장음표시 사용
51쪽
fi de corruptibilibus rebus prouisoriae set uniuersalibus rationibus p6itae: quae si sint propositae ab animatibus genera
libus, necesses, permanere O tales artes. etenim aliter dicere corruptibilium esse,aut corruptibilibus prout re aut de corruptibilibus operari, quod quid est in corruptibiali , naecesse omnino es cumsubiccto corrumpi. quod autem de corruptibilibus operatar, non Gcesse est hoc corruptibile non amplius esse, aut otiosum esse. FGrabitur enim rursus circa aliquid, quod es eiujdem sycaei cum eo utitur enim viuersati ratione. AT vallo fuerit magnitudinum. ETs I non siensibitium magnitudinum Uronomus es conse rator; cuca astra autem uersatur caelum, O horum motus: quo modo non sunt alia astra , O aliud caelum Oaliae circulationes, circa quas Uronomus uersatur in quapropter non aduersus induentes plures Dbstantias est boargumentatio intapotius opitulatur eis. ueritas tamen hoc pa tost habet. Hoc quidem caelum astronomus con crat, sed tanquam uniuersales quasdam rationes habens imagines specierum , quae operatae sunt Usum caelum, coniungit his ,
quae uidentur immateriales, et uniuersales rationes:-ex
hoc ostendit quae persee caelestibus insunt .sed ecce. quod esuita sit plenum, diuina et opificia porentia coelum ipsium, tamen ob molem O dimensum res ipsasparticulariter rec pri. cum enim in nobis sit una ratio, quae omnes in sphaera maximos circulos bifariam sicat , quae est imago rationis ,
quae ipsum uniuersum simul cum hoc subsistere facit: crilum ipsum sic, quod in Zodaico aequinoctiali hoc suscipitry uero in meridiano O or nte. simul uero, O in uno mnem recipere rationis potentiam , corporis natura non
permittit. hoc certe in aliis a me sit di Ium. Si vero cumco , quod scorsum, O non simul, ncc sic accurate recipit,
52쪽
ui praebet ipsum agens, O ut considerar epotest, id quod
proxime a patre processit: nihil mirandum est. Sed illud, quod ad Protagoram o omnes, quι geometriam uit Grant, O quisola sensibilia dicuM esse, dicendum est: verum qua in caelo omnino sthsibili rotunda O recta acturatius sint, quam quae geometra considerat. δε enim quae infensibili, numerandum quo pacto, quae non conueniunt definitioniris , conueni tibiis meliora sunt , O certiora ; O quae ab ipsa regula ut non rotunda redarguantur, es, quae ab ipsi regula testimonium babent. de prioribus dubitatur . si au-8tem quae a geometra considerare immaterialitate, O puritate, O certitudine in veritate superant, quo DIDnon utraque demonstrantur, O quod circa ueneranda Opraestantia genera uersatur geometra, et quod meliora sint, O diuiniora quae in caelo praeexistunt exempla, O in intelleditu opificis, O tota anima: quorum certe imagines n
Rra constitutio habens, considerat O ea, quae in uniuerssint, per uniuersaliores rationes amplectens: O principa boribus sui ipsius causis, ut per imagines eorum, quae in irsa sint, ad arche pam substantiam, hoc es exemptarem ,
remissa. Deridendum quoque est, assumere ad geometrae r dargutionem, astrispuiata non exaequari. neque enim a
stronomi puncta astra dicunt: neque geometra sectit talia puncta accipere, quae omnino sint in sensibili. si autem oportebat omnino hoc pacto geometras arguere, quod ea , de quibus dicunt, non appareant in ipsissensibilibus: oportebit polos ipsos aut centrum uniuersi annotare. sed has quidem
praetermittantur. quam uero ultimam opinione dirigit Aristoteles inducentium plures substantias, consideremus. SuNT autem quidam, qui dicunt.' DICENT Es medium quidem esse aliquid inter steries inte ligibiles O sensibiles , esse uero naturam hanc mediam in F ultimis
53쪽
ultimis o materialibus speciebus, siquidem omne medium dicant esse insingularibus sensibilium, omnium consensu o
rant .s uero cum multis modis uniuersalis, uerbigratia b mo O sol consideretur, O hic quidem sit in natura tiniver se, ille uero in natura mundana tertius uero in nostris ani mabus, esse quendam dicant communem hominem etiam in
Socrate ordinatum, etiam solem ipsum: et si unus sit, habeti men totius speciei qualitatem . nihil mila peccare uIdenrt r, qΠoniam cum ipsius rei ueritate etiam ex ipsiuspbilosoria motos est fen intelligere: quod est commune in singu- ribus. Stoici quoque communia qualia in propriss quasi bus reponunt . Quid autem aliud est dracile ipsum quam in singularibus commune ordinatum ἰ quapropter o G definire Solem, aut Caelum, aut Lunam, Iecundum id utique quis unumquodque ipsorum definierit, quod inest utique omnibus . etsi essent infiniti, eiusdem syeciei essent inter se. res quidem sic se habent. Videamus autem, se ex ration ibus est cur eos pudeat, qui dicant unumquodque sensibitium babere instipsis uniuersale positum. interrogat ergo eos: cur non species in sensibilibus reponunt ἰ hoc uero pacto facile es illis ad solutionem. dicunt inim, quod species immateriales sunt , si parabiles omnino, intclligibiles, O opificiae, O sui solum existentes omnia generant , O su sistere faciunt. quae uero hoc pacto uniuersalia sunt, sest nant ad materiam, O in se ipsis manere non possunt, O propriarum qualitatum receptacula fiunt, O cum ipsis habcnt esse. Praeterea quo modo, duo solida, dicis, in eodem loco esse possunt e hi uero non dicent uniuersalem rationem solidum esse,sed conferre quidem etiam ipsam ad unam is flantiam solidi corporis. Socrates quippe habet in se ipso couiunctum hominem, habet etiam singularem qualem. et certenon sciit duo animalia in ipso, aut duo homines, aut duo
filia: sed omnia haec ad unam subsistentiam conueniunt. ed
54쪽
Sed quo pacto dicunt, Adhuc immobilia manent, eum sine in iss, quae mouentur ἰ an immobilia manent, quo que,bsistit res ἐquoniam neque, qua proprie communessunt, mouentur re subsistente. corrumpitur enim cum Socrate etiam homo, qui in ipso est, est' quisingulariter qualis es. Super omnia non interrogat, quae necessitas est inducendi ea, O inducentes in sensibilibus reponcndi. Ad qua dicendum , quod oportet sensibitia mutationes existentes et imagines in 'testigibilium babere etiam ipsa quaedam, qua magis comprehe tua Iunt, O communiora ad id , quod specialius est, O magis particulare . nam quemadmodum ιn immaterialibus speciebus semper, qua multipotentiora , est univcrsaliora iunt, praecedunt particulariora, edi sinini R sc edi in materiatibus rebus praeposita, quale commune proprio esse Ius quidem extens, O imago uniuersalioris rationis, seorsum tuero specificata edi receptaculum proprii qualis . rubii ergo . mirandum, etiam in caelo esse quandam communem substantiam caeli, secundum quam est caelum discite: quam habe- i. rem utique etiamsi toniti essent caeli. esse uero et eam, qua est ,sicut imus caeli formam, O proprietatem. Da vis igitur dubitationes multae, quomodo oportet ponentem ueritatem assequi. E RA T quidem in expositio problematum fenum dubitas rumi, cuius sit de his oe sense, est contrario, edi diuerso, odissimili pertractare scientifice, quemadmodum diale lici probabiliter . haec uero nunc pertransiens forte quia in s quenti tertio libro manifeste erat de his enunciaturusint quae primophilosopho conueniunt. etenim multam quidem dubitationem non recipit hac consideratio, sed potius enunciatione indigebat, O breui ratiocinatione, aut quia etiam in
no persectissimam nobis deipsis tradet doctrinum . haec erzοpertransiens ob plerasque has causas, quod in primis si
55쪽
ptimum ordinauit, nunc pium sumit, O quaerit utro, qua insunt, sint rerum principia, aut ipsa genera. Res mssimus autem iam, quae quidemprincipia, qua insunt, com . planet: qua uero genera ipsa, non qua secundum inteuestum posterius genita perordinantur, sed quacunque primo op rantia junt, O in immaterialibus causis locata sunt. Sed que, quae Aristotesissum, videmus, habentia aliquid ob Isurum in expositione problematis; neque in astructione buiui, quod, quae insunt, principia simi. unde adsequentia transtamus, in quibus dicam genera magis esprincipia.
IN QVANTuri autem unumquodque cognoscimus. QV O D quidem unumquodque coinoscimus per definitionei scst quodam modo uerum. Sed quo pacto principia sunt gemra desinitionum ζ nisi fonte, ut inexistentia desinitionibus. igitur Oper baecostendunus, quia, quae insint, potiui sunt princpia, quam aliud quid . es uel in pro re.tit uidetur, si aliquid es principium praeter ea, quae insunt; occurrimus rursus ad ea, quae insunt, nisi forte principia sint genera definitionum, quod desinitiones quidem sunt βαια,genera miro despeciebus praedicantur. sed ,si quidem posterius gen ta O superuementia generum rec Imus; φιν Modo, ipsa Hstecierum principia , aut definitionum dixerimus ρ stant sic uniuerso praeeaesentia disinctioni entium in si ecies coim Isideremus; forte utique hoc pacto ad principia vcriora se si enderemuS.
E TisI est, entium accipere scientiam DEC T v Mias , quae genera acre steriorum causae sum, princi a.
VIi EN Tun autem quidam & dicentium princia
56쪽
ILunum aut ens, aut interminatam dualitatem entium principia esse dicebant, O ipsa perfectionu operati in tradebant, ex ipso quidem uno bonum ad omnia pervcnire uolentes , ex ente uero esse, ex interminata autem dualitate po- tennas, O operationes, O motus, coe processus, O argu- imentationes omnimodas, O nullum esse entium, quod non uno participet , O interminata dualitate, O ente, O ab ipsis generetur . si igitur ob boc velit quis genera im haec omnium nominare, nulla sit nominum inuidia. Cum uero dixit causas, ob quas, quae insint, principia magis sunt, quam genera, O Empedoclis telimoiuo usus es: dicet causas, ob qua genera magis , quam inexi sentia, O Pythagoricos et Platonem coasiuores huius opinionis constituens. nune de inceps dicit , quod necesse est alteros urncere. ambo erum uera else non posunt. nos uero praeriximus, quod o alias alia principia sumantur,possunt ambo uera esse.
ΑT VER o neque utroque modo possibile est dicere principia. vo D v N A missique specierum propriis a definitio,
demonstrauit in Nosterioribus resoluto setiam, quod hac
est omnino per genera. quapropter sic utique potius secundum eius sententias principia genera ipse dicantur. se enim ex generibus est definitio, cetenim disserentiae genera quamdam sunt ut species P ex quibus autem definitio est , haec principia sunt; genera utique principio sint. nisi forte, edi qui contraria obseruant, geuera , O disserentias, ex quibus definitiones , elementa si eciei ostendunt, manent: Omexistentia speciei, ut ipsi comuncta, sed non ut ds ciebus abstracta , neque causas ipsarum esse Imas , vel males existentia. seuero, quae inexistunt, rusus princ pia sunt. sed rationum quidem pugnantia huiu ori est.
57쪽
, 5 YRI AN Vs IN LIB. IT.: neritas autem praedicta est, penes quam et sententia dubi- Drantibus rationibus praebenda es. Αο HAEC autem.
OCTA vvM quidem est hoc secundum potentiam problem tum . nunc vero septimum exercetur, quia praetermissum est sextum. Fediam etiam de hocpraediximus: O sumenda es ex loco illo ueritas dogmatis.
N v N C uero uim pugnantium rationum consideremus .
S I enim, qua magis uniuersalia, principia sunt; de non exustentia uniuersalium neutris fuerit dicere. utrique enim putant uniuersalia esse , O qui generalissima ornare princi piorum dignitate student, O qui hctantia potius adpri cipii positionem aptiora uolunt c*e. Deinceps uero gener si mis praesidens sermo, quoniam principii conceptus Oaeternissimum babet. O immateriale, O maxime comprehensimum entium, O ab ultimis abstractum, O siparabiale uult magis uniuersale magis esse principium, generalissen um uero huiuscemodi esse . ideo O daci de omnibus ut una natura omnia comprehendens, o omnibus adesse potens steparabiliter, siquidem hoc superet, tot erunt principia, quot
generalissima, siue decem haec sint, siue sex, siue quinque isue duo, periculum est quod opinio illa potior sit, quae ipsum
unum oe ens ueneratur . nullum enim entium est, de quo holrum alterum non dicatur. haec quidem sunt horum fabula. hic uero obcertans ipsiu rationibus, primum quidem conabitur haec ostendere non esse genera, deinceps neque principia scilicet unum Oens: deinde etiam eodem modo, quod neque alia generalissima entium natura. ens mimo unum non
sunt generalissima, RVidem nec genera. quod igitur, nec
58쪽
quae uere generalissima sunt, entia principia snt, probat. incipit autem hinc. NON E s T autem possibile, entium unum esse
V o pacto quidem comprehensiua maxime entium princi pia dicebant antiqui unum O ens , dictum est. nunc uero , quod generum, qua superueniunt, proprietatem hac non recipiunt, ostendit sermo. argumentatur uero hoc pacto. Vnum ens de disserenti'praedicantur: species genera. de disserentus non praedicantur: unum O ens nec genus a nec species sunt. exponit uero haec hoc pacto. Nacgssa est enim differentias cuiuscuque generis. HOC est, necesse est unum O ens de omni disserentia praedia cari, aut species sene genere, inpropriis disserentiis, aut genus absque suis speciebus. at si diceret: imphsibile eri autem aut hominem de toto rationali praedicari; est enim Giuspropria o specifica disserentia. Ad quo modo quod minus de eo, quod ad plus extenditur praedicetur ζ aut animal de rationali extra naturam hominis possi praedicari ἰ neque igitur homo, qui es species generis, desua unquam differentia dictus fuerit: nec animal, cum de homine non praedicatur, storsum de rationali unquam praedicatum fuerit. at qui unum O res de omni disserentia praescatur . neque igntur species alicuius entium, neque genus est unum O ens. quapropter si quidem genus es unum Oens , nulla disserentia aut ens aut unum erit. si autem quis ex uniuerso capiat
dicere e segenera unum o ens: Aquitur ad ipsum , de nulla disserentia haec praedicari: quod O absurdum en, uno
xtionem obseruantium per maxime euertit. non enim amplius generalismum erunt unum O ens, neque de omnibuspraedicabuntur. Haec quidem nunc argumentative iser
59쪽
stoteles dilutat. Opus est tamen sic ire, quod uniuersus di earentiarumsermo correfctione indiget apud hos uiros. neque
enim, unde ingrediantur ad specierum constitutionem, quoniam generibus ipsu dicunt non inesse, docent nos: neque , quo pacto etiam possit Icnus de omni specie dici non contιnens disserentias , probabiliter demonstrarunt: neque diis latrentias generum considerantes, coe qua fecundum inordinatum, O qua secundum ordinatum, O quae secundum antiquius ipsarum lyecierum , O quae secundum recentius,sufficienter diuisierunt, quae quidem generum etiam actu dis rentiam habeant, ct quae ut in materiae ratione speciebus Dbiecta sunt, O qua quidem primo operantem ipsorum causas praeassumentia omnem sui constitutionem demonstrant; o quae, imitantia ueras specierum causas, de his tantum
praedicari nata sunt . Sedo quam deponens ad horum con-li siderationem medelam uuletur Alexander subintelligere dogmati , ab omnιbus, ut puto, es opinionibus alienissima. Dicit autem arborum, uerbigratia, non esse disserentias in planta, neque eas, qua plantarum In corpore animato, ne
que eas, quae horum in corpore; omnes tamen in sitastantia esse eas, quae substantiarum; oe animal quidem non habere hominis diserentias, nec, quae sunt animalis, animatum corpus, sed substantias omnes animalium O animatorum corporum. atqui ,si ob boc animal non habet eas, quae sunt sterierum sibi si iectarum, ne irrrationalesimvljit, O rationale, mortale, O immortale actu; quo pacto non oe cirea substantiam haec rursus accident ρ quo pacto etiam diu dens substantiam non diuidis ipsam in inferentias ,sed ius ias species in cur non habebit animal hanc rationemad homi
nem, quemadmodum habet substantia in quaproptcr si seu flantia praedicatur de sipecificis animalis diferentiis, etiam animal de diserentiis hominis praedicabitur. amplius aute is dedisserentiis substantia, species eius erunt iusserentia. quapropter
60쪽
quapropter O ipsi habebunt disserentias, quibus separantur ab aliis substantiis. omnis enim steries subgenere ordinata, ex ipso, O different,se subsistιt. etsi quidem differentiae disserentiarum fiunt sub subsanna, in infimium proces
mus . rursus enim species etiam haec substantiarum, O h bebunt alias disserentias .s autem nonsubstantiae, unde adueniunt substantus Φ non enim profecto ab alio praedicam to , ηeque sponte. Sed quo me Io, cum Aristoteles dicat in
his , quinia genus non praedicatur de disserentiis absque specie, quae non sunt disserentiae in speciebus substantiae , per se in substantia dicimus esses et haec quidem hoc loco proiecta sint,
forte etiam propter mediocritatem a nobis examinata. tantum uero rursus addentes , quod distinguendus est de disserenti s sermo, qui perturbatius apud eos distositus est, transieramus ad sequentia. AT v x Ro si non genera, nec principia erunt. SixsoLA principia genera sunt , concluditur in secunda figura, omne principium genus: unum coe ens non genus: unum O res non est principium: non tamen omne principium g nus , sed quoddam principium genus . particularis erit setiam conclusio.
AMPLrus, & intermedia sumpta cum differentiis.
SI OMNIA igitur praedicata, ut unum O ens, genera sunt, O propter hoc principiat etiam omnia media inter ipsas Oiniuiduas species, quae certe subaltema vocamus, aequusgenera O principia appellare. nunc uero non, omnia media genera uocare, dignis putant. quae enim nominata sunt, genera appellant, auem, animal, corpus. nomine uero carentia , ut animal uolatile, aut animal pedes habens, non amplius genera uocauerunt: quia per duo nomina signi cantur. Nisus cum contradictione dividant genera, ex asymG matione