibita. Dicam tantummodo, Terram nobis adparuisse, e Luna conspectam . eadem ratione ac Luna adparete Terra conspecta, hac soldm differentia, qudd Terra multb nobis major adparuerit, quandoquidem revera major est. A que ita judicavimus , Terram respectu eorum , qui illam e Luna conspicerent, easdem habituram phases , quas Luna respectu eorum, qui e Terra illam conspiciunt: habitu- . iam suas qi draturas , suas oppositiones, conjunctiones, hoc eXcepto, quod numquam in totum posset eclipsi obnoxia. este ob suam
magnitudinem , comparatam ad Lunam , cujus .umbra tanti diametri nequit esse , . quanti Terra , UEL tunc. erat in conjunc
l Luna massa quaedam est imateria constans 'non admodum absimili ab illa , e qua Tellus componitur. Cernere in illa datur campos, . 6lyas, maria, & fluvios. Animalia non L 1 vidi :
123쪽
vidi: verum crederem , qutid si illac adpo tarentur, posse ibi nutriri , ac fortε multi plicari. Falsum est , homines ibi reperier, , quantumvis id adfirmet Cyrano : vertim bona
nos ille fide decepit , poli quam ab aliis ipsemet deceptus fuisset. Ex separatri istis anima-bus, quas satis magno, illic numero reperire est, aliqua quaeque tum temporis, ubi Cyrano illuc venit, aderat , caussam hujus erroris mihi aperuit. Istarum animatum pluriminmiratae , quod viderent hominem cum suo corpore in regione, in qua neminem istium
modi viderant, gestiebant scire, quid id rei
esset. Statuerunt inter se , ut humana ipsi forma adparerent: itaque ipsum adgrediu tur , & rogant , quibus instructus auxiliis tantum .iter obierit: ac eXpetunt , quid de nostro Mundo sciret , si cum ipse pari rati ne admodum videretur avere scire, quid in Mundo Lunae fieret, quaque ratione istius regionis homines inter se viverent familiaris
Socratis Genius , sui tum fortό inter eos erat, sermonem auspicatus est: & postquam ciuis esset indicasset, veluti ille Historicus i se narrat, e vestigio ipsi exhibuit Systemat quoddam ridiculum reipublicae, & societ iis, quod idem est cum illo, quod nobis e ponit in sua relatione, ubi bona fide perhibet, dari in Luna homines; characterem genii eorum exhibet : o lupationes 'eoruni , mores, .politiam describit. Vertim e re ella
scire , nonnullas ineptias , quas immiscuit suae descriptioni, numquam in ipsa iregione ipsum audivise , prout anima illa mihi ad fir Mavit, & noanullas allusiones non admoduim
124쪽
honestas, ac plurimas quas habet in illo libro reflexiones plane Libertinismum sapientes. meros fructus esse corruptae imaginationis, &ingehii perversi , cujus erat ille scriptor; 'elimitationis Auctoris ipso lon e maais impii, Luciani volo, eX cujus Operibus fuit, quod ipsi suae Lunae historiae exemplar suppediatavit.
Inaequalitates illae , quae nobia adpar ni tu disco Lunae , partim Insulae sunt, quibuβ maria hujus globi grata quadam varietate ornata sunt, partim verb eminentiae , & valles sua continentis. Jossidentur illa avariiῖ celebri- criabus Astron0mis vel Philosophis , quorum nomine in V niuntur , qui JMe earum Dornam θ' sent. Descendimus in Gassendum : videbatur hic locus admodum elegans & concinnus. ac talis, ut uno verbo dicam, qualem eum facere potuit Abbas , veluti D. Gasiendus,
ingenio, arte, & scientia praeditus, quiqusuo non indiget proventu ad ludendum , magnificὶ vivendum. Dominum loci illic non offendimus , quem tamen libenter salutasO . Inus: ajunt enim , illum semper serrare ii nestos illos S moderatos.mores, qui natura les ipsi fuere ; & .cet olim cum Cartesio non nullae lites ipsi intei cesserint , semper admo- dum honera excipit , atque etiam cum di stinctione Cartesianos, qui ipsum visunt, ac prae primis P. Mersennum , i familiarissimum suum amicum. Fuit homo , non minoris ingenii , quam Cartesius, at longd vastius ex
tenis cognitionis , S longὶ mjnhs pertinacis iopinionis. Videtur nonnihil ad Pyrri, ii mum vergere ip Physicis, quod meo quidem
125쪽
ioi ITER PER. MUNDUM , ' judicio , haud indecorum est Philo pho ,
sui , modb vel tantillum cupiat jure secum agere, propria sua e Xperientia novit limites humani ingenii, dc debilitatem suarum cogni
Ε Gallendo P Mersennus nos duxit ad
Terram suo insignitam nomine. Illa amoenissim Esita est in eadem eum Gasendo ora, in littore Maris Rotundi, quod ab aliis nuncupat; Mare Humorum , estque ingens SinuS Oceani Lunaris, ab una parte termina S continenti, in quo Mersemus est collocatus, ct ab altera Isthmo ad cujus exitum Septemtri .nem verssis Peninsula est, quae vocatur Mediis lationum. Praeter stum & prospectum nil grati habet Nersennus. Locus est ex siccisiminis & sterilissimis ob calorem adeo intensum , ut illa regio adpelletur Terra Ca
Substitimus hoc in loco per dimidium sere
horae quadrantem: dehinc P. Mersenno in i cavi antequam ulterilis progrederemur, me lubenter velle percurrere hemisphaerium Lu- nae , dia quo Versabamur. Illud Hemisphae rium semper nostram Tellurem respicit : &olsum est, illum globum cisca suum centrum rotari, veluti nonnulli sibi imaginati fuerunt. Gaudet tantummodo motu quodam libratio- .nis, qua libratur ab Oriehte in Occidentem , ac ab Occidente in Orientem; quem prirnusinotum animadvertit Galilaeus, dum observa vit ope Telescopii, quem hodie Grimal dum adpellamur ἰ nunc propiorem adparere , nunc remotiorem a limbo orientali Lunae, & Mare
Caspium, illi oppositum, etiam propiv. nunc,
126쪽
nune vero remotiua adparere a limbo oec dentali. P. Mersennus lubenter ad id, quod proposueram , adnuebat , quja ipse etiam nondum hoc iter confecerat. Magnum traiecimus Oceanum : a sinistra reliquimus Insulam Ventorum , a dextra vero COpernici:
Pitheae praetervecti sumus; & per xendimus ui-Que ad Mare Pluviarum quod magna limitatur tecta, ab Oriente in Occidentem extensa, fatis simili, figurantisi spectes, Ameritae, veluti nobis in Tabulis Geographicis exhibetur ; cujusque Orientalis, pars vocatur Terra Nebularum , altera verb Terra Grandinis, quae nobis veluti vasta duo deserta adparuvrunt. Versiis mediam istam terram conspexi-mus urbis genus quodpiam ni magnae . ellipticae figurae, quam ut viseremus curiositas nosa tigit : vertim praeclusos ostendimus aditus& obsestas animabus , quae introitum nobis negarunt h Et satis honesia. Rogamus ex iis aliquam, quaenam illa urbs esset; ac quam ob rem nollent permittere nobis, ut ingrede- remur. Respondet illa, Platonem nuncupari r hunc esse locum, ubi Philos plius, cujus nomen haec habebat, suam fundarat Rempublicam : . neminem illic admitti, nisii ipsemet illum examinasset: hac ipsum cautione uti, ne peregrinus quispiam eb adferret perferia a terius mundi Gogmata , unicam scilicet pe- stem, a qua haec Respublica sibi metuebat. Platonem nunc teniporis atriuibe ab is ; non diu abfore: ac, si vellemus admitti , polle noς , di reditum Platonis opperi tra , qR dragesimam nostram auspicari in Xen'dns clito, quod est exigua eminentia i
127쪽
rhonstrabat Id aliquam ab urbe distantiam ;illam autem quadragesiman non esse dierum , sed annorum ; quandoquidem morbi coina-giosi quibus spirjtus quis posset esse infectus, multo dissici lilis dissipantur, quam malignus corporum aer e locis contagiosis venientium. Gratia; ipsi egimus, & diximus, nOS non venisse eo animo, ut ibi sedem figere , ultra nos tendere : qu bd si Plato in urbe fuisset. forte erga nos indulgenter nonnihil fore ut ingessisset, nos ipsi obviam factos in itinere , ubi magnum honorem nobis exhibuerat: a que ςOnaturos nosmetipsos consolari, quod satisfacere nos i curiositati non potuissemus. Progredimur itaque, satis mala contenti de Republica Platcviis , ubi non fredidistemus , peregrinos ita Iaponico more excipi. .
Hinc omnem illairrterram a Septemtrione versiis Meridiem percurrimus et dein aliud quoddam mare deteximus, dictum Mare Frigidum , in quo vidimus Insulam- quandam s iis pulchram , quam ajebant esse Aristotelem: non cunctabamur eb iter proveherin Deliberabamus tantummodo, si rogaremur, quinam essemu), ait responderemus Cartessanos nos esse Hugo censui, e re non fore, ut in inimica regione aded magnificiS nos enerre-
mus 2 verum cum P. Mersenno senex meus' .statuerunt apert E se ostendere, dicentes, pi- hil esse quod metueremus: qubd si nos adgrederentur . habere quo nos defendamus-: incertaminibus spirituasibus, numerum proni- hilo habendum: nec semel visum Cartetanum
aliquem, selum eum successu impugnatum
128쪽
euntem classem quodringentorum Peripateticori , cui praeerat Rector consummatae e Perientiae et cavendum tantummodo, ne illuderemus , vel 'iocis perstringeremus eos, cum quibus nobis futurus erat sermo. Verum non leviter mirati sumus ubi eo ad- Vehimus, ctim videremus illam. Insulam mul-
ita melius adhuc custodiri, quom Platonem v gilabant ibi, veluti in urbe, cui ad portas holiis est, & insequentet crasstino quae obsidionem exspectat. Cernebantur eΣcubiae quam longissimε in campo, specu in ornribus cir- cumjei his eminentiis, ac ab omni parte in aere. Ubi ad distantiam trecentorum serepas suum ab loco pervenimus, vidimus manipulum duodecim animarum sese ab excubiis quibusdam separare dc versiis nos progredi. Earum praesectus nos rogat, quis vivat, ct cujus nos essemus Seci . Audacter respondit senex noster. Vivat Cartestas cum Caitesianis. Perculsus nobis ille videbatur , iussitque ut subsisteremus, & e vestigio Praefectum excubiarum certum de negotio fecit. . Praeseistus ex biarum simulac rem cog' - 'Verat', omnes ejus cohortes, stagno dato, a 'm adripuerunt, & ita se composuerunt . tamquam hostem eXperturi : hoc ell, arma- . tos eos vidimus syllogismis su omne genus fi- guris &focinis , quorum aliqui concludebant Pro anima Bestiarum , alii pro necessitate
Formarum Substantialium in Mixtis, alii pro Accidentibus absolutis , & similibus rebus 'ain iis quas contra Cartesius insurreXerat. Praefecto ipso advenientem vicem statim nos agnoscerimur. Erat ille Metus Professor Uni-
129쪽
versitatis Parisiersis . qui Ulim Regens meus fuerat in philosophia. Ergone, inquit. ad
me sermonem convertens, cum dolore cogor
te videre in partibus hostium nostrorum; viaque a leb, ut iis pro speculatore sis 8 Haecci- . ne laborum quos pro te sistinui , meorum merces est y R eperistine Cursum at iquem Philosophiae meliorem meo , qui tum temporis: pro adcuratissimo & solidissimo totius Universitatis Parisiensis fuit habitus 3 Quid factum de illa. reverentia , & addicto illo animo , quem prae te tulisti in juventute tua prima erga Principem philosophorum Z Quis te ade' git, ut hac ratione arma in ipsum sumeres ρ Mi Domine, respondi, servo semper eandem reverentiam, existimationem , & amicitiam, quam tibi; debeo ae gaudeo magnopere . qudd hic tibi occurram, ut de novo id tibi testificer. Neutiquam haec loca adii, vel ut
inimicus, vel ut speculator, ac me recepturus es. si placuerit, tamquam Viatorem. Uxica, cur huc in transitu venerim, caussa est
curiositas: Philosophiam quod spectat, comfitebor tibi, postquam a te decessi, me factum hoc in negotio nonnihil Libertinum . nec ad huc satis scire quid sim: omnes Sectras deli bare constitui, antequam ulli me planε addicam. Atque adeo, mi Domine, cogita me horhinem esse, e neutra regione ad euientem, nihilque cis festi molientem contra vestram Rempublicam. Hi Domini revera jurati Cartesiani sunt, versim Philosophi 8c honesti ho
mines , qui adversarum partium bene meri- .ros in pretio habent creduntque 'conlatentiae
libertatam in mater a. bbilosophica , esse juris
130쪽
inviolabilἱgapud honestos homines. Verum, adjunxi,, summε miror motus , & inquietudinem, quibus in hac regione vos est is bbnoxii: nullana in Flandria Hispanam Urbem reperias . aequE pronam ad sumendum arma, ac vestra mihi videtur. Quid igitur est quod tant Pere metuatis Qubd tantopere metuamus , refert, in caussa est irreconciliabilis nostri Priocipis inimicus: vester sellicet Cartesius, qui dum in
terra versaretur i, Omni conatu operam dedit , ut Peripateticos everteret , nec terram reliquit aliam ob rationem, quam ut illos in haeregione pessum daret, ut io ex istius negotii. gnaris rescivimus. Anni sunt triginta &quod excurrit, ex quo exactissimae hic habe
tur evcubiae, ne in insidias incidamus, quandoquidem nobis adfirmatum est, ab illo ipsum tempore undique sociorum auxilia conficere , ac quam ma Nimas potest contrahere .copias, nobis ut illi,sum veniat. H. ec edocti
sumus a profestare quodam Belga qui hic domicilium suum habere elegit, & qui hienctu absente Aristotele principatum tenet. -
sed veniat modd Cartesius, satist ibi ad paret, nos esse omniud adcinctos' illi egregriε exci ..piendo. Εja, mi Domine, ipsi diXi, ne tibi ab illa,
parte metuas: edico tibi, Carteitum in animo non habere vos adgredi: millies remotior degit a vobis, quam abhinc ad terram. Intentus' est condendo novo mundo ultra omnes coe- ' los: invitavit Bos ut ipsum, hoc eXsequen- 'teha propositupi viseremus : atque illuc tendi- . mus. - ri ut is convincam de . veritate hujus