장음표시 사용
221쪽
ii, effetitiam visibiles. Ad fundamentum oppositae: AIFunc coneedo, Ior quando quod est tale per parti- Σ' irationem, aliquo modo participat rationem Ob- μ' - - lacti form1 lo; nego quando illam non participat. Quia igitur ratio sormalis, per quam ii mea gloriae tendit ad creaturas, est diuina essentia vis aliis qua rationem participare non possunt creaturae
cognoscibilis in proprio genere. nequeunt illae in proprio scnc recognoscibiles esse obiectu luminis gloriae. Vnde dispar est ratio de bonitate supernaturali creata; quia haec participat formalem rationem obiecti charitatis, quae est bonitas in ta , quae diligitur eodem actu, quo diligitur bonitas crea
tala non potest autem eodem actu , quo videtur creatura in proprio genere, videri Deus in seipso. Ad confirm. dist antec. lumen gloriae est sutriciens principium cognoscendi se & caetera lumina in Verbo concedo: cxtra Verbum, nego; extra quod cognoscuntur lii mincinia distincto Ad probationem concedo,quodlibet lumen esse princi pium cognostendi seipssim secundum rationem forma lem sui obiecti caeteraim nego . lumen gloriae ut cognoscibile extra Verbum participare rationem
formalem obiecti luminis gloriae, ae proinde posse a seipso extra Verbum cognosci.
tia sine conuersisne adphantomata' '
cipitur hixta modumis capacitatem recipientis; hae scientia data est Chrii ovi Viatori, non ut tomprehensorimam data est illa loco prophetiae, ut percam homines docere mysteria fidei,resque turas eonditio autem Viatoris est, nihil intellia gere, nil per eonuosonem ad phantasinata.Vndemseri non potuisse Christum ieescientia Wt 4 princisio suae conceptionis , etiam in principio
sio adit antasma, requirat actum phantasiae, quoreIecet obieetum phantasiabile, ad quod eon ier-titie intellectus, cum suum obiectum contemse tur; cumque actus phantasia reorat organum
p ilhctum, quod in infantibus prae nimia humorum copiaeste non potcst, non potuit Christus habere usuis huius scientiae, nisi in aetate ad discurrendum idonea.
e ρ Minist. 11.cap. a. Met40utat. 28 et . 1 mianim . . do. 1 .disput. . e quam aperte iapponunt omnes qui docent,vsum huius scient 'habuisse Christum in instanti suae conceptionis. Quae longe pro Funiam ' babilior est. Fundamentum: necessitas conuerten- di se ad phantasi nata ori tur ex nati ali dependet tia, di connexione quam habent speetes intellio-bstes ad phantasmata I ex eo , quod sunt erutae ephantasmatibus medio intelicet agente ob qui dependentiam non potest intellectus humanus
s. um obiectum speculari quin illud idem mediophantasmate corporeo speculetur phalasa sed sp ei es insus nullam habeo dependen viam d. connexionem ad phantasmata. elim sint propriae rerureprasentationes a lo Deo producta indepen, Abia ter a sensibu4 organis corporeis. Prob. a. ex In νήν. opposita sententia sequeretur, non potuisse Christum mereri, nisian aetate idonea ad phantasmata sermanda quia cum scientia beata, qua seuper Du-
rari m Christus uti poterat sine conuersione ad phantasmata, non possit esse regula actus meritori, qui necessario libertatem requirit in merente, si non potuisset statim habere viam scientiae infusae non potuisset statim in principio sitae eonceptionis mereri; quod quamuis concedat Dura=ra m
datos in authoritate Pauli ad Hebr. io ubi alteriis tur Christus, statim hune mundum ingrediens se in sacrificium terno Patri obtulisse, in eaque voluntate nos dicimur suisse sanctificatis quod seri non potuisset, nisi talis voluntas fuisset meritoria; cum non alio modo nos Chrissus sanctificet, quam merendo impetrando nobis sanctitatem , qua formaliter sanctificamur, ut Tririn docet sect. 6.c p. T. qtia propter otia, murandi sententiam
appellat periculosim. Deducitur i. sum huius scientiae haberi posse in somno, & in amentia eum somnus non haec. ' '
nisi sensus; lamentia non laedatilli organa, cum Duraud.
que usus huius scientiae independens sit a sensibus evorganis 2 id quod eum S. Tho. est sic disputant 34. Thom istae: An saltem Christns in usu huius scientiae potuerit se ad phantasmata tonuertere si hoe
importat puram concomitantiam cognitionis i fusae eum actu phantasiae affirmo cum S. Thom id fieri potitisse: si connexionem . vel dependentiam aliquam , uti sonat axioma , Oportet intestigentem phanta Maseemiari, omnino nego ob rationem 1fiignatam. 3 qua ratione potuerit Christus hber iisse determinare ad haec potuas scientiae obiecta, qua ad alia intelligenda. Suppono cum communi contra Hassu V ob multitudinem, varietatemque
obiectorii, diuersumque modum intelligendi, non semper Christi intellactum fuisse in adaequato actu huius silenti led modo fuisse in actu uniis,m do alterius obiecti iuxta suam libertatem. Ratio Rub quia nequit voluntas intellectum ad usum v-nhis porri s. qinam alterius obiecti appliene, nisi
illius aliqua saltem confusa cognitio praeeedat. Ad hoc igitur dicendum est sit finge, scientrum beatam, qua actu,&in se, aut saltem virtute Se in causa intuebatur in Verbo, quiequid per hane scientiam habitu eognoicebat.
Ad sumtamentum mura F, Maior intelligenda est, quando
cto, in eapax naturaliis modi operandi ipsius sub J lecti; seeus quando non est capax natu alis modi operandi subiecti. Alioquin neque scientia beata communicari posset Viatori, quia haec in omnium sententia independens est a phantasmatibus licet igitur non possit Viator per scientiam acquisitam, nisi per conversionem ad phantas nata intelligere. non tamen sequitur, non posse per scientiam infusam, quaeindependens est i sensibum Cum enim
hune errectum non habeat scientiae infusa,non poterit illum eommunieare subiecto. quo fit , ut etiamsi haec scientia data sit Christo ut maiori ad O
perationes meritorias exercenda , non sequitur,qii odilhi dari debuerit eum conuersione ad phan-
m. 7. o a' 33mestione q. concl.3. Fundamentum: Chrillus hane scientiana accepit accommodatam
modo cognoscendi humano, qui est, num ex alio deducere seu discurrere. Caeterum dii plicem hi distinguunt distursum alterum, quo ex noto
222쪽
α '. XX. sentia infuse anima Christ. Sectio II.
sus est, ut una notitia inseratur, vel causetur ab a-
decurrimi ad ignotum simpliciter: alterum . quo ex noto decuriimus ad ignotum secundum quid. I)rimum negant scientiae infusae Christi, nam Peream Clis istus omnia saltem habitu sciebat Concedunt secundum, quia poterat ex uno actualiter noto ad aliud actualiter tantum ignotum discurrere. Vci, ut centu explicat, ex uno noto secundum unum nodum, ad aliud ignotum secundum aliuni modum, ut cum quis ex eognito a posterio-i 4 per ruta, molietur ad incognitum a priori,in propter ques. Consi mri Durandin, quia non omnia simul actu per hane scien tiam intellectus humanus Christi considerabat ergo quando ex uno acti conlideiato recurrebat ad aliud actu considerandum, disclirrebat.
SECvNDA docet, scientiam insusam in Christo per se non fuisse discursuam , potuisse ainen ea Christum vi eum discursu ad libitum suae volun
pu. 2. Iund . licet haec scientia natura tua non sit discursiua, cumno sit acquisita discursu, sed .caelitiis infusa potest esse discursu a ratione subiecti, in quo est. Ccnsr.5 Tta. ex illo Matth. I7.ubi interrogante Christo, quibus reges terrae tributum acciperent, ashjs proprijsne an ab alieni se&respondente Petto, ab alienis . discui siue conclusit Christus; ergo uberi sunt L. TERTIA absblute negat, hanc scientiam esse
3 conel Hassueἰῶ t. a.cap. . are diff. 28sc P. z. Er sequitur , opinione eorum, qui dicunt, hanc scientiam in Christo scmper suisse in actu a. adaequato. Quae probabilior est. Fundam. haec scientia consistit in speciebus propriis, Mintuiti uis rerum,&in lumine infallibiliter inclinante intellectu advexitates cognoscendas:visiecit. 7. repugnat autem diccursus cum speciebus proprisisti intuiti uis rerum: nam discurrere,est ignotum ex noto deducere.Duo igitur discursus essentialiter supponit,nonique di sincurrenti nota,alioquin non deduceretvnu ex alio, sed utrumque simul aeque prim eognosceret: hoc autem est contra perfectionem huius scientiae quae omina repraesentat per specic proprias Confirm. Ideo nos per scietitiam acquisitam discurrimus, quia non omnia nobis repraesentantur per species proprias, sed per alienas per speciem namque accidentis arguimus substantiam, per speciem proprietatis essentiam ergo qui habet proprias species accidentis di substantiae , proprietatis Messentiae, non discurrit ex aeeidente ad subastantiam, ex proprietate ad essentiam, sed unico intuitu trumque simul eognoscit. Ne ad discursum sat est, unum cognoscere post aliud, vel comitanter eum alio;alioquin semper angeli discurrerent,quOties ex una cognitione transirent ad aliam vel per unum actii cognoscerent duo obiecta smul est
igitur ad discursum necessarium, ut unum arguatur ex alior
Vnde duo sunt ad discursum necessaria. Lot.---- snt duo conceptus formales*ealiter distincti. a. uti. ,... unus causetur ex alio, siue inferatur ex alio quod fit quando unum obicctum non repraesentatur per propriam, sed per alterius speciem Desectu primae conditionis, notitia, qua per hanc scientia anima Christi cognoscit Deum in effectis moti est discursu a quia licet Deus non repraesentetur propri t. sed a Iicini specie, non taliaeta cognoscitur distinino, sed eodem actu, quo cognoscitur effectus ipse quamuis respectu effecti is si intuitiuus respectu causae abstractivus de Latione autem discur
lia. Desectu secundae, non est discursus,quo angelus uno conceptu intuetur substantiam , alio accidens: quia licet si diuersitas conceptuum , non tamen est illatio unius ex alio. Ad fundamentum primae disting. maior accepit hane scientiam Christus accommodatam MI modo cognoscendi humano , ut alligato sensibus . nego; tapto etiam eognoscere independun- ter a sensibus per proprios quidditatruos rerum conceptus, concedo. Etenim sicut illam non accepit per eonuersionem ad phantasi nata, ita nec per discum m. Ad minorem concedo I modum cognoscendi humanum, ut alligatus es, sensibus. esse, ut unum ex alio deducat,cum per sensus non valeamus proprias crum species nobis comparare. Caeterum secundus modus discursus, ab authoribus primae sententiae assignatus, impropri est
Ad fundamentum secundae , nego, Christum V . potuisse per hane scientiam discurrere . quia dis p. alia currere supponit, ut probatum est, imperfectionem in speciebus. Vnde sicut non est in libertate Chiisti, mutare species sibi infusas cita ne illisper discursum ii, cum talis usus supponat species non esse proprias in intuiti uas rerum. Ad
Confirmationem , nego ex cisas. loco intentum
colligi; tum quia potuit Chiistus talem discursum formare per scientiam aequisitam tum quia potuit esse distursus voce tantum explicatus,
non mente formatus, ut se auditoribus accomm darcti
An scientia infusa ci isti 'irfusior
P Rixi sententia absolute negat; quam tamen .
apud neminem legi. Fundamentum haec scien tar:
tia communicata est animae Christi commensaintellectui humano sed intellectus humanusxhristi est impersectior angelieo: ergori scientia infusa
ipsius scientia infusa angelorum. SECvNDA absolute affirmat Mnauent .m 3. ιι st 'Iq. art.3.quast.2.ad vir. char art. u. 1. Pecory. Marsit quast. ro. in . parte articia xyo 12. concl.
Suare s. parte disputat. ro. . . Hassuma u.
a. p. q. Fundamcntum persectio, vel imperfectio scientiae non est attendenda ex onditione subiecti, cui communicatur, sed ex natura Iuminis & specierum, in quibus tarmaliter consistit sedi erfectius lumen, species intes igibi in infusae
iecta, persectiusque lumen commii nicatum sit animae Christi.species tamen communicatae sunt minus, uiuersales, quam angelis', utpote commenta intellectui impersectiori. Qv ARTAAdtinguit scientiam infusam habitu a i T. lem. actualem in hane rursus in abstractivam σε tot Mintuitiuam , docetque quoad habitualem &4ccualem abstractiuam . scientiam insusam Christi esse veleertὸ esse posse perfectiorem angelica, secus veris quoad actualem intuitiuam Scota an s. AE ct. q. quaest. q. Oche. Mem. Fundamentum
223쪽
Dist. XXI. Deficientia aequisita Christ.
S.,t, ad sciet illam actualem intuitiuam non con
currit species, sed obiecium praesens cum intellectu sed intellectus imperfectior eum eodem obiecto imperfectiorem elicit cognitionem : ergo inim intellectus humanus Christi sit imperfectior angelico . eum eodem obiecio praesente in persectiorem eliciet cognitionem intuitiuam. abstractivam v ro non concurrit obiectum,sed spe,
cies potest autem species indita animae Christi esse perfectior specie angelicaci ergo poterit e pestio abstractiva animae Christi esse persectior Lientia abstractiua angelorum quia ubi dericit potentia, sepseu species persectior. De scientia autem habituali probat i quia illa consistit in speciebus probabile autem est, animae Christi infusas esse species persectiores. Notanda est duplex scientia infusa per se altera Ordinis supcrnat. altera
AssgRTio Persectior aest scientia infusa supernaturalis Christi, quam angelorum; contra vero perfectior et scientia infusa naturalis angelorum, quam Christi. Fundamentum lumen insuisse in supernaturale perfectius est in Christo, quam in angelis ergo species tali lumini proportionatae. Sed scientia infusa supernaturalis consistit in lumine, speciebus Dergo Contra vero lumen naturale persectius est in angelis , quam in Christo ergo species tali lumini eorrespondentes: orgo scientia intus naturalis perfectior est in angelo, quam in Christo. Quia seu anima Christi ratione unionis hypostaticae superat angclos, quoad dona gratuita; ita ratione propriae naturae, quoad dona naturalia superatur ab illis. Iuxtam in hane duplicem scientiam infusam explicatur Sanctus Thomas. Fuudamentum primae tantum concludit destientia infusa ordinis naturalis , nam hae solaeommensuratur capacitati naturali intellectus humani Christi non autem de scientia infusa ordinis supernaturalis,quae commensuratur capacitati obc dientiali Ad fundamentum secundae,minor concedenda est, quoad lumen evspecies ordinis supernaturalis, quoad lumen & species ordinis naturalis. Fundamentum tertiae tantum probat de lumine, speciebus ordinis naturalis. Fundamentum Scoti, quoad scientiam intuititiam actualem, falsum stipponit, nempe eam non causaria sycie, sed ab obiecto. Nam scientia intuitiuae it quae est per proprium conceptum quid-
Au bridius abuerit scientiam acquistam, propriis actibus comparatam,
Christi, quae est propria Comprehensoris, Manimae separatae . quae res in proprio genere intelligit per species intuitnias a phantasmatibus independentes, a solo moinditas, similes ijs, quas Deus indidit angelis ab exordio creationis ipsorum. Disputandum de acquisita; quae in eo ab infusa discriminatur, quod
acquisita sit per species alienas abstractIuas . inv-
sua sensibus dependentes. propria animae coniuncta corpori mortali. Quam scientiam, praeter Mitis beatamis infusam, suisse is Chri lio constans est christo omnium Theologorum. Patrum sentcntia quia in Christo ut incomprehensores, viatore simul, non solum debuit esse scientia propria animae separatae ac beatae, sed etiam coniunctae corpori retrior- tali. Nam sicut in eodem fuerunt caetcret operatio nes humani, Viatoris propriet, ut cresceres, augeri dependenter ab alimento , Ioqui in late idonea, moueri cum defatigatione corporis, ita, intelli-gcre dependenter ab organis dissensibus , eum laborein consumptione spirituum. Eteni in sic uvpriores Oper tiones testabantur in Clis isto veri corporis humani mortalitatem, quam tuo nobis mcii talibus assumpsti ita totai tores veram animae humanae mortali corpori eo niuiiccae naturam. Alfiue hanc veritatem ad fidem proximc spectare censeo, ex uniuersali illo principio, in variis
Concilijs definito , quod in Christo,nt geminae
operationes, diuinaeis hvumanae naturae propriae. Nam quae humanae naturae Viatriciae mortali magis propria operatio, quam intelIectio a sentibus Norganis dependenso Nam licet controuersum sit, an hae scientia si diuersi ab infusa, nemo tamen Scholasticorum negat , animam Christi in hae vita intellexisse per intellictionem depe dentem a sensibus Norgaliis corporeis cum hac se propria operatio hominis passibilis ac mortalis, quam suis te in Christo Concilia testantur. Sola concertatio est, An hanc scientiam aequi a sitam Christus habuerit propriis actibus xlabo an θεε trare comparatam Ana Deo per accidens babitu e. s M. liter infusam. Nam etiamsi haec scientia possit Dis ἡ.ρνua propriis actibus scientis omparari , non repu- aiθ-ωgnat tamen illam a Deo insundi, cum ea depen- -o---- dentia in repraesentando a phantasmatibus, quam habuisset propriis actibus comparata . seu illaininsula sitit protoparentibiis, Salomoni, qualem ipsim et proprio labore sibi comparare potuissent, per species abstractivasia phantasmatibus rutas, dependentes in rcpraesentando a sensibus.
Duplex distinguenda est seientia aequista:
Alia memoratiua , seu experimentalis, quae est
habitus pluribus experimentis, leu i ta Pu cu' ea ενι τι
ca singulari , sensibus pereepta. Λlia discuritu aiisseis eirca universalia. De priore constat apud om memorMε-nes, fuisse in Christo proprijs actibus comta η - in ratam. Nam quando Christus coo noscebat lingularia per sensus, eadem ognoscebat per intellectum ἰ ergo sicut interior sensatio relinquebat sui speciem insensu, ex qua fiebat memoria senstiua . ita intellectio relinquebat sui speciem in intellectu de eodem obiecto sensu percepto. ex qua gignebatur memoria intellectiva. Est enim naturale intellectui ut dum sensus suum obiectum percipit , illud idem percipiat intellita usu quae intellectiva obiecti perceptio, quia naturaliter relinquit sui speciem, necessario generat
memoriam ii uelle liuam,de qua ad lithii. . 1 ιιcit
myi, quapassis est, obedientiam. De posteriore vero. qui putant, scientiam infusam. aequisitam non discriminari,negant hane fuisse in Christo proprijs actibus omparatam , sed ab initio acceptam. Ita
Controuersia est inter eos, qui huiusmodi scientias . si
224쪽
Dθ. XL msimila equisita Christi.
eαμ, quoiore et Paludant quastionei fine Limini tisisset autem damum . Salomonem 3 si .L-a, usus proficieba Apientia crasatri de in Prophetas, si non nisi tantum huius scientiae inere . caput admis in ista, Duticit ex is, qua passu est, mentum habuisset, quantum proprio studio sibi inobedentιam Suastat,qutatione so sectione a. assim vita mortali acquisiuisset eum non potuisset tam mantium . illam Christum habuisse infusam per breui tempore, tot species rerum sibi per sensus accidens. . comparare , quot isti a Deo infusas acceperunt; Eandem docere videntur illi Patres, qui eitata cum non nisi paucorum obieczorum experimenis Lucia exponunt de incremento sapientiae solum talem notitiam in hae vita Christus linuerit. secundum apparentiam QOpinionem hominum, Hanc sententiam confirmant Athanas libro quos citatos habes d quiaιιο ne in fictione .quibus quaint contra Arianos fine i Crrasi Alexa/iari adde Anselm libr. r. ων Dei homo, cap. s. ubi uibro decimo thesau. cap. stytimoaila sic: o βριω- .a. his , explicans locum Pauli, Dia cite p. qua passis est, o a quatenm Ue sapientia est, praves focitra Albang. obedientiam se scribit merbum Ἀωο propositam fi mamia in sapienta proficit , transiendem pa-atime', didicit, duobus modes intesti potest. Aut enim,' humanam naturam deificata nimiruia et organum didicit, dictum estpro eo, quod est, abho dissere scit Auntrafacta P pereamssem energιam exerceret,
rociscit Et a Zian orationem laudem Basilij ID, inquit, latale orsapientia, gratia' ciebat, non quos haιnisi incrementum caperent, quid enim reo,
quia paulatim patefierent lucerent. Probatur I hic modus habendi scientiam , est perfectior Christus autem ab instanti suae conceptionis fuit quoad omnes proprietates naturae humanae persectissimus ergo ab instanti concepti nis habuit illam 2 hanc scientiam habuit Adam
in ipso momento sit creationis ergo a sortiori illam habuit Christus 3 Christus ab initio habuit
omnes virtutes morales infusas, etiam ordinis naturalis ergo etiam scientias tum a paritate rationis: tum quia inter virtutes morales est prudentia, qua reliquae virtutes in operando proxime regulantur.' prudentia autem supponit notitiam speculatiuam principiorum,4 conclusionum. q. Christus ab initio uti potuit ratione, non modo in actibus supernaturalibus, verum etiam in naturalibus:
ergo ab initio debuit esse instructus omnibus scientijs, etiam naturalibus. s. vel hane scientiam acquisiuit per disciplinam ab ho nune vel perinuentionem a rebus. Primum dicit dependentiam ab homine secundum a rebus Gutrumque repu-ina persectioni Christi ergo. 6. sequeretur, hanc cientiam fuisse in Chr.sto impenέectam, cum non potuerit in toti sua viti Christus aequirere sibi spe
4. - SεCUNDA docet, hane scientiam fuisse Christo
a Deo infusam non ab exordio suae conceptionis, sed in adulti aetate;non totam simul, sed progrcssu temporis, prout organum phantasta: quae ad sum huius scientiae concurrere debebat, successive disponebatur ad phantasnata formanda: ita, in qualibet aetate habuerit scientiam omnium carum rerum, quae in tali aetate homini inesse poterat.
nt..ia... HAN 40ςςn Recentiores aliqui , ut saluent, quo pacto in hac scientia vere proneerit , iuxta
illud Lucra. I. IEsvs Proficiebat septent astatarrita alia vero parte, in udd Christus in hae scientia fuerit ita perfectus, via nulla creatura docerii tuerit. Saluatur primum : nam in hae sententia iuxta varia aetatis incrementa, varia accipiebat in
r assumpta prolici cbat in sapientia Verbi sum- Ur, inquit, lentia Dra, Me es fluus Dei nostra
naturam, Paulatιmque tum verbia, tum fictis ri
Tha Ti absolutesnegat hane scientiam a cepisse animam Christi a Deo infusam, sed illam λ .c- proprijs actibus progressu temporis sibi compa scripta νε,
inscundum Luca Iesis proficiebat Uuntiari aetate. Vbi etiam refutae argumenta Lirari P ι earis, Argen. mi distinctione A quaestione l. articu
conclusione 3. Palativi dispalatione 2. Hassura tertia parte ἀθutatione M. aea. cundo, Qua sentenis pro-
Esthontario seripturae: nam hae absolutet triabuit Christo prosectum in scientia, Lucca, Iesus proficiebat sapiemisa, atate ubi eodem modo di
citur profecisse sapientia , ae aetate, ut Ambrosis notavit 6bro de Incarnatione cap. 7. at aetate I secit, verum carnis augumentum acquirendo ergo& sapientia, venum humanae scientiae incrementum , propae actibus& labore sibi comparando. Hebraeorum Et quidem cum G φῶ- ι, iudicit ex bi qua passi est obedientiam. Quibus aliquaris scientiam per experientiam obediendi aecessisse, Christo in tempore , quam non habuit ab initio suae conceptionis , manifestii α , ut Patres de Interpretes otiane testantur. Isaiae 8 Ansequa, sciat puer c sermo est de Christon vocare πι- trem suum, O matrem am . . in queat locumerementa huius scieotiae, quae singulis ipsius aetati l Hieronymiis: Cumque, inquit . exparte nunc, bus respondebant. Saluatur secundum jam in t eat . ex parte prophetet, pruinquam possit esse' u aetate tantum Christus accipiebat huius bEI- O meruo vocare eum Patrem
Incrementum , quantum in ea aetate sibi&postibile foret. Quo fit ut nunquam fuerit in tali dispositione, ut ab aliqua creatura in hac scientia doceri potuerit:cum in nulla aetate fuerit alicuius incrementi huius scientiae apax, quod illi diuinitus insusum non fuerit.
Confirmant etiam in hae scientia debuit anima Christi superare iteros homines t non supe-tνemsuam calestem in aum adtae in ιπ etia est improste possin ore. Ex quo colligit profectum Christi non modδ in ea terna facultate vocandi Deum Patrem , matrem suam caelestem Hlea rusalem, sed etiam in interni scientia eoun scendi. - ων Est, osormior Patribus,qui passim in hac scientia . . .,a . profectum tribuunt Christo Domino Ambros Pareati ra
225쪽
Dismi. XXI. Deficientia ac uista Chricti et o
his citat. AInearnatione eq. mimo explicans alta tellectum agentem latiua sua virtute, per naturara verba Lucae, Quomodo , inquit, proficiebat se luem specie abstractionem.Sed contra: licet saluentrientia Dei doceat te ordo verborum. Prosiectu era/u, ct prosterus spientia, stahumana est. Ide, talem antepi amisit, sic enim ipse legit IE sus proficiebat atate Er μιωtιά non ut cum Hieronymo Vulgata vertit, sepientιac aetate ut secundaιm iam
nem crederes iactum. . tia emm non iuuinitatis,sed
corporis est. Erιν Proficieb.t atate hominis proficiebat sapιentia hominis Sapientia autem 'nsu proficιt, ain. a sensu sapientia August. bbro tertio contrata Omm. cap. 23. ita scribiit Legimus quulem, quod si proficiebat arare o sapientia i est gratia Dei erat in illa: secundum formam hominis , quam pro bu accepι ex nota , non secundum formam Dei, in qua non ahenum arbitratus est, esse aqualis Teo. Verumtamen etiam nes forma hominu legimus eum atate Iaprentia prostrisse non tamen, ut ex non bono bonus seret, credendo meruisse Fulgentius libr. r. ad Trasim dum capit. 8 ut ostendat, in Christo veram fulisse animam rationalem:
nima gιtur humana, inquit, qua rationis capax naturaliter falla est, bonum malumsi infore chrisso nescisse, citura, auae secundum Euangeticam veritatem, an Puer Iesusapsentia orgratia profecisse narratur: qui sic ex verbis euangelicis oncludit: P am ficu carnu est . atate proficere se anima ,s- Τυ 'pienιι est ratιa proficisse Euthymius in a Lucae: nquam puer, inquit , lege humana natura paulatim proficiebat Beda citat a Glossa in eumdem Luca a. Sicut est carnis, Mare proficere, sic est anima ἀ-tionalis , Apientia 2 gratia proficere. Non Mod hoc egueri susiepi r Deli, praesertim cumsupra ρθ-nuisuis e sepientia desieribituroiaquia hoe pro reme-d nostra sisti cipere elegit. ut eum caro, amma rationatu a Deo scipitur utraque paruersiae r. Lainmitin Laurentius Iustin libr. de casto coaenis Verba cap. o. hanc sentcntiam expressit Sic med ator noster
plenam de dolorum natura , de ualitate tentatιonum,
or bui modi habebat notulam e Dub eadem expertu est, auadam ut homo didicit, qua prius tanquiam inexpertus nesciebat. Et paulo post concludit. Ita- aue exsensi es scientia, perficiam, purm homo e qua ad humanitatem attinent, posseda noti-
ex C..tilis, πη μ' in t orat Cyrilli Alexand de , octasAM- mittit in Christo humanae sapientiae prosectum. Eundem prosectum admittit in s. part rar quodam Schalio orisside rigeniti Incarn. capit. I s. e. Ergo corporale quidem et augmentum e est pro Eius gratia, μιμιιa humavitatis magis mensura conuenit: Esem vero Deum Verbumpersiam naturam perfictissimum confitemur,non egenum notitus, noμ-
Demum quod haee sent. sit veritati consormici'. prob. melius, ac magis proprie in Christo saluat naturatum actionem intellectus agentis abstrahendi speciem intelligibilem ex phantasmate immediate a coproducto:haud tamen siluant naturalem actionem sensuum externorum transnittendi species sensibiles ex cibi cstis haustas in phantasiam, &iplius phantasiae naturalein actioncm producendi phantasma expressum, excitatae ab ipsa specie sensibili a sensbus exte nis naturaliter transmissa. Nam sicut iuxta .sent. non saluatur naturalis actio intellectus agentis absti aliendi ex phantas nate specie intolligibilem AElimia in supponitur a Deo immediate producta: ita nee iuxta secundam, si iratur na turalis actio phantasiae producendi phantasma expressum, ut excitatae mmotae specie transmissa aiensibus exirenis naturalisque actio sensuum exinternorum transinittendi in phantasma eum illud iam supponatur immediate a Deo productum. 2. s. Aut liuinanus Christi intellectus sus est hae scien P m d 'tia per accidens infusa in ipsa infantia& pueritia, aut tantum in aetate adulta. Si secundum, trustrati otiose illa ponitur infusa ab exordio conceptionis quae habitura non erat actum nisi in aetate ad ulta Si primum, an haec sentcntia nouum mira culum tingit absque nccessitatemam cuin ad viam huius scientiae necessatio concurrere debeat phan tam, quae propter organi indispositionem non est in infantili aetate ad operandum idonea absque necessitate fingitur miraculos illa operata fuisse ante tempus idoneum. Confirmatur haec sententia non seruat eandem proportionem in sensibus internis , quae seruata est in exicrnis humanae naturae Christi. Nunquam enim Christus vias est ministerio alicuius sensus externi ante tempus aetatem idoneam ad talem usum ergo ne putandum est, illum viam fuisse ministerio alicuius sensus interni ante tempus istatem idoneam ad
talem usum. 3. Aut eorum obiect orum, quae per sensus externos actu Christus cognouit,sibi species compara , Tuit propria virtute intellectus agentis;aut non sed πιαιο- adeaeognoscenda sus est speciebus, vel phantas ιαν, matibus a Deo immediate productis. Si secundum, iam contra naturae leges vis insertur multis causis naturalibus, ne sua naturalia munia naturaliteraeanti sensibus externis, ne in interno sensationis suae speciem transmittant internis, ne motivi excitati ab externis per specie transmissionem naturaliter operentur intellectui agenti, ne speciem intelligibilem eruat ex phantasmate expresso. Etenim sicut naturale est, ut praesente obiecto sensibili ipsus species imprimatur insensum externum; ut sensus externus obiectit pecie excitatus sensati nem eliciat:ita naturale est, ut scusus externus sensationis suae speetem in internum transmittat;ut 0-ternus specie exterioris sensationis excitatus sensain
propriam opcrationem humanam intellectivam, tionem eliciat ut intellcctus agens ex interna sen- quae consistit,ut illa procedat ab homine iuxta eur satibne phantasei melligibilem speciem de quid- sum legem naturalem, scilicet ab intellectu in ditate obiecti abstrahat tandem, ut intellectus pos stiusto specie intelligibili . abstracti naturali vir sbilis, intelligibili specie instructus , intellecti tute intellectus agentis ex phantasmate per exterio nem exprimat cum tamen in hae sent vel omnes, res sensus in phantasiam transissso. vel alique ex his causis naturalibus a suo naturali Α occurrunti ad intcllccxione humana Christi eoncurrisse ipsitis intellectum agentem, abstrahendo speciem intclligibilem ex phantasmate, non quidem pet sensus externos in phantasiam tansmisso. sed immediate a Deo producto Putant enim, non species intclligibiles,sed phantasmata progressit cinporis fuisse iii anima Christia Deo producta, ut sal
munere peragendo contra internum ipsarum impctum, cessare debuissent. Si vero dicatur primuin tunc interrogo et aut species eiusdem obiecti, eruia ope intellectu ag m tis hyisti ex phantasmate per externos sensus, iaci, a- transmisso, est eiusdem rationis cum specie , vel ab his ori Deo immediate infusa , vel ex phantasinate imme βαβαem Mdiate a Deo producto abstracta p. aut diuersae. 1 Noa
226쪽
168 Dist. XXL Uientia aequisita Christ.
Non diuersae: nam haec scientia, etiamsi a Deo immediate infundatur, est eiusdem rationis cum ea; quam intellectus humanus proprio labore bicompararet. Si eiusdem rationis ergo dabuntur si-inu in eodem . intellectu duae species , duaeque scientiae eiusdem rationis de eodem obitrio;& consequenter alterutra erit naturaliter superflua &otiosa. it. Occurunt negantes, huiusmodi speetes, etiamsi Oeeureum nesciusdem obiecti sole otiosas quia species co-AE serii parata proprijs actibus repraesentat obiectum cum ordine ad sensationem intuit luc infusa, eum ordine ad sensationem abstracalve. Sed cotura: tum quia etiam species insus repraesentat obiectum cum eodem intrinseco respectu ad sensationem, eum quo illud repraesentat acquisita. Quod autem aequisita repraesentc obiectum eum ordine ad sensationem actu praesentem, non tollit, quin etiam insuli repraesentans obiectum cum ordine ad eandem sensationem actu non
uam non requiritur praesentia obiecti:
cit, vi sit propria ipsius obiecti, quod repraesentat. Clim igitur Deus infundat speciem propriam illius sensationis, a qua abstracta fuisset, sprqprijs actibus comparata fuisset, non minus erit intuit tua , ut a Deo infusa, quam propriis a
libus comparata. Tum quia totum id, quod diei species a Deo inissa, includitur in specie proprio actu comparatara quae repraesentat obiecitum eum ordine ad extetnam sensationem, prout aliquando fuit praesens haec autem repraesentatio est ordinis ad externam sensationem.
Ie sari L quem includit etiam species a Deo infusar Ggo quicquid dicit species a Deo insuli, in eludit ut in specie proprio actu aequisita, licet hae supra illam addat, quod talis sensatio suerit aliquando
Aliter respondere possent eorum dumtaxat obiectorum species fuisse a Deo humano intellectui Christi infusis quae nunquam per externos sensus Christus fuisset percepturus , non autem eorum, quae aliquando erat percepturus.Sed contra hoc tantum potest diei, ut saluent, quo
pacto in Christo non fuerit talium obiectorum ignorantia: at hoc recte saluatur per scientiam per se insuaam , qua eadem obiecta persectiori modo Chr.stus cognoscebat. Vnde non poterat dici habere ignorantiam illius rei, quam per altiorem nobilioremqtie scientiam persecte cognoscebat Sicut non dicitur Astrologus perfectὰ
per causas cognoscens suturam eclypsim Lunae, l-lam ignorare , ex eo tantum quod illam eandem non cognoscat ex testimonio alterius.
Dic Es d fisar. 6. M. I. doeui, ideδ a principio suae eoneeptionis communieatam fuisse Christo gratiam habitualem cum omnibus virtutibus infusis quia debuit Christus habere omnem
capacitatem obedientialem expletam, alioqui luxta I rarnem non fuisset plenus Gratia ergo tiori debuit etiam ab initio suae eone eptionis habere scientiam aequistam, ut haberet omnem capacitatem naturalem expletam , alioqui nee diei posset plenus veritatis, cum etiam scientia acquisita sit scientia veritatis. Confirmatur, omnis p sectio debita humanitati Christi , quae non repugnat fini Incarnationis , statim ollata suit
Christo sed eientia aequisita, ratione nionis hypostaticae , est debita humanitati Clisisti,
non repugnat Incarnationis finiri igitur statim in ipso conceptionis metentosuit illi collata. Respondeo negando consequentiam, quoniam, M. ut disput. i 6 secti. i. gratia habitualis necessaria fuit a 'sin anima Christi, ut in ea proxima connaturalitate reciperentur&cxisterent virtutes infusa, quae ne cessariae fuerunt in Clinsto ab exordio suae conceptionis, adactus supernaturales meritorios connaturalius, perpi incipi lim scilicet completum intrinsecum exercendos. Quam necessitatem non habuit scientia acquὶsta, quaecum sit ordinis naturalis,sipponit principium intrinsecum completum ad
illam exercendam. a. quia cum gratia habitualis nos proprijs actibus creaturae comparabilis , sed a solo Deo producibilis, non debuit expectari per fecta Christi aetas, cuius actibus acquiri posset, sed a Deo ipso momento Incarnationis produci: nam ipso momento fuit in Christo necessaria, ut proximum subiectum connaturale ad recipiendas vir .
tutes infusas, quarum actus meritorios statim ab instanti suae eonceptionis expit Christus exercere. Contra vero clim scientia acquisi natura suap praesentem, si intuitiua nam ad speciem intuiti I sca propriis actibus scientis gigni, alioqui ad ari sed suffici ctus meritorios exercendos,Christo necessaria non
fuerit, non debuit a Deo immediatὸ produci sed
propriis actibus ipsius humani intellectus Christi
Vrges. Saltem gratia habitualis est comparabilis actibus meritorijs in tamen ad maiorem Christi persectionem fuit illi infusa ante ullum meritum in ipso conceptionis exordio ergo etiamsi scientia
acquisita. Neg. consequentia.nam gratia,& virtutes infusae adactus meritori praerequiruntur,ut prin
cipia per se necessaria ad substantia ipsam actus se- pernaturalis sine quibus humassae Christi ne est
te non essent simpliciter ab intrinseco potentes alhuiusmodi actus Scientia vero acquisita non praeis requiritur, ut principium per se necessarium ad ctum talis scientiae eliciendum; nam licet ad ex ercendum actum scientiae acquisitae praerequiratur species intelligibilis obiecti sensibilis, ad eam tamen acquirendam erat in Christo intrinsect&completa facultas , nempe intellectus agens ad illam eruendam ex phantasmate phantasia ad ex pressum phantasma formandum e sensus externi adspeetes sensbiles ex obiectis sensibilibus hauriendas easque in internos sensus transmittendas.
Hinest, ut impersectio fuisset in Christo,gratia rei virtutes infusas sibi promereri, peractum non procedentem a principio completo intrinsecor Nulla autem fuit impersecatio per actus scientificos aequisitam scientiam sibi ex rebus ipsis comis parare; cum actus talis scientiae supponat in Christo completum principium intrinsecum operandi.
Instabis t. Esto eientia acquisita non praer quiratur ad substantiam, praerequiritur tamen adi ei litatem tus ergo saltem propter hane facilitatem debuit a principio infundi: cum maior persectio sit, exercere actum cum facilitate, quam sine facilitate. 2 potuit Christus per actum virtutis ordinis naturalis, qui completum principium intrinsecum in Christo supponit, gratiamin virtutes infusas sumi naturales sibi condigne promereri: ergo propter hoe non fuit necessarium, habere illas intusas ante ullum actum meritorium. Ad I. neg. conseq.nam operari cum difficultate, proueniente ex modo operandi humano, nullam notat imperfectionem priuatiuam, sicut talem impersectione notat, operari absque principio intrinseco Opleto. Vnde videmus, caeteras functiones humanas Christum operatum fuisse cum omnibus iis difficultatibus, quas tales iunctiones secu naturaliter
227쪽
Dij. XXI. De scientia acquisita Christi. zo9
liter afferunt , ut ambulare eum defatigatione eorporis , comedere cum esuries, cogitare tristia eum interna animi molestia&dolore. Ergo etiam hos actus scientificos exercere voluit cum ea difficultate,quam secum naturaliter affert haec humana scientia , ad maius meritum, & experimentum naturae humanae. Vnde illam exercuit cum eonsumptione detectione spirituum, quae per se laborem affert igitur, licet fortasse suisset maior peram in Christo naturam humanam ijdemq; uno loco negant prosectum scientiae in Chri- sicand
ito, in alio concedunt. Constat, he Hieronymo,
qui in II. Ierem Farmina earcumarrit virum , omnem profectum, praeter aetatis incrementum, negat Christo Iuxta incrementιν aetatu per agrim
infantiam, proficere videbatur sapientsa ct aetate sed perfectu vir in ventre foeminastitis mensibia continebatur. Contra vcro explicans illud Isilae 8 Ant
sectio physica cillos exercere cum facilitate; tamen i quam sicia puer vocarepire uum, matrem fuit maior per momoralis, quae ad meritum ma expresser in Christo concedit huiusmodi humanaegis conducit, illos u dassicultate exercere.Ad 2. con sapientiae incrementum, ut supra inseimui, qui cedo, potuisse Christum per actum virtutis ordinis i ιιar. his. Curiem homo, negat Christo humanae naturalis, qui completum principium intrinsecum inco supponit. condigne sibi promereri gratiam,ac virtutes insutis: veruicitamen nego, hoc fuisse Christoeonnaturale, sed violentum& contra internuimpetum supernat quem ratione visionis,&amoris beati fiet habebat, operandi omnia propter
Deum. Unde multi probabiliter opinantur,de quo infra, non potuisse Christu operari, nil illud quod iudicabat esse perfectius & consequenter non nisi sapientiae profectum, illum Hostea concedit in s. cap. ad Hebr. Non enim scire potes a illorum Libo-
axioma applicat Christo Ex acerritate tormentorum, quapertulit, didicit obedient/am,rdest,experimet cognouit laborem obedentia Bernardus, quilis πιι
2. super Missus es, omnem humanae sapientiae profectum negat in Cimito, eundem concedit intrat . de gradibus humilitatis c. a. Cum agitur videas cir propter Deum summe dilectum, qui est modus o l sum in una quιdempersona duas haserenaturas,unam perandi omnium persectissimus: proinde nequibat qua semper fuit alteram,qua esse coepιtro secundumse- exercere actum virtutis naturalis , nisi ut impera i piternum sium quιdem esse, per omnιanos secun- tum&direetu macharitate. Adprob. conseq. Prin iacm temporalem vero, multa temporaliter expertumcipalis argv. esto scientia acquisita, sit aliqua scientia fui . cursatm-Atas, ut eis tempere coepit ex ear veritatis nego tamen Christum non potuisse dici ne, cearnis quoque miseria scire coepisse, Eo dumta-
plenum veritatis ante scientiam proprijs actibus co- paratam:quia cum omnes veritates quas per acquisitam scietiam Christus comparere potuisset persc-etiori modo haberet per scietiam infusam per se, nopoterat defecit u scientiae acquisitae,no dici plenus veritans. Vnde scientia acquisita non afferebat nouam veritatem intellectui humano Christi, sed nouum dumtaxat cognoscendi modum eandem veritatem. Ad confirm. disting. maior. omnis persectio debita humanitati Christi, tuae naturaliter non postulat, proprijs actibus ipsus humanitatis coparari, statim collata fuit Christo,concedo;alia nego ut costat dereliquis parsectionibus naturae humanae, quas non statim,sed perincrementa aetatis acquisiuit.Vnde ad poster. par. minoris, nego, sini Incarnat aliquo modo non repugnare Christum habuisse scientiam aequisitam ab exordio suae conceptionis a solo Deo insufam .Nam finis Incain fuit, δum per actus humanos,humano modo exercitos, veritatem naturae
humanae persecte in se experiri. Tum per ipsas difficultates, quas in operationibl. humanis experiebatur,pro nobis mortalibus increri, simul compati, iuxta illud Hebr. s. Didicit ex js, quapa ι est, obedientiam:&Hebr. q. 2 - enim habemus pontifice, auison pinu compat infirmitatibi nostris tentatum per omniapros ititudine absiuepeccato. At quis non videt magis Christum expertum suisse modum operandi naturae humanae, magisq; nobis experimento ipso Minereri, compati potuisse s scientiam acquisitam proprio labore & exercitatione, quam a Deo immediate infusam habuisset
Adargum . primae: Ad Patrcs pro ea citatos, Resp. I. illis opponendo alios dinii mero plures&authoritate maiores, a nobis pro nostra sentent.citatos 2.
Plerosque ex citati locutos fuisse de Christo vi Deo scilicet quia disputabant contra Aria qui
perfectam scientiam negabant cisam Verbo unde Athanasius,&Cyrillus prora sententia citati, hos haeret leo conuincunt, huiusmodi sapientiae incrementum non referri ad Uerbum, sed ad naturam humanam Christi ex ipsis Verbis scripturae . quae cuin sapienti pio sectum exprimeret in Christo, via caenomine IE sus,quod impositum est ad signi- De Acarnatione Tomm VI.
xat modo cognιtronis, quem docet doctio earnis 3. exinplicari eitati Patres possunt de profectuis incremento scientis simpliciter,qui non solum affert nouum cognitionis modum,sed nouam cognitionem simpliciter. Qui profectus cst simplieiter in Christo negandus: quia elim per scientiam insusam per se omnia a principi nouerit, nullam potuit noua de rebus cognitionem per scientiam acquisita cominparare sed nouum dumtaxat cognoscendi modum. Ad rationem i. Resp.esto talis modus habendi scientiam si perfectior, quia tamen non est conna M8 turalis;quae connaturalitas maxime spectanda est in persectionibus humanis Christi, non debuit a Decia principio insundi, sed progressu temporis actibus
ipsius humanitatis acquiri.ita licet persectior modus sit, habere humanitate a principio persectam, quia tamen hic modus non est connaturalis homini,qui suam perfectionem acquirit perincrementa aetatis, noluit Christus illam a principio habere persecta, sed progressu temporis per successu aetatis incrementa. Hic enim modus magis congruebat Incam nation Asini, qui erat, ut pero a Fratrabω laretur is assumptae naturet veritatem ipso humano operadi modo,&experiretur in se, &manifestaret alijs. Vnde minor intelligeda est de persectioni η 'bus superia. quae dantur humanitati ad exigentiam unionis; non autem de naturalibus, quae dantur adcxigutiam ipsius humanitatis. Hoc enim inter proprietates supernat. naturales intercit in Christo, quod in illis attenditur proportio cum vnione personali, Mideo statim &cum omni plenitudine sunt insula in his vero attenditur Droportio cum natura humana,&modo ordinario uo solent acquiri .ut hinc magis eluceat veritas naturae humane in Christo Domino. d a. neg. consequenzi. Adβικα tum quia Adam conditus fuit in ea aetate cui talis iam. scientia debebatur ad recte obeundum munus, ad quod latim fuit a Deo electus, ut Dominus&Monarcha totius niversi. Tum quia non habuit aliam scientiam, a qua iuuari poterat, ut Christus. Hinc tamen non negatur,etiam Adamum progressu temporis,propria experientia dabore,eandem
scientia a Deo per accides infusa, sibi auasisse Ad s.
228쪽
Distut XX Descientis acquisita C .
ciendos aptus meritorios erga Deum, debebat ex alia regula proxima, quae erat notitia abstractiva
Dei , facilitatem sibi acquirere ad eosdem actus
Quod autem in eadem oblectione tangitur de prudentia infusa Christi, quae necessaria erat alvirtutes regulandas . respondeo, in Christo duplicem fuisse prude iniam unam infusam; alteram acquisitam se ut duplex fuit scientia, infusa &a qui illa. Porro prudentiam infusam accepit ab initio suae conceptionis cum elisu. virtutibus ins pendente a phantasmatibus . sola notitia per se sis: acquisitam vero sibi comparauit ex plurimis ex-
infusa, celte nego antcccdens nam vii tutes mora licrimentis.
I acquisitae in mea sent. non sunt aliud, quam ip- Αω . Respondeo, Christum ab initio uti pos species exirequentatis actibus virtutum magis uisse ratione cum conuersione ad phantasmata,' ae magis persectaeis dispositae ad elificacius,promp- ego sine convcrsione ad Ohantasmata, concedo.
tiusque voluntatem permovendam ad consimiles j Ex quo sequitur, principio tantum debuisse esse
actus exercendos, ipsi meliori obicri repraesen i inst luctum scientia infusa per se, quae operatur sinetatione. Igitur non poterant in Christo esse virtu conuersione ad phantasmata; non acquisita, quae operari non potest sine conuersione ad phantasin Raesp. hanc scientiam Christum non ae-
ab. liqui negant conseq.quia cum scientia acqui- Acimia sta exerceri non possit sue ordine ad phantasmata, nonracbuitis aetate infantili, in qui organum phantasiae nondum cst aptum ad phantasmata sor-
manda, a Deo infundi. At velo virtutes acquLstae , cum omni exerceri etiam absque ordine ad phantasmata, regulatae tantum per notitiam infusam a phantasmat. bus indepcndentem, lcbuc-runs ab exordio incarnationis infundi, ad maius exercitium virtutum. Sed quicquid sit, an virtutes ac qui litae exerceri possint absque notitia de-
tes morales acquisitae ante comparatas species de
frequentatis actibus earundem virtutum, inquarum specierum recta dispositione huiusmodi virtutes radicaliter consistunt. Hanc resp. indicat citas loco Laurentius Iustin. Longe elemma bus Adicit humana condolere s-m postquam dolorespertulit quam ante,ardenti Uieuit ex corde. Vbi vides, maiorem promptitudinem
hune Patrem in Christo agnoscere post secquentatos actus virtutum , quam ante quia nimirum post requentatos actus virtutum anima Christi aequisiuit habitum facilitantem ad eosdem actus exercendos. Sic enim intelligendum est ad uer hium amplius cardentias, non pro struentιὰ , atque iniensiti, sed profacibim maiorem quippe facilitatem experiebatur anima Christi ad actus o bedientiae, reliquarum virtutum post multos freta. Ad quisuisse ex magisterio humano iam hoc non decebat supremum Doctorcin qualis erat Christus; sed propria inuetione, quod nullam notatim- perfectionem. Sunt enim res,ligna& voces diuinae sapientiae: unde se ut discere a Deo, nulla est imperfectio; ita nec a rebus, quae Dei sapientiam manifestant. Ad 6.Respondeto ire. nsne Commenti,omnia obiecta naturalia oblata fuisse Cliristo ministerio angelorum vi ex illis Christus species desumeret. Sed hoe est improbabile. Ad argumentum igitur respond. non oportuisse Christum per hane scientiam cognauisse omnia, sed multo plura, qua quivis alius homo naturaliter cognoscere possit,ob perspicuitatem ingeni j, quo ex uno principio plures conclutiones,& ex uno effectu melius causam itum non solum ex frequentatis actibus virtutum
et moralium aequisiuisse habitum facilitantem ad
ι- .is via consimiles actus elicicndos sed etiam ex frequen
suo, L lati actibus virtutum se vernaturalium consilii facilitatin lem facilitatem acquisiuisse ad eosdem actus super- tu pulse naturales exercendos Vt nos ipsi experimur inui r non solum ex frequentatione actuum virtutum
naturalium Iacilitate in comparamus ad alios con-
smiles actus exercendos sed etiam ex frequentatione actuum virtutum supernaturalium consimilem facilitatem experimur ad alios actus supernaturales consimiles exercendos. Haec tamen doctrina in Christo intelligenda est, quando exercebat actus supern ex praeuia notitia aequisita , non quando ex infusa quia quando ex infusa, non poterat per species ex frequentatis altibus aequisitas ad eonsimiles actus magis facilitari sequia cum
notitia infusa sitirliuitiua per proprias species rerum, non est capax perfici per species abstracti-uas&alienas. Caeterum etsi ad omnes actus virtutum supernaturalium insea Deum, poterat Christus uti notitia intuitiua per proprias elicita ad a.
ctus tamen nitorios erga Deum , non poterat
uti nisi notitiae abstractiva per alienas species cum
nequeat Deus extra vilionein beatam quae ad actus meritorios circa Deum idonea regula non est, intuitiue cognosci. Proinde ex frequentatione actuum erigam cum semper acquirebat mai rem facilitate. n. ortam ex speciebus frequentatorum actuum , melius dispositis ad humanam voluntatem Ch isti per mouendam. Nam etsi illa summMn facilitatem ad operandum circa Deu quentatos actus, quam ante. Pro quo nota, Chri l penetrabat. Nec dici poterat talis scientia impe recti, tum quia maior ab aetate non exigebatur: Tum quia haec eadem iuuabatur scientia infusa per se aqua etiam iuuabatur, ne pro salso verum, aut pro vero falsum iudicaret. Α argu muta secundae patet: Etenim licet Chri Rus non acceperit scientiam acquisitam immediate M V
a Deo, sed illam proprio marte sibi coinparauerit,
adhuc a nullo ho in ine potuit illam doceri: tumpi opter sublimitatem ingenij quo anima Christi
pollebat supra omnes hominos: quippe quae ex una veritate multas alias colligebat. Tum quia ex infusa iuvabatur ad p.r acquisitam perfectius comparandam. Tum quia doceri proprie,est nouam veritatem ab alio addiscere: Christus autem nullam
potuit nouam veritate . a creatura addiscere, cum omnes veritates , quas potuisset a creatura addiscere, nouciat scientia insusa. Ad constari negari a 2'po Ni hi istum in hae scientia acquisti non superisse Adamum, Salomonem&Prophetas: nam etsi pauciora Christus per sensus cognouit, ex illist men adiutu in scientia infusa potuisse multis plures species acquisitas sibi comparare,qua in per i talionem habuerint Adam, Salomon , Prophetae. 2. respond.non fuisse neeesse, ut Christus illos superarit quoad scientiam acquisitam, sed sat fuisse l-los superasse quoad scientiam infusam. Ad Atha 4 . nasum,&Cyrillum, cum dicunt , humanitatem, Christi profecis in sapientia, in quaeratocificata, sensus non est, illam profecisse, successive accipiendo incrementa humanae sapientiae immediate ab inereata sapientia , a qua deificabatulci sed hi alius, nempe illam successive profecisse quo- habebat ex visione beata, quia tamen illa non e i ad manifestationem diuinitatis apud homines perrat proxima tegula, sed tantum remota ad eli l opera, quae successive coram hominibus patrabat,
229쪽
D0 .XX Tuscientia aequisi MChristia II
quibus semper magis magis diuinitas hominibus innotescebat se enim habet eis loco Athanasiis: Corporisψιtu erat proficere, quo Proficiente pro-frcit in eo exhibitio Deitatu eoram ilia, aut imum ι-debant. Q nrio Arem magis iumnita reuelabaIur. tanto pum.uraria crescebar hominis adhomines. Et infra : Ita enam augescent magmmaene corporis. a crescebat meo dimitatu manifestatis , innote-
'cebat iu apud Omner, Esum esse templum Dei. Deum-
ue in erus corpore existere. Eadem fere citat loco
Pyrillus: Ckm igitur, inquit auius, profecisse p-,m in sapientia σε gratia, noti putare,quι auiam ιρ-j additum fosse, qui nultius unquam rei egere potest.
lad quia videnti aterue Mia entis eum, sapien-porem, grMιoremque inde si presebat. Haee autemnan initatio diuinitatis perhumanitatem non ne-
ssario seri debebat per ostensionem donorum,t, successive humanitas a diuinitate acciperet, per ea, quae a principi suae assumptionis ac
Deducitur et Christum nihil unquam ab angeli didicisse: Est communis, quam tradit S. Tiam.s. D. Iziarre. q.Ratio non dccet,Doctorem aliquial adstipulis addiscere: sed Christus , etiam ut homo, et Doctor hominu in&angelorit,ut testatur Dionynitalam consolationem redundare permittebat in inferiorem portionem animae. Quem modum insinuat Ambrasin ιt locum LucasEt sequestrata de lectatione diuinitatu Merna, radio mea infirmitatu ab cuur. sicepit enim tristitiam meam, ut mιhaseuam lomitam largire restar vestigus nostiis defendi usique ad
mortuarumnam, ut nossura vestigiys reuocareta vitam.
Suphonit autem hie noster discursus non neccssario semper Christum habuisse adaequatum actum seientiae infusae, quod i rob. supia. Deducitur 2. Hanc scientiam aequisitam fuisse s pin Christo sine ullo errore di falsitate. Nam si quam occesionem erroris interdum dare poterant phantasmata ex sensibilibus obiectis impressa , is facile corrigebatur per scientiam infusam. Di CE s. Iuxta probabilem opinionem, quae ad l. mittit ii prima intelleclaus apprehensione fallitatem potuit in Christo est falsitas per primam intellectus apprehensionem Nam haec apprehentio in intellectu humano Christi praeccdebat iudicium, quo impediri potuisset, ne liceretur. Nam prius intellectus agciis abstralia ex phantasmate speciem falsae apprehensionis, mintellectus possibilis tali specie.informatus elicit salssim apprchcnsionem , quam de ipsius falsitate iudicare possit. e .deeris Hierarch. Praeterca,si Christus aliquid LResp.neg.assumpt. eiusque probat nam licet iudi l '
mihi didi. a angelis dotaus fuisset, vel hoc fuisset quoad scietiam infusam, vel acquisitam. Non quoa Linfusam, cum nihil per hanc noscant angeli, quod lateat Christum. Non quoad aequisitam , nam hanc si icomparauit proprijs actibus ex rebus ipsis, quas sensibus percepit. Grauis dissicultas est, quam citat loco proponit Angelicus de AngeIO qui Lucaria dicitur apparuisse Christo,eumque moerentem confoliasse. Co- fortatio autem fit per propositionem alicuiust uae rationis , quae conceptum dolorem lenire possit igitur Christus nouam aliquam rationem ab angelo didicit,quam antea nesciebat Variae Patrum,ae Scholast Sententii mihi inter omnes placet,
quam tradit iniit.art. Cainan. Ac sequitur m comment. s. Suared nempe angelum in summa Lla agonia conifortasse Christum, non interius illum instruendo & illuminamici . sed tantum exinteritis proponendo eas rationesin obiecta , quae possent summam eius rei stitiam lenire ac mitigare. Hoc autem fieri potuisse , absque, eo quod ange- Ius aliquid Christum docuerit, sic ostendo. Etenim potuit anima Christi, ad tristitiam acrisissentiendam actu non considerare per scientiam infusam, i et acquisitam rationes quae poterant ipsius dolorem lenire; sed potius ad tristitiam aeuendam
eas dumtaxat rationes animo versare, quae incho tum dolorem magis augerent. Qtiare ex diuina ordinatione potuit Angelus, ne Christi humanitas in tanto dolore ae moestitia succumberet, cxterni Suerbis ae signis eas rationes Christo proponere, que ipsius dolorem, tristitiam lenii possint. Eiusmodi autem esse poterant uberrimus fructus ex sua passione toti orbi futurus, conuersio tot gentium ad fidem . gloriosa sui nominis per totum mundum exaltatio , liberatio tot anim rum tanto cum desiderio ipsius aduentum in limbo expectantium, coelestium sedium et ipsus mortem restauiatio, ingens gloria ex his omnibus Deo futura, ais similia. Quae non idco angelus Christo proponcbat, quasi Christus ipse ea nesciret, sed potitis, te actu cogitat et, quae ad tristitiam .acri iis sentiendam. ipse actu non cogitabat. Et quamquam haec ipsa Christus necessario intuebatur per visionem beatainin Verbo ex ea tamen
cium, quod sequitur primati apprehensionem, ne γζ' queat ipsam praecca cicci iudicium tamen , quod non equitur priinam apprehensio item, neque ab ea dependet quale erat ii Christo iudicium formatum ex scientia infusa, praecedente primam apprehensionem scientiae acquisitae, non dc pendet a prima apprehensione, proinde pol cst illam praecedere. Urges. Prima illa apprehensio difformis ob-
tedio, naturaliter eliciebatur ab intellectit humano ut .
Christi, posita specie falsae apprehensionis abstracta ex phantasmate quae abstratacio speciei dissor .mis obie to i naturaliter impediri non poterat. quia naturaliter extrahebatur c phantasmate ab intellectu agente. Multo vero minus poterant sensus exicrni impediti,quo miniis speciem suae sensationis. di fibrinis obiecto, in sensus interno transmitterent. Resp. Ves intellectum agentem Christi regulatum suisse a scientia infusa in abstractione spccierum ex phantasmatibus, ut non abstrahet et ex illis speciem, quae futura foret principium&occasio falsae apprehensionis Vel certe, etiamsi ab intellectu agente abstraheretur species, quae posset,sese prineipium & occaso intellectui possibili falsae
apprehensionis, ea tamen non utebatur ad falsam apprehentionem eliciendam intellectus possibilis. Nam poterat intcile ius possibilis priueniri iudicio scientiae infusae, ne tali specie uteretur. Nec est e dem ratio de sensibus, qui in sensationibus sormandis solum pendent ab obiectis, nec subijeiuntur Iudicio rationisci neque iiij v lia falsitas esse potest. Ultimo An omnes actus scientiae acquisitae in Christo fuerint certi&euidentes , an vero fuerit seris aliquis incertus&probabilis. Controuersia suppo cto ΓιM,ianit, posse de eodem obiecto simul este aiatum ti quem scientificum per medium euidens, opinatiuum mper medium probabile. Nam eum Christus ni
cum scientia acquisita habuerit etiam insulam solis utiam. beatam per quas euidentervi intuiti uecognoscebat,quicquid per acquisitam abstractive probabiliter cognoscere poterat, consequenter neccisario haec controuersia supponit , posse de eodem obiecto simul esse actum scientiae , opinionis.
230쪽
le, ego tamen ut possibile suppono ex A. tam chmnulla appareat repugnantia siquidem tormale mo-tiuum unius non destruit formale motivum alterius: quin potius utrumque conspirat in eamdem veritatem. Nec alicuius momenti implicantia, quae communiter affertur quoniam de ratione astus probabili sin opinatiui est sormido incertitudo de ratione vero scientifici, euidentiain certitudo ; implicat autem, cumilem intellectum simul clia certum&incertum, euidentem &formidolosum respectu eiusdem jam haec respectu diuersorum actuum di mortuorum nullam dicunt implicantiam. Esset enim idem intellectus ratione actus scientifici ee tus Leuidens ratione verb actus opinatiui incertus Mineuidens licet absolute dici non posset inccitus .ineuidens, sed potius ceruis&euidens clim una propositio staffirmativa, quae ut absoluto enuntiari possit, sussicit, ut ratione unius partis conueniat subiecto Lalteraver,negativa, quae, ut absolute praedicari possit de subiecto, debet sicundum omnem partem subie
Hoc admisso, Controuersia est, An de facto Christus aliquem consensum probabilem elicue- - εὐδε ei per nane scientia in acquisitam Ratio dubitandi elim species huius scientiae non sint propria, sed alienae erutae ex obiectis sensibilibus ad intelligibilia cognoscenda, non semper representant res euidentervi per medium intrinsecum, sed plerumque tantum probabiliterin per medium extrinsecum: igitur poterat intellectus humanus Christi, instructusin informatus huiusmodi speciebus , licere consensum piobabilem. εω. Nihilominus dico, nunquam humanum intel-Nul in lectum Christi per hane scientiam elicuisse con-G.ris se sensum probabilem, sed semper certum meu i- Ρ μηρ' dentem tum riuia talis consensus notat imperferetionem, defectum luminis intellectualis, quae imperfectio in Christo non erat ob eandem enim rationem Scholasti ei negant in Christo si-dem,quia haec dicit imperiacetionem luminis. Tum quia i et absolute non repugnent actus euidens& probabilis simul de eodem obiectes adhuc tamen non solet intellectus praebere consensum probabilem, quando habet euidentem de eadem rernam quando intellectus habet de obiecto euidentiam per medium intrinsecum , assecutus est finem suum, qui est, veram de obiecto notitiam habere: Unde noncst amplius sollicitus de imperfe-eu notitia probabili per medium obscurum&ex
Dicus. Eadem ratione nec unquam praebe-υ .as se bit consensum abstractivum, elim per euidentem se abstra scientiae beatae, Minnis persectissime si assecutus veritatem rei. Sed negatur paritas iam per scientiam beatam,&infusam intellechus humanus Christi non assequitur veritatem obiecti modo, quo intellectus unitus corpori illam petit assequi per conuersionem ad phaluasmata Dat vero per consensum euidcntem scientiae aequistae humanus intellectus Christi assequitu veritatem rei perse- cxissimo modo, quo intellectus unitus corpori sua natura illam appetit assequi inde non amplisis est sollicitus de notitia probabili, quae imperiaccomodo intra eundem ordinem cognitionis humanae tendit ad obiectum. Supponit autem haec ratio, Christum de eodem obiecto scientiae acquisitae, de quo habebat medium probabile, habuisse etiam medium scientificum , quo relicto probabiit, euidelite assentiebatur obiectori quod et ii sorte non habuerit de omnibus obiectis huius scien-
Dis . XXI. Descientia acquista cir L
ette de plerisque illud habuisse negari non
potest. Ad rationem dubitandi eoneedo, in Christo c, fuisse species probabiliter tantiim repraesentantes G obicctum nego tamen unquam ijs usum sui Lia ob rationes assignatas. Nec propterea tales' species in Christo fuerunt otioli, nam deseruiebant ad ipsam probabilitatem euidenter cogno
De potentia humanitatis Christad miracula patranda.
VProNo ex seq.rom. dari in rebus creatis pἰ- r. . tentiam , quae obedientiae seu obedientials -- ινυι
dicitur,qua Deus uti potest ad omnem ρε-zz: ι
ctum contradictionem non inuoluenaen .... i. De qua non leuis concertatio, an sit congenita k--ι--ἐintrinseca an addita Dextrinseca ercaturaenaiam patravia periatur in rebus omnibus creatis, an quibusda --cura. tantum de quibus citat.toma Nune solum dispito, an Christi humanitas admiracula, quae patr bat, physee eoncurrerit per hanc potentiam Obedientialein, an atri immoraliter, Per sua merita condigne illa a Deo impetrando. PRIMA Sentent amrmata suae non tantum 2. morale, sed etiam physicum instrumentum , tam es cc u miraculorum,quam respectu iustificati nis hominum: Est Thomist.Palm in Aristinc2.Iaru. Ips .concl. 'GLin .distinct. I .q Π.-rc.art. 3. Ad Acta Duraias, me .s conigent.cap. in 3. g. Ad euid Caiet.3.p. quast. Is art. 2.I. e HemdM dina ibi f. Dubium a d. Hugne quaesit.62. art.I. Hocul. ind8.Soti in a.d ELI qua sinra. uare: p.rom. Asty.yr sect.1. est 3. Valent dissut. I. qa I. Τρunt et est unt. 3. quast. . unct.2. Hic Walec . de gratia Chrasti quast. 6AM.1.cones. I .P-7.rn Tridentis cap.ry eamque fortiori docent, qui hane phusicam causalitatem concedunt sacramcntis; nam si lacramenta,quae sunt separata instrumenta, physice operantur nostram salutem , a sortior illam
physicho perabitur Christi humanitas, per quam
ut per instrumentum coniunctum,vis physiccoperativa derivatur in sacra inciria. Prob. haec sentcnt e uatib. Ut Tyata est miluomnis potest inearis cran serra, videlicet ad rest u 2 et .randa omnia , siue quae in coelis, siue quae interi tia. sit. sunt,per physicum gratiae&Eloiiae influxum LM-ptων ea 6 dicitur virtus de Christo exivisses sanasse Omnes . Marci , σε Luca 8. dicitur Iasus nosse virtutem,quae de se exierat,4 sanauerat mulierema sanguinis fluxu haec autem nequeunt de morali virtute commode explicari . nam haec non operabatur per virtutem Christo in infirmos fluentem, sed per internas dumtaxat&immanentes actiones. Consim. hanc physicam caulati talein explicat scriptura,ae si facta esset ab humanitate Christi inscio Christo; nam cum per tactum vestimentorum eius sanata est Lmuli ei Christus ad turbam versus dixit, qui me tetigit 3 dicitui Christus ad miracula facienda habuisse potestatem Vt autem sicιa Matib-ν. ras,quia fibus hominis bile potestatem in terra Amatteias peccata, tunc aι Paralytico suurito electum tuum , ervade in domum tuam. Vbi Christus potesta se dimittendi peccata probat per porcstatem sanandi infirmos Hanc eandem in Christo fatentur, turbae, Leprosus si,u,ntur quod vera Marι,.s.