장음표시 사용
441쪽
A tum sicut dicimus. malam domum, in qua mali habitant: Se bonam . in qua boni. Interfecta ergo terra in sanguinibus, cum ipsi. qui eam habitant, inierafecti sunt in animam, de contaminati in operibus suis. Et fornicati μ' : iit adinarationibus sivis. Non sie dictae sunt ad inuen tiones ipsorum, quasi ab ipsis repertae, nullo praecedente,quod sequerentur,exemplo. sed in eo dictae sunt ipsorum, quia illas sua, imitando fecerunt. Et iratus est furore domin: u is populum suum: Perturbatio irae in Deum non cadit: sed consuetudine loquendi , pote tia vindictae indeclinabilis hoc vocatur. Et abominatus est haereditatem sexam: Et tradidit eos in manus gentium : ct dominati sunt eorum, qui od
Et tribulaueriint eos inimici eorum humi fiati sunt sub manibus eorum. Quando eos haereditatem Dei vocat, non ad perditionem, sed ad distin plinam haec abominatio fuit. Saepe tiberauit eos . fi autem exacerbaurum eum in confisio siis: Perniciosum consilium est hominis ipsi homini, quo ea quaerit quae sua sunt,non quae Dei:& ideo exacerbat consilium Dei, qui se ipsum suis promittit haereditatem,ut non temporalibu, beati fieri cupiant,sed aeternis. Et humiliati siunt in iniquitatibus sinu.
Et vidit cimi tribularentur,cum audiret orationem eorum:
Et memor fuit testamenti sui:opaenituit eum secundum multitudinem vir ericordi α suae. Poenituit, dictum est quia sentetiam qua eos puniturus videbatur, in misericordiam vertit: quod Deus sine commutatione consilij sui facit. Quia ei si apud nos quaedam ipsius iudicia 3c opera variantur: apud ipsum tamen, Omnium rerum exitus praescientem,nihil noua dispositione agitur: qui fecit quae futura sunt. Cum ergo poenituit eum secundum multitudinem mi- , sericordiae suae hoc fecit,quod disposuerat,vi concederet, quod se concensurum elle praescierat. iEt dedit res is nisericor ias, in constem omnium qui carperant eos. Bene hoc ad omnes filios promissionis refertur, qui redimuntur per santuinem, se eruuntur de potuitate tenebra ui resipiscat de diaboli laqueis: i.Tim, quo captiuati tenentur, ad ipsus voluntatem.
442쪽
Saluos De nos domine Deus nosser: ct congrega nos de nationib: MV constiteamur nomini sancto tuo ct gloriemar in laude tua. Tenedicias dominus Deus Istrael a siculo, ct usque in seculum. Id est .ab aeterno usque in aeternum: quia sine fine Iaudabitur ab eis, de quibus dicitur. Beati qui habitant in domo tua, in secula seculorum laud bunt te.Tunc enim perficietur quod in primordio Psalmi huius oratum est. Memento nostri domine in beneplacito populi tui: visita nos in salutari tuo. Ad videndum in bonitate electoriam tuorum, ad laetandum in laetitia gentis tuae,vi lauderis cum haereditate tua. Non enim de gentibus solas congregat oues, quae perierunt domus Israel: sed etiam illas, quae non sunt de hoc ovili: ut sit unus grex. ut dictum est,sc unus pastor. Iudaei vero computant ad suum regnum visibile illam pertinere prophetiam: quia spe inuisibilium bonorum gaudere no norunt, in laqueos illius ruituri sunt, de quo dominus ait, Ego veni in nomine patris, Se non suscepistis me: alius veniet in nomine suo, hunc suscipietis. Et dicet omnis populus: Id est,omnis electio praedestinatorum,omnes filii promissionis, qui sunt ea circuncisione, Sc in praeputio gens sancta,populus adoptionis.
i onfitemini domino quoniam si uis est: quoniam in seculum mise sericordia eiu . Onfiteri po test suavitate domini, qui gustauit. Nam quomodo
dicet suave esse, quod nescit Accedat ergo ad gustandum, ut positi ructare ad confitedum. In seculum autem,id est, in aeternum est misericordia eius: quia aeterni erunt , quorum in hostempore miseretur. Dicunt qui redempti sunt a domina,quos redemit de manu inimicorum e regionibus congregauit eos,
ab oriente O occabu,ab aquilone o mari. Redemptus quidem videtur Israel de terra Aegypti, de domo seruitutis: sed hic hi vocantur redempti, qui in toto orbe terrarum, de magna & lata Aegypto,quas per mare rubrum baptismu lacratum Christi sanguine liberantur. Dicant ergo Christiani, ut vocati sunt de uniuerso mudo,quoniam suauis dominus,& in seculum misericordia eius. rasurum insutudine,ct is accitate. riam ciuitatis habitationis nos
443쪽
A T urientes offentes, anima eorum in ipsis defecit. Et clamauerunt ad dominaem cum tribularentur, ct de necessitatibus
Et duxit eos in viam rectam, ut irent in ciuitatem habitatienis. Constreantur domino misericordiam eius, O mirabiba eius Nijsh
Quater in hoc Psalmo repetuntur hi versus:&miserationum domini toties facta consessio, significat unumquemq: redemptorum, ut perueniat ad perfectam pacem,quatuor tentationum periculis liberari. Nam primu periculum est, leuium a veritate hominem, in ignoranti solitudine atque errore versari,& carentem cibo potuque sapientiae fame,stiq. descere. Sed cum hoc labore satigatus exclamauerit ad Dominii, deducitur ad viam fidei, per quam incipiat pergere ad ciuitatem quietis,& cofiteatur domino miserationes eius,& mirabilia eius fili)s hominum. uoniam satiauit animam inanem: ct animam esurientem impleuit
Sedentes in tenebris se in umbra mortis compedites in mendicitate, O
moneam exacerbauerunt eloquia Dei: O confitium aliis: mi irritan uerunt.
Et humisiarum est in laboribus cor eorum: in mali sunt, nec fuit qui
sicut prima tentatio suit erroris & famis an ignoratia veritatis ita posteaquam quis agnouerit viam Christi, &nosse coeperit quid sbi credendum. quidve faciendum sit. laboribus secundae tentationis excipitur: ut cum vult qua si vitibus suis contra peccata confligere, inueniat cupiditatum difficultatibus prae peditum,& non posse viam quam didicit, propter conaredes ambulare Exclamet ergo & in hac tribulatione, Se de gratia Dei poscat auxilium, ut ruptis vinculis imposithilitatis suae, ad recte agcndum accipiat facultatem Quam viique posset dominus, remotis obstaculis. sponte prauenire. nisi utile esset hominit experiri infirmitatem suam: & de bonis operibus, non in se, sed iri domino gloriari, ut nouerit consteri domino miserationes eius. cuius munera accipit,vi cupiditates suas possit euincere. Et clamauerunt ad dominum cum tribularetur: ct de nec itatibM ω-rum saluauit eos. ι Et eduxit eos de tenebris ct umbra mortis Cr vincula eorum di rupit. Confiteantur domino misericordi eius : ct mirabista eius si s h
uia contriuit portas area ct vectes semos confregit. Sincepit eos de via iniquitatis eorum : propter injusitias enim si s tu miliati punt. Quia priusquam a dominatione peccati per gratiam liberarentur, suam Rom i volebant
444쪽
volebant iustitiam costituere ignorantes Dei iustitiam. humiliati ergo sunt e per expcrimentat impossibilitatis sui,& inuenerunt se sine Dei adiutorio ni hil pone. Sed tertia eos tentatio suscipit,quet infert fastidium verbi Dei: Ple. runque enim quos ignorantia Se concupiscentia non extinxit, inedia Sc tardium. & fastidi; unguor occidit: nisi sortὸ non est periculum, quando nee in lectione, nec in oratione est delectatio. Omnem esiam abominata est orma eorum: ct adpropimpiaverunt usq; ad portas morsis. Sicut corpori noxium est corporalem escam non posse percipere: ita animae periculosumJpiritales delicias fastidire. Et cIimauerunt ad Dominum cum tribularentur: ct de necessitatibus eorum tiberauit eos.
N a verbum suum , ct sinori eos: O eripuit eos de corruptela
Quaedam mentis corruptela est, cum salubria Se suauia non amantur: er go Se de hoc liberari malo,plurimum bonum est. Cooteantur domina misierationes,ct mirabissa eius filiis hominum. Et sacri cent sacri ciis laudo: ct adnuntient opera eius in exultatione. Non cum taedio,non cum moerore,non eum anxietate : sed in exustatio- D ne Vertim superest quarta tentatio,& quae ad praesidentes, &ad subditos pertinet: quoniam cum gubernator tempestate urgetur, omnes qui simultiauigant, eodem periculo premuntur, 3c simul in portu sedata tempestate saluantur. Denique sequitur: sui degendi i in mari in nauibM: Iaciates operatione in aquis multis. Ips viderunt opera Domini,ct mirabilia eius in profundo. Quorum ergo opera est ut populos regant, hi de profundo cordis humani tempestates seditionum 3 dissensionum frequenter exortas, quae na- Deu sinere vi n cfiat,
inuocetur. . cor. I uem possint perturbare, pati utu de aenoscunt, ideo Deu i
ut probati manifestioce, sint: se ut ipla in pressuris a fidelibui
Dixit,ct stetit stiritus procellae:
Id est permansit Je perdurauit,ut turbati vehementius supplicarent. Et exaltari siunt fluctus ritu. Ascendunt usique ad caelos,ct descendunt usque ad abyssos: ima eorum in malu tabessebat.
445쪽
A Qui sedent ad gubernacula & nauem fideliter amant . vim huius pertu bationis agnoscunt. Quoniam plerunque talibus scandalis exagitatur eccle-sa,vt praesidentium corda deficiant. Et quid rellat,nis quod sequitur Et clamauerunt ad dominum cum tribularentur : O de necestatibus
Tt imperami procella, ct setit in auram:&fluerunt luctus eius. Et laetatisunt quoniam luerunt, O deduxit eos inportum voluntatis
Confiteantur domino miserationes ct mirabilia eius sise hominum. Vbique omnino confiteantur domino,non merita nostra, non vires nostrae,non sapientia nostra .sed miserationes eius : ille ametur in omni nostra liberatione, qui est inuocatus in omni tribulatione. Exaltent eum in ecclesis popust: ct in cathedra seniorum laudent eum. Iam ergo dubium non est,quod omnes supradictae tentationes, tribula. tiones liberationes,in ecclesia agantur: quid ergo m hac ecclesia operatus est dominus nisi ut superbis resisteret,humilibus autem daret gratiam e qui Iudaeos extollentesse de genere Abrahae,& de legis eloquus,spreuit:& am. putatis naturalibus ramis. oleastrum oleae inseruit, & de omnibus gentibus μ*m Abrahae,spiritale semen elegit.' posivit umina in destrium: ct exitus aquarum infitim.
Terram Iructiferam risalmis o masilia inhabitantium in ea. δε 'Propter hanc superbam malitiam Iudaeos deseruit gratia, & facta est temra eorum sterilis atque deserta quia omnis prophetia,omne sacrificium,omia ibi sacramenta cessarunt, Se ad humilitatem gentiam tranuerunt.
risuit desertum instagna aquarum: ct terram fine aqua in exitus
' Et habitare sicit illic esurientes:
Opera gratiae narrantur,quae effusa est in nationes immundas prius, atqi Act.io. desertas, Sc a cultu veritati, alienas. Et constituerunt rixitatem habitationis. Ius eii
Quoniam coelestem Hierusalem iam sponte obtinet, qui fide iustici ' 'Isimis su runt agros, ct plantaturum vineas: ct secerunt fructum
frumenti. De quo gaudet ille operarius, qui dicit, Non quia quaero datum, sed re- rhili p. . viro truetum.
446쪽
Et benedixit eos, mastiplicati sunt nimis:ct iumenta eorum non sunt Qim: nIta. Iumenta se pecora dicuntur in ecclesa, si moliciter ambulantia. sed utilia. non multum docta, sed fide plena Ergo Se spiritales & carnales bene duxit Deus, Se multiplicauit,ita ut non minuerentur.
Et pauci facti sunt. ct rexati sunt a tribulatione malorum o dolorum. Ecclesia eatholica in electis suis pricognitis a Deo, silijs promissionis,me
bris corporis Christi. non minuitur, nec ad paucitatem redigitur: quia ipsi verὸ sunt: aut cum lapsi fuerint,reparantur ac permanent: & semper multi sunt,quia de numero eorum nihil perit. Qui ergo in hanc soliditatem aeternae multitudinis,aut non introierunt,aut cum videretur introiise ab eadem recesserunt psi pauci facti sunt: quia ab illa,quae permanet, multiplici unitate diuisi sunt. Nunquam enim multi sunt, qui ad non esse tendunt. Et quid
tam obnoxium paucitati,quam quod est debitum perditioni: Uusu contemptus est super principes. Haeretici se Schisinatici ab Ecclesia reprobati: & ideo magis contempti, quia principes esse voluerunt. Et seduxit eos in inuio,ct non in via. DIlli qui ad ciuitatem habitationis tendebant, directi sunt re deductit isti
autem ciuitatem sanctam, id eli ecclesiam catholicam deserentes, per erroris sui invium abire permissi sunt, Se suae sunt traditi voluntati. Deus enim non deceptionis malignitates educit,sed iudicij veritate discernit. Et adiuuit pauperem de mendicitate: Pauper Se mendicus est ille.qui nihil sibi tribuit, sed totum de miserico dia Christi expectat,ante dominicam ianuam cotidie clamans, de pulsam, ut ei aperiatur, Sc ut eius nuditas vestiatur. Et possitsicut oves μ famisas. Hunc quasi unum pauperem, Se unum mendicum adiuuit Deus, eumque in familias multiplicauit: id est unam ecclesiam,vnam plebem, Unam ouem in latitudinem totius orbis extendit. ridebunt recti O inundabuntur: ct omnis iniquitra oppilabit essuum. Iniquitas illa garriens contra unitatem, conuicta a veritate, obstruet ossuum, non habens quod loquatur.
447쪽
cuis sapiens 9 custodiet hae ct istelligens miserationes domini
Quid eustoditurus est sapiens, nisi ut sit pauper, non diues: id est, non sit superbus,non sit inflatus: quia haec custodiens intelliget miserationes docmini,non merita sua,non vires suas: sed miserationes domini, qui errantem& egentem in viam deduxit,& pauit: qui pugnantem aduersum disii cultatem peccatorum,& colligatum vinculis solicitudinis soluit & liberauit: qui fastidio languentem Sc pen E morientem, missa verbi suavitate recreauit qui periclitantem inter naufragia scandalorum, a discrimine maris in portum deduxit tranquillitatis: qui eum denique constituit in eo populo, ubi humilibus dat gratiam : non in illo ubi superbis res stit. Et fecit eum suum, ut in
tus manens multiplicaretur,non ut seras exiens minueretur.
Psalmus aute cetes mus septimus miremissus est,quia in postremis quinis quagesimi sexti, Se in quinquagesimi noni videtur expositus. Itaque incipit.
Eus laudem meam ne tacueremquia os peccatoris,ct ΔΓ i super me apertum 6l. 0 1 Christo habere prop 1 1 Apostolorum fideliter legit, agnoscit: ubi euidenter ostendi Salmum istum de Christo habere prophetiam, quisquis Astra. tur .de Iuda traditore domini Prophetatu quod hic scriptum' est.Fiant dies eius pauci, 3e epilcopatum eius accipiat alter. Sed Ast. r. ' -s de uno illa omnia quae hic in malo dicta sunt, conemur accipere,expositionis ratio vacillabit. Melius ergo uniuersa clarebui, si quaedam ad omne genus inimicorum Christi,quorum Iudas primatu gerit: quaedam autem ad ipsum Iudam proprie pertinere intelligatur.Vox ergo domini est: Deus laudem mea ne tacueris. Laus Vero ipsus vera ac maxima est, qua hoc ipsum quod est unigenitus Dei filius, praedicatur. Contra quem os dolosi peccatoris erupit,cum virtus mea infirmitatis carne tegeretur. Iocuti fiunt aduersum me singua dolos: Tunc utique,quando eum tanquam migistrum bonum eaptiosa adulatione laudabant. Et sermonibus odii reumdederunt me:o expugnaverunt megratis Illi qui dolose antea loquebantur,postea in me aperti odii vocibus saeui runt gratis: quia causam inimicitiae non habuerunt,nisi iniquitatem suam: Mnullo sibi proposito commodo gratuito,maligni & crudeles fuerunt. Pro eo vi d.ligerent me Atrabebant mihi:
448쪽
: D. PROSPERI A QVIT. EXPOsITIO
Non paruum aliquid putari debet, quia non ait, Pro eo ut diligerent cme, interficiebant me : sed, Detrahebant mihi. Ideo quippe interfece-Na th quia detraxerunt, negantes filium Dei, & dicentes quod in principe
I*- daemoniorum ethcit daemonia Se. Daemonium habet Se insanit: quid eum audi tis & caetera talia: qua detractione auertebant ab eo. quorum conue sonem ille quaerebat quod nocentius erat,quam quod mox resurrecturum parabant occidere. Ego autem orabam.
Non quidem dixit quid orabat: sed illud intelligimus quod in cruce periis Lue. u. dens ait Pater ignosce illis,quia nesciunt quid faciunt. Quam bene intelligitur pro discipulis suis orasse, quod etiam ante pasilonem suam dixit. ne Lucii. deficeret fides eorum: quado ipse fixus in ligno non utebatur potentia sua. sed patientiae pr bebat exemplum: ne inimicos suos diuina potestate cie ieci. do, ad hoc nos aedificaret ut impatieter festinaremus de his, quos malos pa-Prou. I 6. timur,vindicari : cum scriptum sit, Melior eli patiens,quam fortis. Et posiverunt aduersum me mala pro bonis : ct odium pro dilectione
Quamuis voluntaria sit poena patientis, hoc est tamen maximum persequentium crimen,quod bonitati malitiam, & dilectioni odia reddiderunt: pro qua impietate quid recepturi sint, optantis similitudine incipit prophe- DSentelia tare. Non autem pinnam reorum concupiscit Deus, tanquam exaturam de-
est ιι. sderans ultione: sed quod iustum et , cum tranquillitate disponit . ut etiam mali non sint inordinati. Constitue Aper eum peccatorem,ct diabolus et a dextris eius. Cum superius querela de pluribus fuerit,nunc de uno loquitur PsalmuM Se in unius intellectam personam vitio futurai disponitur: non quia illi extrassipplicium sint futuri: sed quia in caput sceleris bene fertur sententia, quae consortes impietatis non omittit in ultione, quos damnat in principe. Quid est ergo, Constitue super eum peccatorem : nisi, ut ei diaboli praesit, cui ipse se subdidit: Se ipsum in dextris habeat, quem elegit Quia unicuique, siue in bono, siue in malo, hoc fiet dextrum,quod omnibus praefert. Cum iudicatur,exeat condemnatus:ct oratio eius at in peccatum. Iudas non potuit orare per eum. luem vendidit. Oratio quae non fit
per Christum non solum non potest delere peccatum, sed etiam ipsa sit ad
Fiant dies eius pauci: λι- ... IMest,dies apostolatus eius.
449쪽
Et episcopatum eius accipiat alter. Hoc ita factum esse , ut prophetatum est , Actus Apostolorum lo- Act.
Fiant flj eius orphani,ct uxor eius vidua. Mortuo ipso utrunque iactium est
Nutantes transferamur Iir eius, ct mendicent: i . .
D ciantur de habitationibussui . I . a i
Hoe est quod supra dixerat, Transferantur. idcrutetur funerator omnem substantiam eius, ct diripiant asseri tib
Non sit illi adiutori nec sit qui misereatur pupillis eiu . ir
Id est,nec adiutorem habeat,nec tutorem. Fiant nati eius in interitum in una generatione deleatur nomen eiu Id est,ut quod de eo generatum est, iam non generet, Se cito transeat. . . . In memoriam redeat iniquitas patrum eius in constectu domini:9peccatam matris eius non deleatur. Si Iudas maneret in eo, ad quod vocatus est, nullo modo ad eum vel sua praeterita,vel parentum iniquitas pertineret. Quia autem non tenuit ad opis Itonem in familia Dei, sed iniquitatem potius vetusti generis eleserit ' reod ut iniquitas patrum eius in conspectu domini, ut in eo etiam ipse puniretur & peccatum matris eius non est in eo deletum. Iiunt contra dominum semper 2 distereat de terra memoria eorum. Fiant contra dominum dixit, non ut domino aduersentur . sed ut sint ineoni pectu domini, ne ulla merui ipsorum fiat oblivio. Dispereat autem meis moria eorum in eo,v t nomen ipsorum.nulla succedente generatione, deliciat. Si autem quaeritur,an credibile sit, miseria viventium pollerorum ad Poenam mortui pertineret sequestrata omni disputatione, quae de hac multiplex oritur re etὸ credimus, haec quae per Spiritum sanetum prophetat sunt, accidisse ac si possit adseri, quod defunetos virorum poena non cruciet: in Iudam tamen scelestissimum eam damnationem esse prolatam. x tinter supplicia sua etiam suorum miseria infelicior lieret, Se generationis suae
450쪽
semper doleret interitum. Haec sanε omnia quae in Iudam dicta sunt, etiam ein Iudiorum populum prophetata intelliguntur. Ruia Sc super ipsum constitutus est peccator, id est, diabolus, cui te subdidit: & idem stat a dextris
eius quem praetulit saluatori: Scipse in iudicio condemnabitur , quia perse-Rom L. Verando in impietate. the lauriret sibi iram in die irae. Et oratio eius fiat in Tim x peccatum: quia non fit per mediatorem Dei & hominum, hominem Chri-rsei φῖ' stum Iesum sacerdotem in aeternum, secundum ordinem Melchisedech. Et Disti sunt dies eius pauci: quod de regno ipsorum accipiendum est : quia non diu mansit post crucem Christi. Et episcopalam eius accipiat alter: Matth. tr quoniam Christum,qui non venerat nisi ad oves porditas domus Israel. res Natth. 8. puerunt. Facti sunt quoque filis eorum orphani: de quibus dictum est, Fili j autem regni ibunt in tenebras exteriores: qui utique Deum patrem bene in- I. Ioan. x telliguntur omisisse. Qui enim filium non habet, ait veritas. nec patrem habet. Et uxor eius vidua.Vxor regni plebs intelligi potest, quae amisso ipsa regno vidua facta est. Nutantes translati sunt filiJ ei ς, & mendicant. Nutantes quippe periculis debellati sunt fili j ipsius regni, qui ostenduntur
mendicare: quia non dubium est, eos ad alienam misericordiam viuere. - Eijeiantur, inquit, de habitationibus suis: ita factum est: Scrutetur Mnerator omnem substantiam eius: ut scilicet omnis vita eorum, quae substantiae nomine significata est inquiratur: & nullius debiti, id est, peccati eorum, remisito fiat : quia illum respuerunt,in quo solum est abolitio peccatorum. Et diripiant alieni labores eius. Diabolus, Se angeli eius, rapiat fructus operum sibi impe rum. Non sit illi adiutor: a quo enim iuuari potest,qui non
habet Christum Nee si qui misereatur pupillis eius : Quia amissis Deo Dpatre, cuius filium persecuti sunt non habent qui eorum misereatur: non ad temporalem vitam sumendam,vel sustentandam: sed ad veram vitam, id est, aeternam. Fiant nati eius in interitum: utique sempiternum. In generatione una deleatur nomen eius: Quia generati sunt, non regenerati: ideo in una generatione deleatur. In memoriam redeat iniquitas patrum eius in conspectu domini. vlgeddat eidem populo dominus . perseueranti in malitia, etiam patrum iniquitatem. Peccatum matris eius non deleatur:
Peccatum in Hierusalem, quae seruit cum filijs suis, quae interficit prophetas, 3c lapidat missos ad se. Fiant contra dominum semper: iniquitas & pestatum eorum 1 conspectu domini non auferatur, Deo in aeternu viridi cante. Et dispereat de terra memoria eoru . Terra Dei, ager Dei, Eccles a Dei est, de qua terra perjt memorii, eo ra: quia cum einent rami nyturales, Tom .it. Propter incredulitatem stacti sunt.
Pro eo quod non est recordatus facere misericor iam. siue Iudas,sue ille populus: sed melius de populo accipitur, qui recordari potuit poenitendo,quod occiso Christo, saltem in discipulos 3: membra eius saeuire non debuit.
V a secutus est hominem pauperevi ct mendicum:
i. cor. e. Non enim dedignatus est dominus pauper fieri,cum diues e siet, ut illius