장음표시 사용
91쪽
ad annos domini completos isIq. Idem deni* liquebit ex .eὸ fis locis Basilisci seu cordis leonis atm lancis meridionalis qui pro aeris Ptolemsi Alfonsi 8c annis domini iri .copletis obsieruati fuerant,Libentius autem elegi ad inspiciendu consides fandumve fixorum sideru honi vera in zodiaco loca,quoniam ipsa modicae sunt latitudinis atm solis orbitae proxima, necnomagnitudine ct lumine conspicua, iccirco eadem sidera nedia mihi verumetia priscis illis eoru inspectoribus ad considerans dum vera ipsoNm zodiaco loca reliquis fixis sideribus longe ampliorem certitudine praebuerunt. Et quia in motu quem ab aera Ptolemo,vscp ad annos domini isi . copletos perfecisse depraehendunt ad inuicem concordant. Ideo hom sideru obsersitationes certiorem mihi de se fidem reddiderat. In hac tamen arbitror considerarione basilisco atq; austrinae lanci praeferens
dam esse,atin maiorem mereri fidem, aristae considerationem. quoniam verus aristae locus in zodiaco propior est autumnali
aequinoctio iuxta quod zodiaci partes in suis ab aequatore deι clinarionibus,maioribus adinvicem differentiis augentur, qua signiferi partes quae ab aequinoctiorum punctis magis abeunt zodiaci nam* partes quanto aequinoctialibus punctis extites rint propinquiores,tanto maiores disserentias ipsarsi absquastore deelinationes remotioribus obtinebunt partibus atq; paucioribus signiferi segmentis, maiores declinationu periserias
Quibus temporibus Claudius Ptolemsus alexandrinus, usAlfonsus Caltiliae Hispaniarum rex vera fixoru sidera loca cos Pararunt ostendere. Idem Ptolemsus in libro octauo suae ara gregationis seu magns constructioms,enarras,factit a se quamdam consideratione regii sideris quod basiliscus graece seu ro gulus I atine dicit quod etiam apud neotericos astronomos coraeonis appellat,ait ql anno secundo Antonii mense phormius
thi qui apud Aegyptios octauus est,nono die eiusde mensis oecidente sole in Alexandria post meridiem horis v. Ac media Squalibus lustrema pacie geminorv cceli medium occupante.
92쪽
perelongatione Iunae, ab eodem basilisco armillis suis de praethensam comperisse quod idem sidus quod regulus seu cor leoo.nis dicitursuum verum locu in zodiaco tunc habuerat in grast dibus ii.minutis xxx.leonis .Eodem denii momento veru lo cum solis Ptolemaeus numerans inuenit in glad.iii. primis mis nutiis xxiiii. signi piscium.visum deniq; lunae locum ingra. V. mi.xx. geminorum,post dictum videlicet occasum solis. Quae quidem loca solis & lunae acciderunt respectu meridiani ales xandrini anno dominicae incarnationis Iso .incopleto post mea. tidiem diei vigesimisecundi februarii horis quin minutis prismis unius horae xxx. Igitur liquet Ptolemaeum vera fixorum sideruloca in zodiaco comparasse anno domini incopleto lso. ad diemxxii.mensis februarii Rhomani calendarii.Ex tabulis
autera Alfonsi regis de differetiis aeraru perspici in sit, disse/rentiam incarnationis nostri saluatoris & Alfonsi regis esse H sextilisi annonrtzs .ec dieruiyz.quibusc5pletis idem Atlanssus vera fixoiς siderum in zodiaco loca verificauit. Perspicua ital est,quo tempore Clau. Ptolemsus loca fixotu sideru in Eo. diaco coparauit. uo Alsonsus castilis rex,quod decuit osten
Sidera non erratica a tempore Ptolemaei v scp ad Assona regis aeram velocioris fuisse motus qua ab aera eiusdem Alfonsi regis usq; ad annos incarnationis dominiceis iq. completos ,su cinctim ostendere. Et quia velut ostentum est Ptolemaeus sis morum siderum loca verificauit annis Rhomanis seu bisextilis hus a dominica incarnatione completis iq'.diebus. tui. EtAl. fonsus eadem loca vera fixotu siderum coparauit annis hise tilibus ab eade incarnatione rΣ r.ec diebus ira. copletis ergo Ptolemaei 8c Alfonsi aeram differentia erit bisextiliu annorum . lim. 5c dierum 9'. Declaratum deinde fuit, ipsa sidera non eroratica,ab Ptolemaei aera usin ad Alfonsi aera mota fuisse gratia xvii. minutis primis viii. de quibus sumpta particula, quanta , sunt anni centum de annis Hoz.5c diebus ''.perspicua erit m
sidera ab aera Ptolemaei ys ad Atlansi aera incentu quis .
93쪽
huset annis mota suisse gradus cmi. primis xxxiii. fere. Praetorea ab Alfonsi aera usip ad annos domini Irm. completos transierunt anni Rhomini seu bisextiles zoz. dies zi3.5 velut paσtuit fixotu siderum zodiaco motu inter Alfonsi regis aeram et
annos domini ist4 copletos extitisse gra. iii.primotu minutora v. secundoue xiX.De his ital sumpta portione,quanta sunt amni locide annis Σ6z.diebus zV.Constabiistellas non erraticas, inter Alfonsum oc annos dominicae incamatiois Ix 4.complestos motas fuime in centenis annis gradu i.& proxime minutis primis x.At iam patuit easdem stellas inter Clau. Ptolemaeum re Alfonsum regem motas fuisse in centenis annis gradu Vnore primis minutiis xxxiii. sere. Igit liquet fixa sidera inter Pto. ec Alfonsi aeras velocioris fuiste motus qua inter eundem Alssensum& annos domini isIq.completos, quod oportebat ha
Fixorum siderum in signifero motu quadringentis fere annis ante Ptolemaei aeram pene fuisse uniformem oc aequalem de/Harare. Id Ptolemaeus in sita magna constructione de motu steli arum passim ostendit fixa videlicet sidera ante se suam de illis obseruatione per quadringentos ferme annos in quibuta centenis annis mota fuisse singulis tantum gradibus. Si ita rixorum sidem motus per quadringentos annos in singulis ansnoru centenariis singulos perfecerint gradus.Consequesitainest eundem fixom siderum motu ante Ptol emsum per quadringentos annos fere uniformem re aequalem extitisse.
Quod ad saluandam iam ostensam in motu Lxom sideru diuersitatem necesscte sit subiicere in concauitate decimae sphaerae diasos paruos circulox aequales 8c per diametru mundi opposito quosv poli seu vertices consistant in ecliptica eiusdem decimae Iphaera inqui S quide paruis circulis duo puncti super eclis plica nonae sp lverat, item per diametru distantes reuoluantur, perspicuum efficere. Sit ecliptica decimae sphaerae abc. remundi centrua polus eiusde eclipticae signu e.& polo b signo
94쪽
hipothelib.potus parui circu late. consistit cin ecliptica a b
est i sphaera circulus igit per
odosii in plices nomenis,ecliptica a b c. hitas triam secat paruum circulum
a se. 5 ad eius planu erigitur, Semicircul' deinde a fe.diuidue secetur In Latq; ex quadrante a Celaea a finna duae squales auserant sectiones seu periferiae a g.f h. atm in teli uam' alterum duom ex mundi diametro distantisi punctos rum eclipticae nonae sphaerae aequaliter moueri in circumferenstia parui circuli a f c. ab a.in g. at 3 ab li in Lec per e. potu atque per f h g. signa super ecliptica a b c.maximoue orbiu quadranstes descendantes h. el, i.e g k.quoue planoN planil parui cire culi a s c. comunes sectiones sint f l. h m.g n.rectae,quae ad plasnum ecliptics a b c.eriguntur,per prop.xiX. lib.Xi.ele Eu. quos nia per eiusdem Theodosii theoremata in phoenomenis, quasdrantu e f b. e h i. e g h. ec parui circuli af c. plana ad eclipticae ab c. planum sunt crecta. munes deniq; sectiones planorum 'quadrantum e f b.e h i.e g d planim eclipticae a b c. erunt d l b. e m i.dn h. nnexat a d.og h. signis ad fl. perpendiculares
gantur g o. h p. Et quia per constructionem a g. t h. segmenta
95쪽
sunt aequalia, igitur g n. li p. sunt aequales, dimidia namq; sunt hasium subtendentium dupla ipson: g. f h segmento . Et vaex comuni sententia si aequalibus iungant aequalia re a h.fg. circumferentiae sunt aequales eadem igitur ratione lim. ecgo. sunt aequales,quia aequaliu circumferentiaru dupla subtendenstium dimidia existunt. Et quonia per propo. xxxiiii. lib.i.ele. Eu. parallelogrammotu locoN latera qu ex opposito & ansguli aequalia sunt ad inuicem igitur ex comuni sententia. Qus uni sunt aequalia &c.l p. aequalis est ipsit n.& ph. ipsi I m.aeolis. Ursus ex communi sententia.Si ab aequalibus auferantur aequalia,quae relinquuntur,squalia sunt an.& f p. ad inuicem
Wquant.At per prop. Vii.lib.iii.ele. Eu. h p. maior est,cb f p. igitaequalis i m. maior est qua f p. hoc est maior qua a n. Atqui per
Prop.xiX. li.i.ele. Eu.Omnis trianguli maior angulus sub masio i latere subteditur. Et per constructione seu p propositionexix. re dissinitione secundam lib. xi.ele. Eucli. a I d. angulus rectus est,ergod l. minor est Id iii ecdin. minor quamdn. Sc ad maior qua d n. multo igit fortius a d.maior erit qua d m. ecdii maior qua d l .Est autem l m. velut patuit maior qua a n. Igitur angulus I d m. maior est angulo a d n.Et quonia per xxxiii. a tima propo. lib. vi.ele. Eu inaequalibus circulis anguli eanι dem habent rationem ipsis circumferetiis in quibus deducunς ξ c. ergo in ecliptica a b c circularentia b i.maiori angulo b d csubtensa superat circumferentia a E. minori angulo a d h. subsductam. Et quia tempus quo in paruo circulo a s c. assumptus punctus eclipticae nonae sphaerae mouebit ex a in g. aequale est tempori quo ex h.in Lmouebitur. At maximus circillus per polos eclipticae decimae sphaerae,aim per assumptu punctum cclis Pticae nonae sphaers transiens, per idem tempus, quo assumpst punctus eclipticae nonae sphsrae mouetur ex a. in g.describit sa per ecliptica decimae sphsrae circumferentia a h. ato temporς quo idem assumptus pune iis ex h. in f mouetur idem maxim'
circulus pertransiet in eadem ecliptica decinis sphaerae peris riam b Lquae velut ostensum fuit maior est qu1 a h. Ergo subs
ecta tali reuolutione in circulo a scassumpti puncti eclipticae
96쪽
nonae sphaeronecesse erit motum lixorum siderum aliquando
esse tardiorem interdum vero velociorem Et quonia velut des monstratum fuerat,no errati iv siderum motus praeteritis mculis oc temporibus,aliquando tardior,nonnunq; vero velocis. or extitisse coperitur,ergo ad saluandam talem in motu fixo msiderum divcrsitatem necesse est in concauitate decims sphaers. subiicere duos paruos circulos permundi diametrum oppositii eos quoiv vertices seu poli super eadem decimae sphaers eclip . tica consistant in quibus quidem paruis circulis duo puncti suι per ecliptica nonae sphaers per diametrii item distantes reuoluuantur,quod oportuit demonstrare. ἡ r e Lemma siue assumptum. Sed ne quepiam hestiadi scrupul' urgeret ad dubitanda de dii ob' angulis I dm.adn. Vter eo ς altero maior esset,ergo libuit manifestius ostendere angula i d m. es e maiore a d n. angulo, producantur itaq; dus rectes h nesi q.mq.ad idem q. punctum coeutes,sul l q. aequalis ipsi dii.& m q. equalis ipsi ad. Et sim am uti patuit i m.maior est quam ari. igitur per propositionem xxv.lib. i.ele.Eu. angulus a d n,minor est i q m. angulo. At per conuersione propositionis πxi.li. Lele.Eu.idem angulus I qm- minor est i d m. angulo,ergo multo amplius minor est ad n. angulus ipso l d m. angulo quod oportuit demonstrasse. Corolarium primis. Hinc perspiculi est, motu fixorum sidorum tardiore existere assiimpiis duobus eclypticae nonae sphaerae punctis re reuolutis prope sectiones eclipticae decimae splicrae ec paruom circulo' convitutis,eundem deinde motum esse velociore,eisdem punctis prope summitates paruoiv circulom collocatis versatis*. Corolariu secundis. Inde etia manifesta est,quod in unus punctus eclipticae nonae sphaerae fuerit in medietate sui parui circuli septemtrionali, alter per diametrii o positus erit in medietate sui parui circuli meridionali re ecotra Et si unus eorundem puncto' fuerit in comuni sectione eclipticae decimae sphaerae N parui sui circuli orientali, alter constis
tuetur in sectione eiusdem eclipticae N parui sis circuli orien taliae econtra. quonia reuolutio boni punctois super suis pars
97쪽
ula circulis aequalis at uniformis subiicitur. Corolariu teratium suppositis supradictis paruis circulis duobus ,super quishus duo puncti eclipticae nonae sphaerae per diametru oppositi. reuoluuntur,liquet segmentu eclipticae decimae sphaerae alter paruo circulo' circumserentia copraehensum maxima esse
differentiam,qua Alfons inae tabulae aequalis diuersi p motus fixorum siderum aequationem vocant.
Motum fixo v sideris,que longiores propioresin longitudines
solis mercurii veneris trium* superio v comitantur, aequalem in centenis annis no bisextilibus unum perficere gradu in zos diaco secundu signo* successionem. Id manifeste liquet libro nono magnae constructionis Ptolemaei, praecipue in eo capite, quo Ptolemaeus ostendit longitudines longiores propiores mercurii, fixorum fidem comitari motum, oc quemadmodum fixa sidera in quadringentis ansus motu suo quattuor perseces rant gradus,ita quot ostedit,mercurii longitudines longiores propioress in quadringetitis annis quattuor tantii gradus mos tu suo perfeciss eadem quot Ptolemaeus in lib. vlcmagnae susconstructionis ostendit stellas fixas ante sita considerationem de stellarum motibus,centenis annis suo motu singulos perses cime gradus, ait quadringentis annis aegyptiis quattuor tam tum gradibus mota fuisse.Et quonia continuo quadringento anno spaci o,sixorum motus siderii semper uniformis aequastisin extiterit, ita ut in centenis quibus p annis singulos persescerit gradus. Ergo liquet fixa sidera aequali tantu motu suis mutat diuersol motu caruisse,aut siquem diuersum habuerit motum illum admodii paruit ac ferme incomproeliensitiite exstitisse,at eundem motu fixorum siderum per quadringentos re non bisextiles annos pene extitisse tardissimis. Vnde haud dissiculter inferri poterit fixa sidera aequalli motu, singulis ansnorum non bisextilisi centenariis uno tantum moueri gradu. rotarium.Hinc liquet fixa sidera aequali motu 3 coco. ansnorum non bisextilia unam complere reuolutione. Nam lomotudo zodiaci Sco. habet partes, re ex iam ostensis, quaelibet
98쪽
sgesseripvs centenis annis ae insis persiciuir ab aequars suxorum siderum motu, igitur 36o. partes centies diu tie faciunt 36o .ergo aequalis fixorum sidem motus integra zodiaci rouolutionem complet annis aegyptiis seu non bisextilibus triss intasex milibus.
Stellarum no erraticarum aequalem motu in uno die in numoris dare. Et quia per octauam propositionem patet, aequalem fixarum stellarum motu in centum annis non bisextilibus gradum persicere unu entum autem anni non bisextiles coples stuntur dies 36mo. igitur gradu uno partito per dies 36 ααequalis G erratico v siderum motus in die prodibit gra.o. mi. . Prim.o.s.o.tertioue s.qWarto r. quintoN q.sextorum 6.septis morum 34. octauo 3i. nonorum issiere.huius stam aequalis motus non erraticarum stellarum longitudinum longiorum re propiorum solis mercurii veneris & trium superiorum pia netarum binas composui tabulas,unam ad imitatione Alloim Garum tabularum de mediis motibus,alteraminannis mens isibus diebus re horis at in aliis temporum momentis comspletis,ad primam tabulam velut ad tabulas Alsonsinas media orum motuu ingrediendum est cum dato completo tempore ad prima secunda tertia oc quarta dierum reducto. In secunda tabulam,cum dato completooe tempore facilior patet introire.
harum tabularum super squali fixorum siderum motu duplex compositum est exemplar.
99쪽
Tabula ptima aequaris motus stellarum fixarum at* longi tu dinumlongioες propiorum solis mercurii veneris, re trium Secunda tabula motus aequalis fixom siderum 8c Iongitudina longiorum propioruin solis mercurii veneris oc mu superioruplanetarii.