장음표시 사용
711쪽
terris praesentiam. Proptcrea nec primi Christiani,neque nos ita anxie cavemus, ne quid de aqua baptismi essiuat in terram,aut alio, sicut curamus ne quid de pane vel vino Eucharistiae in terram decidat: nec si fiat ibi sicut liic, reos nos arbitramur co poris & sanguinis Domini propter irrcuctariam. Scio quidem Origenem &Augustinum monere, ut cade in adhibeatur cautio in audiendis diuinis sermonibus, ne
quid per nothramnestigentiam depereat: sed suo more allusionibus gaudent a cibo reali Eucharistiae ad spiritalem,debitamque in Vtroque convcnientiam, non quod eandem Christi in utroque statuant praefentiam,aut cand in Vcnerationem sed co respondentem per quandam similitudine, pro modo diuersae in utroque pr sentit. Propterea Augustinus meliorem non potest inire rationem metiendi honorem &cultu,quo ad altaris sacramentum veniendum sit, quam ex eo, qui corpori Christi praesenti debetur, Je in terris a pilis, tu viueret,impcderetur,seque in hoc habere auia thore Apostolii gloriatur. Quaerebatur ab illo,an quotidie capi eda esset Eucharistia,& non potius dies eligendi,quibus puniis homo & cotinentiusvivit. Faciat inquit) avnusquisque, quod lcctanduin fide sua pie credet est e faciendum.Neuter enim e rum exhonorat corpus S: sanguinem Domini, si saluberrimum sacramentum comatatim honorare contenderit.Nam & ille honorando non audet quotidie sumere, & Centurionis exemplo indignum se putat Dominum sub tectum recipere:& ille ho- norando non audct ullo die praetermittere, scd quasi Zacheus, Dominum gaudens in domu suam suscipit. Contemptum solum non vult cibus hic. Inde cnim Apostolus indigne dicit acceptum ab eis,qui non discernebant a cςtetis cibis,vcnerati ne singulariter debita. Continuo quippe cum dixist et, Iudicium sibi maducat & biabit, ad sidit ut diceret,Non diiudicans corpus Domini.Vides venerationem singulariter deberi huic sacramento prae aliis,& ideo deberi, quia sit corpus Christi, ut ii feras ex veneratione singulari veram & realem praesentiam,cum spiritalis quaecunq; in aliis iacramentis comperiatur, per quam sibi deposccrent venerationem cum Eucharistia, nisi ex singulari vcneratione illa sibi vedicaret singularem Christi praesen tiam. Praeterea in Mista perpetuo Christiani aliter adorarunt Christum ante cosecratam Eucharistiana,&aliter in consecrata.Nam prius in diuinitate cum Patre praesentem, sed in humanitate absentem,potica tanquam proxime in ipsa Eucharillia futurum praesentem adorabant. Verum in hostia consecrata Deum &hominem praesentissimum maiori religione colebant, utque proximiorem factum inuocabant: &se ibi habere plenum Christum, qualis existeret in coelo, iactabant, seque adhortab tur ad aliud perspiciendum & honorandum in signis, quam antea: ad seruiendum agno iacenti in altari, sursum mente SI corda attollenda, quasi mutatis sedibus in coelo versarentur, Z non in terra,toisque extra se raperetur. Quae certe omnia ex diuer-6,atque ex singulari adoratione,probant Chiis tum in Eucharistia tam praesentem, quam sedet ad dexteram Patris. Quod adoraretur in omnibus quae cos ratione antecedebant, seu consequerentur,quae finiuntur in Ecclesia per Dominum nostrum Iesum Chiis uni filium tuum, Origenes ita narrat:Sicut osserimus Deo Patri primo is omnium orationes, postulationes, gratiarum actiones, ita Clitillo ea offerimus. Unum enim utrique honorcm deserendum sermo docci diuinus, ut omnes h norificent silium, sicut honoriscant Patrem. Nos unum Deum, S unum eius fi-lium Verbum, imaginem votis & precibus,quantum possumus,honoramus,ost e- rcntes ca Deo uniuersorum Domino, per suum unigenitum eidem primum oblata supplices,ut qui est propitiator pro peccati s nostris,dignetur,tanquam poti sex, n .stras preces & sacrificia offerre Deo optimo maximo. Quando instabat consecratio, is cum catechumenis politentes abigebantur: Quia inquit Chrysos l. sicut ad meli--
712쪽
issem veniente Domino, seruos, qui Dominum offenderunt , adcsse non oportet, iis sed procul arcentur: ita scilicet de hic, dum proscrtur sacrificium, & Christus im- . u. sis molatur, d ovis Dominica , cum audieris Occinus omnes communiter, cumis vela videris retrahi, tunc superne coelum aperiri cogita, de Angelos descende-- re. Indigni sunt de oculi peccatorum hisce spectaculis, indignae sunt de aures. Si be-- stia inquit in tetigerit montem, lapidabitur: Ita nec ascensiti digni fuerunt, li- iacet postea de accesserint, de viderint ubi Deus constiterat dicet pollea accedere deia videre. Cum adest quidem , abi : non tibi magis astare licet, quam catechumeno. Eiectis poenitentibus de catechumenis, introducebantur energument, de abreptili j a Daemone, iubebantur adorare proxime venturum Christum in Eucharithiam paratam : ante eius consecrationem tamen emittebantur. Rationem
- eYplicat Chrysostomus. Docere vos Volo ait)cur homines daemone agitatos my-hi iis steriorum primo tempore capita inclinare iubeat Diaconus. Vt itaque tempore in- sti is ia stante, quo iudex prodire, de pro tribunali sedere solitus est, custodes carceris ho-iamines,quos in vinculis tenent omnes carcere educunt, dc pro cancellis septisque fo-- ri collocant squallentes, sordetcs, ina expletos nimia, panis irriserrime obductos: - sic Patres statuerunt, ut cum breui Christum velut pro tribunali sedere, in ipsisque - sacrainentis apparere futurum esset,homines daemone agitati illi, taquam vinculisia quibusdam detenti adducerentur, non ut rerum quas commisissen exame subirct, is nec ut luerent poenas,sed ut populo Vniuersaque ciuitate praesente, commvncs proia his fierent supplicationes, ut omnes iugi concordia Dominum commune or arcntia pro his. Postquam indignos omnes abegissent, apparabat altare lauando spongia, ornando,uela contrahedo: inserebatur oblationum ad excitanda seruentioi e adorationem , de digna Christo ni sente internam de externam a Diacono proclamabatur,Stephanus honeste: de a Sacerdote,Sursum corda. Cum perageretur c5secratio,altum agebatur in Ecclesia silentium, de quas qusda stupor omnes occupabat, atque eleuata hostia popul 'procumbebat, S tacitus adorabat. Huius singularis venerationis nulla alia recitatur, vel excogitari probabiliter ratio potest,quam essentialis Christi in Eucharistia praesentia, quae etiam est in coelo. Id pergamus ex Chry-- sostomo discere. Non tonstrina, aut unguentaria taberna est Ecclesia, au t ossicinais serensis, sed locus Angelorum, locus Archangelorum, regia coeli, coelum ipsum. - Quemadmodum igitur si coelum quispiam in angustum redactum iudicet, etiamsi is patrem,etiams stat rem videas, tamen prae stupore no alloquare, sic neque hic aliud is quicquam quam sancta sonare decet. Hic coelum esse dubitas: mensam istam vide, - cuius gratia constituta sit, de quapropter:cogita quis hic sit progressurus: ante pro-- gressum certe horrebis. Nam de thronum regis modo videns, non consurgit quis-- quis egressit in regis expectat. Et tu igitur ante illud horrendum tempus animo treis misce, animo commoueare: priusquam vcla reducta, de chorum Angelorum
is progrcstum vides, in ipsum ultro coelum ascende. Sed ista profanus ignorat. Idem Chrysostomus alibi addit: Non cogitas hic adesse Dominum inuisibiliter , chai CDUbis. Miam tum cuiusque metitur, dc conscientiae rationem habet. Non cogitas, quod - - Angeli huic stupendae mense assistunt, de cum reuerentia hanc circumual --lant. Non cogitas, ut coram regibus omnis coerceatur tumultus, de maxi--mum undique flentium commendetur. At tu ipse regalem ingressus es aulam, o non illam quae in terra est, sed illam quae multo est terribilior, videlicet in
coelo. Plurimum reuerentiae de admirationis ostende. Bene constare iubemur, Cbu ,.. i
. quod nihil est aliud, nisi ita constare, ut hominem conuenit , qui coram Deo im- μ' . mortali stat cum horrore tremoreque , cum sobrio pacatoque animo. Si non
713쪽
alia Christi praesentia quam spiritalis in Eucharistia datur, nulla erit nova:quando--
quidem in coetu fidelium in nomine eius cogregatorum,etiam coram catechume ianis & poenitet ibus spiritaliter adsit,& adoreturi. cur nouus ergo ac tantus apparatus, cur noua & alibi inustata adoratio, si nulla noua prςsentiaZAt nquiunt monemuria adorationem in coelum conuertere publica sacerdotis proclamatione,Sursum cor-da & ibi Christum quaerere.Nullus omnino inuenitur,qui ea voce quaeredum, vel
adorandum Christum in coelo significari dicat: sed Cyprianus, Augustinus, &Chrysostomus inuitari nos scribunt, ut atrocemus metem & cogitationem a terrenis rebus & sensibus,totamque in Deum & diuina mysteria ac beneficia considera da transferamus: quod responsum indicat,quo accinitur,Habemus ad Dominu:no in coeli loco,sed ubiciique Dominus se animis nostris obtulerit. Deinde quoties illi ea adhortatione nos acciri in coelum annuunt, subiungui aut nos, aut corda nostra coelum fieri,aut Ecclesiam, aut mensam Dominicam, ubi Christum A ngelis septuintueri mentis acie praecipimur. Ipsa Nicena Synodus, qua placet Caluino ad eam proclamationem alludere,cum decernit, ne demisse & a Diecte ad proposita panem& vinum attendamus,sed cogitationem nostram sursum erigamus, erectionem illam non ferri in coelum ait,sed in agnum iacentem in altari,qui mente ac fide sit cognoscedus ibi: ita ut per Sursum corda doceamur no metiri sacramentu, siue ante, siue post consecratione ex sensibus 5 rebus cospectis, verum ex rebus coelestibus accedentibus ad ipsa terrena elementa, & fide spectare ibi corpus Christi, ac toto corde adorare in altari iacentem agnum. Eusebius Emissenus cum illa Synodo in ea intelligentia quoque accipit, sicut praecedenti capite citauimus. Origenistae, ut nunc faciunt Sacramentari j, grauiter serebant tantum honoris exhiberi panis de vini speciebus in altari, quasi serui rei ius elementis. Illos increpant Niceni Patres, quod iudicent ex sentibus de sacramentis, & ad eorum penetranda interiora animum non attollant, ad quod agendum facile ipsos incitaret venerationis magnitudo , cum elementorum vilitate comparata: quod Eucharistia tantum honoris non admitteret, nisi aliud sublimius contineret, quod illum honorem merito susciperet. Venuste Algerus cum Nicena Synodo docet, in elementorum humilitate cam adorationis vehementiam praestari, ut moueatur mens & fides sursum supra elementa, ad coniiciendum aliquid longe ipsis elementis diuinius ibit, tere. Algeri verba sunt: in nouo sacramento ablata fide gratiae interioris exterior .. species in panis mica , vel vini gutta, nullius est aestimationis, quia & in eo ideo ianullius aestimationis exteriora iacta sunt , ut ei quae interius creditur gratiae, omnis impenderetur summa deuotionis. Cassa enim videretur tot hominum assistentium, & huic sacramento ministrantium, vel adorantium veneranda sedulitas , nisi ipsus sacramenti longe magis crederetur quam videretur veritas & utilitas. Cum exterius quas nulla sint, quibus tanta impenduntur venerationis obsequi aut insensati sumus, aut ad intima mittimur magnae salutis mysteria. Hoc est, quod paulo ante citabamus ex Augustino, cum elementa ad usum religionis
assiimutur, mirantibus pueris tantam Venerationem, rogantibusque causam,resp.
deri grauissima authoritate,esse corpus Christi, quod sub tali ac ta vili specie oculi hominu apparere voluit. Nec certe Chrysostomus altius per Sursum corda, quam ad apprehendenda ac veneranda altaris mysteria, & Agnum ipsum Christit ibi ima
molatu vocat:& cu Nicenis Patribus,no immanendu intra oculis obuia et memeta.
Quid facis inquit homo Z Num promisisti sacerdoti dicenti Sursum corda, & respondisti, Habemus ad Dominumi Num erubescis ea hora mendax inueniri 3 Papae mensa mγsteriis instructa est. Agnus Dei pro te immolatur , sacerdos pro te angitur,
714쪽
- angitur, ignis spiritalis ex sacra mensa restitit. Seraphin astant, incorporeae virtutes is pro te cum sacerdote intercedunt, ignis spiritalis e coelo descendit. Sanguis in cra--tere in tuam purificationem ex immaculato latere haustus est. Non confunde--ris. Num vides panem, num vinum Θ num sicut reliqui cibi in secessum vadunt3 Absit, ne sic cogites. Ut enim si cera igni adhibita illi assimilatur, nihil substantitis remanet, nihil superstuit .sic & hic puta mysteria corporis consilini substantia. Quo-- circa, fratres, oro vos, ne absimus ab Ecclesiis, neque in aliis colloquiis occupe--mur. Stemus trementes, & sic Deo, coelcsti utique regi, quasi qui terreno afli--stunt, allemus. Ad Petri martyris hyperbolas in his Chrysostomi verbis repertas alibi respondimus. Itaque sole clarius ex eadem adoratione, quς ab Angelis in coelo Christo offertur, de ab eisdem in hoc sacramento redditur, cum ipsis a nobis debetur& exhibetur, colligunt omnes Christiani, hic corpus Christi & ian- suinem tam residere in sacramcnto, quam in coelo, Ob Idque lacramentum coelum heri,ad cuius interna fide sursum supra sensum & elementa panis de vini sit e uolandum, ubi Christum Agnum verum iacentem habemus, cui cum beatis de Angelis quasi in coelo serviamus. Hoc Chrysostomus in Liturgia, post Sursum corda, & alia is sic breuiter concludit: Attende, Domine Iesu, Deus noster, de fallisto habitaculo is tuo, de de throno gloriae regni tui, & veni ad sanctificandum nos , qui in excelsisia una cum Patre sedes , & hic nobiscum inuisibiliter ades. Euoluant Aduersari j libros quoscunque, S: explorent, an his sermonibus sint v si Patres in aliis sacramentis de signis, quibus tantum spiritaliter praest 5 est Christus. Nec contenti eo pacto ipsum venerari in Eucharistia , inde ut praesentissimum inuocabant: quae is pars est adorationis, sicut Gorgonia Nanesanreni soror in morbo fecit ,&Chry- lostomus solitum fieri tradit: Inter sacra mysteria pro defunctis Agnum illumis iacentem , S peccata mundi tollentem deprecamur. Sed de hoc agetur capite De adorationis ritu. Nec item coniciati fuerunt Patres veneratione Eucharisti , propter intimam prisentiam corporis & sanguinis Domini, sed testantur est ria ipsa adoranda, & veneranda vasa mystica pr cipue, propter carnis illius & sanguinis in ipsis mansionem de habitationem: ita ut potissimam causam honoris in illorum pri sentiam reserant.Chrysostomus confert altaria tria, externum Iuda cum, Christianum, externum quoque de internum, quod honorabilius asserit: quia extemum Christianum tantum recipiat corpus CLristi naturale , internum is vero &mysticum sit ipsummet corpus Claristi, non quidem naturale , sed my--sticum ex Christianis constatum. Textus est . Hoc altare nouo quod nunc est,
- nedum illo veteri, quod olim sol tim, magis horribile est. Sed ne turbemini.Nam in hoc quidem nouum admirabile est , propter sacrificium quod super illud poni-- tur. Illud autem hominis misericordis, non propter hoc sollina, sed quod ex illo sa-- crificio, quod hoc facit , coposit una est. Nam hoc mirabile.Lapis enim in natura qui- isdem est .l ictus autem, leuianctuni fit,quonia Christi corpus accipit. Illud vero al-- tare cinctius, quoniam Christi corpus est: ita hoc illo lapideo sit horribilius, cui tuis laice assiliis. Ergo tu hoc quidem altare honoras, quod Christi corpus accipit: - cum autem , qui Christi corpus est , contumelia asscis, & pereuntem despicis 3 - Quid est inquit Optatust tam sacrilegum, quam altare Dei frangere, radere, rc-- mouere ξ Quid est altare, nisi sedes corporis de sanguinis Christi 3 Quid vos of--senderat Christus , cuius illic per certa momenta corpus S sanguis habitabatὶ-Dum impie persequimini manus nostram illic , ubi corpus Christi habitabat, - feristis & vestras. Hoc modo Iudaeos estis imitati. Illi iniecerunt manus Chri--sto in cruce : a vobiis perculius est in altari. Hoc immane facinus geminatum
715쪽
est, dum fregistis etiam calices, sanguinis Christi portatores. Hieronymus vasi la-cra inhonore habenda probat propter consortium cum Christi corpore, quod accipiunt & continent. Sic enim scribit ad Theophilum de ipsius contra Origenista; ru libris,qui rebus inanimis nullum cultum sinebant impendi. In opere tuo utilitatem
n orbi . siectauimus Ecclesitarum, ut discant qui is orant, eruditi testimoniis scriptur,. rum , qua debeant veneratione lancta suscipere, de altaris Christi ministerio de aseruire, secrosque calices de sancta velamina,&caetera quae ad cultum pertinent.. Dominicae pastionis, non quasi inania, & sensu carentia, Panctimoniam non habe- re, sed ex consortio corporis & sanguinis Domini, eadem qua corpus eius & sit, quis maiestate veneranda. En duplex honorandorum vasorum caula, ex Domini scilicet passione repraesentata , de ciusdem Domini corpore de sanguine quae in vastis habentur. Ante Hieronymum pro magno sacrilegio putabatur, vas aliquod sacrum frangere , aut in aliquem usum profanum transferre , quasi recideret in contumeliam Christi, cuius caro & sanguis continerentur in iplo. Quocirca Α- thanasius in ius vocatus de hoc crimine, fictum a se inficiatur, & criminis magnitudinem agnoscit, ac causim magnitudinis esse carnis de sensuinis Dominici in ipsis vasis administrationem. Mylii cum poculum ait) quod impium eum reddit, a qui id ultro frangit, nusquam nisi apud legitimos Ecclesς eraelides inuenias. Hic
enim unus usus est calicis, & p rq ter cum alius nullus, eoque solo vos legitimo ritu a populo propinatis, eumque vos pro canone Ecclesiastico accepistis:idemque dun- . taxat penes eos habetur, qui Ecclesiis praesunt. Solum enim vestrum est propinare sanguinem Christi,&praeterea nullius.Caeterum ut impius est, qui hunc mysticum Cilicem frangit, ita multo magis impius, qui sanguini Christi contumeliam ficit: facit autem,qui praeter Ecclesiasticam institutioncm calice illo abutitur. Nec Chrysostomi sententia ab aliis discrepat, his verbis concepta: Quin perspicis vasorum venerandam illam suppellectilem sic undique tersam, aquis perfusam,& tanto sple- dore refulgentem Atqui his par est, nobis animas cise puriores, sinctiores, de virtutum ornamentis splendidiores. Cur id tandem ZIlla si quidem nostri causa talia fiunt, alioqui eius qui inest, eiusque virtutis inhabitantis non capacia,nec sentientia. Ait quidem illa mundari, non sui cauti, quasi egeant munditia, ad digne particio pandum corpus & sanguinem, sicut nos egemus, scd ad nos commonefaciendos, atque ad mundicie excitandos ita repurgari, Veneranda tamen esse propter eum qui
ipsis inest, eiusque virtutem in eisdem habitantem. Postremo si reuerenter Eucha- .ristia esset tractanda de suscipienda, ut placet Petro Martyri,ob id duntaxat, quod si- gnum, figura,& sacramentum esset,cuius instrumento & medio Christus assens , dotaretur : igitur adhuc vigeret inter Christianos figurata de Iudaica adoratio. Iud i enim adorabant in figuris , signis Ac sacramentis Deum de Filium eius in . - coelo : a quorum ista adoratione Basilius nostram , quam in Eucharistia exerce-LOm' in mus , tam remouet, quam veritatem ab umbra de figura : quod non obtin
ς h 'ρ ret, nisi veritas in nostro signo existeret, quae a signo Iud orum erat separata. Nefas pronuntiat Basilius, secerdotem sine ieiunio sacra attingere, non solum in mysti nunc, & vera Dei adoratione, sed in figurata ex lege introducta. Quinetiam Iconamachi tametsi Eucharistiam inter imagines reponerent, nec corpore & sanguine Christi pr ditam existimarent, nihilominus adorandam confitebantur : quoniam vim aliquam spiritalem ad alendas animas nostraes hauriret, qualem carnis Dominicae essicaciam somniat Caluinus de coelo hauriri, de cuius merito imago haec prς aliis adoranda ab illis dicebatur: alioqui omni honore de reuerentia iuxta ipsos cum aliis imaginibus fraudanda. Epiphanius qui- dam
716쪽
dam pro Catholicis negat Eucharistiam , imaginem corporis de sanguinis, eis- Nic. dena vacuam nominandam , aut reputandam, scd esse ipsum corpus 5e sangui- . nem Christi, quae vere colantur. Idem Carolus Magnus aduersus eosdem con . . cludit, atque ait: Cum corporis & sanguinis Christi mysterium, quod in veritate .gestum est e constat, non in figura,vera Christi dici non nossit imago,merito in hoc Cρηρ, . Gregorius reprehenditur. Idcirco tum de ab Iconomachis,& a Catholicis,tum nostrorum Sacramentariorum damnata fuit impietas, qua recusant Eucharistiae ad rationem ullam tribuere, aut non excellentiorem,quam nudae imagini & signo, in quo res absentes colatur:tumque haeretici, tametsi creaturarum adorationi infestis simi,non fuerunt tamen au si eam ab Eucharistia proscribere.
VNICA ADORATIONE LATRIAE ADORARI
cramentum,id est,panis vinisteries cum Christi carne in M.
. EN Tu M tandem est ad disputationis ac dissicultatis in hoc ado' lationis negotio cardinem. An in ipsa Eucharistia duabus partibus constante,terrena & coelesti, sola pars coelestis,quam vulgas i more: intelligamus pro carne & sanguine Domini,sit latria, de durano honore prosequenda, an etiam terrena, panis 5 vinum,ut sicut vi uini est sacramentum, ita unica adoratione feramur in ipsum totum,
nec panem S: vinum a Christi honore secludamus. Lutherani de Cingliani mutuo hic sede idololatria accusant, de utrique de eadem contra nos cCnuitiantur. Cingliani eteni , quoniam Lutheranos sciunt panem S: vinum cum carne & sa guine in sacramento retinere,ac plerosque docere, in ipsius Sacramenti susceptione adorationis munus obeundum , infectantur ab illis panem una cum Clii isto adorare. Lutherani quide depellunt a se idololatriae suspicione, quod unam scitum par-tem Sacramenti, carne nempe & sanguinem a se honorari distingv. it, & in Cinglianos obiectum crimen conuertunt,quod ipsi contra puro pani S nudae creaturae sa- m alium is cra faciant. De his V vest phalus sic habet: Veritas sermonis Christi,& fides in eius verbum,facile nos liberant a crimine idololatriae, qua nos accusant Sacramenta- rij,quasi panem adoremus. Nos vero panem non adoramus, dum ita sacra Coena sanctissima Christi carne &sanguine nos pasci reficique credimus : sed Iesum Do- 3Φ' minum Deum nostrum secundum promissionem de verbum suum prasentem, qui cum tribus Euangelistis de Paulo,ex ore filii Dei,dicimus panem Eucharisti com esse corpus Christi, & calicem singuinem. Ucrius Sacramentari j, ut qui a verbo Dei discedentes, eis uod ipsis placet, praeferunt,& praeter panem de vinum in communione nihil adcile ac sumi contenaunt, idololatriae culpa se astringunt, veri alto latrae esse conuincuntur, qui sibi Canam vero Christi corpore vacuam singunt, de in solo pane ac vino sacra peragunt. Obleritant igitur de peragunt cultum sine verbo, adeoque contra verbum Dei. Porro utrique S Luti erant S: Cingli ni Omnes, quoniam audiunt in Ecclesiis Catholicis cantati, Tantum crgo sacramentum veneremur cernui, S: Eucharistiam vident publice adorari de publica Ddololatria panis de vini vociferantur nos redargui. Respondemus nobis filium crimen impingi,quod panem adoremus,cum pane mancre prosius negemus, ne pane adoradi relinquatur vlla occasio. Na quo pacto sibι costant utrique Aduersarij,vel in no menti utur du simul nos dicut & hic pane colere, te hinc pane tollere,vel quod in idem redit,nos hinc panis substantia absentare, S panem hic taliae ad Osarei Dcinde ratiora sinis.
717쪽
multo minor in nobis, quam in Luthermis, ullius artolatriae vel idololatriae haeret actio aut suspicio.Nam utri,quaeso, panis hic adorandi crimini aut suspicioni assiniores, nosne qui panem hinc abesse, an Lutherani , qui adesse sentiunt & contendunt Ad haec cultum exolvunt potius sine verbo Dei quam nos. Vbi enim verbum habet panem esse Christi corpus, & vinum eius sanguinem Z Deinde Lutherus atque alij, quando comparant verbum Coenae, Hoc est corpus meum, Hic est an is meus, cum isto, Verbum caro factum est, vix se liberabunt a suspicione, quin
Aser. M.t. . cum Berengario Christum faciant impanatum, inuinatum, & ut loquitur Alg rus, impersonatu,quasi parum sit semel fuisse incarnatum: nec effugere poterunt, quin ut humanitatem in Christo, ita panem in sacramento cogantur adorare. Nos
nedum panem aut vinum, sed ne quidem: ipsas species coadunamus personae filii I TU Dς , PV. ς Pori sepostatica Vnione,Vt ob id ipsas nos oporteat venerari. Rectes. enim Ioanes quidam Parisiensis seripsit,non soldm verum esse,sed vere credendum verum. Qui credit carnem Christi in sacramento existere substantialiter, veritatem credit , sed qui eam credit vel impanatam, vel per modum impanationis ibi
esse, quia falso modo verum credit, nihil credit, & sanctae communionis articulum violat: ita ut ante hunc Guilmundus Impanatores umbraticis, eorum fiatri- necit issimis & Sacramentariis nequiores putauerit. Post utrumque Simonis ---- -m hoc aitὶ mysterio neque descensio, neque assumptio, neque viaio isti. Iacta est, sed conuerso. Verum siue hoc,sue illo modo maneat panis, aut tolla-- tur,tandiu idololatriam committi volunt Sacramentari j: quoniam linquiunt Val- ὰώ- - dςHi ) una seruitur Creaturae&creatori, eodem cultu &vna opera, & st Deus ab . . materialis ac panaceus, cum vetet lex fabricari Deos argenteos, aut ullam simi- lituatnern formari eorum quae sursum sunt in coelo, aut in terra deorsum, ut colamus vel adoremus ea: in eoque peccasse populum, quod in vitulo aureo Deum
ierit colere. Etiam' infringi a nobis mandatum ait Oecolampadius de ado ran ' patre in spiritu de veritate, cuius honorem ad Christi carnem & panem transinittimus. Eadem olim obiiciebantur contra cultum humanitatis Christi, quasi solueretur prima lex Decalogi , & Deus carneus fingeretur : quae non deterruerunt Patres, quominus veram Christo homini adorationem assererent. Lexi py0ibς VNatas & materiales pro Dei natura, substantia & existentia haberi,u . - αι. & coli , aut pro diuinae naturae N existentiae similitudine atque imaginei quo intacta di ς xς -piis populus ex AEgyptiorum contagione, cum idolum vitidi tan-' quam Ueum suum putaui nominauit, & coluit. Non autem lex interdicit, ne credatur Deus habitare, aut se praesentem praebere in rebus materialibus de creaturis,
quas ut vario modo sibi asciuit & applicauit, ita in his multifariam, multisque modis adorari voluit,easque secum honorari. Propterea etiamsi cum Lutheranis manere substantiam panis in Sacramento putaremus, non tamen ideo periclitaremure idololatria, si profiteremur nos Christum Deum & hominem in pane habitante, i u praelantem adorare.Neque enim Magi offenderunt,qui Christum pannis inuolutum adorauerunt: nec Moses peccauit, qui Deum in rubo, nec populus, qui. in ube, in arca, in templo adorauit. Qua de re hanc sententiam pro- , - - seri Athanasius: Velim ab eis exquirere, cum Israelitis edicebatur, ut Hierosoly-mam ascenderent, Dominnm in templo adoraturi, ubi erat arca,& super eam Che-- rubin Propitiatorium in umbrantes, rectene fecerint,an contraZSi male secerunt, eo
quo Gegi obtemperauerint,cur qui legc contemnunt,poenis subiiciunturiScriptu-c enim , inlod qui conlepserit, & non ascenderit, exterminabitur de populo. Sin Vero recte fecerunt, eaque re Domino placuerunt, qui quaeso, non digna sunt
718쪽
- saepius perire, qui prisci erga templum populi reuerentiam laudant, Dominu in camia ne,ut in templo suo,adorare recusentΘAtqui temptu prius lapidibus S auro costructum fuit, ut pote figura, quod superueniente veritate exolcscit. Ncc tamen, qui id videbant,lapidem elle arbitrati sunt, Dominum in eo oracula edentem, lapideum, aut creaturam esse, nec templum vili pendebant, procul inde adoratum abeuntes: sed illud ingressi, rite ac legitime Deum e templo suo oracula cilcntem coluerunt. Idcirco quamuis relinqueremus panis substantiam in Sacramento, ex adoratione nomagis ellemus de idololatria accusandi, quam qui Deum in templo colebant, &quam Lutherani, qui in sacramento se Christum venerari profitentur: nec magis Deum panaceum essiceremus, quam Israelitae Deum lapideum: multo vero minus talem essingimus, cum panem a sacramento tollimus.Sed qucstio est,an tantum deceat adorare Christum in sacramento, an etiam liceat ipsum sacramentum unica cum illo adoratione assicere. Negant posterius Lutherani, & eis V ntiuntur nonnulli , qui alioqui inter Catholicos censentur, & nobiscum panis substantiam a si-cramento amandant. Aiunt idem periculum idololatriae imminere a specicbus remanentibus,si sinantur adorari,atque a panis substantia quoniam ille, sicut ipsa p, nis substantia, in creaturis numerantur. Proinde Petrus Martyr quasi de manuis inveteres censonam virgulam arripit, atque ita fulminat: Si qui Patrum quin-- tumuis priscorum & piorum senserit , dixeritque adoranda sacramenta , de symbolis, rebus utique creatis, honorem diuinum exhibendum, anathema sine exceptione sunto, tantumque esse in controuersia ponit, adoranda necne sint sacramenta,quod nusquam illos scripsisse testatur. Certe Maityri non solum id est controuersum, sed an etiam in sacramento existat Christus,& an ibi existens sit
adorandus, an alibi in cogo: sed isti perpetuo praestigiantur. Ali; Lutherani, atque aliqui Catholici, mitius loquuntur: quibus placet, si quando legatur in Patribus sa
cramentum adorari,per synecdochen interpretari rem continentem pro contenta.
- Sic enim Vvestphalus: Quando sacramentum seu Eucharistia denominatur,aprae-- stantiore parte, nempe coeIesti, sentio pie dici adorationem sacramenti vel Euchari-- stiae, pro adoratione Christi praesentis in Eucharistia. Quamuis libenter abstineam - ab ambiguis de periculosis loquendi formulis,quas vitare satius est,quam periculo, in contentioni & calumniis occasionem ac materiam dare : ut dicere malim hon rare , reuerenter tractare , cum Auctantia dispensere Eucharistiam , quam ado--rare sacramentum , etiamsi eodem quo illa sensu accipiatur. Qua de re multa passim occurrunt in veterum scriptis, in quibus de Coena Domini loquentes,v-ti solent nominibus honoris, reuerentiae, ac venerationis, & similibus. Ueriam si Lutheranis rimam in adoratione aperimus, eadcm opera eisdem in contorquendis sc ripturis, & aliis dictis Patrum aditum Acimus, quem ut obstruerct Tridentina Synodus, non solum definiuit Christum in sacramento adorandum, sed expresse tradit, non dubitandum Latriae cultum , qui vero Deo debetur , huic sinistissimo sacramento in veneratione adhibere, neque minus este adorandum, quod fuerita Christo Domino, ut sumatur, institutum de anathemate fecit, qui dixerit non publice, ut adoretur, populo proponendum. Praeterea cur propter adorationem dicitur: a nostris scholasticis auferri panis de vini substantia , &substantiae atque accidentium existentia propria Δ naturales λ an non quia crediderunt , & docuerunt adorationem ferri, & terminari in totius rei,cui exhibetur, substantiam atque existentiam Z Si tantum in partem sacramenti, aut in rem in sacramento contentam , iudicassent in Eucharistia adorationem referri, ut fiebat
719쪽
in arca testamenti , & templo , quid fuisset necesse alterius partis sacramentali
naturam de existentiam excludere , ad euitandam idololatriam, cum citra eius periculum liceat Deum colere in rebus omnibus, sine substantiae & existentia
propriae abolitione, aut remotione Zquia non in totum obiectum tum vertitur, &dirigitur adoratio,sed in aliquid in eo existens. At inquiunt supersunt panis & vini
species,tam creaturae, quam est ipsorum substantia:quae si tollitur ne adoretur crea tura, igitur nec accidentia debent adorationem suscipere, ne rursum adoretur cre tura. Ad hoc dicimus ab rogatam subitaliam,quoniam ossiceret unitati adorationis, quae toti huius sacramenti cxistentiae desertur. Nam si duplex mansisset existentia, v-na increata Christi,& altera creata Panis ac vini,vnica adoratio circa hanc suisset ido lolatria : ideo duplicem oportui stet adhibere cultum,Vnum Latriae, quo coleretur
persona Christi,aterum Duliet, quo veneraremur substantiam panis Christo coniu-ctam. Verum quia semper in cofesso filii de propatulo inter omnes Christianos, toti
Ex agor at iisne sacramento unam impendi adorationem,metito Ecclesia collegit, transsctbstanti,&viru,& eorum substantiam atque existentiam remoueri. Non autem' idem periculum impendet ex eadem Se Unica adoratione specierum cum corpore Christi & sanguine: quoniam non habent in secramento diuersum existere ab exinstentia camis & sanguinis Dominici,quae succedit in sacramento in locum creatae e-i' xistentiae, quae desiit. Quauis enim accidentia panis 3d vini non sustententur a Chri-ς -- se in sacramento, per nati vitione S inhaerentia, neque his assiciatur cornus,aut praesim ius suppositum,i ustentantur tamen a personae Christi,&coloris eius reali praesen- cive virtute eius diuina,sta ut in sacramento persona Christi fullentet humanitatem
suam,ciusque accidentia,& insuper Ba & corporis praesentia aliena a se panis & vini accidentia. Diuersus itaque est sustentandi modus.Nam humanitatem suam, atque eius accidentia fulcit unione & inhaerentia in persona ipsalmis autem Ze vini accudentia non sic,sed sua praesentia sustinet ac virtute. Proinde unica adoratio personae propter existentiam redundat etiam amplectitur ipsi panis de vini accidentia, quoniam non sunt in rerum naturas biparticulari.&separata a Christo existetia , de supposito: quamuis,inquam,non inhaereant Christi supposito,sed suppositi de cooporis sustineantur praesentia de virtute. Propterea fit ipsorum coniunctio cum Chim sto silio Dei noli Hypollatica,seu personalis, ut ipsi unitur liumana natura, sed alia quaedam singularis , quam praesentialem & sacramentalem possimus appellare, rq & quae arctissima sit poli hypostaticam,ita ut arctior sit, quam purpurae aut vestis cuse -- ' rege .quae tametsi imponatur regi,&ipsum ambiat, eiusque personae haereat,nihilo- minus non prorsus sustentatur ab eius existentia, nec istam solam habet, cum propriam etiam retineat,ab illa vero diuelli ac separari queat, ac perstare separata, non autem species panis & vini a corpore & sanguine Domini,quae nec alio traderri, nec
diuidi, nec uspiam possunt consistere sine corpore & sanguine Domini post fac
mentum confectum. Ideo merito ex unica corporis de sanguinis Dominici, S: panis atque vini in sacramento existentia, unica probatur de euincitur adoratio, licet dinstinctus sit ac vatius modus in peisona Claristi sustentandi humanitatem suam, &species ipsas.Propterea Patres in multis compararunt utramque copulationem,qu admodum alias disputauimus,sed nequidem omiserunt in eo quod ad vescam v neratione m attinci, ne causani Transsibilantiationis propter adorationem nostros
vis . Iι i. Scholasticos somniasse dicant Aduersiri j Certe Augustinus cosea cum incantatio-δε Arimi te. ne Christi hoc sacramentum,in eo quod signum apparens sit, id quod significat: ut homo in Christo erat Deus in hominis specie: S: panis de vinum in sacramento, O pus de langui Christi in panis & vini specie: quia in utroque,quod apparebat, non ν
720쪽
3 oliam obtinebat existentiam, quam res significata, ideoque non aliud erat.Cyprianus vero exerimit ideo mutari clementorii naturam, & eius vices diuinitate subire, ut in re visibili adoretur Deus,sicut in Christi humanitate. Verba sunt: Panis iste, quem c νῶ cm. Dominus discipulis porrigebat, non effgie , sed natura mutatus, omnipoten--tia verbi factus ethcaro: S sicut in persona Christi humanitas videbatur, & latebat diuinitas ita sacrameto visibili inestabiliter diuina se infudit essentis,ut esset religio - ni circa licramenta deuotio, S ad veritatem,cuius corpus sacramenta sunt,sincerior pateret accessus usque ad participationem spiritus. Vides subtrahi elemctorum na- C, --, ρ. curam, ut circa sacramentum vilibile religionis adoratio Ac deuotio inlumatur:quia loco naturae diuina se subiicit estentia atque existentia,ideoque coli unica adoratio
oe,quod videtur,&non videtur,sicut in Christo homine. Propterea Damascenus, tidinem.
dorandarum specierum parem rationem affert, quam humanitatis in Chrisho, indi ia uisam scilicet cum persona fili j Dei connexionem,licet diuersam. Cum omni ait: ti ''
- more ac conscientia pura,&fide indubitata accedamus, Z omnino fiet nobis quo is modo credimus,non dubitantes,&veneremur ipsum omni tum corporis, tum ani- - sis mi puritate. Accedamus autem in desiderio ardeti manus in crucis modum forin is tes,crucifixi corpus suscipiamus: ut igniti in nobis desiderij assumens ex eo carboneis ignitionem,comburat peccata nostra, S illuminet corda nostra, δ participationeis diuini ignis igniamur, ac deificemur.Carbonem vidit Propheta. Carbo autem sin--plex non est , sed igni unitus. Sic panis communionis, non panis simplex est, sed unitus diuinitati. Eusebius quoque Emillenus innuit panis substantiam verti in corpus Christi, ut idem corpus per mysterium seu tegumentum coleretur, quodsemel offerebatur in tretium,& quod illatu syderibus, auferebatur ex oculisis nostris. Ita enim habet: Ideo quia corpus assumptum ablaturus erat ex oculis nostris sederibus illaturus, necessarium erat, ut nobis in hac die sacramentum corporis, de languinis sui consecraret, ut coleretur iugiter per mystctium, quod semel ossi , rebatur in pretium, S perennis victima semper viveret in memoria, &semperis esset in gratia. Recodat omne infidelitatiis lubricum : quandoquidem qui au--thor est muneris, ipse etiam testis est veritatis. Nam inuisibiliis sacerdos inuit bi , les creaturas in substantiam corporis & sanguinis sui, verbo suo secreta potest te conuertit. Sic Gregorius Magnus ait in hoc sacramento unum ex visibilibus a que inuisibilibus fieri SicCKrysostomus acramentu,Vt antea faciebat,non purtur ὰ ι regis comparat tantummodo ,sed praefert, quia non sola sit vestis, vertam aliquid in-- timius Christi corpori, atque ita a minori ad maius ratiocinatum. Qui huius inquit).. sunt sanguinis participes, ipsam regiam Christi stolam induunt, imo regem ipsum. Vis r. e . - Qui manducat de bibit indigne, iudicium sibi manducat & bibit. Nam si qui regiaia purpuram coinquinant, haud secus quam qui scindunt,puniuntur, quid mirum, si is qui immunda conscientia Christi corpus accipiunt,idem supplicium subeant,quodia qui eum clauis cruci assixerunt Sic codem argumento, quo Patres probabant ado- πιι es frandam Christi humanitatem,quia in ea diuinitas habitatet,ct per eam operaretur, ' μ iidem ipsi utuntur ad exornandum & honorandum Hoc sacramentum, conserunt- Cque cum fimbria vestimenti, quod mulier summis digitis attigit, & sinitate repor- - - Utauit.Sed ne putetur sacramentum externum non magis fulciri & sustinetia corpore Christi, aut non propius ipsum contingere,quam fimbria vel vestimentum, sibo iam ore Chrysostomus perpetuo anteponit, ut disserentiam innuat Scribit enim :Rω CDUIbis, -gabant Dominum Genesarent,ut vel fimbriam vestimenti eius tangerent: & quicu- is Maiia. -que tetigerunt salui facti sunt.Tangamus ergo etiam nos fimbriam hanc,imb veroia totum. Ipsum enim si volumus,non vestis sollina, sed corpus ipsius nobis proposi-