장음표시 사용
51쪽
cere posse, eumque sibi ex irato propitium reddere. Et quia condignis fatisfactionis spectanda
est,etiam penes quantitatem periculi quod subest ex facili placatione finita satisfactio non est offensae aequalis, spectato simit eum grauitate offensae eo periculo: itance offensa diuina de se condigne merctur poenam quoad durationem simplicitet infinitam, ad deterrcndos tamen homines a tanta eul-p.i,condigne pro quolibet peccato statuta est poena quoad durationem sinpliciter infinita Ratio illa est satisfactio, aut poena simpliciter condigna, qua positi maiorem rationabiliter non potest ostensus exis sed quacumque satisfactione,aut poena finita posita si mper potest Deus ad homines a tanta
eo alac terrendos maiorum in infinitum rationabiliter exigere: ergo. Sed contra I .haec sentent.saltem admittit satisfactionem purae creaturae , quae comparata cum intrinseca dumtaxati auitate onsensae diuinae esset illi aequalis contra Patres is Schol qui hane impotentiam satisfaciendi in pura creatura, refersit ad solam intrinsecam grauitatem offensae diuinae, praeciso omni periculo nouas omnisas multiplicandi. Vnde in hae sent si post aequalia obsequia propriori orsenti exhibita, nullum amplius esset periculum nouas committendi,vel quia statim homo post exhibitan codignam satisfactionem, poncrctur intermino, vel confrmaretur ingratia, non posset Deus aliam satis tactionem exigere: nam eatenus posset,quatenus subesset periculu, ne nouae committerentur offensae cum ergo id
sublatum esset, Meondigna satisfactio exhibita propriori ostensa, non posset rationabiliter aliam exigere. 2.Exhae sentctia sequitur,posse puram, creaturam condignc pro offensa contra Deum, satisfacere,adhuc vitat operieulo in hominibus nouasoLfensas committendi ex facilitate peccandi, quam eonciperent ex facili placatione Dei r.eontra Patres Schol non fuisse ad codignam satisfactionem pro offensa diuina Incarnationem Verbi simpliciter necessariam quia potuissct Deus creare purum hominem eaput reliquorum eum iisnita gratia aecidentali,vel certe cum tanta, quam nulla unquam
alterius hominis obsequia adaequare potuissent; cuobsequia hominis in hae vita, in sui tantum sunt satisfactoria, non possint esse nisi finita; Tune enim satisfactio talis hominis essct condigna pro ostensa contra Deum ab alijs illata,vi nullus alius reddere- turprocliuior ad peccandum per spem, quam ha beret, se suorum obsequiorum multiplicatione pro commisi peccato condigne satisfacturum; quia nulla obsequiorum multiplicatio in valore aequare posset satisfacetionem talis hominis costituti capitis
omnium. DIC Es: saltem vilesceret tunc in apprehensione hominum offensae diuinae frauitas, si scirent, posse illi a puro homine codignὸ satisfieri.quae tamen non vilescit nunc ex eo quod a solo homine Deo Christo. condigne satisfactum sit. Cum hine potius magis crescat aestimatio offensae contra Deu;
quae tanto indiguit satisfactore. Sed contra I. non vilesceret, quando scirent holmines neeessariam fui e infinita gratiam,quam Deus non nisi uni tantum concessisset: χ.ideo haec maior ostensae diuinae aestimatio necessaria est, ut homines ab ea deterreatur sed non minas ab ea deterreri possent tune, quam nunc Non enim minus' ad esrios ad homines a peccato deterrendos necessaria est dit Eeuutas consi quendi veniam, iuxta illudi pr. siremis Passisne Dom facιbtru venia laxat habena peccatis,
quam digna aestimatio grauitatis eiusdem sed non
obstante, quod per Incarnationem Uerbi sublata sit dissiculta, obtinendi veniam,ob tot tantaque remedia liberaliter nobis a Christo eoneessa, adhue
sufficienter eensentur homines deterreri a committendis peccatis, per condignam aestimationem in uitatis eorumdem, quam concipiunt ex dignitate personae, quae necessaria fuit ad satisfacicdum. Eringo e conuerso, crescere posset dissicultas obtinediveniam per talem hominem:& tanto magis tuncesserit homines a peccatis deterriti, quanto masica peccatis vitandis ducuntur timore poenae,seu dissicultatis obtinendi veniam, quam amore Dei, ad quem stimulantur appreliensione gravitatis offensa,quain concipiunt x maiestate personae, quae ad illam resarciendainsuit necessaria.
Ratio igitur deducitur ex --I se Ub ΟΩfen a mortalis ratione ordinis, in quo conitituitur ..inis
est infinita latisfactio ut se condigna, debet hanc has. ordinis infinitatem adaequarcinulla purae creaturae satisfactio valet hane ordinis infinitatem adequare: Igitur nulla purae creaturae satisfactio est adaequale & condigne Ompensativa offensae eontra Deum μη illatae Maior constat ex --.Iq. supra illud est ordine infinitum quod in eadem ordinis linea non supponit superius, e insta se supponit infinita: Talis est offensa mortalis quae in eadem linea OD
ianis moralis non supponit aliam ordine grauio ' et a
rem cum non sit excogitabilis dignior persona, quam increata, cuius moralis iniuria est mortale: ne non infiditas sub se in idem linea moralis iniuriae habet offensas grauior cotra perlonas crea ta digniores.Igitur offensa contra Deum inmortali inclusi, est in ordine moralis iniuriae infinita: Iieet intra eundem supremum ordinem possit una esse grauior alia r quia intra eundem supremum ordinem potest una ex intensiori cognitione, expressiori astectu, α voluntario esse grauior Mintensior altera. Confirm.Illa ostensa est ordine infinita, quae inseri offenso displicentiam, qua grauior excogitari non potest nam grauitas offensae activae mensuratur ex grauitate ostensae passiuae. quam offenso infert talis est mortalis offensa Dei: activa enim inseri Deo displicentiam,qud grauior excogitari non potest fundatam in opposto amo-
rein complacclia,qua increatam dignitatem amat;
scilicet tanti displieentiae grauitate odit mortale Deus , quanta complaeentiae dignitate amat in-ereatam dignitatem , cuius moraiis laeso contemptus cst mortale omne enim odium radicatur in amore oppositi boni, euius laesio odio habetur. DICE s. Hine sequitur, nullam fatisfactionem purae creaturae essecondigne compeniatiuam offenis venialis: nam etiam veniare odit Deus ut contrarium suae naturae&dignitati. Sed neg. sequelinam ut infra, veniale non est immediatd contra Deum, quia non contemnit immediate increatam eius dignitatem, sed bonum aliquod creatum proinde odium,4 displieentia, qua Deus prosequitur veniale peccatum, non sundatur immediate inam rein complacentia suae increatae dignitatis, quae per peccatum veniale simpliciter non laeditur, sed in amore&complacentia boni creati,quod tantum per peccatum, enitale proprie laeditur.
Minor ibid. prob. quicquid libere a nobis dependet, moraliter est nobis imputabile; adeoque a nobis compensabile nam totum illud cadit sub j. '' 'is
nostram compensationem, quod libere a nobis cau ordinis offatum est. Unde non adaequate eompentat,qui to sensi---
tum damnum a se illatum non resarcit ergo nec condigne satissaeit,qui totum id, quod in peeea 'to includitur,non compensat. Nec dici potest,condignὸ resarciri posse offensam citra Deum, etiamsi non condignu eurciatur infinitudo ordiqis eiusde
52쪽
Diqui. V De necestate die n. ad condigne satisfac Sectio In t
offensae sicut eodisne resarciri potest eulpa,etiamsi non condigne resarciatur damnu in illatum culpa quia clim infinitudo ordinis formalite spectet ad offensam contra Deum non potesse condiEne resarciri offensa nisi condigne resarciatur inti nitudo ii ordinis offensae Subsumpta prob. Nulla purae croa- Nura pura turae satisfactio cst in sit premo ordine satisfactionis:
Gotis . - ramum est in supremo ordine quae in ge- ..ti nere satisfactionis nilllam habet digniorem se sed
supra quamcumque satisfactionem purae creaturae est alia in genere satisfactionis dignior, nempe satisfactio Christi: ergo nulla purae creaturae satisfactio est condigna pro offensa Dei I. quia supremi ordinis offensa supretii ordinis satisfactione postulat compensari nam ex eodem sumit ostcnsa suam ordinis grauitatem ex quo satisfactio sumit suam ordinis dignitatem ex personae offensae Maiestate sumit offensa suam ordinis grauitatem: ex personae autem satisfacietis dignitate sumit satisfactio suam ordinis dignitatem et V satisfactio sit eondigna o nis debet tantum offenso placere, quantum displieuit illi opposta offensa: at nulla satisfactio purae creaturae potest tantum Deo placere quatum ρ- νὰν ei displicuit iplius ostcnsa: ergo Maior contrat, sati MI factio, praesertim quae Deo sit, est quaedam di luc-I ii eompetitio, quam de ostensa sibi illata offensus
. concepit: ergo ut sit condigna debet tantum placere offenso quatum illi displicuit opposta ostensari alioqui semper maneret irreeompensatus ille gradus displicentiae, qui non tollitur per impensi obsequii complacentiam Minor prob. omnis pulae
creaturae satisfactio est infra bonumAEx cuius offerasione Deus concepit contra peccatum displicetiam nulla enim purae creaturae satisfactio excedit bosiu creatum bonum vero, ex cuius ostensione Deus concepit contra peccatum displicetiam, est increatum. sua scit increata Maiestas, quae sui peccato ostensa igitur nulla purae ereaturae satisfactioi test tantum Deo placere quantum illi displicuitiac offensa Sola ignur ilia satisfactio potuit diuinam 3 -- ostensam adaeci vate resarcire quae tantum potuit placere, quantum ipsi placet sua naturae diras, excitius offensione concepta fuit sitra pec-
tum displicentia. Haec autem sola potuit esse sati factio hominis Dei, quae tantam habet a persona satisfaciente dignitatem, quantam habet persona offensi Maicitatem, di cuius contemptu suit contra ostentam concepta displicentia. Hine manifeste elucet Incarnationis necessiitas ad condigne resarciendam diuinam offensam, quam Patres unanimiter docent sicut quaeiris purae ereaturae satisfactio infinite distat i dignitate increata. cuius cotemptu concepta fuit contra peccatum dilplicentia .ita nulla purae creaturae satisfactio poterit displieentiam, ex offensa increatae maiestatis conceptam,ad
a1ν Ratio,ex Ars.s Ethicie. -it sicut grauitas ODArismis senia rescit ex dignitate personae offensae supra diar gnitatem personae offendentis; quanto n. person offensa est dignior ostendente. tanto ossensa in ordine offensae est grauiora ira E eonuerso valor satisfactionis decrescit ex vilitate personae satisfacientis infra personam, cui satisfit: qitanto enim persona satisfaciens est vilio pei na, cui satisfit, tant deius satisfactio est minoris aestimationis minoris quippe valoris est satisfactio exhibita a rustico Imperatori,' iram alteri rustico sibi aequali Praeterea sicut crescit ostensa ex ratione indebiti maior quippe offensa est illata patri a filio, quam ab extero: ita contra decrescit satisfactio ex ratione debiti minoris enim valoris, caeteris paribu est obsc-
De Incarnatione Tom. VAruium impensum patri a filio qui debet quam ab
io,qui non debet. Cum igitur Deus sit in supremo Oidine dignitatis personalis. omnis iniuria sit illi summe indebita, Omne Obsequvim summet debitum; creatura vero, quania uis gratia praedita. sit in infimo ordine dignitatis respectu Dei, omne eius obsequium sit maxime debitum Deo, nulla purae ereaturae satisfactio poxerit in valore aequare iniuriam peccato illata mae Nain cdm in Ralia. iuria sit voluntarius personalis dignitatis contemptus iniuriam enim inserres, est personam eontemnere, eiusque personalem dignitatem despic re grauitatem sumit a dignitate personae, quam
contemnenda moraliter laedit contra hero fatisfactio cui sit humilis submissio personae in obsequium laesae dignitatis exhibita, moralem aestimationem aecipitia persona satisfaciente Conlirm. s. Si posset aliqua purae creaturae satisfactio.vel satis Coiu; m. ctionum multiplicatio condigne resarcire ostensam unius mortalis, possent finita offensae venialium, non modo adaequare, verum etiam superare Consermn grauitatem unius offensae mortalis quia cum ex via parte talis satis stio, vel satisfactionum multitudo pro offensa mortali exhibita, si finita ex alia vero parte, quae uis venialis offensa ccrtam postulet satisfactionem , tot multiplicari poterunt offensae veniales, ut satisfacito, vel satisfactionum multitudo condigna pro offensa unius mortalis, non sit ondigna de adaequata pro finitis venialibus. Ae proinde sequitur,finita venialia quoad grauitatem offensae excedere offensim unius mortalis. Nam maior offensae grauitas tolligitur ex maiori digniorique satisfactione,quam ad sui condignam compensationem postulat. Inde enim eolligimus maiorem offensae mortalis grauitatem supra veniat quia illa maiorem digniolemque postulat satisfactionem. Igitur si finita venialia maiori digniorique indigerent satisfactione ad condignam
sui compensationem, excederent in grauitate onfensae ostensam unius mortalis. Objcies r. S. Theman last. I .συβ. .art. a. ait ri . docentem, quod sicut offensa habet quandam In S.TMm- finitatem ex infinitate diuinae Maiestatis, ita satisfactio aeeipit quandam infinitatem ex infinitate 'diuinae misericordiae, prout est gratia insormata, ς' set taper quam Deo reddit homo quantum potest; ergo potest homo in lententia S. Doct.pro suo peccato condigne satisfacere. Resp. S. Om.non lis qui de sathsfactione persecta ex aequalitate operis ad debitum, sed de imperfecta ex aequat: rate virtutis satisfaeientis ad opus quod reddit omnis quippe sitisfactio, quae adaequatuo virtuti satisfacientis est ex aequalitate virtutis ad opus etsi non semperit ex aequalitate operis ad debitum. Qiit, dS. Nam loquatur destiae satisfactionis aequalitate,constat ex cory ubi,um potest,inclitis, homo μώ- erri si ly suiu,aqualitatem minutatu importet, Po-t 'a tem si importet aliqmilitatem proportiou reddendo quantum potest. Quia a micat e non μιν at M. natra si nisi secundum quod ossibile est.Caeterum nun Ali ι .i S. o. clara est pro nostra sententia nam I .p. tat. -- iara. docet, nullam purae creaturae satisfactionem condignam esse pro offensa Deo illata: Quia inquit, Peccatum contra Deum commissism, quanaeim Unitatem babet ex infinitate iuuina Marest uisis tantὸ enim Ogens est grauior, amini. nratior est iste,in que detinamtur. Viae,concludit, oportuit ad coniagnans set at Mnem, ut activistusscientis haberet effficaciam infinitam, ope te Dei ct hominu existem. . Objeie 2. Quantum erescit offensa Dei ex m. 'gnitate personae, quam laetiit,tantu in decrestit ex Diser.
53쪽
42 Dis t. V. De necoitate Incam ad condigne satisfac Sectio III.
ignobilitate obiecti, quod immediate respicit, quod semper est aliqua creatura. Contra verbquantum decrescit satisfactio ex vilitate personae, quae satisfacit, tantii m crescit ex nobilitate obiecti.quod semper est Drus. Ergo licet nequeat satisfactio purae creaturae est condigna pro peccato ex vilitate personae satisfacientis, poterit esse condigna ex nobilitate obiecti,quod respicit. Nego, intra ulces genus decrescere offensam Dei ex ignobilitate obiecti, quod immediate respicit, accrescit ex dignitate personae, quam laedit. Similiter nego, intra idem genus roseere satisfactionem ex nobilitate obiecti, quod respicit, ae de- νηδε erescit ex vilitate personae, quae satisfacit. Etenim. - offensi ex dignitate personae crescit in genere aesti per multiplicatos actus satisfactorios finitos eoru-
niti potest adaequata Anteced prob. offensa limi Pνοιώ.tatur cognitione, qui cognoscitur persona Diania, & affectu, ae voluntario, quo offenditur, sed tam toginii , qua Deus a peccatore uno seitur, quam affectus voluntarium, quo Oiscnditur, est finitum ergo etiam offensa. Confirm. si M. Potest pretium auri altioris valoris compensari multipheato pretio cupri inferioris valorisci poterit offensa Dei altioris ordiniis eo mr multiplicatione obsequiorum inferioris ordinis levatoris. Concedo offensam Deo esse finitam phy sic mentitatiue, seu quoad malitiam extenti-uam, intensium nego esse finitam in ratione ordinis moralis iniuriae,ut si 'a Quare nego, mationis moralis ex ignobilitate obiecti deere seit in genere entitatis phylleae Contra ver satisfactio ex vilitate personae satisfacientis deerescit in
genere aestimationis moralis ex nobilitate obiecti in genere entitatis physicae Caeterum inter o Lfensam & satisfactionem non tam attendenda est physica, quam moralis proportio alioqui obsequium exhibitum a rustico Imperatori,foret equale offensae illatae ab eodem Imperatori, quia quantii in decresceret obsequium ex vilitate personae obsequentis, tantum cresceret ex dignitate biecti, cui exhiberetur & quantum erevit offensa ex nobilitate personae offensae, tantum decreuit ex
ignobilitate obiecti, propter quod Imperatorem offendit. Quin eiusdem valoris foret obsequium ab Iinperatore impensum rustico,& a rustico impensum Imperatori,initia quantum cresceret primum ex maiestate personae exhibentis, & decresceret ex vilitate obiecti seu personae, eui exhibe i non est si hoe cum strinitum, compensari posretura tantum cresceret secundum ex nobilitates sit multiplicato pretio vilioris materiae non obiecti, cui exhiberetur, kdecresceret ex vilitate do diuinae offensae, qui cum sit infinitus, nequit
personae, a qua exhiberetur. Ratio cum offensast moralis laesio Meontemptus pei sonalis digni. tatis, satisfactio contra obsequiosa submisso perpensari posse cum nunquam actus multipli eatiereaturae adaequare valeant ordinem moralis offensae inlinitum. Ad prob. concedo, offensam Dei limitari tam 36. ex cognitione finita,q a Deus a peccato recogno ' ρ ρε. scitur, quam ex affectuis voluntario finito, quo eoffenditur, in physica entitate extensivari intensilia malitia , non in ordine moralis offensae, qui sumitur ex maiestate personae offensae, qui omdo est idem in omni offensa graui facta Deo: sicut ordo regiae offensae est id ei in quacumque iniurid facta legi , etiamsi una intra eundetin regiae offensae ordinem, si grauior inera Ad confirm. m. neg. consequent. I. quia ordo offensae diuinae in ἐς ς ratione offensae est inlinitus, eum in ratione os , 'sens non sit excogitabilis altior pretium auri in ratione preti non est supremum . ii dari
possit altius in materia pretiosiore. Unde mirum sonae satisfacientis in compensationem di nitatis
laesae, displicentiae, quam perlona laesa de illata offensa concepit i persona autem satisfaciens non exhibeat personae offensae in compensationem laesae dignitatis,4 conceptae displicentiae, ipsam divisi finita obsequiorum multiplicatione adaequari. r. Quia pretium auri in ratione preti est eiusdem rationis cum pretio eupri,in cuiuscumque alterius vilioris materiae. Nam hoc pendet a voluntate Principis, ordinantis valorem cuius- eumque materiae ad eumdem finem. Unde nobirilitas materiae ad pretium se habet omnino no terialiter aestimatio Principis formaliter Mora-
ιgnitatem personae, cui satisfacit, alioqui exhibe l lis autem aestimabilitas in offensa Dei, de in saret illi,quod suum est,sed suam personam a per tisfactione pulae creaturae . est diuersae rationis, sonae dignitatem proportio inter offensam Ta atque adeo una per aliam compensari nequit: quiatisfactionem non est attendenda . nisi penes per una sundatur in dignitate personae increati al- sonatum dignitatem laesam,& satisfacicntem ter in vilitate creatae. Unde sicut non pendet Dicet , Satisfacientem non exhibere offensori ex nostra aestimatione, sed ex reipsa quod offen- ipsius offens personalem dignitatem, sed ordinem . si sit voluntarius contemptus Gesnectus pers quem habet actus obsequiosus ad personalem di i natis dignitatis, satisfactio vero oblequiosa sub-gnitatem offensi, qui ordo est ipsius personae a misso personae satissaesciatis in compensationem. tisfacientis. Sed transeat, hune ordinem exhiberi offensae ita non pendet ex nostra aestimatione,sed a satissaeiente offenso simul cum aetu obsequio . quem exhibet offenso nego per hune ordinem eum ipso obsequio exhibitum a creatura Deo, fieri actum condigne satisfacstorium pro iniurii illata Deo salioqui etiam obsequium exhibitum axustico Imperatori, heret per huiusmodi ordinem actus condigne satisfactorius pro iniurii illati abstiννῶσι eodem Imperatori Ratio dignitas satisfactionis r Marotis vii non sumitur ex obieeto& persona, ut exhibetur, sed ex persona satisfaciente ita nec ex ordine ad obie Aum seu personam, cui exhibetur, sed ex dignitate personae satisfacientis: nam haee
tantum moralis proportio attenditur inter satisfactionem 4ssensim.
Objicies s. offensa facta Deo est finitar ergo potest multiplicitatis obsequiis adaequale compensari quia omne finitum multiplicatione fi-
ex reipsa, quod offensa Dei sit altioris ordini sinaestimabilitatis, quam sit quaecumque purae creaturae satisfactio Contra vero quaecumque materia in ordine ad valorem moralem pendet ab aestimationein voluntate Principis ordinantis illam ad
Objcies posset rusticus condignὰ satisfacere 11α pro offensi facta Regi ergo non est uniuersiliter verum , quod nulla satisfactio inserioris sit cudigna pro offensa superioris Anteced prob. Me Πελs hex sit in periculo mortis, rustieus suo periculo liberet regem a morte, talis satisfactio exhibita a rustico Regi . erit condigna pro offensi tacti Regi. Resp. tali casu obsequiosam actio ras. nem rustici csse eondienam pro ostensa saeta re gi, non propter exhibitionem personae rusticae. sed propter conseruationem Regii, quam suo periculo igiti
54쪽
Di put. V. De necestate Incarn. adcondignest ac Sectio III. 3
periculo a morte liberando, moraliter resiam ipsi maiestatem, morte extinguendam, quasi de nouo conserret. Nullam autem satisfactionem potet cieatura Deo impendere, nisi quae sit perpersonae satisfacientis exhibitionem, quae tanti& non pluris valet, quanti valet persona , quae in compensationem illatae iniuriae Deo offertur. Sed contra, etiam homo potuisset Christum a perieulo mortis liberare rae proinde etiam homo potui Lset condignam satisfactionem Deo exhibere, conseruando infinitam vitam Christi. Nego anteced. vi enim aliquis dicatur a periculo mortis alium liberare, requiritur, ut is qui liberatur, sit impotens se ipse in a morte liberares; nam tunc moraliter censetur vitam ab alio accipere i quando illam in sua potestate non habet Christus autem
ait Dami Io. Pote ratem Libeo ponendi ammam meam &: Nemrossit eam a me. Adde quod eum
inter inserioremis superiorem creatum sit ordo& distantia finita , poterit offensa superioris admittere compensationem inserioris Inter creaturam vero MCreatorem cum sit ordoin distantia infinita, non poterit ossi iis Dei admittere condignam compensationem creaturae. Unde axioma,
quod nulla satisfactio inferioris possit esse condigna pro offensa superioris, limitandum est ad
superiorem increatum anseriorem creatum.
Obdicies . Visio beatifica in genere cognitionis formae beantis est in supremo ordine in tamen compensari posset multitudine bonorum in-sctioris ordinis. Nam quisque forte eligerct perpetuam Eloriam corporis, isternam Beatorum conuerrationem potilis, quam uno dumtaxat instanti frui beata visione Dei in postea aetermi in priuari omnibus bonis. Item ni hypostatica eum Deo est infiniti ordinis simpliciter,is tamen temporanea posscssio ipsus forte commutada D
sit cum perpetua visone beatrice.Ergoc sto ostensa Dei si in supremo ordine ostensae adhuc com
pensari posset obsequiorum multitudine ordinis
inferioris. Nego conseq. nam ineompensatione bonorum
. t non tam attendenda est bonitas intrinseca b- soluta rerum, quam respectiva& in ordine ad subiectum , quod debet perlicere potest aliquod bonum esse maius ierfectius in se, tamen minus prae alio subiectum perficere, eo quod unum sit magis quim aliud, subiccto accommodatum. Vmo igitur hypostatica, praeeisia visione beata, est maius quidem perfectius bonum absolute&secundum se in ordine tamen ad subiectum , in genere vitalis operationis , magis perficit sub-uctum visio intuitiua Dei, quia reddit illud perfecte beatum, quod non reddit sola vitio hypostatica, cum qua stare posset aeterna tristitia tam animi quam corporis Pari modo aeterna iucundissimaque Beatorum conuersatio, eum perpetua corporis animique tranquillitate , totius mali cxperte esset bonum extensiue magis perficiens subier i. ium,quam sola momentanea visio Dei. In com-Is ρ ροπ' pensatione vel 5 iniuriae attendenda est ex via par-
θ ' s. te grauitas odij, quo ostensus ostensam sibi actam
prosequitur; cx alia qualitas complacentiae, qua offensus opus in compensationem iniuriae libi exhibitum ani .it Crauior est displicentia, qui Deus offensam sibi a creatura sacram odit;quam sit eomplacentia, qua quodcunque opus incompensationem ab eadem exhibitu in , amet. Nam compensa
tio haee fieri deberet per adaequationem odij, quo Deus ostensam prosequitur, tandatam in opposito, quo increatam
Deducitur, nullam purae creaturae satisfactio 3 3. nem esse condignam , neque pro ostensa contra Grest Deum , cognitum tantum ut finemis auctorem naturalem nam ctiam ut se est increatae dignitatis personalis , qui dignior excogitari non potest , adeoque ostensa est in supremo ordine Diania qua ordine grauior excogitari non potest. Quo fit, ut etiam offensa commissa contra Deu ui ab homine ini iri naturi, sit incompensabilis acrcatura viribus etiam gratiae.
D Deus cognitus ut nisis auctor M. supernaturalis est alii oris dignitatis, quam si vim
eognitus finis, auctor naturalis ergo offensa eontra Deum solian v finem ductorem nataralem, non est suprema in ordine of niae; cum supra illam sit ostin sa contra Deum finem, auctorem supernaturalem Antecedens probatur, si Probaran.
eiusdem dignitatis esset Deus ut finis laturalis αιε ι.supernaturalis eadem satisfactio, quae condigna esset offensae contra Delim eognitum uti neminauctorem naturalem esset etiam condigna offensae contra Deum ut supernaturalem, quod pracedenti sectione improbatum est , ubi ostendi non posse pro offensa commissa contra Deum cognitum ut supernaturalem condigne satisfieri contritione naturalici quia contritio naturalis haec non potest resarcire talem ostensam Deus enim vis ni supernaturalis eli altioris dignitatis personalis, adeoque offensa contra cum in altiori ordine grauitatis, quam sit commissa contra auci
Resp. Nego antecedens persectio enim natu M. ralis .supernaturalis non onstituunt diuersos ROP. ordines personalis dignitatis in Deo ; nam haec sumitur ex sola dignitate increatae maiestatis, quae est suprema persectio in Deo , siue eognoscatur ut auctor naturalium, siue superhaturalium donorum i solum istae rationes explieant diuersos gradus persectionis eiusdem inerratae maiestatis. Quia vero satisfactio vis condigna offense de M νει .bet retractare totum, quod per ostensam fuit trisum eumque per peccatum contra Dcum eognitum ut auctorem supernaturalem , non fuerit Iaesa increata Maiestas, etiam secundum ex eitum gradum si pernaturalis persectionis, nequit naturalis contritio, quae ad hune explieitum gradum non se extendit, esse condigna pro offensa contra Deum cognitum ut auctorem supernatura
Ex his constat ad undamentum primae, ne jgandum antecedens , ad prob. negaud minor sis .
quidquid enim sit de aliis bonis . nequit saltem
contritio etiam viribus gratiae elicita, persectcr sarcire offensam mortalis contra Deum. Ad confirmationem, neg. antecedens; nam longe plus abstulit peccatum meum, quam insit vel inesse possit actu meo DI. peccatum abstulit gratiam habitualem, quae non inest, nec inesset test actui meo, nec formaliter, nec aequivalenter,
elim long persectior iit ipsa gratia habitualis.
quam quaecunque actualis rectitudo .honestas. quae inesse potuit ac tui meo. a. iniuriam intulit Deo, quam compensare nullus valet actus purae ereaturae, etiam a gratii procedens.
55쪽
An posit homo saltem Ut membrum Chri-iu pro suo mortui peccato conigni satisfacere'
tur ex sentcntia negantium . Christi satisfacti nem fuisse aequalem offensa illata Deo nam si ea aequalis non fuit nec nostra ei coniuncta quia nostra per eam coniunctionem , non plus haberet , potest, quam habeat Christi satisfactio. Prob. t. i. Nulla satisfactio est eondigna offensae, nisi sit eiusdem ordinis cum persona offensa, sed satisfactio puri hominis etiam ut membi Christi non est
eiusdem ordinis cum persona offensa, quia Christus ut caput non communicat mcmbris suam personalem dignitatem , ex qua ad satisfaciendum condignitas sumitur, sed solam gratiam accidentalem, quae non cit principium condigne satisfa-ειιώαάδ. ciendi. 2. Si sola mistica coniunctio membrorum eum capite sussceret, ut condignitas satisfactionis Christi tribui posset membris, die possent illa
ut membra Christi infinite satisfacere. una gutta finguinis Martyrum esse infiniti valoris, quod salsum est. 3 . . Dum pro nostra mortali eulpa Deo satissa - Π H. imus, non sumus in gratia quia haec non pra. eedit, sed subsequitur satisfactionemri sine gratii autem non sumus viva membra Christi, cum tys ut cum capite coniunctari quia eum Christo non coniungimur, nisi media gratia :& membrum nequit operari nisi virilite capitis , seu nisi sit eapiti coniunctum , Dan. Is Scut palmes non potest
ferre fructum a semetit nisi manserit in viteoe nee
31 a. vos nisi in me manseritis q. Trident seg. 6. eanonero damnat, qui dixerit, homines formaliter iustificati per Christi iustitiam ; ergo satisfacere periri isti satisfactionem , eum sit eadem Piad. fesse. 8 docet, nos gratis iustificari si autem nostra iustifieatio coniuncta cum Christi satisfactione esset condigna, non gratis iustificaremur. 12 Siae, si Passirmat Richarae in a. '. s. an.
Fer . . Quae sententia probabilior est, solaque eget explicatione, quo pacto dicatur homo ut Christi membrum pro sua mortali culpa eondigne satis
n. I.;,. Nox nostram satisfactionem operari in virtu- ....uιnia te satisfactionis Christi, eapitis, uno modo, quars procedita gratia, quam Christus sui passione nobis promeruit qui modus non suffcit, ut nostra
satisfactici dieatur condigna , cum nequeat gratia hanc condignitatem, quam in se hon habet, stris operibus communicare alio modo, qua moraliter coniuncta , cum satisfactione Christi m dia voluntate ipsius . facit unum opus mysticum morale satisfactorium, compositum ex nostia satisfactione ut instrumento, Christi satisfacticia ne vi causa principali,atque ut se offertur a Christoxterno Patri,in satisfactionem nostraru culparum Hie modus verus est,& suffciens ad denomi-
. ad condigne satisfac Sectio IV.
nandum nostram satisfactionem condignam pro offensi peccati. Prob. I. ex Trident. Mess. q. c. 8. 11s. ubi docet, nostram satisfactionem a Christo vim νιε. αM habere,a quo offertur Patri,& per illum accepta M
tur a Patre. 2. ex S.I M.tit. scut ex Christi perso . ' -
fidelibus,ut ex capite membris,fit una persona mystiea,ita ex satisfactione Christis fidelium, si unum opus satisfactorium mysticum atque adeo possunt fideles dici condigne pro suis peccatis
satisfacere ut membra Christi,4 in virtute satisfactionis Christi,ut capitis: nam eo modo quo caputii cci it ad membra eius satisfactio opera spectabunt admubra unde se ut in corpore naturali manus dicitur satisfacere ut membrum eapitis naturalis;ita in mystico corpore fideles dicuntur satisfac re ut membra mystici capitis. Confir. l. sicut rationes 4e . huius mysticae unionis, imperfectiones membroru -- . tribuuntur capiti, iuxta Psil ar. Longe salute mea verba deliatorum meorum et ita ἡ conuolo persecti ne capitis tribuuntur membris, ut saepe iuxta regulam πιιcσην docet August. Neque hi ire inseras Trima , ergo etiam Christus ut caput coniunctum mem-gula. bris diei potest peecate;sicut membrum coniunctucapiti dicitur eondigne satisfaccre quoniam ut actio proprie tribuatur alicui, debet in illam aeriue
influere . cum autem Christus in peccata membrorum non influat, aetiue influat creaturavi membra
Christi in satisfactionem, non poterit Christus ut
mysticu caput dici peceare propter peccata membrorum, poterit erratura ut membrum Christi dici condigne satisfacere: quia licet creatura non inis
fluat in satisfactionem Chi isti, influit tamen actiud in satisfactionem suam quae integrat unam moralem cum satisfactione Christi. Quo fit ut peceata membrorum non nisi passuri& tantum quoad poenam tribui possim Christo ut capiti et Sicut Sa T. cerdos ut minister instrumentum Christi diei m. . tu a peccatis absoluere , a poenis inferni liberare, ianuam coeli aperire; ita quilibet fidelis vi membrum Christi diei potest eondigne pro sua culpa
Ad primum oppositae, neganda Minor satissa uer .ctio puri hominis, membri Christi ineludit si . . t. βα-tisfactionem Christi , seu instrumentum au i si principalem in virtute cuius operaturinacceptatur meo. Caeterum ut satisfactio nostradicatur in virtute satisfactionis Christi capitis condigne diuinam offensam compensare, necesse non est, ut nobis personalis dignitas Christi eommunieetur, sed suffcitui tantum eius satisfactio, personali di nitate condignifieataci quia non diei mur condisne satisfacere soli nostri satisfactione a nobis elicita sed eum sitisfactione Christi, ut causa principali sicut instrumentum non di. citur a se attingere effectum principalem . sed ut
coniunctum eum concursu eausae prineipalis Ad 2 concedo sequelam nam sicut membra Chri '
sti inuoluunt Latisfactionem Christi ut apitur ita membra Christi diei possunt infinite satisf eere Pari modo diei potest una gutta sanguinis Martyrum ut coniuncta eum sanguine passione Christi esse infiniti valoris ad satisfaciendum inuia ut si non eonsideratur intrinsecus tantum valor , sed etiam extrinseca dignitas , quam habet a passione, sanguine Christi. v a eausa principali eleuanter sicut instrumentum obedientiale ut coniunctum eum omnipotentii Dei, causa principali eleuantes, dicitur infinite potens Diae si s Non possunt dici me P rita nosti , etiam ut oniuncta cum meritis
Christi, esse infiniti valoris: ergo nec satisfactio
56쪽
Di p. V. De necessitate Deata. ad condigne sat ac Sect. IV. GV 4s
R, φ.νaι is coniuncta cum satisfactione Christia ego con. δεν imιnu sequen. nam merita nostra coniuncta eum meritis Christide facto non eleuantur ad infinitum, sed finitu in praernium promerendum; quia licet gloria sit infinita quoad durationem , est tamen simpliciter finita: a satisfactio coniuncta cum satisfaction et Christi eleuatur ad compensandum ostensam infinitam simpliciter ordine grauitatis. Orto virtusi esseacia instrumenti moralis in a tua considerata, ama dicitur.& non malo quantus est esteiatus, ad quem ex voluntate assumenti, ordinatur. Vnde si ad satisfaciendum pro mortali non requircretur infinita, sed sui sceret finita satisfactio , tunc nec nostra satisfactio, instrumentum satisfactionis Cluisti, diceretur insistiti, sed finiti valoris 4 Fcaeiae in actu secundo ii eet diei posset infiniti valoris essicaciae in a tuo. sicut instrumentum coniunctum cum causa principali in ad uri dicitur potens, quantum potens est principalis. 6r Ad s. ut peccator valeat tanquam Christi mein-- brum pro suo peccato satisfacere, susticit tuit al-lieoniunctus per fidem, quae est quaedam superna tu talis vitae inchoatici meis. io. IU--- exsis
tendunt, nos mereri& iustificari solum meritis, iustitia Christi. Ad r. locum , eg minora eadcarquippe iusti fieatio dicitur gratis nobis conferri. comparata ad opera nostra sitisfactoriaci condignὸ vero, comparata ad opera satisfactoria i ista sti puto pter quae ut causam principalem illa nobis con
SECTI O . postpuriis homo condigne satisfacere propeccato, absque aduertentia offfense diuina commisb.
Posset quis in materii graui peccando , oit ες.
aduertere ad offensam contra Deum, uno mo Dulmi
do inuincibiliter ignorando, Deam csse 1 modo, cognoscendo quidem Deum esse, inuincibiliter tamen ignorando,tali peccato Deum ostendi. Utro que enim inodo posset peccans aduertere ad malitiam obiecti,non aduertudo ad malitiam octiis liuinae Hie non disputo, an de se Lo talis ignoran- . De qua coniunctione explicari potest cot tia inuincibilis offensae diuinae dabilis si s negaui
ιa a Dei otio is Auti de Oniuniatione per gratiam intelligatur, tune cxplica, non tantum de operibus biis aiatoriis pro peccato, sed etiam de meritoriis aeternae gloriae, quae gratiam sanctificantem in promerente supponunt. DI C Est ergo sussiciet etiam,
ut peccator tanquam Christi meinbrum condigne satisficiat per omnia opera, quae ipsius iustificationem praecedunt,&in ipso fidem supponunt: consequens est falsum Lalioqui peccator fidelis per solam attritionem extra sacramentu ut Christi membrum condigne pro tuo mortali satisfaccret, adeoque do illo veniam eonsequereturi cum ne queat Deus, saltem de potentia ordinaria, veniam denegare condignam satisfactionem exhibenti. Nego Deo uel licet enim omnia opeia peccatoris fidelis, quae ipsius iustisirationem praecedunt,supponant ipsus cum Christo, ut membri cum capite, perfidem coniunctionem, non tamen de facto a Christo omnia adeon dignam satisfactionem pro ipsuis pereat elevantur, sed tantum ea, quae ex diuina institutione requiruntur, ut proxima disposito ad iustificationem consequendam , cuiusmodi sunt conti itio supcinaturalis extra sacra-erament vel attritio supernaturalis cum sacram. Ratio cum Christus pro adultis non satisfaciat, nisi ipsis etiam satisfacientibus, sicut nec meretur. nisi ipsis etiam merentibus, a tanti, in rapera adeon dignam ipsorum satissa vionem elevat, , Meum sua satisfactione offert aeterno Patri quae ex diuina voluntate ex parte ipsorum praerequiruntur, ut
troxima disposito ad iustificationem Instas rexae doctrina sequeretur , non solum posse s deles pro se, sed etiam pro alijs, ut Christi membra condignia satisfacere: nam si semel concedamus, fidelium opera inniti Christi meritis, semper illa inniterenturiunde siue applicata ipsi eranti,sue aliis,seimper auiabunt eundem esiectum. Sed negat. sc-quci. cum cnim hoc pendeat a voluntate Cnristi, potuit a Christo concedi unum, non conecta alio; sine congruentius , cum condigne pro alijssa tisfacere si proprium capitis ΑΓ cum dico, nos ut Christi membra condigne satisfacere in virtute satis M. .ionis Christi, non excludo satisfactionem nostram; ut nec excludo propria merita, cum dico, nos mereri in virtute meritorum Chri- Πνi iam, sti Concilium solum damnat haereticos, qui con-
3. cm diffiniat. 7. fiction. s. sed ex hypothesi, quod talis ignorantia daretur, an tunc posset pro malitia talis peccati purus homo condigne satissa
Pxixi sententia negat: Ioan de Satiat. 2 l . .
dis ut i 6. Idci 2 a qui oppositam appellato improbabilem, parum tutam, periculosissimam in fide, ae perniciosissimam squam& docti Recen .
tiores sequuntur,4 nonnulli apud Ostiet La.qu. II. art. 6.dub.3 illam tuentur quamuis falso irid.
putet, posita hypothesi nullum omnino sore pee
catum, contra quem s. tom. Fundam. . ad contrai
hendam totam malitiam offensae diuinae, non requiritui aduertentia ipsus ostensae diuinae, sed sus- 'I' --.fiei aduertentia ad solam malitiam peccati ex ob M. iecto refusam, ut hoc ipso contrahatur tota a litia ostensae diuinae : tota enim ratio, cur homicidium ex. gr. di. liceat Deo, est, quia de se est malum,& dissὀὰum naturae rationali ut sic tergo et iamsi non aduertatur ad ostenIam Dei, adhue illoeommissis grauiter offenditur Deus o=a in posita tota ea a ponitur totus esterius scit . ideo Deus Prab. tot
prohibet homicidium , quia de se malum est, Neontra naturam rationalem omne autem malum
displicet Deo, atque adeo est offensivum Dei:
ergo antecedenter ad prohibitionem diuim in homi eidium est malum Mostensuum Dei. Confirm. ιν. I. Vt quis incurrat totam poenam inferni, non est Confi-.r. iv cclle ut aduertat ad poenam inferni, sed susti- ρον iacit , ut aduertat ad malitiam peccati , ad quam consequitur poena infernici ergo ut quis incurrat offensam Dei sed sussicit , ut aduertat ad malitiam peccati ad quam consequitur displicentia Dei. Antec. prob. qui inuincibiliter ignorant pc nam inferni, si grauiter peccant, incurrunt illam. i. si ad contrahendum malitiam offensae diuinae: requireretur aduertentia ipsius offensae,sequeretur, id facto multa grauissima peceat , defectu talis suras. aduertentiae excusari a malitia offensae diuinan esse venialiaci per ea non incurri priuationein gratiae diuinae, nec inferni poenas: pro illis de tacto condigne Deo satisfieri a quouis ut pro suis peccatis venialibus scit multi sunt, qui quando actu pec .cant actu non advertunt ad sisensam Dei multi adeo rudes aeb i bari, vi vel nullam, vel leuissimain habeant notitiam de Deo: etiam siduitur, notiatri
57쪽
46 Dis I. V. De necestate Incarn. ad condigne DUM Sectis V.
di , putat. Ergo quantumcunque peccator ad auertat ad malitiam obiecti, si nullo modo aduerinta ad ostensam Dei, non potest coram Deo in-
litiam contrahi, in consessione necet Cario explicandam , quoties ad aduertentiam de malitia peceati accedit formalis aduertentia de offensa Dei. s. Hinc sequeretur plus offendi Deum verbo oti sci cum ad utrienti.i ad prohibitionem Dei, quam homicidio vel adulteri sine aduertentia ad prinhibitionem Deici plus ex parte ei eaturae ad latisfacienduin Deo requiri pro verbo orioso, quam pro tali homicidio , vel adulterio: nam vel bo otioso cum aduertentia ad piohibitionem Dei OD senditur leuiter Deus; homicidio vel adulterio sine
tali adueitcntia, nec leuiter offenditur Deus S qui tu , non cneri cieaturam ad satisfaciendumppo tali peccatoico, sed tantum hominici quia
debitum satisfaciendi oritur ex intuita illata personae ἰ ergo si nulla illata Deo homicidio sine ad-ucrtentia ad prohibitionem Dei . nulla pro eoe, bibenda est satisfactio Deo , sed tantum homini. Alterum fundamentum . ieet interdum deis sectu aduertentiae ostensae diuinae, non contrahatur formalis malitia ostensae diuinae, solam tamen malitiam ex materia graui sumptam de se sussicientem esse, ut ncqueat pro ei pura creatura I sa. νὰ eondignessatisfaccre prob. Vt satisfactio sit eondigna, dcbct adaquare displicentiam, quam Deus
de peccato concepit ncquit autem pura creatura
suis obsequijs adactuare displicentiam, quam Deus de peccat in materia, etiam sine aduertentia diuinae offensae commisses, concepit nam quaevis displicentia Dei in in altiori ordine moralis aest,mabilitatis in ratione displicentiae, qui in sit, vel esse possit in ratione complacentiae quodcunque 'obsequium a puri ereatura Deo exhibitum: cum omnis displicentia moralem aestimabilitatem suae grauitatissumat ex persona, in qua recipitur: grauior est displicentia, quam concipit Imperator, quam alius inferior: utpote tristitia personae , eo grauior quo dignior persona. SEcvNDA probabilior affrmat ita multi r centiores apud I . de Lugoisiscar et M t. vfift. 3. quam ex antiquioribus valide dedueit, oppositamque efficaciter impugnat et via id mirer in hae tam probabili sintentia tam seuerum iudicem se gcssisse Io deSaω quam ipse in . - docui:
nunc eo tandam quo Ad confirmo Tota latio, cur nequeat pura creatura pro culpa mortali co
digne Deo satisfacere, est quia culpa mortalici cludit ostensam Dei, quae nulla potest purae creaturae latisfactione condigne eompentari. Sed pe catum cum inuincibili ignorantia offensae Dei commissum non contrahit malitiam offensae Dei: ut inhumanis; qui percutit Regem, inuincibiliter putans non esse Regem, nec in foro humano, nec diuino contrahit malitiam laesae Maiestatis qui oecidit esericum inuincibiliter putans non esse ei;
cum non committit eleiicidium nec poenascensurasque Ecclesiastieo iure clericidio impostas in
a. offensa per peccatum illata est quaedam imiuria, contemptus diuinae maiestatis nulla autem iniuria& eontemptus fit personae absque, titia ipsius personalis dignitatis, aut ostensionis,
ex communi omni ii in conceptione non enim
putamur ostendi ab his, qui vel nos non norunt, vel qui inuincibiliter ignorant, nos tali acri l. Quia cum ostensa sit actus volun
tatis , quo ostendens expresi&ves interpretatiue vult iniuriam inferre hstens , necessario suppo. nil actum intellectas, quo personam, quam vult offendere, cognoscat eamque tali actione offen- currere malitiam offensae diuinae, eum non posisit Deus ad culpam imputare nis quod fuit voluntarium peccatori.
Dic Esci hoc ipso . ubd quis voluntaria d
linqui in materia graui etiamsi actu non aduer V. tat ad offensam Dei ineurrit malitiam illius. quia male operando implicites& interpretatiuOeensetur velles, quidquid ex peecato per se natum est
sequi sed ex quovis peecato per se nata est sequi
ostensa diuina: ergo etiamsi ad illam peeeans non adueitat ineurrit illam. Sao eontra nihil potest τνἰ
ad lpam imputari, nisi quod est peceatori luntarium, seu aliqua notitia , saltem eonnia. aut dubia cognitum. Ergo nisi peccans dubium saltem habuerit de offensa Dei, non potuit illam
culpabiliter incurrere. Confirm pono peccat rem, dum actu peccat in materia graui, non m
db nullum habere dubium de offensa Dei, sed
expressum affectum non committendi tale pe catum, si sciret illo ostendi Deum. Ita qui in tri. tendit Occidere animal proximi, inuincibiliter ignorans . illud esse hominem , ne coram ho ET
minibus , nec coram Deo incurrit homicidium, esto operam nauet actioni peccaminos i qui intendit oecidere hominem , inuincibiliter putans. non esse Clericum , non contrahit malitiam eis ricidii esto exerceat actionem peccaminosam. ergo ad eontrahendam malitiam offensionis diuianae formaliter, non sufficit tantum exercere acti
nem malam . ex qua sequi possit offensa Dei nus talis offensae sequela laltem sub dubio cognoscatur. 2. Ex opposita sententia sequeretur, pos .se aliquem actu amare Deum super omnia,
mul grauiter illum offendere; quod implieat'
nam amare Deum super omnia ineludit effox
propostum vitandi omne, quod potest Deum grauiter offendere salioqui hoe pio , quod non vitaret aliquid quod posset Deum grauiter onsendere, non amaret illum supra id , quod me Deum grauiter offenderet, non vitaret; sed potius supra Deum , saltem interpreta tu , amaret id , quo cognosceret grauiter Deum offendi in tamen non vitaret Seques probatur possct quis aduertens ad solam malitiam obiecti, nabere expressum propostum seruandi omnia praecepta divina propter dilectionem Dei; Qeonsequenter etiam hoc, nisi inuineibiliter ignoraret hoc si se praeceptum Dei. Vnde talis homo priuaretur
gratii divina qua vero actu charitatis dilige re Deum, esset gratus Deo dispositur; in absurdum practice accideret: nam per ad es-- saepe de facto aecidit inui ibilis inaduertentia offensionis diuini unde peccatum mortale gratia habitualis essentimul in eodem sub
Ad primum sundamen. oppositae,negat assum ptum ovi constat ex tandamento nostrae sente tiae. Ad probation- tota ratio . cur displiceat homicidium Deo . non est, quia est malum in se in distorme naturae rationali sed potissima , quia est immediate offensuum inerratae Maiest iis, scilicet qua eontinet contemptum Dei . seu
qua prohibitum a Deo subicen perpetuae suae indignationis is potius ab homicida igitur perpetu separari a Deo , quam ab homicidio
abstineres nam ille moraliter ensetur alterum contemnere , qui prae coniunctione cum alio,
non curat perpetuo separari ab illo. Quam mali
58쪽
L ut. V. Denusitate Incarn. ad conssigne sat ac Sectio V.
ad offensonis diuinae malitiam contrahendam se L
tiam moralis contemptus diuinae Maiestatis non habet homicidium ante prohibitionem Dei Ied solam habet malitiam ex obiecto quae tantum est fundamentum, ut illud sub poena perpetuae indignationis Deus prohibeat unde adprobat antec. conced ideo Deum prohibere homi eidium quia in se malum eth ditanum naturae rationali,
ditanantia tanti im contra legem naturalem, non contra legem Mauctoritatem diuinam, quam dissonantiam sortitur homicidium sormaliter exprohibitione Dei, suam auctoritatem interponentis, ne illud committatur a creatui a Quo fit, ut qui
illud committit cum inuincibili ignorantii prohibitionis diuinae, non coiitrahis nisi malitiam,quam homicidium habet ex solo obiecto contra legem
naturalem,& naturam rationalem vilic.
Ad i. Confirm. transeat totum sed nego, quod tacite supponit, scit poenam indignationis Dei ac perpctuae separationis ab ipso, impositam esse culpae absque aduertentii ad offensam Dei commissae, uti imposita est poena inferni euilibet culpae
mortali contra Deum ommissae Diors totam
poenaim, quam Deus imponit homicidio, imponi propter intrinsecam ipsus malitiam erigo totam incurri sola aduertentia ad malitiam homicidii secundum se nam poena incurritur soli aduertenti ad malitiam culpae,propter quam imposita est poena Anteced prob. ideo Deus sub tali poena homicidium prohibet, quia est malum per se ergo sola malitia homicidii secundum se mouet Deu ad taxandam illi talem poenam. Confirm malitia
homicidiiseeundum se est eausa prohibitionis diuinae I atque adeo ctiam poenae prohibitione taxatae Nego anteced. Ad probat. homicidium sub tali ac tanta poena a Deo non prohibetur ob solam intrinsecam malitiam ex obiecto , Ied maxime propter malitiam , quam contrahit, ex offensi Dei, posita prohibitione diuinari nee sola intrinseca malitia homicidi mouet Deum ad taxandam illi tantam poenam . sed sumit eum malitii offen-
sonis diuinae, cuius contractivum est homicidium ex prohibitione Dei, increatam auctoritatem in- , ne illud a creatura committatur Ad
confirm concedo. ad homicidium prohibendum susscientem causam esse malitiam homicidissecundum se: nego, ad tam frauem pα nam taxandam, qualis est perpetua liparatio a Deo cum isterni poena semus . susscientem, adaequatam causam esse solam intrinsecam malitiam homicidisseeundum se, sed etiam malitiam, cuius homicidium contractivum est, ex offensione Dei. Ada confir neg. sequcla nam vi s. om in uincibilis ignorantia, vel Dei vel prohibitionis Dei, dabilis non est: cdm hoc ipso in ud 'quis aduertit ad
legem creata, naturalis rationis expresse probi-bentcm opus malum , teneatur diligenter omaminare, an talis lex, quae tam expresse, seuere prohibet opus malum, illud probi beat in virtute ali- euius siserioris legis, quae nobis per internum dictamen legis naturalis intimatur: cum impossibilest, aduertere ad lege naturalem, opus malumvrΟ-hibetem, sine implicito& confuso saltem dubio desuperior aliqua lege. Vnde ad i. prob. esto,dum
quis actu peccat,actu no aduertat ad omniam Dei, ad illius tamen malitiam contrahendam,sussicit,ut potuerit&dcbuerit aduertere, quando lex naturalis peccatorem stimulabat, ne opus malum committeret. Ad a nego dari posse homine tam rudem ac barbaru,qui si ratione utatur,ex lege naturaliter
impressi, non possit in confusam ae dubiam saltem notitiam alicuius supremi Numinis deuenire, quae ficit, statim creaturam obligata diligentem inuestigationem Dei, ne possit nostra actione ostendi. Ad . dati hypothesi, nullum erit absuidum, ras. plus Deum ostendi verbo otiose , prolato eum Adt iam aduertentia ad Gnsam, quamuis leuem ipsius, εὐ m. quam homieidio vel adultello eum inuincibili
ignorantia ostensae diuinae Ratioci a proferente verbum otiosum eum aduertentia ad ostensam Dei, vere offenditur , quamuis non grauiteri immediate Deus. Ab homicida vel adultero, non aduertente ad offensam Dei, nullo modo offenditur Deus; nam ostensa debet esse voluntaria Hinc Non me tamen non sequitur, homicidium vel adulterium, quε.
etiam cum inuincibili ignorantia offensae diu in σε δε patratum, o displicere Deo; nam Deo displi 'cet omne peccatum , licet non omni peccato ODfendatur. Sicut displicet Regi offensa facta alteri, etiamsi tali ostensi ipse non ostendatur ritus enim est offendi, quam esse obiectum displicentiae: nam offensio est iniuria illata personae quae necessario supponit notitiam offensae.& personae, eui insertua displieentia esse potest de quocunque obiecto malo. Ad aliam seque conecdO,mi ire.
nus ex parte creatui requiri ad satisfaciendum
Deo, pro homicidio cum inuincibili ignorantia ostensionis diuinae commita , qu in pro erbo otioso cum aduertentia ad leuem offensam Deiae
ruta pro illo nullam dcbet homicida Deo, quemupponitur non offendisse propter inuincibilem ignotantiam, satisfactio iem Mel tantum proximo, quem offendit, legi naturali ae ciuili, quas laesi, operando contra expressam prohibitionem
Hoe eertum est, perseuerante inuincibili ig- 37 norantia Dei, vel ostensionis ipsus Leontrouerti potest, an postquam homo commisit homieidium cui inuincibili ignorantia Dei , vel offensionis ipsius, si ad uarta tale homicidium esse ostensivum
Dei, teneatur satisfacere Deo Respond. negati uxue Ratio nullus tenetur alteri satisfacere . nisi Responsis pro ostensa vel damno, quod culpabiliter intu- iit sed homo committens homicidium cum in moria uincibili ignorantia ostensae diuinae , nullam in '- η - iuriam , aut damnum culpabiliter intulit Deo: nain satisfactio est compentatio iniuriae, vel damni nostri eulpi secuti ergo qui nullam lintusti
iuriam, vel damnum culpabiliter . ad nullam tenetur satisfactionem. Confirm. Si quis des inquat 'in materia graui, inuincibiliter putans, se pecca Confirmis re tantum venialiter , etiamsi postea aduertat se ecasse in materia graui suffciente ad contrahendam malitiam culpae mortalis, nisi inuincibilis ignorantia intercessisset; non tenetur pro eo peccato ut pro mortali, sed ut pro veniali satisfare; scit. pro quantitate vel quesitate maliris,quam contrahimus, quando ac tu peceamus itas quando actu peccauit quis . non contraxit malitiam
diuinae offensionis mec postea aduertens per se tenetur pro tibi satisfacere. Dix per se nam ratione dubi mincertitudinis , an reueri peccauerit eum inuincibili ignorantia ostensionis diuinae si tenetur pro tali eccato Deo satisfacereri uti etiam ratione eiusdem incertitudinis tenetur satisfacere pro peccato e si esset mortale, qui subdubio putabat esse veniale Dieis: Si quis a. boni fide accepit reni alienam inuincibiliter pu Di β.tans suam , adlieitens postea esse alienam . Onetur illam proprio domino restituet etiamsi absque peccato illam acceperit. Ergo sinitis ecim mi Iit homicidium, bdam fide putans, illud non esse
59쪽
MDist. V. De necessiste dicam. ad conssignesatisfac Sectio ra
diuinae maiestatis offensuum,si postea aduertat esse
offensivum,tenetur pro illo Deo satisfacere.Nego SECTIO VI.
conseq. nam in priori casu tenetur homo reddere ius alteri via decunque inuomodocunque illud ad se peruenerit,ei semper res clamet ad dominum; in posteriori, non tenetur resarcire, nisi cuius ipse titit moralis causa. Vnde inhoe estitutio a tisfactione discriminatur, quod illa respieit adaequationem iurium smpliciter haec compensationem offensa 6 intuitae, quam offensor intulit onsenso. Vnde qui bona fide accepit rem alienam, si postea aduertat esse alienam, non tenetur nisi ad restitutionem rei acceptae qui vero mali fide illa accepit, non solum tenetur ad restitutionem rei, sed etiam ad poenam pro satisfactione eulpae commissa Ergo qui homicidium commisit eum inuincibili ignorant si offensae diuinae, etiamsi postea
aduertat, illud esse offensuum Dei, per se non tenetur pro illo Deci , sed tantum proximo, leginaturali, ciuili, quas laesi, satisfacere Ratio fati actio est poena , quae non debetur nisi culpae. Ne susscit culpa commissa contra proximum, aut Iegem naturalem . ut quis teneatur satisfacere Deo : quia sicut culpa contra proximum, aut legem naturalem non Leddit, posta inuincibili ignorantia offensionis diuinae, homicidium formaliter offensuum Dei i ita nec eadem inuincibili
ignorantia posita, ponit debitum satisfaciendi
Deo, quia hoc immediate oritur ex voluntaria o Fens I illata Deo. Ad a fundam oppositae,neg. assumpi. Ad prob. disting. maior ut satisfactio sit condigna, debet adaequare displicentiam, quam offendens voluntarie intulit offenso, concedo quam non volun-ratie intulit nexo. Nam sicut quod non voluntarie inserimus, non imputatur nobis ad culpam, ita nee ad satisfaciendi debitum eum omne satisfaciendi debitum oriatur ex culpi. Et falsum est, displicetiam quam Deus conciperet in homicidio cum inuincibili ignorantia ipsius offensionis commisso, fore incompensabilem a creatura: nam non esset ex suae increatae Maiestatu contempturi laesone concepta, sed ex laesione dumtaxat rei creatae, qualis est omnis displicentia,quam Deus de fa-
et concipit ex quolibet peccato veniali pro quo potest ereatura condigne satisfacere . visa MI. Sola igitur displicentia , quam Deus concipit ex
contemptu 'asione suae inerratae Maiestatis esta creatura incompensabilis. An grauitas displicentiae sumenda principalius si ex persona a qua concipitur , an ex dignitate rei ex euius amissione aut laesone concipitur. a. Ex una parte eum sit tristitia eoncepta ex amissione vel laesone boni grauitatem principalius sumere videtur ex dignitate& praestantia boni amissi , vel laesi ex alia parte, cum sit contii statiua personae a qua concipitur: principalius grauitatem sumere videtur ex pers
na a qua concipitur nam quo dignior est pers
na, a qua concipitur, eo contristatio ipsus ensenda erit grauior Verum distinguori in displicentia grauitas est, una ex parte obiecti ex euius laesone concipitur: altera ex alte subiecti, in quo recipitur irior sumitur e laesone praestantioris boni; grauior enim est displieentia ex parte obie.cti quam concipit Baro ex offensa Regis quam illa quam concipit Rex ex offensa Barpnisci Posterior lumitur ex dignitate personae in qua reci tituta vir-
de grauior subiccetiue in displicentia Regis, quam concipit de offensia Baronis quam eontia,cum sit dignioris personae contristativa.
Anpossitiuum condigne satisfacereprosito peccato memab
PRIMA sententia negat: Pere Soti de in=t.Fered MI I8. Prob. l. ex S. Tham I p. q. artic. q. asserentes, nullam culpam remitti posse, nisi per virtutem gratiae ergo nulla satisfactio pro quocunque peccato erit condigna; quia nulla satisfactio , quae eget gratia creditoris potest esse condigna, ergo si omnis eget gratia Dei, condigna M. nulla. r. Hanc venialium remissionem quotidie stunc. petunt iusti, dum in oratione Dominica sibi suadebita dimitti petunt, ex Concit. Cudratir 2. an.
7. 8. Trident.Ag. 6. cap. 1 sed oratio est m nisestum signum necessitatis gratiae, ut contra Pelagianos docent Patres Africans in epist. 6o Augu. ad Innocent ergo sine gratia venies non remittitur consequenter nulla iusti satisfactio pro veniali erit condigna. 3. Veniale est propria offensa s. Dei nullus autem purae creaturae actus est eondi. rvρ- gna offensae Dei satisfactio ergo nulla iusti satisfactio erit pro suo veniali condigna Maior constat,t.est sussciens materia consessionis. Σpreuliari praecepto prohibetur a Deo Leuit. Is ubi prohibetur simplex mendacium quod a Deo prohibetur, si fiat , erit contra voluntatem ipsius, ac proinde eius offensi s. Nullum veniale Deus remittit sine gratia: ergo veniale est offensa Dei, alioqui remitti posset sine gratia,quia quidquid non offendit
Deum, non auertit Deum a nobi ergo ut remittatur, non eget conuersione Dei ad nos. Minor probe
omnis ostensa Dei est in altiori ordines, quam struaecumque purae creaturae satisfactio; nam offen a grauitatem sumit ex dignitate personae offensae. satisfactio valorem aecipit ex persona satissatim te. Nulla pura creatura in dignitate personali est in eodem ordine eum persona diuinθmulla purae creaturae satisfactio pro offensa veniali condigna.
fortiori sequitur ex sententia corum, qui docent,
condigne ero veniali soli poenae temporalis solutione satisneri.
Dico . Dabilis est eondigna satisfactio a iusto pro suo veniali Probat Vassura, si contriti, que nullam supponeret debiti condonationem , esset ν - .eondigna pro mortali satisfactio i ergo i fortiori pro veniali. Sed contritio a iusto pro suo veniali exhibita, nullam supponit debiti condonationemrquia perveniale non incurrit debitum carendi in perpetuum auxilio gratiae, quo possit a veniali tu ab obsur.
.stificari, scut incurrat per mortale personale, aut
originale alioqui iure posset Deus tale auxilium
in perpetuum iustis negare, atque adeo in perpetuum eos beatitate priuare. SED ONTRA: salsum est iustum per veniale nullum ineurrere debitum cρη -- earendi aliquo auxilio nam scut veniale aduersatur feruo i charitatis, ita incurrit debitum carendi auxilio seruoris chalitatis; sicut quia moi tale aduersatur amicitiae Dei, incuriit debitum carendi amicitia Dei. Etenim illius doni debitum peccando peccator incurrit, quod per negationem oppost actus tenebatur conteruale; at iustus per negationem venialis tenebatur conseruare feruorem charitatis: ergo venialiter peccando incurrit debi tum carendi auxilio talis feruoris. Confirm allici- , .
60쪽
aut explicari non possiet macula, quam veniale eaut in anima,& nobiscum admittit Hass. I. . . Is'. cap. .quia cum veniale non priuet gratia habituali, vel aliquo gradu ipsius, nisi saltem priuet actuali,
ex cuius carentia anima cotrahat priuationem persectae conformitatis eum Deo vltimo fine explicari non poterit eius macuIa. Ad absurdum, quod asiquet infert, si veniale causaret debitum carendi aliquo auxilio, posset Deus tale auxiliuin perpetuum
negare iusto Resp. spectato supremo dominio in
creaturas, posset; spectata lege amicitiae.quet postulat ut amicus succurrat amico indigenti,non posset. Ratio vera: ensa venialis non sumit ordinem a persona increata, uti moi talis sed ab aliquo bono creato, quo tantum priuat; quod se probo: Ab illo precatum sumitora nem offensae,quod luntarie contemnit veniale non contemnit Deu sed aliquid
Dei, nempe seruorem, qui versatur circa Desi: nam
finem,eumque creaturae postponere:sed per veniale non deserimus Deum ultimum finem, te tantum seruorem eirea Deum,qui est aliquid creatum: pr inde contemptus, qui in veniali virtualiter includitur, non versatur circa increatam maiestatem Dei, quem perveniale non deserimus, sed ei rea modumao creatum,quem tantum deserimus. Explicatur: Laeclueas. sensa activa sui ordinis grauitatem sumit ab offensa passiva sed passiua quam veniale infert Deo est diuersi ordinis a passiua,quam Deo infert mortale:e go offensa activa unius est diuersi ordinis ab activa alterius. Maior prob activa quoad ordinis grauitatem specificatur 'persona o ma,ut offensa sermalite inam hoe est tormale specificativsi offense acti-uae persona enim quae offenditur sollim materialiter se habet,& ut subiectum ad specificandam offen-lam adtiuam,cum tota ratio specificativa formaliter si offensio ab offendente illata personae offensae.RMtio offensio activa est moralis laesio boni debitilli ta personae. ergo ordinem se init a dignitate boni lae- statque adeo a passiua offensa illata personae. Minor
ostend.ossenia passiua,quam infert veniale est displicentia, qua Deus concipit ex laesione boni creati prohibituoffenia passiua, quam infert mortale est displicentia,quam Deus cocipit ex laesione boni in creatnnuae cum sint diversi ordinis, diuersas moraliter eausant laesiones, atque aded displicetias in Deo. Monia a Assump. probo:per mortale colemnitur immediate Deus secudum scidum a peccatore deseritur1 postponitur creaturae.per veniale no contemnitii De us1pse immediate,ne posthabetur ereaturae, cum ille adhue eum veniali maneat coniunctus per gratiam ωcharitatem habitualem eum peccatore: sed solum perveniale contemnitur seruor charitatis , quem operans debebat in sua operatione adhibere.Vnde contemptus mortalis immediate cadit in personam increatam, quae a peccatore deseritur1 postponitur
creaturae,prae cuius amore relinquitur Deus conte-ptus venialis immediatὰ tantum cadit in bonuereatum,in feruorem scilicet charitatis,qui tantum perveniale contemnitur. Nam in id tantum eadit immediate eontemptus,quod voluntariὸ deserituri sed per mortale voluntarie deseritur Deus secudum se, per veniale seruor tantum charitatis circa Deum: tur contemptus mortalis immediate eadit in per- . inerratam Dei,venialis in seruorem tantum
tis:displicentia, quam Deus eoncipit de iniuria sibi factu per mortale, est de contemptu morali laesione suae inerratae maiestatis,qui per mortale, luntariὸ deseritur, postponitur creaturae . displicentia,quam concipit de offensa per veniale sibi facta est tantum de contemptu feruoris charitatis, De Incarnatisne Tomin o
quem operas tenebatur adhibere in sua operatione. Illustratui exemplo Laltioris ordinis offensa est ros. lesio regis Maiestati m propria persona facta,quam Dii UM laesio facta in bonis tantum extrinsecti Regis nam ' a prior ordinis grauitatem sumit ex regia maiestate, iquam immediate laedi a qua etiam ordinis grauitatem sumit offensa passiva resis,&displicenti quam
de laesione regiae maiestatis sibi facta,concipit:posterior ordinis grauitatem sumit ex re extrinseea Regis,quae adituri quod a posteriori colligitur ex diuersitate poenarum; nagrauior poena punitur prior. quam posterior offenla. Nee refert, quod utraque offensa,ta per mortale,quam per veniale illata, passi-
uelit in Deo I nam utraque concipitur in Deo secundiim eam grauitatem, quam habet ab obiecto,
seu bono laeso: Cum igitur diuersordinis sint bonu. ex euius laesione Deus eoneipit displicentia sibi in
raliter per mortale causatam,& bonum, ex cuius laesone concipit duplicentiam perveniale sibi illatain; diuersi quoque ordinis erunt displicentia, quam ex mortali concipit, displicentia,quam concipit ex veniali,ac proinde mortalis offensa erit diuersiordinis a veniali. Hecratio sumitur ex doctrinθ,quam ubique tradit S. Thomscilicet veniale non esse cotra ultimum Ea --
finem,quia ab illo non separat: non contrariaricha t . ii'. ritati Dei quia illam non tollit nee proprie dice dam esse offensam Dei,sed tantum secundum quid, quia non offendit immediate personam increatam Dei:esse tantum deviationem a med ijs, quia solum deuia a feruore debito etiaritatis, non a fine; qui
adhue coniunctus manet elim creatura venialiterrantiim peccante.Ex his sequitur, polia a iusto condignam pro suo veniali satisfactionem offerri quia ρυα cum emale non sit in eo ordine offensae, in quo est mi dignitas petibnae increatae, sed in quo est dignitas boni errati, poterit a iusto habete gratiam habitu tem, quae in ratione boni ereati est omnium dignissima,condigne compensari. Nam tota ratio,cur non
ossit erratura pro suo mortaIi conii ne Deo satis acere est,quia nulla sua actione, etia habituali gratia condignifieata, potest infinitatem ordinis,quae inmortali propter eontemptum increatae Maiestatis includitur, adaequale compensare quae ordinis infinitas,cum in veniali non reperiatur,poterit pro eo iustus condigne satisfacere. Oheie x veniale est immediate contra volun- ον tatem Deici ergo est immediatus contemptus Dei. μνι quamuis leuis,&per acrionem iusti expiabilis:eum idem sit contemnere Deum , contemnere ipsius
voluntatem.Αnt .prob.veniale est immediate coo rebatiam.
tra prohibitionem Dei: nam expresia prohibetur a Deo Dergo est immediatὸ contra voluntatem Dei: nam ideo mortale est immediate cotra voluntatem Dei,atque aded contra Deum, quia est immediatd contra prohibitionem Dei Confirm.ut mortale sit immediate scintra prohibitionem, voluntatem Dei,non est necesse, ut expresiὸ precator intendat facere contra prohibitionem ac volutatem Dei, sed
sufficit,si committat id,quod est prohibitum a Deo:
nam h ipso interpretata ue censetur facere contra
voluntatem Dei. Ergo pariter ut veniale sit immediate contra prohibitionems voluntatem Dei, n cessenόn est, ut expresse peceans intendat sacere contra prohibitionem & voluntatem Dei, sed se ficit,si eommittat id quod est prohibitum a Deo. Resp.neg. anteced. Falsum enim est, veniala sim
iliciter esse contra voluntatem mi secundum se, 'Σ . ...
ed istum eontra probitionem voluntatis Dei: n m ..,IaIωρ. illud est simpliciter eontra voluntatem Dei secun discrimis.