Ioannis Grammatici Philoponi Alexandrei Commentaria in libros De generatione, et corruptione Aristotelis ex colloquiis Ammonii Hermeae, propriisque eius considerationibus. Hieronymo Bagalino Veronensi interprete. Quae omnia ingenio ac doctrina periti

발행: 1558년

분량: 139페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

DE GENER A. ET CORRUP.

exin sine materia aeris pene evanescit , O missum rece

dιt, cum colorauerit Abιm. idem autem hoe accidit O in

ali'. I lanifesu igitur ex rictis, quod est mira quid est, o propter quid, oequalia miscibilia entium, siquidem sunt quadam ei modi, qualia, passibilia abinuicem in f

cile terminabilia, oefacile diuisibilia: haec enimneq; corrupta esse necdie est, qua mafuerunt,neq; possunt ipsa eardem simpliciter esse, neq; compositionem esse ipsorum mi. Iioncmpi': adsensumsed inmiscibile quidem,quando facile terminabile exis passibile fuerit activum, hui. missibile ad uiuocum enim miscibile. Iuinio autem ea

rnifici lilium alteratorum Huo.

Quoniam balbutientes & loquutur quod com I 37

niam & magis agunt, & patiuntur. hoc autem quoniam & magis tangunt. nam & in igne, idelignum citius patietur diuisum , quonia & m

sis cum igne communicant eius partes. quarem his,quae miseentur, quonia oportet utraque pati,oportet utraq; diuisa esse ut citius patiant: patiens.n.diuisium citius patitur.recte ergo dictum est, ' quae miscentur diuisia, & fm parua iuxta posita magis miscentur. Quae aute prius dixit diuisibilia , nunc dicit facile terminabilia, ex quo manifestum est, ' etiam superius diuisibilia facile terminabilia dixit.Diuisibilium igi- MUD HI I tur, quae facile terminabiliaciaec vero humida modo, & non loquuntur, eo st indearticulare sunt: lapis.n.diuisii bilis quidem est, sed non sermones proseriit, huiusmodi inquit lunt, de cile terminabilis, haec sunt miscibilia, qui sa- quaedam in rebus obscuram,& occulta,& inde

cile diuiduntur: diuisa vero magis dicebamus articulatam habentia mistionem modo quidemisceri. haec igitur est inquit facile terminabi- quoda mistaequodam vero non.Cum aut &Mllis ratio.s facile diuisibile esse . nam facile ter- uetri, quaedam entium balbutiunt adinvice, &minabile est quod facile a continente termina ancipitis sunt naturae, hoc exposuit per illa vertur: huiusmodi autem est quod facile diuisii bi- ba, videbuntur. n.& miscibilia remisse,& ut glale, ut humidum:durum.n. non facile est teriri- terum quidem susceptiuum, alterum vero tornabile. Alteram quoq; distinctionem addidit, ma.stagnum igitur modo quoda forma quida, quod non omne humidu est miscibile, sed qS & passio est aeris,euaporans in mistione,& solqnon fuerit tenax. tenacia autem sunt,oleum i aes colorans. passiones vero non erat lubiectis

scum pix liquida, & alia huiuslinodi: nam pro- miscibiles, sed no est omnino stagum tale,ic-pter lentorem haec, & tenacitate sunt difficile circo & dixit balbutiunt,& ancipitis sunt natu- diuisibilia,& dissicile separabilia,& labunt quae rae. fit. n. parua quaedam subiecti auctio, qa niplis superfunduntur,& non in profundum pe- formis non est. similis quoq; fit mistio in cine netrant.iccirco non miscentur: sunt.n.minus is re, & aqua: nam etiam in illis solum coloratur cile terminabilia his,quae non lenta sunt.icci in aqua a cinere,sed paulum augetur fit.n.quaedaco & coeuntia nullo modo miscentur,sed mo- substantia cineris in ipsa aqua. Manifestum est

lem ampliorem fecerunt solum.Quando vero igitur inquit eκ dictis & ' est mistio: hoc est in inquit alterum ab altero solum passuum fit e- existentia est, & non ut aliqui putauerunt i Olurit, sed nonalterum ab altero,aut hoc quidem apparens est,sed non existens. 1 Quid est f iplevehementer & facile patitur, alterum vero no enim consequenter definit quid est miluo sfacile ,& remisse. in his inquit in mistione non est miscibilium alteratorum unio, fm qualita- amplius simul utraq; maiore molem altero B- teentium activorum, & passivorum.neutro Q lo facere, aut etiam si fiat additio aliqua, parua dein fin actum eodem manente, sed potentia

valde est,tanqua ampliori consumpto:qε acci utrisq;. I Et propter quid. l quia cois est iubi edere dicit circa stagnum & aes . nam aereu exi- cta materia his quae miscetur, & lunt aequaliterstes stagnum,& aerem plenum, & totu aptum activa,& passiua a semincem. Et qualia milci- ad huius mutationem in vaporem, & in aerem bilial ci, neq; solida, neq; humida omnia, lea conuertitur, cum ab igne calescit in mistione quaecunq; sunt facile terminabilia,& facile ai- cum aere, & solum colorat ipsum aes, sed quan- uisibilia,quae lenta non sunt,neque habentia intitati nihil apponit.sorte vero & omnino no fit diuisione. haec.n.inquit, neq; corrupta elle no mistio stagni ad ipsum aes, sed appositio, & aD cesse est non.n.est corruptio missio.manci ai plutinatio: neq;.n.humido existenti aeri admi- tem utraq; potentia quidem ea,quae erat priuslcetur, neq; per totam eius substantiam proce si miscerentur, actu vero non,lied domitaS na

dit, sed solum superficiem colorat. est igit ma- bentia proprias qualitate indigentia vero a eis simile formae cuidam stagnum ipsum in ip- ditione unumquodq; sin propria qualitate, viso aere subiecto,ut & ipse progrediens dicet. ad actu perueniat,id quod erat. non est tamen

. . integra mutatior nam huiusmodi gnatio est αυ ho, Quaedam enim balbutians adi ψ ti p eorruptio.sed n6 mistio . neq; copositione i quit esse missione ipsoa, ut qcuq; particulatu Ma Qcunq; ponat, neq; ad sensum. v

92쪽

LIBER

lem oportet ipsam facere. Cum autε dixisset miscibile esse,quod eum facile sit terminabile, atauum & passivum sit, & tale miscibile quale ipsum sit subiunxit. I Ad aequivocum n miscibile, i aequivocum pro uni uoco ponens. Vsus

aute ei est consuetus.si.n.utraq; sint facile temminabilia, & abinuice passiua,vivoca sunt P-culdubio fili hoc. miscibilia.n.ambo fin rationem ultimam miscibilis. Tandem inducit v missio est misicibilium alteratorum vitio, hoc est

per alterationem unio. cum.n.alterata suerint

quae miscentur sic, ut ex ipsis virum quoddam totum similarium partium factum sit, tuc unita sunt.& haec fuerit ratio mistionis,unio mi ibilium per alterationem. ita ut partim quide se

uentur quae miscentur, partim vero corrupantur. actu quidem non existentia huiusmodi, ut dictum est,sed domita corrupta esse videntur, cum summitatem talis formae non seruent . eo autem in non secundum totas qualitates mutata suntled harum unionem sustinen ic remanent,& seruantur. FI IS PRIMI LIBRI.

IOANNIS GRAMMATICI

EX COLLO QV IIS AMMONII Hermeae, cum quibusdam propriis considerationibus,in Secundum de Generatione, & Corruptione Aristotelis.

ti , dictum est quo pacto istunt

ijs, qua secundum naturam mutantur . Amplius autem deg neratione , ct corruptione sim

plicι qmmodo, ' cuiusiam est, propter quam causam . -- liter quoq; de alteratione dictum es quid est, quod alteratur, O quam habet dist crem

tiani imorum unumquodq;. reliquia autem considerareci

ca eaqua ' cantur elementa corporum.

I M p L i c E M quidem gener tionem vocat principalioris,& perfectioris substantiae generationem: ut ignis,quadam vero generationem, eam quq deterioris,ut terre.Illud vero

j Quomodo: l quod.ssecudum mutationem forniae jubstantialis.Illud vero i Propter quam causam, i quia communis materia eis subiecta

est, & mutabilis existens, & contrariorum re

ceptiva. Ibi vero i Et quam habet differetiam SECUNDUS 8ν

ipsorum i deest verbum vimquaoc est qua ha

bet utrunq; ipsorum ad seinuicem differentia. t Reliquum autem considerare circa vocata clementa corporum, i aut Oportet mutantem casum dicere, reliquum est de his considerare,quae vocantur elementa: ut est &apud Homerum simile, duo vero scopuli, hic quide adlatum coelum peruenit pro eo quod est, suoruscopulorum,hic quidem ad latu coelum peruenti: aut subaudiendum extrinsecus est verbum hoc,quomodo est in ipsis generatio,& corruptio:ut sit continuus sermo praedictis. est enim uniuersiis sermo ex superioribus resumetibus huiuscemodi. dictum est inquit a nobis ia iniuersaliter in his, quae secundum naturam mutantur,quo inest tactus,& mistio, agere,& pati. dictum quoq; est,inquit,& de generatione, &corruptione, cuius uniuersaliter si conscque- ter reliquum est,ut post uniuersale de ipsis semmonem consideremus quo pacto circa ea,que elementa vocantur, sint haec: hoc est quo pacto inest elementis generatio, & corruptio, &reliqua quae dicta sunt. Sed quae vocatur dixit, quia in consuetudine sic circumseruntur: neq;.n.haec proprie elemeta nominantur, sed que- admodum in oratione elementa dicuntur,que maxime prima & simplicissima, & incomposita dico.sviginti quatuor elementa, sic & naturalium corporum proprie elementa dicuntur, quae maxime prima sent, & simplicissima: haec vero sunt materia,& forma aut dixit ea,que vocantur, quasi nondum ostcnsum sit.haec niti, quae ratione materiae subiiciantur omnibus copositis corporibus generabilibus, & corruptiubilibus . hoc.n.est ei propositum in praesenti libro docere modii mutuae generationis, & ostedere st haec sola sunt, & tot quae nominatur, quibus otagnabilia,& corruptibilia constant.

Generatis enim edi corruptio in bus natura constant

bu subnuntiis tonsinesensibilibus corporibus Disputaturus de cicinetisin mutatione eorum mutua ostendi s neq; haec,neq; horti aliquod est subiectum generabilium,& corruptiabilium, ut quidam putabant, quorum etia opiniones exponit: principia.n.proprie & elemeta prima gnabilium,& corruptibilium ma sunt,& forma,ex quibus & haec ipsa quae vocant elementa constant,& in ipsis est gnatio, & core pilo.Si autem in his,quae Silantur, & corrumpuntur, sunt & ipsa, manifestum quod iisi utiq; generabilium,& corruptibilium omnium elementa existent, sed materia, & forma, quae &horum, & omnium generabilium,& corruptibilium communia existunt.ordo igitur fila d

ctrinam huius inodi est. Quod autem in litera Io.Gra.de Gen. M a dicit

93쪽

DE GENER A. ET COR RVP.

dicit huiuscemodi est.qm inquit generatio, &corruptio omnium naturalium substantiarumno sine sensibilibus est corporibus,sed semper in hi rationabile fuerit principium quaerente

eorum,quae generantur di corrumputatur,sensibiliu corporum querere principia, & esem ra: in his. n. fiunt quae generantur,& corrupuntur. Sed considera quo pacto absq; errore non dixit,st omnia,quae ii unt & corrumpuntur An- sibilia corpora sint, st aliquis incosideratius suspicari potuisse putans quae generatur,& co rumpuntur sensibilia corpora esse ex neces state: non omnino in sensibilia corpora, gnabilia esse & corruptibilia:quemadmodum coelestia.Sed certius hoc ipsum considerans nequis proserat naturales virtutes, quae & naturales sunt substantiae, & generantur & corrumpunt, non tame sunt corpora sensibilia, verissime simul,& tutissime ferinonem produxit dices, nosne sensibilibus corporibus natura consistentibus substantiis inesse generationem,& corruptionem: naturales.n.virtutes c um sint,& ipla substantiae quaedam, non in corpora sunt: sed in in corporibus esse habentes in ipsis generatur, & corrumpuntur: non igitur sine his gnatione,& corruptione participat.si aute in Physico auditu in sermonibus de motu dixit Arist. naturales virtutes, & vitas, quae in naturalibus corporibus sunt, non habere generatione, noaduersatur his quae dicta sunt hic.ibi .n.gener tionem vocabat non simpliciter acccssiim ex non ente ad cns: nam ciuimodi gnationem no habent tales virtutes, & vitae,sed ut ex iasi ente ad cns producte,& rursus ex ente in no ens omnino procedentes,sic generari, & corninapi dici possi int.

Horum aurem si iectam materiam. quidem aiunt una esse,νt aerem ponentes ut ignem aut albuod horum inter mediorum, cir corpus exi sensia 'separabile.

Cum astruxisset,* oportet de hi quae generantur, & corrumpuntur sermonem facientcs, sensibilium corporum quaerere principia: nam in his est generatio,& cor ruptio,nunc accedit ad inquisitionem,& ostendit in quae vocantur quatuor elementa,non sunt communis ma sensibilium corporum,nec proprie principiti, nec omnia,nec aliquod ipsorum,sicut aliqui put uerunt,sed & ipsa sensibilia corpora sunt, & generabilia, & corruptibilia.ponit aut opiniones eorum,qui putauerunt ipsa esse principia generabilium,&corruptibilium:nam hi quidem ip- serum unum quoddam supposiverut principiucorporum, quemadmodum ignem quide Heraclit' Ephesius,& Hippassus. Aere vero Diogene polloniates Anaximenes. Thales vero,& Hippon aquam. Anaximander vero aliud quid praeterquatuor elementa supposuitcntium principium. Quoniam autem An Lmander potuit mam recte supponens principium corporum)psam intermedia dicere et mentorum ut subiectam ipsis sic.n. in tertia figura mediu terminum nominamus,qui cu neutro cxtremorum ide est, sed utrisq; subiectus. ostendens Aris st non sin hunc conccptu supposuit, sed medium terrae,aut ignis,& aquae, &

aeris, apposuit I Corpus cristus,& leparabile l

impola autem praeter quatuor aliql aliud corpus simplex supponi subsistens consequenter ostendit. si.n.corpus est, quod subsistit in loco

erit, & affectum:in loco autem existens aut sursum,aut deo sum:sursum aut existens aut ignis,

aut aer:deorsum vero aut aqua ut tCrra c. cadem autem est ratio & de qualitatibusuaccessecst.n.alterum ipsarum contrarietatum habere: nam aut leue est,aut graue, & aut calidum, aut fit dum,& aut humidum, aut sccum. sied quibusvis ipsum eorum, quae dicta sunt,differetiis obsignaueri erit necessarium unu aliquod ip- serum quatuor.recte autem cum dixit corpus, addidit separabile, ut naturale corpus significareticum.s mathematicum non huiusinodi sit.

Abi vem plura numero uno. hi.n ignemo terram: illi Nero Ohaec, craerem tertium rilli autem Oaquam horum quartum, qu admodum Empcdocles: ex quibus com gregatis di regatis, vel alteratis accidere generatione corrupti em in rebus. Quod igitur prima primi elementa recte se habet dicere sit confestum, ex quibus m tutis , vel per congregationem disgregationem, vel per aliam mutation accidit generationem esseo corrupti nem. Sed facientes mam materiam praeter dicta Mnc Hrocorpoream, O separabilem peccant. impossibile est.n. econtrarietate esse corpus hoc sensibile existens. aut. i.leue, auigraue, aut frigidum, aut calidum necesseest esse in ntum hoc 'od dicunt esse quidam principium.

Cum dixisset eos, qui unum quodda ex quatuor supponunt principium corporum, nunc eos,qui plura uno supponunt principia corporum eXponit: aliqua. ex quatuor, aut etia ipsa quatuor, ut ignem quidem, & terram Parmenides supposuit. haec vero cum aere Ion Chius tragoedus. Empedocles vero ipsa quatuor supposuit. Hi quidem poterant,& alteratione se uare altera existctem a gnatione,& corruptione.qui vero unum principiu supponebant, qua immutabile oportet dicere principium,si Vere sit principium, ex necessitate M alterationem dicebant gnationem,& corruptionem, & non fili substantiam mutationcm: & ita in idem cogebantur dicere gnationem, &alterationem, cum non possent ipsarum differentiam tradere .prima quidem inquit, ex quibus caetera filii

94쪽

elementa vocare, & principia rationabile esse

dicit: sed haec supponere prima ,'quae illi dic ut,

non est rationabile: st ut consequens,& manifestum pretermisit.Supposuerunt autem alij ἀ- dem quatuor clementa, alit aliqua,autoia. alij

vero aliud quid praeter haec: ut Anaximander. Redarguit aut ipsum, non ut aliud praeter qua

cere poterat,siquidem incorpoream ipsam, &informem diceuat: sed redarguit ipsum, quia corpus ipsum supponebat separabile. Cum autem demonstrauisset, ' si corpus est subsistens,

quam supponit mam Anaximader, necesse est cum contrarietate ipsam considerari, qS erat inducendum, ut manifestum dii sit, subaudiri, SP contrarietatem habens,erit aliquod unum

quatuor. Sicut autem in Tinuo scri tum est, Iam habet distimctioncmnonor.ῶxu manissime illud omne recipiens, si ab elementi separatur, neq; Hitur icenses ubiectum vocatis elementis prius, νtavrum operibus aureis, quamuis hoc non recte dicitur hoc modo didrum, sed quorum quidem ulteratis ita est' nil νero generatio, corruptio Nos bile est illa appellaneo quibus factasunt rutamininit omu verius eset aurum ere umquodq; ese. sed et Tmtis existentibussotidis, usq; ad super cres facit resolutione. impossibile autem materiam primam superficies esse.

In Platonem nunc inuectus, primum quiduincrepat ipsum, ut dicetem quidem materiam principium esse naturalium,sed qui non manifeste aistinxerit. an possit separari a corporeis clementis ipsa per se subsistens, an non.clem ta vero, seu quae vocantur quatuor dicit, siue

cubos,& pyramide quae Plato supposuit, nihil refert. est.n.ei sermo,s potest ipsa per se materia sitbsistere,aut si cu aliquo est corpore. & dicit nihil de hoc manifeste Platone dixisse.Scie

dum est autem, ψ & si no ita manifeste,nec eis dem cum Arist. verbis usus,dixerit de hoc Plato,abunde tamen ad suam de hoc intentionem aperiendam. ipse.n. est,qui dixit de materia disputans. Recipit semper omnia,& sorma nulli ingredientium similem est sortita . si aute semper recipi manifestu st nunet ipsa per se subsistit. Deinde accusat Platonem etiam in alto,iponens materiam esse subiectum existente clementorum in mundi factione,ad nihil ipsa usus est in gnationibus corporum, ex superficiebus omnia dicens compositis fieri. utraq; aut prObat, hoc quidem ' posuit subiectam materiam

elementis, nobis in memoriam reducens exe-plum Platonicum, per illud,veluti aurum operibus aureis. deinde priusquam secundi adducat fidem,' non utitur materia in generatione corporum in alio refellit Platonem, quoniam dixit Plato oportere magis ex subiecto, & m teria inserre nomen generabilibus,& corruptibilibus: non oportet aute ex materia entia ipsa obsignare,sed ex socina: lis c. n.est,quae propria cuiusq; naturam determina separatq;. Ad hoc autem dixerit quis pro Platone sermonem faciens, cu & ipse iubet,constituitq; secundu sommam unumquodq; obsignari. dixit.n.uniciatq; ipsum csse,sin formam existere: fieri autem finparticipationem forine,corrupi vero per abiectionem. Ex materia autem diuit oportere ii minari. non quia ab hac obsignentur res compositae, & materiale sed veluti tutius existens

ex materia ipsas vocare. nam clun forma mutaturilis c semper manet. aurum quidem statuam vocare, si mutata fiat tripes,no est amplius verum .aurum autem vocare verum cst, etia post mutationem: manet.n.materia eadem formassii scipiens. Ad hoc iure dixerit Arist. 9, in alteratione recta fuerit quod mutatur, ex subiecto

nominare,quoniam subiectum formatum existens, ex forma signatur,& no ex passione,quae per alterationem aduentauit. sed in Senerati

ne, & corruptione,impol e est quod genitu est illud dicere esse,quod erat priusquam generarcturin corruptum ex materia vocare,quaermanens corrupta non est. viqin composita generantur, & corrupuntur,si quis de aliquo corum me interroget,puta equo corrupto, & homine generato, quid est ' corruptu est, & qd quod generatum.si dixero quod materia,manifeste mentior .neq,.n.quod corruptum est,materia est, nam adhuc manet: neq; quod genituest,possibile est materiam vocarererat.n.& ante gnationem. in alteratione vero homine vocamus, & eum,qui nigritiam abiecit, & eu qui assumpsit albedinem, non album & nigrum. alubum.n.& nigrum sunt passionum, non substantiae significativa. Cum autem in medio obuiauisset dicto illi, st ex subiecto oportet magis nomina ponere,nunc increpat ipsum,' solida elementa supponens, usq; ad superficies ipsa dio luit:per hoc etiam, quod prius dictum est coprobans, ' ad nihil materia utitur:nam usq; ad superficies inquit procellit,ex quibus dicit fisri corpora, quae superficies materia non sunt. Sciendum est autem,' non erat adeo Geometriae expers Plato,ut putaret corpus in superficies dissolui, sed superficies dicebat ille nati

rates,s corporeas, quae & profunditate habent: huiuscemodi autem proculdubio materia habent in ipsis conspecta:quare non sunt sine materia secundum Platonem,quae generantur.

Nos autem dicimus materiam aliquam corporum siem Tex. G6. sibiuumsediam non separabilem ed semper cum cantra rietat Gex qua sunt ea ira vocantur Ementa Gemina tum

95쪽

DE GENER A. ET CORRUP.

tum autem est de his in aliis exactius.Sed quoniam O m do hoc ficu ex materia corpora prima deto mandum. de hisprincipium quidem, primum lupponemιbus esse, materiam Meparabilem quidem ubiectam autem contra- s: non enim calidumateria es βι do, neq; hoc calido, sed subsectumambobue.quare pri u quidem potentiaco pussensibile, prim iptum sectundum Nero contrarietates,dι- coaute,νt si igiditas ct caliditas:tertium verosimul ignis est aqua oe butu odi1 .nans nuicem mutantur,o novi Empedocles, O alu dichnimes enim esset alteratio:com

trarietates vero non mutantur.

com. 6. Nunc exponit propriam opinionem, scit m qua videbitur longe a Platone differre,dicens, quod supponimus quidem nos materiam subiectam sensibilibus corporibus, nunquam thmen per se subsistentem, sed semper cu aliqua

contrarietate inspectam.ex qua inquit materia assumente in forniae ratione cotrarietates , fiui clementa, inquit autem de materia. contrarietate exactius stractauis te in Primo sermone Physici auditus, ubi etia de priuatione sermo

nem fecit. Ibi vero I Quoniam & modo. si illud i Quoniam i pro si,assumpseris, manifestu

facie quod dicitur aoc modo exponens: sed si hoc modo ex materia sunt ipsa corpora, dc- terminandum est,& de his, ut dicat ia, & si ostestam sit elementa ex materia esse . eo quod ipsa suscipiat contrarietates, non sufficit hoc ad doctrinam, scd determinandum est etiam de co-trarietatibus his, quae nam sint,& quot, cundum quas materiς aduenientes complent clementa quatuo quae prima dirit corpora. Cuautem dixisset ' determinandum est de contrarietatibus, distinguit primum quae nam sunt principia. principia autem quaerit nunc Vt clementaria, non ut effectiva. & inquit 2 principium,Primum quidem est ipsa invertaeSecundum vero cotrarietas, quae est sorma materialis.Primum autem principium dixit essemam, quia incorruptibilis quidem est haec,contrarietas vero corruptibilis: nam & secundum hanc est ipsa corruptio. &quia materia subiicitur utrisq; contrarietatibus: non.n.potest alterum cotrariorum subiectum fieri alteri, ut calidum stigido : viroruq; enim materia est subiectum. nam ut etia in Primo Physici auditus di xit,nullum contrariorum permanensin seruatum sui contrarij susceptiuum fit:corrumpuntur.n.a se

mutuo contraria.quapropter iure materia primum quidem est principiit, ut subiecta formae materiali,in dignitate tame formae dignior est ipse. Secundum autem est ipsa forma, 'uae est

contrarietas,ut in ina existens. non.n. separat,

inquit, unquam a formis ipsa materia,quam &potentia sensibile corpus vocat: nam secudum sui rationem incorporea existens actu, potetia

est corpus,& corpus non mathematicum, sed sensibile, hoc est naturale.Tertium vero primcipium inquit, est simplex corpus, ut ignis, &terra, & aliorum quodcuq; corporum prim rum,quae principium sunt non simpliciter, sed ut ad corpora composita ideo & merito tertiuprincipium haec supposuit, & quia composita,&quia mutabilia cum propriu & simpla principium debeat esse,eoo cx aliis non sit principiis,& immutabile sit: nam quod mutabile est, necesse est esse compositum,siquide circa alia uideorum,quae in ipso sunt, manen mutatio t. Deinde increpat Empedocleos. non.ncinquit esset alteratio, si elementa fili passiones substantiata,natura immutabilia sunt secudum Empedoclemetanquam.s secundum passiones subiecto formato manente Non selum autem alterationem aufert Empedocles, immutabilia dicens elementa, & qualitates in ipsisset stantiales supponens,sed & propriam generationem,quae cst mutatio sin formam:nam etiaipsa est mutatio materiae secundum passiones. Quod vero medio tertium principium supposuit simplicia corpora, secundum vero c6trarietates ipsas,ostendit ex mutatione:quoniam simplicia quidem corpora mutabilia fiunt: habent.n.materiam permanentem, & contraria successive recipientem: cotrarietates vero nomutantur: non enim frigiditas permanepS recipit caliditatemmon.n .simul fuerint seclidum idem contraria. quare non sunt contrarietates quae mutantur, sed corpore contrarietates habentia secundum has mutantur.

Sed nihilominus ut corporis qualia, quot dice dum principia. es' enim supponentes νtuntur,ct nihil d cumpropter quid talia, aut tanta. Quoniam igitur quar Te . 7. mussensibilis corporis, primipia:hocautem est tangibilis: tangibile autem, citiushensus est laesus: manifestum quia non o es contrarietates corporis fomas, principias ciunt fessolum quae fecundum tactum.secundum contrarietatem enim differunt, O fecundum tangibilcm contrari tatem quia neq; albedo ieq; nigredo ire dulcedo, ama uitaeo. ritudosimiliter autem neq; abam ensibilium contrari tatum Hlafacit elementum quavis prior visus tactu ruare

O subiectumprius,sed non est corporis tangibilispassio, qua tangibile, sed secundum alterum, oesi fuerat natura

prius. Ipsiorum autem primum tangibilium Oudendum, Tex. e.8. quales prima disserentiae, O contrarietates. ntaute comtrarietatessecundum tactum M. Calidum Frigidum, Si cum Humidum, Grais leue, Durum Molleditum,' Aria H. Rigita dum, Asperum Lene, Crassum Tenue. horum autem gratie quidem', oe leue neq; activa neq; pastua: non enim inue-do aliquadalterum,aut pati abalterodicunturio ortet auteactiva oeph a essea uicem elementa: metsi turin.

mutantur a uicem.

Et si diximus, inquit, contrarietates sunt cM T principia,& et non mutantur, tamen sic dice dum

96쪽

LIBER SECUNDUS ya

dum est a nobis,quot,& quales sint contrarie- Ies,ut seni: non.n.omnia vim habent sonativa. rates,quas Oportet supponi principia corpOm. nam nec lana aec spongia, sed qui solida sunt, non.n.suffcit dixisses contrarietates sunt prin & haec non per se,sed in confractione ad aere: cipia corporii, sed oportet quaerere quales, & sic quippe aquam ex profundo mouens, nulluquot sunt.alij.n.qui dixerunt esse quasdam c6- perficies sonii. atqui neq; odores in ossi sunt: uarietatum principia, nullam seripserunt de- aer.rusne odore est, quemadmodu & sine co- monstrationem, is hae,aut tot supponantur co IOre,qui & hac de causa colorum,& odorii detrarietates. Cum igitur dixisset tria esse princi- latiuus est. sic neq; gustatiles qualitates in ompia, primum mam ipsam secundum forma ma- nibus sunt:aqua quippe sapore careticum sit suterialem, est idem contrarietatibus: tertium biecta saporibus. sellas autem tangibiles quali-

autem ipsa simplicia corpora, quae ex ipsa ma- tates videmus per omnia perembulantes comteria assiumente contrarietates dixit fieri,nunc pora:caliditatis.n.vel frigiditatis nullum est ex proponit quaerere: quae nam sint specificae con pers corpus,neq; humiditatis,aut siccitatis. Tatrarietates, quas asstimens ma,simplicia corpo gibiles ergo contrarietates sunt, quae commu-ra,essicit. Sed quoniam non enuntiatiue neq; nissime sunt,&per omnia corpora perambul sine demonstratione oportet hasce,&non ha- tes&simul auferentes:non aute quae simul auste prietates ponere. quod alios facientes,ac- strantur.haec igitur principia sumeta sunt.Sed cusaui cum magno artificio,& fm demonstra quonia multae,& diuersae sunt hae,oportet om-tiuam consequentiam incipit earum inquisitio nes exponere,& harum uniuersaliores accipenem, potentia haec dicens.Quoniam corporis re,& quae in reliquis minime continenturinon principia quaerimus non aeterni, sed generabi- omnino autem uniuersaliores,sed quaecunquelis & corruptibilis: hoc vero affectum est: non harum activae sunt,& passuae, quoniam corpo-

enim possibile est generabile, & corruptibile rum quaerimus principia agentium,patientitaq;

corpus inaffectum esse:generatio enim & com a scinuicem,& hanc inter se mutationem facie ruptio est mutatio materiae fila passiones:prae- tium. Exponit igitur septem quasdam contra-terea naturale omne corpus motu habet, mo- rietates.Calidum Frigidum, Siccum Humidii, tus vero secundum propensiones fiunt,grauita Graue Leue, Durum Molle, Lentum ' Aridii, Rigidismtem.s leuitatemq; aae vero qualitates fiunt:cor Asperum Lene,Crassum Tenue.Et quaerimus

potis ergo principia affecti quaerimus.hoc aut cur nam rari & des oppositionem praetermi- sensibile est: nam sensus qualitatum perceptiui sit.Expositor quidem Alexander dixit, ut eam sint, & unumquodq; qualitates habens, sic is quae reducitur ad graue,&leue.nam rarum le- has sub sensum cadit. quare, qm apparuit nos ue est,ut densum fraue. Est quoq; ipsa in idem

corporis principia quaerere, naturalis & sensi- ducere cum crasso,& tenui .nam tenuitas, quebilis quaerendae sunt contrarietates sensibiles. ει qualitatem, non quae ει quantitate consi- sensibiles autem non quascunq; , sed materiae deratur, videtur idem esse cum raritate: tenue proximas,& communissimas,& per omnia cor .n. dicimus corpus, eo 'pertranseat per quos pora perm eantes. quae autem sint hae cogno- cunq; meatus, quod idem esse videtur cum rascemus ad sensius recurrentes.Manifestum est ro. sic & crassum densoaeratam.n.crassarii par

.n.s subiectas coissimo sensiim sensibiles di δε tium existens Mon per quoscunq; pertrasit mearentia las ut communissimas existetes opor- tus.sed per maiores.tale quodamodo est & ip tet ponere principia corporum sormativa. sen siim densum multo corpore in paruam molem suum autem vises quidem primus dignitate,ut coacto.Has cum exposuisset omnes oppositio honoratiormon in ad omnia aptus sensibilia.ta nes, secemit has quidem ut non secundum agectus.n.est, qui est omnium communissimus: & re & pati dictas uas vero ut aliis implicitas. nahac via primus dictus non immerito,eo ιν ause graue & leue, asperum & lene, eos non Pagerat, sed non auferaturiquae.n.aliorum sensuum re, & pati dicantur.non enim quemadmodum

aliquo participant,multo prius & tactu partici calidum in frigidum calefaciendo,&in frigida

pant:quae vero tactu,no necestario aliquo alio do proxima dicuntur,sic & leue,& graue: non rum participant, ut declarant quae inter platas, .n.agunt iuxta posita grauitas ili neque leue.sic& animalia media sunt,tactum quidem haben- neq; asperum & lene.tenue vero & crassum,&tia,sed nullum alioru sensuum. Eodem modo molle & durum,lentum & aridum merito retia se habentes &sensibiles differentias inuenie- cit ut in aliis contenta.si.n.accipientes uniue mus.Uisibiles.n.ut colores, non per omnia p- Mores contrarietates, non abiiciamus si sebmeant corpora : neq;.n.aer est coloratus, aut has reducuntur, seiemus nos plures Q utile sit omnino visibilis. similiter autem neq; audibi- sumpsisse.Reducit autem has tres contrariet tes ad

97쪽

DE GENER A. ET CORRUP.

tes ad humidum & siccum,definiens quid nam est horum utruq;,& dicens. Humidum quideesse,quod alieno quidem facile est terminabile,proprio vero dissiculter.Siccum vero,quod alieno quidem dissiculter, proprio vero facile terminabile.Si ergo humidum facile est alieno termino terminabile, & completivum, veluti facile replens meatus:est aut& od tenues h bet partes,limoi:nam & hoc repletiuu est:merito reducetur sub humidum. Eade quoq; rone& crassum sub siccum.lentum quoq; inquit humidum est alio passum,& aridum si di siccum. sic insit & molle sub humidum reducendu est: molle .n.est quod cedit tactui: quod est lpri si humidi. Haec cu ita distinxisset, reassumit duas oppositiones calidi & frigidi, humidi & sicci,

haec diiudicans, tang principia formativa elementorum , qm activae sunt & passiuae, & quia etiam comunissimae sunt,& neutra sub alteram reducitur. Qin igitur inquit quaerimus.sensibilis corporis principia:tale.n. est generabile corpus,& corruptibile:omne autem sensibile tangibile est: non.n.visibile omnino,aut audibile, aut aliud quid aliorum, agibiles quaereta simidriae,corporum formati . prima.n.mqt, corpora,quoru prietates quaerimus, sin prietates

abinuicem differul,quae tangibiles sunt: p hoc ostendens s merito &ipsa dicimus sensibilia esse, & tangibiles prietates ipsorum principia

ponimus.dicere.n.prima corpora,&elementa

aliorutagibilibus inter se differre prietatibus, significat ipsas peroia perambulasse corpora. No sunt igitur sumende,nec visibiles iec audibiles,nec gustabiles, ut odorabiles differetic.

non.n.his formantur prima corpora. nam & si

sit prior visus:tactu,& visibilia tagibilibus,quae subiecta vocavit sensuum, nihil tamen ad hommandum tangibile corpus conserui,cuius nucprincipia quaerimus.& visibilis,iquit, qualitas,& si prior sit tangibili qualitate, non est tamen corporis tangibilis passio,quatenus est tangibile,sed M alterum quid,quatenus est.svisibile. est autem liquit, prior visius tactu non simpliciter. est.n.aliquo modo prior tactus, cu ause ratin non auferat visus vero forte est natura prio oc est dignitat ut persectior,quoniaperfectis animalibus aduenit.

calidum vero frigidum, oesiccum o humidum, illa quidem, eo quodamua, haec veroMeo quod passiva set, dia

euntur. Artam emim est quod congregat ea tua sunt eiusdem generis: disgregarem.quod aiunt agere nem, congregare est ea rua eiusdemsunt generis: accidit. xcipereationa. Frigidum vero, quod coniungit, oecongregat similiter crea. eiusdem generis ae r ea qua non eiusdem generis.

ertas No hoc dici istactivaeo passiuae sunt utreq; cotrarietates, eo i utraq; agat,o patiatur, sed duabus existentibus oppositionibus, eam quidem, quae est calidi, & Digidi, activam vocat, eam vero,quae est humidi sicci, passivam ,&ponit quidem horum fidem, dcfiniens horum

unumquodq;. Calidum. n.inq uit, congregatuuum est eorum, quae sunt eiusdem generis. Lgregativum vero eorum,quae sunt diuersorum generum, Frigidum Vero congre attuli vir rumq;. sed congregativum,& disgresativum actionum sunt nomina. rursus Humissum quidem dicit esse, quod proprio termino est diff-

culter terminabile, alieno autem facile terminabile : Siccum autem facile terminabile proprio, dissiculter autem terminabile alieno. sed facile, dissicilest: terminabile passionum nomina sunt declarativa. Dubitare aute aliquis morito posset ad sermonem hunc, ad res ipsas animaduerten&.neq;.n.calidum,& frigidum, activa solu sunt, sed etiam passiuaepatitur enim calidu a frigido Δ hoc a calido: neq; rursus humidii & siccu passiva solii, sed etia activa. si enim

omnia adinvicem mutantur elementa, necesse

adinvicem egisse siccum,& humidu.ipse enim est, qui dicit terra in aqua mutari, ubi necesse est humidu egisse circa siccu: similiter & aqua in terrassicco. circa humidum agete.quid igitur hic distingues,activa quidem inquit calidu& frigidum, passiua vero siccum & humidum. Hanc igitur dubitatione ex his, quq in Quarto Meteororum dicta sunt, dissolvemus, dicentes

ut ad copositorum corporu generatione, hoc dictum esse. haec.n.circa medium locum sunt ipsius uniuersi, dico. circa terra, veluti parte hui' participalia: no.n.ex hac sola poterat esse: terra.n.ex se connecti no pol, sed facile dissipari:iccirco indiguit aqua colungente, & permiascete ipsam, veluti aqua ipsa, que terminaret. hςc at adinvicem mitita se mutuo cotinent, n5 tamen copositione exactam ipsa per se possunt operari,sed indigent calido,& frigido, haec coiungete&formate, subiecti quidem &materiae ratione tenete humido, & siccolorinae a tem proportionato calido,& frigido.nam & si agat circa se mutuo siccu,& humidii,se mutuo continetia,& circuscribetia,tame nuxta in seinuicem agut: quapropter materi aliores has qualitates consueuere vocare n1lesphi, calidum vero,& frigidu activas: qm extrinseca his exitistentia iis, circa q agunt, Ppriam demostrant vim.M eminisse aut oportet vir dicta ut in compositorum gnatione manifestius apparet: passiua qdem altera exiis Oppositioiactiva vero reliqua.etenim in fictiliu opifici umidii & sicca congressa mam fictilium operantur, frigidum vero hac compingit, di calidii mutat maxime,

98쪽

LIBER

SECUNDUS.

tua eneratione omnes similiter sent activae,&passuae. calidum.n.inquit, quod congregativuest substatiarum eiusdem generis . putatur dis gregativum esse, quia colligendo, & uniendo adinvicem quae eiusdem generis sunt Mecessario disgregat,separatq; aliena: eam enim, quam facit alienorum disgregationem, per similium

substantiarum congregationem operatur: naabinuicem diuersorum generum stubstatias segregans nionem per se alterius operatur: iccirco segregativum quidem alienorum, cor

gregativum vero similium ipsum calidum definimus.Est quoq; sortasse dicere calidum quiadem secundum propriam rationem segregatiuum este, segregationem accipientibus nobis non separationem: hoc.n.in his,quae diuerserugenerum,& mixtis facit, non autem in immi

tis:sed uniuersaliter intelligetibus nobis segregationem,ea quae est veluti fusio,& rarefactio. scdm autem secundam ronem sequitur ad hac alienorum separatio,& similium viaio: du enim fusio fit,inumquodq; ad proprium accedit, &huic adglutinatur, ut se habet in fusionem testorii quantlicunq; n.liquabile est,congregatum sibi ipsi reglutinatur, separatu a terrestri,& illiquefactili. Quod autem fuso,causa fit segregationis eorum, quae diuerBrum generum sunt,& no per se neq; primo ignis,hinc est manifestum.cum.n.duae aliquae substantis sint e 'dem fusionem recipientes,tunc ignis no distinguit eas ab inuicem,sed econtra potius cogr sat,& vnit ad inuicem, ita ut nec ulterius pos

sint separari,ut se habet in cera & pice: haec.n. cum distincta abinuicem sint, & diuersa uni & unita separare non potest, si tame sit aliquid

cum cera terrestre,eo ii non utraeq; substantiae

natae sunt fundi,sed cera sela, unita cera sessinfusionem,segregatura terrestri subsidente, o P rauitatem. cum aut duae sint substantiae ambaequefactiles,sed una magis,& altera minus,hae

conuersantes cum igne uniuntur, non ita tamevi ab inuicem separari non possint: ut se habet in argent i auro, & alijs huiusinodi: etenim iniuntur inter se haec,& rursus regantur, eo ui abinuicem in consistentiis disserant. Si autequis dicat eiusde generis ipsum dicere, ea quae similiter sunt liquefactilia,&fusilia,aut quae nopossunt fundi liquariq:, ut similitudo sit, no finspeciem tantum, sed lin genus:exempli causa, Vt non aurum auro dicamus Qtum esse simile,

sed etiam quae ei simili modo liquari possunt,

Utargentum, ut aes: nec sic erit etia uniuersalis

scrino.neque.n.illiquabilia eiusde generis existentiaia uiceni init ignis:ea quoq; quae nata sunt liquefieri,separativi aurum ab arsento: illa autem sunt sola quae unit, ut non possint: pregari,quae eandem habent fusionem, ut non

noc quidem magis fusile sit, id vero minus ut plumbum & stagnum, aut cera,& pix, & quae valde mollia sunt. sic quidem calidum.frigiduvero omnium, inquit,& similium, & disseniliuconcretivum.in his n. quae a frigiditate congelantur,est videre diuersorum generum substantias delatas,ut in glacie & festucae,& animalia

quaedam fiunt parua,intus congelata.

Humidum autem, quod interminarum proprio termino, Tex. facile terminabile est. siccum vero luod facile qrutam tem abdeproprio termino, ea difficultate vero terminabile.

Cum demonstrauisset per definitiones cali- commin, & Digidi, activa merito dicuntur, consequenter humidi, & sicci aggrediens definiti nes , demonstrat.haec palliua sent:nam facile terminabile, & male terminabile passionu nomina sitiit. Dubitare aute aliquis posset ad definitionem sicci, quomodo dicit, ipsum esse bene te inabile proprio termino: ecce.n. cinis

siccus existens defluit. Ad quod dicendum, cy& si non circustribatur cinis, de maneat, prΟ-prium terminum seruas:potest in aceruari, qd humido non inest. praeterea habet etiam subsistentiam quandam propriam,dc non uniuersus decidit, ut etiam arena.De flamma quoq; alia

qui dubitat, quae sicca sit,ic alieno termino Gguretur in fornacibus. Dicendu autem primu quidem, nunqua flamma exacte figura a continentibus recipit, cu sursium feratur, 3c no omnino configuretur ambienti:citius.n.hoc pacto extincta fuerit non intercepta vacuis utrinq; ,

vacuis dico ipsius ignis. praeterea quoque de si

concessim fuerit terminari ambientibus,propria in continetur figura:n6.n.decidi nec funditur,sed continua manes sursum procedit:humidum autem ambientibus exacte configur

turisi igitur in fictili congelata fuerit aqua, deinde Degeris stirile, videbis configuratam illi.

Tenue vero crassum, lentum oe aridum, σώ- rixa. I rurum, Er molle, aliae disserentia ex huquoniam.n.repleo. uum es humidicluia non quidem terminatum est sed eris cile terminabile, o consequitur ei, quod tangis: tenue vero repletiuum Damarum reum partium O quod parriarum partiumrepletivum totum enim totum tangit9 tenue vero mi ebuit modi est, manifestaemquod tenue quadem erit humidiumastum vero sicci rursus vero lentum quidem humidi . Lentum eram humidumpassum aliquid est, ut olea. Te .c. II. Aridum vero sicci ritam enim quod perflectesiccῶ quare Te .c. II.

cogelatum esse propter defestum bumrditatis Ampsius Te . II. molle quidem humidi aurum vero sicci: molle enim quod in seipsumcedit O non transfertur, quod facit humidu. quapropter etiam non est hu idium molle sed mori midiati rum vero sic durum es enim quod congelarum est,cota

latum vero siccum.

99쪽

σε DE GENERA

ram. Io. Cum demonstrauist duaru opposition si, hane quidem acilium esse,illa vero passiua, reliquas omnes ad has reducere vult, ut sint op-

ostio calidi,& frigidi,& humidi, & sicci .duaeae maxime primae, ut cum hoc monstrauerit, hinc ostendat quatuor elemeta genita esse.ver

bum aut illud i Et aliae differentia: l addidit, aut

G asperitatem,& leuitate,quas ante hoc cum enuciauisset,iauc dereliquit, aut potius PI ea quas adiunget. Diuidit.n.consequenter siccu,

di humidum, & ostendit horum vniaquodque dici multipliciter. Quo pacto quoque sub humidum,ipsum tenue reseratur Ostendit: tenue .n.inquit repletivum.nam cum sit partiu paruarum,loca vacua repletisi.n. in modium nucum

siliginem iniicias,ingredies in interitaedias ni cureacuas solidi corporis regione has repleti idem & ipsum humidum facit ut aqua: nam facile terminabile existes alieno termino, sequitur inquit tangens,& ambiens,& undecuq; ipsum tangit: huiusmodi aute & ipsium tenue est. merito igitur ipsum tenue humidi est. ergo &contrarium crassum, sub contrario sicco crit: contraria.n.priis insunt. nam quemadmodum siccii contraueniens est,& non sequitur continentia , neq; omnino tangit,na est male terminabile alieno termino, sic & crassum magnas habens partes,non in omnem locu ingredi poterit. Quod cliam ipsum lentum sit sub humido breuiter ostendit,cum dirit,st lentum est humidum aliquid passum:quae. n.non facile diuisibilia sunt humidorum, neq; facile a tangentibus liberari possunt,& lubrica,& lenta dicuntur: viviscum, oleum, pix liquida. Aridu vero sub siccum.quod.n per desectum humiditatis cogelatum est,& ob hoc facile frangibile aridum vocatur . Rursus autem molle quidem sub humidum reducit.durum vero sub siccum: molle.n.

est,quod cedit in seipsum tangentibus,quod &humidum facimam & hoc cedit. Sed quae est differentis ιν rursus molle est humidii patiens

quid, co-non transferatur,quod aquae no in- est,transferturin.quemadmodum & lentii hi

midum, erat aliquid passum, huiusmodi igii est& ipsum molle.quare si quid est molle, illud est

humidum quodamodo facile.n.est alieno termino terminabile: non in quicquid est humidum,molle est:in plus ergo est humidii emolute ideo & sub hoc molle referimus:differentiae .n.humidi sunt transferri,& non trasserri: pr prium aute & completum csse, & proprio teminino male terminabile:alieno vero facile.Rursus & durum sub siccum reducit: durum .n.est, quod congelatu est. nam eo st conglobatu est

in partibus suis ,& congelatum durum factum. ET COR RVP.

estaeongelatu autem siccii est. nam male terminabile alieno termino factum est,eo sit congelatum,quare siccum est factum.

Dicitur autem Siccum, dum multifariam, P Teici . ni turre sicco ct Humidum, Munno rursus humido Siccum, Congelatum.omnia.n sunt haec humidi, iccique eora,Pὰprimo dicta M.quoniam.n.opponitur νδε quia

scmmo Hum quidem est quod habet alienam humidit tem insuperficie irrigat autem in profundo, siccum ante Mepriuatum nanifestum quod νdum quidem erit humidi, oppositum Hrosccum,pri sicci . Miros quoq; humida, Tex . I s.

O congelatum eodem modo. humidum enim est propriam humissitatem habens in profundo, congelatum veropriuatum bac:quare horum erit,hoc quidem hamissi illud vero sicci . Aia esium igitur quod est omnes abae differentiae reducuntur in primas quatuor,hae Nero non amplius in m nores. neq:.mcalidum quod humidum t quod siccum, neque humidum quodcalidum,aut quod frigidum aequesti

dum siccum, neq; sub inuicem, nequestio caritan oeb midum δε t:quare necesse quatuor sietas.

Cum demonstrauisset Arist. omnes tangibi com I i. les oppositiones,sub duas primas reduci. Ceam quae calidi, frigidi, eam quae sicci& humidi,vult & alias quasdam praeter eas,quas ta ei iumerauit, ostendere sub siccum & humidum reduci. sub primum quidem humidum,udu& P-prie humidum, sub siccum vero congelatu, &alterum quid quod proprie siccu est.equi uoce gne dicitum.Vt autem hoc significet inquit siccum,&humidum csse de numero eorum, quae multipliciter dicuntur.Ostendes autem ' haec sint de hi quae multipliciter dicuntur,utitur loco ab oppositis.cum. n.eidem plura fuerint opposita,ipsum quoq; eorum est,quae multiplicia ter dicuntur. ut graui opponitur quidem in voc acutum,vox. n.acuta graui Opponitur,in P- pensione autem leue: graue.n.&leue rursus in

molibus sunt inter se opposita.qm igitur graui& leue,& acutum opponitur, orum quae multitipliciter dictitur,est ipsum grave. acutu quoq; eorum est quae multipliciter dicuntur: opponitur.n. ei & obtusum,& graue, & dulce. in voce quide graue,in sapore aute dulce,& in figuris,

aut simpla mole obtusium. acutum.n.dicimus

angulum & obtusium, acutum etia & obtusium gladium. sic igitur ostendit siccum, & humidii esse de his,que dicuntur multipliciter.na viriq; horum sunt plura opposita. sicco.n.quandoq; opponitur humidum, quandoq; udum: & humido qnq; siccum,quandoq; congelatum. Est igitur primo Humidii, & veluti generalissimi cuius definitionem iam tradidit.s male te unabile proprio termino, alieno vero facile terminabile. huic vero Oppositum, siccum, primum dico & generalissimum,proprio termino facile terminabile, alieno vero difficile terminabile, ut prius definiui ub primum vero h

100쪽

LIBER

midum reducitur udum,&proprie humidum. Vdum i ait est quod habet aliena humiditatem in superlicie, ut si aqua lapidi infunda aut nostro corpori. aut tunicae mediocriter . nam qd

in profundo habet aliena humiditate irrigatuvocatur: humidii vero quod habet propria humiditate in profundo. Differt igit a primo humido udum, qua primo humidum,ipsiam, eo clsit huiusmodi, totu est per totum humidu: vdu vero quia passum est aliquid huiusmodi. a proprie vero humido simpla humidum differt, qui primo humidu totum per tota huiusmodi est, ut dixi: hoc vero in profundo occultam habet propriam humiditate. Ab irrigato vero Pprie

humidii differt, in hoc quidem propria, illud

vero alienam habet humiditate in Psundo.irrigatum quide ut lutum, humidii vero ut liquefactilia cera, & plumbum, & hinoi alia. Rursus ad primo siccum reducitur & proprie siccum, cui opponitur udum, aequivoce genere dictu, quod proprium nomen assecutum non est, &cogelatum quod opponitur proprie humido, quod & ipsum genere aequi uoce diictu est,quia propriis nomen no est sortitum. qm igitur uduest,quod alienam habet humiditate in superficie, oppositum huic siecit erit. quod.s estninoi humiditate priuatu, quale habebat ipsum udia. Idem & in proprie humido & in coagulato. nahoc quidem in profundo habebat propria humiditate alterum vero est hac priuatu, qualia sunt non liquabilia:ut testa,& metallorum illi-quabilia. liquabilia quoq; priusqua liquata sint

congelata sunt, quare congelatorii alia quideliquabilia sunt, alia vero non liquabilia, liquabilia vero humida sunt , post a. liquata fuerint,& humiditas quae in prosundo est ad manifesta veneritasi vero absentia,& presentia humiditatis haec dicantur, merito haec sub primo humidum,alia vero sub primo siccu referuntur. Addidit autem irrigatum inquit Alex. ad manifestationem humidi,& vdi, a differentia, quae est ad hoc, qua est tale utruq; ipsorum, quale definiuit fidem faciens.na ut dixi ab udo differt irrigatum, eo st habeat in profundo aliena humiditatem, cum illud eam habeat in superficie: apripite vero humido, o st alienam habeat uillud propriam habeat in profundo. aliae igitur oppositiones quo pacto sub duas reducuntur, per prius dicta demonstrauimus. Dubitat aute Alexand.quo pacto lenitas quide sub humidia,

asperitas vero ad siccum referatur. Quia asperum, inquit,visum potius fuerit esse congelati,& sicci: propriis.n.terminis partes huius continentur: lene autem humidi. aequale.n. quoddaipsim humidum est, & lenem semper habens

superficiem, partibus considentibus in seinuicem. An melius est inquit dicere, neq: actium neq; passuae hae Prietates sunt,st neq; oinosint qualitates: nam in certa partiem positione est ipsum lene & asperum,ut in praedicamentis di etiam est: si autem non sunt qualitates, ncque passiuae crunt, neq; activae.Quod aute non ulterius gnatium duarum contrarietatum, calidi.s& frigidi, sicci & humidi nulla ad reliquam reducatur, docet.neq;. n.siccum sub calidum nomne siccum calidum esse debuisset: nunc aut terra sicca est, cum si frigida.nec humidii ru sus sub calidumtaqua.n.cum humida si frigida est.multo igitur magis, neq; frigidum sub calidum: nam quo pacto queunt quae repugnantia sunt sub se inuicem esseΘ rursus neque siccii subfrigidum, ignis.n.cum siccus sit,calidus est,neque humidu:aer.n.humidus estin calidus, nec multo magis contrarium calidum' depp easdE causas.neq; si conuertimus ordinem ivltu resiquorum, neq; sub humidum,neque sub siccum

reseremuS. Quomam aut quatuorsunt e menta ipsorum autem Tex.c. I et quatuor sex coruugationes contraria Hro non nata sunt con

iungit calidum enim ct frigidum esse idem rursus siccuo bumidumimpossibile 9 manifestum quod quatuor erunt

elementorum coniugationes alidi oesicci,ct calidi h.

cuia uni secundum rationem apparentia simpliciter corpora, linem, or aerem, oe aquam, ct terram Ignas.nolidus cor siccus er vero cadidus et humidus ut enim vapor aer,

Aqua vero fritida oe humida, Terra autem rigida ct sic- ut rationabititer distribuatur different primis corporibus, multitudo ipsorum sit secundum rationem.

Elementa quide vocat prietates ictae fiunt com ia..n. secundo post mam elemcta ,& principia ipsae prietates. dixit aute ex quatuor prietatibus sex fieri coniugationes,quaru inconstates quidem simi, quae pria assumunt,quae calidii & Digidii,& quae siccu & humidu:simul. n.esset pria est impore. reliquae vero quatuor constantes sunt.ad quas dicit non ab re consequi mam adiparentiu simplicium corporu, haec insub sensium cadunt cu singulti ipserum G propria coiugatione obsignetur.Ignis quide calido & sicco, Aer calido & humido, Aqua frigido & humido,Terra vero sicco & Digido. Notandum

vero est,st haec absq; probatione posuit. solum autem in aere, ut quadam habete dubitatione,

probatione usus est, ' ipse sit calidus & humidus, non st humidus si astruens, sed st calidus, Fuerunt aut quidam qui et opinati sunt ipsum esse Digidum, & humidum, Q ijd igitur inquit

ipse,st veluti exhalatio e aer, exhalatio vero calida est,& calidi gnationem habet. Licet aut&p plura ioc astruere.primu ede ex hocri, ipse IO.Gra. de Geti. N a est

SEARCH

MENU NAVIGATION