장음표시 사용
431쪽
Prius hie Psalmus praenotatur Alleluia quod est,iaudate dominum. ideo a laude coepit.
On remini domino,ct inuocate nomen eius. Audate,inquit dominum.&inuocate: semper enim inuorationε da. ebet pretire laudatio,quae hic dicta Confessao est.
Adnuntiate ingentibus opera eius.
Euangelistis hoc dicitur in propheta,ut uniuerso mundo Christus as
Cantate ei,ctpsassite ei: Hoc est, verbo de opere predicate:quoniam ore canitur,manibus autem psallitur.
Laudamini in nomine sancto eius. opera, inquit,Dei confitendo narrate 3e in operibus vestris se estote laudabiles,ut Ueus laudetur in vobis.
Latetur cor quarentim dominum. marite dominum ct confirmamini: Dominum quaerens,gaudium quaerit: sic ergo quiratur,ut non de se,sed sen est νDeo gaudeat & consortetur. Accedendo enim ad dominum de illuminabitur ignorantia, se corroboratur infirmitas: data sibi de intelligentia qua vi. deat,& charitate qua ferueat. Muarite faciem eius semper. Facies pro pr sentia ponitur, scut iacies venti, 3e facies ignis. Pr sentia ergo Dei fi mper qu renda est: ac perseueranti studio aξendum. ut qui prpsentem se tribuit non recedat. Hoc autem in illa Vita fides quaerit,spes inuenit charitas vero obtinet in vita tema,ubi amor verae P lenti et nec minuis tur,nec finitur,
Mementate mirabilium eius qua secit Uigia enu O iudicia oris eius. Semen Abraham stricii eius: lj lacob electi ritu, Quia multum est paucisque possibile est, secunddm id semper Deum quaerere . quod ipse de se ait , Ego sum qui sum : secundum id saltem a ri413 paruulis est quirendus , quod ipse ait: Ego sum Deus Abraham, de Deum
432쪽
Isaae,3e Deus Iacob. hoc mihi nomen est in aeternit. Mementote ergo mira. et bilium eiu quae fecit qui semen estis Abrah . Se filij eius lacob. quem elegit Deuc: ut si altius Deum non potestis desiderare, vel secundu ea quaecu patribus vestris operatus est,prqsentiam ipsus expetatis. Ipsie dominus Deus nosteriin omni terra iudicia eius.
Rom 9, Mati instauit quod hi essent filij Abraha. qui essent filii promissioni . dicendo. In omni terra iudicia eius quia in toto mundo fuerant filii Abrahae, quos nunc sermo propheticus cohortatur, ut meminerint mirabilium Dei.
Memor suit in siculum te mentisiui,verbi quod mandauit in mille renerationes: uod distouit Abrab.im ct iuramenti sivi ad Isaac.
Dilatuit illud Iacob in praeceptum, ct istae in t lamentum aeternum. Dicens, ibi dabo terram Chanaam suo curum haereditatis restrae.
Per ea quae transerunt, significantur ea quae manebunt: & per imaginem veteris tei tamenti confirmata est promis, io hqreditatis aeternae, per verbum quod mandauit Deus in mi degenerationes: hoc est, in omnes. Nam ut nihil Vacui praetermitteret eum numeru posuit generationu, que constat nec ab ipso Adam usque ad fine mundi posse copleri, donec omnes generationes saniantur, quae ex abundati millenario numero coprehens; sunt. Verbu mi sene. ηα- dati permanet. id el , verbum fidei, cui promissa est haereditas aeterna. Quod Dib/ς enim ait,Tibi dabo terram Chanaana non mandatum est, sed promissiam. Mandatum autem ell,uti ullus ex fide vivat,cui patria aeterna promittitur Heb. i. non ine cuiusdam terrae. cuius dum non est perpetua possessio, certum est
quia alia significatur. Cum essent numero breui, paucissimi ct incolae in ea.
Id est, in terra Chanaan. Transierunt de gente in gentem, de regno in populum alterum, Non reliquit hominem nocere illis,2 corripuit pro eis reges. Nostie tangere Chri os meos. in prophetis meis nolite massignare. Quando, inquit, in terra Chanaan habitauerunt patres Abraham, & Isaae 8e Iacob. peregrini erant illic priusquam illam acciperent in haereditate : de - . cum essent pauci Limi, transerunt de gente in gentem sine noxa . Non enim permisit Deus ut quisquam illis noceret: ita ut ipsa protectio Dei dicere viis detur Nolite tangere Chilistos meos, Se caetera. Qu verba etsi non sunt in hii foria. fuerunt tamen in ipso rerum et sedi cum diuinitus hoc ageretur in cordibus alienigenarum, ut electi Dei essent ill si . Qui ideo ia tune Chri ' sti dicti sunt .c sim adhuc in usu chrisma non esset: quia&ipsi in ea vivebant fide.quae erat nouissimis temporibus reuelanda. Ab initio enim omnibus
sinctu non nisi in Christo, iustificatio fuit.
433쪽
ausA Et vocavit famem 'per terram,2 Omne irmamentum panis contriait. Misit ante eos virum insimam venundatus es t epb. Per hanc dispositionem factium est,ut transirent de gente in gentem, de regno in populum alterum. Quod autem vocavit famem, non sic accipiendum,quali fames aliqua persona sit, vel res substantialis & vivens , suae imperio vocantis acta sit: cum fames nihil aliud sit quam ex inedia cotra peranicies: sed vocata, dictum est,pro facta. Vocat enim Deus quq non sunt, ta- Rom. quam quae sint: quae non ideo vocata sunt quia erant, sed ideo erunt quia vocata sunt: id est . istere iussa sunt per eum qui fecit quae futura sunt. an eo vero quod misit ante eos virum, in seruum venundatus eii Ioseph : diligens inspectio necessaria est,qua videamus,quo modo malis operibus hominum bene viatur: cum homines bona opera Dei ad instrumentum malitiae suae transferant. Humiliaturum in compedibus pesses eius serrum pertransiuit animam eius Donec veniret verbum eius eloquium domini in ammauit eum. Compedes quidem Ioseph accepisse non legimus,sed dubitandu no est de eo: quod licet historia praetermiserit tamen propheta non tacuit. In serro autem,quod pertransiisse animam eius dixit, tribulationem durae necessitatis debemus accipere: quae tribulatio ta diu mansit, donec implerenturn somnia qu verbo ipsius fuerant interpretata, & per quae commendatus est Regi, ut etiam ipsi futura praedicaret. Ne quis autem haec homini tribueret, non gratiae Dei.congruenter adiectum est, Eloquium domini inflamauit eum: ut etiam ipse intelligatur sancto spiritu seruula.
Misit rex,ct solari eum princeps populorum, o di in t eum. Ipse est rex, qui princeps populorum. soluit eum compeditum, dimisit inclusum. Constituit eum dominum domus M,Oprincipem omnis possessionis
Ut erudiret principes eius cui semetipsum: ct seniores eius prudentiam
Ne hoe quidem in illa sublimitate Ioseph historia refert quod AEgyptios
senes sapientia imbuerit spiritalis. Sed qui fieri posset ut vir tantus . nius Veri Dei cultor,alendis tantummodo aegyptioru corporibus, & lolis terre nis rebus prospiciendis esset intentus non autem curaret,ut eorum quos habebat subditos, etiam animos erudiret
Tt intrauit Urael in seraptum : ct Iacob accola sust is terra g
434쪽
Quod est Israel,hoc est Iacob: Se quod est T. gyptu . hoc terra Cham. CDe semine enim Ch filii Noe, exorta eii gens . Egyptiorum : apud quos peregrinati sunt Israelitae. Si ac te qu ritur, quomodo de regno in populualterum transiste dicantur .cum terra Chanaa necdum in regnu accepistent: poteth per anticipatione, id est,prolepsinn,sic dictum accipi, ut quod fututuerat,quasi factum dictum sit.
Et auxit populum suum rehemente Osirmavit eum Aper inimicos
Quod breuiter primissum est, Firmauit populum suum super inimicos
eius tanquam qu reremus,quomodo fassiam sit,incipit dicere,donec id etianarrando determinet.
Et conuertit cor eorum,τt odissent populum suum: ut dolum facerent instruos eius.
Cor AEgyptiorum non Deus deprauauit a recto,sed cum sponte mali essen t.& tales ut polsent inuidere felicibus in odium illos Hebr orum coueristit beneficetia sua, qua populum suum multiplicabat: benefaciedo aute suis AEgyptios ad eorum inimicitias incitauit: non ip los malos faciendo,sed illis bona,quq malos urerent, largiendo.
Misit Moysensimumsuum,ct Aaron,in quem Herit ipsium DP uir in eis verba signora suorum,&prodigiorti in terra Ctam Multa sine ullis verbis facta sunt,uel virga.vel manu extenta, vel fauilla in eoetu missa: sed quia illa ipsa si ne verbo facta sunt,non erant ab aliquibus significationibus vacua,scut verba quet loquitur. Ideo etiam ipsa dicta sunt verba,non vocum Sc norum Jed signorum Sc prodigiorum. Misit tenebras,ct obscuravit: se non exacerbauerunt sermones eius. Id est Moysen & Aaron Aegyptij . quamuis essent durisiimi .patientert terunt, donec omnia quae Deus facere disposuerat, complerentur. Convertit aquas eorum in sanguinem,ct occidit pisices eorum. Dedit terra eorum ravas in penetralibus regum ipsorum. Hyperbolicos dictu est,tan qua ipsam terram eorum conuertisset in rano. Dixit,ct renit cynomia r cinses in omnibus sinibus eorum. Si quiritur quando dixerit: in verbo eius erat antequam fieret,se sine te pore ibi erat, quo tempore fieret. set pluuias eorumg randinem. ignem comburentem in terra ipsorum. dar
435쪽
Hoc vi grandinis, Si sui renibus iactum est: Vnde 3c ignem dixerunt co-burentem.
Dixit,9 venit locusta ct bruchus, cuius non erat num rus. Vna plaga est locusti, ac bruchi: quoniam altera est parens,altera foetus. Et comedit omne sanum terra eorum. Etiam tanum frumis est,scut loqui scriptura eonsueuit, quae etiam segetes frugum foenum appellat. Et percusit omnem primogenitum in terra eorum: primitias omnis laboris eorum. II c plaga nouissima est,excepta morte in mari rubro : quae plagae cum sint decem,nec omnes commemoratae sunt, nee eode Ordine quo in Moyse leguntur: libera est enim prophetica laudatio a lege narrationis historicae. Et eduxit eos in argento ct amo. Dolus quidem,quo rigvpiij decepti sunt,ut argentu & auru Hebmis Exod in discedentibus darent,non ad praeceptum nee ad inspiratione Dei referedus est,sed ad permissionem tantu qua carnales quoqi hac decipi cupiditate pateretur.Ueruntamen habeat aliquid fraus ista iustitiae , quae ab iniquis fio equodammodo abstulit,quod pro mercede multorum operum debebatur. Et non est in tribubus eorum Hymn. Etiam hoc magnum beneficium Dei suit, ut in illa prosectione nullus esset infirmus, corpore scilicet, non animo. tata es Aegyptus in prosectione eorum: quia incubuit tumor eorum super eos. Intelligendum quod hoc tune factum sit, quΞdo oppresso aquis Pharao. ne cum exercitu suo residui Aegyptiorum timere potuerunt , ne ad delen dos eosdem, Hebraei reuerterentur: quibus profectis in longinquiora,causas habuerunt laetandi. Expaniit nubem in protectione eorum ct ignem,ut iaceret eis per
436쪽
Qnqvtia: caro est: qu petitio non querulorum, sed eleetorum prestita oest, ad carnalium munera comprimenda. Quoniam hic Psalmus non de eis loquitur, in quibus non est beneplacitum Deo. sed de fide filiorum pro Lsonis,propter quos etiam illi iuvabantur. Et pane caesi saturauit eos. Id est, manna.
Disivit petram ct fluxerum a Pre: abierunt inscco flumina. His omnibus beneficijs Dei, fidei Abrahae meritum commendaturi'. - .mo,siam memor fuit verbi sancti sui, quod locutus est ad Abraham puerum suum. Tr eduxit populum siuum in exultatione, relictos suos in latitia. Et dedit illis regiones gentium 2 labores populorum possederunt. Tanquam qu reremus, cui bona ista data sint : ne hoc ipsum putaretur seminum bonum .quod ii a se licitas temporalium rerum data est, continuo eam ad aliud retulit,ubi summum bonum oportet inquiri. Vtcufodiant ius cat mes eius: O legem eius requirant. Erto intelligendu est, Dei seruos,& electos fisos promissionis,imitates fiade Aurali ,propterea illa bonaeterrena sumere a domino viri 6 in eis luxu diiuuat, siue peruersa securitate torpescat: sed ideo habeat hae eomnia ex diuina misericordia praeparata, in quibus quaerendis pollent negotiosissimis laboribus occupari: ut ad hoc vacet, de bonu ternu positi acquiri hoc est, ut culto dian t iustificationes eius, & legem eius requirant.
O temini domino quotiuam bomis, quoniam in siecula mi et Icordia et . Uo isti Psalmi id est, et ii l.&e v. ita inter se coniurieli sunt, ut in uno eoru ,qui precedit, comendetur populus Dei in ele-etis eius, de quibus nulla querela est, & in quibus beneplacitu est domino : in isto aute qui sequitur.hi comemorantur, qui I in
Geodem populo amari cauerunt. Nec tamen etiam ipss miser eordia Dei defuit. Dicuntur aute illa ex eorum persona, qui venia conuersi precantur: & exepla comemorantur illorum in quos etiam peccatores disues apparuit misericordia Dei. Incipit ergo iste Psalmus, sicut ille. Confitemini domino: sed ibi sequitur, Et invocate nomen eius. hic autem, Quoniabonus. uonia in secutu misericordia eius. Confestio igitur peccatorum habet laudationem Dei quoniam qui indulgentiam petit,cum spe debet orare, de cum laude eius misericordiae quam credit iternam.
437쪽
: h Quis lisquetur potentiis demini: angitas faciet omnes laudes eius Quis enarrabit opera omnipotentis misericordiae Dei,vel poterit facere. ut omnes laudes ipsius audiantur quia quod ore promitur, & quod opere agitur, in laudem Dei dicendum est,atque faciendum. Beati qui custoduint iudicium,2 sciunt iustitiam in omni tempore. Iustitia 3e iudicium tam similia sibi sunt atque vicina, ut quodlibet eois rum pro altero poni possit: veruntamen si proprietas eorum diligetisisseristianda sit.Iudicium custodire dicendus est,qui recte iudicat: Iustitiam vero . facere,qui rectὸ agit.
Mementa nostri domine in beneplacito populi tui: Id est,ut in eis simus in quibus beneplacitum est tibi: quia non in omnibus illis beneplacitum est Deo. I. cor. I. ista nos in salutari tuo. Hoc est, in Christo tuo, in quo peccata dimittuntur, ae animae sanantur. ut custodiant iudicium,faciantque iustitiam. s ad videndum in bonitate eleolorum tuorum: ad titandum in latitiar gentis tuae: Vista nos inquit ad videndum: id est . illumina nos, ne simus caeci, Mextra bonitatem electorum tuorum. Quoniam oculi interiores recta vident aequitatem vident bona concupiscunt. In hac ergo bonitate fac Senos videre, Se laetari in laetitia populi tui, quae non est praeter te: quia omnes tui non gaudent nis de te. Vt laudois cum haereditate tua.
Id est,ut omnia bona haereditatis tuae,quam elegisti & adoptasti adluam gloriam laudemque reserantur. Quia quos vistas in salutari tuo. laudarinis in tua laude non possunt,qui eo, laudabiles facis.
Peccauimilis cum patribus nostris, intuine egimus,iniquitatem secimus. Dufliciter intelligi potest,quod peccauerint posteri cum patribus suis, tanto antiquioribus siue quia in lumbis patrum erant,quando illi in Aegyrto suerunt quia Se Levi cum Abraham decimatus est: siue quia imitatores Hebr. . fuerunt per similitudinem contumaciae, Sc cum illis pecccauerunt,quos salamoribus retulerunt. Patres no 'ri in se rapto non intellexerunt mirabilia tua: non suerunt memores in stitiarao nubericordia tua.. Et intel
438쪽
D. PROSPERI A RVIT EX Posi TIO
Et intellectum redarguit,& memoriam: intellectu quippe videre debue- Crunt. ad quorum bonorum aeternitatem, per illa temporalia vocaretur. M moria vero ad hoc saltem instrui debuerunt, ut mirabilium Dei non obliuiscerentur cum ad confirmationem eorum multum pollet valere benesiiscioruni Dei fidelis recordatio. Et mitaturunt ascendentes in mare,in mare rubrum.
Ascendentes,dictum est pro terrae positione quae talis est ut descesso dicatur in Aegyptum de terra Chanaan,& in eam de Aegypto ascensio. Et saluauit eos propter nomen seu inciri notam faceret potentiam suam. Et increpuit mare rubrum,2 siccatum est: Non legitur vlla vox facta, qua siccaretur mare: potentia ergo qua id factum est,increpatio dicta est.
Et eduxit eos in ausis cui in desieris. Quia siccitate iactum erat sicut desertum,ubi suerunt abyssi. Et saluauit eos de manu odientium: ct redemit eos de manu inimici. Quid preti j datum est in haeredeptione an prophetia est,quod in sgura Ubaptismi noe factu si, ubi redimimur de manu diaboli magno pretio, quod est sanguis Christi Unde eo uenienter hoc magis mari rubro figuratum est.
Et operuit aqua tribulantes eos: unus ex eis non remansit. Et crediderunt in verbu eius o cantauerunt laudem eius.
Talis locutio est. eum dicitur, hanc seruitutem seruiuit aut, talem vitam vixit. Laudem vero Dei illam dixit,quae cantico Exodi continetur. Cito secerunt,ob tisiunt verum ritu non sustinuerunt con uni eius. Festinauerunt beati seri temporalibus rebus,3e masis concupierunt prν sentia,quam futura : cum debuerint de tantis erga se beneficij, intelligere, quod ad aliquam sine fine beatitudinem vocarentur. Concupierunt concus tias in deserto : ct tentaverunt dominum isi quo'. Talis locutio est. Coneupierunt concupiscentiam: qualis est superior. Laudauerunt laudem.
Et dedit eis petitiones eorum:ct misit saturitatem in animam eorum. Animam hoc loco,non secundum quod rationalis est, dixit : sed secundum
439쪽
A dum id quod animatum corpus anima iacit: ad cuius animalis sustentatio. nem pertinet cibus Sc potus. Et irritaverunt Moy sen in Castris, ct Aaron sanctum domini. Et aperta es terra, ct deglut i Dathan : ct operuit super conpeg
Quod est deglutivit, hoc est, supero peruit: amborum aute Vna erat camia ob impium schisma. Et exarsit ignis in stnagoga eorum:ct flamma combussit peccatores. Licet iusti quoque & laudabiliter viventes,non sint absq: peccato, scriptura tamen peccatores non levium culparum homines, sed multorum facianorum, Se prosundae iniquitatis, hoc nomine appellare consueuit.
Etsecerunt vitulum in Choreb ct adorauerunt siculptile. Et mutauerat gloriam suam infunditudinem vituli come Bis seruum.' Deus erat gloria eorum,si eius consilium sustinerent: cui dicitur, Gloria P I. i.
mea,& exaltans caput meum. Istam gloriam suam, id est, domini, immutauerunt in similituo inem vituli comedentis foenum, ut ab eo comederentur. A a quo comeduntur qui sapiunt secundu carnem: Omnis enim caro scenum. ΕΩ. 6.
Obsisti siunt Deum,qui si Drauit eos qui secit magnalia in aetypistans rubista in terra Cham,terribilia in mari rubro. Quae sunt mirabilia eadem terribilia. Nulla quippe est admiratio sine quadam formidine.
Et dixit dilredere eos, s non Musis electus eius selises in confractione in t ori jectu Lius. Non ita dixit. In coseat tirone, quasi ut costangeret iram Dei: sed in plaga, qua erant illi conterendi, in qua Moyses obiecit seipsum pro ei,. Et demonstratum est, quantum pro malis valeat apud dominum sanctorum interis sito. Vt auerteret iram eius ne dister eret eos: ct pro nitiis habuerunt terrain des eraἱilem,nec crediderunt verbia elus. Nullo mo do isti culparentur, quia pro nihilo habuerunt terram, cura temporale rognum etiam nos pro nihilo habere debemus: nisi terra illa,quet dicebatur fluens lae & mei . magni sacramenti habuisset significationem: luod non intelligentes nec desiderantes sed in terrenis tantum Delicitatem uam constituentes, non crediderunt verbis Dei & pro nihilo habueruntiniam desule tabilenti id est,aeternam atque cinlestem. Et muris
440쪽
. Et murmuraverat in taberna ut suismon exarui erunt vocem domini, CEt inuauit manum suam siver eos, ut nos emeret eos in desierto. Et ijceret semen eorum in nationibus: O dioergeret eos ingentibus. Et consecrati sunt Pelphegor: ct maducauerunt sacrificia mortuorum. Et ιrruauerῖt eu in adinuetionibus fluis:ct multiplicata est in eis ruma. Suspensa fuerat ira iustitiae,& in peccatores dilata vindicta e sed posteaquam consecrauerunt se idolis,& manducauerunt sacrificia mortuorum, id est quae mortuis hominibus immolabant: fornicationi quoque alienigen rum mulierum miscuerunt,multiplicata est in eis ruina, ut ob augmentum criminum frauius vastarentum in qua vastatione dominum Phinees sacer dos placauit quia masculum Sc foeminam, in complexu adulterino deprehenios,pariter interemit: & deputatum est hoc ei ad iustitia: quia vidit V minui quod hoc totius populi charitate fecisset. Elpetit Phinees, ct placarui' O cessauit quassatio. Et reputatum est ei ad iustitiam in generatione 2 generationem, Upis siempiterarum, Et imtauerunt eu ad aqua corradictionis, et vexatus est Moyses propter eos lura exacerbauerunt stiritum elius: distinxit in labi'suis. Sanctus Moyses perturbatus murmure populi,non tenuit fiduciam qu Iem debuit. 8c dubitanter petra virga percussit, distinguens hoc miraculumi caeteris,quasi non posset qui caetera fecerat etiam istud emcere. Hinc ergo omeruit prior mori, quam terram repromissionis intraret. Cui tamen Deus. tanouam electo suo etiam post mortem,bonum perhihet testimonium : ut intellisamus eum huius tantum haereditatis priuatione mulctatum o a item illius aeternae quam significabat temporalis dia terrena possessio. Non disterdiderunt gentes,quas dixit dominus illis. Commixti siunt cum gentibus, ct diu cerunt opera eorum: ct seruierunt sculptibbus eorum,o factum es illis in scandalum. llud quod sentes non disperdiderat, & quod eis permixti sunt, factum est illis in scandalum. Et immolaverunt nos sivos o stas sitas daemoniis.
Et e derunt singui se innocentem, anguinem filiorum siuorum et Rarum rum,quas sacrificauerunt sculptitibus Chanaan. Historia quidem talium sacrificiorum non meminit: sed nemo dubitet,
Es intersecta est terra in sanguinibus: O contaminata est in operibus eorum: PTropica locutio est,qua fgnificatur per id quod cotinet, id quod cotine