장음표시 사용
331쪽
opera & pr sentia, ad similitudinem unionis, quae inter animam & corpus inter cedit,in qua non communicantur animae propropricrates ipsi corpori, ut eas intra se, quatenus distinguitur ab anima postideat, de ex illis cognomenta reportet,
etiamsi concedatur animae ad agendum instrumentum. Itaque communicationem
proprietatum a Brentio desensim expressis verbis Smi delinus restringit ad comunicationem actionum,ut diuina natura in Christo nihil agat sine humana. sic enimis concludit: Manet haec communicatio . . a naturis in stibilantia disti milibus odia inconsutis permanentibus. Video quidem verbis istis subesse fallaciam. Nihilomi
nus si tantum datur communicatio actionum ad eum sensum, ut una natura non
agat sine altera, non autem traffusio proprietatum de potetiarum: quid ergo etiam Deitatis plenitudinem,omnipotentia innitatem,ubiquitatem de increationem communicari humanitati non solum fatetur Brentius, sed comedit, ut a Beeta productis eius dictis redarguitur 3 Quid ita a Sini delino de aliis disputatoribus comunicatio idiomatum, de euectio ad dexteram Patris urgetur de obtenditur, cum instrumenti ad agendum cum causa potissima effectrice concursus infundi sibi, de
communicari proprietatem ac virtutem potioris agentis non desideret, sed ea vel intra se, vel una secum operante contentus sit 3 Quocunque tamen modo vertant sua dogmata Brentiani nimi ad nos attinet, neque exprobramus saniorem metem, sed in ipsis, quemadmodum de in ah is, qui a semitis Patrum declinarunt, accresseere per Dominum nostrum Iesum Christum precamur ex animo. Vt rem tamen assequamur, si personalis unio tam archam requirit naturarum colligationem, ut quocunque in loco una fuerit, ibi alteram siti oporteat, certe nunquam Christus inuenietur pastus, neque animam cssasse: siquidem anima in triduo sepulturae perstitit vulta diuinitati, qui in sepulchro et Lam corpori soci ata permanebat. Idcirco necesse erat, naturam tum unitam diuinitati, et ham adesse, do coadunari co tori: quoniam ex Brentianorum sententia, rerum in eadem hypostas copulatarum ubicunque una praesto adest, ibi quoque altera adsistit. Proinde cita nunquam anima corpus Chiilfi, sicuti nec diuinita deseruerit, nunquam Christus vitam obiit: de si obii Ganima separari det, uit,atque ita abesse a loco de a re, cui personaliter haerebat diuinitas. Ast.ntitur Smidetinus etiam animam ratione essenti quatenus alligatur corpori, esse in pede,capite, de aliis membris totam sine corpore: sed negat, quandiu praepeditur corpore, sine ipso agere. Saltem ergo essentia diuina, clim sit simplicissima de mundo capacior, infinitis in locis potest itae Eumanitate residere,qua uis non valeret sine ips i agere. Diuinitas certe, etiamsi nihil creaturas curaret, ubi-quitatem non amitteretmibit enim mundi conditione ipsi accessit,aut decessit potentiae: nec omni praesentia eius infinita per incarnationem est imminuta. Ob eam causum oportet ubiquitatem tradi humanitati Christi, ctiamsi nihil cum ipsa ageret diuinitas:au t admittere, sicuti verum est, in infinitum longius de latius extendi humanitate diuinitatem. Mirum aeque videtur, nihil fine humanitate post incarn tionem aetiam fuisse a diuinitate. Etenim cum maiestatis radios delituisse in Christo dicunt Brentiani, quandiu in hoc mundo fuit, agebo tamen diuinitas cum Eumanitate miracula de opera redemptionis nostrae. Sed an his alligata, ab aliis sine humanitate in coelo de in terra administrandis vacabat, de cessabat otiosa Z Insuper an quia anima non operatur sine corpore quoad aliquid, sicuti non intelligit sine corporis phantasinare, ideo animae intelligentia de operatio non peruagatur altius, quo non attingit corpus,an corpus etiam ibi esse dici debeat, quo penetrat animae actio 3 Exempli causa, Anima mente de fide negotiatur in coelo circa Deum,Christutia, spiritales creaturas de syder an ideo ibi eue defendetur 3 An diuinitas ita hu-
332쪽
manitate Christi concluditur, quemadmodum anima corpore ξ An si aliquam actionem eliciat a persisna Christi duabus naturis consata, ab utraque cogitur
eam semper medicare,vt estem si imbecillior,quam ante incarnationem erat Z Annon suffecerit eas comunicari humanitati,quae ad salutem nostram si cchant, cuius causa humanitatem induitὶ An si omnes propter personalcm unionem communicat, opus fuerit humanitatis praesentia in totius actionis curriculo: an non potius
satis fuerit actionein prodisie a persona, diuinitate dc humanitate praedita, quantumcunque polica dilatetur ὶ Quamobrem res ita habet, ut post veteres Theologos scribit Bera ut quae coniuncta sunt, siue personali unione,suc alia,semper quibdem simul ita sint,vi unum compositum pro coniunctionis stac modo constituant, quandiu coniunctio illa perstiterit. Sed non quam simul ita sunt, ut ubicunque una pars,ibi sit etiam altera,nisi res coniunci a aequaliter pateant quoad csientiam, siue quoad potcntiam. Qua de causa recte de prudenter Augustinus de Christi hum, nitate locutus cocludit: Vnu cst c sis quens, quod in Deo est, ita sit ubique ut Deus. Valeat itaque ubiquitas humanitatis in Christo, quam prodigiosam, & vetustati
Iuiberanorum cruditae ignotam p clare dixit Melantho. Lutherus in maiori Consessone, in controuersa sacramentaria nolle se cum quoquam contedere de ubiquitate pr stetur, tanquam de re minime necessaria: ct in Inon alia quaerenda sit ratio corporalis praesentiae Christi in Eucharistia,quam ipsius verba. Ex Lutheranis alij sese tam prodigiosae opinioni opposuerunt, Martinus Cenanicius, Ioachimus Mortinus, P. Eberus, Nicia. Hemmingius, Victor Strigclius, Nicolaus S echerus: alij nuta-ν seisis f runt,ut Matthias Illyricus, dec. Non tantum vcro inutilis & superuacanea iudicari trUoui in debet illa ad confirmationem praesentis carnis Christi in Coena, visu dendis erroribus tam augustum sacramentum contaminci, de infamet. Nam si ex unitare hypostatica,Christus rebus omnibus secundum humanitatem adest ergo priusquam in ultima illa Coena Eucharistiam consecisset, corpus & sanguis ipsius in pane devino praesciatia continebantur, ut nunc in sacramcnto Eucharisiae habentur, cum ranis de vinum ante verba Coenae prolata res quaedam essent. Quocirca corpus de
sanguis Christi non aliter sunt in panis & vini specicbus, quam suist ent, etiamsi verba Coenae Dominicae nunquam Christus pronuntiasset. Imo ad probandam praesentiam corporis in Coena, si Brentio ubi quitatem asciscere opus suit, non alio modo inerit Eucharistiae caro Domini, quam in hordeo, stano, & rebus aliis vilissimis: neque qui panem illum comederit, aut poculum illud biberit, magis percipiet corpus Domini de sanguinem, quam si alantis foenum aut tribulos arroderet: nec maior Eucharistiae debebitur reuerentia, quam rebus obscoenissimis, quas pudor est effari. Semper enim ex illa opinione, & opinionis introducendae causa, caro Domini implet omnia: neque iam per verbum illius ipsa specialiter sistitiir in Eucharistia , aut in sacramento comeditur sed per ubiquitatem, si illa causim dat, ut corpus Christi in Eucharistia subsistat. Etenim licebit de singulis rebus tam vere quam de sacramento proferre, Hoc est corpus meum, si non alia singi laris causa praesentiam camis es scit quam ipsa ubiquitas, de corporis Christi omni praesentia. Respondet Brentiani de Eucharistia illud pronuntiari, no de aliis rebus, quonia corpus de humanitas Christi in illa adsint in usum &esum, in aliis vero minnime. Atqui non de fructu, nec de usu, nec de fine praesentiae, sed de ipsa p sentia quaeritur. Haec quidem verba, Accipite comedite ibite,vsin; p sentis,sed ipsam prinsentiam absolutam enuntiant illa,Hoc est corpus meum, sic sanguis moris: quae s vcritatem talitu inveniunt exubi quitate, de omnibus aliis rebus aisrmari potuerunt,
quibus ex eade sua ubiquitate inclit corpus de humanitas Domini. Certe si staret doctrina
333쪽
doctrina de ubiquitate,de causa,inquam, propter quam a Brentianis inducitur, erit quidem in alium finem, corpus Christi in pane, liue cum pane sui Lutheranorum verbis utar sed non aliter,neque magis vere, quam apud inferos ipsos nunc est. Istas Brentiani execrantur, nos quoque abominamuri sed culpa sit penes eos, ex quorum dogmate ista necessario consequuntur. Postremo si quia coelum & terram implet diuina Christi maiestas & essentia, id ad carnem extenditur:ergo extra C nae usum caro Christi in fidelibus habitat, quia potiuntur Deitatis praesentia: Ideo non alia manducatio realis carnis Domini quoad substantiam & fructum in Coena,quam quae fide absque symbolo percipitur. Albertus Sperlingius Defensionem disputationis Ingol stadis a doctissmis Iesultis habitae, ex qua plurima, ac sere omnia ista excerpsi, contra Andraram Smi delinum edidit, & ostendit illum studio ubiquitatis suae foedissime a Lutheri doctrina de Coena Domini ad Cinfli
nismum deficere.Theses ab ipse propositas recitat. Prima est, Non ratione absolu- ιππ' ta praesentiae corpus in Coena auesse, sed tantum respectu nostri dici praesens, ut nobis ab ipso conseratur aliqua sanctificatio &consolatio, quomodo in baptismo de aliis sacramentis etiam ait corpus Christi nobis administrari. Sic enim ad ver- bum habet Thesis: Etsi quoad se attinet, omnibus rebus aequaliter adsit Christus,
non tamen aequaliter cum Omnibus agit, de aequaliter se communicat. Et quia ad' sanctificationem & consolationem adest in sacramentis sacrosanctis, ideo alio' modo eum in sacramentis respectu nostri adesse dicimus. Addit corpus Christi in s ibistis .
coelo, siue physico loco, omnia in se modo coelesti praesentia habere. Quicquid
denique nobis distribuitur, actionem vocat, quae in coelo peragatur. Quae sane om- , .nia puri puta sunt Cinglij de Caluini dogmata. Sic Lutherani tandem sere omnes profecerunt in peius,cium cupidius suorum errorum idola contra Ecclesiam Catholicam extruunt. Brentium quidem cum Smi delino apudTabernas Alfatias in comitatu illustrissimi ducis Vulnembergensis vidi, ipsum te sum allocutus ali, quantum temporis, cum illuc in comitatu illustrissimorum Principum Guysias norum venissem, Brentius in colloquio vultu ac gestu magnam prae se ferebat modestiam, atque concordiae cupiditatem inter Christianos. Smidclino nondum videbatur deserbuisse aetas, & quodammodo vereri videbatur, ne quid se ni magistro excideret, quod ad pacem Ecclesiae Catholicae spectaret. Hactenus de facto ac de naturis in Christo secundum earum proprietatem ac potentiam. Antecedenti capite non reticuimus , quid cum nostris sentiremus ex diuina Omnipotentiam humanitatem Christi conferri. Deinde hic de naturis habitus suit sermo, non de subiecto & supposito, duabus naturis affecto, qui est Christus, Deus & homo, quique per communicationem idiomatum homo est ubique, sed non quatenus vel secundum suam humanitatem. Iam Patres ubiquitatis ara.
censores adhibeamus. CPra homo
- TERTULLIANus. Si homo tantummodo Christus, quomodo adest ubique 'r' is inuocatus, cum haec hominis natura non sit, sed Dei, ut adesse omni loco possiὶ
- AMBRO si v s. Cum igitur omnis creatura certis naturae suae sit circum- tib ia '--, scripta limitibus t si quidem & illa inuisibilia opera , quae non queunt locis de μ' ε' , v
- finibus comprehendi, substantiae suae tamen proprietate clauduntur j quomo--do quis audeat creaturam appellare Spiritum sanctum, qui non habeat circum-- scriptum determinatumque virtutis locu ira , cum de in omnibus M ubique semper
insit, quod utique diuinitatis 5: dominationis est proprium 3 Domini est terra, &- plenitudo eius. De se invia
B A s I L I V s. Angelus qui astitit Cornelio, non erat etiam in eodem loco t
334쪽
apud Philippum: nec qui ab altari Zachariam alloquebatur, eodem tempore etiam in coelo propriam sedem ac stationem implebat.At vero Spiritus sanctus si mul & in Abacuc , & in Daniele in Babylonia operari creditus est: & in catar cta cum Hieremia esse dictus est , & cum Erechiele in Chobar. Spiritus enim Domini repleuit orbem terrarum. Qui vero ubique est, & Deo aciest, eum qualis natura putare conuenit. Eius ne sui omnia complectitur, an cius qui rar- ..ticularibus locis includitur , qualem esse Angelorum naturam scriptura ipsa ostendit. Di DYMus. Ipse Spiritus sanctus si unus de creaturis esset, saltem circum- scriptam haberet substantiam, sicut uniuersa quae facta sunt. Nam etsi non circumscribantur loco & finibus inuis biles creaturae, tamen proprietate substantiae sitiuntur. Spiritus autem sanctus cum in pluribus locis sit, non habet substantiam 'circumscriptam. Si Apostoli in extremis finibus terrae ob testimonium Domini constituti distabant inter se longissimis spatiis, aderat autem eis inhabitator Spiritus sanctus, circumscriptam habens substantiam demonstratur Angeli, ca virtus ab hoc prorsus aliena. Angelus quippe qui aderat, verbi gratia , A- 'postolo in Asia oranti, non poterat simul eodem tempore aliis in partibus caeteris constituis. Spiritus autem sanctus non solum seiunctis a se hominibus prae- 'sto est, sed & caeteris quibusque Angelis, principatibus, thronis, dominationibus inhabitator adsistit, de vi homines sanctificans, alterius quam sunt homines,
THEODORI Tus. Igitur corpus Dominicum surrexit quidem a corruptio- nc & interitu alienum, & impatibile, de immortale,& diuina gloria glorificatum, ia& a coelcstibus adoratur potestatibus:corpus tame est,&habet quam habuit prius circumscriptionem. mCYRILLvs A LEX A N D R I N v s. Hic animaduertenduin est,quod etsi cor- poris sui praesentiam hinc subduxerit,maiestate tamen diuinitatis semper adest. FvLGENTI vs. Haec est Trinitas unus Deus, qui sicut potuit sola uniuersa --
dei e, sic potest omnia solus implere. Lege ibi plura. AMBRosius de Christi humanitate sic loquitur:Neque Deus de loco ad locu . transit, qui ubique semper est:vt homo est qui vadit, ipse est qui venit. GREGORIvs Niss ENus. Qui dicit, Vado, localem discessum significat. Quod autem per omnia graditur, Sc in omnibus existit,& omnia contine non habet quo discedat, eo quod a diuina plenitudine nihil est vacans. S.M A X I M v s. In sanctis Euangeliis de Domino scriptum est, Postridie voluit
Iesus ire in Galilaeam. Ire nimirum voluit, quatenus ibi non erat. Non erat autem humanitate diuinitate autem ubique est. A vGusTINUS. Secundum carnis formam non est putandus ubique dissu - sus. Cauendum est enim, ne ita diuinitatem astruamus, hominis ut corporis veri talem destruamus. Non est autem consequens, ut quod in Deo est, ita sit ubique ut Deus Nam in Deo stimus,& tamen ubique non sumus. Claristum autem ubique totum praesentem csic non dubites, tanquam Deum, de in aliquo loco cilc propter .
verum corporis modum. DAMAsCEN v s Minoratur corporaliter, d contrahitur, diui neque incircumscriptum est,non cxtensa carne eius cum circumscripta diuinitate.
DE CHRISTI A SC ENSIO NE LEX QTA ADVERSA
rij ngant ei μ . praesentiam in Eucharistua, cimpotius confirmetur.
335쪽
EMIROR, iterum dico demiror, sic orbis Christiani e Tucinari' oculos, ut nec eis iam luceant Christi verba, nec palpabiles liaereticorum tenebrae conspiciantur. Non contenti Brentiani &Cal- α --
uiniani scripturas, tanquam ceram, tropis de figuris a sua proprietate in varias formas ducere & effligere, paucos Articulos
fidei, verbis simplicis limis &: planissimis ab Apostolis traditos,
audent violare, eorumque singula verba a suo naturali sensu deprauare. Duo sunt 2 L--Articuli, qui sibi correspondent, Descendit ad inferos, & Ascendit ad coe- tum. los. Primum Caluiniani ad spiritalem nescioquem descensum transferunt: alterum Brentiani ad spiritalem ascensum inflectunt. Scripturas si contra adduxeris , ab utrisque audies a verborum proprietate ad figuras & sensus mysticos traduci. Ideo Satanas hic Satanam alterum nunquam eiiciet. enim fronte Brentiani accusabunt Sacramentariorum tropos , qui tropis Apostolorum oculos, Angelorum testimonium, & scripturas de Clitisti ascensionee, id unt 8 In quo iudicant alios, seipsos condemnant. Aut vicissim qua fronte
GH aQ uu OS, spiritaliter maiori interpretentur audacia atque impudent az
dem genere dicendi coniunguntur , atque de eodem affirmantur , Descendit ad inlaros, &Ascendit ad coelos. Qui unum a sua proprietate depulerit, est tum in sua naturali significatione tueri quomodo poterit Z Certe in eo magis sunt excusandi Brentiani, quod cum ascensione, festio ad dexteram Patris videatur annecti, quae spiritalem stum, non corporeum sapit. Non dubium est, quin Caluiniani fisurarum appetentissimi, ex dextera Patris explicassent Ascendit ad coelos spiritaliter, ut etiam aliquando Caluinus eo recidit, sicut postea citabitur ) multo ardentius ac probabilius, quam Descendit ad inferos, nisi Christi ascensionem, arcem sibi excelsam valde ac munitissimam ad impetendam Eucharistiam existimassent. Idcirco aegre etiam Patris dexteram patiuntur spiri taliter capi, sed Christum assigunt nescio cui sedi, quam ponunt in coeli sumnao severtice, de qua ipsi nec liceat assiugere, nec extra eam cuiquam apparere: atque inde ratiocinationem istam popularem admodum conficiunt, corpus Christi ascendit ad coelos , & sedet ad dexteram Patris , tam diustam a terra , quam
coeli cacumen ab illa: ergo non est in Coena,quae celebratur in terra Nam scriptura quando vult signiscare maximam distantiam, atque impossibilem reruni coniuncti ovem, ita loquitur, Sicut exaltantur coeli a terra: Secundum altitudinem cccella terra. Ut autem ostendat omne consortium corpori Christi cum homi- nibus intercludi, citant Petri dictit in de Christo, Quem oportet quidem coelum tiri. - . recipere usque in tempora restitutionis omnium: secsperuertunt verborum proprietatem, quae ita concipitur, Oportet Christum ' em,id est coequm recipere. Interpretantur quasi coeli carcere concludi, ne usquam alibi esse possi. Petrus exponit locum destinatum corpori Christi, ut naturaliter inhabitet, coelum csse usque ad tempora restitutionis omnium. Caluinus quidem insectatur
Vvestphalum, quod ni nil respondeat ad illum locum: & in Achis Apostolicis ait
locutionem esse ambiguam, qua tam possumus intelligere Christum coelo capi, quam coelum capere, nec dictioni insistendum. Non ergo debuit urgere contra
Uvestphalum verbum dubiae significationis. Beaa vero importunius passim locum illu obtrudit, & falso pro contineri in Annotationibus suis interpretanda cotendit.
336쪽
Verum si coerceri volunt aliquo coelo Christum, mentiuntur igitur ipsi, quando suadent ascendisse ipsum, & habitare supra&extra omnes coelos. Qui enim capitur aliquo loco, aut coeli domo, nequaquam est extra ac supra omnes coelos. Quin potius ex scopo& intentione Petri intelligentiam textus petere conuenit. Nam id agit Petrus, sicut in omnibus suis praecedentibus & sequentibus concionibus, ut gloriam Christi apud Iudaeos amplificet. At quae tandem es set eximia gloria cius, si aliquo coeli spatio concludi & contineri amplificaret. Quin potius ait oportere occupari coelum ab ipso usque ad tempora restitutionis omnium , & manifeste alludit ad illum Psalmi versum, Dixit Dominus
Domino meo, sede a dextris meis, donec ponam inimicos tuos scabellum pedum tuorum. Sedere enim ad dextram Patris, id vere est coelos accipere, & restitutio omnium proprie complectitur subiectionem hostium sub pedibus Christi . Quoad verbum λξαα , eo utuntur Aristo tales , Aristophanes , atque alij, quod Cicero vertit per liberaliter tractare, accipere, apprehendere, amore com-piceti: Vix legitur uspiam pro contineri, conamcnsurari & concludi. Primi ita transtulcrunt Caluinus & Bega, nec possunt inficiari non necessario id sonare, licet inepte ipsi insistant maxime. His autem argumentis respondemus, quod an ica decebat Sacramentarios meminisse, nihil omnibus haereticis fuisse usitatius, i quam unius Articuli,aut scripturae violenta interpretatione & praetextu , alterius sentcntiam infringere, & oppositiones falsi nominis scientiae contra fidem intendere. Sabellius obiiciebat unitatem essentiae diuinae orthodoxis confitentibus tres esse distinctas personas ,& urgebat fidei Articulum, Audi Israel, D
minus Deus tuus unus est. Imo vero eodem argumenti genere utebatur, quo
nunc gloriantur Sacramentatij, ac iactabat, Si emittitur filius, ac descendit, non remanet cum co, nec ei coli. aeret quis tarsum habitat :& contra Filium Dei ab assirmatione terreni loci in coelestis negationem abibat. Ediuerso Sacramcntari j nunc faciunt. Alias haereses percurrat qui volet ,& obseruct id eis summo studio fuisse, ut scripturas scripturis committerent. Catholici ex aduerso sunt conati Articulorum fidei, &scripturarum consensum ostendere, atque ita haereticorum sophismata dilucre : sicut , exempli gratia , demonstrarunt contra Sabellium Articulum de unitate essentiae diuinae, distinctioni trium persenarum nullo modo in sacris literis aduersari, quoniam uterque Aniculus suum sensum haberet, qui alteri non praeiudicaret. Sic contra Arrium docuerunt utrumque . consisterc, nempe filium csse aequalem Patri, atque minorem : aequalcm quidem substantia diuina atque maiestate, sed minorem quoad naturae humanae assumptionei atque ita blasphemiis haereticis erat satisfactiun.Sic nos respondemus Articulo S scripturae de ascensione suum manere sensum, & suum articulo ac scripturis de Eucharistia, neutrique ex altero praescribendum. Credimus Christi corpus naturale coelum incolere, quod non deserct usque ad iudicium, ibί-que existere statu &praesentia naturali, quemadmodum ascendit: qua insorma etiam descensurum prostemur ad iudicandos vivos & mortuos. Fides haec non laeditur ab Eucharistia, cui incile idem corpus naturale testamur, quod in coelo residet, a quo non dimouetur, ut se praesens in Eucharistia exhibeat: quamuis in ea modus praesentiae & existentiae nec naturalis nec corporeus dicatur , sed singularis ex Dei potentia, verus tamen & realis : qui etiam si corporalis csset& carnalis , non tamen repugnaret ascensioni , quae secundum scripturas non
ita alligat coelo Christum , ut simul alibi nusquam se sistere valeat, cum per easdem scripturas post ascensionem aliquando se praebuerit carnaliter S co
337쪽
l r. aliter conspiciendum in terra , ut antea tradidimus. Meminisse item deuerunt Sacramentari j vitiosa esse illa argumenta, quae sunt utrique parti communia, & quae retorquere possit aduersarius in authorem. Clamant Aduersarij, Deus autem noster in coelo. Regerimus quod subiicitur, Omnia quaecunque voluit secit: ut sit quoque in Eucharistia,quemadmodu in scriptura declarauit Ratiocinantur ex scripturis Christum penetrasse coelos, & ibi quaescere, donec veniat: ergo interea non est in Eucharistia. Pari libertate & ratiocinandi formula possemus impugnare Articulum & scripturas de ascensione, & in spiritalem sensum
conuertere, ac dicere, Constat ex scripturis toties repetitis & inculcatis, Christi corpus esse in Eucharistia, quae celebrari debet ad annuntiandam mortem D mini, donec veniat: ergo interea non est in coelo, quoniam duobus locis adesse nequit. Quibus conuitiis tum inueherentur in nos Sacramentarii, ob id quod articulum de ascensione adeo manifeste expressiam in scripturis negaremus, omnium Christianorum fidem & religionem damnaremus i Eadem omnia nunc sibi responsa habeant, cum ex ascensione non eos pudet omnium Christianorum publicum consensum improbare, totque scripturas de Eucharistia aeque, ac se lasse etiam magis certas de manifestas, quam illet sint quae de ascensione pros 'runtur, de quibus acerbius contra Brentianos &Lutheranos, quam de ipsa Eucharistia dimicant Bullingerus, Petrus Martyr, Bera, atque ath: ita ut de ascen- p η - .sonis controuersia nec pauciores, nec minutiores libri iam exierint in mundum, quam de Eucharistia. Ac certe probabilius ascenso cum dextera Patris coniuncta spiritaliter exponitur, quam dicta Christi de Eucharistia per vlla sibi adiuncta. An non pie magis & Christiane nos Catholici gerimus, . qui non scripturas scripturis, non Articulum Articulo committimus, & quas testam testae collidere faciamus, sed ascensioni acquiescimus de Eucharistiae, quoniam utraque a Christo Iesu, Apostolis,& omnibus Christianis habet testis nonia, & omnis di
scultatis ac repugnantiae ex eisdem de ex Dei omnipotentia solutionem Z Certe ut fidem adhibeamus ascensioni, nec Christum videmus in coelo collocatum, nec
qua parte coeli sed eat possiimus augurari aut spectare, sicuti nec ipsum cernimus in Eucharistia: sed ideo credimus ascendisse, quia scriptura nobis fidem facit: ita credimus inesse Eucharistiae, quia scripturae quoque de hoc serunt testimonium. Hic Aduersari j mentiuntur, & nugantur. Asierunt scripturas ponere Christum in coelo, nusquam in terra:i δ quae tractatum testificentur illures csse N planiores, &quae a sens ibus fidem fecerut de illa translatione & ascensione: Idcirco ipsis potius adhaerendum, quam illis qui de Eucharistia loquuntur, quoniam planioribus illis aduersantur. Respondemus scripturis addi, quasi Christum nusquam fore in terra
ullo modo post ascensionem asseuerant:& iam monuimus non clariores esse deascensione, quam quae de Eucharistia, nec fides est certior, quae a sensibus petitur, quam quae a verbo Dei: &quamuis oculi fuerint prosecuti Apostoli ascendentem Christum ad nubes usque, no tamen ubi resederit,uel quo peruenerit,viderui. Caluinus quidem cotra Vvesiphalum urget maxime Stephani visione, qua Christum
stantem a dextris virtutis Dei conspexit: sed cum textum ipsum examinat,&commetatur,cogitur fateri non oculare suisse aspinum, nec realem extitisse stationem
Christi ad Patris dexteram. Si nos ex Eucharistia excluderemus ascensionem, recte scripturas de ipsa contra Proferret. Verum latum abest,ut in id impingamus,quod verbis & ritu in Missa ascensioni attestemur, tum in doxologia ista, Qui sedes ad dexteram Patris, miserere nobis: tum in Canone, ubi dicitur, Vnde & nos
memores,Domin eiusdem Christi fili j tui tam beatae passionis, necnon &abiim
338쪽
feris resurrectionis,sed & in coelos gloriosae ascensionis: tum in ritu, cum attollitur hostia, per quem authoribus Ambroso δ: Augustino, atque Ephesina synodo
his G. a. cum Cyrillo, Domini resurrectio & ascensio annuntiatur. Quo sacri huius tempore sinquit Algerus in frustra haec doceremus, si quem adoramus in sacramento,
mentiremur esse in coelo . Nos itaque non cuni Eucharistia exclusiuam ascei
sonis scripturam vel doctrinam tuemur. Illi scripturis de ascensione suo more exclusivam de Eucharistia assuunt & assingunt, de aliquid magni aduersum nos se eiaculari putant, si a nobis cantari, Sursum corda, in Milla obseruarint, quasi indὸ tantum Chrestum in coelo, fide quae rendum innuamus, & non in Eucnari stia adesse, cum de in coelo de in Eucharistia simul consistere tot modis prosic mur. Sed de Sursum corda, latius in Repetitione De adoranda Eucharistia, de cum de ritibus Missae agemus. Meminisse insuper debuerunt Aduersari j, nihil perascensionem incommodari posse Eucharistiae. Nam qualis eam instituit, antequam ascenderet Dominus, talem consecrari iussit ipsemet, Apostolum Paulus postquam ascendit allocutus. Ideo per astensionem verborum proprietati nihil voluit Christus decedere. Quid igitur inuito Christo ex ascensione sibi fabri
cant Aduersarii , quasi arietem valentissimum ad funditus subruendam proprietatem sermonis, quo instituit Dominus Eucharistiam 3 Diserte ea de re illos mihi videtur Brentius increpare in sta exegesi in Ioannem, quemadmodum cit tur a Ioann. Sturmio , libello quem inscripsit, Scripta eruditorum aliquot vir rum de Coena Domini. Ita ad verbum loquitur: Alio linquiunt illiὶ vocat fides, quam ut credamus corpus de sanguinem in Coena praesto adesse, ac distribui. Si -- quidem Iesus assumptus est in coelum, & sic veniet, quemadmodum viderunt di- scipuli eum euntem in coelum. Itane, o viri, licebit vobis impune fidei nostrae sin-plicitati imponere t An nos fungos ex istimatis, qui hos astus non queamus deprc- hendere 3 Quaeso enim, quando aut quo tempore Christus hanc Coenam cum di- seipulis habuit ZA n post ascensionem 3 At sic forte vestra ratio probationis speciem ' haberet. Nunc in tropatulo est eam Coenam celebratam esse ante passionem, re- surrectionem,& ascensionem. Quid igitur mihi obvertis Articulum fidei de asce- sone Nos ut certo cognoscamus nos iri Coenae rationem,ad primam Christi institutionem appellamus. Itaque inquirimus,quid Christus in ea Coena Apostolis stiis
distribuerit, ut postea colligamus, quid Apostoli de Ministri Euangestu nobis per
verbum Christi in nostra Coena distribuant. Iam cum Christus Coenae tempore in nondum visibiliter ad coelos ascendisset, numquam poteris hoc ascensionis Arti- culo corpus Christia Coena tollere. Si enim dixeris, Christus ad coelos ascendit: non potest igitur corpus eius pane distribui Mox ego quaeram, Quid igi-tur per panem Apostolis suis distribuit, cum eo tempore nondum ad coelos ascendisset λ Respondebis fortasse signum dedisse, non corpus ipsum. Sed quis tunc articulus fidei cogit te a simplicitate verborum Christi discedere, quando n ondum obvertere potest ascensionem 3 Aut certe assirmabis Christum disse acipulis quidem corpus suum per panem dispensasse , nobis vero non licin dis arcnsari, quando iam ad coelos ascenderit. Quid audio 3 Nos igitur aliam Coe-nam habemus, quam Christus instituit 3 Quomodo ergo iubet haec in sui me- moriam facere, quod prae eius ascensione facere non postumus 3 Nimirum inique a comparatum esset, si nobis pro tam opiparo conuiuio, pro tam splendida cena, iaci bis spiritualibus, hoc est corpore M sanguine Christi exornatissima, prae qua vi Agni Paschalis esus sordet, retusta esset tam manca & mutila Coena, veris & spiri-tualibus missis priuata: Praeterea inc minisse dcbuerunt Caluin istae, se in eas absur a
339쪽
DE VERITATE EUCHARISTIAE . ing
ilitates, quas nobis obiiciunt, recidere. Cum enim hic in terra animo & corpore resideamus quicquid re vera corpus nostrum siue animus percipit, necesse erit illud ia- ipsum etiam in terra subsistere. Quomodo enim rercipient corpus aut animus foti rem vitam, nisi ipsa vel animo vel corpori, a quo suscipitur, propius admoueatur, eique intime coniungaturiSi igitur percipi deset a nobis caro Domini revera, dc id flea non sola ericacia siue gratia, oportebit carnem Domini aperopinquari animo nostro vel corpori. Non quaerimus modo, quo instrumento fiat appropinquatio illa: mos. an virtute diuini spiritus de fidei, an etiam sub pane, siue Gim panc.Tantum insisti mus in re, quae animo nostro vel corpori in terra adhaerere debet, ut ab illis suma tu cum sumi nequeat res ab animo,nisi ab ipso contingatur, & in ipsum insinuetur. Itaque si caro Christi a nostris animis re vera capitur, qui sunt in terra, re veracam tum in terra existere consequitur, ut animis nostris admoueatur,antequam si
scipiatur. Ex quo sequitur, carnem stam in coelo, reperiri tame in terra in ipso temporis articulo, tuo ab animis nostris sumitur, de tum pluribus in locis inueniri, neque per ascensionem impediri: aut non Vere carnem Domini intra animos nostros recipi, sed tantum imaginatione fidei & cotempla tione, quae nihil nisi meram gratiam intra animos: nostros reportet. Cum hoc argumento premuntur Caluinillae, fugiunt ad fidem, & operationem spiritus, ac prae icant carnem illam vere percipi per sdem,& virtute spiritus. Sed non quaeritur, inquam, quo instrumento & quo nam modo sat approximatio de manducatio, sed an ipsa caro vere animis nostris admoueatur, ut intra sumatur,vel non. Postea de modo de virtute, per quam caro nobis depentibus in terra illabatur, alia nascitur quaestio. Postreinb tantum abest, ut ascensio contra Eucharistiam nobis scrupulum iniiciat, quod ex illastinuis edocti a Christo, omnes perplexitates de anxietatcs, quas contra Eucharistiam rationaturalis, aut corporum proprietas parit, superare atque expedire:Nam ex omnipotentia per ipsam ostensa in Christo ratio praesentiae in Euc naristia, de sumendi carnem Christi innotuit. Multi cum Capemaius offensi discipuli de facta a Domino promissione corporis sui in cibum obmurmurabant: Durus cst hic sermo, de quis is potest eum audire 3 Quibus Dominus respondit, Hoc vos scandalisset.Si ergo vide- ritis filium hominis ascendentem ubi erat prius Θ Spiritus est qui vivificat,caro non M prodest quicquam. Verba quae locutus suin vobis, spiritus de vita sunt. Admirami- . - ι
ni quas diceret de obstrepitis, quia pollicear vobis carnem meam ededam, cum tur a tali esse natura abhorreat: tum vobis multo maior suborietur admiratio, cum videritis corpus integrum ascendere, oc tamen in esum tradi. Tum experiemini rem geri non modo carnali de corporali, nec corpus meum metiendum ex proprietatibus naturalibus aliorum corporum, quae nihil aliud quam caro sunt de corruptio, ut una ex ipsis portiuncula ablata de consumpta,ipsa remanere nequeant integra de inconsumpta. At intelligetis ex mea in coelum receptione, corpus meum aliis viribus praeditum, virtute spiritali de supernaturali ditatum ut supernaturali de spiritali modo, re vera tamen existere possit in Eucharistia de comedi, nihilominus non consumi, quia spiritus de vita in ipso plenissime habitat, ut perduret integrum de inconsumptum Ad eum finem Christum meminisse ascensionis suae tellantur Athanasius, Augustinus, de Cyrillus Alexandrinus. Quomodo vero ex ascensione comprobetur potius quam infirmetur tale miraculum, pensitandum est de considerandum, quid comprehendat Christi ascensio. Aliquando in scriptura tribuitur filio
Dei,etiam quoad diuinitatem, sicuti de descensio: non quod a coelo reccsseritvn- . quam,unde descendisse asseritur sed quia nobis sub naturae humanae integumento
apparuit Sic hinc ascendisse dici potest, cum humanitatemin coelum sustulit: non
340쪽
quod a nobis secundum diuinam quae ubique est, tum recesserit, sed quia Gius humanitate, in qua cernebatur, in coelum sublata, praesentia illius diuinitati,
latet apud nos, nec potest conspici. Quo sensu Augustinus interpretatur, Vado vo- bis parare locum. Si bene linquit o Christe, te intelligo, nec unde vadis, nec unde venis recedis. Vadis latendo,venis apparendo: sed nisi mancas regendo,& nos pro- sciamus bene vivendo, quomodo separabitur locus Θ Ita propter Varios effectus Deus ipse dicitur ascendere,&descendere. Communiter autem ascenso Christi sumitur, quatenus humanitati eius competit: quam ne putemus cum Brentianis tantum significare disparitionem corporalem ad maiestatis ostensionem, sicut Christus ipse in Ematis factus est inconspicuus, Euangelistae ascensionem ita describunt: Eleuatus est,& nubes suscepit eum ab oculiis eorum. Cumque intueretur in coelum eunte ipso,ecce duo viri steterunt iuxta ipsos, qui S dixerunt, Viri Gal- lilaei quid statis aspicietes in coelumὶ Hic Iesus,qui assumptus est a vobis in coelum, sic veniet, quemadmodum vidistis eum cuiatem in coelum. Idem Lucas Euangelium suum ita finit: Recessit ab eis, & serebatur in coelum. Retinenda ergo versa-
ista simplici & propria significatione, quod sicut Christus visibili &physica cir
cumscriptione sui corporis ante ascensioncm in terra versatus est,hoc modo & hac
ratione vcrsetur extra coelos, nec ante extremum iudicium ita versaturus sit in terra.Scriptura enim dicit Ita veniet, sicut vidistis cum euntem in coequm. Rursus cum
Cinglianis & aliis Sacramentariis disputatur, An ascenso Christi in coelum nihil maius aut sublimius contineat, quam loci mutationem: sicut quando aviculae, relicta superficie terrae,summa super arbore sidunt. Helias per turbinem leuatus est in coelum, & de eius ascensione recte dixit Helisaeus, Non est quod quaeratis- eum in terra, siue in montibus, siue in vallibus, quia sublatus eii in coequm. 'uti invivii Quod si nulla plane intercedit differentia inter ascensionem Christi,& assumptionem Heliae erit omnino eadem ratio, & valebit consequentia Sacramentariorum.
Verum cum scripturas habeamus in promptu,quae Christi ascensionem aliud in portare doceant,quam solam corporis translationem, aliud concludendum est ex Christi ascensu, uam ex Heliae raptu. Petrus in Actis, Ascendit ad coelos, interpretatur per illud Psalmi, Sede a dextris meis. Inquit enim:Non Dauid ascendit ad coe-los, sed ipsemet ait, Dixit Dominus Domino meo, sede a dextris meis. Quid vero iast Sedere ad dexteram Dei, statim explicat, cum subiicit, Dextera Dei exaltatus cst, Item, Dominum eum&Christum fecit. Paulus diserte sibi proponit istam iaquςstionem exponcndam. Quid sinquit est quod ascendit, nisi quod descendit
prius in inseriores partes terr ZQui vcro descendit,idem est qui ascendit super om- nes coelos, ut impleret omnia,&dedit quosdam quidem Apostolos, &c. Item, Ascendit in altum,captiuam duxit captiuitatem,dedit dona hominibus. Compi .. nitur itaque articulus ascensionis tria: discessionem carnalem, & visibilem a terra: penetrationem supra immum cacumen coeli: &supremam gloriae & maiestatis acquisitionein & posscssionem,ut qui ex infirmitate crucifixus est, vivat ex virtute Dei:atque ex ea singularem de nobis Christi prouidentiam & potestatem singui riter conuersandi nobiscum ac malaedi, non obstante corporis visibili translatione&eleuatione. Propterea ascensurus praefatur, Data est mihi omnis potestas in coelo & in terra: stat Inique subiicit ex illa potestate, Ego vobiscum sum usque ad consummationem seculi. Manifestum est igitur incomparabilem esse differentiam- inter ascensionem Christi,& Heliae assumptionem, non tantum quia Christus propria virtute ascendit, sed quod per ascensionem ipsum Pater extulit in suinmam si blimitatein, & collocauit ad dexteram virtutis suae. Nunc proponatur Cinglian