Cogitationes rationales de Deo, anima, mundo, et entibus in genere spectatis

141쪽

Arte inferiore.

dantur, quae vel diu intuemur, vel saepius percipimus , vel nequenter

repetimus. i. -

g. 28 . Contrariae rationes sunt Obli- oblisi Vionis, quae memoriae defectus est, adeoque impotentia ideam dehuis oblatam recognoscendi, vel eani reproducendi.

q. 28y. . Perceptionum praeteritarum re- productio cum memoria copulata

Reminiscentia adpellatur. 6. 286. Memoria autem & imaginatio suis paudent gradibus , qui Vel a - .' multitudine perceptionum una re- nonis.

productarum vel a facilitate easdem memoriae mandanili pendent.

Inde est, quod vires imaginationis atque memoriae extendere liceat, accedente exercitio.

142쪽

De Facultatis Cognoscitius

, Parte Superiori.

Λ confusa perceptione ad dissimctam hon per saltum progreditur mens nostra, sed per gradus.

Quamobrem cum facultatem cognoscitivam exposituri docere t neamur, S. 262. quaenam Circa CO-gnitionem distinctam observentur, ungulos istos gradus intermedios annotari conVenit. i S. 289. Deprehendimus in anima facultatem effciendi, ut in perceptione totali pertialis' quaedam clarior evadat ceteris, & claritate Sa ceteras veluti obfuscet, g. 267. A que haec ficultas Attentio taut

S. 29O. Attentionem continuo exercitio

intendi posse constat; cujus rei e emplum

143쪽

emplum offert Archimedes in meditationibus suis Geometricis ita ad rem attentus , ut militem in

Conclave irruentem non agnosce- ret. Impeditur autem attentio Cum ia sensibus, tum inprimis ab imaginatione , si sensationes multum nabeant claritatis atque perceptiones ab imaginatione reprodibctae cum affectibus conjungantur. s. Qiiodsi attentionem nostram successive in aliis aliisque partibus perceptionis totalis defigamus at- que perceptionum partialium inter se collatarum diversitatem aut similitudinem intueamur, super re

s percepta Resectimus.

g. 292.

Dum super re percepta reflectimus, atque beneficio memoriae, i certi reddimur, nos perceptiones rerum ejusdem speciei imaginationis vi reproductas, a I. jam ante habuIsse, easque cum praesentibus j - comparantes earundem similitui I s. dinem

144쪽

α38 De Famitatis cognoscitius dinem intuemur; notiones specierum universales acquirimus, Log.' . f. I S. quae cognitionis Universalis prima fundamenta sunt. Nam per notiones proprie designamus repraesentationes generum, specierum atque individuorum.

Eadem vero reflexione pervenimus ad notiones distinctas, Log. g. 78. ut adeo pateat, quinam, sit transitus a cognitione singulari ad universalem, g. 292. & a confusa

ad distinctam.

, S. 29 . Inteream. ' Facultas res distincte repraesen- tandi, quam superiorem facultatis Cognoscitivae partem appellavi- , mus, fert nomen, unde,' intellectus a sensu atque imaginatione, 6. 264.27 I. formaliter, seu modo repraesentandi differt. 6-29 A absis Dantur autem Notionum distin- ctarum gradus. Major nempe gr

145쪽

Arte Superiori.

dus adest, si in partibus, quas in perceptione totali distinguimus.

plures partes discernimus, quam si pauciores. Quodsi notio varietatem tantum in Volvat, quae tamquam varia distinguuntur, partium instar considerantur. Atque hoc ipso continetur notionum distinctarum in alias simpliciores continuata Anahsis. g. 296, Hinc intellectui tribuitur Pro. P . quae est facultas notiones γε distinctas in alias simpliciores Continuo resolvendi, atque tanto maior est, quo longius Anah continuare licςti .

6. 297. ' 'Differt autem profunditas ab Aruman, Acumine, quod est facultas multa in eodem objecto distinguendi, adique adeo cum profunditate com/ junctum acumen illam reddit pedi

146쪽

a o ' Facultatis Cognosciti et i g. 298. tiari Quoniam distincta cognitio ad ρ- ε, intellectum, confiisa ad sensus &imaginationem refertur, g. 29 . Intellectus a sensu atque imagin tione prorsus liber, ubi notio nil consuli atque obscuri involvit, Purus adpellatur. 6. 299.

, zzi Rutem intellectus noster

nunquam prorsus purus deprehendatur, cum notionum Analysis nunquam a nobis ad finem perducatur ; intellectum tamen purum ' . non esseMathematicorum figmentum, Algebrae exempla ad eum prope accedentia docent.

147쪽

Qiuoniam vero actu separari nequeunt, quae in ideis rerum continentur; tum res ipsas, tum quae in iis distinguimus erbis tanquam nis , Log. g. II S. designamus, atque ita citra confusionem exhibentur, quae ad unam quamque notionem distinctam pertinent. g. 3Oa. . Hinc duplex nascitur cognitionis discrimen. Aut enim ipsas rerum ideas intuemur, aut verbis tantum enunciamus, uuae in ideis conti-ntur, vel aliis signis eadem repraesentamus. Prior cognitio dicitur Intuitiva, posterior Symbolica. g. 3o3Εxempla aliorum signorum praeter verba sunt in Arithmetica notae numericae, in Astronomia signa Planetarum,inAlgebra signa quan titatum & operationum Arithme. ticarum , in arte saltatoria signi salta

norum.

148쪽

α x De Facultatis Cox festiva

saltationum, quae ingeniosus qui dam Gallus Feuisset invenit, in Musica notae Musicae&c. De signorum differentia & usu age; Hum est in Arte characteristica, quae hactenus inter desiderata ponitur. . 6- 3o . Dum, quae in Ente distinguib muS, ab ipso quoque distinguimus, v. gr. ignitum a serro ignito, sed tanquam ipsi inexistens, aut ad idem pertinens consideramus, judicare dicimur. Idem fit in casu opposito, ubi aliquid ab eo dive

sum tanquam eidem non λexistens notis repraesenta S.

g. 3OS. Quae ad perceptiones nostras attenti cognoscimus, experiri dicimur. Unde liquet, experientiae, deberi notiones a sensibus derivatas, g. 292. atque judicia intuiti-Va ex perceptione complexa Dr

149쪽

vi cujus diversa a subjecto in eodem repraesentantur, est funda- , ' mentum judiciorum intuitivorum, quae experientiae debentur, S. 3o . opera inprimis danda est, ne desii ecto aliud praedicemuS, quam quod in illa perceptione continetur, nec subjecti alias determinationes admittamus , quam quas iperceptio ista involvit. Secus qui faciunt, Vitium Subreptionis committunt, & ad experientiam rese- runt, quae ab eadem aliena. Inde /autem experiendi dissicultas ma

Dum vi verborum seu VOCum Prarogati.

singula discernuntur, quae in notione complexa continentur, g. 3OI. usuS ognitionis symbolica

in dijudicando apparet, g. 3Oa. utpote quae judicia distincta reddit. g. as 8. Atque hinc est, quod eam in judicando cognitioni intuitivaei prae-

150쪽

a 4 Facultatis Cognoscitival praeserentes, dum judicamus, nonis met ipsis tacite loquamur, 'Ve bis minimum mentem subeuntibusag. 3O8. Similitudo Quoniam quae rebus inesse vel H accidere experimur, raro necessario insunt, saepius non nisi in determinato quodam statu inesse vel accidere possunt, vi experientiae Certum est, fore ut idem insit vel, accidat, subjecto in eodem statu posito, seu ut generatim, iri casia umili, V. gr. ut ferrum candeat, , si carbonibus candentibus folle

inflatis imittatur. .

S-3O9. iExpectatio Quatenus ergo homines in actio nibus suis Empirici sunt, hoc est, secundum experientiam i moderantur, Casus similes expectant, in quibus imitantur olim facta. Sunt autem plerique homines, nec illis exceptis, quorum consiliis regitur mundus, in ple-