장음표시 사용
291쪽
datam pro mundi vita: Caria cocii: sui uincare, atque ita vivam, ut impossibile se erit ipsam videre corruptionem, aut aliter mori, quam hi istas ipse decreuerat: at- que alia, quae non potiumus sine idololatria alterius humanitati aut corpori tribuere, nec sine salutis periculo corpori hominis Clii siti dei rata ere. Tres itaque sontes exscripti iris profitemur, ex quibus scaturiunt eminentiae soli luim. initati debitae:
Personalem via soncm, ex qua siti ut in humanitatem Christi dona singularia, dc ad- et ii ira mirabiles privrogatiuae creatar: DE demeritum actionum, quas iii stro corpore Christus sessit gloriamque inde partam & cxaltationem. Totio numquam descr- Om misiuit carnem diuinitas, sed ei inhabitat, per canaque vires suas exerit: unae de huma- nitate Christi hauriuntur diuinitatis opera, gloria, & vita secerna atque corporea. Peccant Brentiani, qui non cogitant aliunde proficisci excellentias Christi, quam 1 -- , a pex idiomatum communicatione, & quia supra limites creatum quiduis in huma-- 'nitatem Christi congcrunt. Sacramentari j vero attedant, quanta te impietate implicent diani suam humanitate Christi humanitati in gloria ad. Pquant, & tanquam n ii πω.
Luciferi iterum se assecnlii ros gloriantur, ut similes sint altissimo. Scripsit quidem
Apos foliis nostra corpora excitanda, ut glorioso corpori Christi sint contio latsed c5socialitas nec paritatem nec aeqv.ilit item ullo modo importat, satis est sit imitationem, imaginem, de similitudinem. Deinde ut eadem genere gloria in nobiscum Christo reluceat, tamen stella astella in claritate discrepat. Alia claritas solis, alia claritas Lunae,stcllarii quoque ac longe imminuta: ita de resurrectio mo tuorum sua habebit discrimina, ut ex proprietatibus accidentalibus, quas tum virus in suo corpore obtincbit, non pollis easdem tibi proin tere, nec easdem tecum alteri polliceri, ex eo quod communis humana naturam utrisque remaneat. Multo S. vero minus valebit ratio ex communi natura in nobis de Chiillo ad usurpanda,
praerogatiuas, quae ipsi debetur,au t ad auferendas quae ipsius solius licinianitati sunt
induitiae de collatae. Coerce. atur itaque a corpore nostro ad corpus Christi, de vicis o. sint ab ipsius corpore ad nostrum argumentandi aut horitas, intra certos cancellos, ne incurramus vel idololatriam, si eadem nostris detulerimus, quae scriptura desertcorpori Christi,vel in impietatem, si non amplius eius corpori quam si ostro tribue- re meria, .rimus. Apostolus dixit, quoniam constaremus carne & sanguine, Christuin eisdem
articipasse, sed excepto peccato, quod cliam in sanguine habitat de carne: cuius oco carni Christi c.poraliter se infundit diuinitas, quae propterea unxit illu praeparticipibus suis,ut conueniret quidem incsentiali integritate natu , dc proprie- 'tatibus eius cum fratribus Ad disgregaretur accidentibus quibusdam, S p rogatiuarum magna cxcellentia. Nςllorii error non aliti de fluebat,ut vivificandi virtute priuaret carnem Christi, quam ex conuenientia corporis Christi cum fratribus per omnia, de proprietatibus laumanae natur .. Ephesinum Concilium recte decidit, carnem per ic de sua natura extra vitionem cum filio Dei minime viviscatricem ste, sed ex ipsa coadunatione de diuinitatis cohabitatione accensam ei se lumine verbi humanitatem, ut tota luceret. Eam ob rem Patres in rcfellendo estorio toti incumbunt enarrandis pr rogatiuis corporis Christi iii pra nostra, dc wnstituenda maxima accidentali distinulitudine. Eadem iterum disputabunt ut in i cretiutione De adoratione facio sanctς Eucharistic capite de adoranda C risti came
A T A N A s I v s, ex Tomo in Arrianos. Propter quod de Deus exaltavit iplum, δύ- dedit ei nc men, quod est silper omne nomen, dec. Dc templo corporis eius dixi M. Aia non de diti initate.Non enim exaltatur altissimus, sed caro altissimi, Arcanii altis li- mi dedit nomen, iii od est Carcr omne nomen,hcc verbum D ci accepit, ut vocare-- tur Deus, sed caro eius cum ipto dc uicata cst. I x iiij
292쪽
PAvLus ruissENus, in Concione habita coram Cyrillo. Non dubita mus hunc in modum loqui. Diuiniora quidem assumptae carniis naturae dedit, eo- rum verὸ quae humanitatis sunt, nihil assumpsit. Ambulauit supra mare, sed cum- .. proprio corpore. Increpavit ventos & mare, sed per proprium corpus Solius Dei est remittere peccata. Dicit autem,ut sciatis filium hominis habere potestatem di mittendi peccata,Paralytico,Surge,& ambula. BA si Ovs. Humana Domini caro ipsa participauit deitate,non propriam de-bilitatem diuinitati distribuit. CYRILLvs ALEXANDRINVs. Verbum suae naturae bona solet proprio
corpori communia facere. Ne fallaris ex aliis locis Cyrilli, intellige ex verbi operatione coniuncta cum actione carnis,& natura. Idem Epistola ad successum. Unigeniti Dei proprium corpus existens omnia hi 'mana transcendit. TAE ODORETV s. Qui persenam orthodoxi agit in dialogo,allegat Apostolum, Suscitabit corpus humanitatis nostrae cos ratum corpori claritatis suae. Erant stes, qui personam agit la Hetici, inseri sacramentariorum conclusionem: Erunt .erno inquit corpora sanctorum corpori Christi aequalia. Respondet Orthodoxus: As interitu quidem & corruptione erunt ea quoque aliena,& immortalitatis par- ticipia. Habebunt etiam gloriae partem dc communionem,quemadmodum scribit Apostolus Si compatimur, & conregnabim . In quantitate autem magna potest inueniti disserentia,& tanta, quantum dissert sol a stellis, vel potius quantum Do-- minus a seruis, de quod illuminatur ab eo quod illuminat. In qualitate ergo, non quantitate,erunt canctorum corpora corpori Domini conserinia. D A M A s C E N V s. D icimus naturas Domini se immeare. Sed tamen ex natura diuina prouenit immeatio. Nam o mnia pertransit, per ipsam autem nihil: & ipsa 'quidem carni proprias glorificationes Gadit , ipsa vero manet expers passionum
ADVERSARII NE VI IDEM CREDUNT IN Emi fari Zia esse posse cori in Chri sti nisi sit misibile etsi de eoru athei mo, quatenus Deus
dicatae cideri, corpus Christi in Missa b Eucharistia. C A P. c. D ΕΟ coroprietatibus haeret affxciduersarij,
i porum DP Inimam quidem elabi sinant, quae ipsorum instituto seruiat, quam in Christi corpore non exigant. Si praesens est in Euchari sui sistimbunt oculis cernetur,&contractu probetur est necesse. Nam ita seri corporuin natura,quam etiam Christus in argumentum protulit, quod vere si una corpus excitasset a mortuis: Palpate saltὶ & - - s j videte, quia spiritus carnc in & ossa non habct. Aduersari j omnia in hoc sacramen- . ' io fidei suae videntur tribuere,sed hoc loco ostendunt se fide Gra: ca metiri ac me ι ,. - - cari ut sertur veteri prouerbio,id est, nihil credere nisi quod vident. Bucerus rati is si A cinatur ex miraculorum consuetudine, quae Christus operabatur circa corpora, o Iis i. quae omnia sensibus obiecisse, atque ex ipsis fidem fecisse contendit. Caluinus, qui A t ' tam caepe luplex corpus Christi ementitur,sacramentale nimirum de naturale, nos accusat , quod duplex corpus Christo assin amus, visibile in coelo, in Camavero speciali dispensationis modo inuisibile, cum ipsus Christi ore linquit; carni veritas probetur, quia palpari potest, ac videri Si enim tollantur ista, iam caro esse desinet. I cra verb, qui alios onuae semper praetergreditur impietate &impudet
293쪽
tia videri oculis i ta ter esientialia corporum numerat, quae salua substantia ne qui ' i' dem a Deo pos stat a corporibus demi 5 auferri Contra Brentium,Origenistarum errorem nobis impingit, qui post resurrectionem corpus Christi inco spicuum aliis ,
quando este credamus:qtias Christi corpus esticiamus σωμα , , aut Claristum ipsum somniemus hominem quendam lineamentis humanae sormae carctem, nobis impietatis notam inuri S interim dilatat ratiocinandi rationem, non tantum ex visu,sed ex omnibus sensibus, ad indagandam veritatem de Christo,ac rebus diuinis, in haec verba:Tu certe, Brcnti, non ignoras Patres aduersus Marcio- Io δε- 'nis phantasi nata utique sensuum argumentis uses fuisse. Itaque aut tu plane deliras, g - cum sic nobis conuitiaris, aut illos nobiscum eodem impietatis crimine inuoluis.' Quid vero 3 Cum discipulis ipse Christus diceret, ut veritatem suscitati sui corpo- ris probaret, Palpate, videte, hpiritus carnem de ossa non habet, an non istud ipsum' quod in nobis oppugnas argumentum, nobis suppeditabat ZAn vero vel Christum in c. - ipsum dicere audebis nihil credidisse, vel viam nihil credendi discipulos suos do- cuisse Ioannes vero primae epistolae suae initio testimonium aurium, oculorum,at- que adeo manuum proferens,an tibi impius dicetur3 At vos inquit istius mysteri j explicationem ex vulgari hominum iudicio peti vultis. Imo Bruti, quid est calum- 1-mmini μ niari, si hoc non est 3 An nos vero Thomae adhuc incredulo, similes sumus, qui ni- hil nisi quod oculis suis videret, credere sustinebat, ac non potius credimus, qui quid locutus est DominusὶSed vos inquis de hoc mysterio ex ratione humana iu- aicatis. Imo S: hoc falsissimum est. Verbum enim factum carnem, id est, in unit tem personae assumpssse, quicquid est homo, excepto peccato, an dictat humana ratio ZIam vero quum ex eo quod vere homo est,colligimus finita visibili di circi ' scripta natura nunc quoque praeditum esse, an non ex ipsius Christi ore hac doctri- . nam depromimus=Nam si recte ille ex visibili de palpabili, ac proinde finita S: cim cumscripta natura sua, verum illud suum corpus esse collegit, an non vicissim ab L que impietate ex hoc illud colligemus 3 Ex hac praeclara disserendi arte deprehendes passim Caluinianae factionis ministros in Gallia suas populares conciones illustrare,& de Christi corpore ex gustu,tactis, odoratu,obscoena, impia, ludicra, de alia auribus Christianis indigna blaterare. Quin etiam iam vulgare est Aduersariis docere, ne quidem Deum posse corpus humanum reddere inconspicuum, ut ex Bera audivisti essse corpori essentiale videri & tangi. Verum si Christus docuit nihil de suo corpore credere, nisi ex tactu & visu, quid peccauit Thomas,quum ad
illos sensus prouocauit Cur non solus Thomas, sed omnes tam asper) redarguuntur ab ipso quod veritatem corroris eius ad illos, inquam,scnsus resertant,si ex istis ducenat argumenta ad comprobadum corpus author fiterati Cur beatos praedicar, qui omnia quae dixisset de iiso suo corpore atque aliis rebus, fide amplexarentur a se nusquam visa de attrectata3 An tantum fidei reliquit, a se verὸ assumptum homuncin fuisse, ut placet Bezae,alia vero omnia de suo corpore ex sensibus peti voluit Scia colligi ZAn cum pronuntiauit, Beati qui non viderunt & crediderunt, de verbi incarnatione tantum verba fecitὶ An non de omnibus quae promiserat, & asseruerat,q iae a nobis iubet credi,ac maximὸ de corpore, de cuius visu tum inter A postolos agitabatur quaestio,quamuis oculis aut ullo alio sensit nusquam cospicianturὶ Qtiis vero inficias ibit, inter effata ab ipso dc asserta comprehendi, Hoc est corpus meum, Hic est singuis meis Cur ergo ita esse negabitur, quia siensibus non appareati Si credit Beeta, quicquid locutus est Dominus, ne sermone istum Domini oppugnet ex sensibus. Caluinus quidem impingit in idem offendiculum, quod Serueto errandi causam dedit. Interrogatus enim, ut scribitur a Caluino, cur tam nefarij scisinatis
294쪽
author esset, Quia nequeunt in intellectum meum venire ea quae sub sensum non cadunt. Ioannes a Lasco ne quidem volebat admitti corpus Christi adesse in Cee na, nisi splendor gloriae de ipso nostris sensibus affulgeret, ne uspiam inglorium Christi corpus esse credatur,quod assumptum suit in gloriae Contra quem sic inuetallitur in altera sua defensione Uvesiphalus: Nemo posthac statuet, Christum D minum praesentem se exhibere,cum administratur baptismus in nomine indiuid ut Trinitatis, si alicuius erit momenti argumentatio sumpta de gloria conspicua de inseparabili, tam a diuinitate, quam a corpore Christi In dubium adducetur,an vllus Sacramentarius credat, necne, Christum praesentem esse,quado in nomine eius' confertur baptismus,cum nihil de eius gloria aspectibus hominum ibi sese ingerat, sed occulto inodo praesens sq& operetur. Vbi manebit veritas promissionis Chri sti dicentis, Ego vobiscum sum usque ad consummationem seculi: Ego de Paterveniemus,& mansionem apud eum faciem 3 Adest enim modo occulto, non apparet gloriosus,sed tectus humilibus Armis. Tum ne habitabit quidem in sanctis, nec templum Christi & Spiritus sancti essicientur renati. Nam gloriae splendor non effulget,& sancti incedunt inglorij,& vili specie conicmptibiles. Num perflabunt Aduersiiiij in negado, quod Christus vere apparuerit post resurrectionem in corpore glorios ZAn negabunt Apostolos vidisse manus de pedes eius, carnem veram contrectasse, quia non monstrauerit eis claritatem suam, & Apostoli non viderint
spledorem gloriae illiusὶ Quod si dixerint Christum se attemperasse Apostolorum
imbecillitati, de ad tempus suam gloriam dissimulasse atque celasse, cur non idem dicunt Christum abscodito modo praesentem esse nobis, occultare de tegere suam gloriam,attemperare se nostrae infirmitati, cum non serat in hac vita coram cotemplari fuistorem gloriar Christi, de Apostoli non potuerint eam sustinere mani sest, tam in monte. Imbecillitas oculorum corporalium non potest intueri claritatem solis:quomodo ferrent in hac vita claritatem Christi, ut non hebescant & caligent Cur non distinguunt Sacramentari) inter regnum fidei humile, & regnum manitastae gloriae3inter militantis 3e triumphantis Ecclesiae statum, inter conditionem vitae huius de futurae,sicut scriptura docet distinguere Z Videmus nunc perspeculum in aenigmate tum ipsum videbimus scuti est. Ambulamus nunc per fidem, non per speciem. Veni et Christus in fine mundi, de apparebit inani seste in gloria. Interea tame venit ad nos sed sub humilibus de vilibus sorinis:agit nobiscum per verbum, Ier sacramenta, per ministos coram mundo obiectos. Quapropter in Esaia nomen abet Dei absconditi,& vocatur admirabilis. Dat nobis in Coena sua verum suum corpus de sanguinem, sed tecta, nondum reuelata gloria. Non requirimus in hac vita illam nobis demonstrari, non obloquimur pibpter inuisibilem gloriam filio Dei affrinanti se dare nobis, &iubenti edere corpus de sanguinem suum. Scimus enim nos ambulare nunc non per speciem,sed per fidem, & nunc esse tempus tectae, in altera vero vita reuelatae gloriae.Non ex nobis ipsis comminiscimur sanc di-M stinctionem sed ex scriptura sumimus, quae ait, Posthac videbitis filiu hominis sex m. 1 dentem a dextris virtutis Dei,& venientem in nubibus coeli. Tunc videbui filium hominis venientem in nube,cum potestate de claritate. Expectamus beatam spem,& apparitionem gloriae magni Dei, de Saluatoris nostri Ielu Christi. Significanter ait Apostolus nos expectare adhuc in hac vita apparitionem gloriae Christi. Fatetur nos iam habere gloriam eius pr. aesentem, sed absconditam,& nondum reuelatam, reuelandam autem, cum Dominus venerit ad iudicium. Non obstat igitur gloria Christi inseparabilis, quin credamus, praedicemus, de confiteamur Christi verum corpus adesse, de distribui in Coena. Habemus enim in hoc statu Ecclesii
295쪽
- promissiones de occulta praesentia sub humili forma, non de visibili in stloria, quae - pertinet ad regnum Ecclesiae triumphantis, quae cernet de facie ad faciem, quod in nunc videt per speculum tanquam in aenigmate , & ambulabit per speciem, quae
- nunc ambulat per fidem. Caeterum ut Bezae atque aliorum detegatur fallacia ,&Athei simi fundamen tum, quod verbis Christi, Ioannis Euangelistae, & sanctorum Patrum testimonitis, tanquam vestimentis ovium, lupus iste operit, sciendum est valere, atque etiam probari a sanctis omnibus circa res corporales argumenta de sensibus affirmanti sed non negantia, id est, recte ac probabiliter demostrari rem corpoream siue sensibilem hoc vel illo modo se habere per experietiam sensuu&assi malionei vivi exempli gratia, Probe asseuerabat Christus suum se recepisse verum corpus,ex eo quod tactui & aspectui subiaceret. Non tame unquam Christus aut Euangelistae ita firmum ac validum iudicarunt hoc argumentum,quin securius semper sit verbo Domini quam sensibus inniti,aut quasi aliquando liceat ex siensibus sumptas coniecturas scripturis anteferre, aut his ex illis praeiudicium afferre. Postquam enim ostendit pedes & manus, ac cibum cepit, unde se cxcitatum probaret ex sensibus, tanquam robustius fidei subministraret firmamentum,aperuit il-- lis sensium ad intelligendas scripturas,& subiecit, Haec sunt verba que locutus sum M vobis Nec in stiper unquam Christus aut sancti viri propter desectum sensuum, ne- ω. 1 .gationes rerum etiam corporalium intulerunt,aut inferre docuerunt,id est, numquam huiusmodi consecutiones,quas imitaremur, confecerunt:Non palpatur, non '-- cernitur: ergo corpus non est,aut corpus non resurrexit,aut hic aut illic non existit.
Recte quidem concluserunt, Patratur,videtur, siue manibus attrectauimus,& oculis conspeximus:ergo res existit: led non cotra, inquam, ex negatione sensuum iac- garunt Vnquam res ipsas extare. Hoc enim ratiocinandi genus a defectu sensuum ' i'
ad rerum ipsarum detectum ad porcos & atheos pertinet,qui tantum id quod ante
pedes est, & corpore sentitur, cognoscunt. Hoc idem haereses omnes sere contra Chris i humanitatem peperit. Unde enim Marcion & Manichaeus opinabantur nisi astanam Christum non verum corpus induisse, sed imaginarium ac fantasticum, nisi quia omnes actiones corporis Christi non responderet sensibus,& sensibilibus proprie- ,--.tatibus corporum Θ Unde Origenistae vera corpora non sperabant vitam receptura, nisi quia corporales qualitates & conditiones sensibus obiectas non retinerent, ex quarum negatione putabant apte & apposte colligere ipsa corpora no fore3 Vtri- I. i. que cum ipsiis Eutychianis,quoniam contra sensuum experimentum corpus commeasset per portas clausas, ita ut in ipso transitu nec palpari,nec videri posset,ideo ei veram naturam corporis derogabant. Patrcs vero, de quibus, cum potest, insolescit Beeta, in eosdem alioqui nimium contumeliosus, ex affirmativis corporum proprietatibus ad sensum perspectis haereticos illos refutarunt, ac propter singularia nonnulla priuilegia in Christi corpore, quae sensum perstringercnt ac superaret, Ostenderunt non denegandam csse naturam corporis,quamuis visus,tactus, atque alijsensus conticescerent aliquando, quoniam ista particularia nona communi corporum natura profuerant,sed ex Dei admiranda potentia. Haec sane est respo-so, quam Augustinus atque alij de clausis ianuis reddunt, quemadmodum antea tractabamus. Eandem hac in parte ad praesentiam corporis Christi in Eucharistia
accommodamus. Non admittimus imprimis rationem a sensuum defectione ad rei negandam existet iam leveritatem. Deinde quod singulariter accidit in Eucharistia ex Dei miraculo, nefas existimamus metiri ex corporum natura & proprict te,etiamsi ista perpetuo visui & tactui cocederentur obnoxia. Itaque corpus Christi lineamentis suis & dimensionibus non spoliamus, non duplex corpus ement b
296쪽
mursed iuxta naturae praescriptum, coelo inesse confitemur: nihilominus ex verbo Dei & potentia edocemur nonnulla circa hoc corpus contigisse,& contingere, in quibus oporteat iura naturae coniuere, & ex eius proprietatibus ac sensibus ducta consequentias concidere. Extra propositum non digrediemur: Iudaei aggressi sunt HChristum,ut eum inuitum prehcderent, & lapidaren per medium illorum obam -bulauit: Ex malis conuiuio disparuit euest ipio,& duobus discipulis euasi tinc ,
inicitus. Bella est hie Caluini argutia.Vt illis linquit in sui consipectum auferret, non factus est inuisibilis,sed tantum disparuit. Caluinus & Bera mihi videntur tanquam nescio qui institores, qui nusquam questum facian nisi admodum mentiantur: niti si scripturae non solum sensum, sed etiam literam deprauent, nullum nouum dogia G, - ma possitnt probabiliter innovare,ac insido obtrudere. Explestiis textus habet: κά; id est,ut habet tractatio com unas, Et ipse evanuit ab ocu-liseorsi Beeta vertit,Sed ipse ablatus est ex eorum conspectu: Erasinus,Desiit illis es- se conspicuus: quem sequitur Bullingeriis. Hi cum Caluino nolunt Christum in se redditu inconspicitu, sed subtiliori modo se subduxisse, atque ita discipuloruoculis effectum inuisibilem, no in se. Aliis placet obicem illatum oculis discipulorum, ne ipsum ultra etiam praesentem contuerentur,sicut antea scribitur, quod oculi eorum tenebantur. Sed duo obsunt,ne posterius probemus. Nam in eadem clausula dicitur, eorum oculos fuisse apertos,ut eum agnoscerent, & ilico ipsum factum no apparentem: quo significatur non impedimetum iniectum discipulis, sed ipsi eor-poti.Nec prior interpretatio textui magis congruit. Non enim declaratur pro modo disparentis repente se Libduxisse Christum, sed simpliciter de apparente ipsis effectum non apparentem & visibilem. Nec ἔλα- a Suida & aliis Grammaticis putatur significare aliud quam αφα η- ρ δε-- id est, non apparentem &incon-1picuum: atque ita accipiendum etiam hoc loco Lexica Genetiae apud Crispinum impressa annotant: quorum posterius Basicae editum elucidat ex Sophoclis testi-
llus ita vertit, Et silicis venis abstrusum excuteret ignem.Vbi φα,mι intii sibilem ab-- ' ' solute & in se designat,non per subductionem vel remotionem acorisbectus loco& spatio. Deinde pro miraculo in corpore rediuiuo narratur. Sed se subducere sine mutatione corporis, tum miraculum non collocaretur in corpore: nec aliud in
eo contigisse litera exprimit,quam quod euaserit g m, & inconspicuum. Nisi ii super Christus se a relintectione inuisibilem passim gessisset, ipsum oportuisset, passim a singulis videri cum de loco ad locum, a domo ad domum uno resurrectionis die pertransierit tantum his quibus voluit apparens. Ac ne miraculum tras. seramus in oculos discipulorum, cauet textus, qui ostendit patuisse eorum oculos ad eum cognosccndum. Nec obstat,quod dicatur quas non in sua natura fuerit occultus & in parens, sed tantilin illis subtraxerit sui aspectum. Hoc enim potius secit ad auxesim & amplificatione miraculi, 'uod cum haberet apertos & intentissimos oculos ad eum intuendum, nihilominus potissimum ab ipsis statim di siparuerit,factus inuisibilis. Antiqua Ecclesita ex isto praesentis textus sensu δη /si interpretabatur textum ex Luca,Ipse autem trasiens per medium illorum ibat:&ex Ioanne Iesus autem abscondit se,& exiuit de te lo: quibus addunt vetera exem- plaria Graeca, Transiens per medium eorum, de sic praeteriit: sicut Nonnus agnoscit & Theophylactus. Erasmus & Bera hoc additamentum expungi volunt, Ouia Chrysostomus nec Augustinus eius meminerunt. Quid tum,ctam non semel huiusmodi incisa membra praetermittant, cum aliud curarent, nec susciperent textum
recitare, sed per homilias illustrare, in quibus non omnia sigillatim pertractant. Deinde
297쪽
Deinde cum Theophylactus Christos homi sedulus imitator agnoscat, credibile clide in exemplaribus Chrisostomi non definite: nec Nonnus literae rigidus exactor etiam eius ex possitioni institisset, nisi a maioribus pro parte textus animaduci tendudidicisset. Quin etiam Origenes ita legi Te videtur, cum in Lucam arbitratur Chri- ori rea.. ib. stum annorum duodecim a parentum comitatu evanuisse, per id quod caeperit in- ιμ is ter eos non apparere mi raculose. Quomodo in Ioannis Euangelio scriptum est in-- quit quoniam insidiabantur ei Iudaei, de elapsus est de medio eorum,& non apparuit Bera tantum eam lectionem citari,S pro inuisibili explicari ait, in his quae Cyrillo Clitoueus supposuit. Atqui quoque in his,quae nemo dubitat esse Cyrilli, illaia lectio inuenitur. Verba sunt, Voluerunt Iudaei alibi hic Euangelista tradit in ipsum Q a .ra -- capere. Ipse autem trasens per medium eorum,ibat. Sic autem dixit,id est,no fomini dolosus,nec ut fugientes solent, occulte,sed libero gradu ambulaes,ut solebat. Sic oculos eorum tunc virtute sua effugit,quia nondum venerat hora eius.Athanasius
etiam de fuga sua ad huc locum alludit. Profecto Cyrillus furtiuam subductionem
reficit,&modum interpretatur ex eo, quod se secerit gi, , & eorum oculis inco- spicuum. Et quomodo se abscondisset ab eis, per medium eorum praeteriens, nisi se reddendo occultum, ac minime apparentem Z Nam repugnat, per subductionem se abscondisse ab eis, & per medium corum transisse.Tata vero crat On- sensio huius interpretationis in veteri Ecclesia,ut ex his lociis, & eoru comuni inter Christianos intelligentia, haeretici comederent a Christo non gestatu voti corpus,
sed phantasticum,quod in sola specie tantum appareret,& ad libitu dispareret. Nosunt repulsi,quasi numquam Christus se inuisibilem ostedisset, nec in vero corpore se ostendere potuisset,sed concessa scriptura de Christo incospicuo, negarunt pro
pterea non induisse verum corpus, cum & magi pleriique ciliciant se no apparetes,' praestigiis quidem & oculoru fascinam elo, quo 1 Christus in veritate. Sic enim illis ad verbum satisfacit Hieronymus: Quod ab oculis repete euanuit,virtutis Dei est,' non umbrae vel phantasmatis. Quod Mastis licet, hoc Domino non licet Z Apollo- miab. δε- nius Tyaneus scribitur, cum ante Domitianum staret in consistorio, rcpente non' comparuisse. Noli potentia Domini Magorum praestigiis adaequare, ut videatur fuisse quod non fuit. Augiistinus denique comparat praesentiam, de modii eius qua ab oculis horti discipuloru ablatus fuit, pr senti qua nobis adest in Eucharistia, idestinuisibili,& quae sola fide cernatur. Sequenti capite textus Auetustini examina bitur. Ccterum corpus ipsius Christi in coelo ad dexteram Patris allidet,vivit,atque
imperat: quae omnia numeranda sunt inter corporalia miracula,& quae vera corporis Cluisti praesentiam requirant,attamen oculoria aciem fugiunt, & attrectationissensium. Nihilominus Bucerus cu suis,qui adcb corporalibus miraculis insistit,neris habuit illa de corpore Christi negare,quamuis senius nostros lat Erent. Imo si tantude corpore credere covenit,quantu intuemur, aut alio sensit percipimus, iam perimituriides, eiusque meritu circa omnes Symboli articulos, qui Christi humanitate cocernunt. Est enim fides rem no apparentiu de inuisibiliti,& cessat fidei meritu,v-bi humanu quaeritur experimentu.Beati enim quino videriat, de crediderui, etiam de suo corpore Dominus protulit. Ideo Augustinus in textu postea examinando
idcirco ait, ab oculis nostris tolli Christum & in coelo,&in facramento, ut fides e- - μυ--xerceatur, & aliquid demereatur. Quod si Aduersiariis tergiversari placet quassi corpus Christi visui pateat in coelo, quamuis nobis occultetur: sed in Eucharistia nullo modo oculis attingi possit, quod naturam corporum destruit. Saltem igitur 'no licet cuiquam de corpore Christi in coelo sedete renutiare fidei, ex eo quod nopalpetur,& cospiciatur, quatiis in se palpabile de aspectabile sit.In transfiguratione
298쪽
ab Apostolis cerni nequibat coram positu ob claritatis sulgorem, dc gloriae exub rantia. Tum frustra ad probationem corporis allegassent, Palpato, &videte, si ex tactu agnoscatur esse corpus. Quid oberit quominus idem dicamus de eode in Eucharis ita sto Etsi enim aspectili nostro non reuellatur, quin tamen ibi a Christo vere cernatur, Sc ab oculis gloriscatis videatur,aut videri queat, sortasse temeratiufuerit asseuerare. Quod sit etiam admitteremus sub illis speciebus panis de vini corpus illud des in uinem sentiri nullatenus posse, non propterea consequeretur naturam eius periisse. Non enim quod in sua natura est aspectabile, ubicunque locatu
fuerit, spectari potest,cum impedimentum ex loco valeat interuenire. Qua de causa inter omnes conuenit Eucharistia sacramen tu esse,& corpus Christi a nobis pro dicatur in ea subsistere,ut in sacramento,de cuius ratione ac definitione ponitur, utre secretam, latentem,atque occulta significet. Hoc enim mysteri j & facrameti nomen subindicat,& inuisibilis rei siue gratiae visibile signum esse sacramentu describitur. Quid miru igitu r, si eatenus corpus Domini inuisibile dicatur, quatenus sub lacramento consistit, quamuis in se de in sua natura sit aspectabile 3 E duobus enim unum recipiant Aduersatij: Aut sacramentum non recte definiri concedant,quum esse inuisibilis rei liue gratiae signia visibile iactatur: Aut Eucharistia siue Coena negent signum esse de sacramentu corporis inuisibilis Domini, Nihil morosian etiam secundu Philosophos de Aduersarios veru sit generaliter istud axioma, Omne compus est palpabile de visi bile, ex quo nectui Sacramentarij illas suas cotra Eucharistia praeclaras cosecutiones & illationes.Angelos sane & d inones plerique Philosophi, & aliqui veteres Theologi credidcrunt corporeos, qui vix filissent assens ipsos sub aspectu de sensiim cadere. Ipsa si ibi latia corporea cuius que rei inuisibilis est, nec nisi per sua accidentia perspicii ur. Beatoru coelum ac locum corpus esse omnes Adiar uersari j cotendunt, sartyr tamen ac Bullingerus inuisibile no natim costituunt. ι. .s δε-- Postremὁ possumus Christi corpus in Eucharistia visibile fateri,& inuisibile: ita enim ieetimus ex Patribus alios visibile in Eucharistia ponere, alios inuisibile exaduerso definiremeutri tamen offendunt:sed diuersas rationes attendunt: imδ unus decor'cbali idem visibile asserit aliquando,& inuisibile nonnunquam. Vt enim substantiam de j., ' ,, naturam corpoream Verissime potes asserere in conspicuam, quia visus ad ipsam in
m. Duu. se nudam dc consideratam non penetrat,intra cius accidentia reflexus, eadem ruri sus potes conspicuam defendere,quia vere res illa existat, quae versetur ob oculo , quamuis suis accidentibus obuoluta: nec tum erit locutio hyperbolica, de veritatis lineas transiliens. Eo pacto sapienter nonnulli Patres corpus Christia nostro aspectu remouerunt, quoniam ipsum praesens oculis nostris non spectaremus, sed tantum species panis & vini,quibus tanquam aliquo stragulo aut velamento contegi tur: Nonnulli vero rursus ipsum a nobis vere spectari asseuerarunt, quoniam proprie ac vere res i lia esici, quae coram nobis posita cerneretur quasi vestita de ope in pane de vino, tanquam quibusdam indumentis de inuolucris: nec istos P, n u. Lotrtim sermones esse hyperbolicos Petrus Martyr de Bera probare magis possunt, re crem. quam illos, quibus hominem indutum scu aliquo velamine obnubilatum, nos videre respondemus. Sunt enim sine figura de amplificatione, utrique verissinii , de a Patribus corpus Christi praesens in Eucharistia non semel Regi sua
purpura vestito comparatur, quemadmodum in Tractatu De adoratione la-t: us d sseremus. At si inquit Petrus Martyr in cum tanguntur vel vidcntur symbo-la, nullo modo vere defendi potest, ac proprie, tangi de videri ipsum corpus: quoniam nec substantia ipsius cois oris, nec eiusdcm accidentia tanguntur vel conspiciuntur. Hoc quidem subtiliter , si in scripturis non alia daretur com
299쪽
DE VERITATE E VCH ARISTIA . t 18
municatio idiomatum, quam inter substantiam & accidens inhaerens ipsi. Scimus autem sex modos a scriptura tradi, per quos mutua inter res coitinctas fiat attributio G proprietatum communicatio. Fit enim, vel quia diuersi subiecta conueniunt in una & eadem essentia: ut in Trinitate omnia attributa Patris, Fiiij, & Spiritus sancti dicuntur de Deo, quia in distinctis persenis est unica diuina essentia: Vel contra, eo quod in eossem supposito uniuntur discrepantes naturae: ut in incarnatione Christi diuinitas & humanitas in filio Dei. Tertio, quoniam multorum accidentium est unicum subiectum , de se mutuo enuntiantur: ut album dicitur dulce. Quarin, cum plures res cohaerent in eodem loco, quamuis non in
eodem subiecto: ut Arca, Rubus,&aliae figurae, quibus apparuit, dicuntur esse Deus, & Columba Spiritus sanctus. Quinto, non propter lotam praesentiam in eodem loco , sed ob id, quod res habent inter se quendam ordinem , ut una ex altera facta sit, & prioris accidentibus subsit: vi Aer dicitur humidus, vel terrenus, vel igneus : & hic modus conuenit proprie corpori Christi in sacramento, ut accidentium panis & vini assiciatur attrisulis. Postrenab, propter solam coniunctionem significationis : ut exempli gratia, Vicit Leo de tris,u Iuda, ubi propria Christo victoria transfertur in Leonem, eropter significationem quam praefert de Christo. Ac ne communicationcm illam in Eucharistia quis
comminisceretur esse hyperbolicam & figuratam, ac non propter rem existentem vere sub accidentis iis panis &vini fieri credat, Chrysostomus huic errori& opinioni occurrit. Cernitur inquit nulla fallacia, nec ullis praestigiis, sed om
nium circumastantium intuentibus oculis, ac tam vere quam a Magis & aliis in carne conspectus fuit, quamuis non tam aperta facie, neque adeo manifeste. Et Cyrillus tam vere a nobis attrectari ac videri contendit, quam a Thoma visus& attrectatus suit, Christianos oro Martyris & Beetae obseruare malitiam. Si Patres scripserint corpus in Eucharistia esse inuisibile, aduersari naturae corporeae, ac ne
feri quidem posse instant, ut sit corpus, & minime aspectabile: Si Patres contra corpus in sacramento visibile dixerint, quia non hasent quo infirment &resistant, hyperbolas esse aiunt, & suadent ne Patribus fides aghibeatur, ita ut nulla
omnino ratio relinquatur cognoscendae veritatis ex Patribus. Quamobrem aduertant Sacramentarij,an non incidant in Marcionis, Manichaei,Origenis,atque Eutychetis errores, cum ex desectione aspectus & aliorum sensuum, comoris Domi
nici veritatem cum illis negant, &inesse Eucharistiae nudum phantasma blasphemant, ac desinant Catholicis illas haereses exprobrare, a quibus creditur vera n tura humanitatis Christi ibi adesse,ubi sore praedixi sue in coelo, siue in terra,nec aduersus Domini sermonem de existendi modo ex sciatibus litigant, nec propter
naturalis modi mutationem rem abesse concludunt. Quotquot igitur ex Patribus aequum sitisse censent, ut exhiberetur corpus Christi iiii, sacramento, ne si manducari sentiretur, horrorem incuteret, corpus utique existere in Eucharistia
inuisibile statuerunt. Quotquot insuper tradiderunt nos in imagine pasci corpore Christi abscondito', quo fluuntur Angeli aperto & reuelato, etiam corpus illud in conspicuit si ib sacramento rcponunt. Quotquot admonent Christianos hic fide opus esse ad capiendum mysteriit,& no oculis aut sensibus, sed verbo ac virtuti diseu inae inhaerenuum, de inuisibili praesentia eandem scrut sententia. Nicenam Synodum antea produximus,cuius intelligentia Cyrillus Hierosolymitanus etiam ibi de adiuuit. Quotquot insuper expreste disput. it, ibi corpus Christi adest e, quamuis illi corpori nihil simile aprareat, sed sola rotunda panis forma, ut ex prosciso loquun- tur Epiphanius & Caesarius Nanzianaeni frater, a quo proprie corpus diuinum iambarvio.
300쪽
c si iis P, Christi esse dicitur,quod in sacra mensa consecratur, etiamsi nihil simile vel aequo te prae se serat.
THEODOREΤvs. Neque inquit Orthodoxus post sinistiscationem my stica symbola illa propria sua natura egrediuntur. Manent siquidem in priore sua substantia & figura te specie,adeoque videntur di palpantur, quemadmodum antea. Intelliguntur autem quae facta sunt,& creduliar,& adorantur,utpote existentia quae creduntur. Profecto sy mbola per sanctificationem essici aliquid quod non vi 'deatur, sed intelligatur&adoretur, significat. Nihil autem ineste symbolis aliud decet,nec cogitari potest inesse, quam verum corpus Christi quod adorationem mereatur. Contra unus Chrysostomus aliquando negat spectabilem, aliquando totum perspicuum, ex discrepante ratione, & consideratione corporis in se, & sub propriis accidentibus,vel sub alienis, quibus quoniam sit best, tam vere assirmat videri, quam si stib suis ipsum contueremur. In sacramento recondi, ne pateat oculis,lic assirmat:Non soli, in prae oculis posita respiciamus, sed ipsus verba conti-neamus. Ipsius sermo infallibilis est, sensus autem noster seduci facilis. Ille num- quam decidit, hic autem ut plurimum errat. Quoniam igitur Verbum dicit , Hociae t corpus meum, & pareamus,& credamus, & oculis intellectualibus ipsum intuea- mur. Hic quoque subiicit nihil sensibile a Deo proponi & dari, sed, ut sit in sacra mentiis, omnia esse secreta,occulta,atqtie intelletiui & non aspectui obuia. Contrasrpissime contendit spectari corpus ipsiim in Eucharistia: & in eisdem homeliis, in quibus dixit omnia esse sicut in my fieriis inuisibilia,attamen subiungit tam ce to oculis mediante sacramento subiici, & tanquam si ipso remoto in se cerneretur. , A. sic enim habet: Quot modo dicunt,uellem ipsius formam aspicere, figuram, vestiti
in Sue. menta, calceamenta. Ecce cum vidcs, ipsum tangis, ipsum manducas. Et tu quidem vestimenta videre cupis. Ipse vero tibi concedit, non tantum videre, Venim &---
ducare,& tangere,& intra te suscipere: Iraque diuerso respectu Chrysostomus proculdubio oculis visibile & inuisibile statuit.
14. u. in I A CYRILLUS ALE X ANDR IN V s. Iure sanctae congregationis die octauo m
Ecclesiis fiunt, & soribus clausis visibiliter simul atque inuisibiliter Christus omni- bus apparet: inuisibiliter quide ut Deus, visibiliter autem in corpore. Praebet enim nobis carne suam tangenda, ut firmi ter credamus, quia vere teplum suu suscitauit. 'AvCusTINus etiam facile putaretur loqui pugnantia ea de re, nisi senae ipsum explicaret. Passim ait nobis proponi res inui labiles sub visibilibus signis ibique Christum inuisibiliter adesse, v c capite sequenti citabitur, & in sexta Repctitione,ad caput Caro non prodest quicquam,& ad alterum de Patribus, circa spiritalem manducationem. Quando contra ad imitationem Cypriani & Cyrilli Alexandrini modo allegati comparat inter se carnem Christi, & eius spiritum ac diuinitatem inhabitantem,& utriusque participationem, visibile tum ponit corpus, &visibiliter participari, inuisibiliter vero spiritum eius, sed sere tum ait visibile nersacramentum,quemadmodum in sexta illa Repetitione ostedimus, Ex quo respectu alibi expresse scribit, Christum voluiste sub tali sacramenti specie oculis apparere mortali una nec in Epistola ad Madaurensem Philosophum rogatem,quisnam De L mu cap. esset ille Deus quem Christiani profiterentur a se videri in mysteriis, insciatur ita solitos loqui Claristianos,aut ita credere, sed tantum ab ipsis coli ullum mortuum, aut alterum Deum,quam coditorem uniuersi: de cuius cultu declarationem in prγsentem remittit disputationem, ne canibus Philosophis &Gcntilibus risui per Epistolam exponat Christianorum mysteria.
H Y s I C H i v s. Per Isiaciem populum fidelem significat iit, id est, eum qui per , mysti,