장음표시 사용
481쪽
ia Christum in sacramento oblatum apprehendere , sue Chi isto incorporatum esse, is ad vitam aeternam ex eo hauriendam, cuius rei grati a tota haec mystica actio est a - Christo instituta. Illam Christi manducationem merito illud est e dicimus, quo externa illa omnia respiciunt. Attamen in summa de sacramentis idem Bera tellatur,&as ferit, verbum & sacramenta est e media aut instrumenta ad fidem, &fidem esse medium aut instrumentum ad Christu apprehendendum cum suis mentis. Quinetiam in Confessone scribit, sacramenta elle instrumenta in cum finem decreta, utvniamur cum Christo. Propterea cum Caluino priore retractat de incorporatione sententiam, illamque manducationis finem & cflectum potius esse agnoicit,quam
iptan carnis manducationem, quemadmodum fateri omnes etiam inuitos veritas
compellit. Interea quid proprie sit esus spiritalis,certo definire nequeunt,sed huc &illuc vagantur. Quot certe opiniones prodiderunt antea de re quae in coena luna, tur, tot diuersitates sunt de manducatione illa.De spiritus participatione, & passi num Christi communicatione, nonnumquam in Cinglianorum descendunt sententiam, ut antea quoque rccitauimus.Bezae insuper aliquando, Edere Christi O nem idem sonat,quod Christum in nobis habitare:aliquando, quod nos fieri came ---- de me,&os deostibus eius:aliquando,quod ius consequi in corpore Christi, sicut ait Patres ante natum Christum ipsum comedisse: aliquando,idem quod Christum fieri nostrum,ac donatum ut noster sit, sicut si quis mihi agros in Saxonia aut Sicilia donaret. Ouae ratio manducationis non requirit immensam Spiritussancti potentiam, quam faciunt causam cssicientem suae manducationis, nisi quatenus fides nobis donatur.Nam quiuis homuncio posset mihi sua aliqua bona vel remotis, sinae sita donare. a etiam ratione Patrem coelestem comederemus. nam & ille fit noster,& vicissim nos eius fit ij. Quinetiam coelum ipsum,ac totum inudum: siquidem illa fiunt nostra. Pertaesus incertitudinis suae Beza,tandem cogitur profiteri, in coena nihil noui manducati aut acquiri, sed acquisita iam per solam fidem tantum obsignari.Neque enim inquit ad coenam accedimus, ut tum primum Christo im , . --μ- corporati percipiamus ipsius bona, quuiam antea in baptis no ipsum induerimus, Mi rem - ut in ipso ablueremur ab omnibus peccatorum sordibus, de peccato mortui in no-- ua vita resurgeremus,& postea verbo vitae per fidem appreheso, rursus propius cuia eo coaluerimus,sed ut Christi magis ac magis participes fusti, in ipso adolescamus, . sive ut quod obtinuimus, in nobis magis ac magis obsignetur. Antequam autem Aduersariorum praecipuas fictiones & falsitates repellamus, primum doceamus in ia tali is institutione Eucharistiae a Christo duplicem, aut etiam triplicem esum camis dominicae contineri &commendari: Physicum & naturalem, per communicationem proprietarii panis & vini, quae ibi comeduntur. Sacramentale, quo caro ipsa sub s,
cramento visibili panis.& vini inuisibiliter sumitur. Nam ex verbis Coenae constat a tab. - . Christo dari paniis ac vini formam, & corpus & anguinem suum in cibum & poetrum,cita illa nominatim iubeat accipere,edere, S: bibere Praecipitur etiam ibidem externa percipiendi actio.Na verba, Accipite,Comedite,necesse omnino est de e terna acceptione intelligi,ut ex textu ipso euidetissime patet. Sicut enim dominus externo modo dedit, ita etiam accipi voluit Quod si sic illa verba intelligenda non si ' sunt,sed tantum de interna quadam cogitationis & fidei acceptione,tum plane tota 'sacra coena aboletur. Quis enim audebit coenam talem peragere,si non instituitur ac sic iubetur a domino3Alio modo ac tertio verba coenae ostendunt, Christum sese fidei
nostrae offerre, cum ibi dicitur, Quod pro vobis datur, Qui pro vobis funditur,& .,M Hoc facite in meam commemorationem.Non enim ibi otiosa aut inutilis memo- ria praescribitur,qualem absentium hominum fiustra peragimus, sed plane operosa su
482쪽
Christi apprehensiua,nobisque salutaris, qua videlicet credimus, ac certo statuimus eum nobis a Patre donatum, pro nobis nostraque salute passum esse, nosque ii . gentibus bonis sua morte partis ditare, quaque cum vere apprehcndimus, de non sola sile,sed per debitam omnem obedientiam,praeparationem, de dispositionem applicamus, propriumque reddimus. Modus etiam atque instrumcntum verbis coenae monstratu quo ipsum in hac posteriori exhibitione capere debeamus,nempe per fidei memoriam, non otiosam quidcm, sed talem, qua certo credimus cum olim nobis a Patre suo donatum veniste in mundum nostri boni causa incarnatum, pastumque esse,&resurrexiste, ac in coelum ascendiste, semperque se atque omnia bona a te acquisita nobis per hanc fidei memoriam distribuere de applicare. Haec est interna ac spiritalis carnis Dominicae sumptio,ac manducatio per fidem, quae sit de
-- Δ. - requiritur in Coena,vi digne celebretur. Hic primus Aduersariorum error, quod seri , i--per per posteriora verba facta in Coena, priora studeant abolere, de in nihilum redigere, in eorsimque locum posteriora intrudere,necnon per assertionem spiritalis mandu-alo ne Cataonis sacramentalem&realem excludere. Nos contra S: singulis verbiς Christi suam proprietatem retinere volumus, & utramque manducationem verbis illis distinctam agnoscere atque distinguere. Praeter allatas rationes in capite octauo Repctitionis Primae ct rca finem,ista nos mouent. Imprimiti sacramenta omnia duas inter
se diuersissimas partes habet, cluasque multum a se inuicem diuedas res proponuntdc tractant. Primum enim ipsam essentiam corpusve sacramenti describunt, postea , --- . et eius V sum, finem atque effectum. Ideo in eorum descriptione diligenter ac perspicue ipsa essentia,& quasi corpus sacramenti explicatur, postea eius linis ac scopus indicatur. Sic fit in descriptione Irida,Circuncisionis,sacrae coenae de agno pasensi, δίI .e L nostri baptismi.Coenam sacramentorum praecipuum esse nemo Aduersarioru dubitauit. Duas igitur partes&membra inconfusa contineri oportet, & in eius descriptione distincte traδi. At si verba, Accipite,comedite, Hoc est corpus meum, proprie, ut placet Aduersariis,ad spiritalem manducationem pertinent,quae ad finem de fructum lacramentorum necessario referenda est, relinquetur plane nihil textus in Coenae narratione descriptioni essentiae sacramenti,& deficiet potissima pars huic sacramento,quae est eius estentia,si nihil in eo percipitur aut lignificatur quam finis de fructus.Sin in eo,sicut in aliis,dividi essentia a fine par est,&separatim enarrari, prior pars Coenae,quae habet Accipite,comedite, Hoc est corpus meum,esciatiam sacramenti significabit, & madutionem sacramentale camis Dominicae: de alia verba, quae ad fructu de finem talis manducationis pertinent, utcst,dati , de accipere in retrussi ncm peccatorum, de Coenam sumere ad Christi memoriam, de posteriori parte sacramenti, δc spiritali esu dicentur,nec poterunt ad antecedentia verba applicari, dc manducationem regem carnis illius a Coena submouere. luinus de Beza aliquan- .do concedunt talem textus distinctionem dc expositionem , aliquando cauillantur.Comprobat Caluinus,cum ait: Quod pro vobis datur, est secundum mem- brum promissonis:'uod leuiterpr. aetereundum non est. Neque enim simpliciter de in sine adiectione Christus corpus suum nobis offert, sed quatenus pro nobis immo- latum est. Prius ergo membrum signiscat nobis corpus exhiberi, hoc secundum in exprimit quis inde Ductus ad nos perueniat. Aliquando Bera narrat, testari Calui-num a priori parte sacramenti ipsam eius cstcntiam describi, de ipsemet ita esse sic -
i , scribit: Prioribus Vcibis illis, Accipite, comedite, Hoc est e pus meum, dicimus de sῖ--. - . illi gnum, de inna significatam,panem Videlicet,de corpus per panem significatum si
ν - . cramentalite ac praeterea etiam quod nobis ex parte nostra sit agenaum,declarari:
Posterioribas vero illis, Quod pro vobis traditur, usum ipsum de fructum istarum.
483쪽
explicari. Aliquando contra non aliam esse tradit sacramenti essentiani quam seu - ctum,ut cum inquit:.Internam, siue rem ipsalia sacramenti tam diximus a nobis sfa- redis , selis. - tui , non tantum quicquid a Christo in nos derivatur, sed ipsum impcimis Christit. μ' ε/- Quod enim tande discrimen est inter il a duo, Materia,t eu res, seu stibilantia sacra-- menti est ipse Christus, cum omnibus suis bonis in nos derivatis:&, Sacrameta sunt - ipsa spiritalia bona a Christo accepta,seu spiritalis eius manducatio Θ Aliquando Calia cati. n 1.Luinus & Bera cavillantur de substantia cacramenti,camque duplice iaciunt, extem a& intem Christumque ponunt pro interna & spiritali materia, ut spiritals eius inb iis s--ia D. ducatio constituat in parte substantiam sicrameli. Verum cum substantia hoc loco I intelligi debeat ipsa existentia sacramenti, seu corpus eius, &res existens in ipso, 3 ..is. II, iritalium est duplicem substantiam cius requiri, externam & intimam. ODOrtet enim unicam eius existantiam& substantia potacta, quia etiam authoribus Caluino&B a λ vii. sunt sacramenta externa symbola seu signa,acvisibilia testimonia de diuinis promissis. Idcircb unica est eorum externa & vissibilis exissentia ac subitantia, quamuis in seres inuisibiles continere possit, ac revera contineat, & mirum videretur internam
habere substantiam, quae definitione ne quidem significaretur,cum definitionis sit
officiu rem esse & existere desigilare. At non pronuntiatur a Christo,Hoc No sum, ct u i in accipite,&comedit ed,Hochi coim meum.No igitur Christus esse, seu essentia externam, vel internam huius sacramenti possidet,sed eius corpus in accidente & si-I d. e. riagno visibili. Antea quoque ex Caluino & Bcra citauimus, sacramenta nos ducere ad Christum, & emcaciam eo spectare, ut per ipsa viaiamur Christo. Qua de causa Christus est finiti Si scopus huius sacrameli,no essetia. Postrem δ,toties ingeminat sacramenta esse signa, quae non sint commiscenda cum rebus significatis, ob idque tam longe corpus Christi a sacramento segregant,quam coelum a terra.Cum vero in rebus significatis a sacramento etiam Christum ipsum numerent, itide non opo
tebit ipsum lacrameto commisceri. Quod si rursus Christus ipse pro materia interna substantia, et sentia, ac re sacramenti haberi debet, necessariδ commiscebitur cum illo . Cum quo enim magis necessarid cogitur commisceri quidpiam , quam cum propria , internaque materia de substantia Z Quomodo enim res vlla potest a sua existentia & estentia separari 3 Sive ergo Christus ipse, siue caro eius, adessentissim huius sacramenti pertineat, ut institutioniis verba ostendunt, sacramento inerunt,& externo esu percipientur, atque alio quam spiritali & interno an mi per fidem. Porro multipliciter otiosa tautologia in sacrae coenae contextu incideret, si Adue saliorum valeret opinio. Nam cum velint in verbis, Hoc est corpus meum, spiritalem manducationem contineri, cogentur etiam eandem in mox sequentibus admittere , Quod pro vobis traditur: &, In memori am mei facietis. 'T' Quare idem saepius inculcatur. Cum insuper velint tantum agi de spiritali sum- ι ι ι-.Aptione corporis de sanguinis, & illa perinde in alterutra parte aut specie habea- όtur, necesse est idem dici, ac esse rcipsa, cum profertur de pane, Edite, Hoc est corpus meum:ac cum profertur,Bibite,Hic est saguis meus. Quare illa terque quatumque iterata repetitio,plane otiosa, lcformis,&ad impostura idonea esset tautologia Nec magis, FHoc est corpus meum, Hic est sanguis meus, monstrabunt corpus & ianguinem Christi existere, non dico in sacramento, sed nec in rerum natura, quam si nusquam extarent, si sola per ea monstratur spiritali communio: quoniam haec si, etiamsi illa non extarent. Hic repetenda sunt omnia , quae de foederibus sanciendis in prima Repetitione disputata sunt, in quibus res exterior, S frequentius sanguis adhiberi consueuit, & utrique parti contrahentium extemo usu offerri : ut per tesseram externam obligatio mutua fiat, S: omnibus innotescat ad
484쪽
fructum aliquem & finem. Praeterea in ipsa Coenae locutione manducatio dicitur fieri in seu ad memoriam passionis eius. Non autem spiritalis estis carnis aut passi nis Christi fit iii,vel ad, vel propter notitiam memoriam ue,sed contra notitia mandatur propter illam spiritalem fruitionem. Omnis enim cognitio boni, est veluti aditus quidam aut via ad consequendum agnitum bonum. Ita & hic memoria est via ac medium quoddam ad spiritalem manducationem Christi. Falso igitur Adueclari j ante memoriam ponunt spiritalem fruitionem, Vel manducaticnem. visu ρὸν --. Hic quaeritur, 'uid per memoriam significarit Christus , cum iubet sacramentatuna agitari in tui memoriam. isti sane vox duplicem habet intelligentiam. Autia , . m. enim designat reminiscentiam , seu rei iam anica scitae recordationem, aut per cite in meam sonae alicuius siue rerum gellarum cognitionem ad posteros propagatam. Non
' μ' priori , s ed in posteriori significatu Christus eam adhibuit. Nam ideo sacramentum hoc & alia etiam instituit ac reliquit, ut omnis posteritas veram pi-que memoriam, id est cognitionem ipsius, ac rerum ab ipso gestarum, S: maxime quas pro nobis pcrpcstus est, habeat, colat, & celebret. Sic Apostolus
declarauit, cum ait, Mortem Domini annuntiatis donec veniat. Eo enim spe-
. ctat publicus ritus lacro lictae Mist, & Eucharistiae, ut nos commonefaciat de Christo & passione eius, deque his in nobis cognitionem fidei, seu fidem gi gnat S excitet. Memoria igitur in sermone Christi fidem , seu fidei scientiam& confessionem indicat: quod inter Aduersarios praecipui non inficiantur. L. Aratis. Sic enim Caluinus habet: Coena est quoddam , ut ita loquar , memoriale, ' μή ς' ' quod perpetuo durare in Ecclesia debet usque ad ultimum Christi aduciatum, in hunc finem institutum , ut nos Christus de beneficio mortis suae admoneat,
de nos coram hominibus id recognoscamus. Vnde & nomen Eucharistiae habet. Itaque ut rite Coenam celebret, memineris abs te requiri fidei tuae pro- 'sessionem. Petrus Martyr vero ita loquitur : Christus , ne beneficium mortis suae nobis intercideret, hoc sacramento voluit memoriam nostram refricari, ut per fidem in animo volueremus corpus suum fuisse pro nobis traditum in momtem , atque ita credendo corpus illud manducaremus . Annuntiare mortemnetis is, sibo, Domini sinquit Beza ὶ est vera fide ipsius verbo & institutioni assentiri. Sub-.- i. c. b. scribit de Ioannes Alasco. Quapropter cuin manducatio corporis Dominici
αμ ιι in Coenae institutione sit causa huius memoriae Sc fidei, quae Christum atque eius beneficia apprehendit , etiam ex eadem institutione alia est manducatio corporis illius, quam spiritalis per fidem. Sic in Coena mystica Agni Pascit lis verus clus praecedebat memoriam & fidem , qua Israelitae beneficia sibi per talem Agnum in AEgypto collata , dc per Christum verum Agnum conserenda celebrabant. Certe in utraque Coena prior de Verus esus rei, per quam parix Cisia,., si sunt illa beneficia, est signum, testimonium , monimentum, arrabo, & quaedam: , -Σ ' si usi posterioris eius es , de spiritalis fruitionis. Quod si res ipsa, caula illius bos M. - . . ru spiritaliis, priori manducationi deestct, testimonium posterioris de signum non esset consentaneum, nec vitium, nec esticax, sed potius alienum sine ulla con
' uenientia cum spiritali tali esu & bono. Sic empturus & possessurias agrum, datus in ipsum acquisiturus, tum demum se siccurum iudicat, si glebam illius agri
in arrabonem ac cultum testimonium traditae possessionis a domino agri aut iudice acceperit: nec prius in regem posscssionem reputabit se missiam, quam pexrci gustum aut contactum in verae posscssionis ac iuris acquisti fidem de memoriam. Quamobretii in verbis Coenae prior describitur vera de realis corporis manducatio , ut testimonium , signum ac memoria cena de esticax , ac causa de arrabo
485쪽
arrabo spiritalis manducationis, quae fit, si fide ac digna cognitione res cum suis beneficiis in priore manducatione protosita apprehenditur, de ista in posteriori
parte Coenae explicatur. Postea Aduersarij impingunt in alium errorem. Commiscent mysticam manducationem , perquam incorporamur Christo. cum sipi--. . Mritali, quando aiunt nihil aliud esse carnem Christi edere, quam ipsi spiritaliter
uniri, & cum asserunt ex antiquis Patribus non aliter edi in coena carnem il-bri 'lam, quam in baptismo , & Verbo diuino. Contra saepe contendunt carnem illam non percipi, nisi per motum & actionem fidei, qua mentes noli rae attolluntur ad Christum in coelo positum ubi exigunt ad esum spiritalem, operationem fidei. Nos autem longe Jifferre probamus mysticam perceptionem, & spirit
lem per fidem: quandoquidem illa non postulat fidei actionem, sed solius sacramenti susceptionem. Imprimis hoc in paruulis cernitur, qui sine fide propria paminicipant & inseruntur Christo per baptismum. Quotquot enim baptisati estis inquit Apostolus) Christum induistis. Deinde qui post baptismum torpent
in peccatis suis sine fidei motu , remanent in Ecclesia, nec desinunt esse membra Christi, os de ossibus , & caro de carne eius , sed praecluduntur peccato ab influxu , quandiu stupent in peccatis sine fide. Huiusmodi etiam participant Christi carnem , & ipsi incorporantur, non spiritali modo per fidem, &influxu ad vitam, sed mystica ratione & renascentia per baptismum, quem exceperunt , & cuius virtute vera sunt membra corporis Christi, quamuis non vitia, corpori tamen adhaerentia & annexa. Tertio si eadem esset participatio mystica respiritalis,quotquot mystice participarent Christum, ex illa participatione hauriret vitam & salutem, ut fit ex participatione spiritali per fidem. Sed Aduersari j ne paruulis quidem sanctificationem tribuunt ex susceptione baptismi, sed ex origine fidelium parentum etiam sine baptismo, per quem tamen Vniuntur Christo, etiam sine fide propria, ac mystice ipsum participant, & adulti qui sine fidebaptismo perfunduntur, etiam Christo coadunantur mystice, non tamen salutem& vitam consequuntur Ideo plurimum discrepat mystica,& spiritalis Christi pa ticipatio. Porro circa spiritalem manducationem per fidem,peccant & hslucinantur multis modis Aduersarij. Ante omnia suo more ex assirmatione illius secudum .
scripturas,exclusiuam alterius manducationis praepostere concludunt, perinde ac si nos contra ita ratiocinaremur: Exscripturis realis& corporalis alimonia carnis
Dominicae habet uti igitur nulla spiritalis per fidem inuestigari debet,au t credi. Sibmilis est ipsorum haec ratiocinatio. Spiritalis esses carnis illius ex fide docetur ascriptura : ergo nulla relinquitur carnis illius realis & corporalis sumptio in coena. Bene futuris seculis consuluit spiritus sanctus, qui in coenae mentione, uulla in scriptura , fidei aut spiritalis manducationis expresse meminit, sed tantum illam circumlocutione quadam ad externae fructum & utilitatem subindicat, ne si nominatim etiam sola fidei vox in coenae descriptione fuisset inserta, ex illa conarentur Aduersatij aliis verbis pluribus & planioribus praescribere. P terea iam credentibus , ac spiritaliter ipsum edentibus, iterum Christus panem de cibum de carne illa quam esset daturus pro mundi vita,pollicetur. Post-- quam enim dixit, Ego sum panis vitae: Qui venit ad me, non esuriet, dc qui cre- indit in me, non sitici, atque alia : subiecit tamen ultra, Et panis quem ego dabo, in caro mea est, quam ego dabo pro mundi vita. In illa pollicitatione A postoli iam credebant in ipsum :& nihilominus insuper credere, ac sperare ab illo in escam carne vera ostenderut:de cuius promisso cu murmuraret infideles Iudaei, Apostoli - responderunt,Domine,ad que ibimusZverba vitae aeternet habes,& nos credimus,&
486쪽
cognouimus, quia tu es Christus filius Dei vivi. Idcirco alia est carnis Christi mana ducatio quam spiritalis per sdem , quae in Apostolis, & omnibus fidelibus etiam antecedit sacramentalem de veram. Adliaec dispositio Se praelaratio requisita ad rem aliquam δ: actionem,alia est a re & actione: spiritalis vero comestio internam operatur dignitatem & apparatum, quem Apostolus desiderat in percepturo corpus Christi:eam ob causam praeter spiritalem alia realis ac corporalis perceptio decernitur. Sunt qui existimant non eam fidem in praeraratione exigi ab
Apostolo, quae in sumptione spiritali, & fruitione Christi postulatur: sed qua scriptura,quave ratione moueantur, ipsi viderint. Certe quantavis fide Christum homo amplectatur & charitate, vix dignam Christi corpore tamen in se habitatione adornabit Tertio si sola fide corpus illud manderetur, numquam sine diiudicatioiae mandi posset,cum tota fidei actio in eo versetur,ut diiudicet, attedat, & amplectatur corpus illud. At Apostolus peccari scribit a quibusdam coenam Domini facientibus, quod sine diiugi catione talis corporis,quod ipsis praebetur, edant. Idci co alio modo edatur corpus illud oportet quam spiritali modo,& illo edi posse necesse est sine attentione & delectu, non autem isto. Ille vero est exterior & corporalis,qui per se iudicio rationis & fidei,atque omni discretione,praeterquam gustus caret.Nec caro Christi insuper,nec ipse Christus coenae suae magis interesset,aut sumeretur, quam Diabolus,& damnationis iudicium, nec verius enuntiaretur, Hoc
est corpus memn, quam,Hic est Diabolus,aut, Hoc est iudicium. Si enim sola fide prς- sto est Christi corpus coenae, per illamque tantum participatur, eodem modo per infidelitatem, atque alia indignitate Diabolus se coenae immiscet,& ab infidelious atque indisnis recipitur,vna cum danationis iudicio,scut de Iuda scribitur, quod post buccellam introiuit in eum Satanas: & multis aliis idem accidisse testantur historiae, ut recitamus in Tractatu de praeparatione ad Eucharistiani. Haec etiam hinresis omni priuilegio & particulari dono coenam Domini spoliat, ipsique nudum putamen ablato nucleo, & verba propria sine proprio effectu relinquit. Nullum enim retinebit, non dicam singulare donum aliquod, sed nec ullum proprium effectum. m nec in coena incipit perceptio aliqua singularis carnis Dominicae, nec cum illa desinit, si in coena per sistam fidem illa potimur: quandoquidem per eandem in baptismo,& in auditione Euangelij, aliisque rebus, quibus fides excitatur in Christum,etiam ex Aduersariorum concessione, caro Christi spiritaliter comeditur & participatur,& quod coenae tribuunt obsignandi ac confirmandi participationem illam, non ipsi singulariter comtetit,sed commune est cum baptisino, at que aliis signis 5: sacramentis institutis a Christo. Quinetiam bene perspecta re,
spiritalis ista manducatio sacramentalem omnem tollit, nec coenae ullam de carne Christi tribuit, ne spiritalem quidem. Si enim accedens ad coenam, nihil de carne Christi comedit, nisi per fidem,hanc praecedere necesse est, & domo eam ad coena afferre, quae cum adest,spiritalem esum etiam ante coenae sumptionem implet, qui pro mensura fidei peragitur,non pro coenae diuersa quatitate:nec coena fidem, nec camem Christi praebet,nec eius esum spiritalem: sed ne quidem fides coenae inlimret,aut insistit,ut carnem illam percipiat,nec per coena de ea plus acquiritur, quam ad eam affertur, & quam sine ipsa de extra ipsam per fidem perscitur. Idcirco nulla omnino sacramentalis manducatio camis Dominicae ab Aduersariis agnoscitur, non tantum nulla, quae huic facramento sit peculiaris de propria,scd quae in ipso,aut per ipsum fiat. Quod si quicquam ad spiritalem essem conferre coena praedicatur,
quia de Domino nos commonefaciat, de fidem excitet ac confirmet:nec coenae institutae a Christo id erit peculiare sed ne quidem aliis coenis communibus,&Euan
487쪽
gelij auditioni in eo fuerit excellentior.Baptismus sane atque alia sacramenta idem negotij ex sua institutione habent, & praecipimur,siue edamus,sive bibamus, omnia in gloriam Dei facere: quod quid est aliud,quam Domini in cibo & potu pie ac
sancte meminisse,animuque nostru & fide in eius cultu atque obsequiuexuscitare Lectio vero assidua Euangeli j,vel eius frequens ac studiosa auditio, an non per se magis memoriam Christi ac passonis eius refricat, nostramque fidem erga ipsum prouocat, quam coena illa, quae nesciretur in eum usum instituta, nisi per verbum
Euangeli j edoceremur λ Si nihil ergo amplius coena illa prodesset, satius seret attentius & frequentius Euangelio audiendo quam coenae illius sumptioni operam dare,quae nihil magis nobis carnem Christi exhibeat, aut fidem assciat, quam alia pia & communis Christianorum coena, quae in gloriam Christi capi iubetur, de cui sacra lectio aliqua de Christo, aut sermo permiscetur, qui fidem aediscet. Nihil itaque spiritalis sola manducatio per fidem magis pertinet ad coenam dominicam , quam si n usquam fuisset coena illa instituta,aut nunquam feret, ac nusquam
omnino extaret caro Christi, sicut ante incarnationem non extabat, cum tamen
spiritaliter per fidem ab origine mundi sine ulla peculiari coena a Patriarchis edebatur. Postremo ipsa ratio & analogia panis sacramentalis cum corpore Christi periret, quia panis non alit corpora per ipsius apprehensionem solam, sed vere ac reipsa. Ut maneat igitur aliqua conuenientia carni Christi, decet nos ipsa est, non persolum fidei conceptum, sed in veritate atque substantiali existentia,eamque ita nobis admoueri. Adeo vero antiquis Christianis fuit odiosa haec haeresis, ut ex eius contrarietate obuias quasque haereses profligarent, quemadmodum capute De manducatione corporali monstrauimus. Quod si verisimilitudinem ullam
prae se serret diuinitas in se aeque ac caro Christi edi posset in Eucharistia:quod fieri non posse consentiebant Catholici & Nestoriani. Animus noster per fidem tam facile rapi potest in Christi diuinitatem, quam in ipsius carnem. Nec si tantum spiritali erui per fidem pateret illa caro , fuisset locus obiectioni de diuidenda
Christi carne & consumenda, nec de horrore de laniena in eius manducatione: quam ita diluunt Patres, ut ad solum esum perfidem non confugiant, sed verum& corporalem profitentur, cui euenirent illa omnia, si non alterius priuilegii & ditignitatis esset caro Christi, quam caro communis. Nec inter singularia Dei miracula manducatio in coena numeraretur,nec iure incomprehensibilis duceretur, si committeretur tantum spiritaliter per fidem. Fides quidem supernaturalis est,&quodam miraculo supra naturam nobis donatura Deo: sed fide comparata,non est
mirum si complectatur, & fruatur Deo & Christo. Hoc enim est ipsi ingenitum,
quemadmodum per miraculum Christus caeco visum restituit: Sed ut recuperato visu cerneret, & aspectus fungeretur ossicio,non suit opus nouo miraculo,ita nec
fideli, ut per fidem iam habitam came Christi spiritaliter potiatur. At Patres inter
summa Dei miracula plerunque recensent &praesentiam carnis illius in sacramento,& maducationem. Impie etiam Patres olim tradidissent paruulis Eucharistiam, si in ea tantum per fidei actionem edi carnem illam credidissent, cuius infantes minime capaces videbant. Imprudenter atque inepte studuissent ab eadem Eucharitistia arcere paenitentes & catechumenos,quos fide praeditos,& spiritaliterper fidem ardentius tape quam alios serri in Christu&eius carnem cognoscebant. Qua enim
rei singularitate & praestantia eos privabant aut fraudabant, si in Eucharistia nihil de carne Christi exhibetur, nisi quantum fides impetrarit, quae aliunde aduenit Alia prope infinita ex dictis Patrum &sententiis colligi possunt, illi soli spiritali per fidem manducationi contraria. Quinetiam ipsemet Christus fide caruit.
488쪽
Attamen dicitur a Chrysostomo, Cypriano atque aliis, prius in coena seipsum edis se, quam Apostolis traderet. Quapropter, sicut in antecedente capite disseruisemus, nec pura fide editur corpus Clitisti, nec sela spiritalis manducatio per fidem sancitur in institutione Eucharistiae, nec sola fit in eius sumptione. Imo, si credere dignum est Aduersariis, nullo modo in coena ederetur corpus Christi, nec re vera, nec spiritaliter, sed latum coleretur ritu quodam externo proprie eius memoria. Porro ut intelligatur plenius ac certius,quid sit edere soldm spiritaliter,quid falsi habeat communis Caluin istarum opinio de incorporatione cum Christo, in-3Trallire dagari debet. Praeter allata initio huius capitis,& confessa a Caluino de Beza,incor- Vis ..., porari carni Christi,siue realiter,sive Spiritaliter,non potest idem esse quod ipsum istis c. s.. manducare : quia uniri & coniungi passiones sunt potius, & fines ac fructus actionum,quam actiones. At manducare etiam spiritaliter actio est tendens ad incorporationis finem. Deinde manducatio praecipitur: ideo non in fine consistit, sed in modo de via consequendi finem, qui est incorporatio, quoniam finis non cadit in praeceptumsed via de ratio ad finem.Nam gratia de vita aeterna non pr i piutur, quonia fines sunt:sed credere dc operari iubemur,quia modi sunt adipiscendae gratiae de vitae aeternae.Nec si scribitur,Qui manducat meam carnem, de bibit meu san- guinem,in me manet, de ego in eo: idcirco recte concluditur,manducare esse idem quod manere, de incorporari Christo:alioqui similiter diceretur,ide esse manducationem spiritale,de vitam aeterna,eo quod scribatur, Qui mandcat meam carne, de bibit meu sanguine,habet vita aeternam. Deinde ratio,qua Caluinistae constituunt
incorporationem,osiandrina est de impia,atque passioni Christi omnino derogat. Nam Caluinus cum Osandro fingit vitam residere in essentia diuina,a qua defluat
υ asu Deo contra, Christi carnem non posse vitam dare, quae de morti fuit obnoxia, id nunc - i. .. perseimmortalis non est.Deinde hoc minime competit in carnis naturam, ut ani----α mas uiuificet. Respondeo, quamuis haec virtus aliunde quam ex carne proueniat, in P δ' Μ' tamen obstare, quin apte competat in eam hic titulus. Nam sicuti aeternus Dei sermo, sons vitae est, ita caro eius, veluti canalis, vitam, quae intrinseca,
ut loquuntur, in diuinitate residet, ad nos diffundit. Atque hoc sensu dicitur
vivifica, quod vitam, quam aliunde mutuatur, nobis communicat. Id minime in obscurum erit, si reputemus quaenam sit vitae causa,nempe iustitia. Atqui quamuis a solo Deo iustitia nuat, non alibi tamen plena eius exhi Sitio nobis costabit,quam is Oiau. .im in carne Christi. Alibi concludit : Ingenue confiteor mixturam carnis Christi ' D cum anima nostra , vel transfusonem, qualis ab ipsis docetur, me repudiare, in
nobis susscit Christum e carnis suae substantia vitam in animas nostras spira-re, imo propriam in nos vitam diffundere, quamuis in nos non ingrediatur ipsa Christi caro. En clare audis iustitiam, de vitam Christi,qua vivificamur, de iustifi- camur,esse illi propriam,quae ex diuinitate in humanitatem eius, de per eam porro, in ut canalem quendam, in nos dess uat, in nobIsque resideat. Illa alia esse non potest quam essentialis Deo,quam cum Osiandro in nobis statuit,ut iustificemur, iam noper imputata aliqua iustitiam,vt alias solet praedicare, vel per qualitate aliqua creata in nobis haerente. Insuper haec haeresis totum passionis Christi meritu pessundat, . & abolet Nam si vivifica, aut etiam salvifica virtus, non venit ex merito de passionet μή Cbr- Christi,quemadmodum expresse testatur cotra Heshussiu Caluinus, ut antea cit,bamus , led tantu recta atque immediate ex ipsa came Christi, tanquam ex canali diuinitatis . incorporemur Christo,non per vitam aut qualitatem creatam,sed per diuinam Deo essentialem, in nobis habitantem. Sic enim Caluinus blasphemat: obiicii
489쪽
diuinitatis in nos prona. anat,tum sane frustra Christus mortuus est: quandoquidem poteramus per illam vivificam virtutem carnis Christi etiam sine merito passionis e- tu; vivificari, luari. Sed nec sola passio Christi omni merito&virtutes caudabitur, sed tota eius humanitra,vita,& sicerdotium eius in coelis. Si enim diuinitatis iustitia siluam ur,quae nec per humanitalcm Christi, nec per vitam vel per secerdotium eius noua acquiritur,scd tantum per came ipsius,Veluti per canalem citas in nos traffluit, quis tandem usus aut utilitas nobis erit, non solius passionis Chrilli, sed totius obedientia ab ipso praeliitae,&saccrdotii quo dcii angitur in coelo & in ternu Vt autem itandem defintimus quid sit proprie spiritalis manducatio,illa est, quae gratiam nobis Q passionibus Christi partam, ac vitae aeternae semen prius nobis ini itum fouet&nu-
trit, non vero quae primum accipit coelestis vitae originem & causim, & quae nos Christo primum spiritaliter incorporat: quam mysticam antea vocabamus manducatione,cuna tame proprie maducatio no sit,sed potius regeneratio. Etenim Augustino teste, aliud eli nasci de spiritu, aliud pasci de spiritu sicut aliud est nasci de cara
ne, quod fit cu parit mater,aliud pasci de carne, qu od fit cu lactat infante, ad hoc c uersum,ut cu voluptate biberet, Unde natus est ut viveret: ut inde acciperet uiuedi limen tu unde accepit nascedi initiu. Prosectὁ non proprie manducat,nisi qui vivit, nec manducat spiritaliter,nisi qui prius in se habuit vitam spiritalem, qua manducandi ossicium exerceret. Quae cum ita sint, illa proprie erit tantum spiritalis manduc tio , qua gratiam prius acquisitam,& Christum ipsum iam habitantem in nobiis, ii teriore charitatis actu , absque ullius secramenti,non quidem voto, sed reali perceptione, fovemus, atque inde magiis ac maSis etiam nutrimur. Nam spiritalis actio manducandi semper in se complectitur desiderium, aut expressiim, aut tacitum, sumendi Chrilli sacramenta,nec ullos modos negligit,quos Christus instituit. Sin autem coeleste illud donum, quo pascimur, per signum externum Z instrumentum zzz de corporeum, praebeatur Baptismo,Eucharistia,atque aliis sicramentis,st,ut a nobilano solo corpore,sed etia spiritu participetur,eritque maducatio sicramentalis, propter signum externum, S spiritalis propter internum effectum. At illa manducatio, qua sicramentu solo corporis mi iusterio absque spiritus operatione indigne atque inutiliter suscipitur,quamuis etia multis modis antea comemorati s spiritaliς vocari positi, attamen distinctionis gratia non male sicramentalis manducatio appellatur. Itaque vel solo secramento, absque spiritus fructu, vel solo spiritu,numquam tame sine fructu,vel tam spiritu quam secramento, Idque summo cum fructu,panem vititae & came Christi manducamus.Cum vero homines natura ex animo & corpore coalescat, id opus hominis fuerit longe persectissimurn, in quo tam corpus quam anima in cultum Dei consentiunt & conspirant.spiritalis porro esus materia seu obiectum est Christus passus,&caro quae data est pro mundi vita ac singuis qui pro nobis effusus est. Ideo essectus eius cst pasionibus Christi communicare, meritoque earum ipsi magis ac magis incorporari, atque aliis ipsius beneficiis perfrui. Hos effectus etiam Augustinum & Gregorius NantianZenus, necnon alij, lacramentali manducationi tribuunt,sed quatenus spiritalem habet annexam,cum qua tamen no spi- ς μ' - - ritales solos effectus affert, sed etiam corporales, ut corporalis est. Nangi almenus de M. Ἀ-- Iuliano scribit:Mox incruenti sicrifici j oblatione manus commaculat, per quod nos - Christo unimur,necnon passionis eius ac diuinitatis participes reddimur.
DE SEXTO CAPITE IOANNIS, VO PLERIQUE
abutuntur. quasi de solo seu camis spiritali scribatur, π non de ne ali de ipse Euchari Ja.
490쪽
v D v M stagitantur ab Aduersariis scripturae,in quibus legatur aliqua expressio de sola manducatione spiritali carnis doininicae per fidem in Coem,cum in huius institutione, illarum vocum nulla fiat mentio, & res per illas significata, nec sola, nec nisi sicut accestaria
. contineatur.Ipsi ne videantur omnino obmutescere,quod ex scimptura nequeunt plane &perspicue demonstrare, conantur argumentis violentius de scriptura corrasis probabile secere.Proferunt ex Ioannis sexto capite,clare a Chrilio reiectam, damnatamque esse corporalem aut externam man
ducationem corporis Christi,cilin Capenicitae quaerunt,Quomodo hic potest no- bis dare camem tuam ad manducandum ZAc contra contendunt ibidem tilem solam aspiritalem manducationem fidei, cum Christus res podet, Caro non prodest quic- . , Qua spiritus eliqui vivificat. Verba quae loquor vobis, spiritus de vita sunt Sic α- colligunt,repudiata nostra, & comprobata ipsorum sentcntia, controuersiam prin sentem iam olim dilucidissime a Christo decisam. Quamuis passim huic capiti,tamquam firmissimae munitioni fidant,attamen non id mis perpetuo placere potuit. ΔΜΓ-is1M Nam eorum plerique suis in Ioannem Commentaritis, vel aliis scriptis, Atentur ni- ad Ccenam pertinere totam disputationem Christi de esu carnis ibi contentam:& Petrus Martyr caput hoc habendum ess e ait, non pro sonte veritatis, sed pro' ordine erroris. Ita porcus de canis immundas omnia, quae pro margarito &t sincto domini Miunt, audet proscindere & blasphemare. Interea verissimum esta secretariis caput liud urgeri pro cardine erroris. Luthermi astentiuntur in eoi tantum sermonem haberi de spiritali esu Christi. Nam Lutherus ipse suo mire debacchatur in Ecclesiam Romanam, quae tactis imum Christi corpus anniuersicia celebritate colat, in eoque Ioannis caput sextum sacrosanctae Euch rilbae accommodet, de diuinae iracundiae atque implacabilis odij rudicium esse arbitratur , quod patiatur Papistis in scripturae sensu tam turpiter errare diuin que verba inexpiabili scelere peruertere. Eius iuratisii mi assectae nec de sacra mento Eucharistiae intelligi poste , nec de manducatione carnis dominicae reali,nina rara: quae in eo fit, multis rationibus nituntur probare. Nihilominus aut veritatis y se ore perculsi, aut potius ut communioni utriusque speciei ferant lunpetias, . tanclem Ma deburgensis hil oriae authores , quibus praefuit Matthias Illyricus,
zzer recoetnoseunt de reali ac substantiali manducatione camis suae Christum apud
' Ioannem loqui ab illa clausula, Nisi manducaueritis carnem fili j hominis , de ia c. Hi b beritas eius sanguinem , non habebitis vitam in vobis. Sic enim scribundi Hie demum videtur Christus ob cMitiem Cape irarum , orationem suam iaad Ccenam destexisse , & quasi de ea quam effet instituturus prophetasse, qua
partes Coenae distincte & aperte exprimuntur : dc prius non sic fuerat locutus, quasii diceret, Docui vos quod ex me habituri sitis vitam aetemam fide r nunc
insuper hoc Grmo , vos omnes oportere etiam Coma mea Vti, qua amplim te- stabor me vobis meum metitum applicare ac donare. Confirmant autem VeP-ba Christi sie intellecta egregie doctrinam de causi materiali & formali, ut v - , . cant, Coenae Dominicae,nempe quod sit caro de sanguis filii hominis. Veteres om--. AT nes Christiani a Ioanne, de secramento altaris agi , de de manducatione substantialit' ' carnis Christi comprobant: sed una etiam de spiritali, partim separatim ante clau-τα sulam, Et panis quem ego dabo, caro mea est: partim in reliquo capite cum lac mentali. Ex quo accidit, ut veteres illi ad Ioannis imitationem aliquando leo sum textum omnem de spiritali alimonia explicent, quo comprehcnditur,sed non