장음표시 사용
501쪽
hominis, Caro mea vere est cibus, Ephesini quod de diuinitate loquebatur, laudarunt, & quod etiam coniungebat de verae carnili esse, amplexi sunt, nec reclamarunt non ita a Ioanne intelligi, nec de spiritali manducatione ab eo tradi doctrinam responderunt : qua responsione nisi aliter sensissent & credidissent, facile elusissent Nestorij argumentum, &diuinitatem, sicuti carnem spiritaliter edi posse fuissent causati : ted recepta expositione de esu verae carnis, negant illam
esse communem, aut puri hominis, sed effectam filij Dei asserunt, per quam
ipsa diuinitas incarnata vere comeditur, quae in se sola esui non subest. Quamobrem saltem ex quatuor primis Generalibus conciliis, Ephesinum definiuit c put Ioannis de promissa, mis Dominicae manducatione, ad litera accipi oportere,&in coena perfici. Eius definitio non semel in his Repetitionibus citatur,& proximo capite citabitur. Ru ardus Tapper atque alij stucient Patrum intentionem & mentem detorquere, tanquam non ita sentirent Ioannem de Eucharistia verba fecisse, sed tantum ipsi accommodasse ad auditorum aedificationem, propter cunde
Eucharistiae & Christi apud Ioannem finem & scopum,qui est Christo uniri & incorporari. V erum si consideretur, quanta cura de diligentia detur ab ipsis opera,visuis in Ioannem Commentariis literam & sensum germanum clucident de eliciant, quanto acumine, solertia & industria conentur defendere fidem Christi de scripturae contra haereticos, quanta sinceritate ac simplicitate agant cum populo, ne in fraudem & errorem abducatur, cum in his tribus scribendi generibus magna consensione Ioannis verba a nobis disputata,verae illi manducationi quq in Euch,
risita fit, ascribant,potius Patres ubique contenderunt genuinum,purum, ac naturalem sensum literae accomodare, quam literam a naturali sensu ad alium transferre. Quod si quando spiritali significatui aut perceptioni videntur insistere, merito quidem id faciunt, quoniam & aliquota pars capitis ipsi soli congruit, de eidem
apud Ioannem semper consociat ur realis manducatio,Vt prosit.Nusquam vero expresse profitentur Patrcs, aut tuentur, uti nunc faciunt temere plerique, Ioannis
caput nihil ad veram & corporalem carnis Dominicae sumptionem sycchare: imbpro albeo contra Christum duxerunt, authore Hilario,quisquis id auderet, no dicam proloqui, sed suspicari. Ista aute in summa de Patribus proposita, ex omnibus
nostris Repetitionibus sunt coaceruanda, maxime ex capite De maducatione re
ii & corporali carnis in Repetitione quinta, atque ex proximis capitibus, cum eo quod de Patrum sententia circa esum spiritalem postea consequetur. Pauca quaedactariora testimonia hic apponemus, maxime quae consonantiam Ioan is & al iorum Euangelistarum de Eucharistia componunt & annotant. Si vero ratio Valere debet, quae addiscernendas scripturas & interpretandas semper plurimum valuit, ut Ecclesiarum quamplurium & quamgrauissimarum authoritatem sequamur,&eli-- 9 gamus ad caput Ioannis intelligedum, quod omnis vel pene omnis frequentat E clesia : proculdubio in Patrum sententia confirmabimur. Cum enim Ecclesia festum corporis Christi iamdiu celebrarit,in eoque legat pro Euangelio conuenienti diei sestiuitati ea quae habentur apud Ioannem, ex eo protestatur ipsa Ecclesia a se credi talia ad sacramentum corporis Christi esse reserenda. Alioqui abs ardum videretur sestum Eucharistiae secundum Euangelium celebrari, pro Euangelio tamen illud legi, quod nihilomagis ad Eucharistiam quam ad baptismum,aut ad vivam sdem spectaret. Sed iam attendamus ex Patribus collationem Euangelist -rum de Eucharistia cum Ioannis Testimonio .Panis ait Hieronymus) qui de coelo m. - descendit, corpus est Domini, & vinum quod discipulis dedit, sanguis illius est. M ----- Basilius monet ad confirmatione eorum quae inferrct,& certitudinem audientiu , a D G. i.
502쪽
O. s. Christo dici repetita voce,Amen, Amen dico vobis, Nisi manducaueritis carnem filii hominis: & ad finem Euangeliorum scribi, Accepit Iesus panem, gratias a gens fregit, & dixit. Hoc est corpus meum. Gaudentius Brixiensis ita Ioannem in cum verbis institutae Eucharistiae conciliat,uti proximo capite recitahitur. Quan- Φ. . is do addit Augustinus in loquebatur Dominus noster Iesus Christus de corporeis is , -- L suo, ait, Nisi quis manducauerit carnem meam, de biberit meum sanguinem, non habebit in se vitam aeternam. Caro enim meavere est esca, & sanguis meus vere est potus. Et ferebatur Christus in manibus suis, quando commendans ipsum in or in corpus situm, ait, Hoc est corpus meum. Sic Theodoretus utrunque connectit: Do- ου Τ minus csim accepisset symbolum, non dixit, Hoc est deitas mea, sed, Hoc scorpus meum, de , Hic est sanguis meus: dc, Panis cluem ego dabo, caro mea est, quam ego dabo pro mundi vita. Hysichius vero coniungit ista, Panis quem ego dabo , caro mea est: &, Probet seipsum homo, &sic de pane illo edat. Augustinus tanquam pugnantia discutit, Qui manducat meam carnem , & bibit meum sanguinem habet vitam aeternam: &ex Apostolo, Qui manducat de bibit indi- gne, iudicium sibi manducat: dilusique speciem contradictionis ex diuerso mo-do edendi, utroque tamen reali, sed altero etiam spiritali. Nicena secunda syno- β ε' 7 dus ex aliorum imitatione concludit: Nemo unquam sanctorum Apostolorum, qui tubae sunt Spiritus sancti, aut gloriosorum Patrum nostrorum, incruentum nostrum sacrificium in memoriam passionis Christi Domini nostri, & totius suae in dispensationis faetiam, imaginem corporis illius dixerit. Nam is qui accepit a Do-mino, sic non dicit aut confitetur, sed audiunt eum sic dicentem Euangelice, Nisi manducaueritis carnem filij hominis, non habebitis vitam in vobis. &, Qui
manducat meam carnem,& bibit meum sanguinem, in me manet, & ego in eo.
Cum accepisset panem, & gratias egisset, fregit & dedit discipulis suis,& ait, Ac- cipite, edite, Hoc est corpus meum. Huiusmodi plurima licet apud antiquos o
DE DICTIS CHRISTI, CARO NON PRODEST
' quicquam iritus est qui vivificat: argumentis Aduersariorum inde pumptis, atque blas hemia coaetra carnem Christi.
V L L I magis domus nota est sua,quam Sacramentariis ista oratio, Caro no prodest quicquam, spiritus est qui vivificat. Verba quae lo-quor vobis,spiritus & vita sunt. Hanc Oecolampadius muruiuu sem reum de alieneum, atque a Deo Angelum contra nos igneo clypeo . 8 armatu Vocare solebat. Et in postrema Cofessione Helveticam E clesiarum,illa super omnia in sua doctrina de sacra cama se sequi profitentur.Du bus autem modis abutuntur: Cum enim stabilire & commendare spiritalem manducationem gestiunt,& su bstantiale ac realem execrari,omne negotium hoc breui sermone transigunt:Caro non prodest quicquam: spiritus est qui vivificat. Rursum cum luce istius locutionis, Hoc est corpus meum, Hice anguis meus, qua Christus Eucharistiam instituit,ad depellendas ipsorum tenebras intuleris, clausis oculis opponunt, Verba quae loquor vobis,spiritus de vita sunt: uasi coenet vocabula spiritaliter exponi deceat, aut quod in coena editur, tantum spiritaliter percipi. Atqui, ut aposteriore exordiar, verba coenae nondum erat effatus Christus, quia anno post concionnem a Ioanne recitatam Eucharistiam condidit. Sicut ergo de esita
503쪽
eamis in Coena futuro dixit,Panis quem ego dabo,caro mea est ita dicere debuit defuturis verbis Coenae, Verba quae loquar vobis, spiritus&vita sunt. Quod si tota Coena spiritalis est,&verba quibus illa concipitur, spiritaliter veniunt transferenda, nec erit exedendus panis in Cinna, nec vinum epotandum, nec omnino externo ritu Coena celebranda: quandoquidem placet Aduersariis Coenae vocabula, panis, vinum, edere, bibere, si iritaliter ac figurate capi. Conflat sane Apostolos non spiritali illo modo intellexisse, quoniam biberunt omnes & comederunt re liter species panis & vini, non sola animi agitatione. Sin solae duae dictiunculae cor poris & sanguinis detorquentur, unde tale discrimen in Coenae locutione designabitur, ut tantum caro & sanguis verba este dicantur, quae Christus spiritum & viatam nuncuparit, cum sola illa duo non protulerit 3 At si ita inquiunt in ut verba quae loquebatur Christus, non ad Cornae verba spectent, de quibus nodum quicquam enunciarat: cetant tamen ad clausulas antecedentes Ioannis, in quibus dis seritur de carnis manducatione, quae fit in Coena, & Verba, quibus continentur, Armantur a Christo esse spiritalia & figurata: quo in sisnificatu etiam verba Coenae moderari oportet, cum eadem de re habeantur. Respondemus clausulas apud Ioannem praecedentes non sic est e verba spiritalia, quasi non sint realia, seu rerum substantiam & naturam significantia. Nam in illis praenuntiatur caro Christi danda pro mundi vita. An tantum spiritaliter tradita intelligetur, aut ibi carnis ii men solam carnis figura indicabit An caro in illis clausulis modo proprie derealiter, modo spiritaliter exponetur, & realiter data pro mundi vita, scd spiritaliter manducari diltinguetur 3 Ne admittatur talis dii tinctio , prohibet, quod promiscue de omnibus clausuliis antecedentibus concludatur Verba quae loquor vobis, spiritus & vita sunt: Aut si non de omnibus illa proseruntur , saltem non dubitabitur proferri de clausula, quae auditores scandalisauerat, Panis quem ego dabo, caro mea est. In qua si caro non prodest quicquam , de si verba in ea contenta, spiritus & vita sunt, iuxta Aduertariorum intelligentiam, Christus neque veram
suam carnem in mortem obtulit vere ac realiter : & sic frustra eam obtulisset, cum non prostasici quicquam. Non enim ratio, aut ulla textus distinctio cogit, ut spiritalitatem reseramus ad panem, &ad camis manducationem solam, cita e dem genere dicendi utatur Clarillus in camis ad mortem oblatione, de carnis mai ducatione :im 3 cum quater rcpetat carnem suam comedi oportere, ita ut ad ve
borum expressonem de inculcationem exhorrucrint discipuli. Insuper si verborum proprietate illi exterriti recedebant, certe si per verba, quae Christus vocavit Spiritus de Vita, innueret non proprie accipiendum sit iste suum sermonem, sed spiritaliter S inurate interpretandum,ex responso omne scandalum sustulisset,nec discipuli postea perrexissent secedere.Verum quoniam probe animaduerterunt pr prietatem verborum dicto Christi non perimi,in i candalo petititerunt Postremδ,
a quo didicerunt Aduersari j spiritum pro figura, de verba spiritalia pro figuratis explicare,com spiritus figurarum nebulas discutiat,&pro ipsis veritatem ac rem ipsam soleat inducere Cur coniungitur Spiritus & vita, nisi ad distinctionem figuram defiguratarum locutionum,quae occidunt potias quam vivificet Et quis dicet verba figurata praealtis esse spiritalia, cum sic aenigmata& poetarum sigmenta magis c sent spiritalia,quam Christi verba quae tamen empnasin, efficientiam, propriet tem de virtutem habere prae alius omnibus declararentur, quae Spiritu sancto pleni locuti sunt Dei homines. Persona dicentiis exprimitur, Verba quae loquor vobis. In altera huius clausulae panc Aduersari j non minus inepte ratiocinantur , de in
Christu valde sunt blaspdcini,cum eius carnem volunt nilui prodesse. Quam bella
504쪽
sane consecutio, Caro Christi non prodcst quicquiniuigitur non est in Eucharisti, realiter & praesentaliter. Ad eandem serinam licebit argu mutari: Lapis nihil hic pro dest:omnino ergo ibi non adest. Christus in cruce nihil profuit Iudaeis&aliis blas phemis: in cruce igitur non pependit. Ac tamcisi malis N perditis nihil utilitatis &Ldutis afferret, non tamen recte sequeretur abesse , aut nihil in se prodesse: alio qui & scientia, de opes, de Christi passo, de Deus ipse nihil prodeste coderentur, quoniam profligatis hominibus nihil prosunt. Nec minus insipide colligunt, camem Clitisti deesse sacramento , nec in eo capi, quoniam spiritus de vita ibi promittantur a Christo, & caro nihil prodesse scribatur, sed spiritum esse qui vitaui ficet, quasi spiritus atque eius effracti carni opposta carnis substantiam excluta dant. An valeret in homine similis collectio: Anima seu spiritus vivificat homi nem, neque quicquam ad hoc conseri caro: homo igitur carne de ossibus desti tuitur 3 Quanto minus valebit in Christo, cuius caro de Spiritu sancto procreatata est, ac tota spiritalu cffecta& viviscaὶ Postquam verbum caro fictum est, non desiit esse spiritus de vita, sicuti nec Deus , non tamen ob id desiit esse caro , &camis vera substantia, nec utroque priuatur in secramento. Eodem plane in do Valentiniani & Marcionitae carnis resurrectionem impugnabant, quo Aduersi ij carni Dominicae in Eucharistia praesentiam. Isti clamant, Caro non prodest quicquam: illi suggerebant, Caro S: sanguis regnum Dei possidere non possunt: eosdemque addidisse carnem non prodesse quicquam,author est Tertublianus. Isti,quae dantur a Christo, spiritus de vita sunt: illi, Non refinget corpus Mnimale, sed spiritale.Nos eadem methodo illos, qua illos primi Christiani, refellore debemus Irenaeus sere totum quintum librum in eo argumento occupat, ac ditis tinguit varios significatus camis & spiritus, ac spiritalis rei, ita tamen ut ostendat per spiritum, aut per spiritalem nominationem, camis substantiam non negari, sed potius aliqua dignitate ornari,potiusque poni quam tolli, quonia spiritalis qualitas non nisi in aliqua substantia, & in aliquo subiecto consistere possit. Inter alia Irenaeus profert: Vos non cstis in carne, sed in spiritu: si quidem spiritus Dei habitat in vosis. Hoc autem non secundum iacturam carnis, sed secundum communi in nem spiritus fit.Non enim erant sine came,quibus scribebat, sed qui assumpserant Spiritum Dei, in quo clamamus Abba pater. Qui crgo pignus spiritus habent, in&non concupiscentiis carnis seruiunt,seu subiiciunt semetietis spiritu iuste Ap stolus spiritalis vocat, quoniam spiritus Dei habitat in ipsis. Incorporales autem spiritus, non erant homines spiritales, sed substantia nostra, id est animae& canii, ad unitio, ast umens spiritum Dei, spiritalem hominem perfecit. Caeterum antequam progrediamur ultra, videamus Aduertitioru blasphemias de nugas in exposiatione,Caro non prodest quicquam. Cinglius de came Christi interpretatur, cuius passiones confitetur hominibus ad tautem adiumentum attulisse, sed eius manducationem plane nullum. Hunc Caluinus ita confutat: Nec recte illi, qui Christi carnem prodesse dicunt, quatenus crucifixa est, comesem vcro nihil nosis afferre: quin potius comedere cana neceste est, ut crucifixa prosit. Bullingerus pro carne Christi camaliter manducata intelligit. Caluinus de eadem sola sine diuinita
te , de ipsaque pugnantia loquitur , Sc horribiliter plerunque in Christum bla
sphemat. Aliquando enim, sicut antea citauimum, vitam carni Christi insitam, in eaque residere praedicat,ut inde tanquam ex fonte in nos emanet, ac propterea vitii sicam in se videtur agnoscere,quamuis non ex ipsius camis natura, sed ex diuinita te illi coniuncta vita scaturiat. Hoc in Iestitutione late persequitur,&ineum scimsum se cum Cyrillo explicare testatur, quod scribitur , sicut Pater habet vitam
505쪽
in semetips, , sic filio dedit habere vitam in semctipso.Contristis in Ioanne Com-, M.ti ianis mentariis ,& aliis in locis, ubi de adoratione carnis Chtilli disputat, negat diuinitate ipsam & vitam concomitari carnem Christi, sed nisi spiritu extrinsecus viviscetur, manere mortuum Adami semen: ita ut si sine fide sumeretur,iam desineret esse vitia,& vivifica. Quoniam fides non euocara spiritum, quo redditur illa caro viva, &vivifica Qua de causa definit, carnem illam tantum prodesse, in quantum fide asciscimus spiritum,qui per camem vitam percolet, & ad nos distillet. Sic ergo carne
illam vocat vitae canalem, ut spiritum postea nominat ciusdem camis canalemmon
quod in canali rem adesse,& haerere constituat, sed quod illo mediante, & eius quasi
interuentu, ita contingat. Spiritum enim canalem camis vocat non quia spiritus ad
nos carnem vehat, sed quia eius opera per fidem attingamus carnem in coelo positam Sic caro apud Caluinum canalis cli vitae , non quia caro vitam in se possideat, sed quia illi spiritus aut diuinitas vitam quando vult infundat,&illa mediante per fidem excitatus spiritus nobis vitam inquat. Si penitius examinetur in I omnem Caluinus,ista quamuis obscurius blaterat,atque ita camem si sine seiritu per fidem aduocato comprehendatur esse Α dami semen,& nihil prodesse,blasphemat. Bera in Heshussium exprobrat nos non assequi Caluini mentem: quod facile cocesserimus, cum dedita opera blasphemias suas multis verborum tectoriis studeat illinire. Postea Bera docet per similitudinem taliam per respectum ad spiritum camem prodesse, ut olim vetera lacrificia non sanctificabant sanctitate sibi inhaerente, sed relativa, respiciente Christum a quo sanctificabantur : ita putat carnem Christi vivificare, ac vitam habere, non intrinsece,sive virtute sibi impressa,scdper respectum ad Spiritum sanctum,a quo caro vivificatur, de ipsa mediante viuincamur. Eam ob rem Caluinus & Bera adeo sunt dementati cocomitantiae hostis, Ut nec diuinitatem , nec spiritum,nec vitam, nec animam nec sanguinem velint fateri sic uniri cu carnis substantia,ut quoties illa sumitur, aut praesens offertur,toties sit neces le illa omnia secumferre, tanquam aliquod habeat ita sibi annexum,ut ab eo separari nec soleat,nec debeat. Ingenue Bera suam & magistri sententiam contra Brentium erodit, ubi negat in triduo lepulturae camem fuisse vivificam, quia esset mortua,ac sine anima, quasi nullam vitae vim retineat alienam ab anima, sed ne repugnet inquit esse vivificam& mortuam. Ac ne tum quidem addit Caro cum verbo coniuncta , vivifica
est, quasi vim illam in ipsius natura recipiat: sicut exempli causa, Magnes vim habet serrum attrahendi ad se : sed vivifica eth, quia vivificantis Dei caro, & non
alterius. Confitemur etiam sest alia ratione posse ac debere vivificam dici, nempe quoniam λωι in ea pro nobis tradita vitam omnibus credentibus vere donauit, κρος -& nos quoque non nisi media came per sdem spiritaliter potiti, possumus ad
Deum& vitam aetemam usque pertingere: Non est caro Cnristi vivificatrix, vel in sese, vel ex sese, sed in ea natura, aqua in vilitatem personae assismpta est.Coim travero cum de indignorum manducatione disseritur, plenila buccis vociferantur piaculum magnum committi, cum vita separatur a came Christi, & vivificandi facultas. Asininum vocat istud figmentum Beza. Nos autem edocti ascripturis &Patribus, redimus camem Christi non ex se seu ex sua natura & proprietate faculta tem vitae obtinuisse, sed ex diuinitate sibi coniuncta,in se tamen & intra se circumtu-
Iiste hoc priuilegium. Scriptura delectatur admodu antithesi Christi & Adami,qu
ad mortis itae consideratione. Adamicami& si mors aliunde ex peccato ingruis sit,tamen penitus ipsi insidebat,&vicissim quamuis vita in humanitate Christi profluat ex Deo nihilominus oportet ipsi humanitati imprimi, ne plus roboris peccatuin Adamo habuerit ad ingenerandum cami mortem,&hanc per carnem traducen-
506쪽
a patre meo.Hanc intelligentiam amplectuntur, aliis non damnatis, Tertullianus, Cyprianus,Origenes,Chrysostomus,uterque Cyrillus, quorum aliqui ad omem Christi doctrinam in genere accommodant,quae non nisi fide diuinitus collata coprehendi possit:Alij singulariter ad materiam subiectam, & manducationem reaialem carnis Dominicae,de qua disputatio fiebat,applicat eamque credi, admitti, de cognosci non nisi fide contendunt, quae verba Christi de ipsa non metiatur ex camnis sensit & ratione,sed ex Christi spiritali diuinitate &potestate,ut prosint. Ita CPrillus Alexandrinus,Cyprianus, Chrysostomus,Augustinus, Gaudentius Brixiensis Episcopus,atque alij propius clausulam illam ad mentem Christi temperant. Caluuinus conatur intellectum illum reiicere, quonia dicatur spiritus vivificare, ac vita dare,quae cognitionem superat: Sed non animaduertit in scriptura viuum 5e vivifi-- cum pro eis caci poni, & pro cognititione vitae & veritatis. Scribit enim Aposto-- lus,Vos estis epistola scripta,non atramento, sed spiritu Dei viui:&, Vivus est ser-- mo Dei & efficax,penetrabilior omni gladio ancipiti:&, Litera occidit, spiritus est ' qui vivificat: id est, vitae & veritatis lucem ac notitiam de scripturis promit. Interea verum est cognitionem fidei de spiritalem non tantum utilem esse, sed vitii ficam ac salutarem, ac Spiritum sanctum, cum aissat fidem, vivificare, modo non caetera desint. Illi vero locutionis huius interpretationi toti haerent Germani Brentius,Matthias Illyricus, Bucems, atque alij, ut negent totam disputationem Christi qui equam pertinere ad esum carnis, qui peragitur in Coena. Altera expositio ad veritatem magis accedit, ut non de qualitate carnalis sensus duntaxat, sed de substantia scribatur, carnem non prodeste quicquam,accipiaturque etiam de carne Christi , ut de quacunque alterius carnis natura. Parum enim Christi & Euam gelistarum candori congrueret, in eadem sententia ex amyhibologia carnis audi,toribus illudere, nec in antecedentibus sisnificatio carnalitatis aut carnalis se sus potest conuenire: quia caro in isto sensu nec data suit pro mundi vita, nec dotur ad esum seu realem seu spiritalem : nec ita intellecta locutio satisficeret CD permitarum murmuri de verae carnis esse, sed potius concederet ipsis ne quidem a Christo dari posse carnem suam ad manducandum, falsoque ac frustra ab ipso promissam, cum essent intelligenda verba aliter quam sonarent. Quae omnia declinantur probe,si de carnis substantia in genere,sue Christi fuerit, siue alterius, dic, t Rr non prodesse quicqua,nisi ipsi aliquid excellentius fuerit adluctum. Nec obest, quod antea caro Christi tantum prodesse asseu cretur,ut eius mors sussciat pro mu-di vita,& manducatio vitam aeternam de incorruptionem asserat. Prodest quidem, sed non ex sua natura & substantia, sed ex eo,quod annexa est filio Dei qui spiritus Be vita est,sicuti Deus,& ab ipso mutuatur caro,atque in se habet, ut nata, & crucifixa,& manducata omnino prosit. Hoc est quod Christus simpliciter pronuntiat, carnem ex se & ex sua substantia non prodesse, sed diuinitatem de spiritum carni insitum vivificare,& praerogatiuas plurimas, quibus prosit,ingenerare: ac se antea, cum de carne loqueretur,uerba fecisse, non de carne simpliciter, sed de carne sua, quae spiritus ac vita esset,quia spiritum ac vitam in se haberet manetem. Cur igitur Christus non extulit,carnem etiam suam non prodeste 3 quoniam falsum dixisset. Ex quo enim caro efficitur filij Dei caro, non potest non prodesse,& vivificare, sed separata aut intellecta sine tali coniumstione, quemadmodum eam concipiebant Capernariae atque alij discipuli increduli, qui tantum attendebant in carne Christi quod oculis cerneretur,non quod spiritale erat & inuisibile. Unde eorum errori de murmuri Christus medetur,assentiendo carnem ex se non prodesse, ut manducari possit,& vivere,ac vitam elargiri, sed carnem spiritui vivificanti unita, ea vi & faeul-
507쪽
t. ate praedita esse,ut spiritus & vitae proprietates in se, quamuis non ex se, possideat, per quas inuisibiliter de impartibiliter modo spiritus vere comeditur, de nihilomitanus manet incorrupta,incbsumpta,Viu ac vitae in omnes propagatrix. Respondet itaque Christus murmurantibus, se antea sermone habuisse, no de comuni de si inplici, sed de singulari sua carne,quae spiritus sit & vita,sive spiritalis & vitalis, propter spiritu & vita inhabitatem in ea. Scriptura enim ut totum homine a parte plerunque vocat carne,ita simili phras vocat spiritu. Sic Apostolus scribit,essici unum spiritum cum Deo,qui ipsi adnaeret: multo vero magis caro Christi, spiritus de vita, de Deus, proprie ac vere nominatur, sicut contra verbum dicitur factum caro, quia personali & arctissima concatenatione colligantur inter se. Ita Ephesini Patres cum Cyrillo de hoc textu dcfinierunt contra Nestorium:ita prius Tertullianus, Cyprianus, Athanasius, Chrysostomus Augustinus,atque alij deinceps. Tertia interpretatio carnem Christi, siue coadunatam spiritui & filio Dei, non prodesse tradit sumenti & manducanti, nisi una de eius spiritu per fidem de pietat cm participetur: quia quamuis in leprosit,& sit vivisca,non tamen prodest quicquam alteri sume
ti, imo nocet maxime, nis ciam perccstione reali & corporali spiritaliter etiam, vi spiritus est, percipiatur, & vivificet. Hanc explicationem frequenter Augustinus repetit,Origenes,Gaudentius, atque alij attingunt, oc ex ea Sacramentarii, atque imprimis Caluinus, sitas impietates & blasphemias derivant. Quartam intelligentiam Athanasius atque Augustinus adiiciunt, ut per spiritum spiritalem modum existendi carnem Christi in sacramento concipiamus, ta est,inuisibilem,& sensibili modo carnis minime obnoxium. Quoniam vitam no dat, nisi credenti de digno, Aduersarij blasphemant, quasi in se non sit caro vivifica aut vitam non retineat, ut
paulo ante audiuimus. Quoniam sumenti no prodest, nisi fide & spiritali praepara tione suscipiatur, solam inierunt spiritalem manducatione hic a Christo doceri. Verum ex antecedentibus satis superque probatum fuit, no posse verba Christi ad spiritale solam manducationem restringi: nec s reipsi in se caro no prodesset, prodes se posset cum fide, quia fides naturas rerum non immutat,sed applicat. Quod si dicitur saltem non prodesse alteri essicaciter nisi fide i concedimus sane,ita tamen, ut loge plus prosit realiter,& cum fide sumpta,quam si sola fide sumeretur: quemadmodu amplius profuit reipsit ac spiritaliter crucifixa,quam si sola fide ac spiritaliter sui siet crucifixa: reipsa vero sine fide morti tradita in se prosuit, sed non usscaciter alteri applicatur, ut prosit sine fide, qua de spiritu viviscante participatur. Ita
est de eius existentia in sacramento & manducatione. Sicut alij corrumpunt camnis significationem, ita Caluinus corrumpit spiritus intelligentiam. Nam in priori loco pro Spiritu sancto ponit, qui carni Christi per fidem accedat, ut illa viuisicet: in posteriore pro spiritalitate explicat verba Christi, ut omnis eius sermo ac doctrina spiritalis sit quae nos sursum invitet ad consequendam vitam. Sic illi pro ludo habent verba Christi huc & illuc transuertere. Porro quadruplcet illa interpretatio, quam de Patribus produximus,secum consonat, neque textui repugnat, modo una non separetur ab alia,& reali, verae ac salutari manducationi carnis Dominicae plane sustragatur,ad eamque neces Iarib requiritur. Nisi enim verba de illa facta, de ipsarnet manducatio realis ex fide, atque ex Dei virtute iudicetur, de non ex sensibus carnis atque humana ratione, & nisi carci Christi alia este credatur, quam vulgaris & comunis,alioque modo existere, ac nis no solum re ipsa, aut solo corporis ore,sed sile ac spiritu percipiatur, nec credi,ncc in sacrameto seri, nec ad Utilitate accipi caro Christi revera poterit. Quae ergo separatim de praeseti clausula scripserunt Patres, non sunt opponenda tanquam conti aria, sed ad cognoscendam
508쪽
Christi intenti ovem, & perfectam carnis Dominicae manducationem coniugenda, quemadmodum unus Gaudentius eodem orationis silo apparet contexuisse. T ERTu LLIANvs. Ex materia dicti dirigendus est sensus. Nam quia durum & intolerabilem existimauerunt sermonem eius, quasi vere carnem suam illiti eden-
dam determinasset,ut in spiritum disponeret statum salutis, Pranni sit, Spiritus est qui vivificatratque ita subiunxit, ro nihil prodost,sed ad vivificadum scilicet. Exequia a tur etiam quid velit intelligi spiritum:Verba quae locutus sum vobis,spiritus sunt, vi - ta sunt:sicut Se supra, Qui audit sermones meos,&credit in eum qui me misit,habetia vitam aetcrnam,& in iudicium no veniet sed transiet de morte ad vitam. Itaque se Amonem constituens vivificatorem, quia spiritus & vita sermo cundem etiam cameia suam dixi quia S sermo caro erat factus: proinde in causam vitae appetendus, S de-- uorandus auditu, S ruminandus intellectu, S: fide digcrendus Na & paulo ante car-- nem suam panem quoque coeleste pronuntiarat, Urgens Usquequaque per allegoria o necessariorum pabulorum memoriam Patrum, qui panes εἴ carnes AEgyptiorum a praeverterent diuinae vocationi. Igitur conuelsus ad cogitatus illorum, quia senserato dispergendos,Caro ait nihil proaeli. Quid hoc ad des fruendam carnis resurrecti . nem quasi non liceat este aliquid,quod Sc si nihil prosit,aliud tamen ei prodesse pos-
sit. Spiritus prodest,uiuificat enim: Caro nihil prodest,mortificatur enim. Itaquc secundum nos magis collocauit utriusque propositionem. Ostendes enim quid pro- sit,& quid no prosit, pariter illum inauit, quid cui prosit, spiritum scilicet carni mom tificatae vivificatorem. Vcniet inquit hora, cum mortui audient vocem filij Dei, deis qui audierint,Viuent. Quid mortuum, nisi caro & quid vox Dei, nisi sermo 3 &- quid sermo, nisi spiritus λ Hic Tertullianus initio tradit voluisse Christum auditores auertere a carnali sensu,& modo edendae camis in vcritate quem solum illi cogitabant, & traducere ad excipienda sua verba, non iudicio carnali, sed spiritali &fidei. Pollea addit etiam Christum indicare, quonam pacto caro cx sc mortua &fragilis, vivifica reddi possi. Quae duo non aductiantur verae manducationi camis quae a Chrillo docebatur, sed ad eam sunt necesssaria.Eodem in libro Tertullianus camis Christi elum valde prodeste ollendit, & utique ad Ioannis textum alludit, in quo Christus ex camis suae manducatione vitam spiritalem&corporat aeternam is dependere significat. Ait ergo, Caro corpore &languine vescitur, ut anima Deois saginctur.
O R IC E N E s generaliter aliquando verba illa ad omnem doctrinam Christi extendit.Nihilominus uno loco profitetur per ea exprelle praecipi Christianis san--guinis & carnis verum usum, sed secramentorum ritu Sic enim loquitur: Quis
is est ille populus, qui in usu habet singuinem bibere Populus Chris ianus, po--pulus fidelis audit haec, & amplectitur, & sequitur eum qui dicit, Nisi mandu-- caueritis carnem meam, & biberitis meum sanguinem, non habebitis vitam in Vo-- bis: quia caro mea vere est cibum, & sanguis meus vere est potus. Et utique qui in haec dicebat, vulneratus est pro omnibus peccatis nostris.Bibere autem dicimur san--guinem Christi, non solidita sacramentorum ritu,sed&cum sermones cius recipiuin mus,in quibus vita consistit,sicut de ipse dicit: Verba quae locutus sum vobis spiri-istus & vita sunt. CYPRIANus primam & fecundam interpretationem coniungit, ac tertiam
is videtur attingere. Uerba sunt:Orta fuerat aliquando,sicut in Evangelio Ioannis legi-- tur,de nouitate verbi huius quaestio,&ad doctrinam myste' huius obstupuerantia auditores,cum diceret Dominus, Nisi manducaueritis camem fili j hominis, & bi--betitis eius sanguinem, non habebitis vitam in vobis. Quod quidam quia non cr
509쪽
debant,nec poterant intelligere, abierunt retro: quia horrendum eis de nefarium vi debatur vesci carne humana,existimentes hoc eo modo dici, ut carne eius vel elixam
vel astam, sectamque membratim citere docerentur: cum illius personae caro, si in fusta partiretur, non omni humano generi posset suscere: Sed in cogitationibus huiusmodi caro de sanguis no prodest quicquam : quia sicut ipse magister exposuit, 'verba haec spiritus & vita sunt: nec carnalis sensus ad intellectum tantae profunditatis penetrat,nisi fides accedat. CY Ri L L vs Hierosolymitanus de priori sensu scribit: De bona doctrina ipse' Dominus dixit,Verba quae ego locutus sum vobis,spiritus d vita sunt. Spiritus sanctus qui loquitur linguis,& vivens est, eloquentiam praebciis,&ipse disserit,dec. ATHAN As Iv s. Spiritus cst qui vivificat,caro non prodest quicquam. Verba quae locutus sum vobis,spiritus de vita sunt. Hic enim de utroque,came & spiritu i cutus est,& spiritum a carne distinxit, ut non sollim in eo quod oculis apparebat,sed 'naturam quoque inuisibilem credentes,disceremus eaquς loqueretur, non carnalia esse,sed spiritalia. Quot enim hominibus corpus eius sim isset ad cibum, ut uniuer- si mundi alimoni a fieret 3 Sed propterea ascensionis luc in coelum mentionem fecit, 'ut eos a corporali inici lectu abstranoret,ac deinde carnem suam,de qua locutus crat, 'cibum e supernis coelestem & spiritalem alimoniam,& ab ipso donandam intelligerent. Qi'ς enim locutus sum vobis inquit spiritus de vita sunt. Quod perinde est ac 'si diceret,Corpus meum quod osteditur, de datur pro mundo, in cibum dabitur, ut spiritaliter unicuique tribuatur, de fiat singulis tutamen pret seruatiόque ad resurrectionem Vitς ς temς. Ita quoque Samaritanam abstrahens Dominus a rebus sensibi- libas,Deum esse spiritum pronuntiauit,ut deinceps illa non corporalia, sed spiritalia de Deo cogitaret. Hic Atnanasus initio distinguit carnem & spiritum,ex eo quod illa per suam naturam oculis cematur,sicuti ascendit,& mort cm subiit piritus vero sub aspectum no cadat. Subiicit carnem Christi mutuari gratiam de proprietatem a
suo spiritu, & diuinitate sibi coniuncta,ut contra naturam carnis inconspicua de inconsumpta reddatur, de cdatur, de vitam asterat, qinaes prςrogatiuas a spirtu sibi copulato impetrat, ita ut iam habeatur potius spiritalis, coelestis ac diuina caro, quam comporalis dc naturalis, cum tamen re vera caro sit, sed modum naturalem & carnalem
GAvDENT 1 vs. Pascha est enim Domini,id est,transitus Domini. Ne terrenu
putes, quod coelcste effectum est per eum qui transiit in illud, de fecit illud suum coreus do sanguinem.Nam quod supra generaliter exposuimus de edenda carne Agni, 'lpuretaliter in degustandis seruandum est iis de mystcriis Dominice passionis, ut no 'crudam carnem,crudumquc sanguinem, sicut Iud gus, edi putes,& rcspuas,dicens, Quomodo potest hic nobis dare carnem suam manducaret Nec in oliua cordis caciaci humoribus temper obnoxij,iplum decoquas sacramentum, commune illud & te
renum esse existimans sed ut per ignem diuini spiritus,id effectiam quod annuntiatu est, credas,quia quod accipis,corpus est illius panis coelestis, de sanguis est illius lacrς
vitis.Nam cum panem consecratum, Se vinum discipulis suis porrigeret, sic ait, Hoc est corpus meum, Hic est ingus meus. Credamus, quςso,cui creaidimus. Nescit menda- cium veritas: ideo cum de corpore suo manducando, de sanguine suo bibendo, tu bis loqueretur stupentibus,ac mussitantibus, Durus est hic sermo, de quis potest eu audire 3 ut abstergeret per ignem coeleste eas cogitationes, quas vitandas esse prςI-xi, sic adiecit.Spiritus est qui viviscalmam caro nihil prodest. Verba qui ego locutus sum vobis, spiritus & vitai unt. Et idcirco caput diuinitatis eius cum pedibus incor- ponationis, & interioribus simul iubemur manducare mysteriis, ut pariter uniuetia -
510쪽
- quemadmodum tradita sunt,credamus,nὁ infringetes os ipsius solidissimum: Hoe- est cornus meum,Hices inguis meus. Si quid autem superauerit, etiam nunc in unius. - cuiuique sensu, quod expositione ista non coeperit,ardore fidei cocremetur. Quo-- niam Deus noster ignis comburens est, purgans,erudiens, de illuminans corda no- instra ad intelligentiam diuinorum, ut&ipsus a Christo instituti cacrificij coelestis in causam, rationemque inenarrabili dono eius sine fine gratias relaturi. Na vere istud - est haereditarium munus Testamenti eius noui, quod nobis ea nocte,qua tradeba-- tur, crucifigedus,tanquam pignus suae praesentiae dereliquit. Hoc illud est viaticum is nostri itineris, quo in hac via vitae alimur ac nutrimur, donec ad ipsum pergamus, - de hoc seculo recedentes. Vnde dicebat idem Dominus, Nisi manducaueritis car-- nem meam,& biberitis sanguinem meum, non habebitis vitam in vobis. - CHRYsos To M v s. Spiritus est qui vivificat:caro no prodest quicquam. Hoc ct 1βρ.L . - est, Secundum spiritum verba mea audienda sunt. Qui secundum carnem audit, - nihil lucratur, nihil utilitatis accipit. Carnale est dubitare, quomodo de coelo de-- scendit, & Ioseph filium arbitrari, & quomodo possit nobis carnem suam dare ad manducandii. Haec,inquam,omnia carnalia,quae mystice & spiritaliter intelligeda - sunt. Et quomodo potu erunt intelligere,quid esset carnem manducareZExpectareis igitur oportuit eos,non discedere,interrogare, non desperare. Verba quae ego lo-- cutus sum vobis, spiritus & vita sunt. Spiritus,hoc est spiritalia,nihil carnale, nulla is naturalem consequentiam habentia,sed omni hac terrena necessitate,& huius vit et ., lepibus libera. Est &ali' sensus. Sicut in hoc loco spiritus pro spiritalibus posuit, ita is cum carnem dixit, non pro carnalibus,sed carnaliter audire eos signi scans,qui sem-- per carnalia desiderabant, cum spiritalia desiderari oporteat. Nam si carnaliter ea is quis acciperet,nihil sane lucraretur. Quid igitur, ro non prodest quicquam ZNo-ae ipsa carne dixit 3 Absit:sed de his qui carnaliter accipiunt quae dicu tur. Quid au-- tem est carnaliter intelligere ZSimpliciter,ut res dicuntur,neque aliud quippiam e is cogitare. Non ita iudicanda sunt, quae videntur, sed mysteria omnia interioribus is oculis consideranda,hoc est spiritaliter. Qui non manducat carnem meam,&bibitis meum sanguinem,non habet vitam in semetipso. Quomodo nihil prodest caro, si-- ne qua nemo potest vivere Z Vide quod ea particula,Caro non prodest quicquam,ia non de ipsa carne, sed de carnali auditione dictum est. - ALEXANDRINUM & Ephesinum Concilium. Samstum ac uiuificum,incrue-- tumque in Ecclesiis celebramus sacrificium, non hominis alicuius nobis similis, &- comunis corpus,consimiliter& pretiosum sanguine esse,quod proponitur,crede--tes,sed magis tanqua propriu viviscantis verbi corpus &sanguine accipimus. Co-- munis enim caro vivificare no potest. Et hoc ipse saluator testatur, dices. Caro nouia prodest quicqua, spiritus est qui vivificat. Quonia enim verbi facta est propria,Ob- ea causa intelligitur,& est,uiuifica,sicut saluator dixit: Sicut misit me vivens Pater, -& ego vivo propter Patrem,&qui manducat me,etiam vivet propter me. - CYRI Vs ALEXANDRIN vs. Spiritus est qui vivificat, caro non pro- -dest quicquam. Non imperite omnino vivincam carnem esse negatis. Nam si solais intelligitur, nihil prorsus vivificare potest,quippe quς vivificate indigeat. Quu vero - incarnationis mysterium laudabili cura scrutati fueritis, & habitante in carne co-- gnoueritis, quamuis nihil penitus caro per seipsam possit, vivifica tame esse factam a credetis, nisi etiam Spiritu sanctu non posse vivificare contendatis. Nam quoniam cum vivificante verbo caro coniuncta est, tota est effecta vivifica. Non enim adia corruptibilem suam naturam iunctum Dei verbum detraxit, sed ipsa ad melio--ris virtutem eleuata est. Quamuis ergo natura carnis, ut caro est, vivificata