장음표시 사용
311쪽
uno modo ut est qualitas quaedam absoluta,& non mutua nec habes relation em amicitia ma/trum ad filios quae consideratur,vtest qualitas quaedam in matre non habem coi pondentiam in filio ideolat modo dicitur amicitia. Item amicitia considaari potest significans relationem quandam' aequi octantie quae iandatur in qualitate illa absoluta sicut si sint duς albedines aequalis mus
sint similes.considerantur aurem ibi duo,scilicet albaeo quae est rundamentum,&n latio,inlicet si militudo quae tandatur in albedine, albedo autem ipsa primo in subiecto est suo, eodem pacto hi in amicitia ubi est relatio ς quiperantiae.nam si in uno extremo ponitur amicitia, orret, On amrodoni ut in Socrate & Haloim ponitur altera alteri respondis,& haec amima humique est deni uolentia mutua.Item tertio modo consideratur amicitia ut accedat alter respectus, istoet ter sciat beniuolentiam alterius,&sic erit amicitia inteya vi sumitur in dimittoe a philosoplis.nain prima est impropria.secundo modo est etiam imposecta licet pmprius ac . remo modo est amυ a divinita a philosopho.His distinctionibus praemissis respondere possumus dubitationibus. in primam quo beniuolentia non potest esse genus amicitiae cum sit principium eius, Nondetur per distinctionem superius factam, qudd amicitia non est beniuolantia quae est species, ita beniuo/lentia quae est genus, at cum dicitur quod beniuolentia est principium conceditur de beniuolentia
quae est species sicut dispositio quae est specics est principium habitus,& tali ratiotae non est genus, in illa est genus que de virisque dicitur speciebus,&sic amicitia erit una species sub genere beniuo lentiae collocata. Ad secundam dubitationem cum dicitur quod illa particula Ducit mutua et lu/missile posita ad philosopho, quia amicitia quae est in Socrate est pNpna Modis,& quaeri tone est ibius Platonis ergo non est mutua,quia non migrat de subicino in subiwm, po
in per distinctionem illam quod non accipitur hic mutua vi amicitia transeat de subiecto in luDiectum iri iu amico iii amicum,sed accipitur hic respectus di relatio equiperanti ε secundum simi litudinem ut amicitia quae est in Socrate sit similis amicitic quae est in Platone,non aue' trant cathi Platonem ek eodem modo amicitia quae est in Platone iit similis amicitiae quae est in Socrate non autem transeat in Socratem, sed sit similitudo, di conrespondentia quae in vi par pari refcraturmasi repassio quaedam,se ille duae amicitiae disserant tantrum num ,& specie convcmant v t linteadem amicitia, e eiusdem rationis si habet idem obiectum,& hoc pacto necessario ponitur mutuarquia mutuo se reserunt,sed cum dicebatur matris ad filium est amicitia di tamen non est mutua, re/Gndetur quod talis amicitia dicitur largo modo ut distinctione supra allata ostendimus,& non ditaur proprie amicitia eo modo quo' proprie sumini r. ad tertiam dubitationem cii diccbatur quod illa panicula non la ens superflue senitur,quia nihil adiungi r amicitiae ex eo quod sit manifesta quia eo modo cu sit mutua beniuolentia in Socrate & Platone erit amicitia siue sciant illi siue nesciant se amare & amari.dicendum quod necessano requiritur illa particula ad minam clinimcionem amicitic,quia ibi est relatio quedam qus adiungitur ei,& fit mutario quaecia in subiccus: duae cum antea nescirent se amari postea sciunt,& talis cognitio multum facit ad constitiimida μυωstam amicitiam,quare non frustra pc nitur illa pam la,non lataim.
I sserunt autem I, se specie,& amationes ergo,& amicitiae. Tres igi
ur sunt amicitiae spes,aequales numero amabilibus ipsis.ob unumquodque enim est amatio mutua,non latens. atque qui sese mutuo amant: hoc,bona sibi inuicem uolunt quo amat. Qui igitur ob utiitatem se mutuo amant,non per se amant: sed quo aliquod, ex sese mutuo castpiunt bonum. Similiter & qui amant obuoluptatem .non enim facetos am1
' quia sunt tales: sed quia ipsis asserunt uoluptatem . Qui igitur ob utilitatem amant: ob situm diligunt bonum .Et qui ob uoluptate ob id quod est ipsis ioo
cundum: 8c non quo talis est is qui amatur,sed quo est utilis aut iucundus.per accidens igitur hae sunt amicitiae . non enim amatur quo talis est is qui am is eur: sed quo uel bonum aliquod assert, ueIuoluptatem. Tales autem amicis
tiae facile di liii possunt: non permanentibus ipfis similibus. Nam si non Ho
terius iucundi sint aut utiles:amare desistunt. Vtilitas autem non permanet:
sed alias alia fit.dimoto igitur eo propter quod erat amici,ssislatuitur 6c amia
312쪽
eitia: ut pote quae ob illud erat. Maxime autem amicitia talis in senibus fieri ut
detur. Huius enim aetatis homines,non uoluptatem,sed utilitatem sequuntur: Sc in ηs iuuenibus,atque uiris,qui suae student utilitati. talas autem nec multu simul uiuunt. interdum enim nec fiant iucundi,nec indigent, igitur tali cogrensione: si non sint utiles. Nam eousque iucundi sunt,quousque boni consequendi spem habent.cum his amicit as 5c hospitalitiam ponunt. Iuuenum aute ami et icitia: ob uoluptatem costare uidetur. Vivunt enim cum affectu. 8c id maxime sequuntur, quod sib apsis est iucundum,&praesens. At cum mutatur aetas: alia fiunt& ipsa iucunda. quocirca cito fiunt amici, cito desistunt.nam si omui cu eo quod ipsos afficit uoluptate: Sc amicitia ipsa mutaturitalis uero uos Iuptatis,celeris fit mutatio. Proni sunt etiam ipsi iuuenes ad amores. plurimuenim amatoriae amicitiae perturbatione fit, &ob uoluptatem.quapropter aomant,& cito desistunt: eadem die propositum saepe mutantes. Hi uolunt toσtos dies una uersari, simulque uiuere. Sic enim fit ipsis id quod per amicitiam suam affectant. Bonoriim autem amicitia,similium uirtute,persed aest amicitia. Hi nanque mutuo sibi bona similiter uolunt: quo boni sunt. boni uero sunt per seipsos. Atque ii maxime sunt amici qui bona amicis: illorum orastita uolunt. propter se sos enim ita sese habent: & non per accidens. Perma, anet igitur horum amicitia, quamdiu sunt boni. At uirtus res permanens est. Atque horum uterque bonus est simpliciter 8c amico. boni enim ipsi SI absolute,& sibi mutuo boni sunt & utiles Sc iucundi simili modo. Nam boni, Scabsolute & sibi mutuo sunt iucundi. Singulis enim proprie actiones sunt uos
luptati:& quae sunt tales. bonorum autem actiones tales sunt,aut similes, iast lis autem amicitia, non sine ratione permanens est . Coniunguntur enim in ipsa omnia quae in amicis esse oportet. Nam omnis amicitia aut est ob bonu:
aut ob uoluptatem,uel simpliciter,uel amanti,& ob similitudinem quandam. haec autem omnia bonorum per seipsos amicitis insunt. huic enim similes sunt&caeterae. Et id quod est absolute bonum,est &iucundum simpliciter. Mast xime igitur haec sunt amabilia: & amare ac amicitia in his est maxime,& op
tima amicitia. Sunt autem merito tales amicitiae rarae. pauci enim sunt tales. Tempore insuper& consuetudine opus est. secundum enim prouerbium, non fit ut mutuo sese cognoscant, anteaquam simul consumant dictam salis mensuram . nec igitur fit: ut accaeptentur antea,sin queamici, quam amabiles utrique uideantur esse, atque credatur uterque. Qui uero ea celeriter inter se
se mutuo faciunt, quae ad amicitiam attinent: uolunt quidem esse amici: sed non sunt, nisi sint SI amabiles,& idipsum sciant. amicitiae nanque uoluntas: non amicitia celeriter fit. Haec igitur SI tempore,& caeteris persecta est amiscitia: 8c per haec omnia fit.& utrique similis est ab utroque quod quidem amicis insit oportet.
COMMEN.DIFFERUNT autem illa tria nimim specie. Hoc est tertium capitulumhuius tractatus, in quo postia uassignauit diffinitione amiciticoxa probauit,nuc dividit ea in plures spes rideriarando quo pacto distia aguuntur,2 sic quoquo mappantiit solutio dubitationis supra allatae in primo
313쪽
hi primo ea Iosinsi sit una s san plures.diuiditur aute hoe pitvi in duas par in prima
deciarat duli speciesamicitis,quam una est ad utilitat ,alia est ob iocii ita .in lacunda declarat alia Meciem quae est ob bonitarem ubi consistit amicitia prome dicta,affert igitur imprimis tres conclusiones probatas prima est quod tres sunt spe Samiotra Ambatur hoc pacto,quot sunt amabilia specie distincta tot sunt species amicitiae quae circa illa versantur,sed ea quae ainantu sunt tria distin specie,ergo. eriit amicitiς specie dii indit tres spereta per diuisionem antra allatam quod amandum mplex Jcilitat aut utile aut iocundum,aut bo/num &minorquoque declaratur . nam amicitia debet distingui secundum distinctionem obiectia indiuisum.notandum outa potentieδε habitus distinguuntur per ope amicitiae Ant speei . o B unumquodque enim istorum.yMen secim pacis omne id cui comperit assignata diffinitio amicit est amiciria, sed tribus speciebus f - nciminatis eomoetit imata diffinitio amiciris,emo illa Πes species dura sunt amicitiae.pM
item nil est ob iocundu β imn ci quae est obbonum .notandum quod amicitiae non est ma rariosorm is quae aeque eoni ratissis tribus amiciti)SA uoce nec mam aequauin quare coravi linio dimidii et siesum inter qui cumμ Vniuocum et praedicetur de partibus suis subiecti.
. Tm rara, , αδεα amatio ubino est amicitia Q U I
nritur ob inilitatem. Affert rema condusionem psis,qua. postu diuisit amicitia in species suas tim x mutili & iocunda qudd non sunt per se educi accidens amiciti clrobatur,amiciri, in , t eo, dis gladion propter se amar is propter aliquid aliud, no est sed presez, ta licitia quae est obcliliti δε ea quae est obvoluntarerimm sirieri O sed ore accidens maior est nota,quia si amamus alique ob pecunia, prosccto pe
da insciuis amat ructu obvoluptare amat quide voluptatam per e a tu cro per accidensin sic Is rai es amicitiae dicuntur esse per fidens et pote dior intextu piis. AT a V ε res amiciles Nu declarat phsqu istae duae amicitiaequelandatur in tam 2 3 ri vita ille anticitie ouatii cause facile cessant facile etia dissoluutiar, sed amicitiς qiuntra moerse alimius emctus aqua talis effectus det remoueturma illa effectiis,unde cum camsi hramicitia si utilis' loeun facile mutenrur quae sunt utilitas &voluptas,facile desomnis Izamicitiae.na seciat diuersas aetares sunt Vrilitates,&mmoda, lumeria in eadem raepe mutatur utilitas. Gmodum. cmtus facit libenta amma cum medura, di ire odi mutata aut causa facile mutatur amicitia, de modo eumit in amicitiisquMs Tobvo taetna facile mutatur voluptates,&variatur&Uaria linatum ala n Gulds alia adolesceres afficiunt voluptate. igitur tilitas.' voluptas sint uss nopu zμ- OA , finales harum amicitiam. ante amicitiς cinatam cilla,cau' auteM AC M tam amicitiaralis. Affinaliam sententia de minamicitiis qsentis utilis ratem.qua declarat subiecta in quibus elemnet; sunt secundum vanas ςtat
in nonnullis videntur utiles praecipue reperiri,in quibusda vero potius umi Adicit autem quod si tintenti laec oditati monm.oes iuuenes sunt eius conditionissed quida inruuntur quida &ob hoc plussequutur voluptate,naarimevero amiciria ob utilitate in tenibus fim in/dur,quia eu indigeant magis ope δε auxilio in illa aetare quam in alia quaerunt amicos uti serensequi posse confidant. post hec dicit philosophusquis amicitia hospitalitia poni Trasti molimus iamicitias quae constantvrilitaris gratia. hospes hospitem amat,&suscipe od civiliatis causarie tia pater. radu quod hos s , mi .acci. i
314쪽
phus aecini uni linon studiosos,nam si midiosi essent dili mort se inuicem ob intumn &bonitarem & stabilis esset talis amicitia ut patebit infra. IV U E N V M aut amicitia.yNunc ostendit et rphilosophus subiectum in quo praecipue est amicitia iocunda dimido quod talis amicitia maxime reperitur in iuuenibus,&adolescentibus,5 assignat ratiorum,quia ipsi plerianiri vivunt secundum pisationem,& secundum appetitum am. ates id quod affert voluptatem praesentem,& post hoc
inicit quod iuuenum amicitia facile solvitur&mutatur,quia mutatiar causa voluptatis,& ipsa vo/luptas qua constabat amicitia nam cum mutatur 's mutatur affectus circa id quod afficit eos voluptaterquam parum stabilis est huiusmodi amicitia. itaque cito fiunt amici dicito desiimini. nam vertuntursacile ad amores Wplurimum lasciuos,quia vivunt plerun*icum poturbatione ,& quia an erunt mutuas voluptates volunt se uenter simul versari, quare facile oritur amicitia inra eos di facile citodi distatuitur, tum ex parte rerum quae affici ut voluptat tum ex parte amantiu vir
enim modo declarauit philosophus mutabilitatem huius amicitiae. BO NO RUM autem homi, 3 anum amicitia. IHaec est secunda pars huius canituli, in qua posteaquam deciarauit qualis est umicitia ob utilitat ,5cob voluptatem,nunc citat ad veram amicitiam bonorum hominum, & eam declarat a re plures conclusiones ut euidentius percipiatur. prima conclusio est quta bonovi amicitia est persecta hoc modo,ea amicitia qua homines le ad inuicem amant propin seipsos,&ta 5 pro aliquid aliud est perfecta amicitia,sm amicitia bonorum est huiusmodi,ergo talis amicitiar perse .patet ratio quia tales amici volunt sibi mutua bona, N: ut veri amici qui amicum amatam amici gratia. A TQ U E ii maxime sunt. I Affert aliam conelusionem quod amicitia bonoruini rima amicitia, illa amicitia qua aliqui mutuo sibi volunt simplicito bona est maxima amici. tia, sed amicitia bonorii est huiusmodi:ero est maxima amicitiaeest enim po se & non in accidis ire propin aliud. PER M A N ET igitur horum.yAlia es conclusio quM amicitia bonorum& stabilis hoc pactosa amicitia quae habet causas firmas, &stabilesest permanes Sellabilis,sed amicitia bonorum est huiusmodi, eis amicitia bonorum est permanes & stabilismatetraria quia amicitia bonorum constat virtute quaerit firma,&stabilis ut antea vidimus, ATQ VEliorum uterque. Alia est conclusio hec pacto,ea amicitia,quae amat id quod est simplicitreamam cum est simplici ire amicitia,sed amicitia bonorum est huiusmodi: ergo amicitia bononiest simplici in amicitia.paret ratio quia talis videtur esse amicitia quale est amandum. unde si es tamandum siue amabile simplicitct,amicitia De dicitur respectu illius erit simplicito amicitia, innuit etiam cruda amicitia bonorum in posectissima,& probari potest hoc modo,illa amicitia cui nihil deest persectis lima est amicitia sed bononi amicitia est huiusmoda,ergo amicitia bonorum est ex omni pam completa. nam complectitur non modo bonitatem,sed etiam iocunditaton &utilitatem,quae spore sua Ut ira loquar,& suapte natura sciliauima ramicitiam bona,mmo enim nodus amiciti; est ita viratus di honorum morum similitudo deinde sequitur utilitasta sese ita et ira utilitatem amicitia. sed utilitas amicitia sequatur t inpi Cicero. boni enim amici absolute sunt boni ut dicit philoso lius m textu praeterea sibi mutuo utiles tu ma iocundi,na suae propriae operationes sibi iocunde sint &reiqi suntsimiles suis: at boni amici & midiosi similes habent operatiore studiosas ct smilibus dole latur madus&m 'us. TALIS aute amicitia permanes. Alia est conclusio quasi orta ex di et sciis qua Hrmatur superior condusio iam allata. s. quo d bonotu amicitia est firma di permanes &pacto, illa amicitia qdi post plectitur omnia ea,qus reperiuntur in amicis est maxime stabilis amicitia, bonorum est huiusmodi, o est marime finira & stabilis. patre ratio nisua omnis amicitia aut est ob bonii vel ob iocundum vel ob utile,& iocundu inquam vel simplicim vel alicui,vel unamanti,quia non est simplicito iocundii,sed posimilitudinem quada,&m accidens. aths oriam se insunt amicine bonorum,quia ibi est bonii,&ioculata simpliciteἡ& bonu sini/plintre di t .iArile &iocundu comitaturris cmerito igitur rates amicitiς stabiles esse dicuntur cum eam obiectit' i contineat omnia alia quae reperiuntur in alijs amicis, sed ita ut si illis coponi per accidens,amitarie bonom comperant m scina amicitia bonorum sequitur iocunditas simplicita,m te,& non est citis rationis,cuius est voluptas in amicitijs que sunt latii ob voluptate quia illa est secundum quid di apparens,stah simplicito & vera. noranti quod homo cii est ad eptus virtutes eam vehementer persectione sua,quia non incassum videtur esse productus a deo. tem seipsum magnopere Itbonum,eodem pacto in vitare alique studiosum, & sibi simile amat illii ea ratione qua pereapit illum esse bonum, & ex consequin gauda illius pmbitate. & resulrat summa iocunditas ex tali amicitia,& utilitas, quia volunt mi imo sibi bona &nim iit. talis isti. mr amicitia tot pambus e js completa,' cumulata est prpnara,& firma amirma si indammisi tandem morum simis inicinem.nam omnium semeram xt inquit Cicero nul cum Viri boni moribus similes sunt familiarime coniuncti. SUNT autem mcnto tales.IAficit aliam Gnclusionem quod anaicitia bonoruestrata hoc pacto
315쪽
amicitia quae habeteausam dissicile rara fieri solet, sed bonossi amicitiari abet eausam difficile ergoram fit. paret to quia virtus est causa amicitiae bonoru,quae dissicile reparatur&circa difficile versatur ut antea paruitsimul etia quia fieri non pol sine prudentia quam consequi difficile est.affert alia ratione ins ad eandem conclusionem pisanda. amicitia quae indiget diutumitate temporis ut fia est rara sed honorii amicitia est hmin:ergo amicitia bonona est rara, ratio patet,& declaratur amo antiquo muerbio qu3d homo non eo scit hominem perfecte nisi lon tudine temporis, di i medat modicu salis,unde in amicitia dcbeat esse non latens,&amici serubeant inuice cogno te ideo requiritur diutumu temporis si anu c illud mucinia accomodaturq-d de sale dicitur quod tetigit etia Cicem cum inquit.vem est quω dicitur multos movios salis simul esse ededos in amicitie munus expletu sit diis diistis soluere videtur tacita obiectionem, nam aliquis dicere posset quod nultri breui tepore fiunt amici exhibendo inter se omnia quς ad amicitia requiruntur.Ad hoc dicit plis quod ij non sunt pmprie amici: potest tamen esse in eis voluntas amici , & beniuolentia uiueta,non tamen erit amicitia proprie licet ibi eine appareat aliquas operationes ad amicitia perem texna sicut me aliquis operari operationes studiosas etia si non habeat virtuteuic fieri potest, et aliqui agant tanA amici cum re vera non sint proprie amici,sed habeant voluntate cotrahendi amicitiam. post haec conclu1t psis quod talis amicitia bonom est persecta tempore,& omnibus aliis supradictis,& similis fit utrini amicorum ab um V quod requiritur ad amicitiam mpter hoc quo dsint similes in xuture.merito igitur talis amicitia rara est quod est signum victitas, di simpliciter amicitia cum habeat fundamentit,& causam ipsam virtutem. digni .n.sunt amicitia H ille inquit, quibus inest causa cur diligantur. rarum genus & quidem omnia praeclara rara. c qui cu dissiciliusquam reperire quod sit omni ex parte in suo genere persectum.
od studiosa inuestia proprie dicatur amicitia:aliae uero per acocidens. Cap. I III. A uero quae obuoluptatem,S ea quae ob utilitatem est: similitudinem huius habent. Bonina :& iucundi&utiles sibi mutuo sunt. maxime autem & tales amicitiae permanent: cu aequale fit ab utrisi que, ut uoluptas . 8c non solum hoc modo sed etiam ab eodem. ut inter facetos fit S non inter amatorem ac adamatum .hi nanque no delectan Hir eisdem .sed ills quidem aspectu gaudet adamati: hic autem obsequio amas roris. Desinente uero pulchritudine: amicitia quoque nonnunquam desinit. illi nanque aspectus non est iucundus: huic autem obsequium non praestatur. Plerique autem in amicitia permanent: si ex consuetudine mores dilexerint, eosdem mores habentes.sed qui non obuoluptatem in amoribus, sed utillinorem commutant: a& minus sunt amici,& minus permanent. Qui uero sunt
ob utilitatem amici: η simul cum utilitate di Gluuntur . non enim hi sese must tuo: sed utilitatem amabat. Fit igitur ut Sc praui prauis,& boni pravis,A neutri quibusvis amici sunt ob uoluptatem atque utilitate: sed boni soli sunt proopter seipsos amici. Mali nanque seipsis non gaudet: nisi utilitas proueniat alizy qua. in sela etiam bonorum amicitia,nullum calumnia locu habet. Non enim facile cuiquam quisquam de eo eredere potest: quem ipse diuturno tempore comprobauit. in hisipsis est,& sibi mutuo eredere,& nunquam iniuriam facere,caetera* omnia quae amicitiae uerae censentur inesse. In caeteris autem amis
'citiis nihil prohibet ea quae sunt hisce contraria fieri.nam quandoquidem homines eos etiam dicere consueuerunt amicos,qui ob utilitatem amarit: ut ciuitates societates enim a ciuitatibus,conducentis gratia fieri uidentur stem eos qui se propter uoluptatem mutuo diligunt,ut pueri: nos etiam sortasse laoles cuidem amicos dicere oportet. A sserere autem species amicitie plures esse.
316쪽
atque primo quidem &proprie amicitiam eam esse: qtiae bonorum est hominum ratione sane qua boni sunt,caeteras autem per similitudinem. quo nan honum quod da in ipsis est & simile, hoc sunt amici. Id. n. quod asticit uoluptate,bonii quoddam iis est,qui uoluptate amantanon aut multum haec copulan 30tur.nec ride ob utilitate,uoluptate* fiunt amici. Nam ea qus per accides sunt, non nimium coniunguntur. In has aut species amicitia distributa: praui quis, 3 cdem erunt o Ioluptatem aut utilitatem amici, hac ratione similitudine suboeuntes,boni aut sunt propter seipsos amici.ean1 p ratione qua boni sunt. Hi
igitur sunt absolute amici: illi uero per accidens,& quia sunt similes his. COMMEN.
EA v LRO ouae ob voluptatem & ea quae. Hoc est quartum capitulum huius tractatuscinquo philosophus podia q declarauit tres species amicitiae secundum rationem cuiusui nunc eramparat ambas illas.sutilem&iocunda cum amicitia bona,&ostendit in quibus sunt similles dein quibus sunt dis limites & differuntidiuiditur ital in duas partes quae declarabuntur,in prima 'istitur affert ea in quibus similitudine habere videntur ills duae amici cum amicitia persina: primquia boni amici sunt iocundi stibi inuice, de pacto amici qui sunt ob iocunditate. Item amici msuntsibi inuicem utiles.eode vel simili modo amici ob utilitare,quam ob hanc conditionem ille cluae amicitiae videntur habere similitudinem suandam cum amicitia posea praeterea si sunt perax tes aliquo tempore habent similitudine in eo quota sunt permanentes cii Meeta amicitia qcit vehementer firma vividimus,llis vero si mrinaneant aliquanto temporis, fit hoc cit equale sibi inuicem rependunt,ut voluptatem pro voluptate,sed cum iocunda sint,& voluptaria diuersa requiritur etiam ad stabilitatem talis amicitis et eisde uoluptariis &lectetur, quod euenite videtur intremos,non alit inter amatores,li: eum qui amatur amore amatorio,quia non desectantur eisdem
ideo cito dissoluitur talis amicitia , dcindeostendit quod alio modo fieri potest vitalis amicitia esse quanto temporis permaneat si is alterius mores diligatra consuetudine,de quia similes moribus i Eiligunt semim vicissim ob similitudine quam hami inter se ex qua similitudine moriam coniunctio amicitiae primanct aliquod tempus, &sicra istis duabus conditionibus ostendit philoso elus quod ills duae amicitic habe similitudinem cum bona amicitia, tamen in pluribus diffinit renilium in quibus similes seyidciatu disserunt quia Hila&iocundum in bona amicitia sitn pliciter est tala,in illis vero non simplicitct,sed secundum quid re ipsis,post haec piis osteiadit ni do S ae initrus p anent cum permutant voluptatem cum utilitate, sed ciui uidsipatet quod illa duae amiciti ab icausam,altera voluptarem,altara , tilitatem quibus cessan tidus oessat amicitia,S ills caulis lacile cessant, ludd si aliquia tempus premanciat, fit in elaeniunt
a qui est ob voluptatem, quae dicta acta ari etiam sunt ami git rix uetarena IHaec res unda pars huius capitu inqua phis IM, victi tur amicitiae utiles, &iocui crum ea agi citui 12 m,d' s. typ mirari nunc ostia' dit dissimilitudinem quam habent denuo
illa arido plures conditiones quibus ills distinguuntur a bona amici m tantum,& rc dedarari potest duobus eo usionibus. prima ei metis hominibus
co rahereob voluptatem aut utilitatem, quibus mi siue malis, siue non malis fieri potest ut amabile sit utile vel io dii: et quibusviset ramicitiam confere inutilitatem aut voluptate ut paret in textu.sicii Ga
Ul x pyppi s ipsos tantum,& non propter aliquid aliud
elatum inter nos,sed amicitia quae persecta&simplicitar dicitur inlimri, et amicitia pers
ratia Donr dissicit a caetens, 5e hic non bene iudicio meo traductum fuit vocabulu illud a ovibus. clam quod dicit mutabile,&dmctat poni binia loco illius:&ideo hic expositores sequendo illud Vmulum mnsmutabile, non exponunt ad mentem philosophi.alius quom loco caluniae posuit creta quod vocabulum non etiam est accomodatum omnino sentititiae philosophi . na querelae
P ne hunt ab amico de amicis quando non istant lages amicitis sed hic mul turde columi
317쪽
mnet maledici alisunt alicui de amico suo accusando illum, ni igitur amici non aec rat has ealumnias,ou a Mnr ei m de amico suo: caeteri vero sorte ac plant: quare dicit plis quod bonorum amicitia est sola , idest sine calumnia, probatur,in ea amicitia quae est inter homines qui sese diuturno tempore re ipsa cognouaunt, non habet locum calumnia, ita bonorum amicitia est huiusmo, ergo in bonorum amicitia non habet locum Calumni nam Autuma consuetudine,&mutuis operationibuslongo tempore saetis facile perspectus est animus, di natura, bc mores utra/rumque re quo generata&inserta est in animis virorumqx tanta fides,de firma opinio alterius de alto ut in tali amicitia calumnia locum non habeat,sed in caeteris habere potest,ergo bonorum amicitia' differt ab illis.his dictis affert quandam obiectionem quae fieri posset, & eam remouet, siquis enim diceret quare illae duae amicitiae ob utilitatem,& voluptatem vocamur amicitiae cum tu An stoteles per tuas differentias facias tantopere eas distare a vera,& persecta amicitia Hanc obicimia Lluit philosophus quasi dicendo illas no esse propne,desimpliciter amicirias, sed quia homines iasileuciunt easse appellare ut exempla ciuitatum,& puerorum ostendit in temunos quoque eas aripellamus amicitias sequmda istam consuetudinem loco di,sed tamen ne confundamus,& ne docipiamur, ponere oportet esse plures species amicitiae,& afferret ordine,& distinctione inter eas dicen. do quod iniicitia bonoruearande qua boni sunt,est proprie&vere,&simpliciter amicitia,Mi l vero adumbrais,di imagines quaedam amicitia ta Visi vocentur amicitis dicantur per similitudonem qua,m,quia ut amicitia vera est ob simplici' bonum ita illa est ob voluptatem quae tali ap/paret esse sibi bonu,& illa quo ob Hilitatem quae bonum sibi esse videtur,quia talium sit Gamatoro,licet illa non sint vere bona, Quare ob talem similitudine isti appellantur amicitiae,ex quibus colligitur quω diffiitino amicitiae lupra allata per analogiam,& similitudinem rationis istis amiciris
videtur competere ita ut pcrprius attribucnaasit amicitiae bonorum, caeteris vero posterius, oe poebo similitudinem quandam. NON autem multum hae copulantur.yAffert aliam conditionem phis Iosophus qua illae duae amicitiae a bonorum amicitia disserunt, quia it qus sunt ob utilitatem,&voluptatem non multum conivneuntur, probatur. hae amicitis quaesumpo accides non multum coniunguntur,s d amicitiae quae sunt ob , oluptatem,& utilitatem sunt per accidens, eigo non sope nec multum coniunguntur,maIordcclaratur,quia amicuS Ob utilitatem est intentus rebus utili/ias, qui vero ob voluptatem est econtra intentus rebus voluptarijs,nec facile re riuntur amici qui sibi sint inuicem amici ob utilitatem,&iocunditaton:idini sedesacile vim amicitia quae est ob utilitatem sit etiam iocuditas,aut in amicitia quae estob Voluptatem sit etiam , tilitas:harum enim
amicitiarum causae sunt m accidens,& icto non multum cola iunguntur. verum in amicitia bono
rum omnia illa,scilicet utile Munduin & non secundum quid sed simpliciter talia reperiuntur, est . enim bona, de iocunda, de utilis simpliciter,&msedc non raccidens. IN HAS aut speciis amicitiae. Affert aliam conci endo quod boni amici sunt simpliciter amici,de propter seiptos, teri vero illi po accidens, & ea ratione dicuntur aurici qua habent similitudinem quandam in illis ut supra ostendimus.
inii dicendi amici,& qui ad amicitiam apti. Cap. V.
autem in uirtutibus ath habitu, alii aetii boni dicuntur: sic& M. lamicitia. Amicorum enim ali j simul uiuentes gaudet se mutuo: bona conserunt.alii dormietes aut locis seiuncti non operatur quis ML Edem: sed ita sese habent ut operentur amice.loca nanque no dis Aluunt amicitiam absolute: sed operationem. auod si diuturna absentia suerit: amicitiae quoque uidetur obliuionem efficere. unde dicitu est: taciturnitas amaa 6 citias complures di Gluit. Atqui neque senes neq; seueri uidentur esse ad amicitiam apti .Exiguaeiam assiciunt uoluptate, nemo autem conuersiari cum eo potest qui dolorem asserat,aut non sit iucundus. maxime nanque natura uide
3 s tur molestiam quidem sugere: oblectameta autem affectare. Qui uero se qui dem mutuo accarptant,non simul autem uiuunt: ii benevolis magis sunt simi Ies,quam amicis. Nihil. n. tam propriu est amicorum quis, uiuere simul. No. egentes quidem,utilitatem affectat. simul autem uiuere,& ipsi beati. etenim se
litarios quidem hos esse minime conuenit. Vt simul autem degant: fieri non
318쪽
potes nisi sint Iucundi eis em* gaudeant: quod quidem amicitia sodalitia
uidetur habere. Bonorum igitur amicitia: maxime est ut saepe diximus amicitia. Nam amabile quidem 5c id expetibile esse uidetur,quod est ab lute bonum,aut iucundum: unicuique uero quod ipsi est tale. bono aute propter I scutram bonus. At uero amatio quidem similis est affectui: amicitia uero habi
mi. Amatio nanque non minus est ad inanimata. Amici autem amant sese mutuo cum electione.electio uero ab habitu proficiscitur. Et uoluitis bona quosam an illorum gratia: non per assectum sed habitum.& amantes amicum id
amant quod sibi ipsis est bonu.uir enim bonus factus amicus,bonum fit ei cui iam est amicus. Vterque igitur,& id quod sibi bonum est amat:& par reddit
Doluntate,atque iucunditate.dicitur enim amicitia aequalitas. maxime autem haec bonorum amicitiae iris indi
Vτ A v T E M in virtutibus quidam habitu quidam actis.IH est quintum capitulum hu 3 Σnus tractatus,in quo posteaqdiffiniuit amiciriam,&distribuiteam in suas 'mes,s: oste sedit amicitiam bonorum Me amicitiam proprie 5 simplicit illas vero alias non 'prie sed persi militumem,nunc deriarat amicitiam comparando eam cum suo actu.diuiditur autem hoc capitulum in duas partes,quae desarabunturiin prima hanc pmbat condusio mi, sicut firin caeteris viratutibus ves habitibus,ita in amicitia, sed in illis fit ut in quibusdam sit habitus in quibusdam vero actus eoniunctus cum habitu uic crit in amicitia,paret consequentia per sufficientem similitiichne, nam cum amici sit habitus quidam,id quod competit aliis habitibus competet etiam amicitiae Iii eo quod astitus est, assumptio declarari potest quia est aliquissortis habiturantu,sicut dormitasonis qui habet habitum sortitudinis,& tamen non o ratur,fitcriam ut aliquis habeat a m G. iuncti im cum habitu sicut sortis cia operatur,& pugnat m comum bono.sintili modo de amicitia, di amicis dici potest,quia potest fieri ut habeant amicitia,& non operentursimul viutao,& conuerasando ut locis distrari,fieri etiam potest is habeant habitum,& etia actum coniunctu cum habitu Hilli qui simul vivunt,&sibi mutuo beneficia consciunt,& opcrationes amicitia' emcen sic isti tur
ruet quod in amicitia quida habitu intepossunt qui dicitur primus actus,quida etiam non solum itu,sed etiam ore one, tui dicitur undus actus ut fit etiam in vi mitibus. notandum quM
phila, sophus dicit absentiam amicorum non tollere amiciriam nisi diuriamitate temporis eius obliuio, d tollere operationem & usum.verum sunt mulis operationes amicitiae ut bene veste ho Deo onucisan: has omnes non tollit absentia amicorum sed aliquas, nam tollit coni a mnem, de conuictu non tamen tollit beneficia, nivolentiam di similia, de sic intelligenda insententia philo hi . Q vo D si diutumior absentia. Affataliam conclusionem philolaphus quod longa& diutuma absentia amicorum incitur mandare obliuioni amicitiam.nam sicut a vivendo eo conuersando simul oritur amicitia, sic etiam dissoluitur a contrario, scilicet cum non inuitur dmul,unusquisque enim habitus a cru& construari videtur ab eisdem operationibus a quibus otiis tur,&corrumpitur a contrariis, sic erit de amicitia, & sicut adariminatis operationibus detoniis nati oriuntur habitus,sic a determinatis operationibus nascitur amicitia. hae aut operationes sunt conuersari.& viuere simul cuius contrarium est non esuasan simul nec una vivere. ideo dicit quid diutuma absentia, non enim breuis cum amicitia sit habitus , sed diutuma tollit amicitiam &. hoc confii atritusto prauemioquM diutumum silentium multas dissoluitamicitias. ΑΤ. VI M.que senes neque seueri. Tertia est conclusio quod senes,& is eri homines non sunt apti ad amici viam eontrahendam, aut operandum secundum eam hoc modo,hi qui non sunt apti ad operati nem amicitiae exercendam non sunt apti ad amicitiam, sed sciam 5e moras non sunt apti ad opemtiones amicitiae ut conuersari,&Viuere simul, go non Vidcntur esse apti ad amicitiam,& haec ratio videtur esse accommodata sentetiae superiori qua diximus philosophiana comparare amicitia ipsam ad actum suum auditandum quod senes possunt habere amicos: tamen dicuntur in senectute non sa/ole contrahere amicitia sol potius in iuuentute contractam ad senectumn perducercitaque non est intelligendum dictum philosophi quod senes non possinthabere amicitiam antea saltem con,
oam, sed quod non sint ad amicitiam apri vel Tnuo contrahendam vel exercendam secundum operationu amicitis,quamam p ipua videtur esseconuersui,& vivae simul .udere mutuo e ub
319쪽
,sed vita senum,&mnim qui sunt morosi parum est iocunda,&hoc non videtis Intelligendum de omnibus senibus 1: seueri vcd philosophus loquitur de his secundum quod plerunque fiunt,r periuntur enim quid senes qui gaudent honestis voluptatibus, &sunt apti ad conuersandum, ι cum alijs hominibus,& hi sunt qui in iuuentute malos euas m & omati virtutibus. QUI v ' rosequid mutuo. Amit aliam conclusionem quia ii qui se mutuoprobant,& tamen p ter mittunt id quod est proprium,& praecipuum in amicitia, scilicet vivere 6 conuersari simul, sunt magis similes beniuolis quam amicis,nam praecipuum munus amicitis est viveresimul quo ad seri potest: quod statim innuit philosophus tanquam aliam conclusionem ut probet id quod supra suppo/suit cie actu amicitiae quod amici simul viuentes se mutuo gaudent: quod est proprium amicitiae,&prebari potest hoc modo,id quod beati quoque amici ast ni est maxime proprium amicitis, diimul viuere & simul conuersari maximeae clunt amici etiam silices atque beati,cigo simul viueredi simul conuersari est maxime proprium amiciriaen aretrario quia'multos videmus expetere mul ta,non tamen dicimus ea esse bona nisi vir studiosus approbe di expetenda esse dijudice oui est vera regula,ec mensurari declarabit etiam inserius nam sicut ficile sanis ita de bonis', nam lana non sunt dicenda quaecunque expetit quiuis,sed ea quae sanus 6c habens Rustum,1 iudiciu . incorruptii: sic est de Ninis & de amicitia, cuius proprium esse videtur id quod amici studios expetunt qui incorrupte diiudicant,& idest simul viuere ex quo maxime sumunt iocunditatem, na simul versari no DG sint nisi sibi mutuo G cnt iocundi,& iisdem gauderent rebus,quia videtur reperiri insodalicio ut dimiphilosophus.norandum quord simul viuere non intelligitur hoe pacto ut unus versetur cum altero lotum comedeiado vel ociose ambulando ut pccudes,sed ita ri alter alteri conserat ea q sunt men/tis,&quae pertinent ad irtutes 5 bona animi, monendo, communicando,&mu gaudendo honestis operationibus ex quibus redundat vera,&summa voluptas. notandum quod amicorum sunt operationes intems,&exterim,quae extern* sunt minus prae es quam intem ,qus sunt mentis dirationis,sed extemarum operationum amicorum simili in re vidctur esse maxime propriu amici'3c tiae eo modo quo diximus. BONORUM igitur hominum.IHaec est alia condusio quod bono. rum amicitia est maxima & persecta,quam di si antea probauitphilosophus tamen nunc occasione nactus eam denuo insertex supradictis,&rbari potest hoc moiro, amicitia qua amatur id quod est simpliciter iocundum,& simplicito bonum,est maxima amicitia, sed amicitia bonorum est hohas ,ergo amicitia bonorum est maxima amicitia.nam eum amabile sit id quod est simpliciter honum aut iocundum suique vero sit quod est sibi tale, viro bono his x traque insunt, quia est amabilissimpliciter,& de se de amabilis amicorumnia enim quae in amicis esse oporret ut supra dixit bo/ - - Irorum per se amicitia insunt. A T vero amatio quidem simissis est asscctui. IHaec est Leunda pars huius capituli qua probat amicitiam esse potius habitum quam affectum,amationem vero potius ammina.dixit enim antea amicitiam esse habitum,& habere actum suum,cum cim hoc praesupposuisse nunc merito probat duabus rationibus, prima est ista.clectio proficiscitur ab habitu,& non ab affectu,sedclinio quaedam proficiscitur ab amicitia, ergo amicitia in habitus non affectus,ma/ior in nota quia opcrationes quae proficiscuntur ab habitu eliguntur antea quam fiant, minor est etiam claramam amicus cligit& cum electione respondet in amando.secunda ratio, qui volunt bo na amicis illorum gratia non per affectum,sed per habitum id agunt, scd amici proprie volunt bona amicis illorum gratia ergo per habitum amicitis qui inclinat eum ad operendum ea quae sunt amicis bona,quare concluditur quω amicitia est habitus non affectus, amatio vero potius affectus, re loquitur de amarix quae est ante habitu amicitiae,& largo modo sumpta,qextenditur ad manimata &non de ea quae est operatio queda amicitiae posthabitum .notanta quod electio tripliciter sumi potest ut alibi diximus aut ut principiu quo duobus propositis cligimus alieni potius altero alio modo vetest affectus consultationis,& d liberationis ut in tertio desarauit,tertio modo ut pro ficiscitur ab habitu qui est actus voluntatis inclinatς ad hoc magis et ad illud per habitum qui est in ipsa,& sie temo mode, hie accipi potest.vem si cnocare velimus amicitia in voluntate dicere possumus quodd habitus amicitiς est in volutate,& habitus quo p citaritatis quem potat theologi, unde per habitu cliaritatisse r praecipue voluntas ad deum: per amicitia vero non solum per charitate - a sertur ad homines. E T amantes amita IRemovet tacita obiectionem philosophus,quia dixit φ' amici volui bona amicis gratia illoru. hoc sorte videreriirabsurdum quod amemus alique propter ipsum,& nullo modo propter nos, de oritur difficultas&dubitatio. respo&t igitur philosophus quM amicus amatur gratia amici,& etia propter nos, quia bonus amicus est bonu simpliciter cumst resertus virtutibus,&est bonitati l .i amico suo.amatur igitur amicus propter se,&gratia eius qui amat,quia bonum amici redundat ad amantem.nam mutuo sibi tribuunt,&reddunt pari vo/luntate &iocunditate ea quae sunt bona,quia amicitia dicitur esse squalitas quadam,& haec intil
320쪽
N seueris aut at 3 senibus,tanto minus fit amicitia: quanto dissicistiores sunt,& minus congregationibus gaudent. Haec. n. ad amicistia maxime speetare,& ipsam efficere uidentur. uocirca iuuenes quide cito: senes aut non cito fiunt amici. no. n. fiunt ias amici,quisbus non delectantur.similiter nec seueri. Sed tales benevoli quide mutuo sibi sunt.etenim & bona uolui: 5 prompti sunt ad necessitates, amici uero no ualo de sunt: propterea st non simul degunt. ne in sese mutuo delectantur: qus quidem ad ipsam amicitiam maxime pertinere uidentur. Non fit aute ut amicitia Persedi a multis quispiam fit amicus: queadmodum nec ut cistures simul adaomet. Est.ri .exuperatio i similis. tale autem ad unum aptu fieri. Multos uero eisdem uehementer placere,no facile est. rtasse autem nec bonus esse. Oportet aut & experientiam accipere,& in cosuetudine fieri: quod quidem est per difficile.Ob utilitatem aut ac uoluptatem multis placere quis potest. Complures enim sunt tales.& subministrationes manifestae,breui in tempore fiunt. Ha. rum aut ea magis est, similis amicitiae quae est ob uoluptatem: cum eadem ab utris p proueniunt,& sese mutuo gaudent,aut eisde. qtiales sunt iuuenum amicitiae. inest.n .magis in his liberalitas. At ea quae ob utilitate constat:eorum est hominum qui quaestui uacant. Beati etia utilibus non indigent, sed iucundis, cum quibusdam . n. simul uiuere uolunt:& molestum paruo quidem tempore serunt.continue uero nemo: nec ipsum bonum toleraret,si dolore ipsum assiceret. Quare iucundos quaerunt amicos .sed sorsitan Sc bonos oportet: cu sint tales & etiam ipsis. sic. n. ipsis inerunt: qus amicis inesse oportet. iii aut sunt in Aetpotestatibus constituti: diuisis uti uidentur amicis. Alrj.n .sunt ipsis utiles: Mulucundi. ut autem ambo sint iidem non nimium fit. Neque cum uirtute iucunodos quaerunt, neque utiles ad honesta.sed facetos quidem quaerunt, uoluptate appetentes: habiles aut ut a Jtipsum praeceptum. Atque haec homine in eoodem non nimium fiunt. studiosus aut homo iucundus est simul ut diximusJatque utilis.sed talis amicus non fit excedenti: si non 8c uirtute excedatur. sinminus non aequatur: cum rata sit inferior ratione. no nimium aut tales fieri Ient. Hae igitur amicitiae dictae: in aequalitate consistunt. Eadem . n.ab utrisque fiunt:& sibi mutuo uolunt.aut aliud pro alio ut uoluptatem pro utilitate commutant. Dictum est etiam has minus amicitias esse, minusque permaneoxe. Uidentur autem ob similitudinem, S dissimilitudinem eiusde :& esse amicitiae,& non esse.nam similitudineam stitiae quae st ob uirtutem: uidetur amicitiae esse. Altera nanque uoluptatem: altera habet utilitatem , quae quidem
insunt & illi. Sed quia illa quidem omni calumnia caret:& stabilis est hae ueoro cito dissoluuntur,aliis* compluribus diiserunt: non uidentur ob illius dissimilitudinem amicitiae esse. C o M M E N.
IN lateris aut alipsenibus tanto minus sit amicitia.IH est senum rapitulit huius tracta/tus quo philosophus posteaucidarauit amicitia comparando eam ad suum actu,nue ipsam ' considerat