장음표시 사용
321쪽
C aedit ille vitam, quia genuit v itam: accepit iste vitam, quia natiis est vita si minor,ii discolor,s diuersa, no ergo qua paler habuit hanc dedit stio: Et quo modo votia s. rum est Omnia qua habet pater,mea si Sed quis audeat dicere verti non est quod veritas dixit Quaproρ- Iaan. . ter sicut habet pater vita in semetipso . se dedit A filio vitam habere in semetipso Sicut habet dedit: quod habet, sedit equalem habet talem dedit:quatam habet,litam dedit. Omnia quae habet pater,si ij sunt. Non ergo aliquid minus quam pater habet,filio degiti Nec amisi pater vita quam filio dedit:Viuedo enim timuit suam
gignendo dedit. Vita est autem ipse pater vita est ipse thux: i ille quippe es iste id habet quod est ipse Sed itile de nullo vita iste vita de vita sed talis qualis illa lata quanta illa,hoc omnino quod illa,quia verus est filius, quia perfectus est filius,quia no est degener ab uno deo patre, deus unicus stitis: Patri ergo aequalis est filius. Quicquid eum dicis a patre accepisse, fatemur a nos piorsus: Pater dedit,stius accepit. Sed cu pater omnia H quc habet gignedo dederit,aequalem utiq; genuit,quo niam nihil minus dedit.Quo modo ergo tu dicis,quia ille dedit,ille accepit, ideo a italestium patri non esse: cum eis cui data sunt omnia, & ipsam aequalitatem via MD- dea, accepisse3 Scriptum est quidem, Beatum est magis dare quam accipere: Sed in liac vita ubi est inopia, uavitque melior est copia: Melius enim est habere quam
egere:S melius est donare o saccipere: erogare quamlmendicare. Vbi autem qui dedit gignedo dedit: ct qui
accepit, nascendo accepit:non inopi subuetum est, sed
ipsa copia generata est. Nee potest qui accepit ei qui dedit esse in qualis quia es hoc accepit ut esset aequalis. Dan. s. Nihil eni patre minus habet ille qui dicit, Omnia quae habet rater mea sunt: Aequalis est igitur: Sed quia se
Ibit . . meti pium exinanivit, formam serui accipiens,no se mana dei perdens, ita factus est in eadem serui forma obediens usque ad mortem crucis, in qua paulo minus dua. minoratus est ab angelis, ut patri in forma dei mane rei aequalis,quia non est forma illa mutabilis. Quid ita Dan. a. que mirum est,s ea quae commemoras dicit: Ego quaepiaelia sunt patri meo,facio semper Et ad monumen Dan. i. tia Larari: Pater,gratias ago tibi quia audisti me,& ego sciebam quia semper me audis, sed propter eos qui ei Dan.f. costant dixi,ut credat quia tu me misisti. Et iterimi Mei oportet operari opera eius qui me misi. Et antequa paptistis. nes frangeret, prius patri gratias egit. Si his atque huiusmodi testimoniis idostedere voluilias quod in sorma serui filius minor est patre, & in ipsa forma dei iste de illo non ille de isto est quod saepe signis eans multa ita dicit, ut eum non intelligentes etiam in ipsa diuini
late arbitrentur minorem: sic teneres rectam regulam
ii dei, ut no contradiceres veritati: nec per alia testim nia oppugnares Euangelium sed doceres. Quae sunt
nim placita patri quae non sunt & filii3 aut unde potest sacere sti' nisi quae placita sunt patri, a quo habet om nia in quibus aqualis est patri Quo modo non gratias agit patri de quo est, praesertim in forma serui, in
qua illo minor es Quo modo no patrem rogat ut homo , qui eum patre exaudit ut deus / Quis autem Chri stianus ignorat Q pater miserit, missilit: si filius 3 Non enim genitorem ab eo quem genuit .sed genitum a genitore mitti oportebat. Velum hoc non est in qualitas substantiae feci ordo naturae: non quod alter prior esset alteio . sed quod alter esset ex altero. Oportebat ergo operari eo qui missus est, pera eius a quo missus est. Et
quae sunt opera patris,quae non sunt S si ij:eti dieat idestius, Quaecunque pater Aest,haec & filii similiter si cus Opera tame patris esse dicit, No enim obliuiscitur Ka quo sit: a patre quippe illi est, ut operator tali ii opersist. Haec autem vos ita intelligitis,ut hinc etiam putetis patrem filio esse maiorem, quia dixit passerem non cadere in terram sine patris volutate, quasi cadat sine voluntate filii An usqueadeo minore vultis filium,ut non Mattio. habeat in potestate nec passeres3 Sed si non vultis huieregulae acquiescere, ut ubicunque Iegeritis in authori. tale diuinorum eloquiorum , quibus minor patre filius videatur ostendi: aut ex sorma serui dictum accipiatis, in qua vere minor est patre:aut ideo dictum, quδd non demoliretur maior vel minor ullus esse altero, sed deum'nstretur esse alter ex altero si huic, inquam, rectissimae regulae non vultis acquiescere: certe tamen verum
dei filium nulla ratione dicetis, si non eiusdem substatia: cuius pater est,eum esse dicatis. Vt enim humanum aliquid dicam propter infirmitatem carnaliu, cum homines duo sunt, pater & filius, si obedies sit patri filius, ct aliqua existente causa roget patrem, gratias agat pa- Liri aliquo denique mittatur a patre, ubi te dicat no venisse facere volutatem suam, sed eius a quo missus est, nunquid hinc osteditur non eiusde cuius pater est esse substantiae Cur ergo ubi de filio dei talia legitis statim in tantum sacrilegi ii corde atque ore proruitis, ut veri filii dei unam eandem l cum patre substantia non esse credatis atque dicatis3 Quid quod etiam illud comm morandum putasti. quod manifestissime ut homo I quitur:Potestatem habeo ponendi anima meam, S po ib. testatem habeo item sumendi eam. Hoc enim praeceptum accepi a patre meo Quid hoe adiuuat catillam tua Nunquid enim aliud dixit, nisi potestatem habeo in riendi S resurgedi Quod itaque ait: Nemo eam tollita me sed ego eam pono a me,& iterum sumo ea quid intelligi voluit, nisi se non fui illa moriturum . nisi ipse voluisset Nu quid tamen nisi homo esset, mori & resurgere potuisset Sic aut E introduxisti hoe testinionium,
ut praeloquereris dicens: Hie sine S de sua potestate
ouam a patre accepti,dicebat: Potestatem habeo pone-di anima meam, S potestatem habeo iterum sumendi eam:tanquam si homo no esset, politurus esset animam suam. Vt homo ergo, non ut deus accepit hanc potestatem: quantiis non dixerit, hanc potestatem: sed hoc praeceptum accepi a patre meo. Quis autem nesciat a Mliud eise praeceptii, aliud potestatem - Hoc enim habemus in potestate,quod cu volumus possiimus: Praecep
tum vero id nobilia um agit, ut quod iam est in pote
state,faciamus. Si autem nondum est in potestate oromus nobis potestatem dari, ut quod praeceptii est , ima pleamus . Quocirca si ea quae aperta sunt, velitis attendere, ut homo acceperat hac potestatem: Sed propter contentiosos ego ad vinins concludam: Si vi homo accepit hanc potestatem, nihil tibi prodesse hoc testiunio nisi S tu vides Quia si ex hac potestate a patre a cepta,minorem patre filium vis probare nec nos dubi tamus quod in quantum homo est Christus, minor est patre Si autem ut deum vis accepisse hanc potestatem, gigne do eum pater aequalem sibi, dedit ei omnium re rum tanta quanta ipsi patri est potestatem. Si enim mi nus habet in potestate aliquid quam pater, no sunt eius omnia quae habet pater: sed quia eius sunt, tantam proculdubio habet potestatem quantam pater. Pr ceptum quoque,aut ut homo accepit,aut ut deus . Si vi homo,
nulla quaestio est, quia ut homo est patre minor: Si videtis, non hinc ostenditur minor, quia nascendo id a cepit,
322쪽
A cepi non indietendo. In verbo enim v eo dei omnia praecepta sunt cet,quit ille gunens dedit nascent non eum genuisset addidit indigenti: Re per hoe tantsi ge-s . nuit quantus est ipse: quia de seipso genuit verum filiis, de pellectam genuit plenitudinem diuinitatis, no pG-
seledam atatis accessi. Sed humilius a te quam,quare filium hominis quemlibet hominem, s pr ceptum a 4 cipiat a patre non eum dicis alterius esse subitantiae,&ialium dei deo, ob hoe audes negare paternae esse sub- statiae, iura praeceptum accepit a patre Prorsus,d praeceptum a patre accepit,& eiusdem sub stimie est,cuius
est ille qui dedit. Quis te contradicentem ferat,si ad te audienatim homines patres filii se urrant, eiusdem viris, stibilatia Nee ideo filii degeneres,quod ita praeopta eis dederint patres. Sed forte dieis patres doctos filii, indoctis praeepta dedisse. Reser nune te ad dei fi lium,de deo patre natum deu:qui uti imperfectus est natus si prcceptum accepit indoctu Quia vero perfectus est natus, praeceptum dedit ille gignendo,accepit
iste nascendo. Nuquam enim verus dei illius indoetus GAM . fuit, filius autem nunquam non fuit. In forma dei B filium esse non negas,& deo patri aequalem negas,maiorem patris forma putans cile quam si ij: taquam non habuerit pater unde sormam suam completet in filio, quem de seipso genuit non fecit ex nihilo,non ex alio.
Aut si formam suam in unico filio plenam gignere potuit,nec tame genuit plenam, sed minore, quid sequatur attedite, ct in viam redite, ne cogamini patrem in uidum die ere. Dicitis deis filium dicitis dominum,sed ut duos deos dontinosq; faciatis, cotra scripturam et
D ι.ε. matem: Audi lsrael, Dominus deus tuus,deus unus est.
Quid aute in hoe sacrilegio vobis prodest, si patri datis tantam formam,quatam non datis filio: Nunquid si unus maior, alter est minor, ideo no sunt dii de clomi ni duo Si carere eupitis hoc errore, se dicite altu esse patrem, S alium esse situm. ut tame smul ambos non duos dieatis, sed unum dominum deum. Dicitis rege
filium de rege oatre uti et natum: nec intuemini in ge nere humano filios regum, etiam s non sint ex regibus reges,esse tame ex hominibus homines,nee habere po testatem eum patribus regiam, Se tamen eandem tene re naturam: Vos autem filio dei regis regnum eum p C tre conceditis, S natura paternam vanitate impia cie
Nirip. a. negatis eumq; deo patri dicitis inae ilialem qui non ra linam, hoc est, qui non alieni, arbitratus est esse aqua is deo:sed tamen non intendens quae sua sunt sed F nostra sunt,semetipsum exinanivit: no forma dei per dens,sed sormam serui accipiens, in qua patri iactus est obediens v sq: ad morte crucis: in qua forma eum non vultis se agnoscere patre deo minorem, vi in dei sorma patri no negetis aequalem. Nos,inquis, dicti sumus siti gratia, non natura hoc nati: Ideo unigenitus est salius quia quod est secundu diuinitatis 1lic naturam hoc
est natus lilius. Hae non tua solum,vertimetiam nostra
sunt verba. Cur ergo quem dei filium natura no statis confiteris, eiusdem naturae cuius pater est non esse e tendis,nec quid mali abs te dieatur attendis None re sis dei filio, paternum regnum auferre tolerabilius est quam naturam De spiritu autem sancto quo modo de
ipse de deo sit, nec tam e R ipse situs sit, quoniam procedendo ii 5 nascendo legitur esse de deo,iam superius quantum satis visum est disputaui. Nos,inquis,in patregeum innatum, naturam non accipimus: Et tanquam
rationem reddens, cur dei patris non dicatis esse natu- Iaan. 'ra, Diox adii in gis Se dicis: i edimus quod ait Chi ictus,
Diritus est deus: quas Christus secti sum id quod deu, D
est, non spiritus si, quem tamen natura filium esse di xisti. Non ergo pater ideo natura non est,quia spiritus
est sed forte quia natus non est,ideo eu non vultis esse natura. Putatis enim, quod an aciendo natura sit dicta. Sestote ergo, quod unaquaeque res esse dicitur per sub stantiam,hoc esse utique per naturam. Certe si non putatis esse dicendum, eiusdem filium euius pater est eisenaturae, dieite cuius pater est substantiae. S ad ea usani quae inter nos agitur,suisicit nobis. Vertitamen admonendi estis, vi intueamini quod ait Apostolus: His qui Galbis... natura non sunt dii,seruistis. Vbi certe nos deo qui ita
tura est deus,seruire mostrauit. Vos ergo qui deum p trem non natura deum cile creditis, ubi eum costi: usti, aduerittet& si ullus in vobis pudor est,erubescite. Ecce nos dicimus vobis,no semiimus deo qui natura non est deus:ne simus tales, quales fuertit illi quibus dictum est: His qui natura non iunt dii,seruistis, Vos si tale, isse vultis, petimus ne velitis, de deum patrem natura deuesse dicatis eius . filium quem no gratia, sed natura s-lium H esse dicitis, eiusdem naturae cuius pater est non negetis, ne nihil aliud quam filium esse verum negetis. EQuo modo enim dicitis, & veru filium vos profiteri,
Se patrismilem non negare, quado eum negatis unius eum patre esse substatiae ; stetit autem verum filium in dieat una substantia sic non verum ditiosa substantia.
Quo modo autem filium patri similem dieitis, cui patris substantiam dare non vultis None sutilis homini est pictura vel statua, de tame si ius dici no potest, quia diuersa lubstantia em Homo nempe ad dei similitudi nem factus est, tamen quia n5 est unius eiusdem si stantiae,non est verus filius, ct ideo fit gratia filius, quia non est natura. Si ergo vultis Aes filium verum coliteri, prius illum aeIraecipue dicite unius eiusdem ac sub stantiae,ut tanqua verum filium ,& dei filium rer omnia similem patri esse dicitis: Nam quem substantiam putatis habere diuersa plus eum dissimilem quam similem dieitis de omnino versi filium denegatis. Nat 1 μου. vultis nosse,aa ostendendia verum filiu quatum valeat vita eadems substantia: etiam si filius homini, homo in quibusdam similis, in quibusdam si dissimilis patri, tamen quia eiusdem substantia est, negari verus filius non potest:& quia verus est si ius, negari eiusdem si astantiae non potest. Vos autem ita dieitis verum dei fia plium similem patri ut substantiae velitis este diuerist per quam solam potest filius verus ostendi. Nam duo veri
homines,& s nullus eorum situs si alterius, unius tamen sunt de eiusdem substantia:Homo autem alterius hominis verus filius, nullo modo potest nisi eiusdem eum patre ei se substantiae, etiam si no sit per omnia similis patri . Quocirca verus dei filius Se unius eum patre substantiae est, quia verus filius est: de per omnia est patri similis quia dei filius est. Nes enim sicut continiagit in filiis hominum vel quoriaque animalium, ita fas est dieere, verum deis lium substantiae qui gem unius esse cum patre,sed non per omnia similem patri. Niee numergo nobiseu tenete concilium, si vultis Christi, nugieere verum dei filium. Diuersas, inquis,ae samur dicere naturas Et quid aliud dicis de deo pati e de deo filio quid aliud aicis An ideo putas ab ista accusatione purgari,quia cotinuo subiungis dieA: Hoc scito quod nos dicimus, quod pater spiritus spiritum genuit ante omnia secula, leus deum genuit Hoc quide dicitis, Severis dieitis : sed hoc tacuisti, quod falsum te execrabiale dicitis.Spiritus enim spiritum genui verum dicitis:
323쪽
G sed hoe verum ea intentione vos dicitis, quia etiam diuelsae naturae dicitiir spiritus Nam diuersae natu i ς sunt spiritu, dei liue spiri s dciis,& spiritus hominis, S ta men uterque dicitur spiritus. item diuersae natur c sunt sp i litus hominis S spiritus pecoi is, S tamen nihilo minus ut ei que spiritus dicitur. item dicitur,dem deii , Isais i. ct dieitur deus homo. stetit dieiti est: Dii esti . Ei se ut o. r. dictus eli deus Mob ses Pharaoni Et cum lit dei ct ho minis diuersa substantia, tamen uter m appellatur deus. Prorsus veraciter arguimini, quavis dicatis de deo patre S de filio .spiritus spiritii genuit, naturas tamen di uersas dieeret de quavis dicacis, letis deum genuit,etiaste non recedere a diuersitate naturae, quia no per Omnia stiti item patri esse dicitis silium: Nam ii per omnia
similem diceretis, consequenter intelligeremini, quod eos diceretis etia unius eiusdemq; Ole natura site substantiae. Si ergo ab hoc crimine quod vobis obiicitur,
dei patia, de dei filiivo, dieere naturas esse diuelsas, purgare te cogitas,seut dicis, spiritus spiritum genuitata die spiritus eiusdem naturae suestibilatiae spiritum genuit. lie setit dieis, Deus deii genuit: ita dic,deus eiu dem naturae sue substantiae deum genuit. Hoe si ei edi H deii, S dixei is nihil de haere vlterius aecus eris. Si autem hoc non dixeris,quid prodest quia dieis, verti
innatus pater vetii genuit filium cum proculdubio vetarii, filius non sit, ii non est unius eiusdem' substantiae cum illo qui genuit Dicit quidem filius ad patre Hie
Dan. r. est aut e vita aeterna, ut cognoscant te solum verti dees,& quem misisti lesum Christunt: id est te & quem misi sti testim Christum.cognoscat solum verum deum. in
quibus verbis vos solii in patrem non cum filio verumaeeipietes deum, quid aliud quam situ negati, verum deum insta veto pater de filius non duo dii, sed unus est deus line dubio AsfiliusJ verus est deus, 3e aditicto
si iiiiii sancto,solus est deus. Neque enim mouere nos debet, q, nominatus non est hoc loco spiritus sanctu,. tanquam non sit deus, aut non si vertis deus. Tale est
enim hoc quale ii quis dieat, nescire Cluillum ea quaei ori,. dei sunt: Onia dicit Apostolus se, Ea qua dei sunt, nemo se it nisi spiritus dei: hoe est eitim nemo scit nisis iiiiii, dei quod est, soliis scit spirit' dei. Stetit ergo ab hae scientia qua non habere nis spiritus dei d Ati, est, non excluditur Christus,sc ab eo quod pater A Chii. I stu, dictu, est solus vertis detis, non excluditur spiritus tu.is. sanctus. Sic es nomen illud quod in Apocal, pii nemo nosse dictus est, nisi ipse qui hoc habebat serapiti id est
Christus,nouerat utique o pater, quod negare non potestist nouerat de spiritus sanctus, etiam si negetis. spi ritus enim omnia scri tatili: etiam altitudines dei: nisi forte quia sciuitatur dict' est, negatur applehedei et ne getur ergo deus apprehedere corda & renes hominu. I d.ν. dieriptum est emi vi Scrutas corda S tenes deiis Ita e
go dictu, est solus vel ' deu, pater S testis Christus, ut
ab hae veritate deitatis nullo modo alienaretur spirit sanctu, Non autem filius,ut tibi videtur solum poten
tem solum sapientem, solum bonum patrem dicit oledeum. Deus autem unus D solus est ipla Triaritas,ut o
stendunt ea qua superius ia sapissime diximus. Huod autem non proficientem .sed pei fictum deus pater genuerit filium deo vel u dicis. Sed quod ipsam filii per
sectione persectioni patris non vis aquare.hoc fallum dicis, 2 veritati qua verus est filius contradicis. Homo
enim si posset, inquis, persectum mox generare filium,
non paruulsi ueneraret, qui augmentatus annis, tandem aliquando tui genitoris impleat volutatem: veritatem verissime omnino corra teloqueris. sed ut con. Ktra te no si quod loqueris, agnosce aqualitatem paliis I filii quia ae homo si posset, filium inox genetaret aequalem, nec expectaret annos, per quos in ima filii posset volutas eius impleri. Dois ergo cur non aquale genuit filium , cui nec anni necessaria fuerunt per quos . adimpleretur,nec omnipotet a dei hir An folle nos uti
Ergo quod absit,inuid in Sed no initiati,aqualem ei genuit Ac per hoc viiiii, eiusdemq; substatia: Quad quidem homo qui propterea, quia non potest non signit aequalem, ei uidem tamen i iustantiae gignit filium euiti, est ipse Quod ii no esset,profecto verus stiti, ei leno posset.Quid est ergo quod dicis pater talem genuit filium, qualis & nunc est, qualis S permanet ii ne fine3Hoe bene diceres, si patri aqualem vertim filium non negares. Cu)n umo pellectum dicis & qualem negas ct tale oualis est natus, sine sne per manci e non negas proculdubio minorem patre situm sinesine remanete ' pronuncias: Ac per hoc nascitur filius hominis minor patre:& quia imponctus nascitur,ei escendo ad sorma peruenit patris. Natus est dei filius ni nor patre: Et quia
perfectus atque immortaliter natus est, nullum accipit 1 incrementum, sed eum ipsa persectio a forma patri, in aternum ess cit alienu. Ecce quae creditas, ecce quae diacitis, ecce, lima peius est,quae docetis. Sed .n audito iij. inquis, est arbitrio, vi eligant alterum de duobus, aut
obediente patri stium, qui se exinanivit formam serui stit, . accipiens, cui S pater donauit nomen quod est sipes
omne nomen:aut interpretationem tua prorsus audi tore quibus donat dominus intellectum, no vntim de
duobus illis eligunt,sed utrunque id eli ct obedientein patri filium, S interpretationὰ, vel potius exposition si ineam, qua ollendi se obedientelia futile in torma fer ui,vt formam non amitteret dei, in qua aequalis in patri : Tu vero vide quam contumeliose stio dei tiibuas
obedientiam, cuius minuis in diis ii natate naturam.
Quando autem a me audista, propter ludaeos liuia capo militatis non veritatis gratia dixisse s lium, quod detii sit pater eius Hoe a me ita nunquam audire potuisti, sicut nunquam dixi, sed plane dixi propter fornium sei tii dictum esse. Sicut autem ipsa forma solii vera. non falsa est, ita patre suum eise etiam propter illam deum sitim veraciter dixit, non humiliter stixit. Qtiis enim est humilitatis fluctus, ubi detrimentum est veritatis Tti autem istam ecitis,iina veritatem ita es refutare conatus, ut diceres ideo verba illa quid ait dominus
Deum meum a deum vestrum ad iarmam sertii non pertinere, quia eis vel bis post resui rectionem usus est dominus, quas forma sertii resurrectione eoi uim se rit,ae non potius in melius comula uelit: quasi non qui mortuus est, ipse etiam resurrexerit: quasi non sormasset uiJquae occisa est,ipsa resurrexerit: quasi non ipsa in
eoelum iditata si, in ipsa dei si ius sedeat ad dextera patris, in ipsa veturus sit ad vivos de mortuos uidi cados Nonne clarissima eontestatio est angeloiti dicentium: Sie veniet queadmodum v id illis eum eutem in coeli, Cur ergo post resurrectionem no dieeret, Aseendo ad pati em meu de patrem vestrum, d am meum de deum vestro, quando in eadem forma Derat ascesirus, propter quam ex tempore deus est eius, qui stre tempore patre est eius3 Propter quam formam non solum post rosurrectionem, veru etiam post iudicium sibiectu, erit
ei, qui illi subiecit omnia. Quotquot ergo testimonia posuisti, quissim probares dictum esse deum Christi eu ui pater est Christi, discutere quea Odi, dicta sint,
324쪽
A stipe quum iudieo: sed a te frustra comem rata esse puto quod nee tu debeas dubitare.lam vero illud ubi do minus in eadem came quam resuscitauerat costatutus, Nat b. a . & eundem homine gerens,ait ad discipulos suos: Data est mihi omnis potestati in coelo S in tota. Euntes do cete omnes gentes,bartigantes eos in nomine patris &filii A spiritus sancti, docentes eos seritare omnia quae cunq; mandavi vobis: vi quid c5memoraueris,s quid inde probare volueris,prorsus nescio. Niiquid enim ait: Dala est mihi a deo meo potestas Quod si dixisset, pro pter ipsam humanam forma dictum fuisse ambigi non deberet. Qitia vero non dixit,quid isto testimonio volueris agere, non intelligo: Immo intelligo te id egisse, ut abundantius loquereris. Si enim tanquam deo data est haee potestas, nascenti eant pater dedit,no indigenti quia gignendo dedit, no augendo. Si vero tanquam homini data est haec potestas,quid habet qucstionis3An forte nos admonere voluisti, quad baptirari dominus iusserit petes, in nomine patris & filii S spiritus sancti Vbi audis uni, nomen, S unam no vis intelligere deitatem. Quod autem dicis, ct ante incarnationem Chri B sti, patrem dictum esse deum eius,quonia scriptum est, Unxit te deus deus tuus: longe ante quam Christus venisset in earne, ita ne non intelligis in prophetia esse praedictum,tanquam fuerit sectum quod erat suturum V An tion sie in Prophetia, ait ipse dominus, roderunt manus meas S pedes:& caetera quibus passionem suam tanto ante prae nuciauit,& quod futurum erat,tanquam iam factum esset expressit Dictum est ergo in prophetia rerum suturarum,tanquam locutione rerum praeteritarum. Unxit te deus deus tuus oleo exultationis praepalticipibus tuis: participes eius fgnis eans, qui futuri fuerant serui eius, socii eius,amici eius ratres eius,membra eius. Praedictum est ergo quod fiaturiim erat,vt vngeret deus Christi, hominem Christum: qui tamen se
factus est homo,vi maneret deus. Vngeret aut e ncin vi
sibili & eorporali oleo,sed spiritu sancto, luem scriptura nomine olei exultationis,figurata,xt solet,locutione signifieat. Dixit aute,unxit: non dixit, uncturus est: lilia in praedestinatione iam factum erat,quod suo tempore futurum erat.Vbi tu timens ne spiritus sanctus,quo vnctus est Christus, maior videatur esse quam Christiis, ruta reuera maior est homine Christo qui enim sancti eat eo qui sanctificatur est maior: hoe ergo times, v luisti oleo exultationis eam laetieiam significata videri, qua filius exultauit cum patre,quando est condita crea tura. Et comemorasti vi soles testimonia causae tuae nonec inaria. de laeticia patris & filii. Sed quid facturus,
quo iturus Qilo modo id quod est luee clarius,aut ne
gaturus,aut in aliud quodcunq; versurus es cum recita
tur tibi quod beatus Petrus in Apostolorum Actibii, di Hune lesum a Narareth,que unxit deus spiritu san, cto. Ecce quod prophetabatur quando dictu inest Vir xit te deus deus tuus oleo exultationis, vel oleo laeticiae prae participibus tuis. Deus enim cui dictum est in eodis Psalmo,Thronus tuus deus in seculum secuti virga dia rectionis,virga regni tui. Dilexisti iusticia, odio habui sti iniquitatem.propterea v nxit te deus deus tuus a deo patre unctus est si ius, qui sic homo factus est ut mansret deus, tua unctione plenus erat: id est spiritu sancto. Propter quod de illo scriptu est lesus autem plenus spica,..ix ritu iancto,reuersus est ab lordane. Dicis & in pei
π sona spiritu, sancti no potati suseipi quod de silio dimest, Omnia per ipsum facta sunt, es tine ipso factum est
iiiiiii. Et hoe ideo dicis, ut quibus potueris persuadeas, Tomus sextus.
quod vobis male persuasum est,sp ritum sanctum non Deile creatore: quati legetis, Omnia per ipsum facta sunt sine spiritu sancto aut, Omnia per neminem facta sunt nisi per ipsum.Quanqua & si tale aliquid legeris se spi.
ritum sanctu ab hac operatione, lua constituta est creatura credere non deberemus exclusum: sciat filius non
excluditur ab ea scientia de qua dictum est: Quae dei a T. a. sunt nemo scit nisi spiritus dei. Si aut e quia non est nominatus, quod etiam per illum facta si creatura, quando de stio dictum est,Omnia per ipsum facta sunt: ideo
putas dei spiritum non esse creatorem proculdubio nee in eius nomine poteris baptigatos dicere, quibus ait Petrus,Agite poenitentiam,& bant iretur unusquisque ve- Tora.
strum in nomine domini nostri Iesu Christi: quia non ait, A spiritu, sancti: nee in patris nomine, uia nec ipse ibi est nominatus. Si aute etiam non nominatis patre &spiritu sancto,in nomine Iesu Christi iussi sunt baptira rit& tamen intelliguntur non baptigati nis in nomine patris S filii S spiritus sancti: cur non se audi, de filio dei omnia per ipsum facta itinti vi ct non nominatum intelligas ibi etiam spiritum sanctum Nam quid excet
lentius in ereaturis quam virtutes coelorum seriptum Eest autem, Verbo domini coeli firmati sunt,& spiritu o
ris eius omnis virtus eoi una. Dixeras nempe non me ta
lia reperire in scripturis diuinis,quibiis spiritum sanctuiqualem assera filio. Ecce reperi, ubi etiam maior pocsit viderit nisi reuocet pietas, quς illum veraciter confitetur aestialem. Nam utique maius aliquid sunt virtutesectiorum , qua firmata sunt spiritu oris domitii, id est spiritu sancto,quam coli qui tirmati sunt verbo domi niti hoe est, unigenito stio.Sed si cosulas veritatem res utraque ab utroque firmata es:& id quoὰ de uno diei tur,& de altero tacetur,de viroq; intelligitur. Quid auatem est inconsideratius, quam nesare esse spiritum dei creatorem, eum deo Aleaturri Auferes spiritu eorum ae Uu. Oa.deselent,& in puluere suum conuertentur. Emitte spiritum tuu & errabuntur,ct innovabis faciem terrae: nisi forte minus idoneus erat spiritus sanctus erodis rebus tiae fuerant defecturae, cum sit idoneus creandis, quae si, ut site sine masurae Pauloante dixi,quid est exeellen tius in ereaturis,quam virtutes calorum Quid dieam de carne creatoris Quandoquidem creator ipse per quem facta sunt omnia: Panis, inquit,quem ego dedeta Dan. ro, caro mea est pro mundi vita. Quid ergo die emtis, FMundus per filium fictus est, ct creator est filius: cato eius qui gata est pro mundi vita, per spiritum sanctum facta est,& no est creator spiritus sanctus3 Cu enim vir- Graea. go Maria dixisset angelo promittenti ei situm, Quomodo istud fiet,quoniam virum no cognosco Respondit angelus, Spiritus sanctus superueniet in te,& vilius altissimi obumbrabit tibi: Propterea quod nascetur ex te sanctum, voeabitur stius dei. Hic tu, quod in consequetibus quodam loco tuae prosecutionis adueiti, aiserere eo aberis spiritum sanais praccisise,ut mundaret& sanctis caret virgine Mariam:ac deinde veniret vir
ius altissimi, hoe est sapientia dei, quod ea Chiustiis: & , Gis, ipsa seut sci iptum est,aedificaret sbi domis: hoc est ipsa crearet sibi carnem non spiritus sanctus. Quid est ergo
quod ait sanctum Euangelium,inuenta est in utero ha- Mares i. heti, de spiritu sancto Nempe Obstructu est os loquem Uzαι,. tium iniqua.Si ergo cogitas os veraciter aperire,no s. Iuni situm verumetia spiritum sanctum creatorem cartili filii constere. An forte dicturus es, ea facta esse per spiritum sanctum quae commemoraui id est, uod omnis virtus coelorum per eum si mala sit, quia per eum
325쪽
G creabuntur homines dentio, qui primo ita creantur vi
conuertantur in puluere tu una: quod ipse carnem operatus est Christi,na de anima nolo aliquid dicer cuius
disseillima quaestio est:& si quid aliud per spiritum sanctum ereatum potuerit inueniri: non tamen omnia, si-r u.ε. cui per unigenuia filium de quo dictum est,Omnia reripiam facta sunt Si hoe dicis, no times ne tibi dicatur, iras iure. sapientiores filio esse spiritum sanctum,quod elegit sibi
meliora quae faceret, nec facere infeliora dignatus est.
1 alia , sed Sed qui, hoe sapit nisi qui desipit 1 Facta sunt ergo cuns suu hac cta per stitim3Absit,ut spiritu lancto ab hoc Opere sepas pii , n u fato stetit de illis magnis operibus dictu est, Omnia au- qua Erasia tem l e operatur unus atq idem spiritus:nec tamen ab Iat L hae operatione filius separatur. Magno sanὸ aliquid tibi dicere videris,quia dicis, Filius erat in principio an-a.c .u. tequam aliquid ei let,pater vero ante principium. Ubi legisti ut hoc crederes Vnde prcsumptisti ut hoc diceres, ubi nee authoritas v lla,nec ratio est Qu id est enim ante principium quandoquidem quicquid ante esset,lioeesset principium si pater ergo principium est, ante se H ipsum est: quia S ipse principium est. Quid est aute in
Iaan.3. principio erat verbum: nis,in patre erat filius32 ipse s-lius interrogatus a ludaeis quis esset, respondit, Princi-IO.m. . pium qui ct loquor vobis. Pater ergo principita non de
principio: filiusfrincipium de principio: sed virens simul, non duo,sed unum principium. Sicut pater deus ct filius deus ambo simul no duo dii sed unus deus. Nee spiritum sanctum ab utroq; procedentem negabo esse prinei pium, sed haee tria simul scut unum deu, ita unuca. VnII. dieo esse principium. Quid si audieris, inquis,patre Ua ios. dieentem,Tecum principiti in die virtutis tuae in splendoribus sanctorum, ex utero ante Luciferum genui te
Quid promittis, vel quid minatis, si audiero quod si quenter audio ct fideliter credo Sed hine te nihil adiuitari, cur non vigeas plurimu miror. Sive enim exsersona sua hoe Propheta dicat ad dominum Iesum, liue ex persona patris ad filium, cum ego ambas generationes Christi . . ex deo patre sine tempore,ct ex homine matre in plenitudine temporis accipiam, venerer,ct praedicem,no est hoe testimonium aduersum me Sed ino
ras innectere voluisse indieat te, ubi ego potius intelliago, quare ex utero dixerit genui te: quia hoe & tu expersona patris accipis dictum. Non enim quemadmodum corporis humani sunt membra disposita se habeta uterum deussed verbum transatum est a corporali ad ineorporalem substantiam, ut intelligeremus de patris
substantia genitum unigenitum filium e per hoc quid cillud quam unius eiusdem substantiae Ego itaque hoe
testimonium proferre contra te debui, sed gratias ago quia eomonuisti. Considera ergo quantum mali sit, Ueiusdem substantiae filium negatis, quem genitum confitemini ex utero patris, iniuriam grauissimam facientes de tanquam illud quod ipse non esset,ex utero Rignere potuisset . Nonne sentitis vos generationem dei credere viciosam, praedicare monstruosam, qui dicere audetis ex utero dei processisse diuersam natura.Si autem hoc sicut debetis hortetis, respuitis q nobiseu iam tandem cocilium Nieenum S Homousion laudate aetenete nobiscum.Quis autem no videat desectum tuo, ubi cum auditus,me commemorante,in prophetia dixisse ChristiJ suo patri,De vel re matris mea deus meus es tu: vi intelligeremus eius naturae illum etsi deii quam filius ipsius ex tempore de ventre matris accepit, patre vero naturi illius quam de se ipso ipse generauit: tu nolauemens quid responderes,tamen ne taceres dixisti,
ventre matris natum prosteris Christum secundti ear. Κnem: S addidisti quod nec Iudai dissidunt. Ac deinde quae sui:Cur ista testimonia in medium non proserari tur, quae illam natiuitatem demonstrat in principio,sicut & praecedens nos, inquis instruit testa moniti quasi ego illam natiuitate Christi non temporalem,sed aeter natu, propter quam dictu est,in principio erat verbum:
non credam,non praedicem,no amplectar,sed tantum ex ventre matris natu asseram Christum Ecce ego dico
deum silium de deo patre sine tempore genitum. Quomodo sit autem etiam deus eius qui pater est eius ostendi propter hominem quem suscepit,ct in quo natus est de veti e matris,siae cocubitu hominis patris.Ad quod probandum,testimonium dedi,ubi ait in prophetia patri suo: De ventre matris meae deus meus es tu. Tu qui prauit dicis me ex ventre matris natum profiteri Christina, quod nee ludii dissidunt, quasi ego istam natiuitatem Christi solam profitear: noli per inania conari euade re, & dic potius, quare mihi non responderis,ubi dicit
Christus patri: De ventre matris meae deus meus es tu.
Ad hoc enim quoniam vidisti non te habere quod dia Lceres,aliam natiuitatem quae dei de deo es interponendam putastis qua sigetes:rogo teJquando quid respondeas non habes,quanto melius taceres Si propter eo pus,inquis,in quo se exinanivit,debitorem se sentit suo genitori,multo magis qui illum talem ac tantia genuit, nec Me est ut eum veneretur, eiq; osserat semper obse- . quium. sdlibet de veneratione S obsequio filii erga patrem earnaliter sentias, pater eius nisi de ventre ma tris eius non est deus eius. lam quatum vis obsequatur deo patri deus filius,quoniam video te non intelligere quanta si in illa generatione geniti & genitoris aequalitas,nunquid ideo est diuersa natura patris hominis de hominis tibi quonia filius obsequitur patri Hoeest omnino intolerabile in vobis,quia de obsequio si ij diue sim vultis probare substantiam patris S filii. prorsus alia quaestio est,utrum snt unius eiusdemque substantiae eatet de filius, ct alia quaestio est, virum patri filius obsequatur. Interim verum filium non negemus, qui nutilo modo verus est filius, si non est ipsius S patris una eademq; natura. Dicite ergo deum patrem,S deum salium vilius eiusdemq; esse substantiae. Extorqueat vobis diuinitas,quod humanitati donauit ipsa diuinitas.Ob sequitur homo patri suo de quo natus est homo,tamen
obsequedo esse non desinit homo. Et si no dico pariter Mhonoratus,sed honoratior esset filius, gauderet paterino inuideret:honoraret tamen etia ille patre,& s non paruulus,accessu augendus aratis,sed ei natus esset aequalis.
Aequalem vero si pater homo potuisset rullo dubitate genuisset.Quis ergo aud dicere,hoe nec Omnipotes potuit Addo etia,quia si posset hOino maiorem seipso mesioi es gigneret filiis:sed maius vel melius deo qui qua non potest esse,ergo ei veru filium credamus aequa
te. inod si dixeris,eo ipso maior est pater filio: quia de
nullo genitus genuit tame aqualem: cito respondebo, Immo ideo no est maior pater stto,quia aquas e genuit, non minore. originis enim quaestio est,quis de quo stia qualitatis aute,qualis aut quatus sit. Proinde s admit tit ratio veritaris vi aequali patri filius obsequatur aequalis, no negamus obsequiu. Si autem per obsequii, minire natu vultis credere, prohibemus: nullo modo enim
deus patet ut habere vniei filii posset obsellium, vellet
degenerare i naturam. Parentibus autem vi esset sub Attus Christus,non diuinae maiestatis sitit,sed aetatis lim L,
inanae. Flustia itaque dixisti, si parentibus suit subdia
326쪽
A tus,quos creauit,quanto magis suo genitori,qui eum talem ae tantum genuit Respondetur enim tibi, si parentibit, fuit subditus propter puerietam,quato magis decipropter ipsam hominis formam Quam formam cum immortalem fecerit, non morte perdideri quid mitarii si elici post huius seculi finem subiectus erit in ea illi
qui ei subierit omnia Tu autem non propter formamshetii dicis filium patri este subiectum, sed quia eum talem ae tantum genuit, id est magnum deum, quantiis patre ipso minorem, Vbi & patri derogas,qui filium si
bi unicum aut no potuit. ut non voluit gignere aequa Iem i ct ipsi filio qui unicus patri non in generatus aequalis: S ideo perfectus est natus, ne unquam vel crescendo seret, quod non potuit esse nascendo. Nos autem non ut putas eorpus tantum filii id est,corpus h minis , verumetiam humanum spiritum patri dicimus
esse stibiectum, & seeundum id quod homo factus est
.cim, s. intelligimus dictum,cum aute omnia illi subiecta sum
tint , tune re ipse filius subiectus erit illi qui subieeit esii omnia. Secudum id quὀd Christus est eaput & corpus:
V eaput stitieet ipse saluator qui surrexit a mortuis,& s c ad de, teram patris:& Eeesesa quae est corpus eius, plenitudo eius,sicut apertissime dicit Apostolus Ae perhoe eis omnia Christo subiecta fuerint,& capiti S co pori erut sine dubio subiecta. Nam secundum id qu6dtia sis sine tempore dieitur natus esse t, nihil unquam potuit
1 ri abis ei no esse subiectum. Scimus quod nos eOmmemoran isasti. 67. dos putasti,quia pater non iudicat quenquam, sed om- Disci. ne iudicium dedit filio. Ueli ra tamen diceres nobis, quo modo pater non iudicet quenquam sed omne tu Dis a. clicium dedit filio, eum dicat idem filius, Ego no quae ro gloriam me est qui quaerat vi iudices: ut seias ideo dictum, Pater no iudicat quenqua,sed omne iudicium dedit filio, quoniam iudieandis vivis S mortuis soridia hominis apparebit,quam no habet pater: propter quoarciis ta ait Propheta, Videbunt in quem pupugerunt. Sed inui sibiliter etiam pater erit cum illo, quia inseparabilis est ab eo.si enim non solum solus,quoniam pater meeum est, ait ipse moriturus: quanto magis secum habebit pa trem,de mortuis S uiuis iudicaturus3 Cum illo erit etiaspiritus sanctus,Quo modo enim deseret eum spiritus N. 4. i. Nn bis in regali sede, quo plenus regressus est a Iorda Milia. . neὶ Quod itaq; scriptum est ad Hebraeos, Nune autem
C nee dum videmus omnia subiecta esteum autem modi co minus ab angelis minoratum videmus Iesum prop. ter passione mortis docere nos debet quo modo intes
ligendum est quod scriptum est ad Corinthios, Cum autem omnia illi subiecta fuerinti quia seeutissum id dictum est quod factus est homo, no seeundum id quod est deus. Sie ergo in homine appares,in quo per passi
nem mortis minoratus est modico minus ab angelis,
vivos& mortuos iudieabit, tuado dicturus est, Venite bene litti patris mei percipite regnum. Quo testimo nio no hominem, sed deum minorem suo patie quasi probare voluisti: sed setit ab eis qui intelligunt respici Op. XIX. tur,non probasti. De spiritus sancti autem gemiti
bus quia non ipse gemit,sed inspiras nobis desiderium
sanctum,nos tacit gemere quadiu peregrinamur a d mino, iam tibi sufficienter responclisse me existimo. Et tales de seripturis sanctis locutiones, quantum satis via debat ut ostendi, quoniam se dieitur gemere spiritus sanctus,quia nos facit gemere sciit dixit deus Nune cognouitquando cognoscere hominem fecit. Non enim tune cognouerat quod tiae se dixerat cognouisse, quia omnia scit antequam fiant Ad quod te respondere noTomus sextus.
consentis Iam etiam de verbis domini ubi ait Ego captis M. ct pater unu sumus: nihil te respondere potuitae monia Dan.im strasse. Sed ut hic quoque ostedam,s exemplis vi dicis, quibus ego usus sum vis probare quo modo dictum sit, Ego & pater unum sumus: ct ob hoc comemoras Apostolicum testimonium, quod a me positum est, ubi ait, Qigi adhaeret domino, unus spiritus est die S tu cu ad haret patri filius,unus deus est. No enim ait Apostolus, Qui adhaeret domino, unum sunt seut dictum est,Ego S pater unum sumus:sed ait,unus spiritus est. Cum auatem tu non dicas, Cum adhaeret patri filius, unus deus
est ut quid S tu adhibes hoe Apostoli testimoniti, ubi
ait Pli adhaeret domino, unus spiritus est: nis ut te e- , m. . tiam a te producto teste conuincam Nune salte distin piae duo ista,quae non potuisti cunis naul essemus in nostra disputatione distinguere. Diligenter itaque intellige quod dico.Quado de rebus duabus aut pluribus di- isti ad .citur,unus est vel una est.& additur quid unus vel quid una,S de his quae diuersae,& de his qus sunt unius sub stantiae diei potest. Diuersae sunt enim substantia spiei Etus hominis & spiritus domini: at tamen dictu est, Qui adhaeret domino,unus spiritus est. Unius aute substantiae sunt animae hominum S corda hominum: de quia bus dictum est, Erat illis anima una ct cor unum. ubi autem dicitur de dWobus, aut pluribus, unum sunt: nee additur quid unum sint non diuersae intelliguntur,sed unius esse substatiae, sicut dictum est, Qui plantat L qui i c. .,
rigat unum sunt: Et, Ego es pater unum sumus.Tu autequi patrem es filium dilici fas vis esse substantias, inue nite no potuisti, ubi de diuersa substantiis dictum ne rit,vnum sunt. Et qui non vis dieere,cum si ius ad haret patri, unus deus est: adhibuisti S tu Apostoli testimo- .nium, quod ego adhibueram, sed adhibuisti contra te ipsum, ubi ait, Mi adhaeret domino, unus spiritus est. si enim de hi, qui diuersae substatiae sunt recte dici potuit,unus spiritus est: quato magis de his qui unius iubastantiae sunt recte dicitur, unus deus est. si hae e intelliaris,no te ad ea respondisse iam perspicis,ct de consen, su voluntatis te inaniter tam multa dixisse cognoscis. Etiam nos quil pe incomparabilem consensum volutitatis,atque indiuiduae charitatis,patris & si ij ct spisitu, sancti eonfitemur, propter quod dicimus, haec trinitas sev nus est driis. Sed nos hoc etiam,quod vos non dieitis, Fdicimus propter unam eandetNq: naturam atque sub
stantiam. ii tres unum sunt, Hae si distinxeris, ct con tentiosus esse nolueris,non te ad ea respondisse aliquid iam videbis, S de hac quaestione proculdubio iam taeebis. Vbi autem dixit filius patri, verum no quod ego . volo, sed quod tu vis: quid te adiuuat s tua verba stib- iungis & dicis, Ostendit vere voluntatem suam subiictam suo genitori: asi nos nesemus, hominis voluntatem voluntati dei debere esse subiectam Nam ex na iura hominis hoe dixisse deum cito videt, qui locis ipsum sancti Euangelij paulo attentius intuetur. Ibi enim dixit, Tristis est anima mea ,sic ad mortem. Nunquid .
ex natura unici verbi possci hoc dici Sed homo qui Dias gemere naturam spiritus sancti: cur no etiam natu
ram verbi dei unigeniti tristem dieas esse potuisse Ille tamen ne quid tale diceretur, non ait,tristis sum: quanui, etia si hoe dixisset, no nisi ex natura hominis opo ttitist intelligi sed ait Tristis est anima mea quam sicut homci utique habebat humanam: quanquam & in hoc
quod ait,Non quod ego volo: aliud se ossedit voluisse quam rater, quod nisi humano corde non posset, cum x ij infirmita
327쪽
G in instatem nostram in suum, non diuinum, sed humanum transfiguraret assectu. Homine quippe non assumpto nullo modo patri diceret , nicum verbo, Non quod ego volo. Nunqua enim posset immotabilis illa
natura quicquam aliud velle quam pater. Hae si distingueretis,Arriani haeretici no essetis. Nam ct illud quod - ου. dictum est,Descendi de coelo non vi facia voluntatem meam,sed volutatem eius qui me mist: potest quidem aeripi etiam seeundum id quod est unigenitum verbu: ut ideo voluntate non suam dixerit esse, sed patris,quoniam de patre est quicquid est stius: non est autem de si D . . lio quicquid est pater, secudum quod dictu est, Et mea
doctrina non est mea sed eius qui me misitquonia patri, doctrina ipse est qui patris est verbum,& utique noest a seipso,sed a patre. Et marsus eum dicit,omnia quae habet pater, mea iunt patri se ostendit aequalem.No absurdum est tamen , t etiam hoc,seeundum id quod homo sumis est,dixisse aecipiatur.Descendi decreto non faciam voluntatem meam, sed voluntatem eius qui me misit. Secundus enim Adam qui tollit peccata mu-R di isto modo se diserevit a primo Adam,per quem peccatum intrauit in mundum quia istet non fecit)volun- i tate suam sed eiu a quo millus est, eum ille fecerit sua,
non eius a quo creatus est. Nec moueat quo modo Christus seeundum id quod homo est deseederit de coelo,
cum de matre quae in terra erat factus si homo Hoe Gnim propter unitatem personae dictum, quoniam una Das.f. persona est Christus deus S homo. Propter quod etian emo,inquit,ascendit in coelum,nisi qui de coelo deseedit, filius hominis qui est in ectio. Si ergo attendas distinctionem substantiarum filius dei de eoelo descedit,
si litis hominis erucifixus est.Si unitatem personae,ct fi-
. lius homini, descendit de coelo,& filius dei est eruei fi xus, ipse est enim dominus glori .de quo ait Apostolus,
.co, .a. Si enim eognouissent,nunqua dominum gloriae cruci-sxissent. Propter hane ergo unitatem personae,non solum filium hominis dixit descendisse de coelo, sed esse
dixit in coelo cu loqueretur in terra. Non ergo voluntatem suam fecit, quia peccatum no fecit,sed voluntatem fecit illius qui eu misi.Tune enim facit homo voluntatem dei, Fado facit iustieia in quae ex deo est. Nee se arbitremur a patre milium esse filiu ut non sit missus Esa. a. a spiritu sancto, vox ipsius sit per Prophetam, Et nuel dominus misi me.& spiritus eius. Hoe enim silium dixisse indieat ea quae sunt dicta superius. Nam se ad ista
verba peruentum est, Audite me inquit, Iacob & lsrael que ego vocabo. Ego sum primus, ct ego sum in aeternum, S manus mea fundauit terram.dextera mea solidati it eatu. Vocabo illos S astabunt simus,conuenientetia uniuersi & audient.Quis illis enune lauit haec Diti gens te i voluntatem tuam super Babylonia, vi tollatur senae Chaldaeorum .sgo locutus sum,ego vocavi, adduxi illum,s prospera viam eius feci. Conuenite ad me S audite ista, Nec enim ab initio in obleuro locutus sum cum fiebant ibi eram. Et nunc dominus misi me,
ct spiritus eius Quid hoe apertius Nec se alatre& spiritu iancto missus est ut se ipse non miserit: Dcut a patre γ ' ostenditur traditus, bi legitur, i filio proprio no pa percit,sed 'ro nobis omnibus tradidit eum. Alio aute μ' ' loeo de iplo stio dieitur,uilinae dilexit,& tradidit sotiis, sum pro me, Quo modo autem no facit voluntatem sua qui di, it, stetit pater suscitat mortuos & viviscat,
Nisib. i. sic es quos vult vivificat Et eum ei dictum esset, Si vis potes me mundare. Rei pondit Volo mudate. Et ad
verbum eontinuo tactum est quod velle se dixit. Sieut autem Deit si ius voluntate patris, sic & pater facit vo- Κluntate filii. Nam si ius dieit,pater volo ut ubi ego sum, Iran. r. ct isti sint mecum.Non dixit peto vel rogo,sed volo ut isto volente faceret ille scut illo volete faciebat iste: Nnon alia ille, alia iste sed quae ille haec etiam iste. Qtiae-cuns enim pater facit hce ct filius ii militer facit. Veiba sunt ipsus, verba veritatis sunt,falsa elle non possunt.
Suscipere te dicis quod protuli, Nescitis quia templis . I. dei estis S spiritus dei habitat in vobis3 Quod potuisti t. π 3. dicere ideo dictu este, quia in nemine habitat deus, ueno ante spiritus sanctus sanctificauerit at s purgauerit, quas templii deo habitaturo non sbi sanctificet S ptieget spiritus sanctus: eum Apostolus hine ostenderit ipsum esse deum cuius nos dixerat esse templum,quia noait S spiritus dei sanctificat S purgat vos vi detis habiat et in vobis: sed ait, spiritus dei habitat in vobis: vtiaue in templo suo dem habitat. Nam quid est templum
ei nisi habitaculum dei Vidisti autem etiam tu conse sequenter esse deum nostrum cuius senuia templum, &noluista aliud testimonium commemorare quod pro-ttili. Nescitis quia corpus vestro templum in vobis spi- 1. M.
ritus sancti est,quem habetis a deo lana ergo constere L deum esse spiritum sanctum, Nem enim nisi es et deus haberet templum,S templum non manufactum,sed discatum de membris dei. Christus enim super Omnia est deus benedictus in secula.euitis membra sunt nostra corpora. Qui enim dixit, Nescitis quia corpus vostrum te plum in vobis spiritus sancti estipse dixit, Ne seitis quia corpora vesti embra sunt Christis Itane vero eui de ii nis di lapidibus Salomon aedificauit templum. deus est: ct cui templum adiscatur de membris Chiisti: hoe est de membris dei,deus non est Cum to Iarim quens de deo beatissimus martyr Stephantis dixerit Salomon adis cauit ei domum, d summus no in manu factis templis habitat. Et tamen Christi membra quorum capiat est super Omnes coelos, templum sunt spiritus sancti, quem constat ventili de coelo. Istum negare deum quid est,nis non esse & nolle esse templi, ni eius Alloquitur nos Apostolus dicens, Obsecro autem vos fratres Ier miserationes dei, ut exhibeati, eo ero , ,es M' stra hostiam uiuam,sanctam, deo placentem. Corpora
itaq; fidelium hostia sunt deo, membra Christi, tFplum spiritus sancti.& deus no est spiritus sanctus Qui, hoe dieit nisi in quo non habitat Quoniam in suo habitat, Mutique templum eius est. Denique cum dixisset Aposto i cinisci ius Nescitis cuia corpus vestrum templum in υobis spiritus sancti est, quem habetis a deo, ct non estis vestri Empti enim estis precio magno: continuo secutus ad iunxit, Glorificate ergo deum in corpore vestro. Vbi dilucide ostendit deum eine spiritum sanctum. gloris- eandum sei licet in corpore nostro tanquam in templo suo. Et quod Anania dixit Apostolus Petrus, Atisus es mentiri spiritui sancto Atque ostendens deum esse spi ritum sanctum,Non es,inouit,hominibus mentitus ddeo. Miror autem cor vestrum quantum sermone e
plicare non possum, quo modo cum se laudetis spiri tum sanctum,ut eum lanctis eandis fidelibus ubiq; asso
ratis esse praesentem,tame negare audeatis deum. itane deus non est qui repleuit orbem terrarum Seriptura Gnim dieit. Spiritus domini repleuit orbem terrarum. Sed quid dicamus quὁd repleuit orbem,qui repleuit othis etiam redemptorem Dominus enim Iesus plenu, Irbia a spiritu sancto regressus est a lordane: I praesumitis dicere . quia ipse dominus lesus erat, & spiritus sumctus quo plenus erat, non erat deus laua male lentientes de
328쪽
' A te, de spiritu sancto, vi no ei tribuatis saltem quod tes. latitum est Morsi famulo det,qui non munera gratiatu, sed plaga tu prodigia in eodem spiritu sancto, quia ip-r .d. a O se est digitus dei, Aegyptiis ingerebat,& tame Pharao ni deus erat.s Uno loco erat ad assiihendos Aegyptios, ct pharaoni deus erat:J Vbique adest sol ritus sanctus ad
homines in aeternam vita regeneraudos, ct non est eis deii, inad vero est,s deus verus est,quia dei veri membra templum eius est: ct utique subiectum est templum ill ius est templum. Quo modo ergo deus no est,cui
sunt membra dei subiecta3 Ac per hoe ct dominus est te pii sui. inis enim hoc neget, quis ita desipiat, ut dicat
no esse aliquem dominum domus suae .Quo modo ergo spiritus sanctus non est dominus, qui dominus est membrotti domini Ipse est quippe spiritu, domini desaeo . . quo uno eodemque loco dictum est,Cum autem conuersus fuerit ad deum, auseretur vela me Dominus au
tem spiritus est. Vbi autem spiritus domini ibi libertas. lam creatorem superius demostraui spiritum sanM. Quo modo aute rex non est,cuius templi; est qui mems bra sunt regis Quo modo no considet patri & filio qui repleuit filium, qui membra filii suam possidet donati. Nisi forte quando filius regrestus est a lordane, plenus erat spiritu sancto: de qua do sedere e cepit ad dexteram patris,exclusi a se spiritum sanctus Deinde cum de pa
tre procedat, quo modo cum patre no 1edeat, Cum ipsa Iesso non sit utique cogitanda carnaliter Alioquin opinaturi sumus honorabilius filium sedere quam patrem Honorabilius quippe sedetur ad dexteram,& via debitur esse cosequens,vt pater sedeat ad sinistram.Ρ stremo qualis vobispersuaserit spiritus,ut sancto spiria tui denegetis,quod lanctis hominibus sancta scriptura
tia. concedat, vos videritis.Ait enim Apostolus Cum esse mus mortui peceatis, conuiuis cauit nos Christo: cuius
gratia salui facti sumus S simul excitauit,& simul sed re fecit in coelestibus in Christo Iesu. Sancti ergo quos sanctis eat spiritu, sanctus couiuiscati Christo, ita simulsistiti pia destinati sunt, ut iam factis dieat Apostolus, quod eertum est affuturu : & ipsi spiritui sancto sibi altitur a vobis quisquis est ille cofessus, tanquam sederecti patre vel filio sit indignus, qui eade sede esse it con
dignos. Cui mouetis etiam quaestionem quod no ad retur,& hoe utiq; simillimo errore, cum legatis ut iam C supra docui,a sanctis etiam homines adoratos.Et tamevi inuidiam blasphemantis euites,ita laudas spiritu sanctis,ut tribuas ei quod no habet ulla ereatura, ct detra-op. II. quod adipistitur ct humana ereatura. Dixisse me quod commemoras fateor,& ntie dico,q, saluator noster non dixerit, vi ipsi S nos unum: sed ut ips sint Dari. 7. vnu. Et de his Euangelicis verbis satis a me recolo iam suis se responsum, ostenderem refellere te no potuisse quae dixi: Quonia poposci,ut proferres ubi legeris,unti 1unt,dictum esse de aliquibus rebi is quq no essent unius eiusdem substantiam et protulisu.Quid enim te adia iuuat quod dilectionis eosensione agirmas dictum esse .c.m , I. Paulo & Apollo.Qui plantat aute S qui rigat ungsunt,cu eos non ostendas diuerse fuisse substantia Ambo quippe homines erant.Si enim non diligerent inui
cem,natura unum essent,dilectione no essent.Si autem
v num natura non essent,vnu dici dilectione non possent. Poscit ergo filius ut ita sint unum, quo modo ipse de patet unum sunt: id est, non solum natura, quod iam erant: veru metiam persectione charitatis atque is siciae,pro suae capacitate naturae quantum in dei regno esse potuerint. Vt etiam ipsi summe unum sint in natu
ra sua, quemadmodum pater&filius se in m evnti sutat. D uanuis in excellentiore atque incomparabiliter meliore natura sua. Dixit ergo ad patrem filius, Pater san- Dan. r. cte serua eos in nomine tuo quos dedisti mihi, ut stitvnum scut & nos. Non dixit, ut sint virum nobiscum: aut ut limus unu ipsi ct nos. t tem paulopost, Non pro his autem rogo tantum, sed etiam pro eis qui credit mri sunt per verbum eoru in in me, ut Omnes unum sint,
sicut tu pater in me S ego in te, ut & ipsi in nobis ungsint.Neque hie dixit,vi ipsi & nos unum simus: sed, una sint in nobis. Quoniam homines qui natura unum sunt, summe atque perfecte secundum suum modum unum esse non possit ni iusticia plenitudine, nisi in deo perficiantur, ut unum sint in patre ct filio: id est, in ipsis unum, non cum ipsis unum. Adhuc sequitur S ad iungit,ut iniandus credat quia tu me misiti,& ego claritatem quam dedisti mihi, dedi illis, ut sint v nuru, sicut nos unum sumus: Ego in eis & tu in me,ut sint consummati in unum. Neque hic dixit, ut nobiscum sint unum: aut, ut ipsi & nos sumus unum. Deinde cum addidisset,Vt cognoscat mundus quia tu me misisti, S di- nlexisti eos se ut & me dilexisti: secutus adiunxit, Pater, volo v t ubi ego sum S illi sint mecum. Vbi sum, inquit
mecum sint. Hoc ergo voluit ut cum illo essem, non ut
illi ct ipse unum ellent. Quid est quod dicere volitisti,
Dilectionis fecit mentionem,& non substantiae: quanuis tu non eo loco ista domini verba posueris, quo ab
ipio sunt post a.Sed quid ad nos quandoquidem non ipsos S ipse, vel ipsos S patrem dixit aut voluit unumelle, sed ipsos unum esse voluit, quos nouerat unius esse substantiae. Sicut & nos, inquit,vnu sumus,quos identiadem nouerat unius esse substantiae. Tu si vis aliquid respondere, ostende secundum scripturas sancta, de alia quibus rebus dictum, unum sunt, quaru est diuersa substantia. Hoc enim Christus non dixit, quod tamen tu ausus es dicere: id est, Apostolos unum esse cum patre de filio: in eo quod in omnibus ad voluntatem dei patris
respicientes, ad imitationem filii subditi uni deo patri
de ipsi inueniuntur. Haec dicens,deum S homines fanactos unum esse fecisti. Potest ergo quisquam sanctorudi re, Ego & deus unum sumus Absit hoc a cordibus d. oribus sanctis. Puto aute quod S vos a quocunq. hoe
audiatis,horrescitis,nec fertis quenqua li Ominein quantolibet munere sanctitatis excellat dicente, Ego de deus unum sumus. Sed forte arrogantiae videatur, , t hoe de seipso aliquis dicatillane vero quisqua vestrum:de sino audet dicere Ego ct deus unum sumus saltem audet dieere Paulus & deus unum sunt:sicut in cunctanter diei mus Paulus S Apollo unum sunt: Deus pater ae deus siluis unum sunt Porro si no audetis dicere,quilibet ho
mo sanctus, quilibet Propheta, quilibet Apostolus &deus unu sunt: quis te urgebat, tuis praeipitabat,ut diceres,Apostoli unum sunt cum patre de filio Vnis sint, inquis pater de filius,non tamen unus: continuoq. subiungis,unum ad concordiam pertinet,unus ad nume-ium singularitatis. Volebas aute dieere,Vnum sunt adeoneordiam pertinet: unus est, ad numerum singulariatatis Sed te a consderatione verborum tuorum impetu, disputationis auertit. Nam S unu Se unus utiq; ad ...
numerum pertinet singularem. Sed quod verum t est,vnti sunt: propter id quod additum est iunt: pluralem
indieat numero suadam sangularitate connextim unus est autem,apertissime numerus est singularis. Sed nun
tu id Apostolus diceret Qui aute adhaeret domino,unuunt Quid enim aliud dicereis hoc diceret,nisi homo
329쪽
C sanctus di deus unum sunt sed absit absit ab illa sapieni Tiris. tia ista sentetia & tamen dixit, i autem adhaeret do mino,vmis spiritus est: ut noueris de his dici. vnti sim, qui Unius sunt eiusdem s substantiae stetit quibusdat,ocat s. minibus dictum est, mires enim vos vnti estis in Chrimis. i.. sto testi Et sicut ait ipse Christus, Ego & pater unum sumus. Cum autem unus dicitur, de quid unus natura,&quid unus adiicitur: de de diuerss substantii, diei pol. . ia 6. test,sicut dictum est, Qui adhaeret domino,unus spiritus est: S de rebus vitius substantiae, sciit dictum est,
Erat eis anima una ct cor unum. Vnum erat,dixit, siro
dixit, erant: J de quid erat dixit, id est,anima ct cor. siedd de patre S filio unum sunt dicimus, via via ius subitantiae duo sunt,& unus ess,dicimus,sed addimus quid
unus:id est,unus deus,unus dominus, unus Onanipotes,
A si quia huiusmodi. satis me vobis duaru istarum locutionum arbitror inculcasse distantiam. Serutare ita que seripturas canonicas veteres 5e novas, ct inueni spotes ubi dicta sunt aliqua,unum sunt. quae sunt diuerit ita naturae atque substantiae. sane falli te nolo in episto-l a Ioannis Apostoli, ubi ait,Tres sunt testes, spiritus,a-Τriplex D- qua ct sanguis,ct tres unum sunt:Ne forte dios spiritu Amon m. S aquam de sanguinem diuersas esse substantias, es ta me dictum esse,ires unum sunt. Propter hoc admonuine fallaris. Haec enim sacrameta sunt, in quibus no quid fiat sed quid ostendant semper attenditur: quoniam si ira sunt rerum, aliud existentia, S aliud signis cantia.
i erm illa quae his fgnisi eantur, intelliguntur cipsa in
ueniuntur unius esse substantia: tan ita si dicamus, Peatra & aqua unum sunt, volentes per petram signis Ore
Christum, per aquam spiritum sanctum. Quis dubitat petram X aquam diuersas esse naturas 3 Sed quia Chri
uti, ct spiritus sanctus unius sunt eiusdemque naturae, ideo cum dicitur, Petra de aqua unum sunt: ex ea parte
recte accipi potest,quia ista alia res quarum est diuersa
natura,aliarum quoq; signa sunt rerum,quarum est una natura. Tria itaque nouimus de eorpore domini exiisecum pederet in ligno.primo spiritum, Unde scriptum
mi.i,. est, Et inclinato capite tradidit spiritum. Deinde quan do latus eius lancea perforatum est,sanguinem de aqua.
Qifae tria si per seipsa intuemur, diuersas habent sngimia quaeque substantias. Ac per hoe no sunt unum. Si ve i ro ea quae his significata sunt velimus inquirere, no ab
sorde oecurrit ipsa trinitas, quae unus solus,verus,sum
mus est delit pater & filius S spiritus sanctus: de quibus vertis medici potuit, Tres sunt testes, ct tres viati sunt: , t nomine spiritus fgnis eatum accipiamus deum patrem . De ipso quippe adorando loquebatur dominus
Iran. . ubi ait spiritus est detis: Nomine aut e sanguinis filium. Iaan. . quia verbum earo factum est,Et nomine aquae spiritum sanctum. Cum enim de aqua loqueretur Iesus, qua da-D . . turtis erat sitientibus, ait Euangelista, Hoc autem dixit de spiritu, quem accepturi erant credentes in eum.
Testes vero ei te patrem S slium S spiritum sanctum, .s. quis Euangelio credidit, ct dubitat, dicente filio, Ego 1 iam qui testimonium perhibeo de me, Se testimonium
perhibet de me qui misit me parer. Vbi eis no est commemoratus spiritus sanctus non tamen intelligitur so paratiis. Sed nee de ipso alibi tacuit, eumq testem satis
aperte monstrauit. Nam cum illum promitteret,ait,lpsi testimonium perhibebit de me.Hi sunt tres testes, Stres unum sunt, quia unius substantiae sunt. Quod auatem signa quibus fgnigeati sunt, de corpore domini
exierunt, signis cauerunt Ecclesiam praedicantem trianitatis unam eandemq: naturam: quoniam hi tres qui
trino modo sgnifieati sunt, unum sunt: sceles a vero c. . Leos pragicans, corpus est Christi. Sic ergo tres res qui- Κbus significati sunt, ex corpore domini exierunt, sicut ex corpore domini sonuit, vi baptizarentur gentes in nomine patris de stij ct spiritus sanctit in nomine, non Ilia l. as. in nominibus. Hi enim tres unum sunt: de hi tres virus est deus. Si quo autem alio modo tanti sacramenti ista profunditas, quae in epistola loannis legitur, exponi Seintelligi potest secundia catholica fidem,quae nec confundit nec separat trinitatem, nec abnuit tres per sonas, nee diuersas ei edit esse substantias,nulla ratione respuaendum est QDod enim ad exercendas mentes fidelium in scripturis sanctis obscure ponitur, gratulandiam ests multis modis, non tamen insipienter exponatur.
2igid est autem quod postis , t astruam, si pater de O. XXIII. stiti, es spieitus sanctus unus est deus, cum hoe astris at voce clarii lima seriptura diuina dicens 'udi lsrael, to Detire.6. minus detis tuus deus unus est Quod & vos utique auia diretis s lsrael esse velletis non carnaliter ut Iudaei sed spiritaliter Vt Christiani. Qui enim non vult fideliter Iliatim audire quod dictum est,Audi Israel dominus deus tuus L deus unus est: superest ut eum qui hoc dixit credat esse
mendacem. Si autem mendax ille non est, vox ista v ra est. Si vox ista vera est,quastio ista finita est. Procul
dubio quippe vos veritas cogit patrem S filium S spiritum sanctum consteri unis deum veriura . Sed ii sol - Τ, ῶritum sanctum, cuius templum non manufactum, sed stim derim. corpus est nostrum: cuius templum non ligna de lapides , sed membra sunt Christi, negatis deum: se ipso Christo quid dicturi estis, quem deum de dominu constemini ε Respondete itaque nobis. virum pater de filius unus sit dominus deus Si enim non es viatis. duo sunt: si duo sunt, mentitur qui dicit, Audi Israel,domi- Dentris. nus deus tuus deus unus est. Mentitur qui dicit, Videte Dortast. quoniam ego sum deus i,& non est alius praeter me. do muris. ed quia illum mentientem dicere non audetis, sua re vos corrigere dubitatis S venire vel redire ad eat holi
eam fidem: qua patrem Ad filium & spiritum sanctumno tre dominos deos,sed unum dominum deum erodit de dieit, clamantem populo suo,Audi lsrael,dominus deus tuus deus unus est Et, 'idete quonia ego sum deus 3, de non est alius praeter me si te dicam surdum 'amin de cacum, qui nee audis ista nee vides,eontii ineliosum basine dubio me putabis. Ecce non dico, Expone ergo nobis quo modo accipias Audi lsrael dominus deus tuus deus unus est: vimina ibi sit intelligendi , de christus nnon st. Si enim dixeris: ibi est, consteberis mecum patrem & filium vnu esse dominum deum: Si autem re spondem. Christi, non esse ibi intes ligendi; duos eo n-tra voee diuina introducturus es dominos deos, quin iam non negas etiam Christum este dominum deum. Similiter abs te quaero quo modo accipias, Videte quo- 3-niam ego sum dominus, ct non est alius praeter me ibi est Christus,an non est Si ibi est,profecto pater Ed filius unus est dominus:Si autem ibi non est,& tamen domi nus est: mentitur qui dicit, non est alius praeter me do minus. Est enim alius dominus filius, si no est unus do minus pater de filius. Quantumcunque enim excellen tius laudes patrem, S infra eum deprimes situm, id agis, ut aequales non sint: non ut duo non fiat. Clama quantum vis. pater est maior, filius minor: responde tui tibi, duo sunt tamen maior D minor. Nee dictum est dominus deus tuus maior dominust est: sed dictum t A. Qia. est. Dominus deus tuus, deus unus est: Neque dictum se .
est, non est alius aqualis mihi: sed dictum est, Non est alius
330쪽
A cilius clominus prater me. Aut ergo eostere patrem desilium unum este dominum deum, aut aperte nega diminum deum esse Christum, sicut aperte negas Aomi
num deum esse spiritum sanctum. Quod s feceris, ilialis quidem te diuinis vocibus no urgebo. seg alia testi monia diuina proferam, quibus te de in isto errore de testabiliore eonuineam. Nunc autem de si negas domi. num deum esse spiritum sancitii ut istis tamen voeibus conterarissatis est quod Christum deum de dominum confiteris: i si non est cum patre unus dominus deus, duo domini dei vestri ei tit, de falsae illae dei voces eri t.
Deviris. Dominus deus tuus deus unus est: de non est alius prae meri, ,. ter me. sed quanto melius erunt verba vestra emenda
ta, quam dei verba mendacia Quaeris a in virum lu-ι gaico modo te horter profiteri unum deum:an de subiectione filii potius seeundi, quod fides habet Christiana,ostedatur unus esse deus cuius filius noster est deus Ita hoe diei, quasi ludaeorum si vox,Audi Israel dominus deus tuus deus unus est: aut, Ego sum dominus, 3eno est alius praeter me.Ipse deus hoc dixit,agnosce S tacet vel potius edissere quo modo veru dixerit,que nul B lus vestrum auget affirmare mentitum. Edissere,in qua, quo modo verum sit, dominus deus tuus deus unus est:
si domini dei nostri ut dicitis duo sunt: unus maior, lius minor. Edissere quo modo verum sit, Ego sum diminus, ct no est alius praeter me. Quis enim hoe dixe rit quar utrum pater,an filius3 Si pater dixit, Ego sum
dominus, de non est alius praeter me: non verum dixit,
quia est alius dominus filius. Si filius hoe dixit nee ipse
verum dixit: quia est alius dominus pater. Si autem hoe dixit trinitas, profecto de verum dicit,& vos falsum dicere ostendit.Trinitas quippe secundum veram fidem, id est patri ae filius de spiritus sanctus,in cuius nomine baptizamur,& unus dominus Heus noster est,ct praeteriplum alius non est. Ipse est enim deus de quo dieit Α-x.ceriar.3. postolus ullus est deus nisi unus.Nam si hoe de patreaeeeperis dictum,non tibi erit deus Christus, quia non potest solui seriptura dices, Nullus deus nisi unus ut hie vobis taceam de spiritu sancto, quem superius dominudo ostendimus, vobis negantibus. ina propter s Maiacedoniam haeretiei essetis, qui de solo spiritu sancto catholicae fidei eonsentire detrectant: patrem vero de salium duos quidem esse, id est, illum patre,illum situ es C aequales eis atq: unius eiusdem i. substantiae:nee tamen duos dominos deos,sed ambos limul unum dominum deum esse consentiunt. Si ergo εe vos saltem hactenus
erraretis,non utiq: his diuinis vocibus urgeremini,patrem quippe de filium assereretis unu dominum deum dixisse,non est alius praeter me. Vtinam non restaret a gere vobiscum,nisi ut a litigeretis spiritum sanctum,&no dualitatem sed trinitatem diceretis unu dominum deum. Nise vero cu se asseritis, patrem domini, deum, ct filium dominum deum,ut simul ambos non dicatis unum dominum detini,sed duos, maiore unum,& norem alterum, prorsus confodimini gladio veritatis dicentis, Audi Israel, dominus deus tuus deus unus est:
qui clamat, Ego sum dominus, se non est alius praeter
me. Neque enim deus pater sic vellet Israelitas a eultu deoru reuocare multorum atq; falsorum, ut eis de uno domino ae deo mentiretur de diceret, no esse praeter se alium deum, eum seiret deum & dominis esse suum Glium . Absit vi veritas de veritas pater mendacio deciperet populum suis nae haereticorum si haec,non cath lieorum tam horreda de detestanda blasphemia. Pro ld.mistim sus deum: verum dicit cum diei Audi liraei,dominus Tomus sextus.
deus tuus deus unus est: quia pater de stius S spitiitia D sanctus no tres dii, sed unus deuia nee tres domini,sed unus dominus est. Prorsus verum dieit,Ego sum dominus,s non est alius praeter me: quia non hoc pater tania
itim ed ipsa trinitas dicit,hie est unus detist, Se non alius praeter ipsum. Nam s pater diceret, Ego sum domi r mimis
nus, de non est alius praeter me: negaret utique deum tesse unigenitum filium. Et quis nostrum auderet eunt id. dominum consteri, contradicente patre atque dicente, Ego sum dominus,& non est alius praeter me Aeperhoe secundum rectam sidem, non patris, sed trinitatis haec vox est,& patris ergo de filii de spiritus sancti Obii cescant igitur linguae ignorantiu veritatem, Haec triniatas deus unus est. De hoc uno deo dieitur Audi lsrael, dominus deus tuus deus unus est: hic deus unus dicit. Ego sum dominus S non est alius pr ter me.Subiectus
est quidem patri si ius seeundum formam hominis notamen sunt duo dii & duo domini seeuudum formam dei sed ambo eis spiritu suot unus est dominiij. Testia res a D.
monia quae de Paulo Apostolo protulisti, contra te imulantur,& nescis.Dicit enim ille,Gratia vobis de pax aeo patre nostro de domino Iesu Christo. Quo modo est autem dominus lesus Christus, si pater dieit, Ego esum dominus, ct non est alius praeter me Non ergo solius patris,ut dixi,sed trinitatis lice vox est. Adhibes ab terum testimonium , de ipsum contra teipsum, ubi ait Apostolus, Vnus deus pater,ex quo omnia,S nos in ipso S unus dominus Iesus Christus per quem Omnia, ct nos in ipso, sicut tu locutus esinoostolus autem, & nos
per ipsum ait,non ait in ipso. Sed haec quid ad ea usam
solent ista contingere, ex memoria proferentibus testi monia, non ex eodice illa lin etibus. Quod ad rem per- .. ν-
tinet potius intuere. Ecce dicit Apostolus. Vnu, deus pa
ter,ex quo Omnia,& nos in ipso S unus dominus Iesus Christus, per quem omnia,& nos per ipsum. Omnino duas personas, unam patris, alterana filii, sine v lla confiisone& sne ullo errore distinxit. Neque enim duo
sunt dii patres,sed unus deus pater. Nee duo sunt domini Iesu Christi sed unus dominus Iesus Christus. In illa
quippe trinitate quae deus est,unus est patera o duo vel tres: S unus filius, non duo vel tres: S unus amborum spiritus,no duo vel tres. Et ipse unus pater utique deus est,ct ipse unus filius etiam vobis fatentibus deus est.&ipse amborum spiritus etiam vobis negatibus deus est. FSie & dominum si quaerassingulum quem ' respodeo, sed simul omnes no tres dominos Geos, sed unum do minum deum dico. Hse est fides nostra, quonia haec fides est rem,quae fides etiam eat holica nuncupatur.Tu aut e qui huie s dei cotradicis,quaso expone nobis,etiathses Christus quo modo si dominus,qui non trinit tis,sed solius patris esse asseris voce,sgo sum dominus, de non est alius p ter meξNempe turbaris,nempe quid respondeas no inuenis,nisi quia tacere quasso conuinceras non vis. Si enim non deus trinitas, sed pater tantum dixit Ego sum dominus,& no est alius praeter merproculdubio negauit esse dominum filium quoniam si dominus est de tilius falsum dictum est no cit alitu do minus praeter me. Non enim agitur de domino,quales sunt domini hominum seruorum, quos Apostolus secundum carne dominos esse dicit:sed de domino agitur cui secuitus illa debetur quae Graece λὐλα dicitur,
se dii in quam dictum est, Dominum deu tuum ad O- De te s.
labi, & illi soli 1eruies, Qui dominus deus si non trinia Naia . . tas est, sed solus est pater: prohibemur utique domino deo Christo tali seruitute letuite, in eo quod audimus,