장음표시 사용
131쪽
adserti, opus tantumnodo 't 'obis des , quando hinc profecturi sumus, nonnullas hv-ks regionis animas, quae nos edusque comitentur , illae educes tibi fidem facient eorum ,
Gaudio me adficis. respondet .nostri enim P ripatetici taedio adficiuntur ob diuturnas illas fatigationes : verum ne mihi. Vitio vertas, qudd mandata mea exsequar, ac tededucam ad Loci praesectum , ex moin, qui hic obtinet scilicet ut omnes Philosophi sectae a nostra diversae . qui huc adpellunt, rati aes sui adventus apud ipsum exponant. EX eo tantum tempore, quo crebros. illos metus nobis. incussit Cartesius, hac ratione iste mos obtinuit. Atque aded versus. locum tendere o Lepimus , quinquaginta stipati animabus , maximam partem ex Universitatibus & Colle
iis, qui non admodum benigne erga nos adem videbantur. Locus hic nihil aliud est, nistingens hortus, qui exhibet Lyceum Athenarum ,. ubi Aristoteles olim suos discipullas d cuit obambulans, indeque nomen ip sis Peri Pateticorum.. Vast E extensis est, ct egregiEcultus : intersecatur multis ambulationibus ismarum praecipuae quatuor conveniunt in medio horto ad magnum aquae orbem, e quo surgit magnifica balis exoptimo, quod umquam oculis usurpavi, marmore, cui insistit statua Alexandri Magni coronata. lauris a manu victoriae, pede proculcans sceptra, diademata scuta , confracta arma, ac thesauros Asiae fBd quatuor angulos ingentes quatuor statuae: religatae catenis , exhibent praecipuas ab Al
132쪽
monumentum aded simile comperiebam illi, quod est in Foro Victoriarum , ut credidisserullae illius esse ectypum, nisii simul ad animum revocassem. , similitudinem duorum horuin Heroum facilε in caussa fuisse posse, cur in
ingenio duorum artificum eaedem orirentur idear. Omnes figurae istius monumenti, ἔ
que ac reliquae statuae, quas diversis in horto locis cernere est, veluti Philippi , Olympia dis, ac plurimorum illustrium homidum, quiu im Aristotelem sua amicitia condecora
runt, ex argento conflatae sint: etenim asmodum vulgare est argentum in globo Lunae ac fortean exinde est , qudd C ymici, qui semper mysteria in suis vocabulis aucupan-tur , illud metallum Lunae nomine signi
. Postquam per aliquod temporis spatium contemplationi pulcherrimi istius monumenti
immorati fuissemus, mirabamur simul egredientes e quatuor marmoreae. baseos angulis quatuor aquae scaturigines, easque maXjmas Q alli stimas, quae umquam 'isae fuere: ad scendebant ad minimum ad quadriqgentarum perticarum altitudinem, oriebanturque ex fluvio, qui reperiebatur retro vicinum montem , altiorem adhuc quam est Puteus Dom-,ae in Alvernia , in quem aquam adduxerant Ope mirandi arcani veteris Philosophiae, quae supponens horrorem vacui in natura docebat aquam levare in infinitum ope antliarum pDeu' maticarum , arcani quod mala fortuna perdidimus in nostro Mundo: quippe a. tempore
Galilaei aqua elevari non potest ope antlitarum Pneumaticarum, nisi ad altitudinem tri
133쪽
ginta duorum, vel trium pedum Istiusmodi aquae scaturigines ubique conspiciebantur . earumque minimae altissimas longε superabant arbores hortum illum cingentes. Tandem ex centro horti, in que bramus. conspiciebamus quatuor atria divers, & rie, & architecturae, singula ad singulas quatuor ambulationes. Deducebamur in eorum maximum, quod perfectE nitidum & magnificum erat: ex mero auro, Laetulo, & pre tiosis Lapidibus. Ab utraque parte , in se nestrarum intervallis cernuntur imagines argenteae , egregii operis , mira diversitate inter se oppositae : quippe ab una parte , ad dextram. exhibentur egregia Alexandri facianora, Darii clades apud ,bela, conflictus cum exercitu Pori, Granici transitus, & direptio. Tyri urbis; ac ab altera, conspiciuntur triumphi Aristotelis de omnibus resiquis Philose- Phis, ineptiae eorum, qui pro Sapientibus a te ipsum habiti. 7Prima imago ad sinistram exhibebat Pytha goram suos diicipulos docentem, iisque osserentem quandam tabellulam , cui inscripta inter alia haec tria. Priin b, debere eos quin quὰ annorum spatio ipsum audire nullo pro lato verbo, quo ipsi e intradicant. Secundb tapitis aures adhibere, praecipuε hoctu, symphoniis & harmoniae .sphaerarum coelestium quas soli sapientes audire possunt. Tertili, numquam fabis vesci. In secunda cernitur Democritus omni conatu ridens, S serventes profundens lacrymahi Heraclitus, ae parvulorum turba post eqs currentium vel utibinos seruos. . - .
134쪽
CARTESII. PARS II. PIIIn. Tertia agn6scitur Diogenes Cynicus , habitu Circulatoris insidens Lapidi e trivio , ad pedem cujus ejus conspicitur dolium , ac
auditore' habet non multum absimiles a cantoribus novi pontis Parisiensis. In ultima, Aristotes sedet in alta sede, ' quae thronum magis refert . . quam cathedram si holasticam, &ad pedes eius adparent omnes, qui ante ipsum fuerunt Philosi,phi, mirabundi eum contemplantes, & tamquam Oraculum audientes. Ante thronum Aristotelis videtur cumulus librorum, qui exhibent scripta eoruin Philosophorum, qui ipsum praeces serunt. quae igni mandantur, ut consecrentur Sapjentiri cujus caput veluti Sol, emittens plurimos radios in faciem Aristotelis, quae ab iis tota lucida redditur. In intima parte atrii. in quadam quasi x ra , conspicitur ingens valde statua argentea pulchra: Pythiae olim Aristotelis uxoris, quam tam perdite amabat, ut amor ipsius usque ad offerendum illi sacrificia eum odiis geret.
Ta m suprema atrii. pars , est lacunar picturis donatum insignibus nuperε factis, quas etiam Aristoteles & Alexander partiebantur. juxta idem imaginum. Hinc enim. Heros est, accipiens fulmen e manupseud patris sui Iovis Ammonis , ad omnes Asar Principes fulmine feriendos; illinc verb Philosophus , pariter fulmen adiPiscens e manu Minervae , ad , fiat nandos omnes novarum Sismum Philosophiae auctores , iriter quos ilε agnoscebamus Carlestum Ginendum
135쪽
Interea dum occupamur contemplandis v .riis illis omnibus sculpturis & picturis, ingreditur loci Praefectus dicendi copiam nobis lar
giturus. Numquam quispiam tant qdmira- . tione suit adsectus, quanta meus senex ad con
spectum istius Praefecti : olim in Hellandia
ipsum noverat , ubi Cartesio fuerat comes. Vocabatur D. Voetius , juratissimus. qui umquam fuit. Peripateticus, ac infensissimus omnium inimicorum Cartesiit; qui omnium maxi- quietem turbavit, quam Cartesios in Bel. gio quaesitum iverat, & qui maxima pertinacia, & maximo cum successu obfuit ejus proposito. multos scilicet sui libi Se statores con- . ciliandi. Clim autem hic Voetius magnas partes habet in historia Cartesianismi, cujus ab initio hujus narrationis nonnulla moinenta perstringere oblata iocca sione in me suscepi, i i ct quoniam in colloquio, de qu nunc mihi ' .sermo, agere cum ipso instituimus de formu- lis pacis inter Peripateticos & Cartesianos. non rereor ne molestus sim, si pauculis verbis enarrem quas cum Cartesio habuit litigatio neS, ac rationes , quae ipsunt adeg 'ut ut
eligeret globum Lunae pro sede sua. Iissisti Cartenus , postquam cursum Philosophim e GD- absolvisset in Collegio Sagittae, vulgb de Iam M- E eche , tamen non desiit esse Philosephus contendit etiam, se non antε incepisse philo-ωphari. Ut erat persuasus, vel curiosissimos bibliothecarum libros nillil docer , compara tionem si instituas cum vasto Mundi volum . . ne , pulcherrimo illo, ac quod omnium opti-xa docere aptum est, ubi quis legitimo modoeilli operam navare noviti voluit seregrinari.
136쪽
Igitur spatio novem vel decem annorum multas regiones obiit, Aulas invisit, urbes, &eXercitus plurimorum extetorum Principum , semper verb ut philosophus, hoc eth, perpe- tub serib reflectens ad mentem se cor hum num, ad diversas regiopum consuetudines,
ad , opposita judicia, quae homines de iisdem ferunt rebus , juxta diyersas , quibus fi uuntur, earum ideas; in his omnibus seiriper id agens, ut 1 tali verum secerneret, & aequo ex ineptiis ac e sapientia aliorum sua commo a hau-xiret, ad sormanduin sibi vitae Systema, disepositum & digestin sola ratione , cujusque selicitis, qua nitim fieri poterat maximε, ab accidentibus & inconstantia fortunae non de
Hinc suum scopum exsequi adgressus in certo quodam Germaniae loco , quem non no minat, ubi per integram hyemem degit, re duX ab inauguratione Imperatoris Ferdinandi III., ubique solus i tegros in hypo usto quodam dies moratus ad animum revocavit omnes animad versiones, quas fecerat in hominum vivendi rationem, iisque usus fuit, ad conficiendas regulas Ethices, quas cernere est in libro ipsius cui titulus, Disseria uomessedo rem utendi ratione: Ande progrediens ad cognitiones metaphysicas, ab illis vero ad physicas , delineavit magnam operum suorum, quae . habemus , partem : vel ab ili' tempore tentamen instituens circa suam phy sicani , in memanica explicatione motas cordis & arteriarum, quae lanὰ pessimis HGOPerum partibus neutiquam est adcen
137쪽
Deinde asimo agitavit, quem locum figena dar sedi suae eligeret. Statuit itaque non conmmorari in Britannia minori, patria sua, ubique familia sua erat, & adhuc est conspicui ordinis; animo praevidens fore, ut inter propinquos suos ossendecet molestias impedimento futuras, ne satis faceret ardenti suo philosephandi desiderio. . Tandem Hollandiam elegit , veluti regionem quietis, ubi quisque, alta, de suis negotiis propriis magε cogitat, ac de alterius, ubique tum temporis non aliam ob rationem numerosa militum sustentabatur multitudo, nisi in majori cum securitate Omnis sentiret regio commoda p cis , fervenis
Sane per octo annos satis tranquill E ibi egit,
Egmundae plerumque commoratus,eXiguo appidulo in ora Hollandiae, ita ut per totum illud tempus ab illa regione non seceserit, nisi ob res domesticas, quae ipsum neces arib ades gerunt, ad obeunda nonnulla in Galliam itinera. Felix i heul nimium tilix, si gelus tantum pro utilitate publica, & miser ordia erga admctum, Philosophia in quo se comperiebat tunc temporis , statum , non vjcillet contra egregium axioma morale, qu9d sibimet ipsi praescripserat , ut mundum scilicet
linqueret eum, quem repererat . nec cogitaret de illo reformando, dc reistificandis hilus ideis' versim tantummodo conatetur in suum usum soliὶ in veritatem in venare, pusiolaesque suas vincere : succubuit autem lubidit i jmprimendi & typis vulgandi , ac dein omnibus reliquis pastionibus, quibus obnoxii sunt res, quando sententiae ipsorum obviam itur certo.
138쪽
' CARTESU. PARS II. 1rs CertE: ψicΦt enim D. Cartesius sibi sormasset ideam Sapientis, satis simile illi Stoicorum, faciliS tamen percipere possumus, legentes ipsius operum nonnulla, nondum ipsum pervenisse ad illam ἀπιαθμα- istamque indolentiam, quae est tialem istius Sapientis constituebant Characterem. Vix dum imprimi curaverat suam Dioptri- . eam, & Meteora, postea dissertationem de Methodo, hinc Μeditationes, clim ab Omnibus se impetitum partibus cerneret. Cunctae Universitates Belgica'. arma surisere. Pro Lugdunensi insurrexit Doctor Revius , Voetius & Dematius pro Ultrajectuna , Schookius, Pro Groningana , triumviratum idierunt asverses novum illum hostem, qui ante quam
bellum ediκisset, signumque sustulisset contra Aristotelem, haud contemnendas sibi copias adjunκerat. Reyius pertractro in suas partes Doctore Thil, homine servido & vigoris pleno, adgressu eli censurae universae Theol giae subjicere Meditationes Cartesii resilue illa eb usque processit, ut amici D. Cartesii ipsi auctores fuerint interponendi auctoritatem Principis Arausionensis , & Legat, Gallici , ad impediendum, ne longilis urgeretur: ver lim. fatis habuit scribere , & justitiam implorareetiis Curatinibus Lugdunensis Academiae, qui pro insigni erga iptum favore & gratia haberi
voluerunt, quddfilentium imposuissent D toribus suis, ac interdixissent ullam Cartesii mentionem facere ejusque opinionum in exercitiis suis Academicis: qui tamen agendi
modus Cartesium non admodum contentum
reddidit. Ab Groningona Universitate s
139쪽
tisfactum ipsi paulb magis, quae inducta frea cibus Legati Galliarum, summε detes ata fuit Schookii immoderatam & praecipitem age
di rationem. . ertim extra omnem comparationem in
ximi momenti res agitata suit Ustrajecti, ubi Voetius in ipsum invehebatur. Fuit Voetius ex subditis Universitatis ille, quem dignitas Prolataris.Theologiae, Ministri, Rectoris, qua insignitus erat, simul cum clino capillitio , venerandum & metuendum reddiderant in Urberi in qua corpus Universitatis inter piaecipuos locum obtinet. Ita ut ipsius . sententiae decisiones sorent Usiversitatis, civitatis oracula. Constat, quaenam ejus de nova Philo phia fuerit sententia, suitque illa unica ratio, quae Cartesiit sequaces impedivit , ne se ostenderent. Tandem vero Medi cinae Doct br Regius, quem Cartesius primum suum Martyrem nuneupat: no0 amplius apud se continere potuit illuo, quod conceperat , odium adversds formas substantiales. T heses itaque facit publicas, in quibus illas exsul tam mittit , ut in illarum lubroget locum di versimodam configurationem insensibilium cujusque corporis partium. Ingens in Universitate rumor excitatur: ingenia in contraria studia scinduntur: omoi populo hamis ore sunt: de novis & politicis ne gry quidem: apud λ- rum inter mercatores nullus nisi de subsumti libus sormis sermo. . Interea Voetius otiosum se gessit minimZ in re tanti momenti. Ad primas itaqne se contulit Regii Disputationes: adesse fecit in diversis audit ji locis plurimos studiosos quos
140쪽
in suas partes pertraxerat, qui , simul loqui occiperet Regii discipulus de Materia Subtili , de Globulis Secundi elementi, de Partibus Ra mosii ae friatis, in cachinnos solvi, insanum strepitum eXcitare, manibus plaudere adgredieDantur , quibus planε opem addi bant . Doctores amici Voetii. Haecce tumultuatio de statu pauperem Regium dejecit , ita ut aistus fuerit disputationi finem imponere. Litteras ille itaque dat ad D. Cartesium , ad rim. Limplorandum in hisce ipsius consilium , &qua ratione oporteret ut se gereret erga Vo tium , qui pariter Theses consecerat & in publicum produxerat ad defendendas Formas substantiales ., atque contra reliqua Philosophiae inrtesianae dogmata. Singulatim eas , dedicaverat Facultati Medicar, & Profesta ribus Philosophiae, quorum implorabat protectionem pro formis substantialibus contra .
Cartesius auctor ipsi fuit abstinendi a pu' min. t. blicis disputationibus, conandi ut Voetium Et Sp. sibi adquireret, respondendi ad Theses ipsius,
vertim omni, qua fieri poterat, cum mode-' stia & humanit te, simulando magnam revorentiam & aestimationem erga suum adversarium, semper tamen pro veritate inconcus
se animo stando. Fecit boc Regius, non tamen absque metu, ne Medicinae Profestar tui excideret, ac salta parum abfuit , quin excidisset. Voetius id conatus est, curavit- , sque , ut contra ipsum scoberent Voetius Ju- 'nior suus filius, & Schookius: tantsim non es-feceiat, ut Theologi illuni, veluti Hae,eticum