장음표시 사용
331쪽
ALτη Ru M, quod in mittendis diuinis sortibus nulla prorsus existat labes Vt autem sine talabe, ieccato sortes ducantur . quatuor est notarunt quidam peritissimi uiri, lante illos B.
Tho m. iliret . quaeli. XC v art. v II conditioneS requiruntur. Vna, quud non sine necessita te, adsortes recurratur alioquin esset, Deum tentare. Altera quod non sine debita reueren tia mittantur;&exemplo apostolorum, non nisi collecto ut inquit Beda fratrum coetu,&oratione praemisia Tertia, quod non petantur sortes ex libris canonicis, in negotia saecularia.
Vnde Augustinus ad inquisitiones anuarii. His, qui de paginis euangelicis, sortes eligunt;&si optandum sit ut hoc potius faciant quam ad daemo tria consulenda concurrant tamen mihi displicet ista consuetudo: ad negotias,cularia,&ad uitae uanitatem , diuina oracula uelle conuertere . Ultima, quod non eis utamur in electionibus ecclesiasticis quae ex spiritus sancti ei ctione fieri debent. Unde Beda superastibus apos olorum inquit, Matthias ante Pentecostenordinandus sorte quaeritur quia scilicet nondum erat plenitudo spiritus sancti in Ecclesiam etialasa. Septem autem Diaconi postea,ac'. vi, non sorte sed electione discipulorum sunt ordinati. TER I VM, quod etiam ex B. Hieronymo, illud Ionae primo edisserente S dixit uir ad collegam suum. uenite,&mittamus ibrtes J colligitur est, quod si aliquando uerum ex brtibus e Fligatur; non est hoc, eX ipsa, quod praue putabat antiquitas , sortium natura tanquam ad hoc diuinitus instituta sint brtes, sed ex fide,&confidentia utentium; quod eas secum in animo aliquando sancti uiri constituere: ueluti signum diuinae uoluntatis diuinique iudicii, de re aliqua; quaesiit occultior. Est enim sors ut superius diximus in humanis dubitationibus, quid diuinam indicans uoluntatem non autem necessitatem aliquam. Sed de sertibus ipsis hactenus.
Ad septimam confirmationem ex diuinationed praesagitione per somnium pro
cedentem, ex Philosopho respondetur. CAP. V.
D EPTIMAM opinionis Stoicorum aut etiam Mathematicorum Atalis e- ventuum neceSsitatis confirmationem, quae ex binniorum praesagitione procedit, altius repetendo, dicimus, quod hil olbphorum quidam suerunt ut Epicurus, Metrodorus, Xenophanes,&plerique alii, qui somniis penitus detraxerunt; iusteruntdue somniis, nullar:itione, uel minimum fidei esse adhibendum i imaginibus nanque, sinu lachrisque rerum in uigilia faetis, intra animum temere per quietem ingleSsis, 'uasi animum ipsum, line ratione a liqua pulsantibus, bmnia fieri opinabantur cumque diuinationem ii, suturorum praesensionem a uita hominum penitus abiecerini neque pondus ullum habere somnia, neque ab illis praesignificari futurum quidpiam aut permonsi rari pose, crediderunt. Ab his forsan persuasitis Si senna,&Qmnium Caecilia .Qes filiae, .Romanorum, propter illud sorianium, studium in restituendo Iunoni Q*ita templo Marsico bello, repraestendebat. Horum opinioni subicripsit Cicero, qui longa satis disputatione contendit, nihil insbmniis euenire , quod castu uenaei e non
contingat .cuenire nanque somniantibus inquit, quod talorum iaculatoribus accidit, qui cum talos pluries iaciant: castu aliquando recte,&ad scopum iaciunt uenerem colligunt. Ita sane lib. secundo de Diuinat scriptum ille reliquit. Quis est enim 'ui totum diem iaculans , non ali 'quando collim et totas nocte somniamus neque ulla sere est; qua non dormiamus: miramur aliquando, quod Qmniamus, euadere Qti id est tam incertum , quam talorum iactus tamen finemo est; quin saepe iactans uenereum aliquando iaciat: nonnunquam etiam iterum, ac tertium.
num igitur ut inepti, Veneris id fieri impulsu malumus, quam casu dicere Quod ii caeteris tem Mporibus, falsis uilis credendum non est non ii ideo quid praecipui binnus habeat: in quo ua
leant falsa pro ueris quod si ita natura paratum esset ut ea dormientes agerent, quae somniarent, alligandi essent omnes, qui cubitum irent. maiores enim quam ulli insani efficerent motus som niantes. Quod si insanorum uisis fides non est adhibenda quod falsa sunt, cur credatur somnian tium uisis, quae multo etiam perturbatiora sint, non uideo. aliquot interpositis Animorum μ inquit ea uis est, atque natura ut uigeant uigilantes nullo aduentitio pulsu, sed sitio motu in cred: bili quadam celeritate. Hi cum sustinentur membris, corpore,& sensibus, omnia certio μra cernunt, cogitant, sentiunt cum autem haec subtracta sunt, desertusque animus, languor corporis tum agitatur ipse per sese itaque in eo tarmae uersantur, lactiones: multa audiri, multaque dici uidentur: llaec scilicet inabecillo, renaistbque animo, multa omnibus modis con fusa,&uariata uersantur maximeque reliquiae earum rerum mouentur in animis, agitantur de quibuSuigilantes aut cogitauimus, aut egimus. Haec Cicero.
M V LVI contra ut Orpheus, Pythagoras, Plato, Porphyrius, Iamblichus in uniuersa Pla tonicorum &Stoicorum Schola ab illis quorum pauid ante meminimus totai ut aiunt distantes diametro, multum somnii semper tribuisse uidentur: tanquam rerum futurarum certi S in ,
332쪽
diciis, quae Deorum benignitate. prouidentia nobis exhiberentur. Quamobrem Chrysippus, Antipater, Dionysiius Heracleotes, Salii S oosteris reliquerunt post quos Artenudorus acutissimus somniorum interpres,de somniis de omniorum terpretatione laticinio, copiose disseruit. Verum est, quod non sicut Stoici,
ta&Academici uoluerunt, somnia cuncta aliquid praemonstrare sed aliqua tantum; aliqua uero inania esse Praemonstrantia autem ut haberemus certiora, cultu quodam, Ulctu, Praeparatos ac tenui coena iri cubitum eorum aliqui ius scrunt. Faba propterea Pythagoreos abstinuisse, Didetur dicere Cicero; quoniam is cibus uentrem inflare . conturbare existimatur Socrates in Politia asserit illos, qui moderato cultu, atque uictu quieti sese tradiderint ea animi parte, quae mentisis consilii est, bonarum cogitationum epulis saturata, quieti uis a traiiquum S cracia cernere. Contra cibus uberior, aliquando rationem in somno ita occupata uti sicut in nono u-hro de Repub.tradidit Plato in luxus superiores non libere persentiat Homerus ante Platonem ali ua haberi uera innia, aliqua non uera putauit. Lib. propterea XI . Odysi. geminas et, somno portas scripsit, Corneam unam, Eburneam alteram Somnia quae ex cornea porta de- naandarentur, uera: quae uerbex eburnea, falsa esse affirmauit. Cur autem ueris cornean alsis eburneam portam adhibuerit Homerus, duae cauta iaciae reddi possunt quarum super libello de Insomniis doctissimi Sinesii,Nicephorus comminiscitur. Vna est, quoniam cornua ad coelum, Elephantorum dentes ad uentrem ad terram vergunt. Altera,quoniam cornu ita per artem Praeparari potest, ut diaphanum,&trans arens efficiatur non sic ebur. Locum illum Homeri Raph. Volaterr lib. trigesimo hoc modo Latinum reddidit.: Sunigemina somni portae, quartιm una uocatur D Cornea, apud Stygios pariter;sedis altera eburaea. M Hacpenetrans somnus uerba imperfecta reportat. αγ At quicunque uenit, portae de limine prim eri Vera refert dulci correptus membras ore. Homerum imitatus est Virg. lib. I, Aeneid. ad finem, cum dixit.
Sunigeminae somm portae, quarum alterasti turcornea, qua uerisfacilis datur exitus umbris , citer candentipersecta nitens elephanto. Sed falsa ad coelum mittunt insomnia manes. . Ennius,referente Cicerone,etussiem cum Homerosuit sententiet; ut aliqua stomnia uera essent, non autem omnia.
Redditur ex philosophantium quorundam disciplinis , ratio aliqua diuinationis , quae fit per somnium, Arist. ad idem opinio ponitur CAP. I.
CER,N igitur inter philosiophantes multi, qui plus uel minus omniis tribuerunt; eaque obseruari iusserunt, tanquam in quibus ueri, divini aliquid contineretur. Illius autem praefinii, ac diuinationis, quam per somnium, aliquando fieri isti asseruerunt, causam ii reddere conati sunt. Postidonus, Cratippus Stoici, ut resert Cic. animum dicunt, omnium ex selehaturarum rcrum habere notitiam, quod Deorum cognatione teneatur, sed mole corpori ag-
strauatum, diuersiisque impressionibus in uigilia sectis perturbatum , OR pQiseca homine uigilante intueri, quae in somno ali his ueluti a compedibus absolutus, uio uel irim Saliquo modo compos effectus contuetur. Et haec ratio Iamblicho , multis Platoiucis mirum in modum arrisit. - .
ADDUNT ii secundam causim; quae est, quod aer circunstans immortalium ammorum plenus sit; ad quo tanquam adfui generis similes, egressus in somnio animus noster , ab ei dem defuturis multis modis instruitur Porphvritis,in Platonici multi, animo illos, quibus circumii sum aerem repletum esse diximus , se mones appellauerunt; qui rerum humanarum curatores ctiam dicuntur,4 duces humani animi. Ideo hanc etiam Platonici causam complectuntur.
Livi etiam tertio isti adiiciunt,quod Dii ipsi non tum multis modis, Mullis lignis, alus
sutura praemonstrant, sed cum dormientibus etiam colloquuntur. Quae omma multo foetici USDost mortem contingent, cum omnino ex corpore excellerit animus; qua etiam appropria quante mori multo, quam antea vegeto corpore in si amnis fuerat, est diuinior, rerum luturarum
rarae famens maxime . quod illo exemplo confirmat Possidonius quo refert Rhodium quencam tremas ag natem, morientemque
333쪽
cundus,& tertius, 'ui deinceps moriturus esset. Et Hector lib. uigesimo secundo Iliad. mos Eli proximus, Achilli mortem denunciauit Platonici hanc etiam tertiam causam non contemniit SYNpsius Platonicus in lib. de Insomnii S, quem NicephoruSGregoraSexposuit, finem uersus, existimauit, a rebus omnibus, quae Orbe uniuersis compraehenduntur, praesentibus, praeteritis, 4bturis Cres nanque futuras etiam aliquo modo existere ille affirmabat quoniam praecus rentes illae haberent causas existimauit inquam a cunctis rebus, idola quaedam iugiter emanare quorum omnium phantasticus spiritus Cest autem iste spiritus iuxta Platonicorum placita, secundum animae uehiculuin, primum quidem est aethereum, secundum est ex elemetis purioribus, testtium autem ostreaceumo clarissimum speculum est in quod res uniuersis speciem siuam suumq; simulachrum, ut possunt, imprirnunt. Anima nanque, dicebat ibidem Nicephorus est idolum mentis; anima uero idolum phantasticus spiritus; in quem tanquam in circuli centrum, cuius quidem circuli circumserentia ipsi res sunt, rerum idola circumfluunt praestentes quidem 4xtantes res ualidissei me praeteritae uero non ita ualide sed remisse, quo longius a praesenti tempore absunt; eo remisseius spectrum, atque remissius peragunt immittuntque, quousque tem poris diuturnitate, imbecillia facta spectra ipsa evanescant. Interim perspicua satis mittunt idola. futura uero res, suturique euentus, quoniam indi creti admodum, Mincerti sunt, subo cura propterea,4 adumbrata idola faciunt; sed faciunt tamen, quo praesenti tempori propinquiora, eo insigniora uiuaciora huius rei accommodatum est exemplum si flores esse dicamus fiaturorum proxime fructuum simulachra quaedam; sed incerta sine dubio, ueluti adumbrata; quae nihilominus cum phantasticum spiritum aingunt, futurorum eventuum aliqua licet sibos cura demonstrant indicia. Et hinc atque ex horum in phantastico spiritu simulachrorum receptione, ex Synesio tota ratio diui irationis persbmnium sumitur quae certe opinio etsi posset facile refelli: ingeniosa tamen atque pulchra fatis iudicari a peritioribus potest. R Is ME GisTI Pimander Deum hominibus probis praevertim, piis congredi asseruit, nocte quidem per somnium, die crebrius per portenta per quae , omnia sibi sutura, pr unciat; per aues, per intestina, per spiritum, perque Sibyllam propter quam causam uere dicitur homo scire ea, qua alias Chalcantem nescire, primo Iliad. dicebat Homerus, uidelicet.
α uuae sit mi, quaesuerint, quae mox uentura trahotur.
Et visius est Averr. huic quasi subscripsisse opinioni cum lib. de Diuinat per somnium dixerit; ab intelligentia separata, proueniresbmnia. post multa, inquit, propter quid uero sunt om nia Θ dicamus ergo propter sollicitudinem circa hominem. Et ideo inquit idem post pauca dici diu quod est una species prophetiae; hoc manifestum est, inquit, in Q mnio Pharaonis; de quo edinterrogauit Ioseph Sc. G1AMELICHus lib. de Mysteriis, de Orphei sententia, haec inquit. Mittitur autem a Diisso in centum, pro eorum arbitrio; scilicet quando, d quomodo uolunt benignitate quadam demon restrare flaturum. Haec Iamblichus Astyages Medorum rex somniauit, urinam filiae suae toti in uia redare Asiae: ex muliebribus eiusdem uites nasci quae patulis diffusis ramis Asiam obumbrarent. paulo post natus est ex ea Cyrus; qui somnia perfecit Filio Polycrastis Samii uisum est per quietem cernere patrem in aere sublimem , a Ioue ablui a Sole inungi Completum est, cum ab Orete, patrem crucias Xum,aidores lis ita percoxerunt, ut liquefacta extillaret pinguedo i quae
cadauer obliniebat quod Iupiter idest celestes pluuiae abluebant. Sed redeo iterum ad Iamblichum. Is igitur lib. de Mysteriis cap. x xar, uisius cst has omnes simul causas suisse complexus; cum dixit somnia fieri, non solum a curis diurnis, sed etiam ab innata intelligentia, Ma Deo sicut a Dionysio Deo missum fuit somnium Alexandro, per quod exercitum a morbo liberauit. Et ab Ammone, Lis andro, per quod Aphutis urbis obsidionem soluit. HARIs ΤΟΥ ΕΙ Ε nec adimit, nec admittit iacile somniis ditii nationem. Ita enim in principio illius tractatus, que de Diuinatione per somnium inscriptit, scriptum reliquit, Divinationem, quae per somnium fit, neq; facile est sipernere neque illi rursus omnino fidem praestare. N ad cat cem eiusdem libelli, si prius ex inhaerentibus earum rerum reliquiis, qua homo uiollans se serit, aut cogitarit, in ulla uaria, Mincerta dormientem incidere, quarum perturbatione. commistione mirabiles interdum produci species siomniorum, S praetereatum casis temere, tume uaria corporis disipositione, unde medici magis insignes, inquit Arist. affirmant magnopere conuenire omnia obseruari motus uarios in phantasia fieri asseruerit omnem tamen per somnium praesensionem humori melancholico uisus est ascripsisse. Est enim ut dicunt medici melancholia in multa. uehementi spirituum commotione, inerturbatione; uerisimile propterea est, melancholicos nonnulla assequi, praeuidere posse, defuturis euentis Quamobrem lib. de Diuinat. per omnium, exinterprete ita scriptum reliquit Arist. Atqui nonnulla phantasimata esse cuique quarundam actionum principia, non est absique ratione ut enim qui quidpiam facturi sunt, aut etiam qui faciunt, uel qui iam secerunt, iis per somnia rectam ad rem ipsam tondentia
334쪽
occurrunt, causia autem, quoniam a diurnis inchoationibu motus praeparatus est. Sic con-V tra necessarium est eos, qui in somno sint motus , esse saepe diurnarum operationum princi' pium . quod praeparata sit item in nocturnis phantasmatibu Seorum intelligentia,&ita somnio- ' rum quaedam si a xcausas esse continetit Plurima autem ymptomatibuWasSImitantur, maxi me autem omnia, qua excedunt in quorum non est in nobis principium put quae de navali bello,& de iis, qua procul a nobis distant, sunt. De iis eo modo se habere uero simile est, ut cum memoranti de aliquo, sorte fortuna id accidat. Quid enim prohibet, ned ita in somnia accidat immo longe magis in somniis. Quemadmodum igitur huius memoria, non est, neque signum, neq; causa, quod llud eueniat sic neque euentus uidenti insomnium sed ita accidit. Hinc cit quod multa intomnia non eueniunt. Qua enim accidunt, neque semper, neque frequenter euemunt. Et paucis interpositis. Ii, quorum natura quasi garrula est, is elancholica, uaria sane cernunt uisiones cum autem multiplicibus, uariisq; moueantur motionibus,plerimque assequuntur ut nonnulli contendentes rapiunt. Quemadmodulia enim uulgo dicitur, si multa iacias, alias aliud acies; ita in iis istud accidit. Haec ibi. quibus conliat id quod a principio diximus, non natillum praefami in somniis statuisse Arit totelem quinimmo ex iis, quae illo in loco edisseruit Amitoteles, colli unt, ad illius opinionem, peritiores quod etsi aliqua sint somnia pravaaonstrantia re tamen alias praemonstrare somnia non poluant, praetereas, quae ad ipsi uim et somnianti corporis dispositionem pertineant nec ista, necestitate aliqua, sed temere etiam &coeco casu praemonstrant in praemonstrata similiter temere, uel saltem contingenter eueniunt ut siciat uno ue altero modo eueniunt, ita uel non euenire, uel alio modo, quam eueniant, euenire pollunt u. etiam septimo Moralium ad Eudemum post aliquot de Enthusiasimis habet haec uerba Acili, taque& melancholici recta ualde, subitaq; in somnia habent. Quamobrem demiror ego quoidati certe doctissimos,&praestantissiimos uiros Averroena, Nicolatim Leonicum, Petrumi Pompon. cium, &alios plerosque qui de sententia Aristotelis, ab intelligentiis. a Deo demitti nominibus somnia putauerunt. cum tamen praeterea, quae dicta sunt, quae eorum opiniotra aduertantur' omnia, in principio libri de diuinatione per somnium habeat idem Atast haec uerba Tol γαρ'. N . idest, Nam Detina somnia mittere, praeter id, quod ratione caret: non optimiSetiam Gyrus dentisisimis sed cuiuis populari mittere, absurdum est. Et finem uersus eiusdem tractatus, idem confirmat. Sed de praesagio per somnium, ad Philosophorum opinionem, hactenuS.
Ad eandem ex somnio confirmationem, ex Theologo respondetur. quinque
somniorum genera declarantur CAP. xv II. oti, Lotii, praefaetitionibus, licet non penitus catholicus Christiatius Theoloratis consentiat; non tamen prorsus ab eisdem obstinates ut longo fatis processu facit Cici ante Ciceronem fecerunt Epicurei dissentit, aduersatur. Lactantius lib. de opificio Dei, non solum ex Gentilium historiis, somnio nimquorundam ueritatem assirmat; sed addit etiam, responsa uatum nostrorum ea parte somniis confiitide, ut sicut non semper uera, ita aliquando non fallacile somnia, & nonnunquam a catholicis adhibeiadum eisdem ammum, pie crediderit Auetulti lib. de Spiritu anima si tamen liber sit Augustinio cap. xxv, quinque illi lo-mniorum eneribus, quae su per somnio Scipionis a Macrobio declaratur, astipulari uidetur quae ita nuncupat, Oraculum, Visionem, Somnium, Insomnium, illantasima declaramu ex eodem sinetula Quambrevisibin Q ORA vcvM est, cum raui S quaepiam persona, ceu pater, uel facerdo S, uel etiam Deus uenturum quippiam, uel non euenturum, Laciendum, uel deuitandum in somna denunciare detur Ab antiquioribus Graxis ut ex Nicephoro Gregora in expositione libri de instomnus Synesi patere potest. Σ--- est appellatum, quale illud fuit, quo agi admonita sunt, ne ad Herodem redirent;&illud quo Io eph admonitus est, ut abiret in Aegyptum, uel reuerteretur in Iudaeam cum uxore nato Homerus fortasse ad hoc genu somniorum respiciens, appellauit aliquando somnium, δεδεν is, idest o utS nuncium. Et libro pruno Iliad. inquat.
hoe est. Etenim omnium ab lotae est elimrV. sio est, cum id, quod uidet quiS, eodem modo quo apparuerit eueniat: sicut fuerunt
somnia illa multi, e quibus in principio disputationi S nostrae argumentabamur; cuius atomi ita possem cetosi uellem recensere; quaeipsit mihi contigerunt o quale est somnium, quod ''iolo narrat B Hieron. cum ante tribunal iudici ductuS, grauibus flagellis,cedi iussus est. 18 NUM hoc loco notatum uolumus, quod haec somnii species, tuina Deo,&bonis angelis,
335쪽
daemone, Deo ita permittente, fieri potest differenter tamen quoniam sidere sutura est, sicut certe non nouit diabolus, quod suturum est; ita ab illo uisio nobi de resutura, clara admodum exhiberi non potest. Adde quod'tiar a daemone uisiones nobis offeruntur, monstruosi 4 horroris nonnihil habere uidenturiat quae a Deo, iucundae, aucidae. Adde tertio, quod quae a daemone suiu, aliquid habent annexi; quod Christiana religioni, pietati, modo aliquo aduer
satur , ut non multa disticultate modo animum intendere uoluerimuS, ab iis, quae a Deo, &ho no daemone nobis praestantur, uisioneis cernere ualeamuS, ut illusiones magis quam uisiones dicendae illae sint, quae a daemone malo nobis exhibentur.
Si 11 1 vi est figuris tectum; quod sine interpretatione intelligi non pol sicut fuit Qmnium Pharaonis, Nabuchdonosor,&aliorum quorundam,de quibus in sacris libris Somnium etiam Arnaldi cuiusdam Philosolii huius generis suit; qui cu anigro cane pedem sibi morderi somniat set sequenti die in ea pedis parte cancer ad natus est,in somnum Astyagis regis Medorum, Ἐ-liae Polycratis Samii, de quibus capite superiore &sbmnium illius, cuius lib. secundo de Diui iratione meminit Cicero, qui ex fascia lecti sui cubicularis, ouum pendere bmniauerat. Sed huius generis somnia innumera in gentilium libris affatini uideri pollunt. IN so MN Iu est; quando id, quod fatigauerit uigilantem, ingesserit se dormienti sicut est cibi, potus, artis,4 id genus aliorum siti duim. cura quemadmodum cecinit Claudianus.1 Omnia, quae sensu uoluuntur uota diurno: b, Tectore sopito reddit amica quies.
M Venator desessa thoro cum membra reponitris Mens tamen ad I 'luas , sua lustra redit.
Iudicibus lites, aurigae fυmnia currus,M Vanaque nocturnis meta cauetur aquis.
Et Theocritus in Idyllio xxv, sub persona piscatoris inquit.
id est Etenini in somniis omnis canis panes somniat,&ego pisices Iuxta etiam infirmitatum ut tradunt Medici Minorum tumorum uarietates, insomnia uariantur Nati ira enim πιωχο λιι ρ cholerici incendia, ultiones, rixaS, contentionesibilaniant Melacholici caligines, tenebras, uagationes per loca solitaria, tetra species, tristia omina Phlegmatici aquas, balnea, nauigationes, mersioneSin aqua, onera grauantia, impedientia inces uina, similia. Sanquinei conuiuia, choreas, complexus, rutilia,amicas, itanda colloquutiones . Nonnulli inter priora illa in 'somnia, quae ab animi passtione ortum habere uidentur, haec posteriora, quae a temperamento uel naturali, uel aduentitio oriri dicuntur, differentiam posuerunt; iriora illa, animalia 'ista posteriora, naturalia appellari uoluerunt. Sed sit ut libet, libellum. M.de Praesagiis ex somniis, edidit; ubi quorundam etiam insomniorum interpretationem exposuit. Viderat, inquit, quidam insomniis, crus sibi alterum factum lapideum; quod isti diuinantes sic interpretabantur, tan quam ad seruos id stolum spectaret; sed ille, praeter opinionem, isto crure paralyticus fiebat.Qui dam crisi inllante sudaturi; lauare,calidarumq; aquarum lacus innatare, sesbmniabant. PRANT AsM A brmis passiim uaSantibus disicrepantibu Sq, ,&uariis, laetis uel turbulentis efficitur. In quo genere inquit Augustinus, uel illiu quis quis fuerit, libelli auctor est somnus Ephialtes dictus; quem Latini incubum uocant quod insultare. pondere suo grauare uideatur. aliqui illum γαυωi α uocant,eιπο τος γειν, quod est suffocare, quoniam suffocaresbmniantem uidetur. Et est fumo litas quaedam ex indigestione, a stomacho, uel a corde ad cerebrum ascendens, ibidemq; uim animalem comprimes; quo somnio afficiuntur inquiunt medici quibus at secta, uel humore uiscido obstructa sunt posteriora cerebri, quibuS Obstructis impediuntur, puto, nerui illi qui ad pectus eleuandum ueniunt; ex quor impedimento pectoris dilatatio prohibetur. Dicebat Nicephorus; phantasima homini accidere neque plane euigilanti, neque exacte dormienti; sed sere inter somnum, d uigiliam medio modo se habenti. Haec recensuimus tum ex libro de Spiritu&anima,tum ex Macrobio, tum ex non contemnedi Saliorum monumentis; ut intellige remus, somnium esse denumero eorum, quae multi modi dicuntur;& suorum significatorum aliquam haberemus intelligentiam, priusquam ad tollendam ex Theologis difficultatem descenderemus Exiis igitur omnibus,quae hactaenus diximuS, illud tantum in prae sientiarum colligere intendimus, quod somniis de somnio in uniuersum loquendo9 non penitus sacrae litera detrahant,eisdemq; aduersientur, quod non solum ex ista,quam ex B. Augustino, uel ex alio catholico, ni fallor, Theologo,diximus diuisione, in qua aliquid somnii S, multum autem uisionibus,&Oiaculis illum tribui illa constat; sed ex multis etiam sacrorum codicum locis colligi potest.Ιn libro nanque Numer.cap. X Io ita legitur. Si quis fuerit inter uos Propheta domini in uisione apparebo ei,uel per omnium loquar ad illum. ut omnino mentiatur lib.posteriore de Divin. Cic.cum inquit.
336쪽
inquit Illud perspicuum est; nulla ui a binniorum proficisci a numine Deorum. Ioseph sanctissme interpraelatus est omnium I incernae, principis pillorum S Pharaonis. Et Daniel plura somnia Nabuch Gnosor regis Babylonis explanati l si me exposuit. Admonitu eis insuper, ut diximus,saepe insomniis Ioseph B. Mariae coniugus, ut cum cogitaret de uxore dimittenda, cum iuberetur cum puero, matre fugere in Aegyptum, uel ab Ae2ypto in Iudaeam redire. Magi etiam admonentur in somniis, ne ad Herodem redeant. Non est igitur somniiSita detrahendi im; ut somnia omnia, iunctam somniorum obseruationem penitus abiiciamuri tanquam ab cccle- si a damnatam; per quae nihil praesciri, is de nullo homo in limi possit Legitur enim tib Job cap. N ac x x I. per innium in uisione nocturna,quando irruitlbpor super homines; durmiunt inlectulo tunc aperi: scilicet Deus aures uirorum , erudiens eos instruit disciplina. Et id Genes. X.in somnii Sab uxore prohibetur Abimelech. Gene x x vi , admonutu in somnii La-han,ne noceat ipli Iacob. Lib. Reg. II I. cap. item O . Salomonem in somnii Shortatur Deus adpetendum, quod maluerit. en XX VI M. Iacob mlbmitiis uidet scalam, cui ita nixusicus illumi, consolatur.
Tollitur apparens in sacris literis, circa somniorum conseruationem, conrradictio. P. XXVIII.
Ei 'Minim uero hoc loco statim illud iam pridem, hoc est cap. vari . huius libri a nobis ex Deuter. cap.XVII I, citatum obiicietur. Non inueniatur in te,
qui obseruet somnia igitur a fidelibus abiicienda somnia omnia,eu cunctorumlomniorum obseruationes abigendae penitus esse uidentur. Mi obiectionem hanc tres dare pollii natis responsiones, quas omneScatho, licas ita ex illimamus; ut cartiolicorum peritiorum iudicio easdem ultro libenterq; submittamus. Vna est, quod somniiim ut superiori capite uisum luit multa significat, plures nanq; sunt somniorum species. g era; non omnium uero,sed aliquorrum tantum obseruationes in Lacris codicibus damnatae sunt. Non eni in oracula, si in diuisionec prius exposita persistamus, damnata sunt nec uisiones, nec uitionum, uel oraculorum animaduersiones quamuis alio tendant uisiones, quae a Deo ionis Angelis immittuntur; quain faciant illae, quae a malo daemone, perpetuo humani generis atque immanissimo hostes, nobis exhibentur. Si tamen ille uisiones Mnon potius illusiones dicendae sunt A LT EI A , quod omnium cuiuscunq; generi submniorum obseruationes interdicuntur cui dem sed non omnibus; non enim prudentibus, xcordatis, ac piis uiris; sed imprudentibus , imperitis tum ne per quietem saltem, daemonibus asiae cant quando enim in somniis daemoni-hus obedire incipi miis tunc etiam uigilantes deinceps illudunt tum etiam ne diuination is uel sibi iplis opinionem sibi sumant uel aliis aliquam speciem ingerant, tum multis aliis de causis, quibus in errorem facillime quilibet imperitior, atque imprudentior, diuinaeq; legis insciust, hi posset Abacta propterea in uniuersum somniorum 'obseruatio ab ecclesia Dei csse uidetur;
quod non errores tantum sed errorum etiam,&peccato tum occasiones semper damnauerit. lnsomniis nanque praesagientibus erramus facillime; decepti caepe ex somnio misere perimus. Darius cum Alexandro congressit rus Macedonicum exercitum ardentem somniarat per Asiam incedere;&Babylonem uenire; ibiq; ueste Persica uellitum Alexandrum templum ingredi pux tauit ex somnio Darius exitium imminere Macedonico exercitui . Alexandrum in potestatem Persicam esse uenturum sed res longe aliter cecidit; ut per flammam , uictoriae celeritatem per uestem, Persico regno potitur u Alexandrum significari, euentus demonstrauit. Ideo Ecclesiastici cap. v. legitur . ubi multa sint somnia, ibi plurimae uanitateS,&cap. x xv I M. Vana spes,& men a dacium uiro insensato, &Iomnia extollunt imprudentes quasi qui appraehendit, persequitur uentum; sic & qui attendit ad uis amendacia. ad eundem modum alibi legitur. Qui obseruat in N somnia similis est captanti umbram,& uentos persequenti. Et alibi. Qui obseruat insomnia simi- ω lis et umbram sitiam persequenti. TER addubitationem responsio, qua ad rem potissis inatim facere,arbitramur est, quod somniorum omni tim obseruatio permittitur omnibus; nulli nullius somnii obseruatio interdicitur ab ecclesia sied tantum modus insomniorum obteruatione interdictus est; mille in omnisbmniorum genere, inanibus interdicitur. alii modus in omnibus etia illis si turae locis innuitur; in quibus si,mniorum obseruatio prohibetur. Qtiam obrem in illi diutinae kripturae locis in quibus somnia,& somniorum obseruationes damnantur; non absolutae somnia, aut ibi anioruobsieruationes prohibentur; sed cum alicuius, semper uerbi appositione, ita damnantur; ait ad quem modum bmniorum obseruatio, perfacros codices cunctis inhibeatur, uel non inhibeatur quidentissime demo stretur. Nam Deuter. x v III qui locus semel, atque iterum citatu iu: ti
337쪽
somniorum quidem obseruatio interdicitur, at non simpliciter, sed simul cum obseruatione Au gurum, Ariolorum,in huiusmodi aliorum, quae mane & superflue, superstitioseq; ita obseruan tur; ut sine peccato graui nequeat obseruari ita enim loco citato e3itur.Quando ingressus sueti,
terram; quam Dominus Deus tuus dabit tibi; cave, ne in stari ueli Sabominationes illarii in cntium nec inueniatur in te, qui lustret filium suum aut filiam, ducens per ignem; aut qui Ariolos sciscitetur; Iobseruet somnia, atque auguria. nec sit maleficu S,nec incantator, Salia lilae sequuntur. Vbi somniorum obseruatio, una cum filiorum lustratione, auguriis N Ariolis prohibetur. Quibus uerbis patet; quod non omnimodasimniorum obseruatio interdicitur sed illa tantuin, quae uana est Mutaueturium, Mars ariolandi superstitiosa. Statim enim cum dixit & obseruet
somnia subdit atqtie auguria Sc prius dixerat aut qui Ariolos sciscitetur quasi innuat criptura: quod ille reprobatur qua ita superstitiose somnia obseruat; quemadmodum quidam auguria ob
seruant&ariolos. Leuit. item X X. ubi rursus prohibent:: omnia; de augitario fit mentio; ut ex huius uerbi annexione,quales ab ecclesia damnent tiri Orraniorum obseruatiota es, facillime posisit intelligi. Ibi enim legitur. Ego Dominus Deus uester. Non comedeti Scarnem cu sanguine Non
augurabimini, nec observetis somnia ubi, ut uides, non ait absolute dominus. Non obseruabitis inniaJ sed hoc uerbum annectit cum illo. Non augurabimini J ita ut ex iis duobus diciis at integra sententia non augurabimini, nec obseruabitis somnia Iut uelit sicriptura dicere. Non crit apud uos uana quaedam & superstitios aut auium&aliarum retum ita mniorum obseruatio. Ad eundem modum cap. Iair lib. Ecclesiastici digitur, Divinatio erroris, auguraxmcndacia & somnia malefacientium uanitas est. Vbi ut uides, non somnia damnat simpliciter sed somnia maleficorum hominum: loc simul cum diuinatione augurali;propterea inquit. Et auguria,& somnia malefacentium uanitas est. In lib. Deuter cap. iubetur Gmnia talem occidi etiam si uenerit, quod per somniorum uisa ille praedixerit, non praeci se, quia per si,mnium aliquod praecognoueri uel praeco3nitum an nunclauerit sed quia ex hoc ipso aliquid sibi diuinitatis arrogaueritvi a ueri diuini cultus religio e alios abduxerit. Ita enim loco citato legitur si surrexerit in medio tui propheta: aut qui innium uidisse se dicat:& praedixerit signum, atque portentum,&euenerit, quod locutus est: dixerit tibi, Eamum sequamur Deos alienos, quos ignoras serviamus eis nonati dies uerba prophetae illius , aut somniatoris, quia tentatio Dominus Deus uester ut palam fiat utrum diligatis eum , an non , in toto corde,&in tota anima uestra. Dominum Deum uestrum sequimini; Mipsum timete; mandata illius custodite; Maudite uocem eius; ipsi seruieti Si& ipsi adhaerebitis. Propheta autem ille, aut fictor somniorum interficietur; qui ecce causam loquutus est ut uos auerteret a Domino Deo uestro qui eduxit uos de terra Aegypti; redemit uos de domo seruitutis; ut errare te
faceret deuiat quam tibi praecepit Dominus Deus tuus. Haec ibi. Ex iis igitur, quae exsecris codicibus adduximus,& aliis multis, quae adducere poteramus, auctoritatibus mihi saniori semper iudicio,ine submittendo,& cu protestatione semper emendationis, si error fuerit, nunqua enim a Romana catholica Ecclesia, uel pertinguem recedamo dicendum uidetur: quod quemadmodum cantus, aut uolatuSaulum aut etiam aliarum rerum animaduersio ab lute,& simpliciter a sacris Theoloetis non inhibetur Ait enim Prophetalerem. VI Ii MiluuSin coelo cognouit tem pus suum; turtur, hirundo, ciconia custodierunt tempta Saduentus sui. Et D. Thom .eximiae uenerationis Theologia S, optisculo XXV. Si quis, inquit, cornicula frequenter crocitante, mox futuram praenunc t pluviam; laon est nugatoriae si perstitionis. similiter etiam si quis, ex subito uolatu tuum, denunciet, ibi latere insiditas unde aues uolaiado recesserunt; non est
superstitio; sed humana industria Quemadmodum in 'tiam cantus, uolatus auium obseruatio, ab Ecclesia absolute non interdicitur; sed superstitiosa quaedam inuae proprio uocabulo augurium aut etiam auspicium dicitur 9 uana de garritu, uel uolatu avium consideratio, Mobseruatio, est illa quae a probatis Theologis repraehenditur sub anathematis uinculo a praelatis ecclesiae inhibetur ita non somniorum abibluta, qualisci inque obseruatio, sed uana quaedam,&superstitiosa quae proprio caruit nomine est illa; quae a domino, quod ea daemones nos illudant, inscripturis sanctis prohibetur. quae quia proprio cui diximus 9 nomine caruit; in causa fuit; quod plus sors an, quam opus erat in luenda ex somniorum orta obsieruatione difficultate laborauerimus. Caeterum per somnium loquebatur Deu Prophetis. Num x M. Per som-
Dium admonetur Gedeon, ut descendat,4 aduersus Madian ineat piignam clud. v ii Per somnium uidit Ioseph suorum fratrum se futurum dominum Gen. X X XIII. Idem somnia interpretatur. Idem cap. XI . inquit qtiod interpretatio somniorum a Deo est. 'Philone notatum est Abraham primum omnium somnia interpretatum suisse Iohel. item II, legitur, Liliandam de spiritu meo super omnem carnem,&iuuenes ut a uidebunt;&senes somnia Qmniabunt,diuinae operationi utrunque xsomnium in somnii interpretationem lacra scriptura tribuit quod
confirmari potest ex Danielis primo cap. ubi Deu dedisse legimus Danieli intelligentiam uisio
338쪽
num, xsomniorum. Et ideo Iudi. v II, Miles militi somnium interpraetatur Act xv I. Paulus ui se per somni uitro Macedone, eum, ut in Macedoniam Christu praedicaturus rasiret, deprecante profectus est Macedoniam, chri itum ibidem Euangeli auit. Sed de de somniis obseruandi uel non obseruadis hactenus. Quod autem ex somnio,quodcunq; illud fuerit, nulla in rebus, euentibus inferri possit necessitas manifestum ex iis quae diximus, magis est; quam ut multis uerbis lon ius probari oporteat. In eo quidem innii genere, quod oraculum appellauimus , aliqua necessitatis species, ex diuino decreto inesse uidebitur; sed re uera nulla inest. tantum Quin rerum omnium, apud Deum praecognitione, esse conuincit quae praecognitio ad quem modum cum contingentia. temeritate, quam commode stare possit; prius ubertim declarauimus ex illo nanque somnio diuinae uoluntatis admonemur tantum, non autem ad illam implendam aliquo modo cogimur. . . At eas rationes, quas superius cap. x x VII pro diuinatione perso innium, ex Stoici adduximus sine difficultate responderet Theologus. A primam, Mi animum Dei cognatione teneri fateretur negaret tamen futurorum euen tuum notitiam aliquam habere insitam, cum futura praecognoscere sit Dei proprium, rationalis
A secundam,& etsi aerem hunc daemonibus completum confiteretur dicente Apostolo ad Ephes. I, esse nobis luctationem hellum aduersus principes N potestates, aduersus mundi rectores tenebrarum harum, negaret tamen ad eas animum nostrum in somnio exire, ab illis de suturis plus edoceri, quam DeuSopt. Max permittat,ut quod aliqui ab angelis edoceantur insomniis non sit propter naturalem cognationem. ut illi putabant animi nostri cum diis Diis, scd ex mera diuina gratia. TERTIAE aliquo modo consentiret,&inde illa somniorum genera hauriri non negaret; quae uisiones,&iracula superius uocauimus; per Deos, bonos angelos intelligendo. Sed de omniis, dide diuinatione per somnium, atque de somniorum obseruatione hucusq;.
Ad octauam confirmationem, quae ex Astrologorum defuturis euentibus praedicaIO-ne, hoc est ex diuinatione per astra procedit, eX Philosopho respondetur, c ad quem modum Ysideribus nonnulla rite praedicere possunt Astro Logi, declaratur AΡ I .
CONFIRMATIONEM Octauam, quae ex Astrologorum de suturis euentibus praedictione, procedit, responsuri illud inprimis notatum uoluimus; quod lib. secundo contra Astrologos cap. I X, Dominus loannes Picta uir etiam atque etiam doctus notauit ulud autem est, Quod cum tanta sit hominum, msuturis, ii S praesertim, quae ad se attinent, praecognoscendis curiositas: de usquihoc praestare profitentur, tanta sit apud homines, opinio, existimatio; - quumque tum erecras statuas xPhilosophis multis, medicis. Poetis, tum decretos eisdem aliquos publicos honores saepe legamus Astrologorum nemo praeter unum Zoroastem nusqua uno uel altero honore potitus est sed legimus illos eiectos potius, irritoSq;, Min fabulam populi tandem uersos. Quamobrem nonnulli, qui Poetarum figmenta allegorice exposuerunt, per illam Ichari fabulam, qui factitiis penni coelo tenuiori se committenS, In mare praeceps decidit, Astrologos putarunt des nari; qui pennis temerariae professioni S, ni coelum se sub stollentes, cum de coelestibus suis decretis, quibus stibi imata uidentur, edisserunt,aut cum exuanis suis praeceptis aliquid sint praedicturi in immensum mendaciorum pelaguS praecipites ruunt, atque ab illismet, apud quo erant priuSin magno honore, in contemptum, 'abulam tandem habentur. sed ad difficultatem soluendam propiu Saccedamus Astrologorum agatur praedictiones,&diuinationes diuinationis autem nomine in ea pridem utimur significacione; qua hodie utuntur plerique omnes, pro rei futurae praesensione quadam, praesagitione θ in duas partes dissecare nos possumus. Sunt enim aliquae earum uanae, commentitiae; aliquae uero naturales, N. Quoniam nanque luna dum lumine augetur, in plantis, Manimalibus humores auuentur&exuberant: dum pleno orbe resulget, uigent dum lumine diminuitur deficitque, minuunturii interlunio arescere quasi uidentur. Sole item obliquo suo circuitu quatuor anni tempora distinguente; iadem diuersissimis, Taepe inuicem pugnantibu qualitatibus, malore, Des minore, accessu, uel reces msuo afficiente planta , animalia immenlam pati alteratione,
atque permutationem, nulli non claris, imum esse potest dubium non est; quin per solem, per I unam propter eandem causam, qua per solem, clunam per alia quaedam insigniora lucra, ut per Caniculam, per Orionem, per Atlantides ciuiusmodi, phylice, sentati ita dixeram θ
339쪽
ratione, Astrologi multa praedicere,& diuinare, certo ualeant. Nec Astrologi tantum, si sciosi colae etiam ex biis, hince,&aliorum quorundam astrorum uersione, icmpora fationum, ad nil sionis pecudum ad coitum, incubationis auium, sectionis ignorum uel urendorum , uel ad structuras adhibendorum, Malia id genus innumera diuinare aptitSi me norunt Libro dierum decretoriorum tertio, inquit Gal. Porro illud denuo repetendia, quod nos obsieruantes uerissimum se comperimus, ab Aeguptiis astronomi inuentum Lunam non modo aegris, sed etiam sanis dies
quales tandem sutura sunt, posse demonstrare. Cei siue ut nonnulli stribunt Aetei populit ut Heraclides Ponticus tradidit cxortu Caniculae, conieeturam capiebant, salubris ne, an pestilens annus futurus esset. Nam si Obscurior,&quasi caliginosa stella extiterit; pingue, concretum cste coelum, ut eius aspiratio grauis , pestilens futura sit; sin illustris, perlucida stella apparuerit; significari coelum esse tenue, purumque, propterea salubre. Qia amobrem Gallicum uocatum morbum Astrologi multi ut refert Hieronymus Fracastorius; qui morbum illum ii philidem appellauit; uir apprime eruditus , lib. suo de Contagione, cap. X II. longe anteqliam nobis agnitus suisset praedicerunt Siderum nanque uaria constitutiones teque et hoc loco a nobis multum curandum si secus sensis leuisus est Dominus Ioan Picus lib., aduersius Astrologos cap. item . coniunctioneSque Melongationes uariar, in aerem medium, circa no Sundique diffusum, multas, ac uarias caloris permutationes, alterationes efficiunt ex quibus diuersia in nobis morborum genera originem trahunt quum ea naturaliter, ,hysice producere possitiat si non per se, per accidens caltem quatenus plus it dictum est uel minus caloris , suo magis, uel minus unito, uel disperso lumine, in aere efficiunt quem deinde, pro aeris in corpora nostra effectione, atque alteratione iam de maxime, inquiunt medici, nos alterantibus est aer in morbiit, uel illi pro ratione alterati aeris in in eo existentis caliditatis consequuntur, quos peritus Astrologus longe antequam eueniant, physice praenoscere poterat. Nec Astrologus istum, sed peritus etiam medicus, in iis praesertim, quae ad hominem pertinent, mel ad fanitatem tuendam , uel ad morbum depellendum faciunt, ex stellarum, blis taesertim, dianae coniunctione, uel oppositione, mutuaq; proportione, multa praedicere,&diuinare potest nde Hippota initio libri de aere inquit ζεαν - ουκελάχω μεροι - άλλετε απονοι uii ἰατρικωὰν hoc est ad uerte, quod ad medicinam multum confertastronomia. Admonitiones propterea&praeceptio nes de obseruandis momentis orientium quorundam; atque occidentium siderum, praemetiendisque in morbis curandis sequuturis tempestatibus, in sivis idem saepe repetiuit uoluminibus. Qtiod ipsum non raro inculcat Gal. ;& auctoritate Dioclis Carystii medici antiquisisimi, qui primus de anathonae cribere est aggressus, medicis obseruationes siderum usitatas fuisse, confirmat. Sed de physicis praedictionibus, e castrorum peritia, hucusque. Sus rursus praeter has physicas, nonnullae astrologorum non audeo dicere diuinationes,ueI praesensiones; sed tenues solum praedic tiones, vocum siue orationum praemissiones; ex uana certe hominum commentitiaque quadam Chaldaeorum disciplina,&daemonum illusione potius, quam uel ex motibus corporum coetellium, uel ex aspectibus, mutuisque siderum configurationibus, coelestibus influxionibus petitae; ex qua de suturis euentibus, scire apte dicere isti diuinantes Astrologi profitentur. Sed quam apte illud, quod profitentur, exhibeant professio
nemque suam, quami Celiciter agnoscant, pauci Sinuestigemu S. Verum ut multam, eamque inanem amputemus contentioneni; mittamus nunc quaeso Aristotelem, iandidiores illos Philosophos; qui coelestem omnem influxum procul a sui dogmatibus semper abegerunt, motu autem tantum, numine suo naturali, naturaliter agere corpora coelestia; confessi doetisset me sue irunt. Quin potius hi S sine contentione cum aliqua sors an ratione, quod in caeteris quoque physicis corporibus omnibu occultae qualitatis plurimuin reperiatur, occultas qualitates, coelestesque influxus ultro, libera ter licondonemus per quos aliquid, quod ad mores, ad uitamque nostram traducendam pertineat, agant in nobis pia sideravi coelestia corpora; ita ut ex coelestibus corporibus,atque ex siderum uario in nostris natiuitatibus, siue in sce tuum animationibus, siue sorte etiam conceptionibus, inter se, uel ad noS, habito respectii, Meorum configuratione,&proportione, ad aliqua noSpropensita Scommoueri, inclinarique, admittamus. quod nec D. Ioannes Picus admittit, nec libro tertio nos superius admisimus, sed acerrimis, iisdemque firmissimis rationibus, 4nfluxu & caetera Astrologorum deliramenta ille diffusissime doctissit meque concutit, atque cuertit, quod noS etiam in superioribu copiose fecimus. Quinimmo illud etiam ut contentiones, quantum fieri potest, cui temus iisdem donemus; quod etsi appetituS nostros, uoluntatesque, Mactiones nostras corpora coelellia, et siderum aspectus,& breuiter c testes influxus cum non in animas, sed in corpora tantum illi posse int)cogere minime queunt; ualeant nihilominus aliqua de nobis, atque de nostris suturis moribus, uera ex illis coelestibuS luminibtis,coelestiumq; luminum configurationibuS, influxibus coniicere,atque praediceria strologi cum tot igitur, tantaq; istis diuinantibus Astrologis sponte condonauctamuS; unum
340쪽
quod a doctissimis uiris semper probatum fuit ab eis tantum expostulamus illud autem est quod defuturis contingenter euentibus, hoc est πε ιτων γελλοντων, ut εο αελι secludamus, sideribus, non nisi per coniecturam dicere, Miliuinare astrologi possunt quo autem modo. qua ratione, id ualeant; sequenti capite declarabitur.
Ad quem modum de futuris nati moribus, coniicere possunt Astrologi.
A P. XXX. IMΡI I cIus diligentissimus atque doctis simus Epicteti Aristotelis laterpreS, modos duos, quibuS de suturis nati moribus, iasi multum aliena coiviciant astrologi, nobis tradidisse se peripi iste tum, uisus est, utrique quantii in unum Meundem incidere uideantur, eo in primis importunitati diuinantium concesso quod stellae pro mutui congressus, uel abscessus, configurationis, uel Proportionis, loci, ritus, motuSque, mutationis ratione, uim aliam aliam
Vesus coniiciendi modus est, Vt quemadmodum ex mechanicarum artium instrumentis,& de arte, de artifice, hoc est de ipsius artificis industria,&excellentia, non multum ueritate alienam conteisturam nonnunquam facimuS; ita ex motibus coelestium corporum, excertis, qui in nostris horis nataliciis, uel etiam in conceptionibus esse contingunt, siderum a pectibus,&configurationibus, instrumenti animae nostrat, id est corporis nostri est enim corpus animi instrumentum animus, autem cum immortaliS,4 spiritualis substantia, Mintellectus sit corporibus coelestibus,ut&Simplicius in Epictetum,&Plotinus sequutus Platonem lib. tertio secundae Enneadis cap. I x, fusius declararunt, non potest esse sibi cistus instrumenti inquam, ammae nostrae,&ipsius animae uehiculi naturam, atque uariam corporis nostri disipositioncm,r quam ad aliquid demum in nobis suturam propensionem, ex arte ipse, nullo daemonis au Xilio, astrolore periti dignostere ualent. Ex cuius deinde rei atque propensior iis cognitione, de futuris nati moribus, de uita traducenda, de tranquillitate, uel perturbatione animi, de eruditione, uesineruditione, de promptitudine&tarditate ingenii,&de aliis huiusnodi multis, uera aliquando, per coniecturam iudicare pronunciareque illi queunt; si hi prae stertim, qui nati fiunt, de quibus praenunciant, corporibus suis inquit Simplicius non tanquam animae instrumentis sicut par erat sed tanquam suimet partibus, eorundem uidelicet appetitibius, atque inclinationibus propensius indulgentes, abusi fuerint. Quapropter bene Euripides dicebat. 1, alui bene coniicietos uates optimus erit. Quo D coniecturis tantum non etiam certa scientia pro siderum proportione,&configuratione, ac positura, iudicare diuinareque utcunque polSit Astrologus.
LΥΕ divinandi atque coniiciendi modus est, quod sicut apud nos inquit Simpl. sunt loca aliqua, ut templa, in quibus boni ciues, Muiripit in unum coeant aliqua uero prostituta ut sornices, lupanaria, mutuis odi, in quibus homines praui conueniant , pro Ochratio tu ,
non uanam de iis, qui ad praefata loca seequenter accedunt&aueritate multum alienam, coniecturam plerunque facere contendimus, ita certus aliqui orbium coelestium, motus,& siderum
aspectus, ac dispositio quaedam, configuratio est; sub qua illi, qui uel concipiuntur, ut in lucem eduntur infantuli, ab ast tologis peritioribus, cuinam magis uita rationi sint futuri propensiores; sed non nisi per coniecturam, ut dictum est, diuinari,in iudicari poli utar. Nam quem admodum ex corporum temperamento,&habitu, non multum an eritate alienam de aegroti uita, & moribus coniecturam facere norunt excellentis imi medici, ita ex sideribus, siderumque permutationibus, is uiuis coniunctionibus, proportionibuSque, tum de corporis temperamento, tum de moribus &dem tura nati uita, nonnulla comicere aliquo modo posunt peditu simi diuinanteς astrologi; coniicere, inquam, duntaxat pollunt, nulloautem modo ueraciter,&exacte, praenoscere ualent. Quod a nulla coelesti qualitate, in ulla siderum m fluxione, uelam mus, uel ipsius animi appetitus. concupiscentia, cui corpori administrati tota iei deleruit,
ad haec uel illa cogi posis it sed liber ille semper perseueret.
Quod coelestia corpora si inclinant, in bonum tantum nos inclinare ualeant, asseritur. CAP. X X X s.