장음표시 사용
171쪽
dentur. In resiexione contrarium euenit i siquidem quo speculum, aut res etiam visa longius abcst,eo minor videtur. Est & ratio mathematica, quod reflexio ad angulos aequales sit, perfractio ad obtus , ut Olympiodorus in Commentariis suis lonP demonstratione ostendit. Sed his disserentiis iam expositis, modis item omnibus declaratis, quibus as hec tum seri contingit, illud quoque adiiciamus, in flexionem seu αιάκλααν , qua quam eo modo, quo diduam est, omnis sar, radio restem a speculis , quod aspectui & rei , quae remitur, in
eadem stiperficie politis aduersiam sit, variari tamen prospeculi& rei quae cernitur,varietate. Ita in speculo densiori res aliter apparebit, quam in rariori: in cium aut conuexo aliter,quam in plano: in eodem autem speculi, res diuersas, aut aliquo modo disserentes non apparere easdem,nemo est qui dubitet. Qiux omnia, in ita se habeant, plana erunt cui puto quae Aristoteles tr dit: Iride videlicet Corra1 Paretia,& Virgas reflexionestere, sed modi disserre, I his, seu a quibus, ire ad
quae reflexio es itur, Solem nimirum,aut Lunam, aut
alia 'dera, ad quae radij a nubibus inflectuntur. Omnia enim haec vi in progressi susus tradetuo apparent, aspectus nostri ab aliqua nube, quae specilli rationem obtineat, ad Solem, aut Lunam, aut aliud sydus infexione, arcus quidem diurnus ad Solem, noctu meo ad Lunam. Corona vero ad Lunam maximE,&splendi. da sydera , quanquam N interdum ad Solem, si circa cum appareat: Perilia Ie 'irgae ad Solem. In quorum ctiam se ratione, alia S alia nubis concretio est, raulici videlicet re unius m i i. 1 Corona ct Patet iis, densor de in qualus in Arcu N Vietis . Itaque inferio quiadem in i et omnibus, sed propter specillia essectemii recorum, ad . iar filia: :exio, varietatem dist rens.Atque
haec est Arit. inclis sementia , quam Alexander quoque asecutus est, in sitis commentariis expotuit .ddeo Olympiodorus, qui , Alexandra non ins dio, se suuntur, illim n 'ecie aretribuunt, quod Itidem tristi lxione, seu M oti λααν, Coronam vem . re A bxλααν fieri tradat, idque Aristotelem voluisse,cum dixit,modis disserre. Nam tantum abest, ut haec Alexander ex Aristotelis lentem latradiderit, ut contrarium omnino in eius scripti, legamus ulna .rationem coronae
i Detas οἱ irata si, Ou. tq; haec quidem est inquit Aristotelis de Corona vi summatim dicamus lente
tia. um autem N po donius sequutus est, cum alii se re oes non inflexionem, sed perfractionem aspectus caiisam ese voluerint,vt his euenit, quae in aqua cernun. tur. His verbis per simitum es, quemadmodum Alexander Aristotelis sententiam intellexerit, aliorumque non eius perfractione coronam fieri, ese voluerit, quorum
etiam sententiam paulo post damnat, atque i Soligene praeceptore suo, in octauo de aspectibus damnatam te-itatur .Quid ergo Olimpiodorum mouerit,ut Alexandro hoc tribueret, inccque occasonem arriperet, longa eum digressione restilendi ,3c a κλα Eui3 δακλα-
citis disserentiam ostendendi non video. At si alibi Alexander quod tamen non lagi id tradidit cur potiusta,quae damnaret accipit,quam qus hic, ubi Aristotelis
verba interpretatur,veritati consti tanta, tradidit. Sed nulli bi Alexandrum haec pronui acriale existinio. Ac interdiu quidem arcus orit , noctu roatis veteres putarunt ron extitisse. Q od eis accidit propior
raritatem eos enim latuit. Fit nanque, ta etsi raro.
ius rei causa est, quod coloris in t ebris lateant, quodque
alia multa concurrere omneat , eaque omnia νυ mensiu
die. mpleniluniosiat existere debet, ncc 'est, idq;
occidente aut oriente itina . ab are in annis supra quinquaginta bis tantum in eam incidimus. Quod de duplici, aut triplici Luna antea diximus, raro videlicet, vel rarisii me etiam seri, quod nisi plenilunio ac Luna oriente vel occidente fieret, de eius Arcu Aristotelcs nunc tradit, eum quidem, quemydmodum& Solis apparere. Sed quoniam raro appareat, veteribus visum non siisse, itaque de eo nihil tradidisse, nec seri eum putasse. u irod autem raro appareat, ii causa esse, tum noctis tenes ras, quaeam pedicii , quo minus colores Arcus proprii qui ad nigredinem aliquo modo accedunt,videam: r , tu qui multa ad eius constituti
nem concurrere opor eat, que omnia unam iis dicuNam nisi si iunio feri non posse, idque oricnte aut occidente Liura, ciuilius sertasse iridi Oi ibus aeris, squi ubis illa non adest tonstitutio,in qua Arcus PQ sit apparere. Vnde in cium pit,ut inannis supr* qumqtiaginta, bis tantum in eum inciderit. Sedia id etiam ad Arcus Lirnae raritate satu, quod homi homine non adcovigilant, nee quae apparere possvnn obsumam: quod de uitia alibi dictum est .mi quam cerie probabile est, multos suisse, qui in Ibigulis pleniluniisobseruauerint,
utrum a Luna ancux fieres, nec ne. Non ita tamen P ro,v; ex hisce vobis colligi potest, arcum hunc apparere Albertus affirmat Asemim multis aliis, arcu Lui in Asititione, in Lunatari ad meridiem, visum filii se testatur, idq)ienon plenilunio, seu cum Luna esse πρί- , hoc est, virinq; gibba. Rursu e cm anno bis visit suisse. bunt cita. qui ferant in Germania dis una aetate apparili sic. Fabo autem citat . it Allieituu Aristotilem vulsisse, quinquaginta anni, bis tantum aicum poste apparere in iaci, istotcles iura tradat, sed se tanto tempore in eiusniodi arcum bis trinum incidisse. Ex quo non sequitur, ut in ipso tempore non alii etiam seri tuerim. liuoqi ait Iricles uapparit iis cum Luna siet ἀνe xv tetri Aristotelis tollit scinciniam, qui ait in plenilunio una lienantum mensis di apparere posse. Sed L rtasse amisit valde debilis,Nexiguus scit . qui autem distincte apparent,nim nisi lenilunio videmur,
eo videlicet tem te, quo radii Lians Lud valentiore Candidior autem Lunae arcus videtur, quam Solis, liquidem color puniceus cmnino nisu, apparet, oriunoctu de in tenebris fiat: in quibus quod cancti dum t
inita est,quale puniceum , candidum Omnino videtur.
Torro ea, quae de aspectu dcmonstranti ir, dem Daciunt, aspectum, Ni ab aqua, sic et Q ab aere, ab omnisus i s. rvaesummam partem leuare habent, reflecti, atq; etiam quamobrem no inulas in nrisias non liolum colores,verum etiam fax apyneant an ponatus tantum modo eo res. Talia autem si i , quamnque parua simi, natam ad fenso capiant dici sanem. In his erum
feri non mim. H Myra appareat, quandoquidem druidua esse videbithr.Omnis nans e B a simul Dina esse, e r omni ex parte tali ni videtur. Quoniam am
172쪽
IM III. Mitem eliquid appa tnecesse est, figura oro tum potest,
lorem Iestim apparere re institur . Cesar autem θ didorum interdum quidem splendidus apparet, nonnumquam a reo, aut quod si cuti colori admisceatur, aut ob opinus imbecillitat et, diuersi cocirisfaciem exbibet. Sed haec in qs, quae de sensu de Hiramur, eo templati sumus deo non ussa nunc tra muti no illis, ut iam tistit ius, m ur. Explicaturus,queri admodum Iris, Halo, Vir g de Paretia, ratione simulari ex rcilexione Wrutiir,quaedam
sumit, partim inputare tua, partim in libro detensii de sensili demonstrat , 'uibus nunc vι ver s & wnstitutis
utitur .Eissent,as ictum, ut ab aqua, sic etiam ab aere, Scaliis corporibus omnibus , summani partem leuem de complanatam liabentibus, repercuti injecti. speculorum itern duo scnera eslle: nonnulla quae in in Dium rei, oua cernitur, c aQtes, sed etiam s guram exprimant: alia, quae cum parua sint,de sensu dii di non queant, cinia rem solum,non item siguram,quae iii partesdiuidi potest . Cumq; splendHae res in si lis cernuntur, interdum colorem splendidum,qualis re vera est, apparere,
nonnuquam dii tersum: idq; duplici de causi, aut quod speculi colori admisceatur,aut propter asipiatus imbecillitatem .Qim omnia ita se habere, praeter dei nonstrationcs mathematicas, sensis quoq; diiudicat . Multa enimiis ei ius ichircussu in aere, & in aliis leuibus, & cop, . itatis cessoribqs, qvcmadmodum& in aqua confiiicimus: multis item in speculis non color selum, sed figura quoque nobis apparet . in aliis figuram prae sta parilitate exprimere non valentibus,collar duntaxat.sed de Blεdorem Solis,qualis est in a*aa, interdum intuemur, ii terdum, si illa turbata sit, aut aliquo insecta colore, aut etiam, si aspectus noster siserat imbecilis, alterius coloris. Sed haec omnia, ut planius, &cinini sui lata dubita tione percipiantum, illud in primis praeteret indum non est, Aristotelem de aspectus rw lsu,3c in speculis res videndi ratione,sic khui, quasi, cum quid cernimus, Deetiis ab oculis prodeat, seu ad rem, quam recta con spicimus,proficis ens, seu ad corpus, quod speculi habet
rationem, i cplo ad rem,quae cerniti situsiectatur. Quae opinio tui tempol is Mathematicorum erat, quam aliqua ex parte Plato lux amplectebatur. Ipse autem in libro de sensu A tensili eam damnauit , ct tam in eo, qua in libris de anima , colores S omnino omne spectabile'
videri tradidit, quia medium, quod aere persit cuti est, moueant, & illud aspectum. I notum ita : speciem ad aspectum potius rei duci, quam vim aspiciendi ad illa in
quanquam a se damnatam sententiam illam & opinionem, perinde tamen ac vera hoc in loco ponit, triuilisque & Coronae rationem ea posita & eonitituta re vidit,quoniam ut Alexander aicia: ellexionis, e qua haec ortum hallent, fationem, nihil interest, viro modo fiat laspectus. siquidem utroq; e speculis reflexio aliqua efficitiar: aspectus quidem seu radiorum eius, si radiis ab
oculis ad rem,quae cernitur, exeuntibus videas iust
ciet autem rei vii ad aspectum, si altero modo. Vir uis autem re ii specillo reflexa, seu videlicet radio aspectus, sol rei, quae cernitur, specie, rem in speculo cernere contingit . Ita pae, cum nihil interesset, viro m do aspectum seri poneret, Mathematiciariim,quae tunc celebris erat,& apud omnes serὰ in pretio habebatur, opinionem sequi maluit,ne sua, quam nondum demonimauerat , quaeque tortasse non ita probabatur, posita,
ξ T E O R. A R. 'catota late di nitatio infirmo & debili sendamento niti videretur. Nemo igitur existime quia eam hoc in loco statuat, ab ipse probari, eumque de aspiciendi ratione
piignantia docere, aut imponis suae absurditatiquem-sdmodum I imo deplacitis censet Galenisu aiat maduertisse. Non enim,quia alio rum sententiam si a veri rem esse cognoti erit, sed quia tunc in hominum animis magis imbibitam, magi sique ut dieium ello cel brem videbat, ea est usus: nullumque prcopterea periclitum imminet, ut suarum quaesti u libri omnes sitima ille obiicit fidem amittant. uoniam auia aspeetum, ut ab aqua, ita ab aere, S: omnibus his quae stiperia temici ligatam habent, ait repercisti, quaesierit aliquis, mim levigat 'rum corporiam proprium hoc sit, an & aliis nolevigatis comaeniat. Videt enim possit& illis congruere, ii quidem e terra quantii uis aspera & male letii: ita radii Solis reflectunturi terrupte ex aliis corporii navi on complanatiς. Verum dicendum est, levigatis solis corporibus, reflexionem , quae ad videndum cisiiciat, congruere. Ab asperis enim radii disti aliuntur, nee s-miil copulati reflectuntiar, non quia unus post alterum ut Averrois putauicax lectatur, sed quod, qua uis si mill tempore reflexi, in idhm non coeunt, infirmior est. que redduntur, quam ut ad rem spectabilem perducantur,mmque vid dam e libeant. Ideo in terra, quavis radios leuectat, Solis non cernimus imaginemi in aqua autem & alio leui ct complanato corpore cernimus. Distractos enim seu Solis ipsius seu aspectis ς nostri radios terra resectit, aqua S lauigata alia in uni im coeuntes, H eadem causa est, cur Heuigatis eorpori tari stanta magis elidini quam ab asperis, quoniam videli- cet aer, ut sono percutitu illa corporum bibet late dita: strahitur,ictumque nγedipit. Praecla te igitur in ui. 5: aliis leuibus corporibu , ut in chal via Ie serro, litae omnia speculi obtinent rati inem, rescimimus, pretii lnostro ab illis ad res,quas cernimus, reserui. Sed leui rata esse non susicit,nisi densa sint, levigationemqueillam circunscriptam habeant. Aliter enim radij progrediuntur, nec retro seruntur. Atque haec usu in , duri
speculis crystallinis exaltera parte opacum quid Ac de
sum obducitur. Qua modo autem acrin hoc levigatorum corporum,quae aspectum possint tessee te, g
nere ponatur, in progressi docebitur. Ne quali; cst rarus de purus, id potest inicere, Ieddesitatem aliquam nactus. Quod ad specula indiuidua attinet, quibus - loreian si viri, item figuram altris ulmi, adsis sum indiuidua dixit, Oniam non simpliciter indiui - .dua sunt, liquidem torpora si perficie leuicii scripta i Q in rimi nullum,nisi Demoerito,in individuum. Itan Galinus in libro de elenicii selementa, mire ad sensum minima sint, non simpliciter minima inquirit. In hiς'igit ut spreulis ad statum indiuiduis figuram cerni non pom,quia diuidua sit, ceti diuidua autem est, no sim
pliciter solum, Ita etiam adibilum, ea videlicet parte, , qua figura apparet. Est enim termino vel termini ei cunscripta cis ligura, ut clueadmodum re vera partilis,
est,ita qua ex parte figura, nisi ut est partilis, percipi non queat. In re igitur,s simpliciter,seu adsent m impa
illi percipi non potest. Nihil nanq; restri, quod ad asipe
attinet,virum re vera impartilis silian in partilis videatur. Quod etia in primo corraecis dictum est, qui lcometen ex stellarum coitu existere volebant. Sed de
colorabus quaeitio est, quos nisi diuiduos Ac magnitudine praeditos, queadmodii de alia i lilia percipi no posF. Vicomeraup.Meteo. P a se
173쪽
lis est. dupli ei de eausa non reddere, aut ex aspectus imbecillitate, aut ex ad millione splendoris Se colori , In est in speculo. Ita in arcu varij colores, ς Solis splupum apparere tradetur, quoniam imper aspeeius variam imbecillitatem, nubes & vehementer densata est,utpote in aureas fere conuersa, ut nigra quasi essectassem ii quabiliter densita. Iam vero& minutis partibus nubes illa ex vapore concreta constare debet,qumnia s maioribus, no colorem solum. siguram quoq;
syderis exprimeret . Cum igitur Blus color exprima tur,non item figura minutis partibus constare necessa est Potest vero & a quabiliter densata alio modo intelligi, videlicet in omni parte sydus ambiente, ut orbis siguram accipiat diua non acciperet,si una in parte dens Dretur, in alia nod ensaretur. Quidam expotuerunt squa. bilitatem de levigatione est complanatione, oriere vl delicet nubis seperficie levigatam esse& coplanatam,
paruitatem autem paritum de raritate de tenuitate, ne
videlicet si crassa sit, lumen 'deris occulat, si abera,
non recte renectat. sed si ita exponatur,causa non red, detur,quare unius coloris corona apparcat,cur item syderis splendor solus, non item Dura. Ita igitur, ut dictum est,exponendum, concretionisque ἐς densationis mediocritas,quam Ar illoteles non expressit, adiicienda,qua itam ex his, quae postea subiicit, simasse colligatur. Si enim nimis dens enir, nigrorem quendam contrahit,in quibus non syderit splendor, sed puniceus
aut purpureus, aut alius color appareat, nisi ena totum sydus occultent: quod nimiam illam dentationem, inter aspectu & illud ad perpcndiculum positam dis luereno potest.Qiiod tame euenit in corona. Porro quod yiciuar σι insatis trito quod nos reddidimu , concreto aere, di ad eius densationem, S in nubem mutati ncm retulimus , Olympiodorus de aeris immobilitate exposuit, quod aerem tranquillum & quietum esse oportuit. Sed vocabulum id in hac significatione, non ita ut in alia, in his libris,in quibus eo.est v subvsurpare consueuit . At vero ex tali aere defato de in nubem concreto resiexionem fieri, & in eo coronam apparere
eo probat, quod, quae a nubibus aliter & aliter assectus portendi Mnt,eadcm ab hac concretione, in qua corona apparet, portendantur. Eim enim inquit aquae esse praenunciatri: si dissipetur,& in varias partes distrali tur,venti: si vero emarcetcat, & absque distractione in
nihilum abeat & dii luatu siserenitatis: quae Omnia nubibus conueniunt. Cum enim aqua seu pluuia ex varere densato,& in nubes concrcto oriatur, quemadmoduin primo libro est traditum, si talem concretionem fieri contingat, illaque nec manescat, nec in varias partes distrahatur,sed suae ipsius natus permittatur,continenter prosecto densata, in aquam tande vertatur ut ait necesse est. Quamobrem pluviam suturam praenuciat. Quod etiam ex colore eius atro, quem maxime alia-ium densati aeris concretionum obtinet. ait intelligi:
maximam enim illa nigredo densationem declarat. At si distrahatur,&ab aliqua parte intercidatur, cum ab alia causa, quam a vento esbe distractio illa non siit. ventum merito aut primunciari, qui iam quidem eo in Ioco ortus si . & ab illa parte spiret, sed nondum ad nos
peruenerit cum autem aequaliter dilabitur,& in lem tisam evanescit', serenitatis ob hanc causam indicium ait esse, quod declaretur , aporem calida & sicca e halatione nondum esse separatum, aere videlicet interia pium calorem, quia adhuc validus sit, vincere non valente,nec item in aqueam eoncretionem densiri. No in enim est, vaporem exhalationi admistum ascen & , cuni mediam aeris regionem peruenit, si ab illa in superum locum conscendente relinquatur,aut etiam eam, quia imbecilla iit, exti at, in nubem dc aquam densari. Itaque si exhalatio secretanosi,di una cum vapore ac nube adhuc cotineatur, illum, ne in pluuiam concrescat,prohibet,& saepddis luit,vt vapor ille ac nubes in sese evanescere videatur, quod serenitatis signum est, siquidem nee pluuiae, nec venti rum. Per
spicuum itaq; est, qu am modo aere affecto resiexio, ex qua Halo apparet,essiciatur. A caligineati/em ctrca scem ci Luriam eoacta aspectus reflectitur. Itaque non e re me, ut argw, apparet. Accum omis ex parte aqu8 re lectatur, necesse est, circulum esse, aut circuli parte Aeris seu vaporis in quiam densati Halo seu aream,
vel Coronam, flectionem esse eamque in eiusmodi aere seu vapore ex reflexione aspecius ad Solem, aut Lunam apparere docuit munc eorum, quae de ea, problematum propositit, rationem reddit, quare videlicet circa Solem ut Lunam, aut aliud lydus S non e regione, de quare in orbem a reat. Circa SOlcm autem, aut, L nam, aut aliud lydus inquit,quoniam nuben, icu caliginem , E qua aspectus resectitiit, circa eiusmodi tydera coaetam esse contingit, non autem e regione,quo modo nubes,in qua arcus apparet Quod ita accipiendum eiuvi intelligamus,eiusmodi nubem non re vera circa S
lem aut aliud lydus esse, sia cum inter aspectum nolim& ijdus interiecta sit, eum situm habere, atque etiam magnitudinem, ut circa eiusmodi Udera videatur esse, illaque ambire. Illudque etiam animo concipendum est, eam nubis partem, quae recta inter aspectum, S sy-dus sita eli Quoniam non vehementer densa est,aut sy- deris radiis, aut alia de causa dissipari, rarioremque de tenuiore seri, ita ut tota syderis facies nobis qualis est,
ct in se videatur. teliquas vero, quae ambiunt partes,n turam suam retinem , aspectumqtie nostrum est sydus reflectere: quae quoniam rotundum sydus ambiunt i tundo quoque ambitu ali um reflectant, coronaque in orbem appareat necesse est. In orbem autem aut integrum aut eius partem. Integru, si omni ex parte nubes
lydus ambiat, ex qua omni ex parte ad sydus aeque sat reflexio: eius veru partem, si alicubi cocretio illa desit,
ut non undequam aspectus resectatur. Deesse aut e concretio potest, aut quia re vera nulla sit aut quia no talis, quae syderis colorem valeat exprimere: scu quia rarior
sit,quam ut adictum reflectat: seu quia crassior S densor,quam ut halgorem reddat. Sed quid est, quod ait, si omni ex parte resinaniraeque, circulum necessario esse,aut circuli partem, nunquid non perpetuo integer fit circulus, cum undique aspectus reflectitur An aliud est, omni ex parie aspectum reflecti, aliud aeque Oinmex parte resectit omni ex parte reflectitur a pectus, si circum sydus undique sit nubes,a qua fit reflexio. A qta autem dicitur omni ex parte reflecti si unde resectitur, eodem modo& aequaliter reflectatur, ita ut ahuncto reflexionis cuiusque ad centrum nubis aequalis iit distantia Potest autem hoc duobus modis esse: uno, si nubes undequaque sydus complectaturaltero, lial cubi desit.Ac si undequaque complectitur,circuli forma inpris ematur, si aliqua in parte deest, circuli portio. Quod ii reflexio illa non undique aeque I eodem mo
174쪽
fieret, ita ut non aequaliditantia reflexionis puncti
distarent,nec circulus,nec circuli portio appareret. Porro necessarium esse, si reflexio undique eodem modo esscitur, aut circulum,aut circuli portionem apparere, demonii ratione mathematica his,quae sequuntur, ver bis demonstrat.
Ab eodem enim puncto in idem potam males lineae ira dicis linea semper sinentur. Sint erum a 'nilla Aad B inflexὸ linea AC A D B.yintque A QAF, A D. intersie aquales, σφυ etiamsint ad BD-cta inter se atque A EB iungatur, prefecto triangula qualia erum, similia utpote inaequali AE B. an
potheses quasdam statuit, quibus tostis, propositionum ex geometria sumptarum vi, id quod instituit, demonstrat. Quoniam autem coronam ex aspectus nostri a nube inter eum & sydus sita ad ipsum 'dus r
flexione apparere constitutum est, ponit, radios aspectus ad puctum usque reflectionis,omnes interψxqualesesse, rursis 1 reflectionis puncto ad sydus, etiam in ter se esse aequale quanquam prioribus sint inamiuales, quia lones maior, nuis ad sydus, quam ab aspectu ad nubem distantia habeatur. Hoc autem,quod ponit, esse potest, nec quin esse possi h aliquid impedit, modo nu-
Des adiit, e qua fiat reflexio. Nam quod Olympiodi
rus quosdam contra hane hypothesm obiicere memini vanum est, nullumque habet momentum,quemadmodum postea docebimus. Eiusmodi igitur hyprthesi constituta, ostendit, puncta reflexionis omnia, a riuali distantia a centro nubi, distare , itaque orbis sis gura coronam necessario apparere. Siquidem linea ambiens seu contingens lineas cetum aequales ductas circulus est aribus autem lite demostratio Euclidis theorematibus nititur, quamuis duo priora Aristotelesta cet , ac conclusiones solum facit, quae vi illorum collia suntur.Prima est,qui in sexto e tentorum libro quintum locum habet, videlicet,si duo triangula latera Ha nam habuerint, aequalium erunt angulorum,& angulos aequales habebunt, sub quibus eius eroportionis latera subtenduntur: quemadmodum si sint duo triangula absides latera habentes hunc in modum, ut quae ratio est lateris a b,ad latus bc.eadem sit latens de, adcf. de quae latcrisbe, adca. eadem sit lateris eca
udu vero ad lineam A EB. perpendiculares ducantur, ab angulo quidem tineac E,a angulo F, linea FE, ab angulo vero D, tinea D E. Aequales autem habiter se sunt, quandoquidem in aqua ibus triangulis habemur. omnesque in V sunt plano,siquidem omnes linea AEB, ad rectos angulos, criso inpur stiiungunt. Quaergo Osiribetur, circulus erit, cuius centrum in E. Sit
veris B Sol, A, a pectus, a nos circa C E D, les aqua aspectus ad Solem remitur.
Mouemadmodum qui motuum coelesti Ruibus sedera errantia cieri conlpiciuntur, causas reddunt,hypothesibus quibusdam utuntur, alij videlicet epiciclis, alij reuoluatibus di deserentibus,ut in Hundo de coelo
docuimus. Ita causam reddere Aristoteles volens, cur
Halis, id est Area seu corona, orbis sorma appare hyDuo hare triangula, inquit Euclides. aequalium sere angulorum, ita ut anguli illi inter se aequales sint, quibus latera limilis rationis sebtenduntur, angulum videlicetabe, angulis de L& angulum b c a, angulo e sd, relinquumque res uo, quoniam angu abe sebtendit ut Iarusa ciquod ad caetera later vi icet bc,& ba, eius dem rationis est,cuius est df, quod subtenditur D ui
175쪽
reliquis angulis Id vero ita se habere eo in loco demonstratur. Quod cu ita sit, ficitur quoq; , ut si duo trian. gula, latera sibi re vindentia aequalia habuerint,ing loriam quoque sint squalium eosque inter se aequales habeant, quibus latera a qualia subtenduntur, veluti si sint hi, quorum latera ita se habeant, ut lanis a b aequale sit lateri d e,& latus b c lateri e fretiquum reliquo. Anglistus quoque a b c , cui sit enditur litus a c, aequalis eritai gulo is e s, cui subtenditur d e & angulus b e a,cui sub te itur a biangulo e M,cui subtenditur d e.& reliquus
reliquo: itaque aequalium erunt angulorum: Alterum theorema, vigesimum sextum est primi elementorum, videlicet si duo triangula duos amulos duobus alterum alteri aequales habuerint, latusque unum uni lat
ri aequale, aut id, quod est ad imos aequales, aut quod uni aequalium angulorum subtenditur, teliqua quoque latera reliquis aequalia, vim naue utrique, de Diquum angulum reliquo aequalem habebunt. Atque has dicis propositiones Aristoteles flentio inuoluit. Tertia, ius meminit, quinta est undecimi element rem, videlicet, si recta linea in tres recta sese tangentes in communi sectione ad angulos rectos inciderit, tres
illae rectae in uno sent plano. Histribus propositionibus addi potest, R definitio triangulorum aequalium &smilium quae, ut ex sexti elementorum des nitionibus colligi potest, eiusmodi est, triangula aequalia esse de similia, quorum anguli sbi respondentes, de latera illis
subtensa inter se aequalia habentur . Harum ergo ge metricarum propositionum vi, descriptione primum sectasi,mpos tum suum Aristoteles cocludi Q uae fata
de riptio eiusmodi est Sit inquit punctum M a quo ad
punctum btineae tres reflexae ducantur, videlicet ac
bus linet elusinodi ad K reflectannici Aequales aut inter se simi lineae a ci a s, & a d, q videlictit ab a, usque ad reflexionis puncta producuntur. aequales etiam inter se resimaera b productae, videlicet cri s b, dc db. Nia hil autem interest, utrum hae tres illis tribus aequales
sint esse enim&non esse possunt. nunc vero ut antea
monuimus, non sunt, quod longe sit maior a nubibus ad sydera distantia, qti m ab aspectu nostro ad nubes, ae per punctum a aspectus inici ligatur,per b sydus, pered puncta reflexionis, locus, in quo est nubes aspectum reflectens. Si et V huiusmodi lineae hunc in m dum suerim reflexae, linea, quae puncta cds ambiet, &inter se coniunget, circularis prosecto erit. Quod minore dissicultate intelligetur, si vitres reflexae lineae descriptae sunt, innumerae tales describantur. Sed tres solum describuntur, ut demonstratio minorem in se habeat obstiaritatem,cum praesertim, quod tribus concluditur, ad innumeras accommodetur, Porro linia illam ambientem , de puncta illa reflexionis inter si coniungentem, circularem sere ostendit, puncta a & b per lineam
rectam ah inter se coniungens, ita visant tria trimp Ia,ridelicet ac b, ain,&ad b, quorum omnium basis est, ab . Tum perpendiculares a punctis reflexionis
ad lineam ab proaucens, omnes in puncto e coeuntes,
videlicet ce , de,&se. Atque haec est tota huius demonstrationis de ptio eu etiam κνασκευή. Q a ita se habente, demonstratio hunc in modum potest con cludi. Puncta illa reflexionis, videlicetcdf, linear
cta a b seu puncto aut centro, quod est in illa, videsicete, ad quod perpendiculares ductae sunt, aequaliter di,
stant, seu, ut ipse ait, perpendiculares illae inter se aequales sunt, ct in eadem superscie omnes. Igitur linea,quae ambit& pucta illa annisit, circuli habet figura Mutus
rationis consecutio ex circuli patet definiti me, et rc lum videlicet figuram planam esse, in cuius medio punctum est, a quo lineae ad ambitum ductae, in aequales. Cum igitur S puncto ei lineae tres ducantur,eci e s& e dinter se aequales,& in eadem superscie, fit ut linea,quae illas ambit 3e tangit irculi ambitus sit I te inus.Sed
cia in hoc nulla proruas sit dubitatio, illud monstradum est, perpendiculares illa inter se aequales de in eadem susscie esteluctaq; illas a cetreo, ualliendi stare. Aequales vero esse Arisdemostrat, quia in aequalibus trii ulis ad ide punctu ducte stim. Ac in a riualibus triangulis ad idem punctum ductas esse, tanqua manifestu non probatiquod in hunc modum monstratur. Tria enim trianula, latera, quae inter se respondent, aequalia habent vi- elicet a c.a d, & a s, inter se: hec enim sibi respondent
item e b, d b, & f b, inter se , basisque a b eadem est in
omnibus. Ex quinta igitur sexti, angulorum sunt aequaliuaosque inter se angulos aequales habent, quibus latera subtenduntur aequalia. Q uamobrem aequales sumae similes trianguli: siquidem aequales ac similes tria gulos tales ese dictum est. Anguli igitur abc, abd,&a b L qui omnes sunt ad b, inter se erunt anuales. Q uoniam autem & qui ad e, I perpendicularibus sunt, inter se a quales fiant,recti videlicet omnes. esscitur ut triangulorum seb, de b, &ceb, singulorum duo a liduobus, alter alteri sim uales, trianguli videlices s edi angulisbe,&seb, &trianguli ceb, ansuliche, dcce item trianguli d e b, ansi, dbe,&de b, atque in hunc modum aequales. ut recti inter se,&qui abbsunt, inter se aequales sint. Est vero Ac singulorum triangulorum unum latus aequale,illud nempe,quod ansulis rectis subtendituri siquidem sumptum est, lineas cD, db de sb, quae a punctis sent reflexionis ad K inter se esse
aequales. Erunt ergo ex vigesima sexta primi, reliqua quoque latera reliquis lateribus, alterum alteri aequalia, Ac reliquus angulus reliquo angulo. Quarec e , d Me, inter se aequales erunt , a que hae sunt perpondiculares, quas aequales esse monstrare oportebat. oniam a
tem & b e comunis est triangulis tribus, ad idem punctu, ut patet,perpendiculares eiusnodi ducuntur, Atq; quod in tribus tria lis e e b, de ru& se monstratum
est.Potest etiam in alijs tribus ceMde Misa monstrari, quam demonstrationem de aequalitate triagulorum Aristoteles praeteriit. Porro in una superficie perpendiaculares illas ductas esse, ex quarta undecimi dono strat, quia videlicet lineain b, ad angulos rectos,in uno
eodemque puncto, seu in communi sectione in illa, se tangentes incidat. Qinia fieri non posses, nisi lineae elusemodi in v tu egeni Nuperscie. Id vero demonstrare, etsi Aristoteles, ut geometrici negocii praeterierit, Drtasse a munere nostro alienum non erit, vi nihil ad deuio
strationis illius firmitatem. ac perspicuitatem desit. Sit igitur recta aliqua lineaba b tribus rectis bra d,& be,m angulos rectos in puncto b contactus incidens: dico lineasb c,bd,& bem una esse si ricie. Si enim non sint, ponatiar bc. in iublimiori superficie quὶm sim bE, R briac superscies per a b & be ducatur. Comm nem sata sectionem fici et i subiecta superficie, recta simiam lineam bi, per tertiam undecimi, qua dicitur, sabinae superficies se inter se secuerint, comunem eorum sectionem rectam lineam esse. In uno ergo plano perli
176쪽
quoniam linea ab ad utrunque bd,& berecta est, ei
quoque, quod per b d. & b e planum ducitur,recta e sta b. subiectum autem planum est,quod per b d&b e. Ipsa igitur a b recta est ad subiectum planum.Quare &ad omnes eandem tangentes, & in subiecto plano postatas. angulos rectos illa efficiet. Linea autem h s, quae ini ibie Rest plano,eam tangit. Quamobrem angulus abs, rectus m. Cum vero positum sit,& abe angulum rectum esse, angulus a b s, angulo a b c , & aequaliserit:
quod esse non potest.Non igitur linea be, in sublimiori est plano: quare in eodem. Itaque si recta linea in tres se
tangentes rectas lineas,in communi sectione ad angulos rectos inciderit, tres illae in uno erunt plano: quod demonstradum susteperamus. Qitoniam igitur habemus tres illas in nostra descriptione lineas perpendiculares in una superficie, & aequales esse. reli uitur, lineam, quae ambit,& illas contingit,in circuli sermam ambire. Voluit autem Aristoteles demonstrare perpendicul res lineas non solum aequales esse, sed etiam in una superficie quoniam fieri posset, ut essent aequales, nec tamen circulum linea , quae ambit, essiceret. si videlicet
in alia & alia esseni superscie. Est enim circulus figit-ra plana, cuius centro lineae ad ambitum ductae ias in
eo sunt plano res vero,ut antea monuimus, lolum perpendiculares pro numero triangulorum seu puncto. rum reflexionis sumpsit, non quia non sint plura pu et a cin coronae enim generatione innumera sunt, pro radiorum infinito veluti numero ab aspectu prodeu tium, a nube ad 'dus reflexorum secivi demonstristio euidentior, aut siciliorestet fortasse etiam, quia Emclides quintam illam undecimi de tribus tantum lineisiectis pronunciauit. Si ergo animo conceperimus, radios ad nubem illam quae sydus videtur ambire,aequa les ab aspectu nostro undeouaque perduci , tum ab ea ad si diis, seu Solem,seu aliud, uales rursus inter se r seisi, facile ex demonstratione propolita intclligemus, quemadmodum circuli formam Halo appareat. Quod autem inter aspectum& sydus nihil tale videatur, sed ipsum per se sydus, non in nube, conspiciatur, de quod opparet, circa ipsum duntaxat appareat, in causa est aut 'deris, aut aspectus, aut utriusque radiorum recta prolesorum vis maxima. Suderis quidem,quoniam nubem illis subiectam dissipent & luandri aspectus vero,
quia absq; vlla res actione nube non adeo densa non impediti ad sydus serantur. Ae quanquam radiorum illorum δάκλασis aliqua videatur esse,utpote ex raro aere ad densiorem nubem transeuntium, nulla tamen,
quod validissimi lint, aut exigua admodum est ydere, quale & quantum est,constincto. Ad syder Is autem latei
a refota es scitur, tum v, nubes ea parte densior si; di ad radios reflectendos potentior,tum quod radii imbecilliores habentur,ut Θ a perpendiculari longe distantes Seneca aliam rationem rotunditatis areae ait
lit. Quemadmodum enim, inquit, cum in piscinam lapis missus est, in multos orbes aquam descendere vid
mus, di fieri primum angustisiimum orbem, deinde
laxiores ac maiores,donec evanescat impetus,& in
niciem immotarum aquarum seluatur, tale quiddam fieri cogitandum est in aere eum spissior factus plagam
sentire potest lux aut Solis aut Lunae, aut alterius syd ris incurrens recedere in circulos cogit: nam humor Ieaer,& omne quod ex ictu formam accipit, in talem habitum impellitur, qualis est eius quod impellit : omne
autem lumen rotundum. Haec Seneca, coronam ratus
seri ex luminis Solis,aut Lunae repercussit, non autem ex radiorum a rectus. Sed quaereret aliquis, quo modo ex reflexione, Ze ratione speculari id fiat, cum
specitui tradant angulos vi lcquuntur incidentis, mpe eos, qui in speculum incidentibus radiis Asciuntur.& angulos reflexionis, hoc est, qui radiis reflexit exustunt, uales esse: quod in Halo seu coronae steneratione esse non potest. Cum enim radius nube ad sydus res in loge maior sit, quam qui ab aspectu ad nubc mi ecta est pro ensus, jdere videlicet lops nube quam illa a nobis distante, aequales illi anguli esse non postum, sed minores necessario an ii sunt reflexionis quam incidetiae: dc id quidem ea proportione,qua illi longitudine reliquos exuperent, ut si nubes lit, aut aliud .ec lii. et b, ad cuius superficiem, aspectus breuis radius imcidat c d qui idem a puncto d, ad longius interuallum
1esiectatur,sitque radius reflexus,d e, necesse est ans
tum c d angulo ed a, angulum videlicet incidentiae, angulo reflexionis maiorem esse. Idem igitur in nube in qua Hala apparetiaccidat oportet. In Aristotelis praeterea demonstratione Limpiae sunt perpendiculam a punctis reflexionis intra triai gula cadere: quod tamen perpetuo non accidit. Siquidem in triangulis latenim inaequalium extra illos cadere videntur, ut si sit tria gulus abe, si perpendicularis ab eius vertice ducatur, extra illum incidet.Nam si intra,consequetu duos eius an ulos duobus rectis esse maiores: quod esse non potest, cum citiussitat trianguli tres anguli duobus rectis aequales sint. Ducatur igitur perpendicularis intra eum a d, perspicuum est,angulia a d c rectum esse, quandoquidqm perpendiculari essicitur rangulus autem e d maior est reM, utpote obtusus, cui maius latus su
teli in est , duo igitur eius anguli duobus rectis summa
177쪽
uiorem Hle, nisi ad sublimiorem nubis pares ut olimpiodorus voluit se tollat . Ita igitur Arthotelis demo 1 tratio eis x permanenquam ex perspicuae de geom triae principiis ducere,quam ex naturalibus malui quoniam simiora sint illa, maioremque vim & efficacitatem demonstratio esset habitura. Quae autem causa il- .lum moueritet radiorum aspectus non syderis resterione in ea usas sit, cum tamen contrarium sentiat, antea docuimus Specuti Mem emtimina incipere animo om te
mmd vero ex omnibus sit, Hum esse videtur, propterea quod alia aliis deinceps consessu rurta detin auum id quidem quod album est, Sol, ιη'Auoquespeculorum in orbem continenter apparens, nullumq; sensilem habemudiuisionem .Proximus huic a Mitus retracres, qui etiam ob iurias candorem nigrior videtur. Causam mihi reddere videtur,quare Solis duntaxat, aut Lunae color, non item figura in Halo seu corona appareat, Quae sanὸ causa est, quia nubes illa tota, in qua apparet, in minutas ad sensum partes diuisa sit. Spec la itaque parita esse, quorum singula per se cerni non possint, ideo fisuram representare non posse,sed istum
colorem,ut despeculis paruis antea sempium eis. Eumniam tamen continuatus ille lor circa totum Solem aut Lunam apparet, eiusmodi specula continuata inter se,hoc est,sequentia, ct sese veluti tangentia esse opor- itere, ita ut unum quasi ex omnibus speculum existat, a quo unus Solis color repαsentetur. Atque hoe etiam lIridis generationi commune est.Cum igitur specula iula parita ita in orbem disposita sint, ut sim contigua, &vnum speculum esticiant, id iliquit album, quod in eis fieri, eum radius rectus de reflexus suerint mi tales, sed videtur, Solem esse, iussi Edor ac candor,in quoque speculo obliquo uales angulos seri posse. etsi radio illorum absque figura continuatus apparet. Acqua rum alter longitudine alterum vincat. Fingamus igitur quam specula illa re vera disiunctasnsi'olisque candor nubem, quae lupra punctum reflexionis a perpendicu- in v appares,abeo, qui in alio apparer,disiunctus sit, lari sydere ad aspeetiim ductam s distet, quMi cohaerentes tamen inter se videntur, nullam modo infra, ita vi obliquum habeat situm, ei lici pros o post- ter se ad sensium diuisi. Atque hoc est smasse, quod ait, risivi quanquam radius reflexus tot or sit recto radio, nullam sensilem accipiens diuisionem. Quanquam Aleaequalis tamen incidentve & reflexionis anguli consti- xander id de Sole in speculis singulis apparente expo- tuantur, ut si ea proportione a perpendiculari illa, nubes nat, qui videlicet absque sensili diuisione hoe est supra puctum inlexionis obliquata mapis distat, quam ta, videatur. Proximum huic,qui apparer,ca insis, qua radius Uexus rectum longitudine superet, doriambitum, nigrum esse ait, ni prioremque ob illum ut si exempli statia) nubes ad hunc modum fingatur, candorem, cum quo cohaeret,videri. Est autem exterae quod in portione nubis fieri toest, in tota etiam nu nus ambitus a Sole aut Luna, aut etiam perpendicul he Dydus ambiente, quo minus fiat, nihil prolecto impe ri quae ab aspectu ad Solem seu Lunam ducta est lo diei. od verode perpendicularibus intra triangulos jus distans: qui,quoniam di densior est, utpotes radiis cadentibus obiiciebatur,eo tollitur, quod ut Olympio Solis aut Lunae minus illustratus de disiectus, & radios doriis ait in triangulis laterum inaequalium, si ab at - etiam aspectus imbecilliores reflectit,niger apparet,&lo obtuso Deipendiculares ducantur intra triangulos, iuxta alterum positus, qui candorem refert, maiorem semper cadunt. Ab eo autem angulo in Aristotelis de- etiam nigredinem exprimit. Sunt vero aspectus radii in ratione ducuntur. Rectὸ quidem hoc Olympio eo imbecilliores, quo a perpendiculari magis abducundorus, illud vero non rectd, quod de aequalitate linea- tur validiores, quo propius ad illam, quae validisiimusrum ab aspectu ad nubem ductarum, in dubium ab aliis est radius accedunt. Ei emo illi sunt viciniores, tum
reuocata displitari Grationemque tradiderit, quomodo quia validiores, tum quia minus reflectuntur, colorem aequales essequeant. Quod enim illi in dubium vertunt Solis aut Lunae magis res int: qui cum ad candorem salsiimque esse inquiunt,Aristoteles non protulit, nem- accedat,nubes illa, unde reflectuntur, candida apparet re lineam mediam perpendicularem ab aspectu ad nu- quaeautem statuitur N exterius ambit, quo longius d iam duci, eamq; caeteris aequale esse. Duntaxat tres li- fiat, eo nigrior videtur: quod magis in Iridis gener
Mas ad nubem sydus ambientem ab aspectu ductas de tione perspicuum euadet. Et hoc quidem, quω de nia ipsit, easque squales esse sumpsit. Inter eas mediam gredine dicitur, in inferiorem locum, post verba. φαm maccepit,qus rem ad nubis centrum seratur,qua proxime sequentur, ut in omnibus exemplaribus legi initura dubium in , illis, quae ad latera ducuntur, bre- tu scriptorum ut puto incuria translatum, in si una loe cumiores: quamobrem intra eum perpendicularis cadete non potest ed necessario extra,eritque linea a e. Atque haec quidem in dubium aliquis reuocauerit. Quae hunc in modii tolli posse existimo,si dixerimiis, speculoqitidem plano angulos reflexionis de incidentiae inaequales
178쪽
iritur, cui ambicimi imago hominis praeire semper
in aere, veluti in speculo videbatur: adeo enim illius aspectu imbecillum luisse,ut ab aere rei cineretur, ipsiem - se in illo, veluti specillo, itueretur, cli assecius ultra progredi, aerei lue propellere non posset. Quod, quamquam admirandum videtur suisse, tamen Aristotelis te serentiscio interpretum comprobantium author iras, ut credatiau , nos mouet.Cum praesertim Vitellio libro decimo peripeta uae, cuidam noto suo id ipsum quadam
. noem euenisse testetur.illum enim cum antea per multos dies in inanis i uicti, noctu equitantem imaginem sitam, hoc est, virum alium secum multantem vidisse, qui sane vir eadem omnia ageret, quae illa agebat: tum sumine traiecto, ubi illum vidisset, mox ubi ad aerem' serenum de'peripicuum venisset, imaginem illam euanuisse. Sed c ter aliquis,quaenam affectionis huius,&imaginis causa suerit, nulla aspe bb aere ficta reiis xi e liquidem nullam revera Arilioteles statuit,qui p.pe qui receptione specierum in oculos, non radiorum egressu asi inun heri cento, cui hoc in libro sente tiam contrariam s uitur. An ab Alexandro allata causese caeteris omnibus, quae ab aliis acti untur, probabilior est, paucioresque dii licultates habet coniunctast videlicet nubeculam aliquam,aut velum ex oculorum suillidione fi itura ipsi Antipheronti ante pupillam coactam
sic,quae ex cinsuetudine extra oculos videntur,quam
do uidem ea, quae extra sunt, ridere leuimus humarii lue ibi mam ei repraesintaret, aliquibus eius partibus eminentibus aut depressis, quoi o interdum ob eiusmodi materiam intra oculo, coaetam, culices in aere volantes nobis videre videtur,venullis,quae ad pupillam sun , testa illa repletis, ob eamque causam sublatis, ut alarum speciem habere videantur. Simile autem
priddam his, qui ita ais reni sunt, accidere rei uod eueni
cum nubes ob illarum paries eminentes , aut depressas, aut cauas, huic aut illi animali assi initamus. An igitur ita dicendum est an, si mirandum videtur, potuit te in exigua materia, qualis in oculis cogi potest, ii omina, formam, eamque semper,& quasi extra euci,apparere, li-
et D est, ita fixam in sui psantasia habitis te ii traginem
suam,ut quali extra esset, re si ab oculis caderet,illi videaretur, ea videlicet imagine ad aspectus initrumentum delata. Quomodo meritiam eorum quos vehementer aut amamus, aut odio stemuimur, imagines ita fixae in nobis permanent, ut eas piae oculi, pcrpetuo habere, idque noctu praesert .m videamur. An I in quoque si-ctu dulicile quis in ii vatun tanta prestem in ieruili aliarum occurentium , tuae distrahere i hantasiam possint,
multitudine, illud dicendum est,quod ex vitellione colligitur, sumam videlicet illiti, abacui ad eius Oculosophthalmia laborantes reflexam iit , quomodo a solidis specul s,cum illis occuri it, ad oculos lanos reflecti
tur. Hoc vero maximὰ dubium est, cum nulla maior ratio videatur esse, cur hominis ophthalmia laborasitis,aspectumque debilem habentis forma di species ab aereressectatu quam cuiuscunque alterius. Quid enim ad reflexionem serinae ab aere iactam ophthalmiaco
eii Nili,quod aliqui voluerunt, ab oculi eo morbo laborantibus humor aliquis in aerem proximus ita cinnia datur, ut illum dentiorem cuicut , Ob eamque causam ad speciem reflectendam Hon eum.Ac, quanquam diu scite videtur, potuisse tantum humori, cx Antiphoontis oculis auiuere, ut acre densiori semper facto, imagosin semper resecteretur, omnino tamen impol sibila no
est,atque licκ nisi ponatur, eati si h H Vitellionis momε tum non habet. Sed seu lim, seu alii causa Dei it, illi diamen perspiculi est, in ipso Antipheronte causam fit te. Nec nugis serie mirandum est, hoc illi euenire tu ille, quam id, quod in libro de memoria & record tione de irem est traditum, nempe phantasinata omnia seu visa, quae phantasia concipiebat, tanquam si iami sient, gitasse, ut no solum aspectu, verum etia pluritalia Pe miratione aegrotaret.
e maiora omnia Nidentur. Ea item, quonem cernuntur, ut sol est astra oriuntur, O occiduinams,quam caeli medium tenentia.. quod monstrare incoepit,aliena esse, elatis ad id monstrandum accommodata videri possint, liquidem aspectum ut ab aqua, ita ab aere reflecti posele, semoniliare instituis, haec vero niilla a cctus reflexione, sed i νυ -λxim, hoc est, per factione qua-cam radiorum cernim: ur. Quoniam tamen -τοῦ λ -
κλα m, ut inreflexioiae, aspectus aliquid pluitur, tuque λασis an aere,veluti & in aqua, eo con hont, ut ab
aere aspectum pati posse intelligamus. Porro hara is πεδάκλασγ' est,rauiis pers actis respici, mani stum est, quippe quae non in inebula, aut aere ciali veluti in specillo, sed per Dei Iam de 'aerem conspieiami r lipsi quidem per te,de ici undum se, sed aliterqu)m sint, ut
promontoria a radice auulsia,cum tamen ta lacibus liv. reant, ' sydera orientia di occidentia, maiori, quani sim magnitudine pr dita. Quae au e causa siricii fili,
montoria ita cernanti in urnem Euro spirante mayni.
udinis maiori , ill iis quidem olympiodinus, hi a
Alaxander exponit Promontorri inquit illo deo 1 radicibus euulsa,& veluti triari innatantia at parent, niam ad promontoriorum LMices caligo ab aqua a cendens initia datu Gqus lonD aspicientibus ab aqua ipsa nodisserte videatur. Itaque; cum promontorium ab illa nebula inserius ambiaturn veluti illi inlideat quasi aquae
insideret, imag: nem praebere a radice igitur avulsum, σύ aquae innatans videri. Sed contrarium potius di re Aristoteles videtur, nempe promontoria a mari in sublinae auuli appareremin autem aquae illius innat . re. Hoc enim eli, ii H intei du nobis apparet. .uus, a se
pectiis fortasse causa haec est, quod aere crassio Scalia nolis, qualis ad piomontortoriim radices liabetis aspectus debilitatur: itaque fit, ut radices illi longius es . se appareant r quod cum accidit, auulsa illa in sublime mari videantur necessie est. At vero spirante Euro maiora omnia videri ait Alexander, lilia Eurus humidus sit, utpote Australis aei emque humidum & crastum eiaticiat. Quod etiam Aristoteles 26 I robi. sectione si didit. Perinde itaque ab aere crasso, se humido accideare, qu M ab aqua, in qua res conspectae maiores vide tM.Ae huius quidem rei duplicem causam Alexanderassem una subtilior est altera sensui magis expolita. Videntur inquit omnia maiora,& per aquam, Ie per hii midum aerem, quoniam sim percras, ius, minusq; perspicuum medium cernuntur, remissius atque obscurius
cernuntur. Q is autem ita videntur, aspectus quasi procul sint, diiudicat. Quin enim quae procul cernit, o scurius quam si propὰ essent,conlpiciat,ob consuetudinem ei licitur,ut etiam ea, quae obscurius conspicit, quas procul sint, conspiciat. Atqui politum est an loquodam ad pupillam constituto, quae cernuntur videri, eumaiora quidem maiori angulo, minora vero minori idcii.
179쪽
Idcirco & eadem procul conspecta minora, quam prope apparere, quoniam videlicet , linea re conspecta ad pupillam recte linea ducimi Pr, a maiori semper intem uallo minorem augulum ei ficiant . Cum igitur aliquid, quia propὰ lii, de prope conspiciatur, maiori angulo cem
natur , quod autem obscurius videatur,imaginem pra bet , quasi ex multo interuallo cerneretur, maius, amsit conspectui, apparet, propterea quod si vere ab illo
interuallo cerneretur,minori prosecto angulo cerner tur. Haec prior causa estiab Alexandro allata, cur res, quae per aquam & acrem crastina cernuntur, maiores
appareant, quia videlicet cum prore interdum sint,itaque angulis magnis cernantur,quasi tame longe distent, apparet,& cum e quae longe distant, minora videatur, coniicimus iaec quae ita remota videntur, lono maio- ratae, qu m videamur. Sed haec Alexandri ratio non
videtur docere, cur res adseruimn maiores apparean imo vero minores videri, qUia obsori S ccmamurtaratione tamen colligi, maiores, quam videntur,ese. Praeterea iri maiores ab eo interuallo, ex quo nobis eo
spici videntur, appar Are., qx M si re vera ex eo intem lio cerneremur,& ob hoc quidem puto ab illo allata est, Altera magi sensilis c ausi est, . motus resentis in eo ,quod perspicuum: aboest, cum humidum fuerit. ci cramina, tactus dist unditur, non secus ae in humidipribus, di crassioribus canis atramentum landi conspicimus.Necessario ipitur re elusinodi tum maiorem, tum vero obsciarius videri. Quomodo & soni per humidiorem aerςm excitati grauiores audiuntur. Id vero etiam
eo signo intelligi,quod orientis Solis radi j disiecti,& supra terram sublimes elati , vixque& Ol re ad terram iuit, pluviam iuturam declarent, utpote ab aere humuiliore aifuisti. Ac si a liis Solii id accidit, multo magis O crum speciebus, di motibus accidere, ut ab aere hu do spargantur & dii liciamur , quo videlicet radiis illi sitim im illiores. Cum igitur id ita em quae cernitur, maiorein ne satio vitiari, quominio & Sol δε r liqua astra orienta, ct ιά cidentia apparent, per aerem videlicet humidu de crassunt c ii pecta, quod minime iulis in meridie, aut mediu in coeli locum tenentibus ereni mirum nitido & puto, eucnit. Atque haec altera causa est, magis quidem, quani prior sciasilis, sed qus tamen rem propositam non doceat, si radiis ab ocillis ex mxibus aspectum fieri, quod Aristoteles hic ponit, tene mus. Nisi quod motibus, ii re, quae cernitur,sactis tributum est, liliici videlicet a perspicuo humibo do Gaias radiis aspectus tribuamus, cesque in eiusmodi humido medio dicti indi i utamus. Idem enim accidit,
rem videlicet,quae cernitur,maiorem apparere. Ab aqua autem maximὰ re lectitur, est' ab ea etiam magis, quae eri incipit quam ab aere.Q Uue enim pamtium , ex quibus concretis gutta oritur, magis, quam n
sela speculumsit necesse est. 2Joniam autem perspi
ou es anteaq; etiam dictum est, in eiusmodi specutis coloremsuum apparere , figuram xero non apparere, necesse est, cum pluere incipit, ramque aer, qui in nubibus inest guttas comoescit,nondum tamz pluit, si sol aut aliud quidssendidum ἡ regione fuerit, ita vi nubes sinculum eua
dat ac refoto ad idolemtidum quod reginaessa colorem, non gur apyparere. Cum autem Podque ram
speculorum exiguum sit, O aspect-- Hiat,magnitudiras vero , qu ex omnrbu, illis existit, continuatio videa--,ctantinuata magnitudo ciusdem coloris appareat neces
ip scolorem impartitur. Quom mi ititur Me ρομα
Ocnire,cum Soler nubes hoc modo se habuerint, nossis inter ea positi finximus, si reflexionem aliquid apparediit. A id, tum, O non aliter his habentibus arcus os recentatur. Torspicuum igitur est, arcum aspectus refexis nem Solem versus isse. Aspeetiam At ab aere,&ab aqua, omnibusque leuibus corporibus reflecti sumpsit: quod eum in aere iam declarauerit, in aqua nunc docet,& ab ea non selum, igenita est, sed cum fieri etiam incipit, magis quam ab
aere, eum referri docet: siquidem nubis paries, ex quibus concretis guttae oriuntiir, speculi rationem magi qliam nebula, aut aer obtineant, utpote densiores,di . lreflectendum aspectum accommodatiores ad is si mpus de declaratis arcus ortum explana eo tamen prim repetuo, iii antea letiam tradidit, in speculis elusinodi paruis colorem solum, non item figuram apparere, de cum unumquodque eorum ob paruitatem aspectum es fugiat, quia tanae cohaerent, continuatam quandam ex
illis magnitudinem videri existere, que eiusdcm coli ris videatur, uno videlicet speculo, ei, quod proximum est,colorem suum impartiente. Quae cum ita se habeat, inquit, si cu pluere incipit, taq; aer in nubibus coclus iis, in guttas co crescit, nec dum in gutiae decidunt, Sol ut
aliud quid si endidum, veluti Luna, aut aliud sydus si ilgesi regione posta suerint,ita ut nubes illa, quae in mittas concrescit, spe tu fiat, aspectusq; noster ex eos culo ad illud splendidum reflectanis, illius sipiendi dicolore,non item siguram, ob speculoru paruitatem necessariis apparere. Atq; cum hoc fieri positi, nihilq; impediat,quominus interdum Sol, de nubes eiusmodi in pluuiam concrescens, eum ἡ regione situm habeant, nosque in medio illorum positi simus, ita via specillo illo ad Solem aspectus noster reflectatur,si id contingerit, Iridem quam arcum vocamus, apparere, de eum quidem Sole, nube,de aspectu aliter habentibus non apparere. Itaque
id quod sumptum fuerat, perspicuum ese, Iridem videlicet ex refectione existere.Haec autem, quae tradit, Omnia plana sunt, de maina ex parte superius explanata, potissimum, quae de speculis dicuntur. Illud etiam manifestum est,arcum tum solum nobis apperere cum nobis in medio positis Soleὰ repione nubis seerit, quae in
pluviam concrescere incipiat,ita vi in eadem recta linea Solis aspectus Se iridis centrum habeatur adeo oriente tantum de occidente Sole apparet,quo sies tempore medium locum inter ipsum 5e nubem, quq specilli trabeat
rationem, tenere, de non alio nos possumus. Nam quanquam aliis etiam temporibus inter Solem dc nubem ii
teriecti esse possumus, illa tamen speculi rationem non habet.Veluti si nubes medium coeli teneret, Solque infra hori Zontem E regione esset positus,medij quidem inter utrunque essemus,sed speculi munere nubes non sungeretur, nullis ab ea aspectus nostri radiis ad Solem obteris interuentum reflexis . Quin de nube ad Solis lat ra posita, virgetricolores apparent, sed tamen arcum nunquam expressit.Non etiam nube, aut in pluviam cocrescere nondum incipiente, aut incam prorsus conuersa Iris apparet, sed tum istum, cum in eam incipit mutari. Nihil autem refert, utrum fiat, cum incipit pluuia, aut, cum eadem desinit,quoniam guttis exiguis, quales sunt,quae initio E nube orti itur, pluuia terminatur. Q uoniam autem Λristoteles nu um de monil ationem. inprobet, arcum ex reflexioneine ratione speculari exiit
re, vicitur inerre, nisi quod Um videatur, cum nubis
180쪽
t lis ita ad Solem sta suerit, ut specillum esse, Ac aspectium reflectere valea ,sueront alii, qui demonstrare
enixi sun . Ac primum quidem Pirilip x Platonis familiaris, qui ut Alexander meminit demonstrationem inde sumpti t. quod arcus ad easdem partes, ad quas &aspicientes, commutetur, quae proprietas est eorum,
quae in speculis apparent. Nam qua recta, de ipsa per se, non in specillis cernuntur, contrarium omnino sacere videtur: ut si qui aspicit, ad dextra se reserat,id quod aspicitur, ad la ui videtur inclinare, aut si ille adlxua,
hoc ad dextra e confert. In speculis contrarium euenit. Qui enim imaginem in speculo intuetur. ad laruam inclinat, ad eandem quoque partem ipsam in amnem cernet commutari, quod ipsum eueniet, si ad dextram si conserat. Cum igitur idem in arcu eueniat, ratione
speculari apparere, nec aliquid verum in nubibus esse Philippus monstrauit. Geminus de Aelius adiicerunt, aliud quoque in arcu obseruari, quod rerum, quς in speculis cernuntur, proprium est, arcum, nobis versus eum
proficiscentibus, ad nos quoque accedere videri, nobisque ab eo discendentibus, eum similiter retrocia re. Cuius contrarium in his euenit, quae tecta de per se aspiciuntur. Posidonius demonstrationem inde duxit quod, si ullus esset re vera in arcu color, nec ratione speculari appareret, permaneret, Ad quo propius ad nos
accederet, eo manifestius cerneretur, cum tamen secus eueniat: siquidem eius imago, cum ex longinquo clara sit, interit, cum e vicino. est ventura: Potin vero A eo monstrari, quod, celerrimξ nascatur, nec minus celeriter aboleaturiquod rerum in speculis visarum maxilis est proprium, cum nihil tam cito reddatur di sat, abeatque, quam imago in jeculo. Item quia totus si mul nonnunquam si, & totus simul interit, quod proprium est speculi. Desinit etiam arcus, si Sol obet satur nube alis oppolita, ut 'eius imaginem esse in nube intelligamus: quod inde etiam intelligiti ir, quia nunquam maior semicirculo apparet, de qita eo minor rit, quo altior est Sol: quod, quemadmodum a cidat , postea ostendetur. Sed sint, qui hanc sententiam nitantur infirmare t tum quia nihil littam dissimile, quam arcus& Sol, cum in arcu nec Solis color, nec figura appareat, nec magnitudo: tum quod mill e nubes culi similitudinem habeant, cum per illas in montibus
ruri transeamus, nec tamen in illis non conjiciamus.
Preterea quia, oporteret singula stillicidia singula, S lis imagines exprimere t illorum enim contiguitatem nihil impedire, quando & specula parua, s iungantur,
imagines suas seiunctas exprimant. Quod etiam istillarritius cadunt, quam ut conspicere solis imaginem po sint. Quod rursus specula non pelluceant, nubes pellu ceant ulla densa sint, he rarmilla eiusdem materiae tota, hae e diuersis temere compositae. R diu non cohaes irae. Ne o sonu solis ignei coloris nubes videamus, v nihil prohibeat hos quoque colores in illis cerni, quanquasseculi im non sint. Verum dissicile non est hali e rati nes diluere. Primum quidem salsum est, Solis colorem in arcu non apparere, Apparet enim et li non purus, quippe qui in speculo colore insecto, hoc est, in nube nigriori exprimatur. Dieti m autem antea est, corporis splendidi colorem in specillo puro purum apparere, in eo, quod colorem aliquem habet, colori it i admisceri. Ita colores arcii; cx admixtione coloris Solis, Ac nigredinis nubis, ut post docebitur, exilium. Nubes autem
etsi speculi , quod figuram Se colorem plane expriinat, T E O R. A R. 17 a
simili: udinem non habeant: quoniam tamen radios re seciunt, ct colorem aliquem eius corporis, ad quo i reflectunt,repraesentant, sycculi aliquam obtinent ratione Ita necessie non est, ut quis, ni ii oculis male assecius, oca cciii debilitatus, cpialis erat Antipheron, in mi secernat. Sed nec oportet litigulastillicidia lingulas Soli
imagines seraesentare, quod ad sensum adeo exigua sint, ut per se de separatim nullum eorum Solem repta lavet, sed continuata duntaxat ,& unum voliati specu tum magnum facientia: quo tamen,*lia ex illis exiguis disiuni is costasicolorem duntaxat exprimit. Parua autum specula seiunctis ς imagines reddentia, ad sensum indiuidua non sint, ideo illas seiunctas reddere vallanta Nec tam cito stillicidia illa decidunt, quin aspectus nostri radios queant excipere,& ad Solem illos resectere. Et quanquam qu am decidiat, alia tamen statim con-
uuntur, quae id ipsum repraesit ment, que Cada, Odum si speculo, uno si blato, aliud statim in eiusto rumponeretur,eadem prorsus imago exprimeretur. Nec vcio nubes omnes pellucent, imo quae radios renectunt, de se sirim, A sydera saepenumero in cultam sunt. etiam nuhes eiusdem materiae, quemadmodu de specula, quanquam non diu cohaesurae, quo tamen tempore coli rent, speculi naturam habentes. Nubes autem, pia in ortu Solis rubrae apparent, tu es fumo a terra ascendis te, de illis admixto, tum ex radiis Solis, qui eas peru dunt, tum vero etiam ex aliqua reflexione colorem cum nanciscuntur. Atque hine necessarioinon fit, ut omni, . qui in nubibus color apparet, eo modo exillatisque potisiimum, qui certo ordine, certis temporibus, certa figura exprimitur, quales sunt arcus colares. Arcum ergo seu Iridem ex raulexione, de ratione speculari existere, integrum manet. Atque nihil interet , v trum ex aspeeius nostri ad solem, ut hic dicitur, an ex
Solis rad rum ad aspectum nostrum Quae Aristotelis
vera est sententia reflexione apparere eum dicatur, Gquidem utroque non ex reflexione existit. Q irca Osese aduersio semper orituri. corona a rem circa ipsium, est quanquam νtruoque restola eii, arcus tamen colorum νarietate dis eri. Haec enim pudem
resterio ab aqua O nigro, σε nginquo es tur: illa Nero/propinquo, ab aere, qui natura est candidiori. autem splendidum est, in nigro,aut per nigrum nihil enim interest9 uiceum apparet. Quod in , De ex tragnis viridibus accensio intueri licet, quemadmodum rubram staminam habeat, ρ terea quod ignis, qui splendidus est candidus, multo fumo admixtus sit. vi metii
Solper caliginem um p iteus apparet. Q vapropter arcus resterio prima, talem habere videtuν colorem, utpote ab exiguis guttulis ficta reflexi et Coro alit reflexu minivi. De aliis vera coloribus pactea dicemus. Non quia arcum ex reflexione existere dictum sit, ideo aduerib Sole redditur, nec quod aduerse reddatur, ex reflexione propterea existit corona .n. seu Area ex reflexione apparet, mrs tamen Soli aduersa non est,
sed circa, Solem verumex eo quod dictum est, si nubes ἡ regione Solis posita fuerit, in q; in miaio illorum aliquid apparere, reamq; Ae nonaliter se habentibus, arcum existere, nunc colligitur . ipsum arcum aduerso Sole semper fieri,no autem circa Solem, quen admodum corona. uod quare non contingat,partim supra, cum decorona a retur,explicatu est, partim in veruis,quae sequuntur, explicabitur. Sed cu arcus o regione Solis si corona circa ipsum, utrunque ex retarione ait existerαF.Vicometisu'Metto. α occu a