장음표시 사용
251쪽
II te intra unam sententiam blasphemiam utranqι conclusi,dicens, Cauen- Cdum nobis este,ne ita ad Deum omnia sanctorum merita referamus,ut nihil nisi quod malum atque peruersum est, humanae adscribamus natum . Vult ergo esse multa propria nominum merita,quae non snt gratiae largitate col. lata,quibus ad augendas naturales diuitias quaedam de sursum munera deis beatur. Vult nos gratia Dei non ad singulos actus accipere . ac proinde non pro omni bono opere se meer orare. Atq; ita coseciuens erit,ut in Dei mune ribus nultu meritu es le credendum sit: quadoquio e sine merito sit,que Deus in omnib' semper adiuuerit aut si etia in his qui Deus tribuit, aliqua merita. collocatur, collet etiam ipsa acquiri propria facultate potuisse,& ideo in aliis quibus oporteat nos iuuari,ut possibilius fiat per gratia,quod no erat impoc sibile per natura. Ecce ia in ista paucoria breuitate verboru, no duaru tantu, sed mni tam impietatu numerosa connexio est. Quae si scrupulos oris dilige- itiae discretione tractetur, in nullo a damnati erroris catena absoluta monis .es strabitur. Sed ne suspitionibus agere videamur,& latebras tensuum ultra verba rimari,quid accrescat cognitis, loceat quae sequuntur. Qui ergo inter principia disputationis su dixerat,Non sol sim actu uin, verum etiam cogita- 1 i tionum bonarum ex Deo esse principiu: qui nobis&initia sanctet voluntatisia inspirat, Sc virtute atque opportunitate eorum quae recth cupimus, tribuit peragendi: nunc volens probare,quod religiosae cogitationes & sancta con-
. . m. silla,nulla Dei inspiratione concepta de naturali possunt prodire sapientia, , mee s ponit verba Solomonis, dicentis: Voluit David pater meus aedificare domui. Par. 18 momini domi ni Dei Israel. Et ait dominus ad David patrem meum : Quod t cogitasti in corde tuo aedificare domu nomini meo bene secisti, hoc ipsum
mente pertractans. Vertim tamen non tu aedificabis domum nomini meo.
Deinde ut ostendat,quomodo intelligendum sit infert ipse tractator: Haec ergo cogitatio, atque iste tractatus regis David, rerumne bonus ex Deo,an D
malus se ab homine suisse dicendus sibi enim bona ct ex Deo fuit illa cogitatio,
. . ., cur ab eo,a quo in 'irata sinulem negatur esectustat aut e mala, ct ex homine suis, cur laudatur ab domo κο ' Restat ergo xt ct bona, ct ex homine pii se credatur: in quem modum etiam nostras quotidie cogito tiones polpumus iudicare . Neque
enim aut seli Daiud bonum ex semet ipse cogitare concessem est aut nobis ne quid b
ni unquam sapere,aut cogitare posmus natura iter, denegatur. Nullo modo hoc testimonio atque argumento probare potest,quod pias cogitationes ex solo libero arbitrio, & non ex Dei inspiratione nascantur. Non enim ideo voluntas David quae utique bona erat, non ex Deo fuisse credenda est. quia templum sibi dominus non ab eo aedificari, sed a filio ipsus voluit. Quaerendum ergo est de quo spiritu processerit affectus ipsius Dabrii voluntatis nempe de illo in quo dicebat. Si introiero in tabernaculum domus meae,s ascendero in t ectum stratus mei: Si dedero somnum oculis meis, aut palpebris meis dormitationem, aut requiem teporibus meis,donec inueniam locum domino tabernaculum Deo Iacob. Quod cum propheta concupisceret, non ignorabat veru illud, perfectust temptu ab illo ese eodendinqui cum esset filius Dei, factus est etiam filius David : quisti cum videret tem-Din. i plum a Solomone constructu, dicebat: Solvite temptu hoc, & in triduo succitabo illud. Dicebat autem de templo co oris sui.Vt ergo hoc temptu pri-
252쪽
sguraretur quod in Christo ac in Ecclesia disponebatur, merito ad extructionem eius non Dauid eligitur, sed filius David: ut per filiu hominis significaretur filius Dei de hominis.& pertemptu dissolubile,indicaretur tabernaculum incorrupti bile. ad cuius condendam imaginem & voluntas Dauid probata est,& opus in eum translatum est, cuius persona magis eidem imagini congruebat. Atque ita& ex Deo erat hoc velle David: Se ex Deo erat, hoc facere Solomonem. Quod ut exemplis magis lucescat, requiramus ubi fieri Deus noluerit, quod homines facere Deo volente voluerunt. Dominus Apollo lis suis praecepit, dicens: Euntes ite, & docete omnes gentes, baptia antes eos in nomine Patris, se I iiij,& Spiritus sancti, Se docentes eos seruare quaecunque mandavi vobis. Quod cum Apostoli audirent, sine du.
bio non verba nuda per corporales sonos exterioribus tantum auribus acceperunt. sed virtute ae iubentis verbi accensa est in cordibus eo rii inextinguibilis flammet charitati tiqua ardentissime vellent Euangeliu Christi omnibus gentibus praedicare: Seὸ cum vetiti sunt loqui verbu in Asa, & cum tentarent ire in Bithyniam, prohibiti sunt a spiritu Iesu. nunquid no ex Deo hanc voluntatem habebant. quod etiam istoru optabant ad fide corda conuertere, quos occulto iudicio Deus Euangelium tunc nolebat audite Aut quod Ecclesia quotidie pro inimicis suis orat: id est, pro his qui nondum crediderunt. nunquid non ex spiritu Dei facit Quis hoc dixerit, nisi qui hoe non facit, aut qui putat fidem non esse donum Dei Et tamen quod pro omnibus
petitur,non pro omnibus obtinetur. Nec est iniquitas apud Deum, qui saepe postulata non tribuit quae postulare donauit. Bonam igitur voluntatem,eam scilicet qua adhaeretur Deo, nec negandum est hominis esse propria,&confitendu est Deo inspirante concepta. Nam cum nemo sit bonus, nisi solus Deus quale erit bonu quod autore no habet bonu Naturae quippe humanae, ius creator est Deus etia post prα uaricatione manet substantia, manet Q a,manet vita,& lensus, Az ratio,caeteraque corporis arii animi bona,quae etiam malis vitiosisque non desunt: sed non in illis veri boni perceptio est,quae mortale vitam honestare possint,ae ternam autem conserre non possunt. Neque enim ignotu est in quantu Graeciae scholae,quantum Romana eloquentia, Se totius mundi inquisitio circa inueniendii tum munibonum, acerrimis stud ijs,excellentissimis ingenijs laborando nihil egerint: nisi ut evanescerent in cogitationibus suis, Se obscuraretur cor in spies eoru , qui ad noscendam veritatem semetipss ducibus utebantur. Si ergo quis de aerumnosis vanitatibus & insans, fallacibus erubesces, tenebras esse Ae moratem, quicquid pro lumine ac vita amplectabatur, intelligit. 8e ab his se conatur abstrahere: non est ab ipso. quamuis non sine ipso sit ista conuersio : nee propria virtute ad principia salutis enititur: sed agit hoc occulta Se potens gratia Dei.quae dimotis terrenarum opinionum Se operum mortuosum fauillis,torrem obruti cordis exagitat,& desiderio veritatis inflammai: non
ut inuitum hominem subigat, sed ut subiectionis cupidum faciat: nec ut ignorantem trahat, sed ut intelligentem, sequentemque praecedat. Manens enim liberum arbitrium quod utique cum ipso homine Deus condidit, a vanitatibus Secupiditatibus suis, in quas neglecta Dei lege defluxit. non a seipso, sed a creatore mutatur, ut quicquid in eo in melius resicitur, nec sine illo si qui sanatur, nec nisi ab illo sit qui medetur . cuius sumus Mati x Alia
253쪽
sumus noua creatura,nouumque figmentum creati in Christo Iesainope . cribus bonis, quae praeparauit Deus, ut in illis ambulemus. Nunc iam videamus quo disputantis progrediatur intentio:
Dubitari ergo inquit non potest i se quidem omni anima naturaliter virtutum simina beneficio creatori inserta:Sed n opitulatione Dei fuerint excitata, ad Incrementum persectionis non poterunt peruenire, quia siecundum beatum Apostolum neque qui plantat es aliqui dieque qui rigat ,sed qui incrementum dat Deus. Adi. cere autem homini iii quamlibet partem arbitr- libertatem, etiam liber ille,qui dictitur P loris,apertissure doce in quo duo angeli unicuique nostrum adhaerere dicun-uri est,ianus ct malus. In hominu vero optione consistere,ut eligar quem sequatur. Et idcirco manet in homine liberum semper arbitrium, quod gratiam Dei post vel
Si dubitari non potest, inesse omni animi naturaliter virtutum semina beneficio creatoris inserta solus Adam praeuaricatus est. & in peccato eius nemo peccauit: in nullis iniquitatibus concepti sumus, de in nullis nos matres nostrae peperere delictis: non fuimus natura fit hitae,nec fuimus subpotestate tenebrarum. qui manentibus in nobis naturaliter virtutibus, filij potius nati sumus pacis Se lucis. Absit ab animis piorum fallacis dominae in si diosa deceptio.Virtutes cum viiijs habitare non pol sunt quae enim particia patio, inquit Apostolus iustitiae cum iniquitate aut quae societas lucis ad te. nebras Virtus nanque principaliter Deus est: cui non aliud est habere virtui tem,quam esse virtutem. Huius cum participes sumus, habitat Christu, in nobis qui est Dei virtus Sc Dei sapientia: habitat fides, spes, charitas, eonti
nentia, intellectius,consilium,sortitudo,caeter que virtutes. Cum vero ab hoc bono recedimus,omnia nobiis ξcontrario oriuntur ex nobis: discedente
enim pulchritudine,quid succedat nisi deformitas abeunte sapientia, quid Dres deat nisi insipientia non regnate iustitia, quid dominetur nisi iniquitas
Virtutum itaque semina,quq beneficio creatoris inserta iant,praeuaricatione primi parentis euersa sunt: nec haberi queunt,nisi eo rellituente qui dederat. Reformabilis enim est natura humana formatori suo, 3e eorum bonorum quae habuit capax est: vi per mediatorem Dei Se hominum hominem Iesum Christum, in eo ipso quod ei remansit possit recuperare quod perdidit. Remansit autem ei rationali s animus,qui non virtus. sed virtutis habitaculum est Ex participatione enim sapientiae & iustitiae 3e misericordiae non sapientia, neque iustitia,neque misericordia: sed sapientes 5e iusti Se misericordes sumus. Quae bona,quamuis rationale nostrum viiijs occupatum sit, Se praeuaricantibus nobis Dei teplum spiritus immundus inuaserit, possunt tamen rursiis in ipsum rationale confluere, Per eum qui mundi principem foras mittit: Se ligans fortem, vasa eius rapit, fugatoque mundi huius spiritu , largitur inobis spiritum qui ex Deo est,ut sciamus quae a Deo donatatiunt nobis, qui autem spiritum Christi non habet hic non est eius. Puto autem istum verisimilitudine decipi,& in specie falsarum errare Virtutum, dum ea bona quae non possunt nisi ex Dei munere haberi. etiam in impiorum animis existimat reperiri: ideo scilicet, quia multi eorum sint iustitiae temperatiae, continentiae, Se beneuolentiae sectatores quae omnia non frustra quidem neque inutiliter habent,multumque ex eis in hac vita honoris de gloriae cosequuntur. sed
254쪽
, tur. sed quia in ijs stud ijs non Deo, sed diabolo seruiunt. licet habeant tem .poralem de vana laude mercedem, ad illam tamen beatarum virtutum non pertinent veritatem. Et ita manifestissime patet, in impioru animis nullam habitare virtutem: sed omnia opera eoru immunda esse, atqi polliata habemtium lapientia no spiritalem sed animalem,non coelestem sed terrenam. non Christianam, sed diabolicam,non a patre luminu sed a principe tenebrarum,
dum per ea ipsa quae non haberent nisi dante Deo, subduntur ei qui pi imus 3 recessit a Deo. Qui ergo dicit, sine ullo opere gratiae naturaliter omni anim semina inesse virtutum : quid laborat ostendere,nis de istis seminibus quedagermina praecedentiu Dei gratia pullulare meritorum Deniq. ut videre iura liquid gratiae tribuisse, Ad perfectionis ait incrementum femina I, cperuenire no poterui, nisi opitulatione Dei fuerint excitata: ut scilicet opitulatio Dei sit cohortatio atque doctrina : mens autem, quae virtutum est opulenta seminibus, utatur facultate quam possidet: ad hoc tantum iuuada, ut earum
virtutum adprehendat culmina, quarum sibi scit inesse principia. Igitur Cap.rense eundum se istud humana anima scaedificabitur in Dei templum, vi non Alias vaccipiat fundamentum,praeter quod aliud nemo potest ponere, quod est isti in Christus Iesus. Quando autem hoc fundamentum incipitur,nisi quando si .Cor des in audientis corde seneratur Quq si naturaliter inerat, non coeptum ibi eli aliquid. sed stiperinstructum. Superfluo ergo infidelis videbatur, qui fide habebat antequam crederet. Hoc autem δc de aliarum virtutum principij, potest dici, quas gratia augere debeat quia sunt, non donare quia desunt. Sed aliud nos omnia sanctarum scripturarum eloquia docet i. eg; mus prin- Promticipium esse sapientiae timorem domini. Et legimus donum Dei hae esse vir. SP tutem.Timor domini, inquit, super omnia te superposuit. Beatus homoJcui donatum est habere timorem domini. Cum ergo timor Dei principium sit sapientiae . quae virtus haberi potest sine sapientia cuius ex rimore princi . pium est Beatus Petrus apostolus, Gratia vobis .inquit.& pax adimpleatur 1. re in recognitione domini notiri lesu Christi,qui nuc omnia nobis diuina vi tute sua quq ad vitam & pietatem pertinent donauit. Nunquid ait, Qui uim tutum semina,quq naturaliter habebamus inserta opitulatione sua excitauit in nobis sed ait: Qui nuc omnia nobis quq ad Vita & pietate pertinet donauit. Quod dic edo cuius virtutis in iliu in natura posuit quod no ab eo colla. tu sit qui cuncta donauit Propter quod & beatus Paulus: Quid enim habe, cor 6 inquit,quod no accepisti Si autem accepisti.quid gloriaris,quasi no accepe.ris. Ergo omnia quae ad vita Sc pietate pertinent, non per natura,qua vitiata est,habemus: sed per gratia,qua natura reparatu accepimus. Nec ideo existi. mare dobemus,in naturalibus thesauris principia esse virtutu,quia multa laudanda reperiutur etia in ingens s impio ,quq ex natura quidem prodeunt sed quoniam ab eo, qui natura condidit recesserunt,Virtutes esse no possunt. Quod enim vero illuminarum est lumine, lumen est:&quod eodem lumine l. Cor. iearet,nox est: Quia sapientia huius naudi stultitia est apud Deu. Aes e. viliti Αlias est quod putatur esse virtus quandoquidem stultitia est. quod putatur esse quae iste sapientia. Quomodo aute fieri potest,Vtis qui in naturalium virtutu semini. bus exuberare se putat. ' quas ipse magnificas esse gloriatur, ipsas vir ludi , seas ei doctrinae subjciat prouehendas, quae dicit Si quis videtur inter vos i. c
sapiens esse.stultus fiat,ut sit sapiens:&, Ruia in sapietia Dei no cognouit hie i. coruis mundus
255쪽
mndus per sapientiam Deum placuit Deo per stultitia praedicationis fal- euos facere credentes Quid illa scientia scientiaeque praesumptio magis ineptum esse censeat magisque ridendum, nisi spiritus Dei aspernationem subegerit superborum: rationesque illas quae ignoti virtuti,canina facundia repugnabant, gratiae suae virtute destruxerit: ut semen verbi praesulcata cordis terra concipiat, Sc dignos aeternis horreis fructus Dei agricultura producat Polt illud aute nullius autoritatis testimonium, quod disputationi suae de libello Pastoris inseruit,&quo oliendere voluit. inter boni Se mali conistrarias suasiones, ita omnem hominem naturali iudicio & propriae discretioni esse commissum, ut ei non plus a Deo praesidij quam a cliabolo sit periculi addidit definitioni suae regulam, dicens: Et idcirco manet in homine libearum semper arbitrium,quo gratia Dei possit vel negligere vel amare. In qua sententia etiam hoc quod air manere in homine liberum semper arbitrium, ex aliqua parte non constat. Siquidem multa milia infantium in regnitu Dei
adsumptorum, aut a regno Dei extraneorum, sine ullius siue Voluntatis arbitrio gratiam Dei aut accipiant,aut amittant.Multique excordes ad omnia prorsus,& fatui, per sacramentu regenerationis ab aeternae mortis vinculis eruantur.Accipiamus tamen ita hoc dictu, ut ad eos proprio pertineat haec
definitio qui uti possunt libera volutate. Itane libera est illa libertas, Ut qui-xum ex se habeat fastidi j ut negligat gratia Dei, tantu ex se habeat delectationis ut diligat Itane illum vetustae inlidelitatis glaciale rigore nullus meridiani caloris spiritus relaxauit,& torpor mentis obstrict de suo algore concaluit: ut dicente domino, Ignem veni mittere in terram, nulla ad cor Di-giduin scintilla peruenerit,& cinis mortuus a semetipso in flama charitatis exarserit Nihil tale in istius gratiae damnatoribus factum est, quale illi ex . Diserti sunt,qui dicebant : Nonne cor nostru erat ardens,cum essemus cum iliso in via, Se aperiret nobis scripturas c Sed nec illud in eis de actum est, quod de Lydia, ciuitatis Thyatirorum purpuraria quae inter mulieres, quibus il ic Apostolus praedicabat , sola tunc osteditur credidisse: Cuius, inquit,cor aperuit dominus, ut intenderet his quae a Paulo dicebantur. Et tanta est secundum ita liberi arbitrij vel incolumitas,vel facultas,ut charitate, quae in om-ntu arce virtutu est,non ex Dei munere sed ex sola habeat voluntate. Quid ergo in anima a suo aedifica; ore parabitur aut qua largitate gratie fiet ornatior, si illa sunt ei propria sine quibus non post mi prodesse donata Sed Apoliolus qui profitetur sine charitate non Operationes miraculo ru, no scientiam,non fide non prophetiam, non erogationes diuitiam, non ipsam saeuis. smoru supplicium prodeste tolerantii: Unde ipsa charitas non tacet. Quoniam charitas, inquit,Dei diffusa est in cordibus nostric per Spiritu sancia, qui datus et nobis. Et: Pax. inquit, fratribus cum charitate & side a Deo patre & domino Iesu Christo. Sanctus etiam Ioannes Apostolus instruat nos, unde huius boni coeperimus ei se participes Charis imi, inquit, diligamus inuicem.quia dilectio ex Deo est. Et ne possimus opinari, ideo dilectionem dictam ex Deo quia in patura hominis hic satus esset affectus, paulo post mi: Non quod nos dilexerimus Deum, sed quoniam ipse dilexit nos. Et it rum: Nos diligamus Deum quia prior dilexit nos. Agnoscat ergo humana
egestas, b c quod de quibussib et bovis rectὸ dicitur, multo rectius sibi di . cice eo, sinς quo bona cunct- non prosunx: Quid eni in habes quod noti accepisti
256쪽
. accepisti si aute accepisti quid gloriaris, quasi non acceperis Post haec Cap.3Lautem,cum tantum homini tribuisset ante gratiam, quantum ei fuerat fructuosissimum habere per gratiam addidit quaedam perplex ἡ, atque confusa ad vigorem libet j arbitrii demonstrandum. 3c de his quae iam donatis sbi Ali sin' viribu, facit vult illa munire quae ei naturaliter ineue definit, ut quod est virtutib per adiutorium Dei perfecisse. hoc sit per arbitris libertatem coepisse. Uerum haec ut tolerabilia transeamus : quia 5e nos liberum arbitrium ideo dicimus. bonae voluntatis affectum sidet que principium operante gratia concepisse.ut per haec quae illi nullo merito praeeunte donata sunt, ea quae operaturis sunt pro milia mereatur: ab illo semper petens posse aliquid boni facere, qui ait Sine me nihil potestis facere. His itaque praetermicis,id quod de Ioan rrsancti Iob passionibus posuit, retractemus . ait enim: pM.
Metiam in Iob probatissimo athleta suo, cum eum diabolus expet set ad fingulare certana r nam legimus prouidis ire triam.Si enim contra inimicum non
sisa virtute, sita Dei βbussuisset gratia protegente congressus, ct absique ulla virtute
patientiae siuae diuina tantum opitulatione pusultus,multiplices illas, ac tota inimici crudelitate quae litas tentationum moles O mitta pertusesset: quomodo non illam cu-luuiniosum diabolus, quam prius emisierat rorem,aduersui eum i stili iterasset:N-- 1bi, ri quid Iob gratis colet Deum'nonne tu vallast ι eum ac domum eius ct uniuersam *b unitam erus per circuitum 'Sed asser manum tuam, hoc est, sine eum siuti mecum
viribus decertare,nisi infaciem tuam benedixerit tibi. Sed cum natum huiuscemodi querimonium calumniosius bosiu past confictum audeat iterare, non Dei, sied illius βn victum viribus constetur Licet etiamgratia Dei non in totum ius desuisse credenda sit tuae tantam tentatoris tribuit potestatem, quantam ct illum re feniri nouerat
habere virtutem,non enlm ab illius impugnatio sic protegens, ut nullum virtuti humanae relinqueret locum eis hoc tantum procurans, ne violentisimus inimicus animam eius amentem faciens, ct impotem sensu, impari eum atque iniquo certaminis pondere praegrauaret. Quis haec praedicari a cathosicis inter catholicos erederet, nisi quae in eoi- lactationibus domestici saepe defensa sunt,etiam scripta legerentur Itane in omnibu; hominibus intelligentiae caligat obtutus,& a cunctis ecclesae si .lijs spiritus scientiae Se pietatis abscessit,ut non erubescant ingerere se iudi-eij, legentium ram inhonesto mendacio Vir grauis, doctor sapiens, vera magister,redde nobis catholicam definitione, qua inter initia disputationis
tuae aures nostras mentesque cepisti Pronuntiaueras fide Christianam voce ecclesiastica, non solum adiuum .verii metia cogitationu bonam ex Deo esse principium. qui nobis & initia sanctae voluntatis inspirat, de virtute atq: opis portunitatem eoru ,quae recte cupimus, ribuit perage di. Omne enim datum Iacob. t.
optimum,& omne donum perfectum de sursum elidescendens a patre luminum qui 3c inspirat quae Dona sunt,& exequitur Se consummat in nobis.& huius sententiae soliditate omnia hoistilium reliquia tu machinam eta con fregeras. Cur pro sessione mutata, quod deliruxisti, qdificas: quod tuebaris impugnas Cur inuictissima veritatis arce deserta, gradatim ad pr cipiis ita Pelaniana decurris: Qui enim definieras, nem sincta in cogitationum,
257쪽
Vi plaru Voluntatum,nm: bonoru actuum ex nobis esse principia: sed in- e
iratione Dei. gratiae q. eius auxilio bona in nobis cucta generari, & ad profectum, perfectione, nque perduci. paulo poli coepisti donis gratiae liberi aribi vij aequare conatus : ut principia,quae Deo adsignaueras, po isse homine a semetipso habere moti rares, dicendo. Quia etia suis interdum motibus homo ad virtutum appetitus posset exledi . semper vero a domino indiget adiuuari. Et iterum dicendo, Erii per naturae bonu, quod beneficio creatoris indultueth, nonnunquam bonarum voluntatum prodire principia: quae tame nisi a domino dirigantur, ad colummatione virtutu peruenire no possint. Et post haec,ut quoida praeueniri a gratia ostenderes,in quorunda aute pr euntibus
meritis causam percipiendae gratiae collocares, dixisti quid ex quo pedeat dubitari : id et .virum,quia initiu bonet Voluntatis prebuerimus, misereatur nostri Deu Man quia Deus misereatur, consequamur bonae voluntatis initium. Quas duas regulas ne in ambiguo relinqueres,utraque ex epti, ut tibi visumeth idoneis munire curasti. unam de Pauli & Matthaei coactitia conuersione confirmans . altera de Zachaei Se Latronis voluntaria fide roborans,quorum
desiderium tam violentum dicis fuisse, ut ad inuadendum regnum coelorum specialia vocationis monita praeuenirent. Deinde progressu aisputationis, ut incolumitate interioris hominis patefacias ipsum Adam concepisse quidem, suam no habebat scietiam mali: sed quam acceperat, boni scientiam no ami- ille confirmas. Cumque hoc etiam ex comparatione impiorum probare vo-Iuillas, in id vique prolapsus es, ut proclamares,cauendum nobis este, ne ita ad Deum omnia sanctorum merita referamus, ut nihil nisi quod malum ei
humanae adscribamus naturae. Et ne hanc naturam ullas in praeuaricatione Adae crederemus amisisse virtutes destiasti, tam incolumes esse omni u lio. Dminum animas naturaliter, quam fuit primi hominis ante peccatum, dicendo: Dubitari ergo. non potest, in elle omni animae naturaliter virtutum semina beneficio creatoris inserta Consideratis ergo his definitionibus tuis, non
est occultum, quantum ab illius sententiae sanitate desciueris: in qua quod tribuendum erat gratiae fallaciter praedicando catholicarum tibi aurium iudicia conciliare voluisti, quibus de praemiisae proscDionis fronte securis, facile sequentia irreperent, si prima placuissent. Sed hactenus ne in totum videreris a praefixa regula discrepare . ita virtutum meritorumque principia ad liberum arbitrium a gratia transbili iti,utilis os bonorum des deriorum voluntarios motus sine auxilio Dei nec prouehi patereris posse, nec perfici. Nunc vero remoto longius Deo, M a sustetatione hominis sei a rato. tantam libero arbitrio potentiam tribuis, ut non solum amisi ionem mult plicium facultatum Se totius simul familiae ac nece Litudinum acerbissimum finem conitanter aequanimiterque suscipiat. sed uisus quoque corporis proprii in- ei fabiles cruciatus proposito nudae voluntatis euincat. Et ut duuitari hine disput .ntc te nequeat. sancti Iob conlii tuis exemplum, qui aduersus illam insgnem diabolicae saeuitiae crudelitatem sine Dei praesiuio decertarit: se argumento probare niteris,quod ipse cruentissimus inimicus consessus sit. non domini sed Iob se virtute superatum, in eo, quod sibi in grauiore con- nictu gratiam Dei obilitiisse non dixit: quasi vir illa in damnis, atque orbitatibus debuerit superna protectione circumtegi,in carnis autem suet, ammae litormentis non eguerit adiuuari. Si ergo hac magnitudine animi, quam illata
258쪽
A per singulos omnesque artus tot mortium poena non superat, nihil inter sanctorum palmas memorabilius, nihil inuenitur illuisti ius: eamque adieris. ex humana tantum virtute subsistere: quid erit laudis ac meriti, quod inter studia quietis ac pacis nequeat arbitrij obtinere libertas, quam in tanti sine certaminis de suis viribus coronalii ' Quaero igitur abs te. videat ume tibi
vir ille, cum illis quae legimus supplicijs probaretur, habuisse in se Spiritum
sanctum Si habuille dicis: certum et quia Deus,quem no deseruit, adiuuit: Si autem recessisse ab eo Spiritum sanctum dixeris. propheticus te eiusdem sermo conuincit, licentis: scio enim quod redemptor meus vivat, & in nouissimo die de terra surrecturus sim: Et rursum circundabor pelle mea, & in carne mea videbo Deum: quem viturus sum ego ipse,& oculi mei conspecturi sunt, L non alius. Reposita est haec spes mea in sinu meo. Quod si de incarnatione domini nostri Iesu Chrilli, ac resurrectione eius, qui est primitiae dormientium,&desse redemptionis, quae in ipso reposita est omnibus sanetis, recto intelligitur prophetatum : manifestὸ apparet, non discessisse a templo suo gratiam Dei: & fecisse iam tunc dominum in hoc sancto suo,quod postea in Apostolis 3c martyribus suis spondebat esse faciendum, dicens: Cum autem tradent vos nolite cogitare, quomodo, aut quid loqua mini: dabitur enim vobis in illa hora quid loquamini: non enim vos eliis qui loquimi, sed spiritus patris vel iri, qui loquitur in vobis. Quid cum idem sanctus ineptiis consolatoribus responderet, nonne in Dei fidebat auxilio, dicens: Qui deridetur ab amico suo, sicut ego, inuocabit dominum,& exaudiet eum Aut nesciebat ex illo se habere quod habebat. de quo ait: B Apud ipsum sapientia & fortitudo , ipse habet consilium 3e intelligentiam.& quod dicit, In cuius manu anima omnis viventis, & spiritus Vniuersae carnis nominis. Et iterum: Expecto, inquit, donec veniat immutatio mea : Vocabis δε ego respondebo tibi: Operi manuum tuarum porriges dexteram: Tu quidem grellus meos dinumerasti, sed parcis peccatis meis: Signasti quasi in sacculo delicta mea, sed curasti iniquitatem meam. Non ergo deseruerat dominus,quem curabat: neque opem suam abstulerat ab eo, cui purificatoria remedia: quibus clarius nitesceret . admouebat. Ad hanc pasiionum tolerantiam, in qua hic sanctus emicuit, etiam ille erat praeparatus a domino,qui dicebat: Nam etsi ambulem in medio umbrae mortis, non timebo mala, quoniam tu mecum es. Et illud : Salus iustorum a domino,& protector eorum est in tempore tribulationis. Ad hanc tolerantiam etiam ille
erat paratus a domino,qui & credere in Chrillum.& pro Christo pati referebat ad Christu.dicens: Iuliis cati igitur ex fide. pacem habeamus ad Deum per dominum nostrum Ietum Christum : per quem& accessiim habemus in gratia ista, in qua stamus ,& gloriamur in spe gloriae filiorum Dei: Non sol in autem, sed & gloriamur in tribulationibus: scientes. quod tribulatio patientiam operatur, patientia autem probationem, probatio vero spem. spes autem non confundit: quia charitas Dei dis usa el in cordibus nostris Pr Spiritum sanctum, qui datus est nobis. Et iterum: Quis nos separabit charitate Christi tribulatio ' an angustia an persecutio .an fames nuditas an perieulum an gladius sicut scriptum est: Quia propter te mortificamur tota die .exillimati sumus ut ouex occisionis. Sed in his o mina superamus per eum qui dilexit nos. Huius tolerantiae sortitudo unde
259쪽
descenderet. beatus Petrus, Se in illo omnis Ecclesia veritatis ipsius voce C discebat dicentis: Ecce Sathanas postulauit ut cerneret vos velut triticum: ego autem rogaui pro te Petre,ne deficiat fides tua. Quisquis igitur in triabulatione non deficit ab illo se non dubitet adiuucri, ad quem quotidie corada uniuersorum fidelium clamant: Ne inferas nos in tentationem, sed liberanos a malo quoniam custodit Deus animas iamnorum suoru de manu peccatorum liberabit eos. Quod autem dicis, gratiam Dei ab Iob ex eo intelligenda no penitus recessiile, quod tentatori eius tanta Deus tribuit potestatem,quantam 3c illum resistendi nouerat habere virtutem : Nonne rectius veracius ii loquereris, si ubi dixisti. Quantam Sc illuni resistendi nouerat habere virtutem: diceres potius, Quantam se illi res stedi nouerat se dedisse virtute Vnius enim versi correctio tota istam gloria, quam humanis viribus adsignare voluisti, brietate aliqua temperasset .vt illa mirabilis in tanta adflictione patientia, & Dei adiutorio & libero hominis adscriberetur arbi. trio. Sed veritus es natum humanae minuere laudem si ei prostereris a Deo datam estis virtutem. Itaque conflictus illius atque victori non vis credi eo operatore Deum fuisse, sed tantummodo spe latorem : ut cui persuadere
poteris per naturalem arbitrij facultatem tam arduum certamen eui etiam, dubitare non audeat in leuioribus causis multo liberiores esse bonae voluntatis effectus atque ita in illius damnatae sententiae foueam cadat, qua dicitur, ideo nobis gratiam iustificationis dari ut quod facere per liberum iubemur arbitrium, facilius possemus implere per gratiam, tanquam Se si gratia non daretur.non quidem facit E sed tamen possemus etiam sine illa implere diuina mandata. Quod quia catholici Pontifices dignum anathemate cen- Dsuerunt: utendum nobis est eo, quo usi sunt testimonio, dicentes: De frictibus enim mandatorum dominus loquebatur,ubi non ait: Sine me difficilius potestis facere: sed ait: Sine me nihil potestis facere. His autem desinitionibus tutis, quas credidisti idonea autoritate munitas, tanquam de c d sensu legentium securus adiugis, Solere interdum Deum ad fidem nostram probandam plus offerre quam sufficit,ut quam infirma sit credentium fides, possit agnosci: & hoc exemplo illius Ceturionis ostendis,qui cum pueri sui posceret curationem,dominus ii se ad domum eius iturum esse promitteret. respondit: Non sum dignus, ut intres sub tectium meum: sed dic tantum verbo,&sanabitur puer meus. In quo eum dominus tali admiratione laudauerit. ut pronuntiaret non se inuenisse tantam fidem in Israel. At exigua coclusione penἡ totu tu Pelagianu dogma confirmas dicendo : Nullius enim laudi, essetae meriti sidineo Christus, quod ipse donauerat . praetulisset. F also ergo scriptu est: Quia nemo potest esse continens, nisi Deus det. Patisoptaedicauit Apostolus .cum de eadem virtute loqueretur , dicens: Volo autem omnes homines esse scut meipsum : Sed unus tuis li proprium habet donum a Deo: alius sic, alius autem sic. Falso docuit&ille qui dixit: Si quis indiget sapientia postulet a Deo, Se dabitur ei. Nec secundum veritatem dictum est: omne datum optimum,& omne donum perfectum de sursum est descendens a patre luminum. Et: Nemo potest accipere quicquam , nisi datum fuerit ei de coelo. An dicendum est, Omnes quidem virtutes inter Dei dona numerandas: sed in illis hominem,quas de proprio habuerit, esse laudabile de ibi esse merita,ubi Dei dona non fuerint Igitur secudum reςulam
260쪽
A tuam quibus donatum est, ut non solum crederet in Christum, sed etiam ut paterentur pro ipso, Sc laudem Sc meritum perdiderunt: nec habent veram gloriam qui non in se. sed in domino gloriamur. Sed rectius audimus prophetam dicentem: Maledictus homo qui spe habet in homine. 3c firmat carnem brachb sui,& a domino discedircor eius. Et illuni , qui ait: Diligam te domine virtus mea. Et: In domino laudabitur anima mea. Et: Fortitudo mea,& laudatio mea dominus : ut manifellissime nouerimus, nec laude eos ullam habere nec meritum,in quibus non inueniuntur. quae nisi dominus dederit non habentur. Sic autem putasti de testimonio laudatae fidei praeiudicium donis gratiae posse generari : quasi fides .ubi ostenderetur laudata, non doceretur elle donata. Laudat Apollo lus Romanorum fidem, & prohoe bono agit gratiaes Deo,dicens: Primum quidem gratias ago Deo meo per Iesum Christum pro omnibus vobis: quia fides vestra adnutiatur in uniuerso mundo. Ad Corinthios quoque simili scribit affectu dicens; Gratias ago Deo meo semper pro vobis in gratia Dei,quae data est vobis in Christo Iesu: quia in omnibus diuites facti eitis in illo, in omni verbo, & in omni scientia Nunquid agendo gratias Deo credentibus sustulit laudem aut laudando credentes, meriti negauit autorem De Ephesiorum etiam fide quid sentia audiamus. Propterea,inquit.& ego audiens fidem vestram. quae est in domino Iesu,& dilectionem in omnes sanctos, non cesso gratias agens pro vobis,memoriam vestri faciens in orationibus meis,ut Deus domini nostri Iesu Christi pater gloriae,det vobis spiritum sapientiae & reuelationis, in agnitionem eius illuminatos oculos cordis vestri. Habebant ergo illi fidem, ha B bebant & opera charitatis,quae nec laude poterant carere, nec merito: sed pro his virtutibus Apostolus gratias Deo agere non cessat , sciens a patre luminum haec dona venisse: a quo se etiam petere protestatur, ut quibus dedit
fidem,quae per dilectionem operatur, det spiritum sapientiae & intellectus: ut inde se Ephese nouerint accepille quod Iabebant, a quo diicunt & sperare quod non habent. Pro I hilippens bus quoque similes Deo gratias agit,&meritum eorum laudemqi non sirpstrimit, dicens. Gratias ago Deo meo in omni memoria vellia,semper in cunctis orationibus meis prti omnibus vobis,cum gaudio deprecationem faciens super communicationem vestram in
Evangelio, a prima die usque nunc, confidens hoc ipsum, quia qui coepit in vobiis opus bonum perficiet usque in diem Christi Iesu. Cuius humanae laudis ac meriti non hic causa susspesa eles quid virtutis ac pietatis exceptum est, quod non ex gratiae fonte profluxerit,ubi ab initio usque ad finem Se inchoatio. Se persectio boni operis domino reputatur: cui canitur de sanetis suis: Domine in lumine vultus tui ambulabunt, Se in nomine tuo exultabunt tota die & in iustitia tua exaltabuntur,quoniam gloria virtutis eorum tu es. Considerandum sane est in hac sententia tua, quantum adiuves eos qui dicunt,Gratiam Dei secundum merita nostra dari: quos, ut catholicae fidei defendaris umbraculo,profanae Opinionis esse profiteris, dicens:
Nemo autem existiniet haec a nobis ob hoc suisse prolata, ut nitamur ad ere, summumsalutis in nos rae Odei ditione coii fere, siecundum quo iam profanam νη- monent lut totum libero arbitrio deputante gratiam Dei distensari secundum moritum piliuscui que de iniunt.