장음표시 사용
191쪽
m ttitur positi ita sint, ut no impune possit quod iniuste volueritiae per hoe in omnibus,quc humana insemitas horret aut timetiola iniquitas iure danatur: ea tela sunt vel tributa naturarum, vel merita eulparum.
Fit aute homo iniquus, eum propter seipsas diligit res propter aliud assumendas. S propter aliud appetit res propter seipsas diligedas. Sic enim quatum in ipso est,
retturbat in se ordine naturalem, que lex aeterna eo n- seruari iubet.Fit autem homo lumis, in ob aliud non
appetit rebus uti, nisi propter quod diuinitus institutae sunt: ipso autem deo timi propter ipsum, si s ct amico in ipso deo propter eunde ipluni deum propter deum
enim amat amicti, qui dei amore amat in amico. siue autem iniquitas siue iusticia,nis esset in voltiniat non
esset in potestate. Porro si in potestate no esset, nullum praemium, nulla poena iusta esset quod nemo sapit nisi qui decipit. ignoratia vero & ingrinitas, ut vel nesciat homo quid velle debeat, vel non omne quod voluerit possit,ex oceulto poenari; Ordine Uenit, ct illis inserit
tabilibu, iudieiis dei, apud quem no est iniquitas. Proditum est enim nobis peccatum Adam fideli eloquio dei,& quia in illo omnes moriuntur: ct quia per illum
peccatum intrauit in hune mundum, S per peccatum mors,veraciter scriptu est. Et quia ex hae poena corpus corrumpitur, Se aggravat anima, de deprimit terrena habitatio sensum multa cogitatem, verissimu, nobis':
notitaimu eff& quia de hae iusta poena non liberat nisi dei miserieors gratia, certum est. Et hine Apostolus gemebundus exclamat, innelix ego homo, quis me libearabit de eorpore mortis huius Gratia dei per testim Christum dominum nostrum. Sed quaesit distributio iudieantis & miseretis dei,cur alius sc,alius autem se, oceultis fit causis, ustis tamen. Non tamen ideo nesciamus omnia ista iudicio aut miserieordia dei seri, lieet in abdito positis mensuris de numeris de ponderibus,
quibus omnia disponuntur a deo creatore Omniti quae naturaliter sunt: nee authore, sed tame ordinatore etiapeccatorum: ut ea quae peccata non essent,nisi cotra naturam essent sic iudicentur de Ordinentur, ne uniuersia talis naturam turbare vel turpare permittantur,merito
rum suo rii in loeis de coditionibus deputata. uuae eum ita sint S cum per hoc secretum iudicioria dei motussi humanarum volutatum, eisde prosperitatibus alii corrumpantur,alis temperanter utantur: ct eisdem adue
sitatibus alii desciant alii prosciant: eunis ipsa humana mortali, a: vita tentatio si super teream: quis hominum nouit eui plost aut obsit in pace, regnare vel servire,vel vacare vel mori: in bello autem,imperare, vel pugnare vel vincere, vel cecidi Cum hoc tamen eo nauet,& cui prodest. no nisi per diuinum prodesse beneficium:& eui obest no nisi per diuinum obesse iudieiis3
Quid ergo instimus in temerarias reprehensiones: atque utinam hominum & non dei Seruierunt dispe
satores vetetis testamenti, iugenata praenunciatores noui testamenti peceatores Ocri dedo: seruierunt dispen satores noui testimenti, iidenup expostores veteris te stamenti a precatoribus moriendo: leo tame uni viri
que seruierunt per diuersa S congrua tempora, doceti bona temporalia & a se petenda, ct propter se cotem. nenda: molestias temporales S a se poste impetrari,&propter se debere tolerari. Quid ergo erudele Moyses aut madauit aut fecit, cum comissum sibi populum sancte elans,& vni vero deo subditum cupiens, posteaqeognoitit ad fabricadum de eotedum idolis defluxisse mentem unpudicam prostituisse daemonibus, in paueos eorum vindicans gladio,quos deus ipse, iue ogeti- Kderant,alto & secreto iudicio seriendos voluisset mox feriri & in praesenti salubriter terruit,& dis plinam in poste lim sanxit 3 Nam eum nulla erudelitate, sed ma gna dilectione feeisse quod fecit, quis no in verbis eius agnoscat, rantis pro peccato eorum,s dicentis,si dia mitti, illis peceatum dimitte: sin autem, dele me de si bro tuo. Comparans ergo unusquisque pie prudens iulam caedem & hae prece,videt profecto, apertissime svide quatum malum sit animae,per simulaehra d in num fornieari, quando se saeuit, qiu se amat. Sic plane & Apostolus,non crudeliter,sed amabiliter tradidit i orati hominem satanae in interitum carnis, ut spiritus saluus si in die domini Iesu.Tradidit S alios,vt viseeret a φα .non blasphemare. Legunt scripturas apocryphas Mannielici,a nescio quibus sutoribus fabularis, sub Aposto ' vlorum nomine scriptas: quq suorum scriptorum teni Ua .
poribus in authoritatem sanctae Ecclesiae recipi mei e rentur,s sincti & docti homines, qui tune in hae vita
erant,& examinare talia ζoterant,eos vera locutos esse Leognosterent. Ibi tam e legunt Apostolum Thomam, eum esset in quodam nuptiarum conuiuio peregrinus S prorsus incognitus, a quodam ministro palma per etissum, impreeatum fuisse homini eotinuam saeuan vindictam. Nam cum egressus suisset ad sontem, una ea qua conuiuantibus ministraret,eum leo irruens inter emit manumque eius, qua caput Apostoli levi ictu per eusserat,4 eorpore auulsam, secudum verbum eiusdem Apostoli id optantis atq; imprecatis,canis intulit men
si, in quit, ipse diseumbebat Apostolus. Quid hoe vi
deri et udelius potest Verum quia ibi,nis tame fallorhoe etiam seriptum est, s ei venia in seculo futui o pe' liuetit facta est eopensatio benescii maioris vi & Apo stolus u charus deo essetfer hunc timorem comenda retur ignotis: ct illi Post hanc vitam quandoque sime
dam,in aeternum cotuleretur. Vtru illa vera sit aut eo
scta narrati nihil mea nune interest. Certe enim Maniel, i a quibus illa scriptura, uas Canon Eeelesam
cus respuit,taquam verae atque syncerae acceptatur,saliatem hine coguntur fateri, virtutem illam patieti si qua docet dominus, dices, Si quis te percusserit in maxilla ituam dexteram pribe illi & snistram: posse esse in pte. paratione eordis,etiam si non exhibeatur gestu colpo ris,& expresione verborum:quadoquidem Apostolus M palma percussus potius deum rogauit,ut iniurioso ho mini in suturo seculo parcoriur, in pirisenti autem illa iniuria non inulta relinqueretur, quam vel prabuit se
tienti alteram partem, aut ut iterum feriret admonuit. Tenebat e te interius dilectionis affectum,& exterius requirebat correctionis exemplum.siue hoe verum sit sue cossctum, cur nolunt credere tali animo famulumdhi Moysem idoli fabricatores S adoratores gladio prostrauisseseum ct in eius verbis satis appareat,ita huiusmodi peccato eum veniam deprecatum, vi nisi in
retraret, deleri se vellet de libro dei 3 si quid smis
ignotus homo palma percussus, & deus ex Aegypti sieuitute liberans, per diuisum mare traiietem, ἔtictibus persequentes inimicos operiens, idolossi praelato de
relictus atque contemptus si autem panas ipsas comparemus,quid sinite ferro interimi, ct a feris tetieidari ais tamari: quandoquidem iudices publicis legibu, seruientes maioris eriminis reos bestiis surrigi quam la.dio pereuli nibent3 Restat in maledicis a sacrile- sis reprehesionibus Fausti, quibus nunc respondeo, mloeutus dominus ad Osee propheta dixit, Accipe tibi
192쪽
Avxorem fornicariam,& fac filio, de forniearia. in qua
seriptura se excaecatum est immundum cor eorum, ut nec apeltissima verba Euangelica intelligant, domini Numi. dicentis ad ludaeos, Meretrices de publicani pracedent
vos in regno culorum. id enim aduersum cleinentiae velitatis, quid inimicum fidei Christianae, si mere
trix relicta fornicatione, in castum coiugium comui
tur Et quid tu ineongruum de alienum a fide prophetae, quam si non crederet omnia peccata impudicae diamilla esse in melitis comutat 3 Itaque cum meretricem
Propheta fecit uxorem,ct ad vitam corrigendam mi lieri eonsultum est,& Dura sacranientu, de quo mox loquemur ex prciliam. Sed quis no v ideat in hoc ficto quid potius Manichaeorum offendat errore 3 Scilicet, quia solent dare operam meretrices, ne grauida fiant. Proinde isti, forniearia magis permanem placebat , ut deum ipsorum non ligaret, quam unius viri facta uxorca et vi pareret. De Salomone aute quid dicam nis quiam et stratiiu, ipsus fidelis ae sanctae seripturς testimonio redarguitur, quam petulantibus Se nugacibus Fausti eo
B uieti, 3 illa enim de illo de quid boni prius habuisset, Sequia mali faeledo bonum in quo primum fuerat, reliquisset, veraciter fideliterq; locuta est: iste autem oculis clavss vel potius extinctis,non quo lumine naanifestate ducebatur,ibat:sed quo malevolentia praecipitate s rebatur, irruebat . Hoe ipso enim magis insinuaverunt sancti libri religios, lectoribus de electorab' tuis quam contor . caste habuerint sancti viri plui es uxores: Q Salomon, si disti. qui eas uota illo modo,ied magis ad libidine quam ad ... sed . propaginem habuit, improbatus est de reprehensivi hi,
M. 'verbis,ut appellaretur amator mulieris: de inde ad pri, Metii. sun dum idololatriae lapsus ais demersus, eadem vericanti c. late persona nullius acceptante proderetur. Nunec it ergo iam pertractatis pei sonis omnibus, per quas Fau- II. stus putauit scripturas veteris testamenti esse culpadas redait o l. suo clivi: termone congruo, quo vel defens ut homines dei aduersus haereti cotu carnaliumq; calumnias vel reprehesis hominibus tamen seriptura laudabilis venerabili sq: monstrata est: videamus deinceps
ex ordine, quo eos homines Faustus accusando come
morauit,quid etiam signiscet ipsa facta hominis , quid
C prophetiae gerant,qua futura praenuncient:quodiati Em. a. cimus de Abraha Se inae se lacob, quorum 1e deus,ita dici voluit, tan illam soloruiti esset deus, qui deus estv niuersae creatura: non frustra viis tantum eis tribues
honorem,nisi quia nouerat in eis, quod solus etia perfecte summe' nosse poterat, synceram praecipuam ri haritatem. Et quia in eis tribus patribus quodam mOeonsummauit magnum ae mirabile sacramentum
futuri populi sui, φ per liberas genuerunt ni, solum in libertatem, sicut per Saram de Rebeccam ct Liam de
Rachel, veru metiam in seruitutem , sciit per eandem Mai. Rebecca natus est Esaii. i dictum est, Era, semius si a tris tuit de per ancillas no solum in semiti item,sciit per Genriis. Agar,veruinctiam in libertate, setit per Balam Se Zel.
,.. tham, ita de in populo dei de per spiritales liberos, na
Leuntur no solum in laudabilem libertatem, quenia Lx c. . . modum illi,quibus dicitur, i mitatores mei estote si tct ego Christi: verum etiam in damnabilem seruitute, scut per Philippum simon: de per carnales seruos na seuntur non solum in damnabilem seruitutem, qui eos imitantur,verum etiam in laudabilem libertate, quibus Nisai. dicitur, uillae dicunt, facite quae aut e faciunt,facere nolite Hoe magnum sacramentum quisquis in dei popuro prudenter agnouerit,unitate spiritus in vinculo p
eis v sq: in finem quibusdam cohaeredo, quosdam tole- Drando eustodit. secimus hoe de Lolli,quid eius lau- cendii, dandum, quid culpadum scriptura narrauerit, uid intelligendum de tota illa re gesta significauerit, demonstrantes. Sequitur vi ludae tactum consideremus,l GPuteum sua nuru cocubuit, quid significauerit futurorum. Ix XXIII. Sed prius praeloquedum est, ne quenqua parua consi- cm 3a.derationis offendat, i, de quibusda malis operibus ho militi in serapturis sanctis, quaedam no mala, sed bona
futura signineantur:seruat enim ubiq; diuina prouide-tia vi tute bonitatis sur,vi queadmodum ex adultero rum cocubitu formatur de nascitur homo, de hominu opere malo bonum opus deis i in praecedeti sermo- sv ca. s. ne ia diximus, te facunditate seminum,non de turpi- cinasne. tudine victorumata in scripturis ProTheticis,no tantubona hominum, verum etia de malefacta narrantibus, quoniam Prophetica est ipsa narratio, significetur alia quid de malis operibus hominum etia futurorum bonorum, non peccantis opere,sed scribentis.Neq; enim ludus, cum ad Thamar cocupiscentia victus intraret,
hanc suae libidinis intentione gerebat, ut inde aliquid Esgnifiearetur, quod ad salutem hominum pertineret: stetit nee Iudas ille qui dominii tradidit, hoc intendit, rua Eliavi aliquid inde sereretur, quod ad eande salute homi num pertineret. Porro si de ta malo opere ludae illius, tam bonum opus dominus fecit, ut eiusde sua patii nis singuine nos redimeret: quid miris ii Propheta ei
de quo ipse ait, De me enim ille scripsi, ex malo facio ludae istuis boni aliquid signisseauit, ut suo ministei ici nos doceret Ea quippe hominu facta, ancto spiritu disponente atque inspirate, collegit Propheta narrator, quoris interpolitio non vacaret ad praelignatione reruquas intenderat prophetare: ad significanda autem aliqua bona nihil interest, facta illa quibus ea fgnificantur,seu bona seli mala sint. Muid enim mea inter est,cuvolo aliquid legendo cognoscere, utrum ex minio reperia scriptos nigros Aethiopes, de ex atramento canis
dido, Gallos veruntamen ii no seripturam sed picturam talem viderem, sine dubitatione reprehendere:ita in factis hominia, quae ad imit adum vitandumve pro pontitur,magni interest bona ne an mala fiat. Quae autem ad fgniseadum seribuntur sue dicuntur, nihil re- sfert in moribus facientium, quam laudem reprehes nemve mei eantur ii modo habent aliquam rei,de qua agitur,necessaria prassuradi congruentia Sicut enim Caiphas in Evangelio, quatum ad eius noxium perniciosum s animum pertinebat: quantum deniq; ad ipsa
verba si in eis voluntate dicentis attendas, quibus agebat ut iustus initisse necaretur, utiq; mala erant: tamen
magnum bonum illo nescientes gnificabanti quando ait, Expedit ut unus moriatur homo , de non tota gens in pereat. Dictum ' de illo est,Hoc autem a se non dixit,
sed eu esset psilii e prophetavit: quia Oportebat Iesum mori pro ge te. ita factu Iudae seeundum illius libidine malum fili sed illo neseiente magno bonum signis ea uit. A seipso quippe malum feeit,sed non a seipio bonusignificauit. Hoc aute quod necessario ptae loquendum putam no ad hoc latu inmodo ludae factum, sed etiam ad extera valeat, si qua occurrerint niala opera hominum. luibus bonu aliquid a narrante prophetatum eis In Thamar ergo nuru luda intelligitur plebs re cimgni ludaeoru in cui de tribu luda reges tanquam mariti urimi
adhibebatur: merito nomen eius amaritudo interpre
tatur, ipsa enim domino sellis poculo dedit. Duo autegenera principu,qui no iecte operabatur in plebe: v nu
193쪽
G eorum,qui oberant:alterum eorum,qui nihil proderat,sguisecibatiir in duobus filiis ludae: quorum virus erat malignus vel saeuus ante dominii: alter in terra sinde G ne 1 r. bat,ne senae daret ad forciindanda Thamar. Nee sunt amplius si duo genera holiainu inutilia generi humatano: vitia nocetium, alterum praestare nolentis 5d si uia boni habet in hae terrena vita,perdentium, taquam in terram itin letium. Et quonia in malo prior est sui nocet u ille qui no prodest, ideo maior dicitur malignus, ille aute sequens qui sun debat in terra. Nomen quippe Getie s. niatoris,qui vocabatur Her,interpretatur pellici': qua libit, tuti ieis induti sunt primi homines in poena damnationis suae dimissi ex paradiso sequetis aut e nomen,
qui vocabatur Onan, interpretatur ira aeror eorti quora
tiis quibus nihil prodest habeat unde prodesse posc
st atq: id perdat in terra. Maius porro malum est abla tae Vittiquod fgnificat pellicius, i no adiutae, quod si gnificat mora or eorum: deus tame ambos oeeidisse di tus est,ubi figuratur regni, talibus hominil, abstulisse. , .u. Tertius vero filius ludae, et illi mulieri non iungitur, saH gnis eat tepus, ex quo reges plebi ludaeorum coeperunt de tribu Iuda no seri: R ideo erat quidem filius Iudae,
sed eum marit si Thamar non accipiebat,quia erat eadetribus luda sed ia populo inde nemo regnabat. Vndeta nomen eius, id est,sela, interpretatur dimissio eius. No pertinent sane ad hane saniscationem viri sancti de iusti qui lieet illo tempore fuerint, ad nouum tamen pertinent testamentum, cui prophetando scienter uti ses fuerunt qualis Dauia fuit. Eo sane tepore quo ia ludaea coeperat reges ex tribu Iuda no habere, non est e putandus Herodes maior in regibus eius,tan ι maritus Thamar, erat enim alienigena, nee ei sacramento illo mγsti eae unctionis tanqeoniugali foedere cohaerebat sed tanqua extraneus dominabatur, qtiam potestatem a Romanis S a C sare acceperat. sie de eius si ii tetra cliae,quorum erat unus Herodes, patris nomine appet latus, qua cum Pilato in pasilone domini concordavit. ii isti ergo alienigenae usqueadeo non deputabantur in regno illo mustico ludaeorum,ut ipsi ludet publiee elaniaretii fiendentes aduersum Christum, Nos no habe.
I. u. t . mus regem nisi Caesarem. Neque enim hoc verum, nisi
I illa uniuersali dominatione Romanorum, quippe etia sesar rex erat, no proprie Iudaeorum, sed ut Christum negaretit,ct huic adularetur, igeo se tali voce damna sunt. illo ergo tempore, quo iam de tribu ludae rea NT . siau in defecerat, veniestum erat Christo vero saluatori domino nostro, qui non obesset, militum se prodesset. Gene. I. sie enim suci at prophetatum, No desciet princeps ex Iuga, neq; dux de femoribus eius, donec veniat eui roti de pso mi istim est Aipse erit expellatio gentium. Iaisto tempore omne quippe magisterium lud orum, & mγ-sti ea unde Chiasti voeabatur, unctio ipsa desecerat,ita D me. . eundum prophetia Danielis, Tuc venit cui repositumbae. 4. erat expellatio gentili,& vnctus est sanctus sanctorum oleo exultationis prae participibus suis. Natti, est enim
Narro. Herodis oratoris tepore, passus est autem inoris Hero-rticae 23. dis tetrarchia. Huius iras venientis ad oves, luς peris tartias. rat,domus Israel, figura gessit ipse ludas, cu iret ad to-dendas ou ex suas in Thamna, quod interpretatur deiciens. la enim deseceiat princeps ex Iuda,& omne nis-gisterium atq: unctio Iudaeorum, vi veniret cui repos cone. 3 . tum erat. Venit aute eum suo pastore Odollamite, cui nomen erat Hiras, ct interpretatur Odollamites, testi Iaan. s. monitam in aqua.Cum hoc plane testimonio domini, venit,habens quide testi in oti tu maius Ioane.Sed tame
propter oues infirmas,hoc testimonio est vias in adita. KNam & ipse Hiras quod nomen illius pastoris sui, in
terpretatur fratris mei viso . Vidit omnino nati e stitiloannes,iratre secundum seme Abrahae, secundia cognationem Mariae matris eius S Helisabeth matris aliae, eundemta dominum S deii sui trequia scut ipse ait Ex Dis iplenitudine ei' accepit. Vidit onmmo ct ideo in natis a rimulierii maior illo no exurrexit: quia ex omnibus pre- nunciatibus Christit,ipse vidit,quod multa iussiod pro Mans. αphetae cupierunt videre, ae non viderunt. Salutauit ex ι utero,agnottit Oersectius ex colliba: ct ideo tali Odol. lamites vere testimoniu perhibuit in aqua. Venit autem dominus ad oves tondendas, hoe est,exoneradas sarei ius laboriosis, ex quibus Eccleti et laudat in Cantici seaticorum,dentes essent velut grex detonsarum. sum Tuamar habitum iniit et nam de coniurans interpreta
tilr Thamar ea in ea prorsus nome amatitudini, iii, neat: non illius amaritudinis, in qua dominosel mini 'strauit,sed illius in qua Petrus amare fletiit. Nam X lim' Latine cotcssio est. Cosessioni ergo amaritudo mi ''iceatur ut vera poenitξtra praelignetur. irac poenitentia it .rei indatur Ecclesia, in omnibus gent bus constituta.
Oportebat enim Cluisti im pati, ct retarere tertia die& pr dicari in nomine eius poenit etiam & remisitone ' peccatorii per Onan getes, incipietibus ab Hieri sal λNa Se i pie habitus meretricius, cofessio peccatorii est. Tyrum quippe iam Ecclesiς gerit Thamar, ex getibiis euocatae, sedens cum hoc habitu ad portam linan, vel Enaim, Quod interpretatur sontes. Cucurrit eni velut ceruus ad fontes aquarum, peruenire ad semε Abrahe: mn illic a no agnoscente suetatur, quia de illa pst dictis est Populus que non cognoui,seruiuit milu.Accepit in o culto annulum, monile,& virsa vocatione signatur tu /stineatione decoratur, glorificatione exaltatur. Ou s It crenim piridestinauit, illos & vocavit: quos aute vocavit
illos & iustificauit:& quos iustificauit ilos ae glorifica. uit. Sed lice ut dixi,adhue i occulto, ubi fit & c5ceptio
Lanae ubertatis. Mittitur autem proinissus ludus tan a se, is meretrici, hqdus exprobratio peccati, per eundὰ Odol- Iamite, tanq increpante es dicῆtem Generatio vipera- Navritii bea no eam inuenit peccati exprobratio, qua mutauit confessionis amat itudo. Post vero iam publicatis igitis,an mili, monilis S vipta vicit temere iudicantes
Iud os: tuorum iam personam ludaes ipse gestabat, ut ii 'hodie s dicunt no luinc esse populum Christi, nee ii bere nox semen Abrahc: sed prolatis certissimis doci
mentis nostrae vocationis histificationis, glorificati nis,sine dubio confundentur, de nos magis iustificatos esse fatebuntur. Enucleatius liaec, ae membratim quodam modo articulatim i scrutarer alip dulererem, quatum intentionem mea dona inus adiuuare nisi me
ab hae laboriosio: e diligPtia finiὰdi hui' operis, quod plus quam vellem iam prolixum est,cura prohiberet. Nunc peccatu David, quid in prophetia si nifiei uerit, quata possum bretiitate perstringi. Nomina qui 'r' pe ipsa interpretata satis ostendunt, quid etia Eoeineta praefigurauerit. David interpretatur manu fortis sue desiderabilis. Et quid fortius Leone illo de ilibu Iuda
qui vicit naui dii Et quid desiderabili' illo,de quo precpheta dieit, Veniet desideratus omnibus gentibus Ber labee, interpretatur puteus satietatis, siue putetis septimus. inalibet aute harum nominis huius interpret
tion una in id,quod dicere intedimus, assumamus satis congruit. Na ct in Ciliciscanti G, spolia illa Ecclesa P est,quq Vocatur Putriis aquae viii . Et huic pilleo sepie.
194쪽
A narii numeri nome in spiritus sancti significatione e
m. iungitur: opter ratione Pentecostes, quo die de coelo invius spiritus sanctus venit. De septimanis enim eo stare eundem sessum die, Tobiae quoq; seriptura testatur. Ad quadragintanouem aute,quod est septies septe,
unum additur,quo unitas comendatur. in nae ratione
vivit Apostoliea illa sententia, sufferentes initiem ingi lectione, studentes seruare unitatem spiritus in vinaculo pacis Dono itaque spiritali,hoc est,septenario a m est Ecelesia puteus satietatis: quia fact' est in ea fotis aquae silientis in vita aeterna, quem qui habuerit,no Qtiet in aternum. la vero qui fierit maritus eius, quid aliud q diabolis nominis huius interpretatio sgnificat Huius erant pessimo coiugio deligati, omnes quos gratia dei liberat, ut Ecclesa sine maeula & ruga saluatori
proprio copuletur. Urias naniae interpaetatur lux mea dei, Cetheus autem abscisusIiue Q in veritate non stritit,sed a luce sua superna,qua de Geo habebat,superbiae merito abscisus inlue φ cadendo veris viribus perditis ransfigurat se tame in angelum lucis, audes adhue .c .im dicere,Lux mea dei efflago iste quidem Dauid graui- B ter feelerates peccauit quod scelus eius etiam per Pr xat g.ra. phetam deus arguit increpando, ct ipse abluit poenit Odo. Veruntamen ille desderabilis omnibus gentibus, adamavit Ecelesia super tectum se lauatem id est nundantem se a sordibus seculi,& domum luteam spiritali
cotemplatione transcendentem atq; ealcantem: ct in
choata cum illa primae eouentionis notieia, pὁst ab ea penitus separatum diabolu occidit,eamq; sibi perpetuo conubio copulavit. oderimus ergo peccatum, sed priphetia no extinguamus amemus illum David uatum amadus est, qui nos a diabolo per misericordia liberauit amemus N istum David, qui tam graue in se vulnus c. Irix iniquitatis poenitentiae humilitate sanauit. Iam de reta Salomone quid dicam lem vehemeter arguit si cta scriptura,atq eondenat, nihil l. de poenitentia eius vel in eum indulgentiae dei omnino comemorat. Nec mihi prorsus oceurrit quid saltem in allegoria boni Qgniscet lixe eius flenda subuerso, nisi sorte quis dicat mulieres alienigenas quaru amore exarserat, lignisse re peclesias electas de gentibus. Pollet hoc fortasse noabsurde intelligi,s illae propter Salomonem desereret C deos suos,& eoleret deum eius Cum vero ipse propter illas offendit deum suti,ct eo luit deos eam, no est quid inde boni coiectare possimus: nee tame nihil arbitrorsgnificaresed multi, sicut de uxore filiabus Loth diaximus. Apparet enim in persona huius Salomonis &mira excellentia,& mira subuerso. Quod situr in illo diuersis teporibus extitit, prius bonia,& posterius malit, hoe in Eeelesa in isto adhue sectilo simul uno teporeosteditur. Na bono illius,bonos Eceles ae malo autem illius, malos Eeclesiae sgnificatos puto, tanu in unitate unius areae, sevi in uno illo homine bonos in granis, malos in palea: ut in unitate unius segetis,bonos in tri
lico , malos in es antis. Si quid hine san/, his quae de illo seripta sunt diligentius pertractatis, sue mini, sue hoe doctioribus atq; melioribus,aliud probabilius elimcere potuerit : nune tamen no eam rem ita dimisimus, vi intentionem nostram in alia properantem, taquamea. Irim interrupta series contextionis impediat. De Osee
M. autem Propheta clio a me opus est diei quid illa ius,io factumve signiseet quod dixit domiti' ad Osee. Vade de aeeipe tibi uxore Arnieationis,& De filios de fornieatione .cum satis hocipsa seriptura demcinstret, unde uia . de quare sit dictu in Sequitur enim,Quoniam fornicas
fornicabitur terra a domino. Et abiit 1 aecepit Gota 1 mer filia Debeleim,& concepit,&reperit ei filium. Et dixit dominus ad elim,Voca nonae eius errahel: qumniam adhue modicum,ctvistabo sanguine Ie rahel super domum Iuda, ct quiescere ne iam, auertam rognum domus Israel. Et eri in illa die eonteram areum is es in valle Ieraahel. Et concepit adhucat peperit fi liam,& dixit ei dominus, Voca nomen eius, ab ν mi serieordia: quia non adda ultra misereri domui lsrael. sea obliuione obliviscar eoi ut & domui Iuda misere bo & salvabo eos in domino deo suo,& non salvabo eos in arcu S in gladio ct in bello A in equis S equitiabus. Et ablactauit eam quae erat absque misericordia, &concepit,& peperit silium. Et dixit ei dominus, Voca
nomen eius non populus meus, quia vos non populus meus,& ego non ero vester deus. Et erit numerus filiorum Israel quas arena maris,quae sine mensura est,& non umerabitur:& erit in loco,vbi dictiam est eis, Non populus meus vos dicetur eis, filii dei vita. Et congregabuntur filii luda ct filii Israel, & ponent sibimet capti evnum, et ascedent de terra, quia magnus dies terrahel Die te fratribus vestris,populus meus:& sorori vestrae, smisericordiam eosecuta. Cum ergo iussi es facti huius figuram ipse dominus per eandem scripturam ei denia ter aperiat: eumq; Apostolicae litera hanc prophetiam Ompletam in noui testameti praedicatione teuentur,
quis est qui audeat dicere, non prepterea iussum & Actum, propter quod se iussisse, es Propheta fecisse ipse in sanctis literis qui iussit exponit Ait enim Apostolus
Paulus, Ut notas faceret dulitias gloriae suae in vasa mi sericordiae,quae praeparauit in gloriam, tuos & vocavit nos,non solu ex Iudaei . verum etia ex gentibus: se ut &Osee dicit,Vocabo no plebem me plebe meam:& nodilectam dilecta: R erit in loco,ubi dictum est eis, Nopopulus meus vos,ibi vocabuntur filii dei viiii. Hoe ergo de getibus prophetatu Paulus ostendit.Vnde de Petrus seribens ad gentes, propheta quide ipso no nomia
nato,prophetiam tamen eius verbis sati inserit, iueens, Vos aute genus electui regale sacerdotium, gens san- t per .cta, populus aequistionis, ut virtutes eius annuntietis, qui de tenebris vos vocavit in illud admirabile lumen suum qui aliquando no populus, nune autem populus Fdei quorum aliquando non misertus est, nunc aute miseretur. Hinc euideter apparet,quod per Propheta diactum est, Et erit numerus filioru Israel quas arena ma- os ditiris,quae sine mensura est,& non numerabitur: ct quod ua. imeosequentet adiunctum est, Et erit in loco,ubi dicitum Roma.9. est eis,Non populus meus vos: dieetur eis,filii dei vivi no omnino de illo lsrael esse dictum qui est neundum earne sed de illo,de quo Apostolus gentibus dies Vos saluti. ergo Abrahae semen estis, secundum promissione hae redes.Sed quonia & de illa Iudaea r multi erediderunt Im& eredituri sunt nam inde erant S Apostolit inde tot coram milia, quae in Hierusalem Apostolis sociata sunt: in de ρι Getest de quibus ad Galatas dicit, Eram aute ignotus faeie Ee lesiis ludae . iuc sunt in Christo. Vnde S lapia Galaa.dem angulare in Psalmis appellatum dominum se ilia Uu iar. terpretatur, v duos parietes in seipso coniunxerit, ei cuneisionis videlicet S praeputat vi duos coderet in se
in unum,nouum hominem aciens pacem,& comutaret virosq; in uno corpore deo, per crucem interficies
inimieicias in semetipsis,& veniens euangelirare pace
iis qui longe,& iis qui prope: id est, gentibus longe, &Iudaeis prop/: ipse est enim pax nostra, qui fecit utra unum: merito ct iste propheta, filios luda ponens pro Iudais,
195쪽
G Iudaeis,& filios Israel pio gentibus. Et cogregabuntur,ola. i. inquit filii ludae & fibi si ael pariter, de ponent sibimet
caput unum,& ascedent de terra. Huic itaque prophetiae ta manifestae,ipso rerum ei sectu declaratae,quisquis eoi radicit,no solum propheticis, veru metia Apostolicis literis nec solu quibuilibet literis, verumetia rebus
impletis, S clarissima luce perfilsis,impudentissime eo tradicit. Aliquid ergo fortassis diligetioris requirebat intentionis ludae facis, ut hςc fornicaria, quae significat Ecclesiam, de gentilium superstitionum prostitutione collectam in habitu mulieris illius,quae Thamar appellata est, possit agnosci: hic autem,cum ipsa scriptura se
aperiat, cum l: Apostolorum consonantibus literis illustretur, quid hic ulterius immoramur, ac no ia videmus
quod restat de famulo dei Moyse, quid etia ipsa signi
cap. XC. ficent quae Faustus obiecit Quod enim fratrem de-E M sendens,occidit Aegyptium, cuiuis facillime occurrit, iniuriosum nobis in hae peregrinatione diabolo a d mino Christo nobis defensis Oecidi. Quod vero i at H na obruit interemptum, naanifestum est eius ia morti timi PM cinam praesentiam in eis latere,qui non habent stabileiam. finiamentu. Vnde Ecclesia dominus super petra aedificat:& eos qui audiunt verbum eius & faciunt, parat Plo. . prudeli viro, qui aedificat domum suam super petram,
ne tetationibus cedat de corruatillios aut e qui audiunt& non faciunt,coparat stulto aedificanti super arenam, cap. xcl. euius tentata domo, ruina fit magna. Quδd vero
. . 3 π expoliauit Aegyptios iussu domini dei sui nihil nisi iu-ν . sti si me iubetis,quid praefigurauerit, iam in quibusdam De Ami. libris quos de doctrina Christiana praenotaui, quatum
chositi. . mihi tune occurrit, me recolo posuisse: q, auro &arge
μεο si to Se veste Aegyptiorum signi; catc sint quςda doctristi, nae,quet in ipsa cosuetudine gentiu no inutili studio discantur.Sed siue hoe significet, siue illud, quod ex ipsissentibus animae precioiae, tanqua vasa aurea de argentea, cum suis viii corporibus, quod vestes significans, adiungunt se populo aei, ut si inui de hoe seculo tanqde Aegypto liberetur ue hoc ergo, siue illud,siue aliquid aliud hine fuerit figuratum, coetum est tamen eis qui has literas pie legunt, no Diistra, neq; sine praenuncis. IL clavone fucii roru esse illa iussa, acta,conscripta. Iam
porro de bellis, quae per Moysena gesta sunt, nimis lonI gu est omnia pira e. Satis ergo iit quod de illo bel m. r. lo gesto cu Amalech, ia superius in hoc ipso opere,quo Fausto res deo, quantum satis pro suscepto negocio
videbatur, quid prophritae praemittoeet, quid mysteri jeotineret,exposui.Nunc illud videamus in quo crudelitatis virium solet obiicere Moysi, vel inimici harum literarum,uel expertes omni u literarum,quod quidem Faustiis no expresse posuit cum diceret, Crudelia multa Se mandarit de fecerit. Sed quia noui quid maxime A inuidiose iam e consueuerint, ideo ipse hoc comemoraui, quod superius defendi, nee quieu in eo se esse criminis,vel ipsi Manichaei qui corrigi vellent, vel
LM.11. quisqua alius imp Gitoru aut impiorum putaret. Nune aut e quid etia ppheticae significationis habuerit, requirendu est, I, ex eis multos,qui sibi absente ipso idolum fabricauerunt, sine ulla cuiusqua necessicii clinis distinctione iussit interimi. Facile eli ut intelligatur hominu illorum interemptione, significare vieioru taliu in se cutionem qualibus illi ad eandem idololatria defluxe runt.In talia quippe vicia saeuire nos iubet Pialmus, eupsu. . dicit, irascimini,& nolite peccare. In talia vicia saeuire Ep. i. nos iubet Apostolus,cum dicit, Mortificate mebra vetastra quae sunt super terram: fornicationem, immundiciam,luxuriam, cocupiscentiam malam de avarietum, Kquae est idolorum seruitus. Sed quid sibi velit,quod cis ram
prius fecit,ut ipsum vitulit igne coburere minutatimq; EM. ια. concideret, I in aqua spargeret,& potu populo daret, maiorem intelionem perscrutandae significationis in quirit . Si enim tabulas,quas digito dei,hoc est, Operatione spiritus sancti scriptas acceperat,ideo fregit, quia indignos eos,quib' eas legeret, iudicauit: si denis ut ab
eis ille vitulus penitus aboleretur,incedit eum, contriuit, in aqua sparsit atque submers ut quid de potu hoc populo dedit me n5 excitet factsi hoc ad inquiredade intelligerim propheticam significatione occurrat
ergo iam intentis mentibus, tanu diaboli corpus in vi tuto id est,homines in omnibus getibus,quibus ad ii csacriIegia caput, hoc est author, est diabolus. Aureum propterea, quia videtur idololatriae ritus, velut a sapie-iibu, instituti. De quibus dicit Apostolus Quonia cog- RU . noscentes deum, no sicut deum glorificauer ut aut gratias egerunt, sed evanuerunt in cogitationibus suis, ad obstiiratum est insipies cor eoru : dicentes se esse sapientes stulti facti sunt, de immutaureunt gloria in eorrup- Ltibilis dei,in s militudine imastinis corruptibilis hominis,de volucrum,S: quadrupedit,& serpetium. Ex haequasi sapietia iste vitulus aureus, qualia solebat Aegyptiorum etia ipsi primates, Si tanq docti homines ado- .rare figmenta. Hoe ergo vitulo significatum est omne corpus: id est,omnis societas set ilium idololatriae deditorum . Hac sacrilegam socicta te dominus Chris bis illo igne coburit,de quo in Evangelio dicit, Igne veni Meae. t
mittere in terra: ut quonia non est qui se abscodat a ca psalcititore eius,dum in eum credunt getes, igne vi mitis eius diaboli ea in eis forma soluatur. Totum deinde corpus illud cominuitur id est,ab illa malae cospirationis conflatione di selisum, verbo veritatis humiliaturior cominutum in aqua mittitur,ut eos Israelitae, id est, Euagelii praedicatores ex baptismo in sua inebra,hoc est, in eo pus dominicu transferat. Quorum Israelitaru Petro de
ipsis fetibus dictum est, Madia de maduca: Si macta Se ammaduca,t quare non etia,Cocide de bibe Ita ille vitul per igne zeli,Sc acie verbi, Sc aqua baptismi, ab eis poti quos absorbere conabatur, absorptus est. Si ergo haequos loca scripturaru, de quibus eisde scripturis Oluniatur harritet,perscrutata de quo da modo interrogata,quato vident obscuriora,tato mirabiliores in se mysteriorum thesauros latcie rei podentaquato magis impioru blasphema ora obmutescere omnino debet,cum oppilatur apertissima veritate, cotra quam prouocato
spiritu quid mussitent,non inueniunt: de malunt miseri manifestatione eius suas fauces obturari, q suauitate pe 'ctus impleri. Christum igitur sonant haec omnia, caput illud,quod ascedit in calum: S: hoc corpus esus, quod usq; in finem laborat in terra, scribetium literas vere saeras omnis parturivit intentu nec esse quicqua crede- dum est librorum propheticorum contextione narratum, quod non significet aliquid futurorumisi quς ideo
rosita sunt,ut ex eis quodam modo religentur ea, quae illum regem populumq; cius, siue propriis, siue figi ira.. tis locutionibus rebusve pronunciet. Sicut enim in eutharis de hiiiuscemodi organis muscis,non quide omnia quae tanguntur,canorum aliquid resonant sed tantum chordae .caetera tame in toto citharς eorpore, ideo
fabricata sunt,ut eista ubi vincirentur, unde de qu3 t deretur illae,quas ad catilenae suauitate modulaturus Sepcteussurus est artifex, ita ui his propheticis narrati
nibus, quae de rebus gestis, hominu prophetico spiritu
196쪽
A deliguntur, aut aliquid iam sonant signiscatione situ.
iorum : aut s nihil tale significant, ad hoc interponuntur,ut sit unde illa significantia tanquam sonantia concs. XV. nectantur. Has autem rerum gestarum allego licas
narrationes, si nolunt haeretici, sicut a nobis exponuntur . accipere, vel etiam nihil eas, nisi quod proprie sonant, significare contendunt. non est luctandum eum hominibus,qui dicunt on sapit palato meo, quod si pere dicis tuo dum tamen ea quae diuinitus pracipiuntur, aut mores pietatem ψ formare,aut aliquid figuratestnifieare vel credantur vel intelligantum aut utrumq; potius quam neutrum, dum tamen & ipsa, quae figurale dicta vel facta intelliguntur, ad eosdem mores bonos pietatemq: reserantur. Ac per hoc etiam si Manielicis vel quibusque aliis de his fguris rerum gestarum noster displicet intellectus, vel ratio. vel opinio : illud sussciat quod patres nostri,quibus deus perhibet bonae vitet atque in suis prcceptis obedientiς testimonium, ea veritatis regula defenduntur. quae nisi prauis & disto tis eordibus displicere non potui:& quod ea scriptura, cui peruersitas erroris illius inimica est, in quibuslibet hominum factis,quae vel laudauit vel redarguit, vel tanu tum narrata nobis iudicanda proposuit,ipsa in lpabicum lis venerabis sque persistit. Quid veto utilius atque X cri. salubrius pie legentibus, vel audientibus illas sacras lia teras consuli ac prospici potuit.quam ut non solum in eis laudabile, homines ad imitandum,& reprehensibi.
les ad cauendum proponerentur, verumetiam quaedabonorum deelinationes S lapsus in malum, siue itide
denuo correcti,in viam redeant,sive irrevocabiles maneant: & rursis quadam malo tum mutationes S prouentus in bonum,siue perseuerat uti, siue in pristina iterum relapsuri: ut ne sitisti in superbiam securitate extollantur . nee iniqui contra medicinam desperatione obdurentur. At illa quae neq; ad imitandum , neque ad cauendum facta hominum pertinet,& tamen in lancta scriptura reperiuntur, aut ad illam conexionem posita sunt, quibus occasionibus ad res necessarias veniatur: aut eo ipso quo vident superflua, satis admonent in eis quaeri oportere mysticae alicuius significationis oraeu
lum. Neque enim de his libris loquimur in quibus nulla,vel pauca, ae non multa apertissima prophetico spiritu praenunciata, iam quoque ipsis rebus impletis, aue thoritatem diuinam ii delinima & praclarisima veri tatis luce testantum vi omnino desipiat,quisquis eos Q. perflue vel quasi fatue loeutos aliquid putat, quibus nosolum omnia hominum ingeniorum φ genera subdita videt, verum etiam hoc ab eis praedictum legit, pei fe-cq π ctumque cognoseit. Nunquidnam ergo siqiiii quam xc Vii. legens factum Dauid . cuius eum domino arguente ac
minante poenituit, inde sibi ad peccandu fomitem prς.
O . beat illa scriptura eulpada effae non tanto seuerius ille damnandus. luanto potius ad se vulnerandum aut oecidendum abuti voluit ea re quae ad sanandum liberadum i coleripta est Quia enim homines in peccatum laps, vel superbia negligunt poenitentiae medicina,vel recipiendae laturis venix promerendae dissidentia penitus pereunt,de tanto viro exemplum propositum est.
quo sanentur qgroti, non quo hi qui sani sunt satieten Neque enim iraedicinae vicium est. si vel insani seipso vel maligni alio, ferramem medicinalibus perimant. Pus tamen patres nostri Patriarchq atque prophet , xcm II. quibus tam illustre testimonium sanctitatis at m pietatis ea scriptura perhibet: quam si luti generis humani diuinitus dilpeniata ii5 negat, nisi quisquis aut eam nescit,
aut omnem sensum rationalis eonsiderationis amisit Detiam si libidinosi es eludele, fuissent, sicut eos Manicheorum error vel potius filior accusat: non etiam sieno dico electis eorum, sed ipso etiam deo illorum demonstrarentur esse meliores-Nonne melius est ei, pel. Cre .is. lice volutari virum cum foemina, si esse syncerasumam lueem, S miscendo se tenebris inquinarit Eeee homo auariciae ac ventris causa uxorem suam sol orem inis u
litus, in alio, o concubitum vendidit quanto ille phio u & execrabilior est, qui naturam suam ad libidinem desiderantium simulando coaptatam, gratis eis pollueda corrumpendamu subiecit iam cum filiabus qui etiam cem. 1s. sciens concubuerit, nonne minus mali perpetrat,' qui membra sua omnium talium,peiorum. turpitudinum libidinibus miscet Quid enim tale ab immundis flagiatio iisq; committitur, ubi non Deus vester Manichaei, turpitudini,' omnibus polluatur3 Denis si vere lacob, ut ait Faustiis,inter quatuor uxores foeda concupi sedita cent. Id. tanquam hircus erraret, nullam propaginis curam g renue,sed lasciuiae solitis voluptatis quanto minus miseresset deo vestro, ut no solum in ipso S in eius quatuor uxoribus.omne illud dedecus luxuriae pateretur,omni- gbiis eorum corporibus motibus p concrctus: sed in ip .so hireo, quem viro illi sordidus coparauit, omni illugentialem motum calorem' perpetitur & vbi sturpi conditione permixtus,in ea pro inflammatur, in capra seminatur,in haedo generatur Ae per hoc etsi ludus no cene. 38. tantum fornicator, sed etiam sciens nurus sua nefarius
incestator existeret, in illius quoq; incesti libidine deii,
vester hqreret,sorderet arderet.Dauid aute iniquitatis punitini. p uxorem adamauerit alienam, vitumq; eius mandat et occidi at vero deum vestrum,quando poenitebit quod a tartareo genere masculi voae neminino principum tenebrarum adamatus,eorum libidini stiam ebra coneesiti nec maritu, cuius coniugem adama
uerat,sed suos filios in membris daemoni, I quibus damonibus ipse fuerat adamatus occidit Sed etsi non poenituisset David. nee iustici sanitatem tali medicina recepisset . etiam se isto deo Manichcorum melior ext setiuet. iste quippe uno ipso facto putemus.& aliis talibus
quot libet, quam multa unus homo posset admitterer ille aute in omnibus omnium talibus factis comixtione illa membrorum suorum turpari pollui i: conuincitur. Et Osee Propheta accusatur a Fausto, qui se meretrice os e. r. turpi coctiplicentia captiuatiis, adamasset atq: duxisset. Fanimas certe amborum.& lasciui amatoris S obseren meretricis, partes a membra naturam dei vestri ei leraedicatis. illa enim meretrix,quid enim ambiam ver is, ct non plane dicam, illa meretrix esset deus vester. Neq; enim potestis dicere φ seruata atq; incorrupta sucsan retate naturae, illi meretricio corpori non ligariis,
sed prasentatus incideret: sed inquinatisiima esse ista inebra dei vestri. ct ob hoc magna purgatioe indigere
fatea uni .llla ergo meretrix de qua homine dei audetis arguere, leus vester esset,etiam si non esset in melius cano coniugio commutata: aut si non vultis, particulam certe dei vestri, licet minimam, non negaris illam an mam meretricis.Hoc ergo iam melior deo vestro, quoniam ipsa una meretrix citet tille autem .eonditione soc 3 illius comixtionis, uniuerso generi tenebrarum in oninibus meretricibus prostituitur in omnibus deniq; maribus ae saminis late varies fornieantibu , ct sese eo rupentibus volutatur. luitur,illigatiiri rursus in eorum foetibus, volutandus. loedus ligandus: donec ad ultimum globum pars immundisiima dei vestri, tanquamn inexpiabilis
197쪽
turpitudines. haec dedecora a membris seu deus vestee amouere no potuit m hostis immanis neces, itate comptiistis ad illa peruenit. Neque enim potuit interimere iniuriosum atque violentum, suis vel ciuibus vel partiar g a. bias siluis, Qllamo ergo melior, qui occiso Aegyptio, Datrem defendit illaesum, quem mirabili vanitate Faustiis arguit, ct deum si in mirabiliore caecitate non re spieit. Quanto melius ipse vasa aurea & argentea abstur, a iiii et de gente Aegyptiorum,quam eius membra deprcota daretur gens tenebrarii: S tamen cum bellum tam mi
seri, ipse gessisset, cultores eius tumulo dei nostri obii ciui quod bella gelserit,in quibus semper cum suis om-Ge. tr. nibus victor de hostibus triumphauit, qui captiui vel captiuae M se belligerante depopulo lsrael duci potuerunt:quod R deus vester si potuisset, utique iecisset.
Noe ergo non est malos arguere, sed Delicioribus inui. gere. Quae autem erudelitas Moysi, ouδd in populum. qui grauiter in deum peccauerat gladio vindicauit cuius tamen peccati veniam,se pro illis etiam diu in vindictae offerens deprecatus est. Veruntamen si S hoe nobi misericorditer, sed crudeliter feeisset, etiam se melior deo vestro esset Neque enim quenquam suorum innocentium S obedientium , si ad hostis cuneum dirum. pendi, mittis fuisset & eaptiuatus,vllo modo miri postea s vicisset, ipse damnaret: quod facturus est deus iste de sua parte, quam consiget in globo: quia obediuit iubenti quia in hostiles cuneos pro salute regni eius pro-la . . post arsua morte processit. Sed in hae, inquit, serie se
eulorum iam malis permixta atque concreta , non obtemperauit praeceptis. Qigaeramus, auare Si propria voluntate,vera culpa ct iusta poena sed iam si volunta, .strea.nulla est ad peccadum natura cotraitia:& ideo Ma nichaeorum omnis conuicta est & euersa fallacia.Si alitem ab hoste oppressa, auo milla est.s alieno malo superata . cui resistere non valuerat. iniqua poena & magna . eius elitas. Sed ad excusandi, profertur dei necessitas. Talem colant deum qui nolui colere desim. sane quod fatedum est,etiam ipsi cultores eius, quantiis tale deum eo te do sint pessimi, meliores tamen illo sunt.quia saltem sunt: ille autem nihil est. nisi fictio falsitatis, S cogitatio vanitatis. Sed iam caetera satisti arguta destia.
A v S T v s dixit. Disputa nil mihi
aliquando, quidam ex numerosa plebe respodens ait,Accipis lesum de Maria natum Cui ego, Quemnam, inquam, dicis testim Nam plures in Hebraismo 1 1ertit Iesus:
- unus quidem Naue filius, ditiis ualus Moy ii: alter vero filius lotad ς' r Aeerdotis magni item alius, qui dictus est stitis David, alius vero filius
Dei: quem nam ergo istorii inde Mama natum quaeri ex me, utrum accipiam Vtique, inquit, stium dei. Cui ego, Et quo authore. quove magistio docente isti d aecipiam At ille, Matthaeo inquit. Cui rui tum ego, Quia enim Matthati, se ipsi Et ille, Liber generationis lesuci, isti filii David filii Abraham, Se Ttim ego. Piltaueram,mqu. m. lula esse ι dicturus Liber generationis testi
Christi si ii Dei & me putaueram ad praeseribe dum sed quia nune sdeliter capitulum memorasti admonendus tantum es,vt id quod recitasti,consideres. Neque enim Nauhaeus hie se dei filii generationem scribere fatetur instituisse. sed si i David. Vtergo huic interim di edii oedam filius David erit mihi de Maria natus, adhue de Dei filio in hoe omni generationis textu nulla fit metio,vsque ad baptismum i cilicet, frustraq; calum niam vos ingeratis scriptori, tanquam dei ille filium in
utero muliciis incluserit. At vero hic clamitat, ut vide
tur, ct in sciiptione ipsa sua se prorsus ab hoe sacrilegio vendieat.David filium perhibes ex illa stirpe oriodum se seripssse non filiis dei. Nam lesum quidem eum, qui sit filius dei, si se scii oris huius metem pro postumi
consiletes, non tam ille de Maria virgine vult nos ac
cipere procreatum, i factum aliquando per baptismum apud fluet a Ioannis. I litie enim dicit baptiuatum a Ioanne eum. quem David in exordio filio desgnauit, factum aliquando Hie filium dei post annos duntaxat,secundum Lucae sdem ferme triginta,vbi ct vox tue audita est dicens ad eum, Filius meus es tu, ego hodie genui te. vides ergo id quod ante annos triginta, ut huic videtur,de Maria natum est,non esse ipsum stitim des,
sed id quod de baptismo postea facto est ad Iordanem:
id est,hominem nouum,tanquam in nobis cum credi mus ad deii ex gentilitatis errore conuersi quod ipsum tamen nescio virum satis cum ea fide faciat, quam vos
catholiea nominatis sed interim sic Matthaci videtur, si sunt ipsius haee.Neque enim v squam in parturitionibus Mariae diciti legitur illud,silius meus es tia,ego hodie gentii ter aut Hie est si ius meus dilectissimus,m quo bene copiaeui: sed in expiatione eius apud Iordanem. Qilod si s tu credas ita ut scriptu est, eris iam quidem Matthaeanus sie enim mihi dicedum est catholicus ve ro nequaquam. Nam catholicam fidem nouimus: quae tanto longe abest ab hae professione Matthaei, quanto
procul ess ct a veto. Siquidem symbolum vestrum ita se habet, ut credatis in letum Christum situm dei, qui sinatus ex virgine Maria: vestrum ergo est, de Maria a capere filium dei,Matthaei ab Iordane nostrum ex deo: ae per hoc tam vobis Matthaeus, s haec eius pro certo sunt, contrarius est in professione ista sua quam nobis: nisi quod paulo prudelior vobis inuentus est ut citum ex inti neci sexu Dauid sito ascriberet magis quam filio dei. ina propter de duobus vos viati fateri oportet:
aut hune non esie Matthaum, qui lire videtur allerere: aut vos non tenere Apostolica in fidem. Nos vero
quantiis de hae sententia nemo prorsus desiciat ex deoaeeipiendi filium dei, tamen ut multum imprudentiae
concedamus, ut adigamur & faliis credere ex Iordane nobis erit factus lesus dei stitis,quam natus ex utero mulieris: quanquam nec ipse quidem ille. quem Maria poperit si ullus erat recte David filius appelletur nis ei meostet ex parte loseph seminatum. Quod quia negatis. illud etia in fateamini necesse est, ne ipsum quidem esse David filium: quoniam uide generatio Abraham v : ad Dauid & a David Ioseph ad usq: deducitur per omnes scille et Hebraeoru patres ex quo quia lesus coceptus non est ut legitur,nec stius erit David longeq: demens est, qui quem sine coitu Ioseph de Maria natum dicti, rus erat. hunc in principio posuerit esse s lium David. Cum ergo ne ipse quide qui si ex Maria genitus, Dauid recte filius appellaretur, quia non sit natus ex loseph, quanto magis situ; dei. Proinde nee virgini, ipsus origo ex hae tribu Risse monstratur. unde eonstat elle Dauid dieo aure ludam. te quo lud i reges sed ex tribu Letii vade sacerdotes quod i pluin palam est,quia eadepatrem
198쪽
A patrem habuerit sacerdote qliedam, nomine loachim, cuius tamen in hae generatione nulla usquam habitamentio est.Quo modo ergo ad hane Dauidicet cogna tionis prosi piam Maria pertinere dicetur, in qua eani nec patre habere videas, nee maritum Ac per hoc nee ille Dauid filuis erit, quisquis ex eade nascitur nisi eius hane genitricem se admoueas Ioseph , ut eius aut filia p.V. probetur aut coniunx. Augustinus respondit, Fides eatholica eademque apostolica confitentur dominum
nostrum S saluatorem Iesum Christum. & stitim dei esse seeundum dminitatem.' filium David seeundum
earnemr quod ita probamus ex Euangelicis A Apostolicis literis, ut nemo possit cotradicere probationibus nostris, nisi qui ipsis literis contradicit: non stetit sbi Faustus iste proposuit, nescio quem pauca verba dixtile, ct contra eiusdem Fausti v et si pelles asturias nulla post. ea testimonia protulisse. od ego cum fecero, nihil ei quod respondeat remanebit: nisi illud, quo vim mani festissimae ueritatis in scripturis sanctis expresse illudere atque cultare conatur, ut falsa i Ila ct diuinis codici bus immissa respondeat. Quam dementiam,furiosamq:s praesumptionem S audaciam iam superius in hoc opere, quantum sufficere visum est, retii taui: nec eadem re petere oportet, ut modum sermonis etiam cogitemus.
Quid igitur opus estdisi ei si per scripturas omnes quorere atque colligere testimonia, qtiibus contra istum probemus in libris maximae diuinaes authoritatis, eundem diei filium dei unigenitum, temper deum apud deum qui dieitur etiam filius David propter acceptam formam serui ex virgine Maria coniuge loseph Nune interim quia de Matthaeo voluit disputare,nee a me totus Matthaei liber huie sermoni inseri potest, legat qui
voluerit,& videat quemadmodum Matthsus eum,que parentes eius enumeraturus dicit filium Dauid narran do usque ad passionem resurrectionem 4 perducat nee
alium quam ipsim dieat a virgine Maria de spiritu ian
ἁ-j. cto conceptum & natum. Cui rei adhibet S testimo ruatit i. n una de Propheta, Ecce virgo accipiet in utero, ct pa .riet filium, di vocabitur nomen eius Emmanuel: quod est interpretatum nobiscum deus. Eudemque baptiυ- Naidis.f. tum a loanne, audisse de coelo, Hie est filius meti, dile ctus, in quo mihi complacui: de quo dictum erat iam ex partu virginis, nobiscum deus. Nisi forte visumst Fausto minus esse, iliad dictus est deus,quam quod di-C clii; est filius dei. Ex hoc enim coniicere conatus est, Matthaeo non esse visum . quod si ius dei factu, st. nisi herlap- ex baptismo: quia ibi facta est vox de coelo, Hie est satis m. lius meus: eum idem Euangelista etiam superius adhibuerit diuinum ex Propheta testimonium,ubi ipse par---ri tus virginis appellatus est, nobiscum deus. Htie 1anὰ mini elire garrulum debemus intueri atque obse
uare,non praetermittetem ubi potuerit, lectori vanilo quiorum suoriam etiam descripturarii testimoniis ne bulas ossi ipdere filiitatist seut de Abraham dixit,quod G H. is. deo non crediderat de Sara sibi siliu promittenti quali ir . do cum ancilla concubuit,cum seriptura testetu non
dum illi partum Sarae fili fle promissa ini vel quod uxo
cree H. rem tuam sororem mentitus sit, cum genus Saranus
Oio. quam in illis literis legerit. luibus de hae re sdes habetic is . c. Ca est: & de filio eius Isaac. qu4d etia ipse Rebeeeant. so dixerit sororem suam. genus eius ibi aperte serip-one. io . tum iit: es de lacob , quod quotidie certame esset inter quatuor eius uxores quaenam illum de agro venientem prior ad coeu bitum raperet quod illi e nusquam legisse covincitur. Ecce qualis homo medaces diuinorum li- Tomus sextus.
bro tu scriptores se odisse gloriatur,qui etiam de ruan- D
tiri sic audet, ut non Matth um,ne Apostolici nominis pondere eoprimatur, sed nescio quem alium sub Matthai nomine velit putari scripsisse de Chriso quod novult credere, ct quod calumniosa versutia refutare conatur. Sie ergo de coelo dictum est super aquam lor II. danis Hie est stius meus dilectus,in quo misi compla Dcui quemadmodum dictum est S in mole. Ne si enim quia S ibi de erelo vox ipsa sonuit, filius dei ante non fuit: quandoquidem ex utero virginis ille accepit sor- τι; bamam serui qui eum in forma dei eis et, non rapinam arbitratus est, esse aqualis deo. Deniq; Apostolus Paulli alio loco apertissime dicit, Cum aute venit plenitudo temporis misi deiis filium suum factum ex muliere,factum sub leget mulierem scilicet mole locutionis Hebraicae suminam appellas. Ipse est ergo si ius det,qui ct dominus David secudum diuinitatem: S idem ipse si lius Dati id. ex semine David secudum carnem. Quod si nobis credere non prodesset non hoc tam attete ide Apostolus Timotheo comendaret dices. Memor esto Christum lesum resurrexisse a mortuis, ex semine Da. uid secundum Euangelium meum contra quod Euangeliis quisquis aliud annuetauerit, ut anathema sit, ma- cati , gna cura fideles admonuit. Quid ergo iam moueat Δ, sancti Euangelii sectatorem,quod sine coetibitu Ioseph Christus natus ex virgine. filius tamen Dauid appellatur,cum generationum seriem non usque ad Mariam, sed ui': ad loseph Matthaeus Euggelista perducat3 primo, quia mariti eius fuerat, propter virilem sexum po tius honorada personam et enim quia concubitu non permixtus. ideo no maritus, eum ipse Matthaeus narret
ab angelo Mariam coiugem ipsus appellatam,qui narrat quod no ipsius coeubitu, sed de spiritu sancto conceperit. Qu4d si non Matthaeus Apostolus ista veta. sed aliquis alius sub eius nomine sicut Manichaei putant, ea faliae5seriberet ita ne sbi etiam ipse in rebus apertissimis 3: tam de proximo contextis corraria loqueretur, ut quem diceret David filiis de Maria virgine, s ne cuiusquam viri cocubitu natum,eiusdem parentes gradatim enumerans, vR: ad cuinii ne aliqua ratione perduceret, quem non eo inmixtum Mariae ipse dixisset Si ea nim alvis enumeraret progeneratores Chi illi a Dauid usque ad Ioseph dicens eum filium David:& alius eum sne vilius viri coetibitu ex Maria virgine natum dice, Fret. nee eum situ Dauid appellaret nec se cotinuo putare deberemus, eos sibi haec contraria locutos fuisse, ut vel ambo vel unus eorum falsitatis coniti iaceretur. Co gitare enim deberemus fieri potuisse, ut ambo vera diaceret,ut es Ioseph maritus Mariae diceretur. habesaeam
coniugem continenter: non concubitu,sed assectum oncommixtione corporum.sed copii latione, quod esto rius,animorti:& ideo non debuille virum virginis matri, Christi separari a serie parentum Christi ct ipsam Mariam aliquam de stirpe David venam sanguinis dii.
cere, 't caro Christi etia ex virgine procreata, sire D uid semine esse no posset. Cum vero unus idemq; na rator utrunia; dicat, utrunq; comendet,.s: virum Maricloseph.& Christi virginem matrem,S Cluisti in ex seis mine David. S loseph in serie progeneratorum Christi ex David quid restat ut credat,qui vult diuino Euangelio quam haereticorum fabulis credere nisi S Mariam no futile extranea a cognatione David,& eam loseph coniugem no frustra appellatam, propter ordinem soxus,& animoru cotadetationem,quanuis ei non si ierat
199쪽
G carne commixtus:& loseph potius propter dignitatem
virilem ab Ordine generationum illarum non fuisse se. parandum, ne hocipso videretur ab illa nemina sepa ratus, cui eum coniungebat metis essectus: & ne homines fideles Cluisti, id quod sibi eoniuges earne miscentur, tam magnum in coniugio deputarent. vi sne hoe coniuges esse non crederet: sed potius dicerent siletia coniugia multo familiarius se adli rere membris Chri cis 1 c sti , quanto potuissent imitari patentes Christi. No, ergo eredimus etiam Mariam fuisse in cognatione David. quia sci ipturis eis credimus quae utrunque dicunt, ct Ch istum ex semine David secudum carnem,s eius matrem Mariam,non cum viro cocumbendo, sed virginem. Quisquis itaque dicit Mariam ad consanguini tatem Dauid non pertinuit se,manifestum est quod ista. tum scripturarum tam excelleti authoritati oblucteiuri ipse vero conuineat non eam pertinui se ad semen Da iii l. I hoe ostendat,non ex quibusci que literis,sed ee clesiasticis canonicis,catholicis. Aliae quippe apud nost m. non habet ad has tres t vllum pondus authoritatis, ipsi sunt enim quas recepit S tenet Ecclesia toto orbe dissuta, suae per illas est etiam prophetata: & queadmodum i i promiti a se reddita. Ae oer hoc illudquod de generatione Mariae Faustus potuit quod patre habuerit ex tribu Levi s acerdote qtiendam nomine Ioachim,quia canonicum non est,non me constringit sed etiam si hoe et ederem, ipsum potius loachim dicere aliquo modo ad Dauid sanguine pertinuisti, & aliquo modo ex tribu luda in tribo Levi mille adoptato vel ipsum vel eius aliquem piogeneratore . vel certe in tribu Letii ita ua tum, vi de stirpe David consanguinitatem aliquam dueeret: se ut seii potuisse idem Faustus fatetur, ut Maria de ilibu Letii ellet, quarta tamen constat traditam viro,
qui fuerit de stirpe Dauid id est de tribu ludar S ita di cit potuisse accipi.Christi, filium David fuisse. ProindE si silia loseph nuptiiset in tribu Levi, no absurde diecte iue etia situs David quisquis de illa I in tribu Levi na
tu, tulit et ita ii mater illius Ioachim,quem patrem Mariae Faustus comemorat, de tribu Iuda ct genere Dauid nupsit in tribu Levi, no immerito S loachim ct Maiias filiti, Mariae. etia se ex David semine veraciter perhibentur. Hoc ergo potius,vel tale aliquid erederem, sillius apoeryphae seriptur ubi loachina pater Mati legitur, authoritate detinerer, tuam mentiri Euagelium,l in quo seripium est,& iesum Christum filium dei salua torem nostium ex semine David secudum earnem, &per virginem Mariam procreatum. Sufficit ergo nobis, quod scripturae quae hoe dicunt, ' quibus eredimus, ab inimieis tuis de nulla possunt falsitare covinei. Non Lesb. i. mihi ergo vicissini dicat. Et si ego non oste do Mariam notitiisse de eognatione David, tu quild in desierit. stende. Hoe enim oste do clarissimo plane atq: sortis,imo documeto, uadscriptura constinarissim authoiaritatis. & Christum dieit ex semine David, ct eius tua trem sine ullius coetibitu virgine Mariam. am vero sibi Faustus cuiusdani quasi turpitudinis visus est ver caditii inus detestator cum diceret, Frustra vos calumnia ingeritis scriptori tanqua dei ille situ in utero mulieri, incluserit:non plan/eatholica siles, quae Christis dei filium natum ineundum carnem credit ex virgine,, llo modo eundem dei filium se in utero mulieris in cludi quas extra no sit, quas eocli es terrae administra tione deiecit erit, quasi a patre recesserit: sed vos Mania elici eoide illo quo nihil potestis nisi corporalia phant cor.i. talinata cogitare, i sta omnino no capitis,quomodo dei verbum .dei virtus at s sapietia,in se manes,& apud pa- Κtreni. S unii tersam creatura regens .perte sat a fine usq; Sapi . .
ad sue fortiter a disponat omnia sua ii iter. in citius dispesitionis admirabili & inestabili facilitate bi etiam atre in terra disposuit, ct propter seruos suos de corruptionis set uitute liberandos, in ea forma in serui, hoc est sh Ista
mortale corpus accepit, acceptum mostrauit, monstratum*, ct morte prostratu, resurrectione sursum erexit, ct ta quam templum solutum iterum adis cauit. Vos tamen , qui hae credere quasi sacrilega formidatis, non membra dei'estri in utero virginis, sed in uteris m- 1. .i. nitim sciminarii earnalium ab elephitis rusque ad mutaeas includitis an ideo vobis videtur vilior verti, Chri stus. quia se verbum dicimus carnem factum in utero . t. virginali, ut nulla sui commutatione in natura propria inuiolabiliter permanens,templum sibi hominem coaptarit: ct ideo vobis catus est deus Mester, quia tot vin culis earnium eos ligatus S inquinatus in illa patre, sua etiam in globo figendus est,sine causa suppetias depi eati aut etiam penitus Oppressus,deprecari no sinitur
dem nos omnifariam hominem adeo seri pernegamus, sed quis &quando S quemadi nodii fiat,hoeruarimus Quoniam uidem sunt
ecundum Apostolum homines x. r. η . duo , quorum alteru quidem interdum exteriorem v on a s.cat,pleriinque vero terrenum,nonnunquam etiam ve- Α-terem, alterum vero interiorem & ecelestem dicit ae Obsi. s. nouum. Horum ergo uter sat a deo, quaerimus. Quo niamquidem & natiuitatis nostrae tempora duo sunt: unum illud, quo nos irretitos carnalibus vinculis, in lucem hae natura produxit. Alterum vero, cum veritas nos ex errore conuersos, ad se regenerauit initiatos ad
fidem. Quod tempus secundae natiuitatis in Evangelio Iesu, signisseans dicit, Nisquis natus fuerit denuo,non potest videre regnum dei. Quod eum Nieo demti,sa rum intelligens haestaret.& qualiter id fieri posset,pe
contaretur: neque enim polle hominem senem in v te. tum matris introire, ct iterum nasci: lesus ei respon. Mdens, Nisi quis natus fuerit,inquit,ex aqua ct spiritu sancto. non potest videre regnum dei. Et sequitur, Quod naseitur de earne caro est:& quod nascitur de si iii tu, spiritus est. Quapropter si s natiuitas non ea sola est, qua in corpore gignimur, sed S illa alia qua renasei
mur spiritu, non minor aeque cura est & hoeipsim quirere,in qua nam earum nos faciat deus. Modus quoque nascendi duplex est: unus ille furoris S intemperantiae proprius, quo sumus a generatombus turpiter es per libidinem sati alter vero .honestatis S lancti non te . quo
tu Christum lesum per spiritum satamini sub bonorum doctrinis disseiplinati stimus ad fidem: unde etiam omnis religio.& maxime Christiana, ad sacramentum rim les infantes appellat. Quod & ipsum signi heana Apo stolus ait, Filioli mei, quos iterum parturio, donec rari Galae. 4.metur Christus in vobis. QDate iam non quatitur,virudelia hominem faciat, sed quando & quemadmodum Deiat nam si eum in v tero singimur,ut fer)getibus pla- . cet S ludaeis ct ipsis vobis. tuc nos deus sormat ad lina 'l'gine in suam, R veteres nos secit,& per sutorem ae libidinem
200쪽
A dinem ereat. quod haud se o virium diuinitati eius co ueniat Si vero cum credimus, ct ad meliorem vitae conuertimur statum itine formamur a deo, ut fere Christo tu i . . placet A ei' Apostolis A nobis prosecto & bono, nos facit deus, ct honeste facit ac puret quo quid consenta. Deum quid ve conueniens magis sanctς eius est venera bili maiestati Quod si S vos aut horitatem Pauli non spernitis,ex ipso vobis quem nam & quando & quead modum deus hominem faciat, ostendemus. Dicit ad FHe. . Ephesos, Ut deponatis secudum priorem conuersati nem veterem hominem,qui eorrumpitur per desideria erroris: renouamini autem spiritu mentis vestra, ct induite nouum homine, aut neundum deii creatus est iniusticia D sanctitate veritatis. Vides ergo quado creatur homo ad imagine dei, ides hie S homine ostendi alterii, ct natiuitatem aliam, & alium nascedi modum. Nam cum, Exuite vos S induite dicit tempus uti scredulitati, s seat: cum veto hominem notium adeo creari testatur,tum indicat veterem nee ab ipso esse, nee secundum eam formatum Et cum prosequitur, licens M illum quide fieri in sanctitate Se itisticia de veritate, tuedesignat atq: demostrat alteium illum natiuitatis morem. quem dixi loge dissimilem huic, qui corpora nostra furiosis genitorum complexibus seminauit: luem setiam ostendit ex deo noti esse cum illum solum momcas. 3. strauit elati ex deo. Necnon Se ad Colosa enses idipsum dicit, Expoliate vos veterem homine cum actibus suis, de induite nouum qui renouatur in agnitionem dei se elidum imagine eius qui creauit eum in vobis. Et hine ergo non solum hominem nouum ostendit eum esse, quem deus faeiat, sed quado etia de quibus modis formetur, edocuit: id est in agnitione dei. quod signis eat crudelitatis tempus. Et adhue secundum imaginem, inquit. ius,qui creauit eum ut ex hoe liqueat veterem ho minem nee imaginem esse dei, nec ab ipso formatum.
Nam illud quide quod sequitur,dices,Vbi non est masculus & foemina, lud us es Grac'.Barbarus de Scytha,
magis ac magis Ostendit natiuitatem hac quae nos mares fecit ac feminas Graecos S lud os, Scythas de Bariabaros, num eam esse in qua deus Opera tui .cum homine format: sed illam, quae nos omni exutos nationum varietate sexusq; Se coditionis v num reddet ad instar eius qui unus est id est Christus seut idem rursum Aposto cala.1. lus dicit, Quotquot in Christo baptisati sunt, Cheluti C indueruntu non est ludius neque Graecus, non est in sculus neque nemina, non est sertius de liber, sed omnes in Christo unum sunt.Ergo tue fit homo a deo.eum stvntis ex multis no eum ex uno diuisus est in multa. Di. uisit autem nos primus ortus, id est corporali 1 sectidus adtinat intelligibili, ae d iuinus eo l. rectissime nos hue quidem corporis naturq adscribendia putabimus illum vero superna maiestati. Quapropter idem rursum Apol chr. η . stolus ad Corinthios diei t. in Christo Iesu per Euange. a. i. tium ego vos genui. Et ad Galatas de semetipso.Cu placuit ei. aut me segregauit de utero matris mea. ut reue laeet filium suum in me, ut eum annuciarem in gentes, continuo non acquieui carni Se sanguini. Vides et go ubio eum in hae altera natiuitate nostra, spiritali duri taxat asseueratem nos adeo formati. non in priori illa obseeena ac propudiosa quae nos nihilo pr statius iam mundius animalibus extetis in utero materno & con cepit Se formavit S genuit. ina de re animaduertereii volueritis, inuenietis hae in parte nos non tam profestione a vobis distare.quam intellectu. Si quidem vobis piae uetit hoc veteri Se exteriori homini ac terreno Tomus sextus.
tribuere, ut si a deo formatus: nos vero contra eiel si Dhoe dederim', ct interioriae nouo homini deferamus: neq; id temere aut praesumptiue, sed a Christo distet . de eius Apostolis,qui primi eadem iii mundo do isse
monstrantur. Augustinus respondit, Paulus quidem cap.r . Apostolus interiorem hominem per spirituin mentas, T M. . exteriorem vero in corpore atque ista mortali vita vult intelligi non ta inen utrunq: hori, simul duos homines
eum dixisse, aliquando in eius literis legitur, sed unum quem totii deus seeerit: id est, ad id quod interius est, Se id quod exteriti, est, sed eum ad imaginem sua non ti-cit,nisi secundis id quod intelius est: non solum incorporeum.verum etiam rationale.quod pecoribus no in-
est. Non ita ψ vias hominem fecit ad imaginem suam, de alterum feeit non ad imaginem suam, sed quia hoe utrunque interius de exterius simul unus homo est. hue unum homine ad imaginem suam feeit: non seetidum id quod habet corpus corporalemq; vita, sed secudum id quod habet rationale metem, qua cognoscat deum,& omnibus irrationabilibus eadem rationis excelletia praeponatur. Sed illud interius concedit Faustus a deo Eseri,cum renouatur,inquit in agnitione dei secundum imaginem eius qui creauit eum. Hae Apostolica in plane agnoseo sententiam, quare ipse altera non agnoscit Deus posuit membra . singulum quodque eoru in cor- .cin D. pore prout voluit, sece deus etiam exteriotis hominis effector ab eode Apostolo praedicatur: quare inde elegit, quod pro se putat: de tacet aut respuit, quod Mani chri fabulas amputat item eo de terreno de coelesti homine diiser: et idem Paulus.inter mortalem immorta
te inq: di et nes,inter id quod in Adam sumus, ct illud quod in Christo erimu ex ipsi lege ex ipso libro, ct ex
ipso loco adhibuit, terrenitid est animalis corporis te uimonium ubi scriptum est quod deus etiam terrenum hominem fecit. Nam cum ageret quo modo resurgunt a. cu.is. mortui.& quo corpore veniet cum dedisset smilitudinem de seminibus frumentorum,quod nuda grana seminetur.& deus illis det eorpus quo modo voluerit,unicuiq; seminum propriti eorpus ubi nihilominus Maianichsi euertit errorem qui ct grana & herbas ct omnes radices ac frutices getem tenebrarum dicit creare, non deum: ct in eis formis at s generibus rerum dei, potius credit alligari,quam horum aliquid operari. Cum ergo contra Manichaei sacrilegam vanitate etiam ista dixis set venit ad carnium disseretias. Non omnis,inquit,ea, Fio eadem caro inde ad corporum coelestium atq; terrestri unae inde ad mutatione corporis nostri,qua fieri possi spiritale at s eoeleste. Se ininatur,inquit, in contumelia, surget in gloria: seminatur in infirmitate, surget invictute seminatur corput animale. surget corpus spiritale. At scinde volens Ostedere originem corporis animalis.Si est inquit corpus animale, est S spiritaler lie ut scriptu est. Factus est primus homo Adam in animam Grecia vivente. l loe autem in Genes scriptu est, ubi narratur. quo modo detis homine fecerit L co et quod de terra forina uelat, animauerit. Veto em autem homine nihil aliud Apostolus quam vitam veterem dicit,quae in peccato est, in quo secundum Adam viuitiiri de quo dicit. Per unum hominem peeeatum intrauit in mundum,ct per peceati, mors: & ita in omnes homine; peritas uit, in quo omnes peccaueriit. Ergo totus ille homo id est, ct interiore S exteriore sui parte . inueterauit propter peccatu, S poenae mortalitati addictus est. Renovati rautem nunc secundum interiore hominem ubi secun . dum sui creatotis imaginem reformatur,exuesse iniu-