장음표시 사용
81쪽
potest cadere, ut pro nobis detur, siue frangatur. Nobis sane dari frangi apte dicitur,sed pro nobis, & in remissionem pcccatorum , minim). Qua de causa Catholicorum praestat siles ta sententia, qui credunt in Coena, non tantum nobis, sed etiam OG id est, pro nobis a c pro peccatis nostris,Christi corpus fiagi &dispensari: itaque conatum Apostolum uno verbo significare accuratius, ut Luca dictum Quod pro vobis datur,explicaret, no ad solum crucis patibulum attinere, sed etiam ad Coenae mysterium: ut inde etiam tum apud Corinthios exortos sacramentarios p ungeret quam Lucas acrius, qui percipi sub pane non credebant, aut con animaduertebant Christi corpus, sed ab Euangelistis nominatum corpus apane seiungebant, ut nostro tempore iaciunt aduersari j, quos ut Apostolus vehementius reuincat, etiam sub pane,& mediante stactione panis,corpus ab Euan listis descriptum suo modo frangi: & realiter sub pane percipi asseuerat. Iam constat ex diistis,Frangi,ad corpus in crucc,rcserri non sol se. In Cinna vero, quoniam in uno & codem sacramento panis species,& corpus Christi,quasi conflantur,sue coagmentantur,vix na quaedam copulatio sat, & quas coadunatio ex specie panis& corporis Christi praesentia, ita ut ab Apostolo & antiquis Patribus, quod uni,
quadiu cst in composito, congruit,affirmetur saltem aliquatenus de altero, ad demonstrandam utriusque conitinctionem: nccnon etiam, ut probetur Christi coriapus re vcra existere cum speciebus: Ita dicitur ab Apostolo, Panis quem fiagimus, communicatio corporis Christi est, ut unum quali Praedicetur in suis proprietatibus de altero. Ita dicitur ab eodcm, corpus Christa frangi & secari in frusta. Iti a Luca dicitur, poculum pro nobis cismdiuta a Patribus, corpus Christi dentibus atteri: cum iamcn hae sint specierum proprietates, quas ad corpus Christi transserimus,ad obsignandam illarum cum corporis Christi praetentia in codem sacramento consociationem.Non potuit itaque D. Paulus melius insculpcre corporis Christi naturalis existentiam & praesentiam,quam ipsum assciendo i roprietatibus panis, qualis est stactio,&interea ipsi retinendo propriciates sitas, nempe, quod datur moni & manducationi pro nobis ac pro peccatis nostri suae ex solius panis proprietatibus quisquain deneget sub pane ipsum corpus Christinaturale, quod pro
nobis datur, consistere. Inde resellitur bellissima Theodori Beetae verborum Domini interpretatio,qua, Hoc est corpus incit quod pro Vobiis datur,vertit, in syia i bolum corporis,quod quidem corpus inquit pro vobis datur. Atqui veris limum
Christi corpus, non tantum datum scribit Paulus pro nobis in mortem, sed fiat gi : quod ei in morte non accidit, cum κλοῦ .st proprietas panis,& non corporis:& quamuis symbolum corporiis stangi videatur, non tamen pro nobis, sine in re- mulioncm peccatorum nostrorum, stangi potest, ut nec vinum, siue sy mbolum sanguinis, effundi, cum ea sit praerogatiua corporis & ian mis dominici. Quamobrem verba Christi stare nequeunt pro corporis symbolo fracto pro nobis, nec pro symbolo corporis stacti pro nobis ' uoniam,inquam,fractio corpori in se co- petere nequit,nec ista particula, Pro nobis, pani, aut symbolo corporis conuenire: sed recte cogruunt omnia, si hoc esse corpus Christi dixerimiis, quod in Coma pro nobis sub speciebus panis fragitur. Obiter admoneo hic etiam fundari sacrificium corporis & sanguinis Domini in ipsa Eucharistia, cum dicatur corpus in ipsa dari, fragi & exhiberi pro nobiis, & poculii sanguinis effundi pro nobis. Sed ulterius ista alias. Porro recit..ta institutione Eucharistiae, Diuus Paulus ex ipsa, tanqtiam ex quodam irrefragabili principio, limo conclusionem ponit: Itaquc quicunque manducauerit panem hunc,& biberit calicem Domini indigne, reus crit corporisci sanguinis Domini. Certe per , Itaque, aliquid ex praecedentibus inferre molitur
82쪽
int edit. Quomodo vero contra naturi & suum more, si figuris de tropis scatet institutio, ex figurato sermone, luem antea proprio sen: in non reddiderit, aliud probabiti Ratio praeterea postula ut in eodem significatu dictiones perieuerent, iij talaciam prae se serat cosecutio, si aliter in antecedente, nulla praemissa distinctione, M liter in cosequente, voces sonent.Necelse est igitur corpus Albuli itione eiusdem signi ficatioriis deputare, citius est in hac illatione, Rcus erit corporis de sanguinis Do mini. Sed hoc posteriore omnes fere aduersarij cum antiquis patribus concedunt cornus Christi naturale & substantiale designari,cum pertinere S referri alutcontumeliam sacramenti & signi quod indigne cditur, in ipsum corpus verum &sanguinem icut in Imperatorem ipsum redundat,si purpura conspuitur, siue contaminatur. Eo recidunt Caluinis hae, cu in rcos corporis de sanguiniis vcri peragunt, qui indigne communicat, eo quod oblatum sibi corpus & sanguinem verum sita indignitate rem uant,& contumelia assiciam Petrus Martyr, omnium qui unquam vixerunt, Eucliaristiae icterrimus hostis, in ista illatione corpus in sua proprietate
relinquit, & ab indignis sumi assentitur, sed indignorum genus multiplex constituit.Coguntur igitur omnes isti etiam in sermone Christi corpus appcllatum, pro naturali S: substantiali positum fiteri,ne per eos Apostolus sbi his ana a at, qui intra paucas lineas, & in codcin argumcnto sine distinctione corpus Christi, sophi
starum more,in varios significatus distraxerat. Hoc constituto, consideradum duo ab Apostolo contra aduersarios concludi. Manducationem nimirum solummodb 'e, φ. spiritalem,per sdem in sumptione Coenae dominicae fieri siegat,& realem mandu- io puram cationem ac praesentiam corporis & sanguinis Domini subii cciebus panis & vini asserit. Nam si latum spiritaliter in Coena ederetur scr fide, nec probatione animi, nec diiudicatione,nec indigna manducationem, nec ex ea reatu,nec damnatione,
nec teporale supplicium Paulus in medium produceret: nam probatio, si rite fiat, spiritalem illa manducationem importat liquide nemo se satis probauerit,nisi fide Christu amplectatur, S: animo quantum potest repurgat , in ipsum seratur, quod prorsus est spiritaliter edere. Sed Apostolus in illa probatione non consisti verum cana laquam praeparationem & dispositione ad alium essem, que in Coena Christus
instituerit,rcquirit. Aliam ergo expressiorem & veriorem maaucationem corporis
dominici Apostolus tradit in Coena fieri, quam spiritale duntaxat. Breuiter realis &extema sumptio carnis Christi, ut prosit , nos lutat probatione fidei & animi antecedente, spiritalis vero minime, imo est ipsam etprobatio fidei & animi, neque prς- .cedetem exigit. Ex Paulo itaque insertur, realem & substantiale perceptione carnis Chi illi in Coena decreta esse, n5 autem pure spiritalem. Praeterea cum spiritalis ma-
ducatio no istet sine fide Christi, tua apprehendatur cu meritis S donis suis,quid in tali esse opus fuerit diiudicatione cum posita tali fide,edi temere & inci siderate nos ossi caro Christi nam fides ea spectat, apprehedit,& iudicat qualis sit:alioqui non dicemurca spiritaliter edere. At Paulus in Cinna ita comedi corpus Christi censet, ut in tali esse ne cogitetur quidem esse corpus Chrilli. Alius ergo si esus in Cinna, quam simpliciter spiritalis, oportet. Q iae insuper inuenietur indigna maducatio inctu spiritali λ& quis reatus corporis & sanguinis Dominit Ubi enim fides Christum amplia litur de reueretur, quae indi nitas, luc culpa interuenire potesti Quod si s-des defuerit, aut non obierit vices suas, iam non spiritaliter Christus editur, & ita non indigna est manducatio, sed nulla. At Apostolus aliquam fieri maducationem
indignam corporis dominici ostendit, cuius causa indigne cdentes, reatum incurrunt corporis di sanguinis Domini. Cogimur igitur aliam perceptionem in Coenat oscere quam spii iralem, quae tantum digne fit alit omnino nulla est. Aduersarii
83쪽
destituti iustis Latebris & effugiis, sese proripiunt quo possint. Alij reatum corporis contrahi aiunt ex violatione signi,&indigna susceptione eius, quasi redundet in ipsum corpus Christi quia peccetur in D cum,aut alium, dupliciter, absolute de re cis . . latiue, Qui maledicit principi,aut manus insert, ipsum ostcnuit in se directe: qui vcstem aut imaginem ciu, conspurcat, relative. Caluinus cum suis sispe in omissione citi pam costituit,quae sibi oblatum velum Christi corpus non excipit fide, sicurei r ti cicbercto lis ac sero omnes, indignorum multiplex genus faciunt, quoium nonnulli omnino fide careant,& hos nullo modo pallicipes seri corporis Domini iu-δει. g. mc - dicant: nonnulli verὰ sde quidem piaediti sunt, eamque assentiat ad Coena,sed non f tantani,inec cum tanta pietate & puritate atque reuerentia coniunctam,quanta d
siderat dignitas corporis Domini: & istos credunt ex Paulo percipere carnem D mini spiritaliter per fidem, sed indigne,propter non satis iustam praeparationem ad tantae rei perceptionem. Ob id tales in ultionem indignitatis, temporariis poenis ai. a. ita, Deo assiani, non auic in sempiternis,cum sint in fide Christi. Alij opinantur non de k indignis hominibus & personis ab Apostolo aghsed de indigna accessone ad Cce- - . '' i iam & manducatione quae piis de fidelibus atque impiis de infidelibus sit communis : quoniam non scribat Apostolus, Quicunque indignus manducauerit panem
hunc,& biberit calice, sed, Quiciique indigne sue α, ξα ι, manducauerit pane huc:& quoniam Corinthi j non omnes erant indigni, omnes tamen dicuntur indigne maducasse, cum unusquisque ta bonus quam malus sua coena praestimeret ad manducandu . Ideo putant de maducatione sacramentali, siue signi,tatum loqui, no at rem corporis in veritate:& propterea Apostolii nominatim dixiste, Qui manduco uerit panem hunc, & biberit calicem Domini,cumque teporaria syccitas duntaxat
cominari cxistimatit.Vt ordine quatuor istas opiniones alienas cstea D. Paulo profici --i bcinus,ipse quinque nobis planissima arguincia suppeditat,quibus primam prosi-genaus, ac minime intcrpretemur de manducatione signi,& inflicta sipno iniuria, quod ille scripsit de maducatione corporis, S illata ei columelia. Ex comitatis corporis & signi proprietatibus iam liquet, nusquam ab ipso separari signit a corpore, nec cotra, quoties de Eucharistia dilleritur. Deinde probatio,& sui exploratio, qua
ita diligente exigit ante es iam, id confirmat.Tcrtib coparat reatum ex indigno inu, cum Iudaeis qui Christum cruci aflixerunt. Quarto in eo tantum crimen collocat,
quod cibus qui editur,non diiudicetur esse corpus Domini. Postremo iudicium d condemnatione acciri & acquiri ex defectione dii ii dicationis & indigni estis concludit.Principio igitur si nihil aliud quam corporis & sanguinis symbolii 'propon rct Paulus ad edendum, no tam anxie de praeparatione animi verba fecisset:& in s- milibus symbolis scriptura eandem praescriberet probatione & dispositione. Amplificantur autem ab aduersariis, tanqua aeque efficacia signa corporis & sanguinis Domini, quam est ipsa iuxta illos Eucharistia, agnus Paschalis, Panes propositionis,
Manna,& potus aquae de petra.Sit ita,ut externa quaedam mundities de ceremonia
singularis posceretur ad dignam quorundam ex ipsis manducationem, ut ad agni Paschalis,& panis propositionis clum: sed ne illa quidem dcsiderabatur ad Manna:
Gapicndam escam,& potum aque de petra, quae etiam iumentis profluebat. Multo vero minus ad ilignam horum sumptionem habcbatur necessaria propriae conscientiae examinatio, fidei impetus in Christum, & persecta atque interna mentis sinceritas Nihil enim de his scriptura praecipit:& quoties bibistent aut comedissici Israelitae in deserto, tantam oportui ilici eos adhibere probationcm, meditationcm d praeparationem, quanta nobis est ad Eucharistiam digne percipienda, cum non uter tur alio cibo quam Manna, nec alio potu per aliquod tempus quam aqua
84쪽
aqua de petra.Nec paruulis rite baptismus irrogaretur, sicuti nec Eucharistia, cum
examinatio su quam infantes nequeunt P stare, tam ante illum, quam ante hanc
necessaria sit, si nihil haec prae baptis imo de corpore & sanguine Domini plus contineat. Praeterea sit ita, ut aliqua culpa teneretur qtiis quis prophanus, aut indignus ad sacra illa signa temere accessisset, tamen nemo unquam dixit, immeditat.i Maia nae manducatione, aut panum propositionis, corpus Christi violari, aut interfecti Christi crimen cum Iudaeis admitti, di damnationem certissimam inde sequi Sit ita, ut qui purpuram Regis aut imaginem indigne attigerit, siue attrectarit, reus alicuius culpae agatur, quae reseratur in Regem,non tamen ei fuerit aequandus, qui in ipsi ini Regem violentas manus iniecerit,au t alioqui maiestatem iptaminet laeserit, nec parem meretur cum illo poenam. Non enim aequalia & raria sunt peccata,quae relative committuntur in Deum,aut alium,& quς proxime cotra ipsos per
petrantur, nec etiam paria ipsis debentur supplicia. An si Iudaei nudam figuram ac
signum corporis Domini in crucem sustulissent, tot poenarum agerentur rei, quot nunc aguntur,ex eo quod verum ac substantiale Christi corpus indignis modis excruciarunt 3 An Sacramentari j ipsi tam reos se fatebutur corporis Domini de Sanctorum , ex eo quod crucem Christi, & aquam sacro usui baptismi deputatam, &ob id definitionem sacramenti, siue lacri signi, quae a Caluinistis traditur, retinentem,& quod alia ficramenta impie M turrit cr i darint: quodque imagines atque sanctorum signa confregerint:quam si Christi corpus de sanguinem ac stactos ipsos manibus luis discemerent,& pedibus conculcarent: quia,ut ipsis placet, illata imagini iniuria, tam resectitur in Imperatorem &prototypum,quam si fieret eide 3 Hoc loco sane plus deserui imaginibus aduersatij,quam nos ipsi, cum interca illam sint improbissimi estinctores & hostes. Nos aute non dicimus vacare omni culta, neque cxtra Omne periculum damnationis Ponimus eum, qui aliquod Christi lacramentum scelere insigni polluerit,aut non satis decenter susceperit: no tamen
possiimus huius peccatum statim morti aeternae obnoxium pronuntiare, nec illorupeccato aut damnationi aequare qui Christum vitae & sacramentorum authorem nefarie trucidarint,aut contumeli atque irreueretia affecerint.Ista duo cum penitus imputet Apostolus indigne vescetibus Eucharistia, eam distinguit apertissime a puris signis & symbolis corporis & sanguinis Domini. Ac ne litigadi ansam dedisse videretur,quia nominari t pane & calicem, omne dubitationem tollit, quado exprimit peccari in eo,s aliud esse putetur aut credatur, quam ipsum corpuS Domini, ne quis intra signit huius coloris cosistat:& se intelligere de verissimo Christi corpore postea confirmat ab eflectu,cum subiungit, iudiciu comedi ex indignacius manducatione, sicuti vita ex eius de pio & puro esti: quoniam eadem res,Christus ipse,& corpus eius,aliis cedunt in vitam,aliis in mortem,aliis in ruinam, aliis in res arrectionem propter imparem manducantium dispositionem. Sicuti ergo non signum carnis & sanguinis, sed caro ipsa & sanguis conserunt vitam,ita no signumisium indigne sumptum parit mortem, sed caro ipsa & sanguis. Hoc vcteres omnes Christiani multis similitudinibus illustrarunt, & eam esse mentem Apostoli se lateque disputarunt: sed haec omnia suo loco narrabuntur. Si Apostolum itaque interrogus, quid sit in causa,cur indigni edendo panem, & potando vinum Eucharistiae,in reatum corporis & sanguinis Domini incidant, ac iudicium sibi asciscant unum respondet,& in uno conquiescit: Quia,inquit, quod editur & potatur, non aestimatur tanti, quanti faciendum est corpus Domini, neque ipsum, ut corpus Domini, ab aliis communibus cibis discernitur. Nam 2 κρινM , quo utitur Apostolus,est ex collatione duarum rerum unam ab alia secernere, & unam alteri
85쪽
pneserre ex perspecta eius qualitate aut substantia. Sic Paulus hominem supra alios r. iaciri insolescentcna Alrimit, atque in ordinem cogit, ιαι ρ , id est, uis te disce nitiquis te eximit ex promiscua multitudine, & quasi conspicuum illusi riori loco ponit Sic Lucas in Actis Apostolicis scripsit, Nihil discrevia inter nos dic illos. Pa nis igitur in E iu loristia ita discerni,distingui,S anteferri omni pani debet ut credatur & iudicetur verum Christi corpus esse. Antequam certe discernatur panis hic esse corpus Domini,oportet ut vere sit ita: aloqui falso discerneretur. Quam ob rem antequam conicitatur, credi dcbet panis esse corpus Domini: neque per fidem redditur praesens hoc corpus, neque solummodis fide comeditui sed quia pini; qui maducatur ex verbo Christi ci sectum est corpus citis, antequam sumatur, siue fides accedat, siue desit: ideo secernendus est tanquam corpus Domini ab omni alio cibo. Potuit vero Apostolus tam facile dicere, Non diiudicans esse mysterium seu sacramentum corporis Domini, atquc dixit, Corpus Domini, sit tantum haberi pro sacramento & symbolo corporis voluisset: scd omne reprehendit iudiciuna,& omnem damnat opinionem,quae omnino aliud ,aut aliquid minus es. s. exul unal,quam corpus Domini naturale, quod non tantum ab omni pane comuni, sed ab omni re quae cditur, scgrcgandum est, ctiamsi res illa esset eiusdem corporis signum,ut erat Manna. Etenim tantum duo statuit Apostolus, de quibus sit faciendus delectias, Corpus Christi,&, omne aliud a corpore Christi. Quicquid crediderimus ineste sacramento,quod edamus,si corpus Christi excluserimus, aut indigne ipsum manducauerimus, damnamur,& manet nos aeternum supplicium. Brcuiter quaeritur, unde nascatur proprie indignitas illa. Certe ait , ex manducatione panis , de vini potu , in quibus non diiudicetur quid edatur Δ bibatur, siue quae sit res illa quae edatur Se bibatur. Deinde in eo versatur indignitas, quod adcliam huius panis, & vini potum, non ita reuerenter accedamus, ut accedendum cst ad rem, quae vere ibi est, si quaenam sit illa, bene atque attente diiudicaretur de animaduerteretur. Ne haeream anxius de re illa, corpus cile Domini pronuntiat. Itaque non alibi, quam in panis specie, sumi corpus Domini ostendit. Non enim ait,interea dum capitur panis, corpus ipsum extra panem capi:sed exprimit esse corpus Domini, cuius csus sub specie panis sit eximendus de discernendus ab esu alterius cuiuscunque rei quae extra panem sit. Victus hac perspicuitate textus Caluitius, ctam corpus quod diiudicari Apostolus iubet, non post ct transferre probabiliter in signum de symbolum corporis,coaetiis fuit nouum commentum cxcogitare de oblatione huius veri corporis,quod presentari ait dignis de indignis de coelo extra pancm, interim dum manducatur panis, scd excipi oblatum a dignis tarum per silcm,ab indignis vero respui,quos ita iudicium sibi comparare somniat. Verum Apostolus, quicquid committitur Δ peccatur, ipso clii panis indigno admitti clamat, non corporis separati a pane reicetione aut repulsione, sed indigna
inquam panis & vini perceptione. Probet inquit scipsum homo, & sic de pane illo edat, de de calice bibat. Qui enim manducat de bibit indigne, iudicium sibi
manducat S bibit,non diiudicans corpus Domini. Ne corpus, aut aliud,scorsuma panc lividamus, quod nos con damnet, exacte peccari demonstrat:quia panis non existimetur corpus Domini, sed aliquid aliud ab ipso corpore censeatur. In- Matiba. sit per non gravius peccatur repellendo Claristum, quam intra se indigne recipiendo , imo multo minus. Centurio certe non offendit,renuendo Cluilium sese osse- Maiivei.io. rentem , ex eo quod agnosccret indignitatem sitam. Contia vero quisquis admissium hospitem Christum indigne exceperit multatur,& dignus sensetur, in quem excutiatur pedum puluis. Qua de causa aequius est, ut grauitas peccati statuatur in
86쪽
indigna receptione 5 actione, quam in repulsione aut omissione. Dcinde Caluitanus est author,sacramentum fieri ex pane de corpore Domini seiunctis, quantum coelum a terra, per fidem & intentionem sumentis, non autem verbis Claristi prolatis Non igitur infideli ullo modo offeretur corpus Christi ni t sacram tum Ceenes: quo side qua ericiatur,&corpus osteratur, careat. Praedicant quoque Caluinistae absentia enici praesentia per sdem, &ob id per candem nolbis reddi praesentissimum Christi corpus toto coelo a nobis dissitum. Infideles igitur, cum huius modi destituantur fide, non habebunt quo offeratur illis corpus Christi. Porro Apostolus etiam repellit cos, qui ex duplici gcnere indignorum conantur euadere, atque inficiari ab infidelibus capi cornus &fmguinem Christi. Nain infideles indignorum nomine maximo comprehendit per id quod ait, Non diiudicans esse corpus Domini. Hoc cnun ad eos potissimum pertinet, quia fide imbuti amioscunt quidem & discernunt esse corpus Domini, sed per indiligentiam aut temeritatem, indigne filiuntur ipso. Atque utrumque genus indignorum vore sumentium carnem Domini inter Corinthios extitisse Paulus innuit, cum modo cos t quam incredulos ita increpet, Panis quem frangimus, nonne communicatio comporis Christi ella modo admonea tanquam indifferenter atque imparati irruerent in Coenam Domini,sine praeuia probatione de repurgatione conscientiae. Falsum autem est ab eodem Apostolo tantum minas poenae temporariae indignis quibus cunque intentari.Non enim reos corporis & sanguinis Domini molirentalico supplicio subiicit: nec ciliat est iudicium manducam S bibere, qui corpuς Domini non diiudicant, pro leui damno de cal imitate inrelligit: sed sicuti duo genera indignorum commiscuit, ita duo genera pinnarum interponit. Laudandiam crea sunt in eo aduersari j,quod cum Catholicis hoc loco quaedam esse peccata fateantur, quae plectuntur a Dco, non aeternis tormentis,sed transituris in isto seculo, siue in futuro,ut Apostolus ait a Corinthiis in hac vita illa perserri, ne cogerentur in alio
seculo eadem luere. Denique Apostolus ne quidem subtilitatem illorum intactam praeterit,qui arbitrantur nihil eum de indignis hominibus cogitasse, sed se
iam indignam ii ducatione na, siue a bonis sat,sive a malis, redarguere. Vt enim facra omnia violantur, si aut profanus accedat, aut sacer homo illotis manibus attrectare audeat: ita duobus modis circa carnem de fanguinem indignitas admitti
tur:vno, si peccatis pollutus ad sanctum S: immaculatum cibum proruperit: & albiero, si post peccatorum expiationem,nihilominus infideliter,aut minus prudenter, siue minus pie ac religiose corpus & sanguinem Domini silmpserit & degustarit. Propterea Apostolus contra infideles aut flagitiosos ait, Probet seipsum homo, eo sic de pane illo edat, de de calice bibat: de contra indignam perceptionem subiungit, Qui manducauerit panem hunc, & biberit calicem Domini indigne, reus erit corporis S sanguinis Domini. Quamobrem qui de praeparatione ad Euchari stiam populum commonefacient, de irae duplici meminerint oportet. Reitat locus Apostoli id quem magno studio prouocant Caluinistae, ut nos ab priinstitutione Eucharisti tanquam ab arce, depellant. Sic autem habet: Ut pruden- Τ' tibus loquor :vos ipsi iudicate quae dico. Calix benedictionis quem benedicimus, nonne communicatio cinguinis Christi est,& panis quem fragimus, nonne participatio corporis Domini est 3 Quoniam unus panis, de unum corpus naulti iiimus, Umnes qui de uno pane de de viro c. ilice participamus. Iubet Theodorus Bera, ut D. reli sta institutione Eucharistiae, attente audiamus Apostolum, verborum Christi inici pretem, tanquam plane loquentem, coquis Christi non censeri in pane, sed panis factionem symbolum este participati corporis Christi: ita rem geri in Coe-
87쪽
na vi quando pane vescimur,extra ipsum tamen,comus Christi percipiamus. Nos autem tria mitio respondemus: Non esse aequum ex loco In quo testatur Paulus se obscurius loqui, tanquam prudentibus etiam intelligentibus mysterium Christo nis ut tenebrae ollandratur institutionis verbis, per quae locus hic tenebricosior e
lucidari debet, & non contra, iuxta doctrinam Christi & Apostoli, quam antea
tradidimus. Deinde aduersarios ostendemus, ne quidem dictionum sensum assequi sed variis modis pcrucricre:& tertio,nec in huius textus sciatentia de intellisei Da ipsos conuenire inter se,nec cum veritate. Imprimis ergo audent ipsa verba cor rumpere & citare, ac si Apostolus scriberct, panem cile corporis dominici con municationem , ut cuincant signum cssem nomine signati, de panem appellati nem corporis sortiri. sed Gisitas ilico apparet. Propterea alij cum Bera concedunt, non panem simpliciter legi, neque omnino conuenire Orationem Apostoli cum institutione Christi,sed panem in actione ab Apostolo reponi, id est, in munione, siue distributione,aut perceptione: ac tum quoque mctonymiam redolere Caluitanus in Concordiae Qrmula existimat. Utrique vero aberrant in co, quod panem pro materiali & naturali pronuntiatum a Paulo volunt: quasi nihil immutationis eiacccsserit, antequam dici queat corporis dominici participatio. Atqui tantam intercedere credimus , ut panis esse naturalis desinat, tametsi nomen & aliquam eius proprietatem rct incat, ac proprie panis nomine cibum in Mnere significet, non panin materialis substantiam aut naturam in specie. Ad hoc credendum adducimur ex eodem Apostolo , qui potioncm in genere apponit, & ei interuenire bene- dictionem distinguit, antequam aestimetur esse communicatio sanguinis Christi, nec eam nomine vini in si ccie designat. Deinde audimus eudem Apostolum pro fiteri,Omnes unum corpus sumus,qui de uno pane & de Uno calice participamus:
quod: de materiali pane & calice non datur intesti , cum omnes Christiani de uno S eodem matcriali pane participes nequeant effici: ob idque de uno Christo aecorpore eius intcrpretari cogimur, atque agnoscere talem panem siue cibum in
genere, sub proprietatibus panis materialis in sacramento esse ipsummet Christi corpus' & eius perceptionem esse veri dominici corporis participationem. Dissi-Mi. μ' dent quoque aduersatij in expositione huius locutionis Apostolicae, cum alij sen-PV tiant panis fractionem esse signum participati corporiis, ali) instrumentum,alii tesse seram, obsignationem,& confirmationem corporus, inquam, Darticipatnalij con
g i' uentionis tantum & foederis cum corpore.Pemamus textum istum excutere. Prin-
cipio, corpus Christi hic accipi pro naturali fatentur omnes aduersari j, quorum
nullus negat nos reddi participes veri corporis Christi: sed in modo discrepanti l-
taque consequitur & in ipsa institutione Eucharistiae corpus Christi ab Apostolo
pro naturali ucribim agnosci, cum hic habeatur serino eadem de re, quam deciarauit institutio, ad quam Christianos, ut mysteriorum conscios & peritos remittit,
cum ait Vt prudentibus & intelligentibus loquor. Prosccto si corpus dedanguis ' Domini hic per figuram pro signo corporis & sanguinis capcrentur, in ullillima nasceretur sententia, nempe stactionem panis, qui significat corpus Christi, cste signum eiusdem corporis: quasi nihil aliud diceretur,quam spitum esse signum, &Lacramentum corporis esse sacramentum corporis: quae sane scipsim confutat absurditas,ac proinde in sita naturali proprictate corpus Domini interpretandum docet Videndum praeterca, quid ab Apostolo vocetur communicatio corporis &sineuinis Domini.Nam M. Bistri multiplicem sensum sortitur in scriptura. Aliqua- , i do pro quadam societate, & rei alicuius cum alio comum stultione legitur. Quod st . viduo us linquit D.Ioannes) & audiuimus, ama tiamus vobis, ut & Vos locictu
88쪽
tem habeatis nobiscum, & eo uri siue societas nostra, sit cum patre S: filioetu, Iesu Christo Ad Philippens quoque scribitur, Gratias ago Deo meo in omni memoria vestri, super communicatione vestra in Evangelio Ch risti, a prima die usque nunc. Ab eodem passionum Christi nominatur: qua in significatione Apostolus loquitur, cum nos participes Christi, & daemoniorum vocat quasi sb-cios & eonfoederatos: sed ipse non consistit in eo, sed pergit explicare, quo medio
ineamus illam societatem cum Christo, nempe carnis & languinis perceptione. Ideo alij quaerendi sunt magis proprij significat us, quam solius societ
ii, & scederis. Nam aliquando pro distributione, & impartitione inuenitur. Sic enim vulgo a Paulo, erogatio in pauperta appellatur, quasi quodam societatis iure ipsis deberetur. Probauerunt, inquit, Macedonia & Achaia aliquam Mitimis, est,collationem in pauperes serustos,qui sunt in Hierusalem.Placuit enim eis,& debitores Lint eorum.Nam si debitores eorum facti sunt gentiles,debent δ: in carn, libus ministrare illis.Insuper ut ex parto dantium distributionem proprie denotat, ita ex parte accipientium perceptionem siue participationem dcclarat.
Hoc intextu Apostoli, quem tractamus, i iis, ta re in res, omnibus modis potest per se intelligi, & pro nostra consociatione cum corpore Christi, quam iiii mus per eiusdem corporis dignam sumptionem, & pro traditione siue exhibitione corporis, quae fit per panis & calicis distributioncm, &pro perceptione sue
participatione eiusdem corporis, qua donamur per panis susceptionem. Ludi erus in libello visitationis vertit,Panis quem frangimus,est distributum corpus,seu cor foris distributio. Melanci tho in Responsione ad articulos Uvormati enses de Ratii bonenses, eodem modo transtulit.Caluinus cxponit, 'uod fractio aut suinptio panis,st participatio corporis Christi: ita ut panis non ratione substantiae, sed quatenus distribuitur inserat distributionem,& perceptionem corporis dominici. In- LM. de Comsi per Caluinus pro participatione a b. Apostolo collocari 2 in is fatetutiad quem I ' ' proculdubio signincatum videtur Paulus spectasse, a quo concluditur, Vnus punis & unum corpus multi sumus, omnes qui de uno pane &dcvno calice m Di id est,rarticipamus. Porro tantum abest,ut hic textus aduersu iis suffragetur, quddpotissima eorum capita contra fidem catholicam de Eucharistia confutat & euertarit. Primo asserunt indignos arceri a corporis dominici participatione Deinde putant nos fide tantum delibare corpus illud, eidemque uniri. Tertio, non panis sacramento ,tanquam quodam vasculo, opinantur ad nos deserti & deportari tale corpus, sed aliunde per sdem sumi Postremo sacrificio & oblationi eiusdem sumque corporis, quod si in Eucharistia, mire sunt insciti: cui patrocinatur admodum locus iste Apostoli alias in eum finem repetendus. Ante omnia vero Apostolus demonstrat, se ad indignos Corinthios sermonem habere. Multi enim ex ipsis iam
Christianam fidem professi, Eucharistia vescebantur,nec interea a facrificiis idol rum abhorrebant, quia putabant quiddam esse indisserens, & claudicabant in Clitisti & idolorum cultum, nec pluris aestimabant Eucharistiam quam idolothytui quasi nihil esset illa, quam alimentum panis Deo dicati,& oblati, ut caetera obsoniorum genera, quae ante esum immolabantur idolis. Ad eripiendam ex eorum animis hanc infidelitatem citia pietatem, proponit Apostolus veritatem Eucharistim Calix, inquit, cui benedicimus, nonne participatio sanguinis Christicli: Panis quem frangimus, nonne communicatio corporis Christi est3 Proponit effectum, uoniam unus, & unum corpus multi sumus omnes, qui de viro pane& de uno calice participamus. Videte Israci secundum carnem, nonne qui edunt hostias, participes sunt altaris i Proponit periculum, An aemulamur Dominum
89쪽
Nunquid sortiores illo sumusὶ Ex veritate offendit discrimen inter Eucharistiam, 5: idolothyti mydd Eucharistici panis perceptio,ctiam a Corinthiis indignis de infidelibus,quos alloquebatur, sit corporis dominici sumptio : idolothytum vero nihil sit, sicuti nec idolum, nec quicquam siccum serat, quam habitum quendam de
relationem ad da ni quibus immolatum fuerit. Itaque ex mente Pauli, etiam indigni & infideles, capiendo panem Coenae,percipiunt carnem Domini. suniendo vero idolothytum, nihil sumunt praeter naturalem cibum, &daemoniorum symbolum, suefacium fgmini. Hanc enim statuit disserentiam interutrumque cibum acceptum ab eisdem indignis de intactibus Peccant vero Sacramentaraj, qui
pani Euci aristico non plus rei & si abstantiae alienae tribuunt, quam idolothyto, quod dicitur a Paulo nihil esse: quia non eam stibilantiam, cuius sacrum signum est, habere in se possit, coni nulla sit, ut in se habet Eucliaris ira corporis dominici
substanti cuius causa illam esse ait corporis dominici csimumcationem. Porro ex effectu docet Apostolus, nos no solo spiritali vinculo coadunari cu Christo, sed reali de corporali, S hoc proficisci ex esse panis dominici. Eos enim, inquam, indignos affabatur,qui nihil spiritale propter incredulitate ex Eucharistia reportabant:& tamen unu corpus effici cu Claristo pronuntiat,ex eo quod de Eucharistia sumerent
Cur vero assereret citis de panis cibo omnes conflari in unum corpus,profert: quia
nimirum panis huius fractio sit participatio corporis dominici, ex qua omnes digni & indigni in unum illud coi pus perceptum coalcscerent, sicut Israelitς,inquit,
iacundum carnem cum altari acquirunt consortium per exlcrnarum hostiarum
sum. Alioqui nisi panis eiusnodi, esset corpus Domini, & diceretur, nunquam digni de indigni de uno S codem singulari pane comederet, nec unquam in unum corpus de in v num panem euaderent: imo ne quidem digni ipsi inter sie de uno pane proprie cderent: luandoquidem nec quotquot sunt digni siue indigni possuntvro sacramentali pane est, sed pluribus opus nabent, nec indigni aliunde corpus Christi apprehenderent, quoniam fide destitui intelliguntur. Ideo ex Eucharistia
non magis copularentur in unum corpus, & in unum panem,quam ex quovis alimento promiscuo. Digni vero omnes Christiani non coagmentarentur in vitam
quasi massam ex codem pane sacramentali, cum unus sanis 5 sinsularis sacrame-ti omnibus Christianis dignis, quotquot fuerunt ac suturi si int,satis esse nequeat, nisi sit ipsi inmet corpus Christi, panis verus, omnibus satisfaciens & superabundans. Quod si abeunt in unum corpus & in unum panem per fidem solam mentitur Apostolus, qui fieri id affirmet per esum unius panis, nec ma is id ex Coena obtinerent, quam extra ipsam, quoties fide abundarent. Praeclare igitur ab essectis colligit Apostolus, panis distributionem esse corporis dominici exhibitione. . Neque vero mihi quisquam facessat negotium, si cum Apol solo indignos cum dignis unum coitus cum Christo cisci scribo. Et sciuntur quidem re vera per naturarum contactiim unum corpus cum Christo, sed non spiritaliter neque salubriter, sed ad iudicium & condamnationem, sicuti pari damno dicuntur corpus Domini exciperc. Non ciliciuntur pcrfectum corpus cum Christo sed tantum ex pam te ut capite de Indignis dicemus. Eam obrem. D. Paulus Corinthios admonet, id in transierint per mensa dominicae usum in unum corpus Christi cum aliis, iam . non elle ipsis liberii aut licitum diuertere ad consortium de ad mensari' aemoniorum, aut eos prouocaturos esse Deum ad ultionem. PostremG cum Apostolus nuntiet panis fractionem esse corporis dominici communicationem, non est a duum iudicare ab eo statui, non aliunde quam ex pane corpus illud exhiberi Nam
sparticipatio illa non inesset panis manducationi, sed seiungi posset, male Apostolus
90쪽
stolus ex panis sacri fractione manducatione, re vera participari corpu; collige ret: si quidem mandi &consumi facile pollet p. anis sacramentum sine perceptio ne corporis Christi, si abellet a sacramenti pane. Ineptis lima deinde tota coarguoretur Apostoli connexio & illatio ista,quain expressis literis 3 syllabis ponit, Omnes de uno pane degus lanatis; crgo omnes de uno corpore pa ticipamus, S cum illo copulamur,ut unum corpus ei damus. Etenim facile negabitur ista consecutio, ae dicentur panis & corpus Christi longissime ac toto coelo dissita, neque penetrari ad corpus per panis instrumcntum, sed per fidena ac spiritum: ut fractio panis non sit re vera communicatio corporis Christi, imo nullo modo corpus attingat, aut exhibeat:quae quidem est Sacramentariorum doctrina, & cum Apostoli ve bis ac conclutionibus omnino pugnat. Insuper indignos, ut pr fati sumus niloquitur hoc in textu, qui nihil spiritale referrent cx Eucharistia: ipsis tamen ait panis stactionem esse corporis dominici communicationem seu perceptionem, quam utique oportet externam intelligi,& rescin:quia mali, inquam,& indigni spirit, liter non sumunt, neque edunt. Et certe si non omnes, quotquot pane Eucharisti co fruuntur, serent corporis Christi participes, non panis ipsius estis,ut placet Apostolo, sed fides vel spiritus esset res & instrumentum, quo societas contrahcretur cum corpore Christi naturali: neque fierent omnes unus panis, sed una fides, unus spiritus ,& ex fide & ex spiritu, non autem ex panis manducatione csscerentur unum corpus,sicut alii at Apostolus,S ab exemplo Israelitarum vescentium de exterioribus hostiis probat, quarum esse, non autem fide, participes sebant altaris. Quo etiam exemplo manifeste confirmat, nos referre communicationem corporis dominici ex panis exteriore fracti Onc,sicut Israelite consociationem cum altari inibant ex hostiis externe accellis & manducatis, neque quicquam mutuabantur ex altari,quod prius non inestet hostiis illis,& qiiod non in ipsarum fruitione obtinerent. Quod si tam remotum esset corpus, & communicatio citis, a pane& panis distributione, quam coelum a terra,non probabilius enuntiaretur corpus exhiberi per exhibitionem panis, quam si diceretur coelum in rem praesentem sisti, cum tertit gleba contingitur. Non docent a lucriarij per scripturam certam, Deum pepigille cum hominibus, quod ad panis fractionem, fidei nostrae praesto esset corporis dominici communicatio:& licet id alicunde docerent, non euinc rent tamen id exprimi per illam locutionem, Panis fractio est corporis Domini communicatio. Ilia cnim vi stra & genuina significatione commostrat harum dii rum rerum copulam intimam,& non toto coelo de terra illarum distantiani, quam iactant aduersari J.
MULTIPLEX ADVERSARIORUM, ET IN Ex
ponendu merbis Christi Eserditas, cy' distor ita: atque octoginta amplius interpretationes fatis confirmant eorum proprietatem retinendam esse. C A P. IO.. E X sunt, quae in aduersariis contra proprictatem verborum, qui-l bus Eucharithia instituitur, admiramur de insectamur. Principio . negant, in scripturis spectandam aut exigendam literae propriet tem. Alii censent non magnopere curanda verba illa Coenae con-' cepta. Alij parum referre putant, quo quisque modo illa accipiat aut exponat omnes sere non statim ab aliis mi piorum interpretatione, sed a semetipsis dissident & discordant. Omnes etiam silium sensum & explicationem, non aliunde quam ab ipsis Spiritu sancto acceptam & anatam glorian