장음표시 사용
451쪽
DE VERITATE EUCHARISTIAE. V re,
ros illos ut iuberent non tam examinari sua, quam quomodo nostra proscinderat, attendi, donec mihi consideranti & indaganti inter multas pugnantias de ambiguitates , quibus huc & illuc abcrrat Caluinus, quid tandem decerneret per verbum . Dei expressum in coena Dominica nobis conserri, eo summarii in rediit, ut iostquam plurima nescio quae extra rem profudit, quasi raperetur ad tertiti coeum,&audiret verba de ipsa coena,qiuae non licet homini loqui,exclamet, Experior ea u...i, magis quam intelligam: ut Beras suos & bestias propius montem accedere religione deterreat, iubeatque oraculis quae ediderit acquicscere, atque attonitos vocife- 43'rari,Non loquatur nobis Dominus,sed Caluinus. Audiemus omnia quaeciaque di-Σcrit nobis:tantu non loquatur nobis Christus verbis illis, quibus Eucharistia instituit Quid enim est aliud quod factitat Caluinistae, dum omissa Christi voce, Hoc scorpus mea: Accipite, me Attioccinunt magistri cantilenas de abstractione substatiae a carne Christi, de essicacia & vigore ac virtute carnis,de desuuio carnis, & carnali Spiritus ac carnis illius, de inspiratione vitae de hau stu ab eadem carne,aliaque portenta verborum & inuolucra,quae qui etatiui ne quidem intellexit Postea Bezam Pi ι
video passim fide & religione in puripulo scripto Dei verbo fundare attame in suo ' γ'
de re sacrametaria Asino postqua quae potuit refutaui cu ventu est ad consi ituendam noua doctrina seu confirmanda sine expresso Dei verbo ac ne quidem veris, mili aut apparenti, sitia & magistri deliria nude δ audacter dictare miraberis, atque
ex depulsione sanae doctrinae suam fideter asseuerare, Dei opem de fide contestati, atque implorare,ad Dei poten tia eiusdemque tribu nes post hoc seculii prouocare, imaginationis Caluinianς altitudine & profunditate excusare & comendare,atque ita sine planae &simplicis sacrae scripturae probatione effugere de elabi. Demus falsam esse nostram sententia, ac rite ab illis cosetari non tamc consequitur,quam Voluerint obtrudere loco nostrae veram esse, nisi pluribus ac clarioribus scripturis cinprobarint,quam ostenderimus nostra. In hoc causae versatur cardo, in quo torpent Aduersari j:sed quia nec patienter, nec considerate eoru scripta & dicta pensitamus, ubi multa sarrierint aduersu nos,& effascinauerint verbositate,maledicctia, argutia,Oculos lectoru, quiduis sumiit proponui,& contendut per impudentia vcru es se. Inter Palatinos & Uvirtebergenses nouos Theologos & ministros steriit theses
positae, atque habitae disputationes, quod Mulbrunen colloquiu in ripseriit. Pro Caluinistis assertiones de cotrouersa fac synaxeos emisit Heli debergς Vvielmus Κlebilius: in quibus cum ad apices Caluini nec scripturis nec rationi constentaneos - peruenit,tanqua axioma cocludit: Eliasi ptrici se definirino potest quid sit coena,a- .. liqua tame ex parte dici potest quid non lit. Ita loquitur homo in Caluini schola edoctus,ut audiatur in suis refutationibus,&interim Caluinismi figmeta hominum iudicio subducat, cuque pro arbitrio ficiat. Gloriatur quide audacissime de verbo Domini,sed cu expressu ab ipsis quaeritur, digrediutur alio Caluinus modo ait stra de coena opinione scripturis esse cos et mea, modo scripturas pollicitus ad refellendu decurrit:modb,quasi dictator aliquis,leges fert sine ulla scripturς facrae syllaba: modb in Uvestphalu affirmat, se de coena Domini nihil aliud qua puriputu ver-bu scriptu proferre. Cu vero flagitaretur huiusmodi,sc magistri dictu mitigat Be-ZMVt no aperte,neque his verbis, quibus asseritur cotineri in Bibliis doctrina Caluini, defendat,sed illic haberi eius lententiam sensumve: ita ut sit Caluino puri putu Dei Verbum,quaecunque falsitas , quam sacris literis potuerit affligere. Experientia semper docuit,haereticos magno artificio idola sua fabricare, es antique tectorio
verboru etiam sic rorii illinire,ut lupus & diabolus sub ovina pelle lateat:sed Qerut λῖςrpetuo deprehesi pauca qu da &obscuriora de scripturis,nihilque aut paru ad re
452쪽
pertinentia corradere, atque ex his veritati apertissimae proscribere velle, violentiusque scripturas planas peruertere & opprimere, non aliter agentes quam excrescens flumen, cupiensque libere per prata & sata, pecoraque & villas vagari ac grassari si ripis coerceatur, ubique vel minimas rimulas aut soramina vestigat, ubique aggerem pertentat, & quia imbecillissimus est, perrumpere conatur. Quod si
ei contingat, ut primum vel minimam rupturam reperia faciatve,mox ingentem hiatum violenter aperit, & omnia venit atque deuastat. Sic prorsus isti aut in verbis coenae,alicuius tropi occasionem alicunde quaerunt, aut in reipsa alicuius spiritalitatis speciem ex incerta & tenebricosa aliqua scriptura indagantur, di postea pro libito de figuris & spiritalitate in omni parte Coenae ludunt, ac recta Christi
verba & toties repetita varie inflectunt, suisque inuentis scruire cogunt. Vcter iatoriam illam haereticorum artem Irenaeus ita describit: Aptare conantur his quaeia dicta sunt,uel parabolas Dominicas, vel dictiones Propheticas,aut sermones Apo- stolicos, vi figmentum illorum non sine teste esse videatur. Ordinem quidem&..textum scripturarum supergradientes,& quantum in ipsis est soluetes, membra ve-ritatis transferunt & transfingunt, & alterum ex altero facientes, seducunt multos
ex his quae aptat ex dominicis eloquiis male composito phantasmati.Quomodo siquis imaginem Regis, imaginem Sona fabricatam diligenter ex gemmis tretiosis
a lapiete arti fice loluens subiacentem hominis figura,transferat gemmas illas,&re-
formans faciat ex his formam canis,vel vulpeculae,& hanc male dispositam dehinc conformet, & dicat hanc esse Regis illam imaginem bonam, quam sapiens artifex fabricauit,ostendens gemmas quae bene quidem a primo artifice in Regis imagine compositae erat, male vero a posteriore in canis figuram transsatae sunt,& pergem-marum phantasiam decipiat idiotas, qui comprehensionem regalis formae non ha-beant, destiadeat quoniam haec turpis vulpecula fgura illa est Dona Regis imago. Eodem modo & Et anicularum fascias assumetes, post deinde sermones & dictio-nes & parabolas hinc inde asserentes,aptare volunt fabulis suis eloquia Dei. Deinde profiteri solent haeretici lucem se tenebris inferre, si neque inuidia arcana Dei detegere, csim interea nihil aliud studeant, quam tenebras offundere Christianorum animis de iudiciis,& ambigua quaeque concinnare, ait Hieronymus, ut aliter audiat Catholicus, aliter haereticus: ita ut plus laboris sit insumendum in eruendo dogmate, quam in refellendo, &ipsum detexisse fuerit magna ex parte conuincere. Irenaeus,Tertullianus,atque alij,ob id haereticos vulpeculas nominat, qui sibi latibula per anfractus & diuersos exitus effodiunt, aut Sepias,quae ne intercinpiantur,atramento quodam infuscant aquam. Irenaeus ita habet:Delectatio autem eorum haec est, siue aduersus eos victoria, est sententiae corum manifestatio. Qua- propter conati sumus uniuersum male compositum vulpeculae eius corpusculum, in medium producere, & apertum facere manifestum. Iam enim no multis opus erit sermonibus ad euertendum doctrinam eoru manifesta omnibus facta. Quem--
admodum bestiae alicuius in sylva abscoditae, & inde impetum facientis,& multos vastantis qui segregat & denudat sylvam, de ad visionem adduxit ipsam seram,iam
non elaborabit ad capiendam,videtes quoniam ea sera,sera est: ipsis enim adest vi-dere,& cauere impetus eius,5 iaculari undique,& vulnerare,&interficere vastatri-cem illam bestiam: Sic & nobis,cum in manifestum redegerimus eorum ab stodi-ta,&apud se tacita mysteria,iam non erit necessarium multiis destruere eoru sente-tiam. Tertulliani veto textus cst: Sepiae isti, quoi u sgura illud quoque pisculentu de cibis Lex recusauit,ut traductionem sui sentiunt, tenebras huic blasphemiae in-tcruomui,atque ita intctionem uniuscuiusque iam proxima dispersunt,ias ado
453쪽
inasseuerando ea quae relucentem bonitatem creatoris insuscent. sed & peristas cali-- gines sequemur nequitiam,& in lucem extrahemus ingenia tencbrarum. Caluinus quidem ea de coena blaterat, quae fitetur ne quidem a se intelligi. Eo tamen impudentiae progreditur, ut audacius iactet se non videre, cur tam iniquis iudiciis sua recipiatur de cama sententia,quae nihil in se habet quod offendit, nisi quod seculis aliquot, cum in Ecclesia linquit regnaret Sophistarum inscitia oc barbaries, op- pressa fuerit. Certc,inquit,sicripturisper omnia optime couenit, nihil habet vel ob--scuri vel absurdi, vel ambigui, a vera pictate & solida aediscatione minime abhor-- ret.Nouam esse causantur,sed false:habet enim multa & firma veterum testimonia, &c. Sed,ut apud Horatrum est, Qti id dignum tanto seret hic pronaisior hiatu 3 I
offendit certe merito pios quosque haeresis ista omnibus Ecclesiae seculis explo- '
sa de damnata,vt ne quidem habere locum potuerit etiam cum regnaret in Ecclesia ' haeresis de barbaries Arriana, quae solam spiritalem perfidem constituere cupiebat si V nescio quam cum carne Christi participationem, cum tamen nihil omnino audiretur de canalibus,defluuiis, aut contrariis haustibus, & abstractionibus carnis Dominicae. Reliqua quae ille iactat, si vertas in contrarium, verissima comperies. Pridem enim quaeritur vel unicum de scripturis illorum figmentorum testimonium. Adeo vero omnia perplexa dc inuoluta tradit, ut ne quidem ipse intelligat, aut v quam secum consentiat. Porro si attenderis fundamenta, quibus superstruit sua deliramenta, pauca de scripturis torquet,eaque incertiora,quam valeant ad facienda ullam fidem. Quid vero pietatis, aut solidae aedificationis doctrina habere potest, quae Christium non magis in coena quam in coeno statuit quae Dei potentiae omnia derogat, de fidei hominum arrogat:quae ad inania spectra, nulla re subiecta, redigit sacrosancta Christianorum mysteria, de sanguinem noui Testamenti multis modis polluit,atque inutilem ducit,Christumque ipsum irridet,quasi ea nocte qua tradebatur, artem ludicram de crustulo panis exercuerit,suisque per verba sesquipedalia impossierit. His describendis eundem ordinem sequemur,quem in prima Repetitione proposuimus. De verborum Christi significatione, quam varie & ambiguo Aduersarij colludant, in Repetitione illa, atque in tertia tractauimus. Nunc de coenae appellatione, & in ea Dominicς carnis prcsentia, quam in nouant illi,disseremus: tandem de re, quam in coena conicdunt recipi, ac de recipiendi modo, deque scripturis & rationibus, quibus insistunt,bona fide acturi.
CVR NOMEN COENAE PRAE FERANT ADVEM
serj, , visu eo as erant corpus Christi adesse, Sabese. aliaque multa pugnantia.
E C T E monuit Apostolus,haereticos fictis verbis negotiari de nobis,&ostentare speciem pietatis, cuius virtutem abnegarct. od maxime in ea,quam Aduersarij iactant, cenae Dominicae instauratione perspicitur. Profitetur pleruque praesentia veram Carnis DO . - minicae in coena sed recidit tande in maxima absentia,coiunctione minimiis T. ἰ Cum illa nobis realem docent intercedere, sed quς separatione po- tuis lignificet, ut exhibitione: quae elongatione de subtractione re vera importet, ac 2
denique perceptione,quae nihil aliud relinquat, qua sum a deceptione. Quo minus appareat eo ii fallacia, verbiis antiquis de in Ecclesia usitatis de Eucharistia reiectis ac repudiatis quςdam speciosa ac minus assilieta sibi faciunt familiarissima,sed quae omnia sunt ambigua & incerta, ut sub pellexitate dolus de venenu lateat. Praeclare
454쪽
striisit Aristoteles, Synonyma sue eiusdem sensus vocabula Poetis, Homonyma vero seu diuersae significationis voces Sophistis & impostoribus utilissimas esse. Cultaque meras praestigias & imposturas exerceam Aduersari j in Coena explicanda, Guerso, merito ac proprie a quibusdam vocamur Dipnosophistae, quas coenae Dominicae
interpolatores,ad quod diligunt & adhibent ambiguas quasque dictiones & phr
iam D ses, ne statim eorum fraus & deceptio internoscatur. In illis primas tenet ipsa coemese Gia. ppςllatam quana semper habet in ore, abhorrentes a sacrrosanctae Eucharistiae notam is mihia ι; Inc. Vcrum nec illa vox institutioni tanti sacranacti propriec ompetit, nec ex scri-
pluris prodit,nec purioribus Ecclesiae seculis freques fuit, nec rei de qua agitur bene potest quadfare, sed ad prcstigiandii & illudendii hominibus aptissima est,atque ad multiplices errores & fallacias instruendas ac ne tedas subtili suma. Certe quod tradidit Christus accepto pane S: calice, non instituit neque distribuit in corna.
Nam coena facta surrexit amensa,posuit vestimenta sua,& coepit lauare Apostolorum pedes, atque ita ad mensam rediit,& sacrametum initiauit. Hoc post D. Ioannem Lucas & Paulus his verbis insinuant: Similiter & calicem, postquam coenavit, dicens, Hic calix nouum est Testamentum in meosanguine. Non confecit sine panis speciem in coena,& calicis post coenam. Quod vero Matthaeus & Marcus scribunt, coenantibus illis siue edentibus accepit Iesus panem, gratias egit, &c. habet rationem veritatis ex eo, quia sub finem copia gesta sunt omnia, &mensa nondum remota erat, sed manebat instructa mappa pane azymo,vino, & luminaribus,sicut altaria nostra manent adornata,quado exhibetur ipsa comunio:& quia quod parudi stabat a coena nihil distare videtur.No igitur si ad institutionis lepus attenditur, proprie coena dicetur.Sin quia sub coena coepit, no iam ea rario ne veniet ita nominnanda a nobis, sed potius ientaculu, aut prand tum, quoniam sere ab omnibus ante omne cibum cosecratur& sumitur,& non amplius sub coena. Neque recte iudicat' et a Cri. Aduersarij dici coena Dominica ab Apostolo Paulo', pro corporis &saguinis Do-TTV inici cibo:quia coena tale vocat,in qua unus ebrius erat,alius esuriebat, quod nosoti. cotingebat de ipso sacrameto.Numqua enim cuiqua permisium fuit in Ecclesia de eo tantu epotare,ut inebriari posset sed coena Dominica interpretatur,quq publica erat,&promiscua pauperibus&diuitibus, & de comunibus cibis apparata,quaque priuatς opponit, qua quisque prς sumebat ad manducandu singulariter in Ecclesia,no expectatis aliis. Solebat enim Christiani statis diebus conuiuia publica intra Ecclesias suas exhibere,iaqua charitatis ac mutuet fraternitatis testimonia ac pignor. caque vocabant coenas Dominicas,sue quia fierent intra ς des sacras,quq primi illi Christiani nucupabant Dominica, siue quia celebraretur in memoriam Dominicς erga nos dilectionis de humilitatis,sive quia gustaretur statim a perceptione corporis&saguinis Dominici,ob idque tota coena nominaretur Dominica: siue quia comunis omnibus bonis& malis,egenis& potetioribus sterneretur mesa ad imitatio-Cbufb..o- ne Domini, qui omnes ad mensa sua adhibuit,& cu omnibus cibu sussit: qui ratio Chrysostomo placet. Proculdubio Apostolus aperte danat huiusimodi coenas agit C. . ri in Ecclesia:& quado subiugit institutione sacramcti,tacite innuit,aut Corinthios coenas illas habuisse pro facrameto, aut sacrametu illis cornis comiscuisse: quod etiavimque Apostolus improbat, neque illi placuit quacuque ratione cornas illas voci- Teris . tari Dominicas: eaque de causa postea a Christianis nomen Agapes, siue Charitatis, d acceperunt,ta in porticibus Ecclesiae annexis,aut vicinioribus locis steriacbatur,si- nilurio. cui ex Tcrtulliano,Clemente Alexandrino, Paulino,& priscis Christianis apparet . ',' Chrysostomus atque alij probe viderunt per coenam Dominicam illas epulas inatim i . telligi a Paulo, atque ab Ecclesia expelli. Nusquam vero Apostolus, quod post
455쪽
DE VERITATE EUCH ARISTIAE. ' io
coenam dedit Christus Apostolis, Coenae nomine designat, sed corporis Dominici re & nomine insigni edum praedicat: vocat Eucharistiam, vocat benedictionem, seu Benedictionis poculum: vocat mensam Domini,vocat fractionem panis,nus quam Coenam. Primi Christiani haes ex Apostolo didicerunt, & frequenter usum parunt nomenclaturas, atque ex his unam csse popularem,&quasi propriam volue- mιωπι oesio alimentum hoc inquit Iustinus apud nos appel- ,, runt,utpote Eucharistiam. Porroia latur Eucharistia. Irenaeus idem testatur, dc ait: Quando mixtus calix, &Da-
.etus panis percepit verbum Dei, si Eucharistia corporis & sanguinis Christi. m. Et quemadmodum qui est a terra panis percipiens vocationem Dei, iam nonis communis panis est, sed Eucharistia, duabus rebus constans, terrena S coelesti. Alia quidem vocabula huius sacramenti occurrunt apud 'primos scriptores, sed raro Coenae Dominicae voce delectantur. Ignatius semel, ut opinor, voce illa utitur. Sermo quidem, siue tractatus Cypriani De Coena Domini inscribitur : sed dubito an talis inscriptio a Cypriano data fuerit, an potius Sermo in Coena Domini titulum habuerit, quemadmodum Sermo Bernardi eiusdem argumenti inscribitur, quoniam habitus fuit in die Iouis sancta, in qua Christus sacramentum hoc instituit. Certe Cyprianus nec in toto sermone, nec alibi, Coenae Dominicae Cr .d. si . mensionem facit: aliquando Dominicum simpliciter nominat,nusqnam Coenam, T communiter vero Eucharistiam. Augustinus aliquando a Coenae dictione non a horret: attamen inter Christianos usque ad nostra infoelicia tempora vox illa numquam potuit inualescere,aut usum obtinere, taquam profanum quid potius quam sacrum sonans. Ambrosius sane appellationem repudiat, quia non pro Cinna Eu- AM .in . i. charistiam Christus constituerit, tametsi constitutio eius fuerit in Coena promul- Qq gata. Neque s rei Eucharisticae natura & dignitas spectatur, satis nominatione Coenae Dominicae declarabitur. Coena enim etiam Domini generaliter comprehendit linia. typicas & vulgares, spiritales oc coelestes epulas, quibus Christus Apostolos aut populum pauit, aut se resectiarum beatos metaphorice in scripturis pollicetur: de ambigua vox est ad enuntiadum cibum ipsum,apparatum, aut eius usum & esum: quemadmodum in Euagelio scribitur,hominem fecisse coenam magna, de qua ex
vocatis nullus gustaverit aut etiam conuocatorum numerum dc Caetu con notat CX mis aeti mologia nominis, quae aliquid commune pluribus subindicat.Alij et iam exten- - Pi ndunt ad temporis cibo capiendo deputati spatium, dc inde venire,aut abire, aut aliud agere sub coenam vel a coena vulgo fertur.Nullusautem horum significatuum satis exprimit quid Christus proprie S: praecipue in hoc sacramento gessi S: dedit. Nam potissimum quaeritur de re& natura cibi, quem Christus in ista Coena apposuerit, quae Coenae etiam Dominicae appellatione parsim explicatur 5 commendatur. Deinde praeter illas huius vocabuli amphibologias 5 flexibilitates, nostrae ἁ--h. ista tempestatis haereticos omnes videmus illo impendio delectari, sicut admonemur a Patribus, moris esse Satanae ministris ambigua quaeque sectari, S: obscuriora lucidioribus anteferre, ut sagittent in obscuro rectos corde meque alia de causa experimur omnes nostros Aauersarios vocem illam aliis anteponere, quam quod existiment haeresibus suis inde aliquas suppetias ferri,& fortasse ob id ab Apostolo de priscis Christianis, atque his qui post exortas de veritate corporis de sanguinis Domini in sacrameto dissensiones vixeriit, de sermone Christianorum talis appellatio explosa est. ProculdubiJex Coenae Dominicae nota pugnat sere omnes, qui aliqua haeresim cotra Catholica nutus sacrameti administratione inuexeriit. Sunt qui ccnsent ex conotatione temporis in Coena, no nisi vesperi ipsim esse celebranda. Ioania Lasco videtur,non nisi multorum accubitu in eade mensa ipsain rite fieri,quia no
456쪽
aliter Coenae speciem habeat. Lutherus atque eius assectae, lassas angulares & priuatas, atque alij ad decumbentes aegrotos Euchariltiae delationem putant ab Apostolo damnari,quas iam non sit Dominicam Coena edere, cum unusquisque si iam Missam aut Coenam facit,& quia Coenae nomine multitudo hominum venit intelligenda. Alij non nisi in panis & vini utraque specie communionem recte praeberi volunt:quia non vere coenetur,nisi bibatur sicuti editur,& ne Coena canina de Dominica rcddatur. Omnes Lutherani, Bucerant & Cingliani, qui opinantur corpus& sanguinem non nisi in usu & esu sacramenti cosistere, & percipi, inde confirmat, quod Coena actionena &manducatione nisignificet. Iam vero quis non ad Calui nistarum obstupescat praestigias, ex una Coenae Dominicae appcllatione, quasi de- lusoria virgula conflatas 3 Coenam Caluin istae sacramentum esse crediit: sed quid tum per Coenam intelligat,dubitatur:an panem & vinum,quae tam saepe docciat esse sacramenta & symbola corporis & sanguinis Domini Certum est non ipsas na-μι T.-- xuras panis &Vini etiam cum Christi ad significandum institutione a Caluinisti Coenam dici, sed fortasse e sum & usum panis ac vini secundum ritum a Christo
praeceptum. Verium eo pacto Coena non erit ipsis sacramentum, quia eorum regula sacramentalis & metonymica cogit, ut sacramentum & signum recipiat nomen
signati, S: signatum non auersetur nomcia signi. Proindρ cum protulerit Christus, ut interpretantur illi,dc facrameto te signo, Hoc est corpus meum: si Coena, siue actio aut manducatio panis & vini est sacramentum,& symbolum corporis de sanguinis Domini,recte pronuntiabitur, Coena est corpus Christi, de corpus Christi est cina: quemadmodum apud illos dicitur,Panis est corpus Christi, & Corpus Christi est panis. Deinde numquam ab ipsis extorquebis, ut concedant, corpus de sanguinem in sacramento seu in symbio panis de vini realiter de substantialiter adesse:imone audies quidem ex ipsis in esse & usu panis & vini illa adesse revera. Libere verbprofitentur, de iactantilla vere, realiter, de subflantialiter in Coena, de Coenae usu interesse de sumi. Non igitur apud illos eadem sunt Coena Dominica, & Sacramentum corporis ac sanguinis Domini. Propterea Dcramenta esse signa de actiones visibiles atque externas, inter omnes est in confesso: at Caluinistae Coenam aiunt esse acti oncm coelcstem, de homini internam per sdem mentem evehentem in coelum. Ideo nec sacramentum Coena dici potest, nec vicissim Coena sacramentum corpo- . ris & sanguinis Domini,siue ipsiam constituas in signorum ac re mira existentia, siue in actione & exercitio. Quamobrem perperam omnes Aduersaris pro sacramento rosura . nomen Coenae ostentant & usurpant. Nam aliquando sacramentum hoc, de Coe- mira Domini,idem sonare agnoscunt: aliquando vero Coenae sacramentum nominant:plerumque Coenam coelestem a terrena separant, &ista corpoream hominis actionem in sumendis pane de vino complectuntur, illa vero mentis raptum in coelum, ubi corpus Christi situm, fide contingunt. Ex qua Coenae ambiguitate, quasi
quibusdam praestigiis oculos de animos imprudentium hominum estas cinant, corpusque ac sanguinem Domini modo adeste, modo non adesse vere, re ipsa, ac siil,-llantialiter praesentissimum in Coena testantur: quia quando assirmant adesse, ne- scio quam coenam coelestem somniant: quando non adesse praedicant, de terrena re si intelligunt.Aliquando distinguunt Coenam a Coenae usu, de in hoc substantialiter esse & percipi corpus Christi facilius admittunt,quam in Coena.Aliquando fiden- i in Odi ter asscuerant corpus & sanguinem reipsa de substantialiter sumi in Coena, non as-In . ia tax sentiuntur tamen adesic ibi eodem modo. Aliquando veritate oppressi de conui- . initiarum m cti, annuunt vcrissi nitim Christi corpus in Coena adesse de percipi, sed duplicem modum praesentiae de manducationis tum subiiciunt, spiritalcm unum, & alicium
457쪽
DE VERITATE EUCHARISTIAE. 1 ca
esientialem. Ista vero omnia plena sunt amphibologiis, argutiis,& fallaciis ac con- ω . tradictionibus mec minus inepte aliquando Cinnae sacramentum vocat, quia quid tum sacramenti vocabulo & Coenae sis nificent,nemo facile diuinarit. Si panem &vinum vox sacramenti designat, an illa sacramenta sunt & symbola actionis, quae in ipsiorum esse exercetur,& quam Cana enuntiat Si verb non panis S vini natura, sed eius eorum Sc usus dictione sacramenti effertur: csius ergo exterior erit signum suimet&sacramentum, cum per coenam illemet intelligaturiatat Coenae prolationi tui corporeum S cxternum putabitur, sed nescio quod animi figmentum, ae plane internum negotium. Hic autem Caluinistae vere se prae aliis gerunt Dipno-1bphistas,sive Coenae Dominicae caupones de interuersores Caluinus itaque profitetur nobis offerri, exhiberi, percipi in Coena carnem Domini vere,re ipsa, realiter,& substantialiter, siue in ipsa subitantia. His enim dictionibus utitur, sicut allega- e . , inu, ex ipso in Examine doctrinae eius de Coena Domini. Nec in suis scriptis BeZa M. ου. in ab illis formulis abhorret.Cum ex ipsis audirentur huius nodi locutiones,Catholi- ei & Luthermi colligebant ita: Si offertur, exhibetur & percipitur corpus Domini μμ . iis in Coena, ergo in ipsa praesens adest quia valet ratiocinatio a propositione de tertio adiacente ad propositionem de siccudo adiacente affirmando. Et eo modo quo set, rii offertur de percipitur in Coena, eo modo sit in ea oportet ex eadem ratiocinandi tuurra gir regula Nec certe fieri potest, imo nec fingi,ut alicubi res exhibeatur certo modo, quin ibi prius eodem adsit. Nam si non adest vere tum cum exhibetur,& eo modo as . U.M. quo exhibetur,ne 'uidem cogitatione assequi possumus nihilominus vere dc reipsa exhiberi. Sunt igitur antitheta dc pugnantia, corpus de sanguinem Domini reip- Quomori msa praeberi in Coena, di in eadem non es le praesentissima re ipsa: de perinde est, ac si
res eadem cum Heraclito esse & non esse, de cum Epicuro unius dc eiusdem modi Aio. ac rationis enuntiatio vera esse ac falsa defendatur. Cum sentiret Caluinus ex con-
di generibus ad praesentiam realem corporis Dominici in Coena accedere, sed tan- Gρ-m. ω- tum deprccari de auersari ipsius corporis impanationem. BeZa quoque scribit,non longius a se carnem de sanguinem a Coena sis binoueri, quam ipsa ly mbola: & in ρ- e, MColloduio Pisiaceno edita confessionis formula testificatur se credere in usu Coe- ' ε' nae Dominicae vere,reipsa, substantialiter, leti in ipsa lubitat i a verum corpus 5c fan--cb
guinem Christi esse ac sumi a fidelibus spiritali & inestabili modo. Propter illam
praesentiae de perceptionis necessariam conlocutionem, non dubitarunt eius sectatores praesentiam carnis Dominicae in Coena collocare,& collocatam a Caluino asDia serere. Ioanes a Lasco ex Polonia nobilis Baro ita loquitur:Hac quam modo agno--sco Christi in Coena praesentiam etiam corporalem, libri nostri testificantur a no- ς'
- bis expreste semper agnitam fuisse, maxime epistola illa ad Regem meum missa in 'in
a qua iuxta Consessonem Atigustanam confitcoquna cum elemcntis Coenae re vera
is exhiberi, de vere a nobis percipi verum Christi corpus & sanguinem. Quo enimis pacto vere exhiberetur, aut vere perciperetur cum pane Coenae corpus Christi, si . Christus Dominus corpore etiam Coenae suae non adessetὶ Neque Caluinus disse imia tit a Luthero,Vvestphalo, de eorum Ecclesiis, quoniam affirmant Christum in fa--Cramento communionis etiam corpore suo substantialiter adesse , 5c omnes nos cum Caluino idem sciatimus,modo absit calumniae sed discrepamus in eo,quod il- li in pane Coenae includunt, siue connectunt,sive ut immensum expandunt. Num . quam negauimus Dominum Christum in communione Coenae, ubicunque cele-
458쪽
bretur, offerre suis corpus suum &sanguinem, &adesse corpore suo revera Coe-nae: Neque dicimus a vobis seri corpus Christi infinitu, cx eo quod asseratis Clari-num corpore suo praesentem esse Coenae suae,&eodcm corpore pascere Ecclesiam,
sed propter immensam delitescentiaria eius in pane & corporali porrectione. Hic 'Alalco ex Anglia quasi classem aut coloniam Caluin istarum in Germaniam deduxit,tum cum Regina Maria Catholica Plul ippo Hispaniarum Regi nupta, regnum Anglicum haereticis repurgabat. Hi post varios casus & errores tandem nacti sunt
Francosurti sedem & Ecclesiam , ubi de sua Reliξione inquisiti, professi sunt,
fiam d.f. Christi corpus & sanguinem vere, realiter,& essentialiter adesse in Coena: sed recuta farunt affrinare substantialiter, seu in substantia, quia modum praesentiae denot 'cinishau; bant. Petrus Vi retus colloquia edidit De summa doctrinae Christianae. Cum venia φ i 3 1s, tum est ad Coenam Domini, interrogat,Nihilne percipimus in ea pr ter panem dc vinum3 Respondet, Iino aliud. D. Quidnam cum aliis 3 R. Verum corpus Christi &- sanguinem una cum ipsis. D. Quonam pacto possumus ista percipcre in ipsa coena, .. si non adsunt 3 R. Non dico non adesse vere in ipsa Coena: alioqui vera coena Iesu Christi non esset. D. Quomodo ergo intelligi si R. Quamuis negem corpus Christi ia& sanguinem adesse materialiter & carnaliter, non nego tamen exhiberi & percipi vere spiritaliter,sicut hoc sacramentum testatur. D.Non negas ergo Θrqsentiam ve- iari corporis & sanguinis Domini nostri Iesu Christi in coena. R. Abul. D. Quid er- go vis dicere in summaὶ R. Volo dicere tantum, modum huius praesentiς non esse iacarnalcm aut materialem,sed spiritualem&diuinum. Ex his constat,adigi Caluini- stas ad consessionem repugnanti et & contradictionis, nisi statuerint pr sentiam 'corporis & sanguinis Domini in coena codcin plane modo, quo ipsorum manducationem & participationem in illa fieri dixerint. Nunc indagemus, quibus cuntiaculis conentur clabi,& pr stigiis illudere. Quando in Examine doctrinae Caluinianae de coena premebam Bezam, ex sormula consessionis quam dederat Pissaci, quasi fateretur realiter& substantialiter corpus & sanguineChristi in coena, in Α- pologia non repudiat sormulam suam, sed loquor linquit) de usu coenae, non de symbolis:vr aliud intelligamus apud ipsum significare coena , &aliud coenae usum, cum plerunque Caluinus S assectae indifferenter dicant in coena adesse & percipi
corpus & sanguinem Domini. Attamen cum emendatius de astutius volunt effari, tum non in coena dicunt, ne videamur etiam actionem terrestrem,& symbolorum
usim complecti, sed mentis versantis in coelo cogitationem suis mystis & hominibus per coenae usum designant. H c eadem astutia in Ioanne Alalco deprehenditur,cum ait,si pc in usu coenae&comunione, ut explicet quid Coenae nomine sub- innuat, quoties ea utitur & carnis Dominicae in ea praesentiam constituit. Addidi
in Examine me nescio quid suspicari ex illa Bezanae Consessonis formula de coena coelesti,quam ab ipsis confingi astute videbam. In Apologia me insectatur, quasi dixerim ab illo negari, id coenam esse, quod inter homines ex Christi praescripto geritur. Impudens inquit) mendacium. Sed si praecipua sui parte illam actionem
pro coelestem esse dixi, quoniam videlicet corda suri im per fidem sunt attollenda adia: z. - rem ipsun,id est,ad Christum in coelestibus,non autem in terra,quoad carnem .at-ui te m tinet positum, an propterea externam actionem vel si istuli, vel coenae Domini no- - φ ' P ine spoliaui Quorsum illud sursum corda boatis, si hanc actionem, quamuis in ..t erris celebretur, penitus aut potissim um terrestrem esse vultis 3 An temere scripsit Irenaeus,duabus rebus sacramentum hoc constare,una coelesti, altera icrrcna ξ Vis
etiam aliquid magis perspicuum 3 Audi saltem Chrysostomum declarantem, cur haec menta non sit Graculorum, sed Aquilarum. Idem libro tertio De sacerdotio: Etiamne r
459쪽
DE VERITATE EUCH ARISTIAE. 1ον
cari corpus & sanguinem in coena apud suos legeret, non aliter coenam interpretari.quam pro animi in coelum abreptione, ita ut apertissime inficias iret, coenam esse duod inter homines geritur. Dicimus ait corpus & sanguiuem non abelle a coena, . cuius omnia mysteria nos subvehunt in coelos usque,vt ibi amplectamur fide rem,
id est veru Christi corpus:Non dicimus tamen corpus Christi adeste in pane, quia modo est in coelis, quo nos sacramentum reuocat. Non negamus ipsum corpus Christi & sanguinem offerri & exhiberi in coena, sed dicimus exhiberi in coelis, & fide apprehendi, sicut & secramenta ipsi coniuncta testificantur in terra. Caluino obiiciebat Hestius sus : Si in coelo est corpus Christi, non est igitur in coena sed sumbola duntaxat Respondet, uali vero coena veris Des cultoribus non coelestistit actio,vel quasi vehiculum,quo mundum transcendant. Haec si pro veris haben- tur duas coetias diuidere oportet, & in sola coelesti reponere Christi carnem & pemcipere re vera Sunt enim diuersistimae actiones,quae obiectis & organis toto genere discrepant, neque una ex talibus dici aut fieri potest,sed actio mentu & fidei ci ca carnem Domini positam in coelo,&actio corporis nostri circa panem & vinum
in terra varia spectant Obiccta, & a variis ex ercentur subiectis: non igitur una actio ex his recte& proprie coalescere potest. Deinde actio illa interna nec coena, ac ne uidem actio facramentalis rite censeri potest: ideo una & erdem cum externa reputari non debet.Nam ut sacramentum,ita sacramentalem actionem, verbum v1- e Cae .
sibile seu quid conspicuum externum & quod sub sensum cadat,existimari ex definitione necesse est. Idcircὰ Coena illa coelestis de interna alia est a sacramentali,
nec eadem haberi potest cum sacramentali,aut coena, quae sacramenta vices obeat.
Praeterea diuelli a se inuicem numquam pol sent, si unicam actionem & coenam constituerent.At seiungi frequenter Caluin istae docent, quado uno tempore symbola sumi contingit sine motu fidei,qui praecessit,aut postea succedit,& Chtilium
complectitur. Q id si esus externus symbolorum, & internus impetus mentis ac fidei in Christum, essicerent unicam coenam & actionem sacramentalem, non disecam impij & infideles,sed etiam alioqui indispositi, aut non satis atteuti vel feruentes, vel de coelestibus regionibus, ubi Christi corpus iacet,parum cogitantes, non sellina priuarentur Christi corpore,sed nec in eorum coena adesse,nec coenam Domini fecisse putarentur, nec Caluinastae distinguere possent inter communicantes, ut aliqui tantum sumant sacramentum & coenam sacramentalem,qui fide non petunt corpus Christi in coelo: alij vero fide alacres capiant ipsum corpus,si ad integritatem & rationem coenae sacramentalis & Dominicae requiratur illa actio coelestis. Adhaec quae inscitia, seu potius impudentia Bezae est, Irenaei dictum de Eucharistia constante duabus rebus, interpretari pro coena,seu actione quae sit in coena sum Irenaeus expresse de symbolis scribat,panem percipientem verbum & vocationem Dei,fieri Eucharistiam constantem duabus rebus, terrena & coelesti. Neque absimilis est imperiti rem coelestem non putare, nisi actonem quae fit in coelo, aut rem quae fit in coelo defixa. Pergamus Caluinistam technas de coenae nomine' apcrire. Sic vocant non solum coelestem illam actionem, sed saepe id quod inter
460쪽
homines ex Christi instituto agitur,atque hoc facti ant, ut suis praestigiis viam mu
niant, atquc affrment vel negent impune corpus Domini revera est e&sumi in coena. Nam cum deprchenduntur in negatione,de terrestri Coena se excusant: si a firmatio exciderit, aut ad inescandos homines vltro oblata suerit, de coena coelesti gloriantur. Sed cum coena coelestis nulla sit, aut saltem sacramentaria haberi nequeat nec corpus Christi iuxta Aduersarios ullo pacto adsit in eo quod inter homines geritur, concludamus oportet nusquam Christi corpus ex Caluinistarum responus in coena sacramentali versari,S: tantum nomine tenus apud ipsos Dominicam coenam celcbrari. Nam qua ratione quod inter homines fit, merebitur coena Domini dici, cum neque in rebus quas ibi edunt homines, neque in ipsa actione anter homines obita, caro Domini sit,& percipiatur re vera ac ne quidem spiritali
ter per fidem 3 Pr culdubio sicuti re vera non est secundum illos nisi in solo coelo
ita nec re vera capi potest nasi in solo coelo Igitur nec in rebus terrenis, nec in om nibus quae geruntur inter homines, re vera adest, nec sumitur. Scio Caluinistis illudere ex coenae terrestris usu, quasi in ipso sistant realem carnis praesentiam.&sumptionem admittant: sed ex amphibologia filiunt,quia usum intelligunt, non esum terrenarum rerum scd remporis spatium, quod in actione&esse panis ac vini con-umitur, intra quod mentem sursum attolli iubent, & ibi Christi carnem fide prehendere. Quod si in ipso esse,& actione quae cernitur in terra, concederent carnem Domini re vera assistere & percipi, tum certὸ necesiurio sequeretur, carnem Domini sibi re vera inueniri & sumi quam in coelo. At ne quidem in ista terrestri coe
na spiritaliter perfide corpus Christi attingitur:quia sicuti Caluinis lis placet actio
fidei & mentis non exentur inter homines in terra, nec ibi reperit aut pertineti suu obiectum, sed in ipso coelo exercetur circa praesentissimum ibi corpus Domini
frustra ergo coenae Dominicae titulo honoraris externam manducationem cum
non propius Dominum &Christum assequatur, quam alia quiniis ciborii commutam manducatio,quae an terris perficitur. Hla etiam Caluiniste insigni contradictione inuoluuntur. Scribit Caluinus istam piis tenendam regulam, ut quoties symbola vident a Domino instituta, illic rei signatae veritatem adesse certo coeiciat. Idem toties clamitat, signa non a se statui vacua,sed cum ipsis veritatem copu- Lita. Eadem Beza, neque logius remoueri a coena rem significatam, carnem ipsam scilicet, quam apsa symbola tradit. Nos autem pugnare arbitramur,rem ipsam camnem Domini non propius accedere ad signa, aut ad eorum usum in coena, quam antea erant quandoquidem manet in eodem loco coeli ubi prius erat & tamen veritatem ipsam per coenam symbolis connecti. Aut enim duplicem coenam distin guuntquarum una coelestis sit, & re potiatur sine symbolis quae subsident in terra adeoque coena non est:& altera terrestris, quae symbolis abundet sine re uuae coelo
continetur: aut unicam coenam componunt ex duabus rebus quam longissime toto coelo & terra disiunctis,& duabus actionibus aeque distractis & dis locatis Ouaenam vero per has actiones si symbolorum & rerum vera copulatio, aut quae γctior & malo quam quae ante coenam erat, & sine coena manet Z Quod si connexio costituitur in eo, quod per illas duas actiones duae res uno tempore & mometo arripiantur,licet quidem actiones tempore sint coniumstae,non tamen re coadi nantur,neque res quae arripiuntur, ob id magis inter se,aut una alteri propius annectitur,aut minus abest ab altera. Contrarietas igitur & repugnantia in eo cernitur, quod in coena verbo concedant cohaerere res & symbola, neque longius abesse a coena rem ipsam,quam absint symbola. ita ut bene subductis , rationibus, nec res coenae,nec rationes propius coniungantur, quam coelum & terra. Caluin istaenei