장음표시 사용
781쪽
se lateque floruit Ecclesia Augustini atque Ambrosi j temporibus. Negari non
potest,quin crebra habeatur nactatio communionis sub utraque specie ab illius ae- . tatis scriptoribus: sed neque quisquam iuste inficiabitur, quin etiam unius speciei commemoratione & expressione saepe sint contenti. Deinde quid etiam Romae agitaretur aut perferretur, docuit Nouati historia. Quid in Africana Ecclesia antea quoque temporibus Cypriani publice administraretur, quid in ea postea aetate Prosperi & Leonis Papae non procul ab Augustino fieret, ex productis re spici arbitror. An istas Prouincias ritus illos seorsum a Romana Ecclesia coluis se crede mus , ac non potius tanquam a matre suxisse λ Cyprianus sane videtur de aqua in calice populis porrecta insimulare insigniores Ecclesias, quarum nomi-MVMurg. ne Romanam Magdeburgenses antiquitatis Ecclesiasticae falsari j & calumniat res volunt a Cypriano designari. Ista omnia collata inter se, euincunt temporibus Leonis primi, paulo post Augustinum, communionem utriusque, aut unius speciei extitisse ner Ecclesias Occidentales liberam & indisserentem: ita ut iidem homi-
mkni- -ι - nes publice nonnunquam utraque rencerentur,nonnunquam tantum ad unam accederent. Hoc posterius cum semper& de industria agerent, Manichaei deprehe- . si sunt&redarguti de haeresi, quae Christi carnem exanguem metiebatur&phan- υ tallicam, ac tantum sub specie panis carnem capi, & non sanguinem. Huius posterioris haeresis Valetinianos,Marcionitas&Manichaeos proauthoribus compu- to,a quibus eam sortasse hauserunt Nestoriani. Manichaei quoque detestabatitur vi nunDob id ab eius specie abstinebant,Leonis textus est: Cum Manichaei ad tegu- ..dam infidelitatem suam nostris audeant interesse my steriis, ita in sacramentorum iambis M, communione sic temperant, ut interdum tutius lateant. Ore indis iso Christi cor-pus accipiunt, sanguinem autem redemptionis nostrae haurire omnino declinant. Quod ideo vestram volumus scire sanctitatem, ut nobis huiusmodi homines & his manifestentur indiciis, S quorum deprehensa suerit sacrilega simulatio, notati &proditia sanctorum societate,sacerdotali authoritate pellantur. Si fuisset tempore Leonis in usu, ut omnes fideles veluti ex Christi praecepto,de calice Oporteret coin- municare, quomodo Manichaei potuissent tutius latere in communi e corporis Christi iub specie panis,cum omnium oculos in se vertisset ob neglectum calicem Sed quia moris erat, ut Catholici nunc sumerent calicem, nunc non sumerent, etiam stina Pio corpore : idco potuerunt se catholicos simulare Manichaei, sumpto solo sacro pane. Non autem per hoc vult eos Leo notari & prodi, si quandoque sanguinem Domini sumpto corpore non hauriant: sed sicut ipse dicit, si sanguinem redemptionis nostrae omnino haurire declinent. Α liud est quandoque
praetermittere in communione speciem vini, aut omnino sumptioncm eius declinare & abhorrere. Falsum est itaque Leonem illo contextu aut improbare, aut pro- hibere communionem sub una specie, aut iubere eam quae sub utraque fit. Falsum est pronuntiari ab illo esse sacrilegium, ore corpus Domini accipere, & calicem redemptionis nostrae omittere: sed bene pro sacrilegio deputari debet, eum auersari,declinare,&detestari, quod faciebant Manichaei. Falsum etiam est adeo, usitatam tunc sui sie communionem si ab utraque specie, ut eius omissione Leo deprehenderit Manichaeos. Nam sic non fuissct dissicile deprehendere, sed ex asse- '. ctata non sola omissone, sed fuga eos intercepit. Gelasius videtur quidem aper-DO ..,.... tius damnare unam speciem , Δ utramque sciscere hoc Canone : Comperimus quod quidam sumpta tantummodo corporis sacri portione, a calice sacrati cruoris is abstineat: qui proculdubio quonia nescio qua superstitione docetur astringi aut in-tegra sacramenta percipiat, aut ab integris arceatur: Quja diuisio unius eiusdemque
782쪽
DE COMM. SUB ALTERA SPECIE. 3 i
mysterij sine grandi sacrilegio non potest prouenire. Si extaret scriptio integra Gel, sij facilius esset quid vellet,explicare.Sed quoniam Leoni proxime succcssit non res data Ecclesia a Manichaeis, sequitur de iisdem loqui, de quibus Leo sermonem
it Propterea non haberi debet tanquam generale decretum, quod ad omnes pertineat,sed ad eos tantum, qui ex ea causa, cuius meminit, peccabant in commu-- nione. Obseruandum i itur quod ait, Quoniam nescio qua superstitione docenturis astringi, aut integra sacramenta percipiant, aut ab integris arceantvt. quasi diceret, Si isti abstinerent a calice, quia eis bibere non libet, aut quia se astrictos none utant, non mandarem, cos a sacramentis integris arceri , aut integra percipere: sed quia ex superstitione Manichaea hoc faciunt, ideo oportet, ut eam luperstitionem deponant , atque se eam abominari ipso opere, utramque speciem aliquando sumendo ostendant, aut tanquam infideliter de hoc sacramento sentientes is omnino a toto hoc sacramento arceantur: Quia diuisio unius eiusdemque mysteri j- sine grandi sacrilegio non potest prouenire. Grande enim sacrilegium est, hoc unit& idem mysterium, quod commendatur, & continetur Viralibet specie, nempe Christum pro nobis mortuum diuidere: hoc est ipsit in mysterium, inquantum sub specie panis commendatur, recipere: inquantum vero sub specie vini commendatur, reiicere,&fastidire:atque abominari. Non sentit autem Gelasius, quod sacrilegium sit vitain sumeresime altera:alioqui &abstemios, &infirmos,& alios ex rationabili causa a calice abstinentes,& tot Ecclesiarum atque seculorum viam sacrilegi j condemnaret: quod sui tamente tanti Potificis alienissimum. Eo pacto saepe decreta Patrum &Pontificum interpretanda docet Hilatius de Synodis, nimirum ex causis
dicendi & hersonis quibuscum agitur: neque tam verbaPatrum plerunque inspicie-
da sunt,quam ipsae circunstantiae. Hunc Canonem condiderant inSirmiensi synodo
- Patres:Si quis filium non dicat Abrahae visum, sed Deum innascibilem, vel Patrem '
- eius,anathema sit.Nullus est antiquorum scriptorum,qui non asserat Patrem A bi
hae apparuillemon tamen percellitur illo Canone,quoniam editus est inquit Hilarius in Photinum,qui docebat Christum filium Dei non fuisse ante Mariam, & ex hac causa interpretabatur nusquam filium, sed solum Patrem Abrahae apparuisse: quod in eo damnarunt Syrmij congregati Patres .Porro Gelasius ipsemet exprimit se ad totam superstitionem Manichaeam consutanda hoc decretum tulisse.C terum valde probabile est a Leone & Gelasio in odiu Manichaeoru utramq; specie per Ecclesias fuiste tu teporis praecepta,atq; ut prouideretur periculis irreuerenti pr fanationis circa calice,fuisse statutum,ut utraque species simul consecraretur,& ii tincta Eucharistia populo prςberetur, ut eo modo cogere cur Manicheti comunicare sub utraque, & periculu ea usionis in sanguine vitaretur.Na circa amite Leonis pri-- mi Arausicana Synodus ita decreuit: Admixtionem Eucharistiae simul consecran- ΟΡ- dam censuimus. Alias: Cum capsa & calix inserendus est,& admixtione Eucharistiae is consecrandus. Insuper Ilio Carnotensis rationem allatam videtur agnoscere his ver-- bis: No autem iuxta Concilii Toletani definitionem intincto pane,sed seorsum cor--pore,& seorsum sanguine comunicet, excepto populo,quc intimsto pane, non au-- thoritate,sed summa necessitate timoris sanguinis Christi effusionis permittitur co-- municare. Ex Manichaeis prodierunt Pris illianistae, qui potissimurn radices egerunt in Hispania. Praecipue execrabantur vinum, ut Manichii, qui,teste Augustino,irsum dicebant fel esse pri incipis tenebrarum:vescebantur tamen uvis: unde superstitioni eorum non repugnabat intinctam ,vel vino madidam Eucharistiam, aut uuae granum sumere:atque ita se decreto Gelasij de utraque specie non improbanda nec
aspernanda,sed sumenda, siti facere se simulabant,& interim rursum haeresim suam
783쪽
cini, MK. celabant S: tegebant. Horu Priscillianistam rcliquiae remaserant circa regione Bra η in carens; dioecesis, ut duo priora concilia ibi habita memorri mandant. Propteream' ' ' Braeeitetisse tertium intinctionem Eucharistiae constitutam reuocauit, & contra nouam istam fallaciam ita statuit:Cum omne crimen atque peccatum oblatis Deo sacrificiis deleatur quod de caetero pro delictorum expiatione Domino dabitur, , quado in ipsa lacrifici j oblatione erraturZAudiuimus enim quosdam scismatica am-bitione detentos, contra diuinos ordines & Apostolicas inintutiones, lac pro vino in diuinis sacrificiis dedicare:alios quoque intinctam Eucharistiam populis pro co-plamento communionis porrigere quosdam etiam exprestum vinum in sacramen-to Dominici calicis offerre. Quod quam sit Euangelicae atque Apollolicae doctrinς contrarium,& consuetudini Ecclesiasticae aduersum, non dissicile ab ipso fonte veritatis probatur,a quo ordinata ipsa sacramentorum mysteria processerunt. Citant plerique Aduersiriorum post Gratianum illa sub nomine Iulii Potiscis,antiquioris quam sit illa Synodus:sed quoniam in eius decretis non inueniuntur, facile fuit Iuta
iij nomen vice Iuliani ponere,qui HispalensisEpiscopus huic synodo secundus sub
scripsit, ut annotatur a doctis limo Ioanne Hessci, Doctore Lovaniens,a quo multa huc transtuli. Quamuis tale Concilium prima facie videatur prohibere utramque speciem simul sumere,sicut antiquo ritu sumit sacerdos languinem cum tertia parte hostiae,non tamen ita est. Haec enim ratio percipiendae Eucharistiae a sacerdote per senu i. Sergium Papam laudatur, & Turonica Synodus praecepit aliquando aegrotis intin- si ' ini in Christi diiqui ne dari Eucharistiam,sicut Arausicana commisceri de una co-secrari censuerat.Sed Braccharenses improbant Priscillianistas,qui nec offerrent D minicum sanguinem, nec sorbere vel bibere ullo pacto acquiescerent sub specie viseni , Je interea fucum verbis Christi & veritati oblationis atque communionis facerent.Constat ergo ante Leonem unam speciem suisse liberam nec utramque simpliciter potuisse introduci,nisi moderatio intinctionis fuisset adhibita sed nec potuisse. istam moderationem stabilire iam ex Braccarensi constat, a quo improbatur per Priscillianorum occasionem:ac ne quidem tum per uniuersas Ecclesim comperitur obseruata Non enim in Africa simili consecrabant panem de vinum admixtum, nec in sanguine Domini panem sacrum intingebant,sed in aqua aut vino puro, Vt antea disserui,in historia Puelli scripta a Prospero,qui cu Leone primo vixit: ita Vt inde riam constet, non longo interuallo temporis post illos Pontifices communionem unius,vel utriusque speciei inueniri per Ecclesias adhuc liberam.Imprimis circa annum quingentesimum & vigesimum Caesaraugustana Synodus ita definit: Eucharistit; gratiam si quis probatur acceptam non consumpsisse,in Ecclesia,anathema sit. iasiis, Ex quo facile cernitur, etiam tum consueuisse Christianos unam speciem accipere in 'υ- ρο- Ecclesia, S: domum efferre, quod postea fieri prohibetur,sed consumere:quo vembo per Ecclesiasticam phrasim panis ipsius species intelligiturnaec quicquam ibi de
calice praecipitur,& tres historiae ad eandem probationem mutuas sibi tradunt operas.Ptima narratur a Ioanne Diacono in vita Gregorij Magni de muliere, qui cum
ille poπigedo Eucharistiam, diceret, Corpus Domini nostri Iesu Christi conseruet
animam tuam,subrisi, ac protinus dextram ab eius ore Gregorius retulit, parte
queDominici corporis sub altare deposuit.Rogauit mulierem, quamobrcm corpus Dominicum sumptura ridere praesumpsissiet. At illa diu mussitatis,tandem prorupit: Quia panem inquit quem propriis manibus me fecisse cognouera, tu corpus Dominicum perhibebas.Prostrauit se in orationem cum populo Gregorius:a qua sum fons, panem illum carnem factum in altari offendit: unde territa mulier fidem adhibuit.Respondebunt Aduedarij mulierem non expectasse poculum,sed statim essu-sam
784쪽
DE COMM. SUB ALTERA SPECIE , ,
sam in risum At si de more tantumdem expectasset de poculo,procax mulier additidisset, Quia vinum etiam, quod domo attuli, tu sanguinem esse perhibere soles. Nam dicitur in historia, solitas oblationes panis S vini illam mysteri j Missae intulisse. Nihilominus fateor Gregorium vulgo administrasse utramque speciem: sed an promiscue omnibus,atque etiam mulierculis, historia haec me incertum & dubium reddit. His loria altera commostrat, in Anglia unam speciem solemnem suisse etiam principibus viris. Illam Beda sic recitat: Auxit procellam perturbationis in M' '- Ecclesia mors Saberethi regis Oricialium Saxonum,qui ubi regna perennia petes, - tres filios suos, qui Pagani perdurauerant, regni temporalis hqrciles reliquit,C e--runt illi mox idololatriae, quam vivente eo aliquantulum intermisisse videbantur, - palam seruire, subiectis ciue populis idola colendi liberam dare licentiam. Cumque - viderent Pontificem celebratis in Ecclesia Missarum solemniis, Eucharistiam po--pulo dare, dicebant,ut vulgo sertur, ad eum barbara inflati stultitia, Quare non de nobis porrisis panem nitidum, quem N patri nostro Saba sic namque eum ap- pellare consueuerant dabas,&populo adhuc in Ecclesia dare non desilit 3 Quibus - ille respondebat: Si vultis ablui fonte illo salutari, quo pater vester ablutus est, po-- testis etiam panis sancti, cui ille participabat, este participes: sin autem lauachrum vitae contemnitis, nullatenus valctis panem vitae percipere. At illi, Nolumus sin--quiuntὶ sontem illum intrare, quia nec illo opus nos habere nouimus, sed tamen - pane illo refici volumus. Cumque diligenter ac saepe ab illo essent admoniti, ne- quaquam fieri posse,ut absque purgatione sacrosancta quis oblationis sacrosanctae ν communicet, ad ultimum commoti fit rore aiebant, Si non vis assentiri nobis in - tam facili causa quam petimus , non poteris iam in nostra Prouincia demora--ri. Hic perspicitur solo pane populum communicasse: alioqui de sacrum vinum exegissent tyranni. Bernardus ipse etiam sub unica fratribus suis praebebat. Sic Menim Guillelmus Abbas in eius vita scribit : Agebatur 1blemnit aes quaedam in praeci Pua, &frater aliquis, quem pro secreta culpa ab altaris sacri communio- z. ut
ne suspenderat, notari timens, & ruborem non sustinens, ad manum eius cum Nora. caeteris nimium praesumptuosius accessit. Intuitus autem eum , quoniam causa
latens erat, repellere hominem noluit: sed inlinici corde orabat Deum , ut de tanta praesumptione melius aliquid ordinaret. Itaque suinens homo Eucharistiam , non poterat ad interiora traiicere , & diu multumque conatus, cum nullo modo non praeualeret, anxius & tremebundus clausiana ore seruabar. Expleta denique hora orationis sexta , patrem sanctum traxit in partem , cuius pedibus aduolutus, cum multis ei lachrymis quod patiebatur, apcruit, & ape to ore ipsam quoque Eucharistiam ostendebat. Increpans autem cum cons tentem absoluit, & sine difficultate Dominica sacramenta recepit. Anxietas ista non acciderat ii liquida specie vini, quae aperto ore non potuit retineri, & alteri ostendi. Porro adeo per Ecclesias Occidentales invalucrat illis seculis post
Leonem &Gelasium communio sub una spccie,ut circa eorum aetatem comprobata, & multis disputationibus habitis confirmata, ac tandem legis habuisse vigorem
comperiatur. Gisclbentis enim vixisse creditur ante annos plus minus se CCtos. DO- αβ iacuit is transire substantiam panis in substat iam corporis & sanguinis Christi, S: su D M.ficere unam tantum speciem exhiberi multitudini q0od Rodolphu, Abbas S. Tru- donis, quasi sua aetate ratum habitum tradit. Hunc Abbas Trithemius praedicat vi- mriss μαι nim in diuinis scripturis iugi exercitatione petitum,& in secularibus literis haud in- si me doctu, carmine valente de piosi, ncc opere minus quam scientia clarum. Is igitur ante annos quadringetos de triginta sub Imperatore Hurico quarto ita cecinit:
785쪽
Hie ibi cautelasiat, ne presbiter aegris,
Aut sanis tribuat laicis des inguine Christi. Nun undi pos et leuiter mi lexque putaret si Eod non Abyeciesit totus Iesius itraque.
Inclinat in eam constitutionem & consuetudinem Lateranensis synodus generalis, quae Eucharistiam ipsam in pilai de iubet in armario reponi. Tum temporis enatas ea
de re controuersias fuisse Alexander Halesius prodit,qui non ita dudum post vixit, de summamTheologicam,Innocenti j quarti iussis consarcinauit:in cuius quarto libro commemorat aliquos Religiosos petita ille sibi dari sub utraque specie sacrame-tum,quasi ambigerent de sanguinis existentia sub pane.Tum vero pio quodam sacerdote cantante Missam,cum faceret fractionem,repente totum concauum pate-- oppletum fuisse sanguine. Ad cuius intuitum cum obstupuissent omnes, rediis. se partes hostiae in integrum, ita ut petitioni illorum de tentationi satisfieret,ne amplius utramque speciem anxius flagitarent. Ad eandem contentionem compesce dam idem Innocentius quartus des niuit, non deci re tantum sanguinis conficere in Monasterio Cisterciensium, ut quilibet Monachus aliquid meri sanguinis biberet. Ac tum sortasse constitut una fuit, ut in Monasteriis solus sacerdos,atque ei ministrantes uterentur utraque specie,& non alij:quod etiam nunc in plerisque obse uatur, sicut in Cluniacensi, de Dionysiano Gallicorum regum ad Lutetiam Parisiorum sepulchro. Ob eas atque alias causas serpebat latius per Ecclesias communio sub una specie,& ea quae sub utraque est,quotidie refrigescebat & imminuebatur: nihilominus durabat in nonnullis Ecclesiis, sicut testatur Sanctus Thomas de si M. ιvis Aquinate.Tandem post Hussitarum sectam in Bohemia propagatam obrepsit P
trus quidam Dresensis,quod est oppidum Misei ,& aggressus Iacobellum Misne-ιν, .. yriis, sem, literarum doctrina & morum praestantia clarum, qui apud Ecclesiam lanctim q. Micliaelis in Praga per id temporis populum praedicando instruebat, mirari se dixit, do istuna de sanctum virum, qui diuina eloquia plebibus exponeret, errorem illum non animaduertisse communionis Eucharistiae, qui iampridem Ecclesiam pessundasset, in qua sub una tantum specie Dominicum corpus ministraretur, cum apud
Ioannem de utraque iubeat Saluator Nisi manducaueritis carnem fili j hominis, &biberitis eius sanguinem,non habebitis vitam in vobis. Commotus his Iacobellus, cum perquisitis vetustis sanctorum doctoru codicibus, Dionysj praesertim & Cy- priani, communionem calicis laudatam inuenisset, publice comonere populu coepi t, ne deinceps communionem calicis, sine qua nemo saluari posset, quoquo pacto negligeret. Huic omnes haeretici consenserui, haud modica gcstientes laetitia, quod articulum reperiissent in Evangelica lege fundatum, per quem vel Romanae sedis ignorantia vel nequitia argui posset. Res est relata ad synodum Constantien- sem, ac postea ad Basiliensem, quae damnarunt eos qui detestarentur de improbarent communionem sub una specie, & tanquam iam inueteratam consuetudinem eo modo communicandi laudant, & iustis de causis commendant. Illos contra
damnant, qui utramque speciem quasi necessariam , aut a Christo praeceptam pollularent. Non tamen utriusque usum prohibuit aut sustulit, cum constet Mao tinum quintum Pontificem postea utramque speciem Romae populo suppeditasse.
Nec ca tot. Testatur enim retierend. P. Henricus Ralty, seti Archiepit copiis Nidrosiensis, seu A M. Martinum Romam reuersum laicis sub utraque specie communicasse. Talem comm--m etiam usitani Basiliensis synodus Bolicinis concedere voluit, modo rectum de Eucharistia profiterciatur fidem. In horum Conciliorum doctrinam de sententiam omnes tandem Ecclcsiae Occidentales Catholicae tacito consensu iuerunt, &
786쪽
DE COMM. SVB ALTERA SPECIE. 3 3
unam speciem sunt amplexae, seque ab utraque tanquam minime necessaria,aut per Christum imperata,pia reuerentia,ac metu violandi lacrosanctum sacramentia continuerunt In hac iustoriarum successione,taquam in speculo,intueri licet unam spe ciem veriatam in usu, sicut utramq;,ac prostremd illam praelatam propter causas, de quibus copiosius dicemus No desunt quoque multς coiecturae, quibus facile possumus colligere unicam illam speciem ab ipiis Apostolis in Ecclesia nisse celebrio- κῶ rem S frequentiorem. Certum est tempore Apostolorum, & eorum successorum, eam hominum multitudinem saepe conuenisse ad frangendum panem, & commu- ,quovis innicandum, quq inulta milia excederet. Etiamsii quisque pauxillum vini ebibisset, ni- rihilominus multis cantharis & amphoris, aut etia plenis cuppis consecratis fuisset o- ibasere. - si pus. Lutetit certe in quibusdam parochiis communicant ad quindecim, aut viginti mmilia hominum, tametsi plerique nec vinum degustent, & alij tantum pitissent: attamen ad duo aut tria vini non sacrati dolia nonnumquam exhauriuntur. Non estu-gissent profecto primi Christiani ebrietatis & Bacchanalium in suis Coenis&cceti bus suspicionem,& Gentilium obtrectationem,qui ad vocem humant carnis Chimsti, quam Christiani se edere profitebantur,Thyest aes epulas & Cyclopicas improperabant. Praeterea quamuis Tertullianus scribat Christianos anxie pastos quic- nrita. n. . quam de suo calice aut pane in terram decuti, ubi usum utriusque speciei compi ititur, sepius tamen alij tantum panis meminerunt, Vt Origenes&Augustinus. originis,m. ιQuinetiam Pius Papa, a Petro decimus, cauit ut si sanguis super terram stilaret, ' ενοδsacerdos quadraginta diebus poeniteret: & si super altare, quatuor diebus: quasi sanguis non contingeretur iam tu malaicis, nec ullum abi pus impenderet irreue- tiar rentiae periculum. Deinde frequenter occurrit mentio reliquiarum panis, quς de communione supercrant, & consumEbantur igne, ut Hysichius tradit, aut ab innocentibus paruulis & ieiunis edebantur, ut Clemens ad Iacobum faciedum iubet,& Concilia decemunt, ac factum Euagrius recitat: aut in sacrario reponebantur: - ῆι. de reliquiis autem vini Dominici mirum agitur silentium. Quod si promiscue sin- s. guli delibassent vinum, sicuti carpebant panem, ex incerta utique delibatione aut 'V silperfuisset vinum sacrum, aut defuisset, praesertim cum non potuerit singulis aequaliter admetiri, sicuti poterat panis ', & cum illud sugerent pro libito per fistulas& canales, aut summis labris de calice epotarent, non accepta certa aliqua mensura. Sin a Presbyteris dixerint Aduersiiij exhaustas vini reliquias, Verendum erat, ne temulenti pret copia reliquiarum redderentur , aut etiam cogerentur essici sacerdotes, quemadmodum Graecis accidere Umbertus contra Nicetam obiicit. Insuper in primitiua quoque Ecclesia sub Sylvestro Damasus narrat patinas, seu patenas, ad triginta libras ponderaste, scyphos ad decem duntaxat: singulos c, R 'f' 'lices ex auro ad unam:atque ita legas saepius panis vasa longe capaciora vini poculis: ut in qualitatem coniicias communicantium sub una specie, & sub utraque,in e dem Ecclesia. Gregorius tertius ad Bonifacium statuit, ne in Missarum solenniis rim. i. Coia. duo vel tres calices in altari ponerentur, quoniam id parum Christi institutioni congrueret, qui de uno & codem calice suos omnes commutucasset. Ex quo datur intelligi, tametsi essent in Ecclesia multi calices, quos Damasus vocat ministeri, les, quibus Diaconi sanguinem ministrabant populo, ex uno tamen & eodem bis, abis transfundebatur ille sangui s. Neque certe unus tantus decenter in altari poni
potuit ad sacrandum, qui pluribus hominum milibus sussiceret: alioqui cassi aut cuppi instar fuisset: neque in eadem Ecclesiet conuocatione publica &solenni iterabatur panis & vini cosecratio sed una & comunis fiebat oblatio atque consecratio. Rr
787쪽
Vasi quidem longe nostris calicibus ampliora per Ecclesias extitisse, & adhuc mstendi concedo, & Pontificales libros cantharorum atque aliorum insignium vastarum meminisse, sed non amplitudinis tantς & capacitatis, ut tot milibus comm nicandis satis estent. Ex aduersariis posteriores cum sentirent se causa cadere, si de usu veteris aut re- ει -- centioris Ecclcsis concertaretur, omitti desiderant facta & historias Patrum, sed eo ' ρ rum scripta & monumenta ac rationes attendi, quibus nedum communionem sub, utraque s pecie de ficto fuisse assuetam, sed etiam de iure praeceptam a Christo con- pr Pe - fimiant. In his numerant Cyprianum , Origenem , Ignatium , Hieronymum, o l. io. is Chrysostomum, Ausustinum, Theophylactum,qui per antithesim & oppositionem legis & Eu selij, in illa prohiberi docent essem sanguinis: in hoc vero conce- ς' - - di iiii etiim mansri:In illa de sacrificiis vini potionem sacerdotibus permitti, non
usu. p Τ. idem populo, in hoc vero communem carnem & poculum omnibus proponi, de communem singulis Coenam & potionem sub conditione a Christo institui & t Conrub. di. Deinde quando in negotio Eucharistiς aliquid aliud quam verba institutionis τἰ,j;,5 1 habent, tentatur, aiunt Cyprianum atque alios grauissimas opponere rationes abita. exemplo magisterio, traditione, praecepto, ac mandato Domini. Adhcc ex Αmbrosio , Chrysostomo, Augustino,Gregorio, atque aliis contendunt impleri figu--; . D. ras veteris Testamenti de Manna & Aqua de petra:de Agno Paschali, ac sanguine, ' eius, in eo quod communiter uniuerso Christi populo mysticus panis edendus,&cb0 .st.bbis. poculum Domini ebibendum raebetur. Denique ad fructum &integritatem sacra-a mi ηι menti a Patribus requiri aiunt sumptionem utriusque partis:quadere proximo ca- , . pite videbitur. Contra in tota antiquitate non extare Patrum sententiam addunt, mi in is I a. quae institutionem calicis non pertinere ad laicos doceat. Omnia argumenta nostra
sal bu bi t.' p assertione unius speciei prorsus ignorati ab antiquitate annectunt, neque antinnsidia. quitias dogma unquam fuisse defensum de dispensanda sola una specie populo: imo puriorem antiquitatem acriter restitisse,& ex verbo Dei usum calicis in legitimo Ecclesit coetu asseruisse, quemadmodum ex Cypriano cognoscitur. Nos autem respondemus: Si patres per illa sua dicta iudicassent utramque speciem a Christo iuberi, nemo eum morem variasset, nec ullus Patrum aliter fieri suis temporibus suisset. Hoc est generale Augustini argumentum, quo dignosci vult quid sit in sacramentis a Christo prcscriptum. Non praecepit Saluator inquit, quo deinceps sem ' ordine sumeretur sacramentum , ut Apostolis, per quos dispositurus erat Ecclesias, seruaret hunc locum. Nam si hoc ille monuisset, ut post cibos alios semper acciperetur, credo quod eum morem nemo variasset. At proculdubio citati P tres, sua aetate non tantum permiserunt Eucharistiam sub una specie dari, sed imsimet in suis Ecclesiis administrarunt, ut de Cypriano & Chrysestomo atque liis produximus. Igitur quicquid eorum verba videantur de prccepto sonare, in
terpretatione eget, & debita accommodatione. Praeterea Adue viiij omnes assemiiuntur maximam panem Patrum modum excessisse verbu & factis in exponenda
Coena, & distribuenda ipsa sacrotatista Eucharistia, dum eam non nisi in manus accipientium dederunt, & dum ad eam pueros etiam generalitate praecepti obligari crediderunt, ipsisque impartierunt. Quid mirum si quid etiam humani passi sunt in amplificatione utriusque speciei , quasi sit praecepti quod omnes implicet. Singulis de rebus Religionis nostri; competimus ante natas haereses scripssisse nostros homines liberius,simplicius, & incogitanti ius, qui si ad scribendum post hς-
reses animum appulissent, aliter de ii silem de cautius & circumspectius fuissent i cuti. Propterea sere omnes haeretici antecestarum Porum studuerunt abuti patrocinio
788쪽
DE COMM. SUB ALTERA SPECIE. - 37
cinio& praesidio. Arriani nitebantur Dionyso Corinthio atque aliis, Pelagiani,
Nestoriani, Eutychiani Patrum emendicatis sentcntiis non carinant. Notu est quomodo ante clara obscurae tunc quaestionis de baptismo decisione errauerit Cyprianus. Notum quo modo ante ortum Pelagium Augustinus transilierit limites in extollendo cotta Manichaeos libero arbitrio, quod postea Pelagiani compulerunt de primere. Ideo inquit didicinius singulas haereses intulisse Ecclesiae proprias quae stiones contra quas diligetius defenderetur scriptura diuina quam si nulla talis ne-
cellitas cogeret. Itaque non debet veritati aut nobis praeiudicare ullus s criptor, qui de infantum , aut utriusque speciei, aut alterius modi communione docuerit, antequam istae quaestiones exactius discuterentur, Z antequam clarc expenderetur dictum Christi, Hoc facite in meam commemorationem , non simpliciter cadere sub praeceptu in de vi l, nisi adhibita conditione , Quoties manducabitis: de, Hoc facite quotiescunque:&, Quoties bibetis, hoc facite in meam commemorationem Nec vero ita loquimur, quasi legamus vllum veterii asseueram apertὸ utramque specie de necessitate praecepti singulis iniungi. Nos unius Cypriani rationibus premunt,quibus generaliter concludit,propter nullam humanam de nouellam institu tionem a praeceptis & mandatis Christi esse dccc ludum. neque allicr c se celebranda sacramenta, quam Christus in ipsorum institutione fecerit de praeceperit. Cyprianus contra Aquarios agit,qui aquam facrabant de ministrabant, secus
quam Cluillus facto & verbo iussisset. Vtrumque perpetuo coniungit Cyprianus, Factum,& praeceptum Christi: quandoquidem factum solum Christi legem non constituit:alibqui ne latum quidem unguem ab ipso in adiministratione sacramentorum,& obseruatione omnium circumstantiarum liceret recedere: scd spectanduest,quid de ficto suo praecipiat. Praecepit autem in Euelivi iliae celebratione consecrare panem dc vina aqua mixtu,offerre Deo,ca sumere,atque aliis eade distribuero, de non aquam puram,aut alia: Praeceptum vero illud non esse absolutu pcr Paulum Christus declarauit, sed hypotheticum de conditionatum,ut intelligatur,Quando hoc facietis,hoc ita facite, id est, quando consecrabitis, hoc consecrate: quado offe-rctis,hoc offerte:quando hoc manducabitis, hoc manducate: luando,sive quoties .cunque bibetis,hoc bibetis in meam comemorationem vinii aqua mixtu, SI Iu sanguine consecratum,deno actuam consecrata: quasi parte Coenae institutae. Quisquis
aliter agit, Christi verbii praeuaricatur, non tantum factummon iniungit intcrea sumi utramque speciem absolute inquam de simpliciter,sed modii praefigit, iubet,atquc imperat utriusque sumendae,quotienscunque suinctur. Nam ultis no est de subsantia lacranactorum qi iam Christus tradebat,&praecipiebat obseruari, sicut elus veterum sacrificiorum non erat proprie de natura sacrificij, sed erat accestarium, da modus ci designabatur, quoties fieret.Sic in sacramento matrinioni j nefas est aliter . versari quam Christus instituit de praecepit: nor propterea lauacia matrimoni j vsus singulis demandatur, sed quoties matrimonium erit contrahendum, modus & r tio definitur a Christo. Multo vero minus alij Patres sub necessitatem praecepti redigunt usum utriusque partis. Recte sentiunt a Chrillo communem mensam instrui; de apponi sacerdotibus de laiciis, neque ullos ipsius praecepto ab ipsa arceri, quod totum admittimus : sed negamus vllo praecepto eiusdem ad communes il-Jas cpulas utriusque speciei singulos compelli, aut non posscarceri, seu prohibe-Ii per eos, quibus committitur Ecclesia , de sacramentorum dispensatio. Sic in Genesi dicitur Deus instituisse , de hominibus contulisse pisces maris, omnia pecora , de bestias in cibum d dimentum, quasi olera virentia : ea tamen donatione non prohibentur superiores disciplinae causa subditis quo rvdesti ciborum
789쪽
esum interdicere , sicut Deus ipse in lege cibos quosdam vetuit, &ieiunia in lege
constituit, & idem decernendi Apostolis potestatem fecit. Porro quotquot opponunt legi Euangelium, in eo quod sanguine vesci concedat, aut iubeat, spectant expresse non verba Coen neque ipsas species,sed spiritalem manducationem, aut realem, sine distinctione specierum,cum re vera sanguis sub alterutra sumatur, adcumque finem allegant Claristi verbum, Nisi manducaucritis carnem iiiij hominis, & biberitis eius sanguinem,non habebitis vitam in vobis. Non insciamur loco Mannae&aquae de petra surrogari a Christo panem & vinum sacrum: Sed negamus consequi obligationem ad utrumque:quia nec ad utramque figuram obligabantur, sed volentibus permittebantur illaemec si fuissent aliquo praecepto praeter institu-
tionem & donationem iussae, ideo etiam species panis & vini censerentur necessariae, nisi praeter institutionem accederet etiam singulare mandaturi in . Sed nec Apostolus assolute dicit,omnes Iudaeos,qui Manna Escam spiritalem manducauerunt, .uis. er potum spiritalem bibisse, quandocunque edebant Manna. Quinimo inuenimus 'δὴ μ' eos, & antequam aquam de petra biberunt, & postquam ea uti deserunt, Manna
edisse. Manna enim prius demissum cado fuit, quam aqua elicita, &Manna pasti sunt, donec transirent Iordanem, non autem aqua illa: si quidem post istam oblatam biberant aliam de puteis in deserto. Aeque ergo in figuris colligemus, non esse praeceptum utramque speciem simul capere, sicut ipsi colligunt nos ad utramque teneri. Augustinus, Ambrosus, &alij,ubi comparant figuras illas cum carne & sanguine, ipsi met admonent expressis verbis, a nobis figuras illas adimpleri, non tantum in sacramento, sed in spiritali manducatione, ut itanos omnes cum illis eandem escam spiritalem sumamus. De sanguine Agni, quod citant ex Gregorio, aduersatur ipsis: si quidem sanguis Agni non potabatur, nec
in Cinna Agni quicquam de potu a Mose praecipitur, nec Gregorius potu speciei illiniri postes animae, sed haustu cordis scribit: ita ut de spiritali potione expresse
AN SIT NECESSARIA COMMVNIO SUB VTRAE
questerier de causis necessitatis,quas Aduersam proponunt.
ECEs s IT As ambigua vox est,& inter nos & Aduersarios controuersa. Nam hi necessitatem triplicem constituunt, Absolutam de simplici cervi quo in sensti cocedunt utramque speciem minime necessariam esse ad salutem: quandoquidem infantes in Christum ba- ptisati,consequuntur salutem, etiamsi morte non modo sine utriustae, sed etiam ullius speciei usu extinguantur. Adultis etiam non est fraudi, si decedunt de vita, priusquam hoc sacramento vesci detur. Deinde necessitatis podiis tribuunt grauibus causis,quibus non sit in homine situm remedium afferre: ut si abstemius vini gustum,aut aegrotus panis esum non perserat, si in regione dest omnis Vini copia,aut comparari non pollit. In his etiam numerat eos, qui inter Catholicos coguntur Eucharistiam sumere,cum aliunde petere tuto non liccat.Tales excusanta necessitate utriusque speciei,sicut a circucisione in deserto excusauit Israclitas loci incommoditas,& Dauidi penuria pane illicitu indulsit. Nos ultra progredimur. Nam etiam extra rationes,quae pondus necessitatis habet,legimus Romae continetes proptzr datam operam uberis ab ingressu Ecclesiaru donat,aut nauigaturos,aut in ilitudine degentes,accepisse alteram partem tantum sacramenti sine causis,quae
790쪽
Is pondus iustae neces litatis merito sibi vendicet. Extra illas causas, quas eximunt Adue sari j , necessitatem iuris diuini & prccepti statuunt, quo utramoue speciem adeo necessiari ὀ cxigunt, ut magis ex eorum opinione Christianus siluti sui consulat, si nullam quam si alteram tantum partem sumpserit. Cum co nccessitatis non nos adigat ipsa institutio, & Christi in scripturis expressa praeceptio, sicut probaui
mus , percontamur unde oriatur tanta necessitas. Aut enim fit ex natura rei, quae piatriis 12
capi debet, quasi non una parte aut specie contineatur, aut ex Eucharistit fine de fructu, aut cx perfectione & ratione sacramenti, quς partem utramque ad sui complementum requirat. Tria ista simul urgent Aduehatij: sed scotium contempletamur Nostri afferunt totum Christum Deum & hominem sub qualibet particula &Euehatistit specie haberi & percipi, idque fieri per concomitantiam naturarum in Christo, neque sanguinem a carne ita distrahi, ut haec in pane capiatur sola, ille vero solus in poculo. Manichaei, aut etiam longe antea Valentiniani, in ea fueruntii resi, ut caro exanguis proponeretur sub pane,& sanguis a Venis,&a reliqua, Ila bis εοια. quae secundum hominem eis substantia, seiumnus teneretur in poculo. Nestorius quoque eadem opinione laborauit. Alios quoque notat petrus Comestor in Eo pes .e, ιν desaltica sua historia, ubi ait intinctam iam non dati Eucharistiam pro heresi tollenda , qu et dogmati sabat totum Christum esse sub utraque specie simul, &sub
neutra tantum forma. Ex Aduersariis plures haeresim illam tuentur, & concomi tantiam subsannant, ut utramque partem sacramenti quoquomodo persuadeant esse necet sinam. At Catholici Patres primum illam concomitantiam probauerunt ex figura Eucharistit in Manna, de A qua de petra. Eadem ratio est in corpore Domini, ait Hilarius Papa, quq in Manna, quod in eius figura praecessit, de quo
dicitur, Qui plus collegerat; non habuit amplius, neque qui minus parauerat, ha -imia, buit minus. Non enim est quantitas visibilis in hoc sistimanda mysterio, sed vinus se M. . νι, sacramenti spiritalis. Manna omnis cibi delectamentum afferebat, ne quid defville negemus. Et petra spiritalis, de qua bibebant, erat Christus, non sanguinis eius portiuncula. Propterea scribit Philo , Ipsum Manna Dauid quandoque petramia vocat, ut in eodem cibum S potum accipiamum. Deinde Chrillus homo iam non moritur , mors illi ultra non dominabitur: sanguis vero vehiculum vitet atque animae exhauriri a venis , S: a reliqua corporis lubstantia separari nequit, quin mors consequatur. Ad haec multa sunt in ipsa Eucharistiae inititutione , quae nos
de concomitantia admoneant, Hoc est corpus meum, Hoc facite in meam comme- C inuata
morationem , Monem Domini annuntiabitis, Hoc est corpus quod pro vobis M inst datur, Hic est sanguis qui pro vobis funditur.Ex eo enim quod meum dixit,diiudi 'cari debet esse corpus Domini, & vitio indivisi agnosci & credi. Aliud etiam signatur, cum dicitur, Hoc corpus pro vobis traditur, Hic Languis pro vobis funditur: dc aliud, si profertur, Hoc corpus est iam mortuum, & sanguis eRuxit. In priori enim significatur corpuς adhuc vivum , sed moriturum, & sanguis adhuc intra
venas i. clusus : In posteriori autem monstratur cortus exangue , & cruor avi- uente abstractus. Deinde in sumptione panus non tantum nos oportet esse mem rcis corporis Domini, sed mortis Domini. Est autem proprie praeteritorum com memoratio , ut mortem quidem olim extitisse profiteamur , sed iam non m ri corpus ex infirmitate , sed regnare ex gloria contestemur. Hoc est enim Annuntiare mortem Domini, donec veniat, & commemorare proprie. Ideo compas , quod sumimus in pane,non significat corpus, quod modo sit mortuum, sed quod olim fuit,& quod reuixit in gloria:propterea nec ex ue est,nec morti obnoxium, quia filii resurrectionis ultra moti non poterunt Poculum item non significat