장음표시 사용
181쪽
A riola in martyribu , operosa in omnibus omnino fidelibus. Quam fide eo necipit. ad quam spes currit, cui prosectus omnium tertiit, ex qua quicquid est boni operis vivit ub qua obedientia crescit per quam patientia vincit, pro pter quam carnalia blandimenta deuotio religiosa contemnit: sine qua nullus Deo placuit cum qua nec potuit aliquis peccare, nec poterit Haec eis charitas vera, germana, perfecta, quam excellentiorem viam nominat sanctus
Apostolus. Et vere ipsa est via quae ducit per se ambulantes ad patria : quia scut sine via peruenit nullus quo tendit: ita sine charitate, tuae dicta est via. non ambulare pollunt homine,, sed errare.
ei aliteri int ea, quae de ebaritate sanctus . 0ο-- stolus dixit in ulligi.
ri Taque iam qualis, 3c quanta sit haec charitas,no pedum via, sed morum,1 Apostolo' docente discamus: Si linguis, inquit, hominum loquar & an-
gelorum, charitatem autem non habuero, factus sum velut a ramen tunia sonans, aut cymbalum tinniens. Hominum vel angulorum lingurs inanem
facundiam quorundam significatam debemus accipere,qui omnia quaecunque y Oluerint accurate quidem, atque eloquenter enuntiant: sed quamuisoria atὸ copiose ii disserant,tamen si docendi officium vanitate placςndi ma-Pis, quam consitiendi charitate suscipiant, non ut aliquos doceant, sed ut te doctris ostendant nec prosectum. sed plausum a suis auditoribus quaerant: si B totam conscientiae diligentiam transferant maledicaces ad linguam, δc si dio sitis eloquentiam velint curare, quam vitam: s supercilio vanae loquac Atatis elati,dicta sua magis cupiant laudari, quam fieri: nec sint de sanctita te operis,sed de sermonis elucubr ii venustate soliciti nuuquid non tales me rit O aeramento sonanti aut tinnienti cymbalo comparantur qui in modumi innientis aeramenti. vel cymbali praeclara magis quaeque appetunt sonare , quam facere: nec erubescunt a seipsis aliter vivendo, quam praedicant discrepare: qui ut quoquo modo turpitudinem se conuersationi o b nubule iit honesta praedicare non cessant: non ut auditores sui eorum praedica 'tione proficiant, sed vi ipsi vidcantur curare quae praedicant. Sed videamus uae hi adnectat Aliostolus mi habuero,inquit, prophetia.& nouer; m my si etia omnsa, & on nem intentiam: Se si habuero omnem fidem, ita ut moles transferarcharitate aut e non habuero, nihil sum. Non ad hoc illa dicit quasi aliqua bona sine charitate habere aliqui non possint: ted auia nillil prostat habenti bins ea si charitate defecerint. Ipsa aut et hic nec euaria est, ut omnia bona, summu bonum charitatis habetibus prosint: de ibi eis etiam pcrsectior permanebit, cum omnes perseuerantes in se ad visione Dei perduxerit. Caeterum prophetia.& mysteriorii omnium notitia, vel icientia necnon & ipsa fides,vel citera talia,quae non persectioni fidelium, sed fragilitati necessaria vidi cani ir, in illa sancta perfectione sanctoru quo in charitate radicati peruenire cotendat, peruenientibus necessariae esse non poterunt, cum illis in- mparabiliter meliora, ac perfectiora luccesserint: quia nec prophetia ibi opus erit, cum ad illud, quod futurum promittebat,impleta perduxerit nees ςntia, quae velut lucerna quaedam in huius seculi nocte fideles illumi
182쪽
tia eum In illius vitae die perpetuo Sol viuus iustis effulserit: nee mysterio. Crum notitia. aut ipsa fides necessaria erit, quando ad ea, quae per mysterium significabantur se credebatur ex fide per tectio Christiana peruenerit. Cha ritas vero hie quidem necessaria et . quae nos separat a diabolo , purificat a peccato, reconciliat Deo: sed ibi perfecta erit, cum persectos Deo, a quo ei Eibid. i. donata, colunxerit. Adhuc Apostolus laudem diuinae charitati; amplificas. adiungit.& dicit Si distribuero in cibos pauperum omnes facultates meas. Se si tradidero corpus meum .ut ardeat charitatem autem non habeam, nihil mihi prodet . Nec immerito Si enim non quid, sed propter quid faci
mus,in illa ultima examinatione quaerendum et , eleemosynae, vel traditiones corporis in mortem. quid proderunt non habentibus charitat em Ipsa ergo habenda et f. ipsa iectanda, sine qua nec eleemosynae , nec occiso corporis nec illa omnia superius dicta, vel alia quaevis bona perducunt aliquos calat . s. ad salutem: quia quaelibet actio bona vel pas io, nisi ex fide, quae per dile. Etionem operatur, extiterit. nobis prodesse non poterit. Quapropter nihil eis peccati damnabilis remanere poterit. nec deerit aliquid boni. quibus charitas, omnis inquinamenti mundatio.& bonorum omnium mater assuerit: a. Cor. i. . quoniam quide si charitas patiens eis, benigna est, si no aemulatur, non agitrer peram, non inflatur, non est ambitiosa. non quaerit quae sua sunt, inori irritatur, non cogitat malum, non gaudet se per iniquitate, con audet autem veritati: si omnia suffert, omnia credit, omnia sperat omnia sustinet, See in quibus fuerit, omnibus his boni, quae habet impertit: quid illis eire potest in hac vita per tectius, qui tantis abundant charitate in se regnante virtutibuς Proinde .quando videmus aliquos patientiae mole fundatos. Dinconcussum pectus saeuientibus mali, opponere . abundantia sanctae benignitati affectos, bonum suum velle cum omnibus habere commune: non aliquibuς ardentibus inuidiae facibus coqui,non agere rerperam , sed si iam Iliciter cum omnibus, quibuslibet puritatem exhibere: nullo fastu pernicio-ae vanitatis inflari : nihil eoru quae sunt aliena crimine cupiditatis ambire: quae sua sunt, piae communionis bono non quaerere: nulli malum, qui-Ai,1, buslibet irritato, iniurijs,cogitare: non super ' alicuius aut sui operis iniqui-abe vivi tate, sed de veritate gaudere: omnes inquietos vel inquietudines, fundata aduerti animi tranquillitate , sufferre: post hanc vitam poenas diuinitus commina operis tas credere metuendo . pretinia promissa sperare gaudendo, reuelationem filiorum Dei desiderare Artiter sustinendo. quando ergo videmus haec, Scialia bona aliquos posse,nouerimus. non eos magnitudine Urtutis suet posse.quod volunt ardenter.& iaciunt: sed de beneficio illius charitatis , quae Rom. s. non es h ex nobiς, sed dillusa est in cordibus nostris per spiritum sanctu, qui datus est nobis,
stuantum dierfectionis obaritas in se fungatis
C A P V T XV. i. Tim.t. Retos charitatem Deo exhibeamus,& proximo de corde puro. sc co- i scientia bona & fide no ficta facile peccato res stimus, bonis omnibus - abundamus. seculi blandimenta contemnimus, de omnia quae difficilia sunt
183쪽
Videatur Aug. Ca. 17.l ibi. de doctriscliristia.
A sunt humanae fragilitati, vel aspera etiam cum ' delectatione perscimus: si
tamen Deum charitate persecta,quae nobis ex illo est, ex toto corde, ex tota anima x ex totis viribus diligamus. Ex ea enim parte quis peccat, ex qua
minus diligit Deum. χε si ex toto corde diligamu .nihil erit in nobis, unde peccati deside ius serviamus. Et quid est diligere Deu . nis illi se occupare animum concipere iniendae visonis eius affectum, peceati odium mundi ta stidium diligere etiam proximum,quem ipse in se censuit diligendum . in ipso amore seruare legitimum modum,nec peruertere dilectionis dordine con
ilitutum ordinem dilectionis illi peruertunt. nec modum diligendi cus diunt qui aut mundum,qui contemnendus eli,diligunt, aut corpora sua mi niis diligenda pluς diligunt, aut proximos non scut seipsos, aut Deum plus quam seipsos sorte non dilistunt. Sed de mundo qu3d diligi omnino non debeat ipsus Dei nostri per sanctum Ioannem Apostolum vox eis, dicentis: Nolite diligere mundum. Corpus autem nostrurn, quia pars nostri est, ad hoc nobis diligendum ut saluti eius,ac fragilitati naturaliter consulamus, Selagamus quatenus spiritui ordinald subiectum,ad aeternam salutem, accepta immortilitate,& incorruptione perueniat: non siis voluptatibus dimitendo, animae rigorem sibi cedentis emolliat puritatem polluat, Se totam dimitatem suae delectationis morbo corrumpat. Proximos autem tunc diligimus sicut nos. si non propter aliquas utilitates nostras, non propter sperata beneficia vel accepta non propter aflinitates vel consanguinitates,sed propter hoc tantum quod lunt natum nostrae participes,diligamus: quia non eos
sicut nos ipsos amamus quando propter illa super is dicta diligimus. Neque B enim ideo proximum tanquam seipsum diligit quis ue . quia sibi frater, aut
soror, pater aut filius,mater aut filia, nepos aut neptis est: Carnaliter ouippe amat qui taliter arnat quoniam non illi tantum proximi nostri crede di sunt quos nobis gradus sanguinis iungit, sed proximi nostri credendi sunt, omnes homines naturae nost .scut dixi, participes. Nam si propinquos nolisos. quamuis incompostos, turpes, ac malε moratos plus inam quoslibet sanctos. quos a nobis secundum sanguinem vocamus extraneos, diligamus: non sq, tum carnaliter diligimus ted etiam grauiter in tali eorum dilectione pecca mus. Proinde secundum nos proximos omnes diligimus. quando ad ino res bonos, Sc ad aeternam vitam consequendam, sicut nobi ς saluti eorum consulimus quando nos in eorum peccatis ac periculis cogitamus: & sicut nobis subueniri optamus ita eis pro viribus subuenimus : aut si facultas de suerit voluntatem subueniendi tenemus. Quapropter haec est proximi tota dilectio ut bonum quod tibi conserri vis,vel f & proximo : Se malum quod tibi nolis accidere, nolis Se proximo. Illi vero plus quam se diligunt Deum, qui pro eius amore suae ad tempus saluti non parcunt. seipsos tribulationius ac periculis tradiit, nudari facultatibus proprijs, patriae suae extones fieri, parentibus&vxoribus ac filijs suis renunciare parati sunt, & ut tot uindicam ipsam corporis mortem non solum non refugiunt, sed etiam libenter excipiunt , ambientes a corpori s sui vita magis, quam a Deo, vita vitae suae discedere. Iste igitur nobis dilectionis ordo seruandas est . iuxta illud quod dicit Spiriti, sanctus: Ordinauit in me charitatem : ut sicut ordis i- Cantie ita charitas poscit, Deum principaliter diligamus: Se propter ipsum . in ipso ea,quae diligenda sunt,tantum, quantum ipse praecipit, diligamus Ipse
184쪽
enim praeeipit , ut corpora nostra propter nos. proximos sicut nos, se Cipsum plii uiligere quarta nos debeamus iras anh, vicis quos nobis cori iu-ctiore, familiaritas facit, si eos fama non reprobat, Sc vita commendat, nos limplius impendamus omnium profectos nostros ei te credamus, & de aliorum peccatis tanquam de nostris misericor iter lugeamus. Sic ergo possunt in hac vita illi esse perfecti qui perfecte diligunt Deum. Et illi perfecie Deudiligunt, qui volendo, quod vult Deus,.& nolendo, quod non vult, nec vi lis yeecati quibus offenditur adquiescunt :& semper ic ad Virtutes, quas ipse dignatur donare, diligendas & habendas, cxtendunt. Hi sunt qui omnia bona quae implere potuerint, ab illo se adiutos ut possint,veraciter credunt quicquid mali commiserint, vitio suae voluntaris adicribunt: quic uid bosi no potuerit hia plere,ab illo ut postini, iugiter potui: cu potuerit,li gratias agunt. Bona eius quae fuerint consecuta tiam ali s conferri socialiter volunt, & usque in suos inimicos dilectionis sui; latitudinem porrigentes, hoe omne, cupiunt esse quod ipsi sunt. Satis de viti js, eorumqire mediis disputatum : nunc iam qualiter unaquaeque Virtus Posit adquiri,
De qualitate Nirtutis, is qualitersibi consentientes
nantur infirma, corrigunt Drpraua, reconcilian rura uersa. Hanc non habet Eis Deus,& is cui dederit Deus. iniae in animo habitat, sed animu corpus Guncti sca ad quam nulli is acce ditii utitus, qua nullus amittit , nisii propria voluntate deceptus.Nemό ea sibi coicrre potest cum positi auferro: alieri aute nec conserre praeualet, nec auferre. Itaq: cum talis ac tanta virtus cuilibet inter voluptates suas adhuc marcescenti refulserit, at si ei ad se concur; si elidamae siderium salubre comouerit protinus in animo eius duarum delectationii contrariarum rixa c*nsurgit: de mentem vi luntas aduersum se ancipiti delectatione diuinam is diuersa ducit,ac reducit, modo reprehedendo quod elegerat, modo quod reprehenderat eligendo: arii ita in alte utrum latus se cogitationis varietate versantem, ipsa velut virtutis ac vitii tepidam edittas. vexat c. l cerat. Quoni quide quemlibet homine, donec se in eo quod es gerit ceret definitione conii timet, quandiu modo no vhilt' quod Vesebat, modo velle indipiisqu0d nolchat . velut in quodam deliberationis incertae bivio conistitutum discerpit ipsa diuersia volutatu Hi noeunt virtusadmonet suae talia iis, & vocat: inde consuetudo vitiosa disce de ea se voletem remoratur, reuocat: sc Paulispera se auerso,nec ad virtutem plene sonuerso, sta Iae voluntatis admoniti ne bladitur. & omnes illecebras, quibus olim Oerdit E fruebatur,ost edit. Turpia quoq. des deria qui, i . itii in bus Vinciatur immixtit,acia pene fastidiens hiandum nocio quid molliter' in usurrat:& supplicat, ne pr ponati ilibus dura laetis tristia, certis dubia praesenti voluptati sutura: cogitet tuam poenale sit atque difficile, dulcibus
185쪽
A earere delitii, illecebris renunciare carnalibus. abstinentiae hin auari laboribus, iuniorum ac vagiliarum continuatione torqueri , certa carnis an fictione praemium dubiae remunerationis ambire . contra diabolum deci piendi peritum resistendo arma corripere, insidias eius ac fraudes Vigilantis animi vautioia vi Mirer uim denique miseriim sit enormitate tantae speritatis euidium,ac diaboli ea fraude deceptum .ad repudiata redire. . Voluptatibus quas abiecerat frui, & omnibus, quae incaute laboriosum suscipiendo ζropositum contempserat,delectam. Vis & talibus Vitiosa consuetudo , duisium sanctie definitionis affli mi. Virtus contra, ctuae continentia nomina' tur, morantem confidenter Obiurgat ad delectatione, puras, casta Clue delitias pii bus fruuntur omnes sui ainatores .inuitat offert nudo iustitiae vestimentum: illuminato sui apparatus demonstrat ornatum dissidentide se protectionis suae promittit auxilium: hortatur Sc prouocat, ut definitionis ambiguitate deposita propos tum spirituale suscipiat: perseueraturum se in suscepto labore propositi sui, non sua posii bilitate, sed domini miseratione confidat neci uis viribus, sed gratiae omnipotentis fretus auxilio contra diabolicas impugnationes victricia arma corripiat: cogitet quanti, Se quantae potuerunt.& posunt, quod se poste desperat . unde illi, vel illae potuerunt. inde se posse firmiter credat: certa spe spiritualia carnalibus, Sc terrenis cc lestia Se sutura praesentibus anteponat.
uibus gradibus conuersi in culmen perfectionis ascendant.
Vm vero quis persuasone ac pulchritudine virtutis illessias aliquantulum 1 priore conuersatione recesserit, statim ei alia tentatio, contra quam tu lesus, o currit. Nam quem carnalis voluptas superata dimi serit mundi vanitaς occurabit sicut nobis illi exemplo sunt qui delectationem sibi satiuae libidi is interdicunt. & ventosae vanitatis licentiam suae voluptati permittunt: turpitudini concubitus contradicunt, & ambitioni succumbunt: utuntur delit ijs ac vestibus accurati s ad luxuriam, contatulis pueriς , ac potentibus equis ad pompam , accipitribus ac saginatis canubus ad venatum , venationibus crebris ad luxum , & ad ambitiosi'ap paratus ia fantiam necussarium mentiuntur ornatum : Iam ridere essusS, vocem Procacibus cachinnis attollere, turpes iocos libenter audire , alio rum poenam, suam facere fatigando laetitiam, urbano S quosque quamuis turpes, explere deliths, seruos necessarijs indisentes abij cere, domos amplit,imas de ornatas extruere, facultates suas indesinenter augere , alienis peruaderi dissi possibilitas patiatur inhiare : non rem cupiditatis , sed nencio cuius utilitatis exitii mant: ut illa, quae dixi, vel alia multa similia honsolum libenter exerceant, sed etiam hinc eos obiurgantes irrideant: ineptire credentes illos, qui licita Se usitata nobilibus, crimine ambitioni s infamant. Sed st qui huc quoque malum diuinitus adiutus evicerit, Sc spiritualis Continentiae viribu tultus omnia, quibus potest a perfectione retardari, calcauerit,mentem suam sanet e virtuti, studio bonae yoluntatis inclinLuerit: tunc delectabiliter, ac deuotὰ nutus omnes reginae virtutis in se res-
186쪽
n iis obseruat: ac sic cum Deo suo unus Spiritas factus, nihil aliud agit se Cper aut cogitat,nisi unde clarior ac nobilior fiat, δc oblectationes vitiorum omnium puris delectationibus vincat.
suae sit quaternarii numeri credenda perfectio: quod quat et Nirtutes, qua didia sunt principales, ex me viuenies a Deo collata iustifcent.
V Ideamus nunc, an vera si philo sophorum illa sent Aia, qua quatuor
virtutes, velut quosdam virtutum omnium sontes vitia quom quatuor,velut quasdam origine, omnium malorum definiunt. Princi pales quatuores le virtutes non solum philosophi sentiunt . sed etiam nostri co sentiunt. Sed quare quatuor, vel quae sint opera singularum hoc domino illuminante debemus breuiter demonstrare . Quaternarium n merum persectioni sacratum, penὸ nullus ignorat. Siquidem totus orbis Oriente 3e Occidente, Aquilone 3e Meridie, quatuor determinari partibus siue angulis inuenitur: Se ipse Adam qui esst humani generis pater vel gens rate nomen,quod dicitur homo,quatuor literis explicatur. Corpus quoquo quatuor elementis extructum,quaternari j numeri in se continet sacramem' tum. Ipsus etiam animae quatuor esse affectiones, quibus vel ad bona utimur, vel ad mala, Se antiqui subtiliter inuenerunt, de eorum inuenta pro- Genesi. bantes posteri susceperunt. Sed Sc quatuor flumina , quae de Paradis fonte procedunt,vel quatuor Euangelia, diuini currus rotae quatuor, se animalia, I mech r. alae eorum quatuor ac facies, dignitatem numeri huius abud Ecomendant:& ideo virtutes istae quae tantum continent persectionis in numero Alliciatὸ considerare debemus,quantam sanctitatem conferant animo Christi no .3e quam nihil perfectionis usquam sit . quod in istis virtutibus non sit. Nam si temperantia facit temperatem, prudelia prudentem, iustitia iustitin, fortitudo fortem eo qui temperanter, Sc iuste, 3c prudenter agit ac sortiter,
nescio quid possit esse perfectius. Itaque difficilὸ quidem est nobis nomiana virtutum.quae ex illis quatuor,quas principales diximus, oriuntur ostendere: sed cum proprietates, Se actus earum coeperint aperiri, ex ipss affectionibus singularum,quae virtutes ex quibus existant, forsitan apparebit. Ve runtamen hoc in primis nosse, ac tenere debemus. quod istie quatuor viri tes vel omnes quae ex illis existunt,dona snt Dei: Sc quod nullus eas habet, habuit aut habebit, nisi cui Deus,qui est omni uvirtutu proprietas Se origo, contulerita. quoniam quicunqi, quocunque tempore, in quacunque sente in Deum credentes ex fide vixerunt, illius dono teperantes ac prudentes, iusti ac fortes fieri utique potuerunt. Qui aut e nescietes Deu, vel etiam blanphemantes, sine fide vixerunt,nihil earum virtutum a Deo accipere, vel habere potuisse credendi sunt.
De temperantiae qualitate, eIvere.
SEd iam videamus,quae si proprietas singularum. Temperantia temperantem facit,abstinentem, Parcumsobrium, moderatum .pudicum, -
187쪽
citum serium , verecundum. Haec virtus si in animo habitat, libidines Dae-nat, affectus temperat,desideria sancta multiplicat, vitiosa castigat,omnia intra nos confusa ordinat,ordinata corroborat, cogitationes prauas remouet,
inserit sancta, ignem libidinose voluptatis extinguit animi teparem desiderio futurae renumerationis accendit mentem placida tranquillitate componit Sc totam semper abomni vitiorum tempei fate defundit. Temperatia intemperantiam nostram ad honestum modum redigit in cibo ipso vel potu. ut contenti simus appostis,ne poscamus impudenter, quod aut ille, qui poncitur,forte non habeat aut alios quod desiderio nostro placet, offendat aut gulae nolim intemperans appetitus appareat: nec iudicemus eos,qui volunt cibi, quos ipsi percipimus, abstinere nec eis verecundiam faciamus, qui ea quibus ipsi abstinemus, αξ percipiunt, Sc Deo gratias agunt certi quod satis miserum sit aliquos de cibi vel potus perceptione damnare, aut nobis arrogare per abstinentiam sanctitaterr Temperantiae eth quod reueretiam senioribus exhibemus,aequale, germanitus honoramus, iunioribus malia paternae dilectionis impendimus quod praestamws loquenti seniori silentium. quod ipsius ad loquendum praestolamur imperium, quod non adtollimus immoderatum in collocutionibus sonum,quod risui prorumpere non rem mittimus in cachinnum, quδd nulli detrahimus . nec detrahentes aequanimiter sustinemus scientes quod tam illi qui detrahunt quam illi qui detrahentibus adquiescunt,vanitatis morbo corrupti sunt. Qui ad hoc alios viles videri volunt ut se commendent eorum comparatione quos carpunt, δc videantur ea vitia non habere,quae malitioso in ali)s reprehendunt: quod malum temperantia tollit cui qui seruire voluerit, non quod reprehendat in Dalfibu , sed unde Deum laudet adtendit. Ac per hoc, ipsius remperantiaee' quod non solum temperantes in omnium membrorum Ofiicijs sumus: s detiam quod omnia libenter quae nos moderatos ac sobrios faciunt, o seruamus.Sed de temperantia haec didia sufficiant, ut 3e de follitudine dic
suales se debeant, quos animi fortitu δε nobilitati
ANimi sortitudo ea debet intellisi quae non solum diuersis pulsata
molemjs inconcussa permaneat, ted etiam nullis voluptatum illecebris resoluta succumbat. Alioquin si impetus quidem malorum saeuientium frangat: si calamitatibus quibuslbet impactis obsistat: si inter iniuriarum seua, inter pio restas angentium pressurarum, inter inimicitias ac damna pmientia,atque multimo)as persecutiones infatigata persis it: Setamen de ipsa se aduersariorum sustinentia iactet,nec de dono Dei,quo ill stratur, exultet sed camaliter se de Vulgi fauore, quo praedicatur, oblectet: plusque gaudeat ex eo,quod laudatur, 'uam ex eo quod habet unde laudetur: Se per hoc humanam laudem diuinis ' muneribus anteponat: quis Alia, dubitet hanc animi intentionem virtutem dici non posse Quae si Virtus operibus esset,sortiter etiam blandimentis talibus repugnaret, nec adquiesceret mollibus,quae adiuuante domino, dura quaeque vel aspera superasset. Quoidam nanque insuperabiles asperis passionibus facit mundi cupidita r in quibus non patientia laudanda est, sed minanda duritia. Eos vero quos ad tot
188쪽
rantiam passionum sortes Dei et aritas reddit, nulla delectatio camla, Cnulla voluptas malὰ blanda eorrumpit: quoniam si non quid, sed propter quid patiamur, plurimum refert,non in eis patientia est,qui iuuanimiter pa.
Iiuntur angentia, sed in eis tantum ,quos sortiter facit sustinere iustitia. D nique dominus non ait: Q se persecutionem patiuntur, & tacuit, sed adimcit, Propter iustitiani ut euidenter ostenderet,qubcupatientiam veram non facit poena, sed causa: Sc ideo beatitudinem non persecutionem patientibus,
sed propter iustitiam patientibus repromisit. Quod si ita est, superandorum malorum sustinentia tunc est vera patientia, si fuerit iusta : & in eis iusta est
patientia,quorum nec doloribus nec voluptatibus cedit meris inuictiecori-uantia. Sed haec animi sortitudo ab illo est nobili, cui cum protheta canta- ΣΩ. H. mus. Fortitudo mea, Se laus mea dominus,& factus est mihi in lalutem Eo titudo nostra est quia ita nos contra omnia vitia inuicta protectione corroborat,vi animum nostrum nec blanda dissoluant nec aduersa dethciant: Setunc laus nostra dominus fit, si non nos de muneribus Dei sed diuina in nobis cupiamus munera nraedicari. Nec illi suam positant iactare virtutem, quia bus dominus factus est in salutem. Is ergo cui dominus est animi sortitudo,nullis carnalibus des derijs cedat nullis voluptatibus adquiescat, ambitionem ac popularem gloriam vincat. Non eum pecuniae amor addicat, non
acerbitas passionum damnorumque sub sciat Sit illi Deus laus tota perseeta Rilas floria, st delectatio pura spes certa, securitas firma, post bilitas sana, sanitas dilectio incorrupta: ut ei quicquid carnalibus placet, in hoc mundo displiceat: qui quid preciosum videtur esse, vilescat: quicquid nitidum, futurorum contemplatione sorde stat : nec ab his quae iam per gratiam Dei elist, se patiatur elidi quia & turpiuς videtur animum ab his viiijs vinci, quae vicerat: & nihil ei prost aliqua superasse si alicui,quod neglexerit superare, subiaceat quando non ille fortis haberi soli qui in adeundi, laborinus periculisque esarve - orit, aut is nandis voluptatibus ac domadis institerit sed ille magnus & sublimis ille potens at ue dignus fortitudinis appellatione censendus est, qui nihil sibi viiij rebellare, aut dominari permiserit,modo absit ignauia, ne nos id desperemus Dosse, quod possumus: absit praesumptio vitiosa, ne nobis hoc, quod per Dei gratiam possumus,ascribamus: quia sue de munere Dei,
quo fortes efficimur desperemus: siue nos de nostra possibilitate iactemus, idonei ad resistendum viti)s esse non possumus. Et utique animi fortitudo tam desperandi ignauiam debet excutere,quam iactantiae contraire.
Deisstitia,Nel fide, qua ex ipsa procedit.
HActenus de virtute,cur incri est fortitudo, disputauimus. Vide mus iam quid etiam iustitia nobis afferat in hac vita praesidi j, de qua liter ipsa quoque in eorum pectoribus, qur se illi tradiderunt, nulli,
vitiorum valeat impugnationibus superari. Fides enim, quae est iustitiae sun damentum,quam nulla bona opera p cedunt, & ex quo omnia procedunt: ipsa nos a peccatis omnibus purgat, mentes nostras illuminat, De conciliat, cunctis participibus natum nolim consociat, spem nobis futurie remunerationis inspirat .auged in nobis Virtutes sanctas, ac nos in earum. posscsiione confirmat. De aequa-
189쪽
De aequitate:quod ad eandem pertineat bama. nasocietatis utilitas.
CAPUT XXII. EX iustitia manat & aequitas quae nos facit ut omnium necessitates hominum nostras esse dicamus,nec nobis tantum, sed etiam generi humano nos natos esse credamus : & quicquid cuilibet homini nocere otest tanquam si nobis noceat euitemus : 'uia qui homines sumus, nihilumani a nobi, alienum putare debemus. Siquidem belluarum et , sibi vi- Teret tua re,nec suas utilitates incommune conferre . A quibus non solum men- n Heau tis prerogativa, sed etiam seruata iuris aequalitate distabimus, si nos inoma xQΠ nium commodis vel incommodis cogitantes. sicut ' nostris utilitatibus, ita FortE . omnium sociorum utilitate naturae nolim vivamus. Deinde si inuicem pera insequi lacerare,vel perdere, rarum eth proprium: quis dubitet excellentiae humanae competere,ut se alterutrum iuuent, initruant, aedificent, Se utilitatem communem tanquam propriam curent Vnde datur intelligi, quod qui opprimendis ac decipiendis hominibus, homines nati persistunt, in mores ferinos,non naturae,ied vitae mutatione degenerent.
zod duo sint iniustitiae genera.
CAPUT XXIII. DVo sunt iniustitiae genera : unum quo iniurias irrogamus, alterum quo ab alijs irrogatas,cum possumus, propulsare negligimus. Quodammodo enim nos opprimimus, quando oppressos defendere,cum possumus,ab oppressione,contemnimus. Nec mihi aliquid prodest. quod non circumuenio aliquem neque decipio, si decipi, aut circumueniri peramitto. Hoc idem de peccatis licet intelligi : quia si peccantem video. & non solum non arsuo,sed etiam ei peccanti consentio, participem me damnationis eius esticio:&in omnibus peccantibus pecco, quando eos quos scio Deccasse, siue peccare, quadam crudelis animi malignitate non increpo. Nec vero audiendi sunt illi, qui se dicunt propterea delinquentes obium are non posse,ne eos qui se emendare noluerint sibi faciant inimicos. Quium parcunt eorum 1 oluntati, saluti non parcunt. At si non ex iactantia sed ex misericordia de cum quadam pietate compatientis animi castigemus.& illi nos sentiant non minus peccatis suis moueri. quam nostris, aut in bonum statum reformati, nobiscum Deo gratias agunt: aut si eos in peccato tenet adhuc peccandi dulcedo ac salutem suam nobis cum esse cernentes. malum reddere pro bono voluerint, magis malle debemus eorum inimicitias qui noluerint emendari,contrahere: quam Dei offensam, dum peccantes palpamus,incurrere. Sed de his quoniam in libro secundo plura iam dixi- ci,.. 'mus,reliquas iustitiae partes,Vt coepimus,exequamur.
De liberalitate qualiter beneficentia
190쪽
D. PROSPER. LIB. III. DE iustitiae adhuc sonte procedunt libera litas, beneficentia, charitas, C& caetera eiusmodi,quibus multipliciter iuuari homines postulat. LLberalitas,quae etia in eos,qui nihil indigere videtur,exuberat: in qua liberalitate rei familiaris ponitur amplitudo. Eeneficentiae multa sunt opera,quibus necessitati laborantium misericorditer subuenitur, & de terreno censu regni coelellis haereditas comparatum si modo absque ulla ostentatione opus beneficentiae fiat,nec nos ad misericordiam faciendam turpis amo gloriae popularis impellat. Inuenti sunt quidam , qui diuerss quidem diueraporum necessitatibus subuenirent,sed aut appetitu eomparandae opinionis impulsi,aut carnali pietate commoti, aut spe recipi edi quod darent, aut reddendi quod accepissent,necessitate conitricii. Sunt alij quos ad largiendum aliquid in pauperes sola mouet versuta cupiditas: qui ad noc aliqua erogant, ut nic maiora recipiant: & quicquid eis velut pauperum st palloribus datum fuerit erogandum,esurientibus illis pro qui bres sustentandis aecipiut,totum, aut prope totum quod acceperinvin suas Voluptates expendunt: Se quod est deterius, inter munificos ac misericordes haberi vel etiam prae illis praedicari,turpiter concupiscunt. Ab his omnibus,& horum similibus. logὰ diuersi sunt illi qui non se in operibus suis. sed Deum cupiunt praedicari : quos ad opus bonum spes futurae remunerationis adducit: & ipsum solum volunt habere sui operis testem, a quo se recepturos credunt tota fidei firmitate
De disserentia amorum, quantum ab eis disserat perfecta dilectist.
JTaque iam de charitate,unde plura in hoc libro se pra disserui, quia loeux
exigit, hic quoque pauca perstringam.Taceo de carnali amore, qui inci- Dpiens a coniugio manat in filios quia talem amorem cum pecormus habemus, belli)ique communem. Propinquorum etiam praetereo : quia & ipse adhuc ad carnem pertinere videtur, de sanguinem.Nec de illo aliquid dico quo etsi amicos amamus, tamen etiam ipse refertur ad aliquod commodum teinporale on quod hi amores honeiti non sint, cum sint omnibus naturales: sed quod his omnibus sit ille incomparabili diuerstate praestatior, quo
Deum diligimus gratis,& amicum. Caetcrum qui amicum propter commodum quodlibet amat,non amicum conuimitur amare, sed commodum. Et utique qui aliquem propter rem temporalem quamlibet amauerit, cum res
ipsa temporalis deserit esse, amare cellabit. Qui aiue diligit propter Deum, sicutDeus aeternus est,ita in aeternu ipsa amici dilectio permanebit. Et ideo Deus,quo nihil esst maius aut melius propter. quid diligatur Propter seipsum persecte diligitur. Si vero sal rem propter illa quae praestat, amatur . non utique gratis amatum quia iam illud propter quod diligitur, ei, quod di triquoq; nefas est, antefertur. Ipse quippe est Oiuus amatoribus suis vita beata. ac salus ema & resnum, gaudiumq: pepetuum. Haec accipient qui Deu diligunt: quia solus erit illis omnia,quando ipse fuerit in omnibus omnia