장음표시 사용
91쪽
tu cum non sit dissensionis spiritus, sed pacis, & cum plerique ex ipsis se a malo
genio agitari fateantur, aut suerint deprcliensi. Postremo cx ea, quam sibi om nes arrogant,de institutione Eucharistiς commentandi licentia,& a verborum ita turali significatione recedendi audacia, accidit, ut de Cinna Domini iam nulla in ter illos lixa sit sen tetria, nec ulla omnino consistere possit, cum numerus opinio
num in infinitum prope excreucrit.
De primo Caluinus ita dictat. Vetat boni magistri,ut literati appareant,vel tan-
' 37 '' aliteta discedere. Ego contra, ubi scriptura Deum nominat virum bellic iasum, quia sine translatione nimis asperam locutioncm sere video,non dubito sum iaptam cste ab homini biis comparationem. Et sane non alio praetextu molesti
lim fuerunt orthodoxis Patribus Anthropomorphytae, nisi quod vocibus illi; mordicus arreptis, Oculi Dei vident, Ascendit ad eius aures, Manus eius cxtenta, a Terra scabellum pedum eius, clamitabant cripi Deo corpus suum, quod ei scriptura astignat. Hac lege recepta, immanis barbaries totam fidei luce obruet. Quae enim absurditatum monstra fanaticis hominibus elicere non liccbit,si illis permit ni o . . titur singulos apices stabiliendis sitis placitis obiicereὶ Petrus Martyr idem sic sua 'si dct: Peripicuitas verborum non est tantopere obiicienda. Omnes enim sere hae retici collegerunt opiniones exco sensu , quem Verba perspicuὸ pr se serebant. Quare oportet ex aliis scripturarum locis & circunstant iis bene circuspicere, quid 'in eis agatur. Non valct sadiicit Ioannes Matthaeus Sinalcadensisὶ consequentia ae
non sic di etiam esse ad non sic intelligi Nos cotra profitemur rcligionis Cntisti an n. a. ii potissimum fundamentum in plana & simillici Prophetarum atque Apostolorumesis ' . . scriptura versari quae si hominum ingeniis stabiicitur, ut ipsorum iudicio tropix & χ' - 'in figuris insteistatur, protinus ipsa cum tota religione Christiana ad hominum des, derium & arbitrium in fabulas & mendaci atransibrinabituri nec credetur, nec Dgetur,nec praecipietur etiam a Deo quicquam tam neccssarium ad salutem,aut in nifestum, quod nominum subtilitate & troporum arii ficio non cludatur. Sursum ac deorsum serentur omnia, ac permiscebuntur, si nihil certi cx verbis decernitur. Nihil firmum aut imitolabile supererit ad vitandas aut refellendas errorum prinstigias, ad tuendam Euangeli j puritatem,si verbis Spiritus sancti non inhaeremus: si ipsis non tantum vcrba peregrina, scd nostra somnia & placita addimus:vel si noverba, aut syllabas, sed sensum verbis ipsis de syllabis detrahimus. Non immoror recessendis haeresibus, quae inde ortae sunt,cum nullam fere exoriri potuisse videam nisi aliquam scripturam a proprio significatu in alium subtilitate quadam pertraxerit. Anthropomorphytas ipsos oportuit Christi dierum,Spiritus est Deus,& huius generis alia, a suo sensu in alienum conuertere. Oportuit Hymeneum & Philetum multis figuris asiluere, ut pro corporali spiritalem supponerent resurrectioncm. Oportuit Corinthum, Hebionem, lucionem, Ualentinum, Arrium, Origenem,Nestorium , & omnes alias Ecclesiae pestes, infinitis tropis S: fguris sacras literas contaminare & corrumpere. Neque vero tam tenaciter haerendii liter suademus,quin ab ea recedatur aliquando sed hominu inventioni nusquam adeo dcfemri debet, ut suum sensum sacrorum verboru proprietati anteponant. Non satis est humano iudicio concinnam videri explicationem, sed eam diuina niti authoritate decet: quoniam fides & religio nostra non consistit in hominum sapientia, sed ex Dei nostri responsis & traditis oraculis emanat.Scrutemur ergo imprimis institutionem rei de qua quaeritur, aut eas scripturas, quae post institutionem aut promulgationem planius S accuratius eadem de re aefiniantetum sensium literae deserere, qui clarioribus aliis locis improbatur, peccatum non habebitur, maxime si Eccle-
92쪽
Ecclesiae iudicium expectatur: Sed scripturς proprietate,sine exactiori alia scriptura, que de re ipsa ex professo decidat, per siguras & humanas Cogitationec opprim re,vel in subsidium imaginationis lux scripturas alienas a re, dc qua culpittatur, rapere, breuissimum csse compendium credimus ad perdendun Christi Euagelluru, er humanam astutia: quoniam nihil tam certum aut mani liu in eo fuerit, quod uis argutiis non perstringant homines malevoli, & quod non eo quo libuerit detorqueant. Ante omnia cum aduersariis expostulamus,quod a significatione liter , quae Eucharistiae institutionem complectitur,l5gilsis cuSciatur,& ad alias scripturas prouocent, quae no expressioribus verbis sensum designant quc cupiunt,quam institutionis verba illii significant, qui creditus est ab Ecclesia. Profecto nullos textus de Eucharistia enucleatius coscriptos proscrent,quam quos in medium addu- Stati. μοι
ximus,in quibus ne syllaba 'uidem ad litera aperte,ac ne obscure quide, suffragatur opinioni, quae corpus Claristi verum a pane Eucharistiae ablegat. De s. cap. Io- μὴ, annis,ad quod confugiunt,scorsum agemus,ad quod recurrere cotra institutionis verba est, lumen soli ex tenebris inserre velle: cum aut illud no intelligatur de Eucharisti sicut omnibus fere neotericis placet, aut de ipsa nobiscum caput illud c sentiat, quemadmodum veteri Ecclesiae visti m est,&ab ea nobis traditum. Expostulamus praeterea cum aduersariis, quδd e scripturis,quae nihil ad Eutharistia pertinen voculas quas dana emendicent ad excusandum potius quam ad firmandum sensum,quem suo cerebro constasunt. Coaceruent quantu volent huius inodi locos, Agnus est transitus,Circuncisio est foedus,Coluba est spiritus,Petra crat Christus,ut quod assirmatura Christo sub panis specie corpus sutim clie,tantum ipsum significare demonstrent: quid quaeso ista ad destruendam Eucharistiam amplius, aut sortius, quam ad alios fidei articulos infirmandos conducunt, cum nihil magis ad Eucharistiam, quam ad alios fidei articulos pertineant Z Valeant quidem tales sosculi ad illustrandum sensum, quem antea indubitatis scripturis eviceris,non ad eum introducendum, quem aliquo animi morbo somniaris. Probent prius expressis literis & syllabis scripturae, Hoc est corpus meum, tantum significare corpus Christi, Si postea ad eum sensum exemplis elucidandum libros illos illis allegationibus insarciant. Dolemus per aduersarios pridem sepultas haereses cxcitari: dolemus ad quaecunque hominum commenta viam publicam muniri. Habet Seruetus Arrianus in Caluinistas, unde clauum clauo trudat: Deus crat verbum:
Hic est filius meus dilectus: Ego S pater unum sumus. Ista poterit ad significandi vim de figuram redigere. Haset Marcion, habet Manichaeus, habent alij pestilentiae contra incarnationem Christi successores, unde, Verbum caro fictum est, ad suam intelligentiam, similitudinem & significationein invertant. Nam cur ad j iapplican illi illis scripturis significandi S: repraesentandi modsi non sussicient illa,
Agnus est transitus, Petra erat Christus, cum eadem sint ex scripturis aduersitiorum firmamenta,ut dissoluatur in feturam Hoc est corpus metini Non defuerunt
Arrio nonnulla de filio Dei ad literam in Evangelio dicta, quae eius haeresi videbatur admodum patrocinari. Non defuersit Marcioni & Manich o,ad deprauando, Verbum caro factum est,etia aliqua in scripturis posita, quibus prima facie corum falsa iuuaretur opinio.Nam de incarnatione Christi Jcriptu legitur,lia similitudine hominum fictus, habitu in uetus vi homo, figura serui accepit, quibus illi, Verbum caro tactu cst, interpretabatur,& oppugi tabant. Ne dichiuncula quidem in uniue sis Euagelicis S Apostolicis literis occurrit, que de rucharistia sine cotrouersia scripta sit,& quq ad litora presens Christi corpus naturale inficietur esse in Eucliaristia
si reperiretur scriptum, Christu se exhibuisse discipulis in Coena in similitudinem
93쪽
corporis, vel habitu corporis,vel in figura corporis, quantis clamoribus suam causam agerent. aduersatij3 quato classico orbem terrarum ad arma vocarent,donec ad internecionem usque e naudo & Vita nos Omnes ainandassent8 Attaliae ne tum qui
dem a verborum proprietate, quibus est institu ta Eucharistia, abduceremur, nec talibus assertiuncutis institu tioni dilucidae &planae tenebras offundi pateremur, ut nec pasti sint patres nostrio illo dicedi genore peruerti, Verbum caro factum est. Desecundo capite ut agamus,eo amentiae atque audacia: nonnulli sints rogres
s , ut etiam Christi verba in consecratione Cinnae dominicae mutare, proque eo quod di xit, Hoc est corpus meum, non fuerint veriti dicere, Hic est panis meus. is in blos. Allj Vero prorsus omittere vcrba consecrationis non dubitarunt. Etenim Erasinua
erus & Sleidanus recitant, Anab aptistas Monastcrienses, omisisse in sua Coena verba Christi, Hoc est corpus meum, eorumque loco dixisse, Accipe, ede,meme- . . c. xo Domini AliJ Vς enuntiant, AccipitC,comedite, hoc facite in meam comine morationem: queladmodum a Ioachimo Vvesphalo,& Euhardo Schneppio legi filia mus annotatum. Superstite Luthero quendam exortum Lisse terra filiu scribit Iulius Pili ig in quadam ad Erasmum epistola,qui negaret necessaria esse ad Euchari itas rei. stiam verba Christi, quibus ea consecretur, sed nec speciem panis aut vini necessariam esse: sed susscere, si motu interiori cordis Euctaristia capiatur. Suencksel-dius clare solitus est scribere, quod qui vellet veram fidem de sententiam de Coena Domini cognoscere, debeat scponere ex oculis verba Christi,& alia quaedam quet ipse proponeret expendere, ac sequi. Oecolampadius exprobrabat Lutheranistria sibi verba, tanquam Helenam, obiici, seque ex verbis Christi ad asininam, bis es simplicitatem rciligi. Caluinus ipse per ironiam ac ludibrium pauca verba instituationis appellitat Aiacis clypeum, & unicum Papastarum asylum: ita sacrilegi & thei vocem filij Dei subsannant, ab eaque auditum auertunt,ut ad fabulas suorum fgmentorum conuertantur ipsi,& allos conuertant. Heildebergae excussit in est iudicium Melanchthonis de Coena Domini, ad illustrissimum Principem Electorem Rheni: ubi ait, suam de Coena Domini fidem in publice editis lucubrationbbus fiuis nunquam antea profiteri voluisse,attamen familiaribus, itemque dominis& amiculis suis priuatim non reticuisse,se hac in re Lutherum damnare,& Cinglio astipulari: Hac tamen castigatione adhibita,quod ubi Cinglius habet, Hoc signiscar corpus meum, ipse sit bstituat, Hoc est communicatio vel participatio corporis mei: ac breuiter fatetur apertissime sibi sententiam arridere eorum,qui noua Academiam in Christiani sinum de Eucharistia introducunt: consulitque, ne de verborum Christi proprietate, taquam de fidei articulo,simus solliciti vel contei tioli, sed omissis illis,alona verborum formam proponamus populo, in eamque iuremus, ac tota occupemur in declamationibus & amplificationibus de fructu huius sacramenti de veritate vero verborum Christi relinquamus cuique liberam expositionem & disputationem Academicam, modδ ne publicast & contentiosa. Eo ventum est crgo, ut aduersariis lana putere verba Domini coeperint: quid de ipsis spei sit reliquum facilolicet conficere. Quantivcrd ficienda sint illa verba,&quam mordicus fuerit insistendum ipsorum proprietati, primis tractmbus copiose disseruimus.
Oct ad tertitim caput attine etiam aduersatij covecordiae prouehuntur, ut sibi velint licere vel innumeras diuersistimasque Testamentisiij Dei interpretationes confingere, & non vereantur absurdis limas violenti sitimasque eius peruersiones christi δε Cum ipso viventi Dci Oraculo pugnantes excusare. Auditum est, qua prudentia
Philippus Melanchtho cuique permittat libere de ipso nugari. Caluiuus postqua in
94쪽
DE VERITATE EUCHARISTIAE. ic. secunda desensione contra V stphalum, Ioannis Alalco & alioriim propugnauit --& ineptas expositioncs verborum Domini, pro infinitis aliis quas V est phi lus in Farraginecongesserat, subiicit, Breuis & cxpedita est si titio, diuersis loque li Armis sine ulla repugnantia describi, in quem finem panis vocetur corpus Christi.
Etsi enim in hisce verbis nonnulla est diuersitas, Panis est signum corporis, vel fgu-' ra,vel symbolum: vel, Panis signiscat corpus: et metaphorica, vel metonymica,' vel synecdochica est appellatio: le summa innacia rei optimc couenit,ut putide nu- 'gentur V vestphalus S Heshussius, nodum in scirpo quaeretes. Bullingerum intol krabilem illam disi mantia opinionum edito libello,ne puduit quidem defendere, aut omnino pugnates,quasi conciliari possent, mitigare. Caluino respondet Mat thias Illi ricus: No ita sesbres habet,nec putide nugatur, aut nodum in scirpo quae runt,ci; in vos ea in re accusant. Non enim de eo praecipue Ecclesia Dei sellicita est. in qua summa aut scopo aliqui homunciones conueniat, aut si veluti omnes imp ij in eo belle coueniunt,quod sint aduersari j Clint hi: sed de eo quaeritur,quaenam ve- ra sit voluntara ac mens Dei,quae sit genuina sententia Testamenti aut foederis cum Deo per eius dilectum filium nobiscum sanciti, cuius verum salutaremque sensum' sequi,& fali ini ac pernitiosum deuitare possit. Neque vero propius inter eos conuenit de summa rei, tuam inter coelum & terram, aut inter aflirmationem,& eiusdem negatione. Conueniunt qtaide praedones in capi eda praeda sed in diuidenda &potiunaa saepius digladiatur implacabili distordia. Consentiunt omnes haeretici in
opprimendo Dei verbo,scd in assercita sibi victoria S vcritate nusqua congruunt. Porro quanta varietate interprctationu pauca D ni verba disceipserint, carii catalogus,que huic capiti si ibiecimus, indicabit. At quam in varias sententias de re Coenae dominicae distrahatur aduersari j inter se,& secum dissentiat, alio loco enarrabitur. Vt autem de postremo articulo loquamur, quo quisque furiositis & imperitius, aut impudentius Testamentum sith Dei deprauauit, eo confidentius sibi assiatum Spiritus sancti arrogauit, ad eumque sua deliria retulit. Lutherus huius auspicator C - fabul , has effat glorias. Sim ego qualiscuque,sed ego fideliter intedo,& vestrum, ch de totius Germaniu bonii, in quod destinauit me Deus,idque charitati vesti libere - ac confideter dixerim. Q squis obedierit mihi, is proculdubio no mihi, sed Chii -- sto obedit:& qui mihi non obedierit,is non me,sed Christum contenti. Ego cnim di u.. λ' scio utique,& ccmis stam,quid,& quorsum ego loquor, S doceo.Neque vos impe- - ς'
- dire debet,quod aliqui gloriatur de spiritu,& scripturas parui faciun sed bone anu-' ce,spiritus huc,spiritus illuc:eSo quoque fui in spiri tu,atque eva vidi spiritu si se ' te ce propriis gsoriandu elli forte plus qua illi ipii adhuc intra annii videbunt, qua-
tumcunque etiam glorientur. Et spiritus meus etia in aliquo se ostendit, cum tamen spiritus eoiii in angulo sit tacitus. Carol stadius non aliunde quam c ccoelo opinione in
suam delapsam iactabat, ac sibi reuelatam pr dicat, at a spiritu Domini. Bucerus no '- ς' ambjsebat sibi diuinitus reuelatum, quod corpiis & sanguis Christi non sint vere de realiter in sacra Eucharistia: de se certum esse dicebat, quod id a Deo didicerat.' Huic respondit in colloquio Uvittebergens Luti crus: Quas sanς mcntii dubita' , ὰ j- .
V re posἰt,reuelatione quam iactat Buccrus a Satanaeste suggestam Nouimus enim, i, docente Apostolo, quod ipse Satanas s frequenter transfiguret in Angelum lucis.,, Non est ergo mirum, ait idem Apostolux, si ministricius transfigurentur in minim, stros iustitiae. Cinglius etiam sibi nouam aspiritu assiatam opinionem i. ach abat, Didicerat in cuiusdMn Bataui scriptis, Est, in Signiscat, commutare: scd exem, plum ex lacris literis nons uppetebat, nisi spiritus subministrasset. Restabat in- 1 .ris M. - quit adhuc non mininaus conatus, quo lcilicet exempla proderemus, quae nul-
95쪽
la cum parabolla coniuncta sorent. Cepimus omnia cogitare, attamen aliud nillil excita plorum occurrebat. Vera narro, adeoque vera,vt celare volente conscientia cogat est undere,quod Dominus impertiit,no ignorans quantis me columeliis risimbusque exponam. Cum tredecima Aprilis lux adpeteret visus sum mihi in somno, multo cu taedio dcnuo contendere cum aduersario scriba. Ibi tanqua e machina vi-siis est monitor adesse ater fuerit an albus,nihil memini: somniti enim narroὶ qui diceret: Quin ignaue res podes ei, quod in Exodo scribitur, Est enim Phase, hoc est, transitus Domini. Protinus ut hoc ph. asina visum est, simul expergefio, di electo e-xilio. Anabaptistae gloriabantur secum congredi S colloqui Gabriele archangelu, & gladiu de coelo detulisse, omnesque suas cogitationes a spiritu immitti serebant. Oecolampadius ut situm somnium etiam Spiritui sancto tribueret, scribit ad Billicanum, se spiritui in se loquenti,ac noua de Eucharistia opinioncm suggerenti, c5- tradixisse saepe. Vuittebergae cum Lutherus Marco Anab aptistarum ministro exprobraret dogmata,quae spargeret,nihil aliud esse, quam fallacis & fraudule ti sipi ij.. h. tus deliras S perniciosas subicctiones, ille respondit: Vt scias, Ludacre, me spiritura Dei praeditum esse,ego quid in animo tuo conces eris, sum indicaturus: idque est, ' hq re incipere inclinati ad haec,ut meam doctrinam veram cile credas. Cum Lutherus, 'D ut ipse postea dixit, illam dedita opera sententiam cogitando fuisset coplexus,ait,
Inci cpet te Deus,Satanae Caluinus ne suci habereti: r inferior de se scribit: Si osten-dero me non aliter loqui,quam Spiritus sanctus nos docuit, ulterius me urgeri ini- ia
quum foret. Caluinum Bera praedicat,tanquam intimum Spiritus sancti organum, qui prae aliis post unicum Christum vi ne quidem Apostolos excipiat)sit assecutusscia uinim Coenae dominicae intelligentiam. Sed quid mirum tantum tribui Caluino a Bcra, cum Caluinissae omnes,quasi Deo pleni, profiteatur veritatem se in schil turis omnibus ex particulari inspiratione perspicere & agnoscere, seque de ea ab spiritu interius admoneri &imbui 3 Verii nccredamus omni spiritui, Prohibemur, iubem sirque experiri, an cx Deo sit. Certe malus genius, qui aduersarios nostros Mu modo δε- misere diuexat, tribus aut quatuor modis,se in ipsis prodidit, ac manifesta secit. Ex ia , ' ver itili opinione ac multiplici se declarauit vertiginis esse spiritu, quem futurum D stimM. in falsis Prophctis praenuntiant scripturae. Ex fructibus quoqRc, quos per suos mini stros edidit,indicium de se fecit. Ille erat mendax ab initio,& homicida,&vt lupus atque sur ovile Clitisti non ingrcditur, nisi ut sitiretur, mactet, & perdat. Quantas clades, damna de ruinas intulerit, quo noua ista de Coena droctrina peruenit,t,pides loquuntur, & publica orbis Christiani calamitas contcssatur. Scipsum quoque exeruit in furiis atquc agitationibus animi, quibus diu incctuque inquieti, &tanquam abrepti iij torqvcntur aduersari; ipsi,necnon in mortibus violentis ac repentinis,quibus pleiosque ex illis sustuli ut Cinglaum, Lutherum, Carol stadium, Empserum, Oecolampadium, atque alios. Per syectra etiam de visa, qualis esset, i. t. heso i ly xxi lxi aliquando internosci voluit: atque hoc Dei iussit ac nutu contigit, ne diu licerct Angelo Satanae se ementiri pro Dei spiritu. Lutherus libro demissa angulari, inducit diabolum secum colloqucntcni de Misae sacriscio,& valentiora prCfcrentcna argumenta, quam ipsi satisfacere potuerit. Eius vocem inibi describit tam grauem & robustam, tamque terribiliter insonantem,Vt usu quando ire e ueniat, quod post collationem nocturnam cum daemone, homines postridie ma- ne mortui reperiantur, quia spiritus ipsis a Satana praecludanturiatque ita se crede- Cocte re extinctos Empscrum de Oecolampadium. Addamus &nos credere ita quo- id M. n. que extinctum Lutherum: qui cum vesperi egregri e potus lecto decubuisset, ma-Mis ne nigricans inuentus est occubuisse, lingua exerta, hominis strangulati inflar: &
96쪽
ipse testatur plerunque se noctumana inici cricina Daemone pati olitum. Efasinus Alberus recitat Carol stadio concionanti d monem viri specie,sed solito tosioris, apparuisse, domumque eius adiis deque ipso nominatim filium domi repertum 1 Min. - . percunctatum fuisse, atque iussisse latri dicere, se post triduunt reuersurum: cuius
quas citatione post triduum subito cxanimatus diris terroribus & malae conscientiae suae aculeis, danatus ad nigra tartara abreptus cst. Cinglij anxietas nocturna de atrosue albo daemone, satis arguit & cos at,agnita Lutheri cum Satana nocturna colloquia. Caluinus sibi coicius, cogitur maledicentiam qua pollet,tribuere genio suo, S: non naturae siue ingenio. Itaque non immerito Apostolus vocat omnes C. n. se haereses, doctrinas dςmoniorum,quarum ipsi sint authores, de ministrorum duces, φ' quos captivant & obsident ad sua desideria. Sacrametariorum haeresiarcha Bcrensarius assistetem circunserebat Daenaone.Nam cum in extremis positum Episco- , --pum Carnotensem Fulbertum multi visitarent, & aedium capacitas vix confluentibus suffceret, ille inter oppositas cateruas oculo longe conspicatus Berogarium, nisu quo valuit expellendum censuit, protestatus immanem Daemonem prope ipsum consistere,inultόsque ad cum sequendum, blandiente manu,& illice anheli-- tu corrumpere. Propterea recte monet Vvestphalus aduersarios his verbis : Fru-- stra Sacramentarii simulant se magna religione mysterium sacrae Coenae celebrare, Wγε 7. δε Mu- quandiu eam in nitis contumeliis assiciunt, atque ex ea eximunt pretiosissimum 'ia thesauru pr sentis carnis, de sanguinis Domini. Glorientur metcs suas rapi in coetu. Viderint autem,quo spiritu rapiantur, qui rapiunt praestantissima dona ex Euchaia ristia. Viderint,inquam,ne rapti sint ab eodem spiritu,quo se rapi Thomas Mone-- tarius, Carolstadius, Rex Anabaptistarum monastericia sis, multique Enclausallaeis somniabant,ne elusi Satanae praestigiis, dum putant se rapi in coelum,ad ima tartara
Ressat ut tanquam in tabella spectandas proponamus sectas dissicctas circa pau-
corii verboru Domini explicatione. Lutherus ipse enumerat octo diuersas 5 pu- ρ rei sua gnates inter se illorum verborum enarrationes:& in alio libello coqueritur nouos Uvicleuistas sacrametarios, in dcccni foramina atque cffugia scripturam lacerasse. D.
Vvesiphalus librum inscripsit De farragine variarum opinionum: de Philippus Melanchtho ipsos Ludieranos in sex aut leptem sectiones diuidit. Erasmus vero Alberus recitat duodecim modis ab uno loane Alasco verba Coenς detorqueri. Ego e variis scriptoribus, quas interpretationes annotare potui,in istu catalogii digesti:
neque profiteor me omnes obseruasse, cum innumerabiles existime,& quotidie aliquid noui nionstri haeresis pariat: ut vere dixerit Georgius Saxonuna Dux probo se tenere quid illo anno doceret Lutherus, sed prorsus ignorare quid sequenti esset
crediturus, cum frequenter fidem & doctrinam mutaret. Ista vero opinionum diuersitas duo demonstrat de conuincit, earum authores nec diuino spiritu agi, nec veram fidem assequi.Vnus enim Deus, unus spiritus, una fides, unum baritima, &una Eucharistia. Plures fides, & tam paucorum verborum plures de diuenti tesia expositioncs,cosusiones asserunt potius qua veras cossessiones. Ibi cnim est scribitia Athanasiis verae disciplinae de magisteri j argumentum, ubi eadem profitetur om- Anes, nec a se inuicem aut a maioribus dissentiunt. Qui autem hoc animo non fiunt,ia improbi potius quam veri Doctores appellari debent. Quamobrem, quos tangitis propriς salutis cura,caueant ab ista cons usanea turba orinionum, ne circumferantur omni vento doctrinae perversutiam hominum: cohibeant tantisper falle animum,ne errori assicia latur, quoad nec hae omnes,quae desciuerunt ab Ecclesia, pro-Ponat unam aliquam certam sentetiam congruetem verboru Christi proprietati.
97쪽
PRIMA REPETITIO DISSIDENTES ADVERSARI ORUM DE PAUCII
corbis Chriyli ad octoginta quatuor interpretationes. i. Hic est corpus meum.quia Hebraei careant neutro genere. Luther. in Capt.& Bremenses notantur a Caluino in ultima admon. contra Uvesiph. & in Epito. colloq. Mulbrunens. i. Hoc est anguis meus. Bera m Annotat. in nouum Testam. 3. H; lae in hoc loco, estcorpus meum.
Biblia gallica Geneuae: & notantur ab Heli debergensibus in Coim
rinit. . In hac actione,non tamen in pane, est σ exhibetur corpus meum. Bucerus in sitis Retractationibus. Heildeberg. in Conso . Caluinus locis citatis in Examine doctrinae eius de Coena. s. Haec a ho est meum corpus, id est, societasue communionis acramentum in
Ioannes Alasco in Tractatu de sacramentis. c. Corpus meum ess hocine epanis. Suenckseldius citate Heshusio,& Petrus Martyr in magno volum. . Corpus meum en hoc id est, cibussimi alis: τι Dan.cdicitur,Caro mea vere en cibus. Ioannes Langus Silesius in Comment.ad Apolog. Σ.Iustini. 8. Hi panis proprie,ac nefigura, est corpus meum. Hoe est Luther de captiuit. Babylonica. Heshuffus&Bremenses, ut not tur in Iudicio Melanchl. de Coena.
meum, 2. Hac meus est panis Anabaptistae citante Vuestph.libr. Recta fides de Coena. io. In, cum, upane e I corpus meum,utpistula in ovo. Brencius cu Sue uicis ministris in Syntagmate contra Oecola padium. ii. Cum pane est corpus meum: ut, cum,non sit praepositio,ssed adverbium temporis,& significet corpus capi,quando capitur panis. Vvielmus Clebicius lib. De Coena: & Brandeburgenses, ut habetur in Disputat. Heildebergae habita,anno I 16 C. 12. En in pane et cum pane, corpus meum: ut non intelligatur locus, aut tempus, sed externum Coenae subiectum, remotum a Christi co pore , quod in illo vel cum illo edi dicitur, non tanquam in illo exibstens,sed tanqua obiectum Coen actionibus circa pane exercitis. Ioannes Matthaeus Sinai cadensis lib. De Coena.
13. Circa panem est corpus meum, ut aer circunfusus.
Suenkseldius De duplici statu Christi. Notatura Luthero in Comsesssione Eucharistiae. I . Hoc est corpus meum in panis usu: seu quandiu simitur panis, in eo est
Lutherani &Bucerant in Colloquio Vvittebergens, & in Concordia anni i 1 3 C. 13. Hoc est corpus meumspeciali modo existens in pane ad edendum, cum alias ubiquesit.
98쪽
id est, Dp VERITATE EUCHARISTIAE. 18
Brentiani in disput. contra Bullingerum & alios de omnipraesen tia corporis Christi. ic. Verbis menti demonstratur corpus culpanis dixit ensibus: ut propria de non figurata sit locutio,& tantum demonstretur corpus. Matthias Illi ricus ex Bucero lib. De fideli admonitione.
. . Proferendo panem ico me proferre corpus meum contentum in eo , sine ulla figura siciat proserendo Dursam,dico hoc esse argentum.
Vulnembergenses in Colloq. Mulbrunensi, α Matthias Illi ricus
in Demonstrat. 18. Tantum demonstro corpus meum, nequesignis panem esse corpus, ausa-ectum esse corpus meum.
Vvirtemberg. in colloq.Mulbruit.&Matth Illyr in Append. 19. In Eucharistia duabus rebus composita, sieorsum a demonstratur: ut in ferro ignito dici potest i paraum, Hic est ignis,& hoc est ferrum, sine figurata locutione. Matthias Elytic. in fideli admon & in Demonst. io. Hic cibus pane σ corpore constan est corpus meum: vi sit propositio si-cramentalis,& duas res simul coniunctas demonstret. . Matth. Illytic. in Appendice. Valentinus Erythraeus in Tabulis Confessionis Augustanae.1r. Hic panis est corpus meum. Vt non sit propositio naturalis, & secudum proprietatem logicam, sed supernaturalis & familiaris scripturae,
quando vult significareres diuersas inter se vere coniunctas. Martinus Cenimicius in Repetitione de Coena,& in Examin par. z. contra Concilium Tridentinum. 11. Hoc est corpus meum, non absolutὸ & in actu primo, sed in actii secu-do,& in operatione & energia.
Scehius in Respons de duabus naturis in Christo. 23. Hoc Z corpus meum, non in proprio subiecto, nec in panis subiecto
de materia,sed in obiecto Cc rix, Sc actionum eius.
Ioannes Matthaeus sinalcadenss lib.de Coena. Suenchfeldius citante Heshussio. 14. Corpus hoc meum est, ut dixit, Destruite templum hoc: quasi demonstraret corpus suum in naturali statu & subiecto Pontanus in Francia Antarctica, citante Villaga one in lib. De Eiicharistia. 21. Corpus meum est hoc, quatenus mensae accumbit. Carolstad .in Dialog.de Eucharistia.
is. Hocsignificat corpus meum.
Cinglius in Sublidio Eucharistic,&alibi:&Beeta cotra Vue balli.
Cinglius in expositione rei Eucharisticae. 28. Haec est diuinitas e tritus qui vivificat. Cinglius in eadem Expositione. Σ'. Hacsmors passio mea. Cinglius in lib., De institutione Coenae. 3o. Hoc est Mei corpus eodes de me. Cinglius lib. i. De institutione Cinnae. - e iiij
99쪽
i. Haec est commemoratio corporis mei.
. . . Cinglius in Responsione ad Consessionem Lutheri. Oecolampadius ad Theobaldum Bellicanum. 31. Hoc est Sumbolicum corpus, fusigura veri corporis. Cinglius in Praefat. ad Regem Gallorum &ad Principes Germaluae. Oecolampad. De dignitate Eucharistiae. Petrus Martyr in Tractatu de Eucharistia Caluinus in Consensu cum Tigurinis. 33. Haec est tesse societatis Christianae. Cinglius citante Bucem in epist.ad Episcop. Erephordiens&Heil
debet gens in Consorio. Coena . 34. Hoc scorpus meum, quatenus pro et obis datur.
Cinglius in quadam epist.& Occolampadius ad Theobaldum Bil
31. Hoc es signum, quod admonet et os , quomodo corpus Christino vilis re datum os vivificet. Occolampad. De dignitate Eucharistiae. 36. Hoc est Symbolum, quod testat vos ab zno eodeque corpore esse reditos. Oecolampadius ad Ecclesiastas in Sueuia 3 . Haec estprotestatio meorum beneficiorum. Bucerus in Apolog. de doctrina Coenae dominicae. 38. Hoc est corpus meum,quod do vobis animo edendum, sicus panem ore. Petrus Martyr in Tractatu de Eucharistia Bucerus in cap. 26. Mati. 39. Hoc est corpus meum paneum. λ Campanus a Lut bero notatus in Consessione de Eucharist. & a Marcione sumpserat. o. Hoc est Symbolumsacrumgrati m redemptionis me quodpostme zobis relinquitur. Bullingeriis in cap. io . prim .ad Corinth. i. Hoc est te timonium obsignatio corporis pro tuis traditi. Bullinger. in Tiactato AP Uem sectarii ricidi. 1. Hoc es msticum corpus meum cu Ecclesiasanctorum, depta meo corpore. Bulling. in Trach. te Eccles facta metis. Caluin.in cap.1. ad Ephes 3. Hoc acramento Piscaturpasso er mors me ac communio cum omnibus sanctis. Bullinger in Tractarii de Eccles sacram. . Haec Gna est tessera oe arrato corporis mei. Staticarus in Polonia & Transsylvania, ut notat Staphylus de Lu-
theranorum concordia. 1. Hoc est eterbum meum, cui credatis.
Ministri Anturpiens in libello de mina Rom. Ecclesiae. 6. Hic anis est tessera nuda communitatis, nudum testimoniumparticipati
Suent scidius,ut citant Heli debergenses,in Conformit. Coena 47. Hic panis enignum scax corporis mei, tarticipationis in eo. Caluin istae,& Heildebet genies in Conformit. 8. Hoc admonet mos de corpore Christi edendo perfidem. Silesioru Consess citata a Luthero in magna Cosest de Eucharistia. h 9. Hi esui dies , ceromonia ista, Z commemoratio seu gratiarum actio,
100쪽
Vrbanus Regius in epist. Cinglij ad ipsum.1o. Accipite,editerquodpro mobis datur,est corpus meum Notatur a Luthero in Confess de Eucharistia. Caluinus in i Desensione contra Uves hallani. 1i. Hoc est corytis meum in diuinitatem transformatum. Sueti et diu; de duplici statu Christi, notante Luthero De consess. Eucharist.& Staphylo de Lutheranorum concord.De eodem notatur Seructus a Bera. si. Haec e Vocietas vobis gratuito delata ius Uus illius in meo corpore. Ioannes Alasco in Tractat. de Eccles sacrament. 13. Haec in communio in meo corpore ron iuxta Amantia uam naturalem, sed iuxta meritum Donis meae . mortis, cooria admirandae resurrectionου. Ioan . Alasco apud Melanchth. in Iudicio de Coena Domini. 1 . Haec ea qualitas mei corporis vobis delata, a quibus substantiam accepi. Idem Ioan . Alasco in Traetat. de Eccles sacrament. 11. Haec in Comae instituta frma,ceremonia,psque externa a Bo. ibidem. 16. Haec essetis bilis extremae meae voluntatis continatio. Ibidem. 1 . Haec tota Coenae actio Imbolum in non tantum corporis Manguinis, sed
mortis oe effisionis quae scia in pro vobis.
Viretus liba.de Sacrament. cap. 9.
18. Hoc est corpus meum fides adsit. Hypothetici nominati ab Vnicordio in Iudicium Melanchthonis
de Coena. 19. Haec in participatio corporis mei si des adsit sin minus, oblatio, quae recusatur ab in ignis. Passim Caluinus de Caluinis .co. Hoc est linamentum in corpore meo. Heildebergenses in Conformitate:& Cesu. pu .ci. Hoc est corpus meum in calo positum,tam distum apaneoe a vobis, quam
61. Ve en canalis L iritus sanctiter que quicquid est Christus,adnos desedit.
Caluin.lib. .Institui. p. IT . num . . cf. Vicen canalis corporis mei.
Bucerus in epist. ad Episcop. Erephordiens
c . me caro est canalis vitae. Calu lib. . Instit. p. I7.num. 9.&in cap. 6. Ioan. 61. Vivanis Minni mentum, quo Christus nobis fisum corpus distribuit. Calu .lib.de Coena. 66. Haec essetirtus σgratia stiritalis mea. Calum. in cap. 26. Matth. Pauperes semper habebitis vobiscum. 6 . Hoc Galbaelum quid a substantia corporis mei. Calii istius in ratione incundae concordiae. 68. Hic panis est corpus meum crumentali locutione, coniunctione per m