장음표시 사용
201쪽
nem Apostoloriim aut i nctorum Patrum corpus Domini vocasse Antitypum, seu typum ac figuram. Eodem sensu Anastasius Antiochenus coua Goetianos ii gat vi quam apud Patres dictionem illam comperiri. Negat de Tlieophr lactus non semel locutioni Christi de Coena, aut rei Eucharistic eam vocem conuenire,in ea scilicet intelligentia, qua tribuebant haeretici, ut innueret lytum ac nudam figura. Propterea doctis quibusdam videtur quibus assentio, expositionem quae Nicenae
synodo & Damasceno ascribitur, de dicto Baslij actis illius synodi & Damaseenilibris assutam suisse a sciolis aut malevolis quibusdam: quod credibilius esse putat Besai io, quam Basilij liturgiam postea fuisse vitiatam,in qua de Anti typo post co-secrationem si mentio: nec illius liturgiae sensus patitur, ut quae de Anti typo dicuntur, praeisse potuerint consecrationi. Quinctiam ipsemet Damascenus eodem
in libro sito explacat Antitypum corpori Christi attribui, no quia designet inanem figuram,aut quod corpus Christi absit ab Eucharistia, sed quia respectu eiusdem
corporis in coelo siti sit hic nobis antitypum de exemplar correspondens ita ut D mascentis recuset audire vocem hanc pro vacua figura, ob Idque non verisimile credidisse ita a Basilio usurpatam. Quocirca Graeci omnes conueniunt sc totum sacramentum,in eoque corpus Christi sic vocari,per comparationem ad corpus in
passione, aut in coelo, aut alias visibile ac sensibile, nec ulla est illis nominatio de corpore in Eucharistia familiarior. Quid vero ea vox proprie tignificet, dissicultate non caret. Sicut enim in compositis praepositio es ambigua est, ita & Antitypum ex ea compositum. Illa vel Pro, vel Contra denotat: ita Antitypum aut pro reipsa cui attribuitur, aut pro opa osita 5 corressondente simili tudine & fgura, siue una cum similitudine res inlit sub alia conditione, siue non, scd sit pura figura. Sic Grammatici nominant Antitypa,imagines quς relucent in speculis&rcueri,
rationibus vocum. Deinde cum de corporibus agitur, Mathematica corpora vocant Antitypamon quia non sint, aut quia non existant, sed quia sub tactum non cadunt, ut Physica de naturalia, quorum respectit ita appellantur. Quid est, inquiunt, , ,τι-M ω . id est, quod est, sed non cernitur. Itaque Antitypumpassive de active sumitur:illo modo, pro re figurata,istoiro re illam significante,sicut apud nos exemplar tam rem originalem passiuὸ dcsisnat,quam rci o iginalis imagincm corresponderem. D. Petrus baptismum appellat Antitypum, si-- gnificatione Passiua,quasi praefiguratum diluuio,& diluuij typo ac figurae oppositam ac correspondentem veritatem. Contra ad Hcbraeos active manufactum tabernaculum vocat Antitypum coelestis&veri, quia ipsum repraesentaret. Beeta ad dirui in Petri annota trium de antitypum in idem redire: sed quam inique,textus indicat, & communis usus scripturae ac Christianorum,qui noui Testamenii sacramenta nusquam typorum nomine esserunt, sed veritatis siguris antiquis oppositae. Patres itaque vocant, non panem ipsum & signum, Antitypum, sed ipsi im- met corpus Claristi cum signo, triplici de causa: Passive, quia sit figuratum &exemplar, cui correspondebant omnes antiquae figurae de Claristi corpore, ita ut Eucharistiae conueniat Antitypum ea ratione, qua competit baptismo apud P
trum 1 Tum etiam, quia Eucharistiae ceremonia visibilis ac ritus repraesciit et vertitatem passionis, &ei correspondeat: atque ita corpus & sanguis cum signis acti-uὸ repraesentant & sunt Antitypa corporis passi & sanguinis cffusi, geruntque
imaginem passioni correspondentem : quomodo etiam sum Antitypa corporis veri &visibilis quod est in coelo: atque ita congruunt cum si ni scatione acti-ua Antitypi, qua utitur Apostolus ad Hebraeos, hoc uno i mellecto discrimine, quod manufactum tabernaculum, quatcnus nud una signum, reserebat coelestia: in
202쪽
in Eucharistia autem non nudum signum , nec nudi signi perceptio gerit similitudinem de imaginem corporis visibilis in coelo, & fruitionis qua potiuntur beati : uti facit ei utilem corporis in signo praesentia Δ participatio, quae etiam alio modo Antitypi merentur appellationem ex Grammaticorum legibus: quoniam licet corpus & sanguis in sint Eucharistiae, quemadmodum dc in coelo, non sunt tamen hic conspicua sicut ibi His tribus modis .i Magno Dionysio, NanZiarm .eteno, Theodoreto, atque aliis Graecis, obseruabis Euch tistiae Antitypum tri bui, nusquam autem, is propius inspicias de attendas, pro puro signo & fgura : imb nominatim a Theodoreto dicitur ipsa Eucharistia typorum ac figu- σω, Arimi
rarum archetypus. Dubitatur de Macari j AEgyptii loco, qui habet: In Patrum
cor non ascendit suturum, ut in Ecclesia offerretur panis & vinum, Cl. πυα - αι: suturum ut qui participarent Ue visibili pane, riε--χως carnem Domini ederent. Panem hic aiunt nuncupari Antitypum, pro figura ac signo repraesentante, & non exhibente. Verum s lic interpretamur, cur in mentem Patrum venire no potuit talis oblatio, quae apud ipsos erat in v si panum Propositionis, & aliarum rerum, quae Christi carnem S: languinem futurum monstrabant,& cum in sitia oblatione panis &vini Melchisedech idem ipsium praenuntiarit 3 Oportet itaque a Macario intelligi oblationem non puri panis & vini, quae
apud Christianos nec fit, nec carnem de sanguinem Christi, si fieret, moniti ret, cum in oblatione illa nulla esset conuenientia panis & carnis, uti esse potest quaedam in manducatione panis 5 carnis, nec oblatio panis carnem pr prie repraesentat, scd oblationem carnis, cuius est commemoratio. Verum sciam panis & vini oblatione statuatur inesse carnis de sanguinis Christi oblatio, talis quidem in cor Patrum non ascendit, nec similem apud se viderunt:& ca vere erit Antitypum carnis passae, & oblatae a Christo, ac sanguinis effusi: erit, inquam, Antitypum active passonem repret sentans: eodemque modo sacrificium nostrum in pane de vino dicitur a Chrysostomo Antitypum & exemplar passionis, Verum chri, Idib. ij. tamen ac plenum Christum continens. Quinctiam in cor Patrum ascendit, ut qui
Participarent de pane, ut de Manna, de Christi carne spiritaliter ederent, si panem hic ceperimus pro sola figura. Omnes enim ait Apostolus j eandem escam spiritalem manducauerunt: sed ut caro Christi initi sibiliter in pane visibili manducaretur, Patribus suit incognitum. Hic certe Macarius more veterum Christi
norum spiritaliter opponit visibili panis serimae, ut alias disputatur in Repetitione sexta de alibi. Quoniam vero maius negotium aduersari j cxistimant se nobis facessere ex Aligustini regula, & aliquot locis ab eo desumptis, quid veri sit,
inuestigemus. Fatemur ingenue scriptum ab Augustino, plemnque seri, ut sacramenta earum rerum nomina suscipiant, quarum sacramenta sunt, vel propter quanda similitudinem,uel propter quandam cssicientiam Notemus imprimis non generalem ab Augustino regulam sanciri,cum plerunque ita accidere dicat. Id ve--μ rotam parum est frequens in scriptura, ut aduersari, vix unum edere possint indubitatum exemplum, maxime de re Eucharistica. Oppositum vero in eadem scriptura,& in Patribus frequentissi inum inuenitur, ut nomine signi res significata 'enuntietur, quemadmodum nomine panis caro Christi ab Hieremia, & a Chri- sto apud Ioannem,&Paulum non semel ponitur, cum dicitur Mittamus lignum in ' panem eius:&, fgo sium panis vivus:&,Qui manducat ex hoc pane, vivet in aetem num: S ,Qui manducauerit panem hunc, de biberit calicem Domini indigne reus' erit corporiis & sanguinis Domini, non diiudicans esse corpus Domini. Ita Ter- , tullianus ait, Nesciet virtutis quis sit ille panis, qui ante cibum a nobis sumitur, ιι rona mili m
203쪽
aut non credet esse qui a nobis dicitur: & aegre is nimias quicquam de pane nostro in terram decuti: ubi corpus ipsum nomine panis extulit, ut alias solent Patres, de quibus in Transsubstantialitatis Repetitione. Quod si Tertullianus per panem tantum sacramentum yanis intelligeret, facile id credidissent Gentiles, necqui c-3uam fuisset periculi id illis effari, nec iudicassent Christiani tantum piaculum, siquid de ipso in terram excidisset, cum in ablutione baptistat aquam ipsam sacramentum Spiritus cincti sinerent in terram eflluere .Piopterea Augustinus corpus Christi dixit, quod Tertullianus panem vocavit, cum eadem de re sermonem haberet. Propterea Cyerianus & Theodoretus regulam esse reciprocam agnoscunt, ut in sacramentis signum pro signatare,& res signata signi nomen accipiat in veris sacramentis. Si igitur aduersari j generaliter concludunt rei significatae ii men perpetuo interpretandum tro signo, scripturas omnes refragari respondebimus: adeo ut vix unum exemisum in scripturis expressum edere possint. Ideo cauit Augustinus generaliter regulam pronuntiare: quam cum reciprocam esse
negare non valeat aduersa ij,sicut cotendunt nomen corporis, quoties occurrit, ex
regula collocari pro pane, ita ex eadem contendemus panem Eucharistiae, quoties legitur, totics pro corpore Christi vero interpretandum esse: Idque faciemus m tori iure quam ipsi, quoniam plura de scripturis & Patribus nobis in eum finem suppetun t exempla, quam ipsis, atque ita contentiosum funem ducemus. Quanto satius est nec regulas, nec patres repugnantes longius abripere, atque omnia ex veritate moderari: ut siccernamus ex adiunctis, quando panis nomen seu sacramentum corporis, aut cliam ipsummet Christi corpus significet, quod idem statvcndum est de corporis voce : & interea concedamus aliquando unum pro altero capi, vel propter similitudinem quandam & conuenientiam, vel etiam propter inrimam duarum rerum ad unum effciendum sacramentum copulationem : non tamen ob id generaliter inseramus cum aduersariis, unum pro alterofoni, quoties intemenerit. Non modo autem non applicatur ab Augustino regu- illa vibi,cui eam destinant aduersarii, sed nec omnino applicari potest. Ex ea enim conantur locutionem Christi, Hoc αὶ corpus meum, sacramentalem reddere,
Ut corpus pro pane tantum a Christo prolatum fiterit propter aliquam similitudinem. Absit ea mens ab Augustino, qui proprie locutum Christum de sito corpore alibi cos attit : imo ratio quam pro regula stabilienda tradit A ligustinus, locum habere nequit in pane, ut pro eo corpus in oratione Christi sumatur. Panis enim existentia &substantia nullam similitudinem gerit cum existentia naturalis corpo-
ris Christi: gerit quidem cum mystico, quia scut panis ex multis granis conii,
V. m. tur, ita corpus Cirristi mysticum, & panis proprietas ac virtus ad nutriendum quid simile ostendit cum virtute corporis Christi ad nos alendos, sed substantia & existentia utriusque nihil habet commune & simile. Ob id una alterius non potest esse sacramentum, nec corporis existentia constitui pro panis substantia. At in locutione Cluisti pronuntiatur de rei existentia & substantia Hoc essi corpus meum : cui nulla similitudine respondet panis , ut illius appellatione veniat intelligendus : multo vero minus corpus pro nobis traditum &immolatum panis loco dicitur, qui in sua natura aut naturali proprietate nihil assine monstrat cum Christi passione. Non inficior quin natura panis si maneret, sicuti & illius accidentia , possint haberi pro signo & figura corporis , quatenus sunt in Eucharistia , sed alia ratione quina ex similitudine, nempe ex Operimento , quo indicant illud corpus abditum & secretum. Sic in baptismo aqua quidem in sua natura sacramentum est gratiae spiritalis , non
204쪽
quia similitudinem teneat cum illa, sed quia in facto ablutionis eam continet de tegit. Sed ex similitudine non ipsa aqua sacramentum est, sed ipsius aquae ablutio, quae est eius proprietas, propter conuenientiam quam resert cum ablutione sipiritali, est sacramentum, qua iter ab Augustino in illa epistola ad Boni facium describitur. Idcirco ibi non dicitur, corpus immolatum pro pane collocati propter similitudinem, sed passionem, resurrectionem, immolationem assita
mari de figuris, signis, de similitudinibus illarum, ut de immolatione quae fit in Eucharistia, de die anno passionis de resurrectionis, quia similitudinem illarum
exhibent & imaginem. Tantum vero abest, ut Augustinus corpus immolatum pro pane afferat, ut exprimat pro immolationis similitudine & repraesentatione, quae in Eucharistia fit, constitui, quae verum Christi corpus ibidem prius existere desiderat. Corpus ergo Christi verum ex Augustini intentione, & ratione sacramenti, de qua tum inquirebat, non ponitur pro pane, nisi quatenus aliquam cum illo similitudinem praebere potuerit: ut etiam idem corpus enuntiatur pro omni re, actione, proprietate, quae aliquam conuenientiam cum ipso corpore &eius qualitatibus ostendit, nec excluditur ipsissimum corpus, quatenus existit de sacrificatur in Eucharistia: quod eo magis erit sacramentum suimetipsius, quatenus fuit immolatum in cruce, prὁque eo existente & immolato in Eucharistia tanto verius assirmatur & ponitur immolatio crucis, seu corpus immolatum in cruce, quanto maiorem de expressiorem imaginem crucis prae se fert quam panis
sub quacunqne proprietate.Nec obest quod Augustinus contra Maximinum est, oportere sgna aliud existere, & aliud significare: quas fieri nequeat, ut eadem res, seu corpus Christi in Eucharistia, suimet sit signum & sacramentum. Nam
eadem substantia suimet est figura de signum, sed sub alio modo de proprietate: vi substantia diuina sub proprietate qua est in filio, est figura eiusdem substantiae sub proprietate qua est in patre, de nihilominus permanet eadem substantia: sed
alia dicitur existens in filio, de alia in patre, propter diuersas proptietates exibstendi, quas Augustinus vocat modos, cum ad Bonificium scribit esse sacramentum quodammodo, id est, sub aliqua consideratione dc proprietate: atque ita rem candem scriptura de Patres vocant aliam atque aliam, quoties subit alias proprietates de modos. Fallunt insuper aduersarij in applicatione regulae, quam ab Augustino acceptam serunt. Non enim agit de sacramentis proprie nuncupatis, quibus aduersatij illam , commodant,quq signa sunt effcacia rerum signatarum, a Deo institu ta,cuiusinodi aestimari non debent dies sisti passionis de resurrectionis, nec ablutio baptismi relata ad sepulturam & mortem Christi, de imago sacri scij in Missa relata ad sacriscium crucis, quae signa sint tantum nuda, quae propter similitudinem nomina rerum signatarum recipiunt plerunque. Id vero non asserit
de sacramentis proprie sumptis. Quod si quid attigit de ipsis,aduersariis maxime
incommodat. Augustinus itcni permutationem illam nominum seri cognoscit Iter escientiam, comparatque sacramenta cum suo fine de fructu, tanquamini cum suo effectu, illaque sortiri nomen sui effectus ostendit. Sic exprimit baptismum dici sacramentum fidei, quia nos fideles facit: tumque sacramentum non pro solo signo capit, sed pro toto composito ex signo atque re quibus costat. Idcirco ait baptismo nos sine peccato sepeliri cum Christo: ubi baptisini nomine
externam atque internam ablutionem comprehendat necesse est,cum utraque nos
fideles esciat, de cum Christo sepeliat: quibus subiicit Augustinus sacramentum corporis esse quodammodo corpus Christi. Certe ut Augustini sententia ista conueniat cum superiori de baptisino, oportet sacramentum corporis pro toto sa-
205쪽
cramento, specie panis ac vero corpore Christi constituto, & dici, atque esse qui dammodo corpus quod esciat:quod tum certe my llicum interpretari decet non naturale,quia non huius sed illius Eucharistia sit effectrix. Nam sacrametum dignὁsu: ceptum nos inserit corpori Christi mystico, de illud operatur, non autem nat rate quod intra se continet. Augustinus itaque propter duas rationes sacramenta quaevis de signa docet nomina rerum signatarum obtincre posse, aut propter similitudinem,aut propter esscientiam, duplicsque illa ratione subiicit Eucharistiam, seu corporis iacranactum, corpus Christi esse quodammodo. Quatenus enim immolatio fit &sacrificium in illa,tum propter similitudine, Eucharistia corpus Christi immolatum censetur: quatenus vero nos viait Christo,&sumpta corpus mysticum coagmentat,propter essicientiam illam quodammodo coitus inysticum dicitur. Hic sanus est ac rectus Augustini sensus,a quo quam longe aberrent adhaed
rij, ex inspectione textus iudicet lector. Ad intelligendum Augustinum, & regula, magnam lucem affert Cyprianus: qui post quam disseruit de effectis Eucharithiae,
quibus nos Christo,& inter nos copulat, quaerit cur carnem de sanguinem propriis i ΟΠ manibiis sub pane de vino Christus tradiderit Apostolis, & eandem carnem atque eundem sanguinem propriis manibus in propria specie exposuerit militibus crucifigendum. Respondet ita egisse,ut demonstraretur, gentibus idem esse pane & carnem , & vinum ac sanguinem, atque in unam reduci substantiam: Quaerit postea, cur pani carnis nomen tribuatur. Respodet id fieri duabus de causis:Prima, propter intimam rerum coadunationem. quia, inquam,paniis & caro, vinum de sanguis, significantia & significata in unam redigerentur essentiam: Altera,vt ostederetur umce panis & vini signum tantos parerent effectus vitae de coniunctionis cum Christo,& inter nos:quia nempe panis cssicitur caro, de vinum sanguis, ideoque parem vim habent in sacramento cum carne de sanguine quibus coadunatur. Hic Cyprianus negat seorsum de separata panem de vinum sibi vedicare carnis de sanguinis v ces,quamuis eorum sint signa, sed non nisi coadunata, ea dignitate honestari. Α-lias autem rationes producit quam Augustinus, cur mereantur ea nomina: Vnam, propter intimam coniunctionem, alteram propter cffectiam. Adeo vero abhorret ab aduersariorum opinione, quibus placet panem & vinum corporis de sanguinis appellationes possidere, quia earum sint signa, ut nolit prius ita nominuri, quam propriam amiserint substantiam, de in canae in cum carne dc sangui
inred, ne peruenerint. Certum quoque ex lectione textus almi de Theodoreto , ab r eo scin approbari Cypriani doctrinam, cur symbola eodem censeantur nomine cum corpore δ: sanguine, nimirum propter inlcmam duarum rerum, quibus sacramentum constat, copulam, quae tam archa sit, ut una alteri suam nomenclaturam communicet. Idem perspicitur exTheodoreti intentione,tum disputantis contra Eutychen,a quo defendebatur humanitatem Christi transisse in diuinitatem,ob Idque dominum gloriae etiam cum crucifigeretur, ab Apostolo credi addebat: cui ut satisfaciat Theodoretus,ait nihil mim, si homo Christus Dominus gloriae honoretur,cum ea sit lex rerum coniunctarii inter se, ut una alteri vocabuluiuii comunicet, datque exemelsi in ipsa Eucharistia. Vnde cernitur a Theodoreto, sicut a Cypriano, no propter significationem nudam pani corpus Christi attribui, sed propter coadunatione. Apparet quidem Theodoretis, non cum Cypriano vniatate essentiae in sacramento agnoscere:sed nihil modo ad re. Vnus Cy rillus patrociunari aduersariis videtur, a quo coceditur, Mana pane An elor si spiritale nucupari, i, is oriri quia huc significaret. Sed nec nos reluctamur,quin id apte cotingat,sicuti cotra rese V significata saepius nomine signi exprimitur: sed no inde Cytillus regulam condit ut quoties
206쪽
DE VERITATE E V CHARISTIAE. pi
quoties paniis Angelorii legit: ir, pro Mana sumatur, quasi ita postulet sacrametoi uregula Nihil horum quicquam a Cyrillo extorquere poterunt: multo vero minus ut orationem Christi, Hoc esse corpus meum, in figuram transferat, de cuius veritate contra Iudaeos o Arrianos tam acriter pugnat. Verum ut ex adiunctis facile perspexit Cyrillus, quando panis Angelorum pro Manna vocatur, sic ex iisdem annexis licet coniicere si quando corpus Christi pro pane eius figura constituitur, non autem scriptura aut antiquitas patitur, Vt ubicunque apparuerit corporis vox, panis vicem putetur tenere Colligamus igitur in consesso esse apud Patres,in negotio
Eucharistiae corpus Christi pro pane rarius inueniri: quia hic illius sit figura, non sol una autem,sed quia corpus panis substantiam absumpserit, di utraque in vinitatem substantiae abierint, sicque unita unius & eiusdem causae eis cientiam acquirat, eandemque significandi rationem & repraesentandi propter aliquam sinistudinem, quibus de causis longe usitatius panis pro ipso met corpore ponitur. Vrgciat aduersarii planiores locos ex Augustino, in quibus Christi locutionem volunt expresse in figuram corporis verti. Adimantus aduersarius legis & Prophetarum, pugnare vetus de nouum Testamentum asseuerabat, quia illud potestatem in ani- . .mam hominis concederet,permittendo ab homine sanguinem ci fundi,quem ani- .mam esse affirmatmouum vero nullum ius aut potestatem homini in alterius an mam relinqueret. Respondet Augustinus non discrepare, quoniam vetus Testa mentum sanguinem animam esse diccrct ex eo quod ipsam significaret, non quodia re vera esset,paremque locutionem in nouo reperiri. Nam Dominus inquit nonis dubitauit dicere, Hoc es corpus meum, cum figuram daret discipulis corporis sui. -- hi, Comperietur Augustinus non ex sua fide demente ita interpretari verba Christi: ζ
quandoquidem alibi tradit proprietatem in ipsis sequendam esse, ut verum sit Christum manibus suis proprium corpus gestoe. Alibi quoque Augustinus di---φIstinguit hoc quod Christus dedit, a figuris & signis nudis, quae non sunt id quod signiscant:& cum panem, quem degustarent Cathecumeni, iam csse ait sacramen- .: tum de figuram corporis Christi, sed nondum corpus ipsum, quod Christus a sedari pronuntiauit. Restat igitur adsensum Manichaeorum Ausustinum loqui, a
quibus non credebatur Christum vero ac naturali corpore filisse praeditum, sed s-gura de imagine corporis : ideoque locutioncs omnes Christo carnem tribuentus explicabant pro figura carnis. Augustinus ex eorum interpretatione subinfert, in nouo Testamento,Hoce Z corpus meum, similem esse locutionem ei, quam de veteri depromebant, eosque iugulat proprio gladio, sicut solebant antiqui Patres Ma cionitas de Manichaeos. Quod vero utramque locutioncm ad sensum Manichaeorum interprctetur, de non ad suum, inde certum fit, quod contra eta adem, pro- prie ac sine figura dictionis a nobis manducari carnem Christi, debilia sanguinem ore corporis in hoc sacramento testetur. Quamuis autem regulam, qua rei signatae nomen pro signo capitur, in Annotationibus ad librum I cuitici confirmet, citetquc ibi, sanguinem dici animam ex illo genere dicendi, vidcaturque tum suam sententiam diceret nil ailominus quia vidit id potius alienos errorcs sapere, quam satis veritatem aperire, non est contentus sanguinem vocari animam, quia illam significet, sed ad synecdochen recurrit, per quam continens affirmatur esse co-tentum, ut anguis esse anima, quia illam contineat. Ac ne etiam pari figura quis deprauaret locutionem Christi, Hoc est corpus meum, in codem sere textu ait vetitum fidisse in lege esiuin ac potum sanguinis: sed in euangelio praecipi per verba, quae Christus de Eucharistia effatus est: ubi sanguinem non a se capi pro vino, nec vinum pro sanguine per synecdoche declarat, scd quamque vocem in sua pro
207쪽
prietate retineri. Ex quo luce clarius patet, nec figuram nudam, nec synecdochen ab Augustino in oratione Christi reponi. Itenuia aduersari j premunt vehementius ex Auaustini Commentariis in Psalmum tertium,in quibus habetur Iudam adhibitum a Christo in conuiuium,quod cum suis Apostolis participauit, in quo corporis sui figuram commendauit & dedit discipulis. Hic inquiunt in de Augustini sententia constat Sed quod hic intendunt aduersarij, pari momento depellimus,&cotra eos retorquemus. Si enim,quia dixit Augustinus Christum commendasse ac dedissse figura corporis, aduerseria bene cocludunt solam & nudam feturam verbis Christi promitti, vicistim colligemus sentire Augustinii a Christo veru sium compus praeberi & demostrari, quoniam saepius exprimit corpus ac sanguinem ipsum,& non figuram. Neque eo in loco psalmorum Augustinus vertit Christi verba in
figuram,aut vertenda sit adet, ut tollatur verborum prohrietas, sed in Coena ait comendatam ac datam figuram corporis. Quomodo vero figura magis potuit commendari, id est, panis ipse, quam si cum illo esse & praeberi ipsissimum corpus promulgetur 3 Alioqui quae commendatio ad figuram corporis iam ante verba existentem per ipsa accedere potuit: Quocirca potius indicat Augustinus verba Christi proprie sonare, & panem corporis figuram quam distribuebat, in admirabiled ignitatem extulisse. Nemo nostrum negat, panis speciem, corporis figuram esse, etiam cum porrigeretur a Christo,& poli verba manere: sed negamus nudam aut vacuam esse figuram,aut talem Christi verbis contineri. Deinde no distinguit Augustinus,quam figuram intelligat,an panis speciem,cuius nullam mentionem facit, an corpus ipsum panis forma obuolutum,ac totum sacramentum, quod in conuiueuio dedit multoque masis quam panis speciem commendauit:quodque frequentius Augustinus vocat similitudinem & secramentum, ac etiam figuram eiusdem corporis,quatenus patiebatur in ruce, aut quatenus in coelo beatos pascit, aut quatenus corpus mysticum gratia spiritali congregat. Cur ergo potius ad panem ipsum, quam ad totum secramentum figuram corporis pertinere confingemus, praesertim cum assuevcrit Augustinus fguram corporis, quae totum secramentum complectatur,panis specie longe commendatiorem praedicare & amplificare3
208쪽
STENTIA CORPORIS ET SANGUINIS DOMINI IN
PROPOSITIO EORVM VAE PRO EXISTENTIA
talent, alburditatum quae nobis, etici sim quae Aduersariis Actiuntur.
O s T verborum fgnificationem, quibus Christus Eucharistiam instituit, in s uaproprietate certissime confirmatam, de re ipsa,atque de existentia corporis ac sanguinis Domini in ipso sacramento disputatio suscipienda est, quod secundo loco initio totius operis huius proposuimus nobis tractandum. Quoniam vero eorum, quae de Eucharistia credimus, veritatem a scriptura maxime petendam demonstrauimus,quq eius institutioncm sert:
ad praesentiam quoque corporis & sanguinis in pane &vino astruendam, scriptura institutionis potissimum ni- timur,eiusque propria significatione, ac rationibus inde ductis, quas in prima Reaer n. ἡ . i. petitione,& in aliis, de corporali ac spiritali esse carnis Dominicae de panis transsubstantialitate,de Eucharistiae asseruatione, adoratione, atque sacrificio ex ipsa scribi tura elicimus, quibus consentanea quae produximus Patrum testimonia,patrocinio este volumus. Quin cliam fidei nostrae suffragari prorsus ostendimus Apostoli Pauli aut horitatem, ad quam repudiata institutione Eucharistiae prouocant aduer- sari j quasi ex ipsa verbis institutionis lucem, seu potius tenebras illaturi. Ea autem Cor i.ω.io.' est: P s quem frangimus, nonne communicatio corporis Christi est Θ Calix cui benedicimus,labia ne participatio sanguinis Christi estὶ Ex qua nec panem esse coreus Christi, nec calicem salapuinem, ab Apostolo asseri contendunt, ut corpus &ianguis ipsis insint,sed tantum cum panis ac vini sesta & sacra susceptione pulici pari de coqoe de sanguine Domini per fidem, idque extra panem & vinum. ιQuoniam Apostolus non agebat de ipia Eucharistia in se,ut antea esterat, sed co- serebat conuiuium sacrum Christianorum cum sacro conuiuio Israelitarum &Gentilium, ideo de Eucharistia in usu&esu tum loquitur, ita tamen ut panem inusii iacro subiectum agnoscat participandi corporis,& potionem participandi sanguinis etiam sine fide, sicut hostiarum manducationem pro si ibiecto habet participationis de altari, quae ab Israe litis fiebat, & idolothyti sumptionem pro subiecto communicationis cum daemonibus, etiamsi alioqui vescens hostiis & idolothyto , fide non adhaereret idolo, aut Israelitarui' altari, ac nihil aliud cogitaret, ori . MLquam vesci tali cibo. Ita sane Apostoli sentcntiam interpretantur Cyrillus Alexan- . non drinus, Theodorctus, Theopnylactus cum Oecumento, post Chrisbsto inum. '
209쪽
Cyrillus habet: Corpus ipsius verbi, quod secudum veram & inexplicabilem uni nem fuit in secit, viviscum est: siccitam nos, si carnem sanctam & sanguinem eius
participemus, omnino viviscamur, manente in nobis verbo diuine quidem per Spiritum sanctum, humane vero per carnem sanctam, &pretiosum sanguinem. Apostolus enim ait:Calix benedictionis, cui benedicimus, nonne communicatios inguinis Christi est: & patiis, quem frangimus, nonne communicatio corporis Christi est 3 quoniam unus panis, & unum corpus multi sumus omnes, qui de uno pane participamus. Sancti spiritus participes ericimur cum Christo saluatore omanium , & ipsi nobiscum inter nos & in unum copulamur.Concorporales vero, sic unum corpus hoc modo escimur,quia unus panis, viati corpus multi sumus. Omnes enim ex uno pane participamus. Corpus enim Christi, quod est in nobis, colli stat nos in unum. Theodoreti vero verba sunt. Panis est communicatio,id est,qui .. sacra mysteria percipimus, nonne ipsi Domino communicamus, cuius & corpus in& sanguinem csse dicimur, quandoquidem unius panis sumus participes - Colligit sane ex Apostolo,nos omnes qui sacra mysteria delibamus, Domino communica
re, quia panis sit corpus cius. Theophylactus vero sic habct: Calix benedictionis,
id est Eucharissiae.Manibus enim cum tenentes,benedicimus ei,& gratias agimus, inqui sanguinem suum pro nobis est adit, ineffabiliaque bona in nos contulit. Non dixit autem μαχη,participatio, scd , id est communicatio, ut aliquid excellentius indicet, summam puta unionem. Quod autem dicit est huiusmodi: Hoc quod in calice, est illud quod ex latere Christi fluxit: & ex eo accipientes communiti l L s. nicamus. Hilarius ad Apostolum alludit,cum ait: Haec hausta & si impia faciunt, ut Christus sit in nobis, & nos in eo Quamuis autem aduersarij a panis subiecto distrahant corporis & sanguinis communicationem,attamen coguntur hic dare ma-
αὶ ἡ .a, nus, ut talem simulent lateri quod negant. Scribit enim Caluinus: Si di eam Pau f U. . sisse,- tum clarius hoc loco exponere, quod subobscure a Christo dictum crat, quis so- 'obrius mihi repugnabit 3 Dominus pronuntiat panem esse suum corpus. Sequitur discipulus,cui certe propositu non est luci nebulas obducere, ac sanciu explicatius iacorporis esse communicationem docet. Hic si consentiat nobiscum, statim lis dita iarempta erit: quia in panis fractione nos quoque testamur communicari fidelibus corpus Christi. Audis ex Caluino in panis fractione, sicut subiccto, communicati corpus Christi. Alibi ita fieri oportere etiam probat hoc textu: Qua ratione dixit Apostolus,Panc in qu cm frangimus, communionem esse corporis. Nec est quod obiiciat quispiam figuratam esse locutionem,qua signatae rei nomen sigmaefer, tur. Fateor sane fractioncm panis,symbolum csse, non rem ipsam. Verum hoc po- sto, a symboli tamen exhibitione rem ipsam exhiberi rite colligemus. Nisi enim quis fallacem vocare Deum volet, inane ab ipsis symbolum proponi nunquam indicere audeat. Itaque si per fractionem panis vcre Christus corpo ui participa- tionem repraesentat, minime dubium csse debet,quin vcre praestet & exhibeat. At-que omnino isthaec piis tenenda est regula, ut quoties symbola vident a Domino is instituta, illic rei signatae veritatem adcile certo cositent ac sibi persuadeant. Quod si quum dicitur ab Apostolo panis stactionem esse corporis Dominici comunic tionem, crcditur in panis perccptione percipi corpus, vel corporis communicatio, quare cum non sollim a Christo, sed citam ab eodem Apostolo estertur secundum
Aduersarios, Panis es corpus meum, aut verius, Hoc est corpus meum, in demonstrato subiecto non concedetur conti eri & cxistere corpus, sicut verba enuntiant, cum
H - -- admittatur porcipi, sicut Verba apud Apostolum significant3 Certe qua proprieta- q- te verbor naut figura panis potest esse corpus, eadem panis ustis seu fractio erit
210쪽
83 communicatio corporis Christi, seu contra. De illo textu Pauli uberius Meruimus c. i li, in prima Repetitione: luem ideo hoc loco libuit lacrum expendere, ut omnes intelligantiaostram fidem de praesentia corporis in sacramento maxime stabiliri ver- is. bis Apostoli, quibus eam peruertere, & institutionem Eucharistiae deprauare dant operam Aduersari j. Hanc eandem fidem nostram roborant analogia similium locutionum cum ea qua Christus utitur quae in scriptura habentur,& differentia quae
inter siguras veteris Testamenti, de veritatem a Christo allatam, ac sacramenta nouae legis intercedere debet, & proprietas atque analogia nouorum sacramentorum, quorum e effectio exigit, ut res diuinas 5 coelestes non tantum significent, vel operentur,sed contineant: coque plurimum conducunt alia, quae de proprietate huius sacramenti Eucharistici sumus allaturi. Postrenab nos in illa fide magnopere confirmant absurda quς incurrunt aduersari j, & blasphemias in quas incidui,
dum illam oppugnant. Ne temere autem videantur sanae doctrinae hae in parte reluctari,varia crimina nobis impingunt. Imprimis pugnantia multa & contradictoria tueri nos oportere clamant, antequam euincamus corpus Christi in tantillo panis fiagmento totque in locis simul versari possie. A nobis enim constitui obiiciunt in. m,ueis. ι substantiam sine accidentibus,& corpus sine suis proprietatibus: contra vero acci-
dentia sine subiecto, ut saporem ac speciem panis sine pane:a nobis panem tolli, & 'tamen in pane concludi corpus: in loco corpus poni sine loci proprietate : ipsum angusto panis spatio, de tamen infinitiis in locis simul statui diuersos Christos Elcesaitarum more, seu diuersa corpora Christo assingi, unum creationis & naturale ac visibile in coelo,alterum benedictionis seu consecrationis ac sacramentale: Christi incarnationi fieri iniuriam, cui humanitatis & corporis dctrahamus proprietates, eamque cum Marcione ad phantasma redigi. eiusdem glorificationi derogari, cum iterum carnem eius elementis mundi subiiciamus, omniumque contumeliis Se iniuriis exponamus: ac denique manifestis scripturis de discellu Christi, & absentia de mundo, atque ascensione eius in coelum resisti. Nos ad ista res bondemus, pri--mum cum Tertulliano nostram Philosophiam esse de porticu Solomonis, qui de Pa , ari' ipse tradiderit Dominum in simplicitate cordis quaerendum. Quid Athenis & τ Hierosolymis, quid Academiae de Ecclesiae, quid haereticis &Christiani, Viderint qui Stoicum & Platonicum & dialecticum Christianis praeserui: nobis curiositate' opus non est post Christum Iesum, nec inquisitione post Euangelium. Etiamsi
pleraque natur & rationis legibus in hac quaestione minime consonarent,tantum abest, ut propter eas scripturarum veritatem deserere oporteat,quod contra in ea rum obsequiti naturae & ingenij faces submittere deceat, sed de noc postea fusius, cum ad oppositiones falsi nominis scientiae,quas nobis inludunt Aduersa ij,deuenerimus.Negamus omnia pugnantias quae cumulant,a nobis defendi,vel in hac dis. putatione rccipi ea vero, quae nccesse est a nobis concedi, inficiamur ita opposita, vel naturae contraria,ut nullo modo esse queant,quod etiam suo loco cognoscetur. Falsum est nos Christos diuersos, aut diuersa Christi corpora ementiri sed eiusdem rei varios modos existendi natura fert,quos scriptura & Patres rerum appellationibus dignantur: ita tamen, ut facile declarent in eadem rei appellatione discrimen
modi Quoniam vero in hac materia,natura rci, de modus eos tendi secundum comunem usum,& sensuum experimetum videntur colluctari, latissimum campum rixandi sibi aperiunt aduersatij,cum ex natura modum depellunt,& ex modo, na-s i struat turae desectum aut impotentiam arguunt, aut rem pro modo, aut modum contra Is 's ro re arripiunt. Nec corpus Christi essentia sua, aut essentialibus proprietatibus rhm.
spoliamus,ut reddamus phantasina,sed ex coadunatione fili) Dei & humane carnis,