Friderici Nauseae Blancicampiani ... In librum Tobiae enarrationes, nunquam ante hac typis excusæ

161쪽

ri4 NAVsEAE ENARRATION Eslam,& in improperisi omnibus nationib. in quibus dispersisti nos. Et nunc diae masgna iudicia tua, quia non egimus secunda

. Praecepta tua, dc non ambulauimus synceriter coram te. Et nunc diae secundu uoluntatem tuam fac mecu, dc praecipe in pace reci

pi spiritum meum. Expedit enim mihi mori, magis a uiuere.

Qitania fuerit Tobiae patientia.& qua ob causam memoriae prodita haetenus haud obscure audiuim . sane probabilisWingens illius fuit patientia quod Mcaptus, alio ductiu, bonis temporalibus ab hostibus spoliatus,simul*interim quu deo in omnibus pro virili inseruiret. aduersa percussus valetudine N a Pr priis consanguineis. ceu alter Iob, derisus, nihil plane

nec contra deum, nec contra se,nec contra hostes,nec aduersum subsannatores vel tantillum succensuit, ve- rum amore dei oliuasus dem tulit. Id quod deinde magis ac magis ex ea apparebit querela Oratione. quai tantis aduersis toto corde ad deuhabuit,dicens: Iustus es dne 8cc.Ex qua nimisv querela admodu Ora

tione,quam recte unusquisl nostru in hac calamita temporis huius uti posset ac idem deberet,Tobias suo nos exemplo satis paterne docet'Primo nos pro salutari habenda in aduersis patientia qua omino ad bone beate uiuenda opus est, ad idem esse deuoto p ctore coniugiendu, illamoquii res summe sit ardua. ab eodem soso petere,qui solus est, unde ome est dor Iacobi. . num pecte tu .st omis deni patientia qua nemo suis

habere potest viribus. Deficientibus Omibus, quae quoq

162쪽

ta tita a

, ιι

IN TOBIAE CAP. II.

quoquo modo patientia persuadere debuerIt, silus Nunicus portus superest,qu6 confugiendum tuto est. s. thronus diuinae misericordiar. Hinc Iosaphat ab hostia hiis quibus resistendo plane impar erat,vndecunt sil-pram modii circundatus, ad deum confiigqt, inquies: DAe deus patrum nostroin tu es deus in caelo. i. domi- η Vara naris cunctis regnis gentili. Ira manu tua est sortitudo potentia nec quisu tibi potcst resistere &c. Innois his quidem non est tanta sortitudo, ut possimus huic niuilitudini resistere quae irruit suo nos: sed quu ignoremus,quid agere debeamus hoc solum habemus iesidui ut oculos nostros dirigamus ad te. At sp utina via inersi hoc tempore principes magistratus cum suis iunc nobilem principe imitaremur,qui certe non mi moribus a Iosaphat inimicis augustiantur adeo, ut so Ius deus eis resistere possit. Sic &feliqui suam a deo patientiam petierum. David quidem in aduersiis aiebat: Deo subiecta est anima mea qm ab ipso est patientia Pul.6i. mea. Qui in veritate vocatus non deerit, sed in oppor . tiaraitatibus adiutor aderit in tribulatione, urpore qui Psalcum sit fidelis authore Apostolo, no patietur nos ren 1. Cor. oram pra id.quod possis muS.sed faciet cum tentatio .. me PrCuentu ut possimus sustinere: quomodo S cumaeo ista egit, qui docet suo exemplo. η Secundo nos is vel silibet probos&iustos quales tamen an simus,s, Iane nescimus debere omnia nostra aduersa peccatis arxis imputare,qus deus ita punieda velit,nos cohorrari. vidcsinam'ape c1do. Ita nimiἷς scriptura ait:Iu Proui8.1hias prior est accusator siti. Hinc N Esdras sacerdos cu i .Esd. 9.mis olim obsessus a crudelissimis inimicis orabati Sed mos ipsi peccauimus grauiter us I ad citem hanc. M iniquitatibus nostris trasuti sumus ipsi S reges nostri. dc sacer

163쪽

' M sacerdotes nostri in manu regum terraru, M in adiiudici. 8. um dc capriuitatem.& in rapinam 8c confusione malis, tu, Et Iudith cum suis dicebat:Et nos ergo non ulcis camur nos pro iis,quae patimur,sed reputantes pecca- . tis nostris haec ipsa supplicia minora esse, flagella rini Hessii . Sc. Et Hester cum suis ab Olopherne tribulata ait: Peccauimus in conspectu tuo dc idcirco tradidisti nos in manus inimicosynostron. Sic fratres charissimi nodubitemus nobis nunc aliam ob causam a proprer peccata nostra multiplicia obuenire tot aduerili. ocruide crudelissima.'Tertio nos debere in huiusmoi nostris aduersis quae in poena immittunt vel Obee honendis deum confiteri iustu simul dc misericordet Iustum quia vindicet demerita, siquidε iustitne sit, veiniquitas suam habeat muleu, misericorde, quia mi nor sit poma si culpa.quae viil longe maiorem meretur intuitu eius in que peccatur, qui in infinita bonus r. . . . A est, tot modis a nobis optime meritus. Hinc Iudith

Lusuxn d huiusmodi temporalia supplicia adfirmat esse minoradni flagella,quibus ille nos ad emendatione. εἰ no ad perditionem nosti am corripiat. Recte ergo propheta Psa tio. dixit: Misericordia & iudiciis cantabo tibi dneinaeter num. Quare ' quia v bin iustus est 3c misericors.& eius iudicia sunt iusta dc vera.qui nemini facit iniuria tu' quo nihil est nisi iustitia. Qii arto nos debere deum

orare ut velit obliuisci nostrari iniquitatu atly ut mile, ricorditer nobiscum agat, dei pnostris 8c nostrorum peccatis vindictam non sumat in huiusmodi aduerta

nostris. Sic inter caeteros rex Manasses, quum captus

p reneretur in Babylone addnm hisce verbis orauit, in η ς V quiens Et cum flecto genua cordis mei, precans ad mbonitate dite: Peccavi Gepeccaui, dc iniquitate mea agnosco.

164쪽

piri

ra iis ig

, τ

agnosco: Peto rogans te diae, remitte mihi remitte mi hi d Sed inquis, si iustu est, Vt deus puniat peccata nostra.d ut nos huiusmoi supplic is emedemur. quid deprecamur eiusmodi supplicia Nonne deus es- siceretur deinde iniustus, ubi suppliciu remitteret Respondeo quide Primo deum no ideo effici iniust iis nobis relaxat secundu suam misericordia supplicia, qex iustitia merebam siquide quod misericorditer in uIget. iustitiae metuestati nihil derogat, quu sine etiam nostra petitione ex sua misericordia quicquid est pce Marremutere posset,nec in contrariu quisu dicere auis deat. Dicenti in contrari si ipse vere sit dicturus: Ami- Mat.ro. ce no facio tibi iniuria:Tolle quod tuu cst,d vade. VO Sapi. is. Io autWhuic nouissimo dare sicum tibi. Aut no licet l .Reg. r. mihi.quod volo,sacere quadoquidc ego sum.qui h Deo potestate vitae dc mortis.qui mortifico S uiuifico. deduco ad inserosae reduco. Igitur O homo inquit APrus,in quis es. qui respodes deo Nunquid dicit si- Ameritu ei qui se finxit.quid me fecisti sic An no habet Rom. 9.Do testate figulus Iuli ex eadem massa facere aliud quiciem v as in honore alliud vero in contumelia Secticio responderim nos in aduersis non prorsus deprecaxi stappliciu,sed vindicta, quae nihil est, a pro peccatis relatiatio,quae secundu iustitia est perditio temporalis N Oetemesis εἰ poena aequivalens peccat .vt pelle proseIle. denici dente manui manu ε s. shia sane via EYod ii AEGA dep M.qest reporalistaste 3lis punitio,depta Leui. La. aeaxi ciebemus.vt. s deus peccatis niis misericorcitetragat versurus poena qua Propt Ptia Dra meriti sum .s sermalc& teporale.& hac P patientia mitigat.nesinat mos ultra id qd possumus,paxi. Recte linde petimussa olais fieri secudu miam, quu ex iustitia plane essemus

165쪽

hic & alias propteriniquitates nostras damiandi: Pidem stiperbu sit.quempis petere, ut sibi fiat secum dum iustitia quandoquide nulla nostra sit proprie

pud deum iustitia.nisi qua ipse expromissione secun- dum misericordia suam nobis deseri. Quu em feceri. Lutati inus omia.quae praecepta sunt nobis,seruos tame dice re nos oportet inutiles.quia quod debuimus facere. Arisa cimus.Et hoc est quod prophetaorat,dicens:Non inistres in iudiciu cum servo tuo, quia no iustificabitis in conspectu tuo omis vivens. i. non faciasdistrictu ex me ostensam servi tui.quia si vis districte examinare re seuere iudicare.nullusvivens in terra iustificari pol Viri γον rit ante te.Et alio in Ioco: Ne memineris iniquitatum nostravi antiquam, rit' anticipent nos misericordia. tua quia pauperes facti sumus nimis. Sic &Μanasses orans ait: Peccaui tae peccaui,& iniquitate mea agnosco: Peto rogans te dite remitte mihi, ne simul perdas

me cum iniquitatibus meis, i inarternu reserues ma, la mihi quia indignit salvabisme secundu magna musericordia tuam es laudabo te semperomibus die svitae meae.Sic quo pTobiasAuuiam iustitia dc misericordiam dei esset consessus,orans,inquit: me memor esto mei.& ne vindicta sumas de peccatis meis dic. Ee nunc Si secundu voluntate tuam fac mecum εἰ praecipe in pace recipi spiritu meum &c.Ita sane omnibus

est orandii.sibi.s auferri vindicta secundu divina misericordiam cum firmo propbsito abstinendi a peccatis. id quod vel solum deus reposcit. Si vero poena adeo

inflictam conaremur abiicere interim peccma n6 d sientes,nec vitam emendare satagentes, certe frumin nobis esset niteremur iustitia dei evacuare,quae exigit,ut peccata non maneant impunita. Hinc appareae

166쪽

si reprehensibiles sunt.qui ad cia aciendu diuinas correptiones prius corporalia remedia si spiritualia. i. vitae emendatione quaerere corii eueriint. Id quod est deum magis Κ magis ad indignationem proxiocare. Roni o Ea propter fratres quia aduersitas& tribulatio Israhelitarum de qua loquitur Tobias, vere propter peccata nostra in nos peruenit, qui secundu repromissio mem sumus Israhelitae M propterea, quod dei prirceptis non obediuimus, excitatus cst aduersum nos al- Turcaeter Sennacherib, impius Christianae crucis hostis. cu- cr idclytus truculentia,permissione diuina.traditi sumus iii direptionem, qua auferat temporalia nobis, coges nos ad extrema inopiam, items in captiuitate, qui bello aliquot millia coepit quibus ad 'inne vilissima abutitur seruitutem,& ad morte quia haetenus multa cenisteria millia omis generis aetatis mortaliu variis tor meritoni generibus miserrime trucidauit, S ita quide, ut ipsis&aliis sumus in fabulammin improperium. idcv facit,ut suae cupiditati de crudelitati satisfaciat do- , minandi cupidus,interim eradicans Christiana fidem Ac religionem quae ei de ipsius moribus omino adue satur. Ideo quum tantae multitudini liostium resisterem equimus,superest ut ad solum deum confugiamus,moset de peccatis nostris accusemus, venia precemur,cie precemur supplicium, interim nos emendantes, nosipipsos corripiamus ne cum hoc mundo damne muri Lod ubi secerimus non dubitemus, quin deus . 'possit ac velit iugare, quem eXcitari propter peccata nostra permisit.Non em inquit propheta, abbreviata Esais.s9 est manus domini, ut saluare nequear, neque aggra Mata est auris eius.ut nos exaudiat,ipse quidem cessati res a peccando,prorsus exaudier. . ia

167쪽

i3o NAUSEAE ENARRATION EsPeriodus II. Eadem iram die contigit,ut Sara filia Raguelis in Rages ciuitate Medorum,'ipsa audiret improperium ab una ex ancillis pa

tris sui, quonia tradita fuerat septem uiris, re daemonium Asmodaeus occiderat eos,

mox ut ingressi fuissent ad ea. Ergo in proculpa sua increparet puella,respondit ei,dicens: Amplius ex te non uideamus filium. α aut filiam super terram interfectrix uirora tuorum.Nunquid & occidere me uis, sicut etiam occidisti septem uirose Ad hane uoscem perrexit in superius cubiculsi domus suae, εc tribus diebus di tribus noctibus non manducauit nec3bibit, sed in oratione perssistens,cum lachrymis deprecabatur deum, ut ab isto improperio liberaret eam.

Diximus in praecedentib. de patientia tractaties. patientia esse aequanima dei causa adussori toleranistiam.Cartesv quiavaria sunt aduersa,sequi necessum duariam esse patientis Est etem 'I Prima patientiam

aduersitate dolosusteuorum cruciatuia tolerantia. Cu-

Danie. 3. iusmodi filii patientia triti pueroin Hebraeoru qui arta

tem,quae tenera adhuc erat,magnitudine animi supe

gresti medio flammaiuaestu destituti. deo seruatori hymnu cecinerunt. Secuda est in aduersitate eoria aduersoru quae iunt in infortunηs in animo potius con

stitiuoin tolerantia. Cuiusmodi fuit patientia Iob re Tobiae.

168쪽

Tobiae de qua hactenus Plura. Tertia est in aduersitate quae ex iniuriis emanar, tolerantia. adeo ut quis aeque eas ferat iniurias non retalians: qualis fuit patietia ipsius David qui cu maledicerei a Semei filio Clieara ab eodemqipublicitus cognoraret vir sanguinii 3c vir Belial illum propterea tot ab inimicis suis mala serre iiii ab suit,ut ipse remalediceret ut nollet in ii a suis satellitibus mulctari,inquius: Dimittite eu ut maledicat: dias eii, pcepit ei ut malediceret David. Et quis est, qui audeat dicere,ine sic secerit Dimittite eum, ut maledicat iuxta pceptum diat i sorte respiciat dias ala ustione mea.& reddat mihi bona in maledictioe hac liodier

ita Talis fuit Zc patientia Satae filiae Raguelis, v 8c ipse

in alia in ciuitate si Tobias de Iudaeis captiuus erar. Quae nimi η Sara tandem filibet obiae matrimonio est Iocata vicunt prius ex Ordine septe viris nupserat, et ut ad eam ingressi fuerat mortui sunt. Id qd quaeda ex Raguelis ancillis Sarae improperabat,qsi ipsa illos ne casin quam ipsa iniuria longe maxima aequissime M patientissime tulit,iuxta hoc loco scriptui am,quae ait: Eadem ira die contigit dec. Ex qua nimirum historia Primo notatur tres maxime iniuriae, quibus Saram

adfecit ancilla patris, εἰ quidem vilissima persona. Prima iniuria.quoniam esset sterilis: siquidem sterilitas in antiquo testamento tam fuerit probrosa ut maIedicta habebatur.quae non parerer quu curae esset bia Eictipo,qua deus artoptastis bEdixerat.inqui cs: Cresci- te 8c multiplicamini.& replete rerU. Est aut haec maledictio nihil aliud. si holm exprobratio. Nel ob aliud sane dicitur sterilis maledicta nisi qd opprobrio 8c co temptui sit habenda, tanu inutilis εἰ infructuosa. 8c iocin Israel tantum. Nec recte cuipia sterilitas vitio I ii verte

169쪽

umenda est,quu non sit isonae sed naturie vitium, modo nequis sterilitati ansam praebeat quod homicidio proximia est,quod non fecerat Sara, ut audiemus. Secunda iniuria.quod illam nuncuparit intersectricem septem viroru quos tamen ipsa minime sed caccidaemon propter istorii iniquitate.ut infra dicetur, in

tersecerat. Aeterita quod dc ipsa eam vellet interfice re quod non cogitabat, sed illam pro culpa ipsius. ut fieri solet.tans patris ancillam increpabat. Vnde facio te intelligimus ipsam correctionis impatientia illi opis probrasse. Secundo docemur quid agamus ubi inaturiis adficimur non uti pretaliamus aut conuiciare geramus verum patientes, deo eiusmodi iniurias cum deuotione c5mittamus,ipsum vindice constituenteKDeut 3t qui ait Mihi vindictam dc ego retribuam eis. Expedit Rom-12 enim ut si aliquis nobis conuiciatur lacessit ad violentiam prouocat, ad iurgiu vocat, silentiu exerceamus. muti fieri no erubescamus: memores,quod peccator

est .qui iniuriam iacit, & nos sui similes fieri desiderat:

Qui ubi tacemus,plus rumpitur,victu se reputat,irri sum post habitum ait illusum.Si respondemus.supe riorem se factum arbitratur quia parem inuenit vir, Q tum condemnant neutri absoluuntausti ergo si esse voluerimus nihil loquamur teneamus bonu fructum conscientiae.Plus co mittamus bonoae iudicio, a criminantis insolentiae, contenti grauitate morum nostr rum.Sileamus a bonis, quia bene nobis conscii falsis non debemus moueri,nec ritimare debemus plus poderis in alieno esse conuicio,v in suo testimonio: que- admodum 8c propheta ut dictum est, secit:qui quum et Re is iniurias ab conuiciante acciperet dixit: Posui ori meo. Pial, S, custodiam quum consisteret peccator aduersum me.

170쪽

IN TOBIAE CAP. III. I33

Cbmutuid humiliatus sum Sc siIuia bonis. Ita quom Esais. 3. fecit ipsa sapientia Christus rex N doetor omnisi quip I. Petri iare quicum peccatu non fecerat,nec inuentus erat d lus in ore eius es cum ei maleciiceret, non maledice bat:quum pateretur non comminabatur: de se ipso dicens:Et qui in*urebant mala mihi,loquuti sunt va Psal. 37. nitates, di dolos tota die meditabantur Ego aut tangsurdus non audiebat sicut mutus non aperiens os suum. I mmo qui di serenda esse iniuriam praecepit.& il Iatam us adeo tulit ut veniam sit percussoribus pre- Lucae. 23cati S.Cuius exemptu inter alios olim sequuta est Saxa.filia Raguelis quae iniurijs laccssita no recolliciata

est,sed tacens in locum domus secretu abiit: tribus die hvs Nnoetibus deum precata est, ut se ab huiusmodi improperio liberaret. bale quid Susanna egit qus de stupro quonda falso suggillata,in abscondito ad derim oravit,inquiens:Dcus aeterne, qui abscondironi es Danie. 3 cognitor qui nosti omia anteu fiant,tu scis,qm salsum testimoniutulerunt contra me, dc ecce morior, quum militi horum fecerim, quae isti maliciose composuerat aduersus me. Exaudiuit igitur eamdsis, ut &Saramcxaudiuit,veluti sequitur.

Factum autem est die tertia, dum como PIeret oratione,benedicens diam dixit: Moraedictu est nomen tuum deus patrum noranxorsi,qui quum iratus fueris, misericordiam facies, dc in tempore tribulationis pecocata dimittis iis,qui inuocant te. Ad te dire faciem meam conuerto, ad te oculos meos