Tomus primus decimus omnium operum D. Aurelii Augustini ... ad fidem vetustorum exemplarium summa vigilantia repurgatorum à mendis innumeris, ... Cui accesserunt libri, epistolae, sermones, & fragmenta aliquot, hactenus numquam impressa. Additus est

발행: 1555년

분량: 382페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

331쪽

CONTRA MAXIMINUM ARRIANORUM

o illi soli semitiis ita dictum est,ac si giceretur,deo patri soli seruies. i profecto si soliis,& non ipsa trinitas di

xit Ego su in dominus,& non est alitis praeter memesa uit ei se filium dominum talem, quali Jomino seruiius illa debetur,qua non nisi deo eum vera religione serui tur. Non enim dixit, ego sum dominus maior aut melior,& non est tantus ac talis praeter me sed volens s bisoli ea quae domino deo debetur seri titute seruiti, Ego suminquit dominus,& non est alius praeter me Porros uox ista Sicut catholica fides dicit, nius dei est,quod est ipsa trinitas sine ulla dubitatione huie soli seruiendis est ea seruitiite, quae no nisi domino deo debetur, quia ipse est dominus,& non est alius prater ipsum.Deinde .car. . qu ro quo modo accipias quod dictu est,unus est deus pater,ex quo omnia,S nos in ipso:& unus dominus Ie sus Christus, per quem omnia, & nos per ipsum: Nun - uid non S ex stio sunt omnia 3 Quando iiiidem ipse icit, Quae in i, pater serit, hae & filius similitei Leit. si autem ita distinguis, vi non sint per patrem Omnia, sed ex patre nec omnia sint ex filio,sed per filium quisis eorum tibi videtur esse ille de quo ide Apostolus dicit, Roma.M. O altitudo diuitiarum sapientiae & scientiae dei, quam in serutabilia sunt iudicia eius. R in uestigabiles vic eius: Quis enim cognouit sensum domini aut quis consilia mus eius fuit Aut quis prior dedit illi & retribuetur ei Quoniam ex ipso S per ipsum & in ipso sunt omnia, ipsi gloria in secula seculorum, amen. Vtrum patet est intelligendus an filiuia Deum nanque prius nominauit dicens O altitudo diuitiarum sapientiae S scientiae dei. Postea vero eum dominu avpellauit bi ait,Quis enim cognouit sensum domini Ied hoc non habet controuersiam: utrimque enim nome etiam vos assignatis p

tri & filio.Ne ue enim se dicitis deum patrem, ut non nari getis devi esse filium aut se dieitis deum t filium ut negetit esse deum patrem.Quauis in hoc Apostolico tostimonio quod adhibuisti deus dieatur pater,dominus filius id est unus deus pater ex quo omnia, ct unus dominus testis Christus per quem omnia. Sed illud attesse ubi dimim est, o altitudo diuitiaru sapientiae A selenatiae dei: Nam siue pater sit iste sue filius, ex ipso & per idisti m ct in ipso sunt omnia. Quo modo ergo ex patre omnia non ex filio: S per situ omnia non per patrem: quandoquidem quemlibet eorum Apostolus voluerit I hoe loco intelligi ,ex ipso,inquit, ct per ipsum Sin ipso sint omni, Si ergo siue de patre sue de filio verissime tame dicitur,quod ex ipso S per ipsum S in ipso sunt omnia: sne dubio patris S filii demostratur aqualitas. Si autem quoniam non nominauit patrem S stium &spiritum sanctum sed deum S dominum quod & ipsa

trinitas diei potest, singula horum trium referri ad tingulos voluit: ex ipso dices,propter patre: S per ipsum, propter situ: in ipso, propter spiritum sanctila cur hanc irinitatem unum dominum deum no vultis agnosce re Quandoquidem no ait,ex ipss ct per ipsos S in ip-ssi sed ait, ex ipso & per ipsum S in ipso sunt omnia: nec ait ipsis gloria: sea,ips gloria in secula seculorum,

amen. Falleris sane,qui putas de patre solo esse dictum, Narci. o. Nemo bonus nis unus deus Si enim dixisset nemo binus nisi unus pateri nee se exclusum filium S spiritum sinctu ab ista unitate bonitatis voluisset intelligi: quia& illud quod simili loetitione dictum est, quam supra

i ctilis i. commenaoraui, Ea mi a dei sunt nemo scit nisi spiritu, detinon exeludit ab nae seientia filiis dei. Quanto ergo nobis latitudo intelligentiae magis patet, quia non diaxit lesus, nemo bonus nisi unus pater sed, nemo bonusnis unus deus: quod est ipsa trinitas. Quaerebat quip- Kpe ille cui hoe respondit dominus,non bonum quas e-eunque, sed bonum quo fieret beatus:immo ipsam beatitudinem veram,id est,uitam desiderabat aeternatii:&interpellauerat tanquam hominem Christum. nesciens eum esse etiam deum. Dixerat enim, Magister bone, Narci. o. quid faciam vi vitam aeternam percipiam Tunc ait illi Quid me dicis bonum Nemo bonus nisi v nus deus, Vel sieut legitur apud alium Euangelistam, quod tantundem valet, Nemo bonus nis solus deus. Tanquam diceret,Recte me appellabis bonum,s me noueris deii. Nam quando me nihil aliud quam homine putas,quid me diei, bonum Non te facit bonum,nec beatum, nis bonum immutabile quod soliis est deus. Nam bonus angelus, bonus homo, bona caetera creatura: hae non ita bona sunt, vi ea quisquis adeptus fierit, si beatus, nee vlla est beata vita si non sit aterna. Quo modo autem no est tale bonia dei filius verus, cum sit vetus deus ct vita aeterna, ad qua cupiebat ille qui interrogauerat

peruenire; proinde cum ego alteram, nemo bonus nisi

unus S solus deus, de ipsa trinitate dictu es le qui deii, Lunus & solus est tu autem asseras de solo deo patre dictum esse,quia ipse de nullo alio deus,de nullo alio bonus est filius autem de patre deus,de patres magnus Albonus est: diligenter attende quis nostrum bene sentiat de deo patre S de deo filio. Vtrum ergo qui dico, Deus quidem pater,non de alio deo deus est deus autes litis de patre deo deus est,sed tantus iste de illo, uantus ille de nullo: ct bonus pater no de alio bono bonus est, si ius vero de patre bono bonus est: sed tam bonus hie de illo, quam bonus ille de nullo. An tu qui propterea dieis solum esse patre deum bonum quia nec deus est de alio deo, nee bonus de alio bono: si tu vero ideo patri non esse coaequandum, quia de illo deus est,es illo bonus est In qua sententia utrunque blasphemas: &patrem scilicet,quia non tantum genuit quantus est ipse nee talem qualis est ipse: ct filium,quia talis tantus snasci non meruit,qualis quantusque est ille qui genuit. Denique ista ipsa duo de quibus agimus, hoc est, deitas ct bonitas,quoniam dictu ira est, Nemo bonus nisi unus deus in hae tua opinione desciunt.Tantu enim qua ius est ipse, ct talem qualis est ipse,si no potuit gignere, quo modo deus est si noluit. lito modo bonus est pa ter inquisfons bonitatis est,qui quod est bonus a ne mi Mne accepit. Nunquid ideo minus bonus est filius, quoniaquod bonus est,ab eo patre accepit,qui nalceti filio tantam bonitatem quantacunque illi est quia deus est dare potuit: S dedit,quia bonus inuidere non potuit Nam si minus bonitatis, quam chaod ipse habet unieo dedit, minus bonus est S ipse quam debuit Quod sentire dementiae est. Ergo quantum se habet bonitatis, tantum filio dedit. Et quia natura eli,non gratia filius nascenti non indigenti dedit: S plenus plenum, fons bonitatis fontem genuit bonitatis,Ac per hoe nee auxit in se hie quod accepit,nee minuit in se ille quod dedit: quia nohabet immutabilitas unde deficiat, non habet plenitu do quὁ etestat. Quid est autem ipsa bonitas. nisi vita vitiiseansa proinde quia fons sontem genuit, sevi pa- ωκ. 1. ter suscitat mortuos a viviscat, sic ct filius quos vult vitiiseat. Hoe ipse filius dixit, non ego. Vnce merito deo patri dieitur Quoniam apud te est fons vitae. Quis platas. est autem iste fons vitae papud patrem, nisi de quo dicitur, in principio erat verbu, ct verbum erat apud deum, ct deus erat verbu: hoc erat in principio apud deu: De quo etiam paulopost dictum est, Et vita erat lux homi

numis

332쪽

Λ num. Hre vita sons vitae est,& lux ista lux lucis est. Una de cum dictum esset, Apud te est sons vitae r continuo subiunctum est, In lumine tuo videbimus lumen: hoe est,in filio tuo spiritum sanctum, quem tu quoque elle illuminatorem in collationis nostrae prima parte pro fessus es .Fons ergo de fonte,filius de patre, A simul ambo fons unus lux de luce,filius de patre, S limul ambo lux una: sicut deus de deo, & simul ambo utique deus unus,& hoe totum non sine spiritu amborum. Ex hoe λnte bonitatis, ex hoc fonte vitae, ex hoc immutabili lumine ex hae indeficienti plenitudine: id est patre.&filio,& spiritu sancto uno domino deo solo, secudum

mensura fidei suae,qui veraciter credunt sumentes boni sunt, viviscantur,illuminantur, implentur: Quibus tu unigenitum filium,pace tua dixerim, nescio qua imeredibili temeritate iunxisti, Tua quippe ista sunt verba Siue, inquis filius,sive qui per filium sunt facti, de ilia

Io vno fonte bonitatis unusquis ue secundum mensi tam si dei suae id sumpseiunt ut ei lent boni. Vbi est e go quod fueras ante confessus,illum natura filium esse, ranas, nona grati, Ecce eontra sententiam tuam venis, Ecce B iam prodis nefarium secretum haeress vestrς.quia uni-iem tum verum dei filium, verum deum, non naturalium,sed gratia profitemini. Si enim Se ipse,seut verba tua clamant, cudum mensuram fidei suae ut bonus esset,assumpsit gratia est ergo filius non naturat S fuit aliquando no bonus. & crededo factus est bonus, quia ut esset bonus quemadmodu dieis, secundum mensu

ta fidei sic de illo qui pater est fonte bonitatis assumptatis.1. sit. Legimus quidem quod lesus proseiebat aetate S sapientia: S gratia dei erat in illo, Sed secundum so

Phil . i. mam hominis qua pro nobis accepit ex nobis, non se- cudum iarmam dei, in qua non alienum arbitratus est esse aequalis deo. Veruntamen etiam in ipsa iarma ho

minis legimus eu aetate S sapientia profecisse: non ta men ut ex non bono bonus fieret credendo meruisse. Neque nune inter nos quaestio vertitur de natura si ij

hominis in qua dei filius minor est patre sed de naturas lii dei, in qua ut nos dicimus vos negatis, aequalis est patri: quia filius verus, filius unietis, filius de vero deo verus deus,in nullo degenerauit a patre. Proinde incoparabilem patrem filio, nee in scripturis sanctis alietibi

C legere potuisti. Nec sana fide ipse dixisti: immensum

etiam patrem,quem propterea dicis, ut filium non pii iter immensum, sed mensura existimes terminatum. Tecum habeto mensuram tua, qua tuum falsum domi. . XXIIII num metiaris, S de vero domino mentiaris. Bene

Iaan. 4. confiteris Q S pater diligat filium, & filius diligat pathenae sed si S hoc constearis quia non est maior dii ctio in patre quam in filio. Quia enim natura diuinita tis aeqtiales sunt aequaliter semulcem diligunt. Facit autem filius sciit homo madatum patris Nam sciat deus, ipse est mandatum patris, quia ipse est verbum patris. unde alio loeo de madato patris,hoc est de seipio di-- , , cit,Scio quia madatum eius vita a terna est. Quod ait tem ipse dei filius sit vita aeterna,scriptura diuina testa tiarii . tur. Vbi autem ait, Qui me videt,videt S patrem: quis

nescit ideo dictu,quoniam quisquis per intelligentiam videt filium patri utiq; videt aequalem Quod vos ideo

non vultis,quia per oculos cordis, quatum in hae vita c., xx videri potest,filium non videtis. Putas non recte a

τι 5 .,. me dictum ore, propter formam seriti quam suscepit

situs, maior sit pater. Tu enim secundum hartam ve

stram, in ipsa dei tma patrem filio vis esse maiorem: cui paternam sic inuides Arma, ut ideo perfectu velis natum esse filium aterna persectione, ne ad paternam D

rmam saltem erescendo valeat peruenire. Sed inaniter inuidet homo paternam rma dei filio, cui patet eam non inuidit, quia aequalem sibi unicu genuit. Sed die is non esse dei patris magnam gloriam, si ea forma serui maior est,qua forma maiores sunt ed angeli. Vides aliud eonaris,nis ad unius patris gloriam , per unici filii contumelia peruenit e, ut i cilicet non augeatur pater in gloria, nisi minuatur stius in natura. Cohibe te, nescis S patri S filio te ingerere contumeliam, si nee ille potuit aut noluit gignere aequale sibi, nee iste nasci aequalis patri. Non se vult deus ita laudari patiem,ut filium dicatur de se ipso generasse degenerem. Non vult bonus filij dilector 1ia praedicari formam suam,vi eam non potuerit unicus eius vel nascendo sumere, vel crescendo eoprehendere. Quod autem tibi videtur, nihil

magnu de deo patre dicisi forma serui maior est, quia

maiores videntur & angeli no recte cogitas, quem lo- eum in rebus habeat humana natura, quae codita est ad

imagine dei. Maiores angeli dici possunt homine, tuta

maiores sunt hominis corpore: maiores sunt S animo, sed infirmo, quem peccati Originalis merito corrupti. Ebilem aggravat corpus. Natui a vero humana,qualem Anima naturam Christus humana mentis assumpsi, quae nul- clii Hlo peccato potuit deorauari, solus maior est deus. De 3 al. Ita ianique propter quid dictii sit, Minorasti eum paulomi- simu qtianus ab angelist:aperuit scriptura ubi legitur, Eum aute per atio modico minus u angelos minoratum vidimus lesum cinistrisi propter passionem mortis, NO ergo propter naturam Κhominis,sed propter pasilone mos tis. Natura vero ho- Ula. s. minis,quae mente rationali & intellectuali creaturasseri tricteras antecedit deus solus est maior: cui utiq: iniuria se 1 - .cta no est,ubi scriptu est, Maior est deus corde nostro. mitis quam Filius ergo dei susceptum homine lauaturus ad patre an tis. quando dieebat,si diligeretis me gauderetis utiq; quia a. I. . i. vado ad patrem,quia pater uiator me est: no carni suae I. a. .. solum,sed etiam menti quam gerebat humanam,deum patrem utique praeferebat: quae tota sne dubio forma agno itur serui, quando tota seruit creatura creatori.

Postrema tibi disputatio fuit,quo modo si deus pa O. XXVI. tribus visus,quando corpus humanum in quo videre tur nondum acceperat Christus, cum inuisibilis si per seipsa diuina natura. QMd eum etiam tu ita eonstitus Ffueris,ut inter caetera,no solum patrem, sed nee ipsum filium in substantia diuinitatis suae diceres esse visibile. non solis hominibus,sed nee ipsis e celestibus potestat Lbus: postea mutata sentetia dicis eum S ante incarna tionem suam conspectibus apparuisse mortalium, as iens illud quod ait Apostolus, Quem nemo hominum x πλας vidit nee videre potest: de solo deo patre dictum esIe. Filium vero ex initio generis humani videri soluti esse ab hominibus. Quod cum probare voluiises, multa deseripturis sanctis testimonia protulisti, qui te nihil adiuuare potuerui. No enim legis alicubi 1cripsisse Moy

sem,seut dicis, q, ab illo primo homine Aga in usq; ad ipsam incarnationem semper filius visus est.Hoc enim eum deseribere pronucias in Genesis libro, quod ita falsum est,ut etia ridi tu sit. Nunquid enim liber G neseos ab Adam usq; ad incarnationem Christi ea quae gesta sunt cotinet Aut ipse Mo3ses usque ad tempora incarnationis Christi, vel in carne vixit, vel quae facta sunt scripsit laxe dicis,& putas te aliquid dicere vel putaris ab eis,qui nec ista pollunt,quet tam manifeste falsa

sunt,cernere Deinde quod comemoras patre ad filium dicentem, Faciamus hominem ad imaginem S smi- ceae t.

Iitudinem

333쪽

G litudinem nostra,quid hoc ad re pertinet,rogo te quid

ad te pertinet3Tatum ne tibi vacabat loqui,ut no arte des quid probare susceperis,memoriter nobis S inani ter seriptura Genesios vetitares Nunquid hine probatur ante carne suscepta visus ab hominibus Christus, quia dixit pater ad filio, Faciamus homine ad imagineta similitudine nostram Deinde adiugis S dicis, Et fi cit deus hominenae atq; addis, Quis deus,nisi filiii,3 Et ut mihi de opere quasi praescribas meo,Hoc utique,tn- qui ct tu in tuis tractatibus exposuisti, Vbi nolo quae rere u verum loquaris, quando video ad causam nihil pertinete quod loqueris. Agitur quippe inter nos, utruper diuinitatis suae substantiam Christus visibus appa

ruisset humanis, Et tu dicis, Fecit deus homine I ad dis , Quis detis,nisi filius quasi pro iterea neeesse fuerit

ut homo deum opificem tuum viaeret oculis carneis. Hoc si ita esset,omnes homines viderent des. Quis enialius eos facit in uteris matrum Adhue aditeis talia aediei, , Iste ergo filius qui est Propheta sui genitoris, dia

Gm .i. cebat, Non est bonum ess solum homine, faciamus ei

adiutorium secudum se. Si quaeram,quis tibi indicaue H rit quia filius hoc dicebat, in quibus angustiis te vide Cesu.ti bis scriptura enim quae dixit, in principio feeit deusculum S terram: no exerimens virum pater,an situs, an spiritus sanctus,an ipla trinitas fecerit, quae unus est deus: per caetera etiam ita comemorat deum,ut dicat,

Et feeit deus,& dixit deus, per quaeq; opera eius, quoruillum asserit conditorem. bimili ergo locutione ait,Et uidem. dixit deus, Faciamus hominem ad imaginem & si Llitudinem nostram, Et fecit deus hominem. Nee aliterloetita est ubi ait, No est bonum esse hominem solum, faciam ut ei adiutoriu secudum se. Unde ergo tibi per suasum est, extera superiora patrem dixisse, hoe autem

stium Vnde quςso distinguis,unde discernis patre di

xiis Fiat lux:& caetera Patrem denique dixisse, Facia mus homine. Et filium dixisse, saetamus ei adiutoriti cum tibi scriptura ubiq; non dicat nisi Aixit deus Qv est ista temeritas,quae praesumptio Deinde cu ideo patrem maiore soleatis asserere, quia dixit, Fiat illud,aut illud taquam iubens filio: stium vero ideo minorem,

quia iussa perseeit,quid dicturi estis ubi seripiti est , F ciamus hominem3 Non enim ait sicut in superioribus, i Fiat homo,tanu id iusserit filio sed,faciam',inquit,ho

minem,Quod non quaero quem dixisse arbitreris, lamenim verba tua tenemus A, pater hoe dixerit filio, Cur ergo non ait, fiat, vel sic: ted ait, faciamus. An caetera deus imperauit,& filius fecit: hominem vero ambo se cerunt,ted patre S ilibente & cooperante filio stio autem non iubente,led tantum iussa faciete 3 Sed si propia terea patrem iubentem intelligis,quia seriptum est, Diaxit deus,Faciamus hominem: ergo itis,it S filius, quia

tu ipse non patre accipis dixisse,sed silium Faetamus ei adiutorium. Et sicut illud ubi dictum est, Et feeit deu, hominem obedisse iubenti patri stium vis videri quia

pater dixerat faciamus homine: ita etiam ubi legimus,

cis D tinmisi deus soporem in Adam: S sumpsit unam de costis eius,ct caetera, quibus osteditur factum homi ni esse adiutorium, obediise patrem iubenti filio te ai thore intelligamus quia non patrem, sed filium dixisse asseris,Faciamus ei adiutorio. Sed haee ita loquor quasi ad causam quae a nobis agitur quicq pertineat. Quod libet hine volueris credere aut iuspicari: prorsus, scutdicis pater iusserit ubi dictum est,Faciamus homine,&filitis obedierit ubi dictu inest, Et fecit deus hominem:

reorsus scut te delectat filius dixerit, No est bonis esse solum hominem faciamus ei adiutorium t sed talia dia κcens ipse non iusserit, via hoc vultis: quo modo ostea di, filium qui hominem secerit, ab homine visum quomodo ostendis filium qui dixit,Non est bono esse hominem solia, faciamus ei adiutoriu, ab homine visum, vel ab ipsa muliere si ea factam non vis a patre, ne filio pater Obediise videatur, sed ipse eam si ius tanu sibi tuabens sibi obediens,& facienda dixit & fecit. Demoniastra filium visum esse a viro, visum esse a muliere, Domonstratum m te quippe promiseras, ct antequam incarnaretur visum titille humanis aspectibus filio. Oste

de promi ila,quid pergis in vacua Quid deludis opocrationem n Olbam, nee exhibes pollicitatione tuam Multiplicas verba no necessaria, ut necessaria Occupes

tempora. Si propterea visus est a viro filius, quia feeit

eum, de propterea visus ab eius muliere, quia fecit eam

desini si audes,non posse deum filium & operari vide-tia, S a suis operibus quantiis alia videntibus no videri. Si autem hoc potest deus filius ipse quippe vi': nune

operatur cuncta videria, ct tamen eoru a seipso creatis

oeulis non videtur,quid est quod dixisti Cui ista dρ liabro Genesios in tuo sermoe posuisti Cur nobis neces- Liaria tempor5 spacia superflua loquaritate finisti Sed iste inquis si ius visus est Adae secundu q, legimus Adadicente, Vocem tua audiui deambulantis in paradiso, cene. S abscondi me, quia nudus sum. Hoc ergo prius diceres homo bone, inde inciperes promissa monstrare. insanuis β: hie Adam ocem tuam,inquit audiui: noait,faeie vel speciem tua vidi. Et quod ait,absesidi me, quia nudus sum: videri se a deo tinnuit: non a se vistimet se deum monstrauit. Nam si vox quando auditui ,s vitur visio: visus est & deus pater quoties voce ait

status est filio. Nouimus quippe in Evangelio verba ratiis sonantis atque dicentis, Tu es filius meus dilectus aratris. Et e. ubi ab hominibus auditus,non tamen visus est. Aeper hoe S in illis verbis quae adiungis, ubi dieit, Quis

nunclauit tibi,quia nudus es3S: se luctia, potuit audiri,S non videri deus. Nodum itaque aliquid ex eo quod promiseras dixisse te vider& die tandem aliquid quod discutere debeamus, aut quod pro tua causa esse fateamur . Hic deus,inquis, ct Abrahae visus est Vistim esse deum Abrahae negare non tossumus. Scriptura quippe fidelissima apeltissime hoe loquitur dices, Visus est au iatem illi deus ad quercum Mambre. Sed neque hie ex- bi

pressum est utrum pater an filius. Cum autem narraret seriptura quo moti ei visus sit deus, tres viros illi adiparuisse declarat,in quib' magis ipsa trinitas, quae unus est deus,intelligi potest. Denique tres videt,S non diminos , sed dominum appellat, quoniam trinitas tres quidem person ς sunt,sed unus dominus deus Sie autenarratur ouod vidit Abraham, Respieiens,inquit, ei

lis suis vidit,& eece tres viri stabat super eum ae vides procurrit in obuia illis ab ostio tabernae uti sui, S ad lauit super terram S dixit, Domine,si inueni gratiam

ante te, ne praetereas seruum tuum. Hic videmus tres

viros apparuisse,& unum dominu deum diei, unum dominum rogari ne praetereat seruum suum,quoniam eongiuit deo visitare famulos suos. Deinde tres pers nas pluraliter alloquitur dicens, Sumatur nue aqua,&Luem pedes vestros,& refrigerate sub arborei & sumapane ct manducate, S postea tras bilis in via vestram. propter quod declinastis ad seruum vestrum. Manlia stum est eos tanquam homines inuitari. Non enim ta te illi, praeberetur obsequium, quo indigentia reseeret corpora,nis homines putaretur:& scriptura pluraliter

334쪽

EpISCOPVM LIBER TERTIUS.

Α eos respondisse comemorat,ait enim, Et dixerunt. Siene quemadmodum dixisti, Non ait,& dixit sed dixe

runt . Deinde eum esset parata resectio,dicit scriptura, Et apposuit ante illos,& ederunt. No ait,apposuit ante

illum,& edit. Sed ubi ad id vetum est,ut Abrahae si ius

romitteretur ex Sara quia diuinum offerebatur bene cium, non ut hominibus humanum exhibebatur obsequium,unum narrat scriptura dicentem Vbi est Sara uxor tua Non ait dixerunt autem ad illum,sed ait, Dixit autem ad illum, Ubi est Sara uxor tua Quis autem hoe dixerit postea manifestat, Vbi eum risilet Sara .ait eadem seriptura,Et dixit dominus ad Abraham, Qua te risi Sara in semetipsa3 ct caetera usque in finem,tan- qua unus dominus singulariter loquitur. Ae post haec,

ut homines pluraliter abire narratur: & dicitur, Exurigentes autem inde viri,eonspexerunt in faciem Sod morum & Gomorrae, Abraham vero ambulabat cum illis deducens. Rursus autem redit seriptura ad singuia larem numerum,ae dicit, Dominus autem dixit, Nunquid celabo ego puero meo Abraham quae ego facio Deinde tromittitur Abrahae prcelara S copiosa poste

B ritas ct Dodomo tu denunciatur interitus. Sequens auiatem scriptura dixit, Et conuersi inde viri, venerunt in Sodoma,Abraham autem erat adhue stans ante dominum. Et appropians Abraha dixit, Ne smul perda, tu stum cum impio, R erit iustus tanquam impius. Et post eollocutione domini atque Abrahae, sequitur scriptita & dicit,Abiit aute dominus ut desit loqui ad Abra cra .,I. ham. Et Abraham regressiis est in locum suum. Venetarunt autem duo angeli in Sodoma ad uesperi Hi sunt de quibus pauloante dixerat, Conversi inde viri vene 1 ut inde in Sodoma.sed duos esse no expresierat,eu ab initio tres viros dixisset apparuisse Abrahae, S hospita- Iiter ab illo esse sese tos,quos & abeutes deduxit amabulas eum eis. Fortaisis ergo iam pronunciare festinas

uno fuisse in eis dominu Iesum qui singulariter si omittebat S respondebat Abrahae.Duos vero illos angelos, qui venerunt in sodoma, tanquam misit angeli a d mino deo suo. Sed expecta, quid properas Consderemus omnia diligeter, ae prius intueamur verba domi- ,raa. ni loquentis Abrahae, Clamor Sodomorum,inquit, &Gomorrae multiplicatus est, ct peccata eorum magna valde. Descendens ergo videbo si secudum clamoremissorum veniente ad me cosummant. Hie seipsum de-C scensuris dixit in Sodoma, quo tame non ipse descendit, sed angeli duo . Ipse quippe abiit ut desit loqui ad

mas. Abraham, Abraha aurem regressus est in locum suum.

Venet ut aute scut dictum est, duo angeli ad vesperam

in Sodoma. Qqid si es in illis duob' angelis unus d

minus inuenitur,qui secudum verbum situ in ipsis an

gelis deseendis in Sodoma Nbnne aranifestum erit in tribus illis viris v num dominum visum fuisse ubi quid aliud uipsa trinitas sigurata est Sed videamus virum nobis satim seriptura demonstret, etiam in illis ange lis duobus vi dixi,unum deum inuentum,ne sorte hoe

ex nostro corde affirmare videamur. Venerunt ergouia m. duo angeli in Sodoma ad vespera,Loth vero sedebat,

ut scriptum est,iuxta portam Sodomorum. Videns autem Loth, surrexit in obuia illis, S adorauit in faelem

in terram. Vides nempe hie a iusto viro angelos adoratos,& tu no vis adorari spiritum sanctum,quem vos suoque Omnibus angelis sine ambiguitate praeponitis ded aicturus es homines esse credebat, na ct in hospitium tanquam homines inuitauit. Hoc magis est eoi

tra te,qui dicis non adorari spiritum sanctu, omnibus angelis praeserendum: cum videas ct homines inserio Dres angelis a iustis hominibus adorari. Sed adhue diacturus es,Deum adorauit. Etim quippe in Auobus illis, quos putabat esse homines, tanquam in Prophetis esse cognouit. lam ergo probatu est, quod me per seripturam sanctam demostraturum esse promiseram, esidem deii, qui dictus fuerat abiisse vi cessauit loqui ad Abra ham. in illis duobus angelis descendisse in Sodoma si cui dixerat, ct in eis ab homine iusto agnitum fuisse. Exhibuit itaque hospitalitatem, quo modo sanctis hominibus dei,in quibus deum esse cognouit, cum eos s- eut etiam ipse Abraham angelos esse nesciret. Hi enim H L ii Patriarchae sunt fgniseati in Epistola ad Hebr os ubi de hospitalitate loquens ait, Per hane quidam nesciem

tes hospitio receperiit angelos. Receptis ergo eis Loth, nesciens Q, angeli essent, cognoscens tamen setit ipso domino demostrante cognoscere potuit quis in eis enset,ut ea quae interea facta sunt tacea, exiit cis eis de s

domis quod antequa seret, sicut seriptura loquitur, di&erunt viri ad Loth, sunt tibi hic generi aut siti, aut s- - .i ilic aut ii quis tibi alius est in ei uitate educ de loco hoc,

quoniam perdemus nos locum hunc:quia exaltatus est Eclamor eorum ante deum, de misit nos dona inus conterere eo. Ecce ubi apparet illud incedium Sodomo iis per angelos factum, quos misit dominus, in quibus t me & ipse erat. Neque enim se mittit suos ut recedat

ab eis. In his ergo dei cedit in sodoma quod se facturuesse praedixerat quando eum Abraha loquebatur quod posteaqua fecit, abiisse ipse dictus est, de angeli venisse in Sodoma ad vespera. Deinde paulo post,mox ut eduxerunt illum foras de dixeriit, sicut ea se scriptura na rat,saluam ne anima tuam ne respexeris retro, ne ste- Ilis M.teris in tota regi non monte saluum te fac, nequando

eomprehedaris. Dixit Loth ad illos,Oro domine quia inuenit puer tuus misericordiam ante te Sc. Quς cum finisset loquendo, Se eleniit et sibi ciuitatem pusillam in qua saluaretur,sequitur scriptura, & ei dicit elli resp. sum,Eece miseratus sum facie tua, S super verbis hoc,

ne everterem ciuitatem,de qua locutus es. Festina ergo

vi saluus sis ibi, No enim potero facere verbum, donee tu in illam introeas. Quis hoc ei respondit,nisi illectu dixerat oro domine3 Hoc autem ad ambos dixerat,noad unum, sicut apertissime scriptum est, Dixit autem Loth ad illos, io domine. Agnouit ergo Loth unusndeu in angelis duobus, sciit Abraha unum agnoiiit in tribus.Non est cur dicatur,ille aberati qui dominus e- piat, ct eum Abraha locutus euit, Duo vero angeli eius restatis erat,qui in Sodoma illo abeute venerui. Omnes enim ire, viti dicti sunt,qui apparuerunt Abrahς,scut scrip- Gree. 2

iura solet viros etia angelos nuneupare. Nec eo tu alia

cui uni proptius S humilius Abraham obsecutus est uduob',sed qualiter omnib' pedes lauit,aequaliter omnibus epulas ministrauit, Ergo in omnibus deu vidit. Propter quod scriptura pr dixerat,q, visus fuerat deus Abrahae ad quercum Mabre , sub cuius umbra arboris tres viros pavit,quos oculis corporeis vidit: in eis vero deli,no corporis,sed cordis oculis viditud est, intellexit atq; cognouit' sciat Loth in duobus,cu quo non pluraliter,sed singulariter loquebatur, ei': respodebat etiaipse tanquam unus. Primo quippe Ahraham per tres viro, illum auiuuit,postea per v nu, qui duobus in sodoma euntibus manes locutus est eum eo. Loth autemper duos, tamen & ipse unum deum quem pro liberatione sua rogabat a qui ei respondebat audiuiticu amabo, id est,& Abraham & Loth homines putat et eos qui angeli

335쪽

G angeli erant: deu vero in eis intelligerent, qui erat,non putarentisse qui non erat. Quid sibi erso vult ista visi bilis trinitas de intelligibilis unitas, nisi ut nobis insinuaretur . Ota tres ellent pariter, patet & filius&spia litus sancius,ut tamen simul non tres dii de domini es Gesu. a. sent,sed unus dominus deus Tu aute dixisti, Hie deus visus est Abrahς sciens te legisse quod scriptum est, v iasum esse deum Abrahae ad quercum Mambre: ct v

lens quasi probare dominum filium visum esse illi Pi ii tarchae declinasti ab illis tribus viris, de eos omnino tacuisti, in quibus narrat scriptura deu visum fuissη

brahae: ne tuipse nos admoneres unius esse substantiae trinitatem deum, sicut unius erant substantiae tres viri,

Ibi . quos vidit Abraham: cum praedixisset scriptura, Visus est deus Abraliae, nec tamen tres deos esse, quia & visus

est deus dictum est,no visi sunt dij. Et ipse Abraha tres

vidit,& unum adorauit A quo praeteriri noluit,ab uno responsum diuinitatis accepit. Nee aliquos duos eorti Gentit p. duos esse deos sensit, sed unu in omnibus: quia & Loth duos vidit,& tame unum deii agnouit. Vbi mihi vid

H tur per angelos significari filius de spiritus sanct', quonia se illi angeli missos esse dixerui. Et de trinitate quae

deus est,solus pater non legitur missis: leguntur autem

missi & filius & spiritus sanctus,quoru non ideo est diu: sa natura.Na de illi viri,per quos significati sunt, v-nius erant eiusdem se naturae. Hanc ergo scriptur uaco uinci pollis,astuto silentio deuitasti. Et cum dixisses, Hie deus visus est Abraliae,voles filiu solum visum putari in eo quod in Genesi legitur, visum esse dei, Abra-

i uiado invisus dieere noluisti, ne ibi non solus

filius sed trinitas agnosceretur deus.Dixisti aute,Si vis credere, quia filius visus est Abraha,utiq; ipse unigeniatus in sancto affirmauit Euangelio dices sic, Abraham

pater vester exultauit ut videret die meum, de vidit Semn s gauisus est O displitare,o probare promissa, quasi dix pit dei filius, Abi alia pater vester cocupiuit me videre, de vidit, & gauisus est. Quanuis de hoc se adhue posset intelligi, q, sanae Patriarcha oculis cordis viderit deislium non oculis carnis : Vnde inter nos vertitur quae

stio Sed eum dixerit Christus, Abraham cocupiuit videre diem meum,& vidit, ct gauisus est:cur non diem Christi intellisimus tempus Christi, quo erat venturus in carne,quod de Abraham sicut Se alii Propheti in spiat i itu potuit videre atq; gauderet Neque hic igitur quod proposueras S pollicitus fueras,probare potuisti. Post hie venisti ad lacob pat luctatus est cum angelo,quem scriptura ipsa Genesios de homine dicit Se deum. Nam M. ii. sta legitur, Remansit aute Iacob solus, Se luctabatur homo eum illo usque in mane. Vidit autem v non potest ad eo & tetigit latitudine femoris eius, Sobstupuit latitudo femoris lacob du luctaretur eo, S dixit illi,

Dimitte me, ascendit enim aurora. ille aute dixit, Non

te dimitta, nis me benedixeris. Dixit autem illi,ui sodest nomen tuum ille autem dixit,lacob. Et dixit ei, Novocabitur amplius nomen tuu Iacob, d Istaei erit no men tuum,quia valuisti cum deo, & cia hominibus p tens es. Rogauit autem Iacob eum dicens, Enuncia mihi nomen tuum. Et dixit, mare hoc interrogas tu nomen meum Et benedixit eum illic. Et appellauit lacob nomen loci illius, aspectus dei, vidi enim deum facie ad faciem,& salua facta est anima mea. Ex ista lecta onev meum dei filium de antequam venisset in carne visibiliter apparuitse conaris ostendere: ubi de s non absurde Christus intelligitur figuratus, propter prophetiam sutura nunciantem, quia sitiiriim erat ut Iacob in filiis qui crucifixerunt Christum praeualuisse Christo vide. Kretur: Se in filiis suis videret Christum facie ad faciem, a salua fieret anima Israelitarii qui fideliter hoc videarunt : tame hune hominem qui Lictatus est eum lacob, Osee Propheta evideter angelum dicit, Sic enim apud

eum scriptu est de Iacob in utero supplantauit fratrem te eas. suum S in Iabore priualuit deo, Se cosortatus est culti

angelo,& potuit. Sicut ergo in Genesi ille qui Iurelius est eu Iacob,& homo de de' dicitur: ita S ab hoc Pr pheta & deus & angelus: ac per hoc ita qui erat ange , dictus est homo, quo modo illi dicti sunt viri qui apparuerunt Abrahae, quando nescientes 1 de ipse S Loth ta Men-

hospitio receperiit angelos. Deu5 ergo erat in angelo, tra. sicut est deus in homine,maxime quado per hominem loquitur Ita vero per hunc angelum figuratus est Christus, sicut per hune hominem Nam Se Isaac filius Abra- Gmecii.

hae quid erat in figura nisi Christus, quando sicut ouis ad immolandum ductus est, de quando sicut dominus crucem suam, ita de ipse sibi quibus fuerat imponedus,

ligna portabat Postremo quid miramur per angelum figuratum esse lesum, si non sol si per hominem, verum Letiam per pecudem figuratus est Na quis alius erat ille aries, qui eornib' tenebatur in vepre, nisi Christus eru-

ei fixus,vel spinis coronatus Hunc autem arietem pro filio,cui parcere tuisus est, immolavit Abraha. Ita enim

homini parci deus iussit, ut tamen ex pecude propter passionein Christi,quae illo modo praeniiciabatur, mysterium sacri sanguinis impleretur.Si autem putas proprietate non figura Christum fuisse angelum, qui luctatus est cum lacob:potes dicere proprietate, non figura Christum iiiisse arietem, quem Patriarcha immolauit Abraha . Potes postremo dicere proprietate,no figura

Christum fidisse petram,quae per ita ligno, sitienti ro- Eo. 7.pulo potum largissimum fudit. Sic enim dicit Apostolus, Bibebant enim de spiritali consequente eos petra, Lc . m. Petra antem erat Christus. Figurae istae,no res ipsae fit runt, quibus figuris praecedentibus res significabantur esse venturae:quae figurae per subiectam deo creaturam, de maxime per angelorum ministerium, mortaliu exhibebantur aspectibus:dei quidem agente potentia, sed tamen latete natura,siue patris, siue filii, siue spiritus sancti. Frustra itaque asseris filium dei visum fuisse ab ho minibus patrem autem non fuisse visum: cum per subiectam sibi creaturam εἰ pater videri potuerit S filius Mod spiritus sanctus: per suam vero subitat iam nullus il Iorum visus est. Ergo deus sicut infirmis hominii senasibus magis significatus quam demonstratus est, Non itaque visus est sicut est: hoc quippe in futura vita promittitur sanctis. Vnde dicit Apostolus Ioannes, Dil

ctissimi, nunc fisj dei sumus, ct nondum apparuit quiderimus: scimus autem quia cum apparuerit, similes ei erimus quia videbimus eum scuti est. Videriit ergo &in hoe seculo Apostoli dominum, sed non viderunt sicut est. Denis Moyses eum sibi cupiebat ostendi, qua- Estas. uis eum eo facie ad faciem scriptura indice loqueretur. inod eu in mea superius prosecutione dixissem, quasi

non audieris Pr steristi:cum tibi eiusdem meς prosecuiationis recitari ex tabulis uniuersa voluiis . Non autedi sternens quid sit videri deum per substantiam suam,& quid se videri deum per subiecta creaturam, in tantam blasphemia decidii ii, ut unigenitu dei filium prohoe ipso quod deus est mutabile dicer exquandoquide ii patri putasti esse tribuendii quod scriptu esse dixisti Ego sum qui sum,& no sum mutatus: quas filius vel Gril ,.spiritus sanctus sit mutatus,quado visibiliter apparuit, MA 2

336쪽

A vel ille quod eonstat natus ex scemina, vel isse in speeter rami. eo iubae aut igneis linguis se humanis aspectibus mon-Ama. strans. Vnde ia respondi tibi in eo sermone, ubi ossedi non te refellisse quae dixi. Nune vero ut intestigas quoria. . modo dixerit deus,Ego sum qui sum, S no sum mut b. s. tus .el quod scriptum magis inuenitur, Ego enim dominus & non mutora quonia non solus pater, sed deus unus hoe dixit quod est ipsa trinitas, psalmum attende psiloti ubi legitur, Tu in principio domine terra tundasti, de

opera niantiu tuarum sunt coeli ipsi peribunt,tu autem permanebis,& omnes scut vestimentu veterascent. Et velut amictum mutabis eos S mutabit tur, tu aute idem

ipse es. I anni tui non deficient. Hoe autem ad filium Helia. dei dictum esse in Epistola quae est ad Hebraeos, sancta seriptura testatur, Quis vero no intelligat ubi dicitur, Coeli mutabutur,tu autem ide ipse es: nihil dici aliud, nisi, tu non mutaris Ac per hoc etiam de filio eonue nil dieere, Ego sum qui sum, di non sum mutatus. Vel. Ego enim dominus S non mutor: Quod tu ideo soli patri assignasti, ut in sua substantia crederetur esse mutabilis filius tanquam ita susciperit hominem ut in ho

B minem verteretur. Hanc tanta blasphemia non emen

. dabis,nisi eredideris,in assumptione hominis aecesiis se filio,quod non erat,non aute recessiise vel defeeiise, quod erat. Dei de quςro quis apparuerit Moysi in igne

ειν-I. quando rubus inflammabatur,es non urebatur Quamquam S illic angelum apparuisse scriptura ipsa decla rat dieri, Apparuit autem illi angelus domini in flam ma ignis de rubo .in angelo autem deum fuisse quis dubitet sed quis deus erat,virum pater an filius Dicturus es filius, no vis enim patrem ullo modo vel per subisctam creatura visibus apparuisti mortali u.Sed quodliabet ho tu eligas,ad utrunq; respondeo.Si pater erat,adi paruit & pater hominibus. Si filius eratMo mutatue S filius.Ibi enim eum quaesisset Moyses,quis esset qui mimmittet et . ille respondit, Ego sum qui sum. Quod quid est aliud, nisi mutabilis non sum,sicut propheticum te stimonium ipse posuisti. Ego sum qui sum,S non sum mutatus. Dixit etia rursus ad Moysem, Ego sum deii, Abraha, & deus Isaae,& deus Iacob. Aude si potes ne gare deum patre deum esse Abraham ct Isaae ct laeob, si non ipse ae rub sed filius loquebatur. Si autem pater,costere etia patrem deum hominibus visum. si ve C to uterque est deus Abraha ct deus Isaae S de' laeob, quod tae annuis,quid ambigis utrunq: unu deum la eob quippe ipse est lsrael euius filiis dicitiir Audi Israel

dominus deus tuus de' unus est. Quapronter veris esse agnosce. Q dixi diuinitatem non per iubstatiam suam, in qua inuisibilis es immutabilis est, sed per creaturam sibi subiectam mortalium oculis apparuit se cu voluit. No itaque sicut accipere vel accipi mea verba voluisti. ego diuinitatem lie patribus ostedisse se dixi. tanquam eam voluerim credi visibilein, quam prius inuisibilem dixera eis: seg dixi, Quado se patribus diuinitas osten debat. per subiectam creatura se visibilem demonstra bat.Nam per ipsam suam naturam usqueadeo inuisibi ii, est, ut ipse Moyses ei, cum quo facie ad facie loque r. batur,diceret, Si inueni gratia ante te ostende mihi tometi plum manifeste. Ecce quod dixi releg ct inuenies

me verum dicere te autem non intelligere volui illi vel

no potuitia quod dixi.Audi ergo idipium me aliquato planius diiserentem, Ego diuinitatem patris & filii &spiratiis sancti in sua natura atque substatia mortalibus octilis in uili bilem dieci. Eam vero se in sormas visibiles vertere, absit ut dica,quia & immutabilem dico. Restatas ergo vi aspectibus humanis quando se ostendit ut vi Dluit, per sibiectam intelligatur hoe secisse creaturam, qua pol est Oculis apparere mortalibus. Quid est autemo eum de Oatre dixisses, Vnus est inuis bilis, unde iam satis est disputatum, addidisti, Unus etiam incupabilis at immensus incapabilem qui de non legimus deum. Cur sanὸ dieas ineapabile,nescio Si enim capi non potest,quo modo non solum filius,ue metiam pater ve niunt ad hominem sicut dicit ipse filius. Et masionem apud eum faciunt3 puto Q capiat eos apud que faciuntinationem. An forte dieis, non ex toto, sed ex parte capiuntur Die quod vis, Respodetur enim tibi, No sunt ergo incapabiles, qui sunt vel ex parte capabiles. An ideo tibi no suisicit incapabilem diecte, sed addidisti, ct tinmensim, ut exponeres quatenus inea pabilem dixeris id est . quia totius capax non est humana natura Immensus est enim, verum hoe S de filio dici potest. Ne s enim quisqua sic capit unigenitu verbum, ut eius ea pacem se omni modo audeat profiteri. Prorsus etiaipsum no esse dubitamus immensum, Nam quaero abs Eth de quo accipias quod scriptu est, Magnus est,s non tis. ι, habet finem excellus S immensus: De ipso quoq; paulo post dicitur.hie deus noster, no aestimabitur alius ad istariis. eum hie inuenit omnem viam disciplinae, & dedit ea Iaeob puero suo,& Israel dilecto suo Post lice super terram visus est. S inter homines couersatus est. Quis est iste responde Quis est inquam,magnus est & non ha

bens finem,excelsus es immensus, qui super tetram visus est, & inter homines conuersatus est Video quos aestus, quas patiaris angustias. Times dicere, pater est: ubi audis super terram visus est,& inter homines con uersatus est. Tu enim patrem per sua substantia relicta inuisibilem, nee per subiectam creatura vis esse ab hominibus visu Times dicere filius es, ubi audis. no habet finem meelsus S immensus. Tu enim patrem tantummodo elia eontendis immesum. Times dicere,spiaritus sanctus est ubi audis hie deus noster Tu enim nee deis vis etsi spiritum sanctu. Quid es acturus, quid respontus homo qui no vis esse catholicus, ut Chi istum se aecipias in forma serui super terram visum, S inter homines conuersatu, ut tamen in forma dei,in qua in-tii sibilii mast, constearis immesum Hie deus noster,no aestimabitur alius ad eum. Quis alius, nis Antichri stus quem verum Christum fides vera non aestimat,sed petim pro vero Christo execrabilis Iudaeorum error expectat Si oras & petis ut dicis, discipulus eise diuinaria 1 cripturaru , ad rein pertinentia testimonia diuina coas dera.Noli per multaquς te nihil adiuuat eiragari, Elige prudenter tacere quam inaniter loqui, quando noinuenis quid respondeas manifestissimae veritati. Timete te Ostendis, ne te nudem discipulis tuis: Vtinam tu Christo sie induaris, ut discipulos tuos tilagis ipsius veli, discipulos esse quam tuos. Nam me non poenitet quantum dominus donat operam dare, ut tu & discipuli tui sub uno magistro sitis e discipuli mei. Tractatui aut e meo,cui post tantum tempus adhuc te respo sutum esse promittis,si ita responsi rus es, ut modo respondisti, vel interrogationibus, vel proneiuionibus mei .no plane aliquid respodebis sed ut homines non intelligentes quomodoesq: decipias,no tacebis. Ex his ergo omnibus quae sicut potui disputaui, satis apparet: pitiis es filii& spiritus sancti una esse virtutem, unam esse substanti unam deitatem,unam maiestate, unam gloriam: quia ipsa trinitas est unus dominus deus noster,de quo dictum est, Audi istaei, minus deus tuus Drari. I deus

337쪽

CONTRA FELICIANUM ARRIANUM

, deus umis est. Tune autem dictum est, quando domi nu, solus deducebat eos, ct non fuit in eis deus alienus. Neque enim no eos deducebat & Christus, eum dicat Apostolus, Neque tentemus Christum, sicut quida iis tum tentaverunt:quibus Christus no est deus,aut Chri .stus deus est alienus. Hic est ergo deus pater A filius Sspii itus sanctus,trinitas unus deus, cui uni iubemur ea qui non nisi deo debetur seruitute seruire, audimus, Dominum deum adorabis, S illi soli seruies. Neque enim hae seruitute no seruimus Christo cuius membra sumus aut spiritui sancto euius temptu sumus.Hac trinitas unus deus dicit, Ego sum dominus, ct no est alius praeter me. Neq; enim non est dominus Christus quem vos quos deu S dominu cofitemini. Aut spiritus sanactus no est dominus domus sur,hoc est,templi sui. ipse est quippe spiritus domini,de quo dicitur Domiti' au tem spiritus est ubi autem spiritus domini, ibi libertas. Hce est trinitas unus des,de quo dicit Apostolus, Nullus deus nis unus. Non enim eum haec auditis,deu n gare unigenitum audetis. Hic deus trinitas dicit, Ego sum qui sum,S non sum mutatus. Non enlin mutatus est Chi istus,eui dieitur,Mutabis coelos & mutabuntur, i tu autem idem ipse es. Aut mutabitur spiritus veritatiscu fit immutabilis veritas cui latum honorem dat ipse Christus ut dicat,Expedit vobis ut ego eam: Nisi enim ego abiero,paractetus non veniet ad vos. E Quieun

dixerit blalphemiam in filium hominis, dimittetur ei qui autem dixerit in spiritum sanctum, non dimittetur ei. Et eum de seipso dixerit, Ecce ego vobiscu sum us ad cosummationem secules de illo dixit, ut vobiseo sit in aeternum. His atq; huiusmodi testimoniis, quae om nia quaerere S colligere logii est, si pacifice acquiescas, eris quod orare S optare te dicis diuinarum scriptura ium discipulus,ut de tua fraternitate gaudeamus

AD LECTOREM.

NDIVI AURELII

Episeopi, contra Felicianum Arri num,de unitate Trinitatis ad Optatum, Liber.

X torsisti mihi dilectissime fili Odi

tate, ut de unitate Trinitatis quae perfectus deus semper ac summus est, officii non immemor sacerdo

talis, aliquid scriberem: idq; a mecum propriae infirmitatis conscius sepius excusarem , multis modis exegit iterens communis fidei rationem, S religi sos accipere, & sacerdotes debere fidelibus non negare: ne aut illidum non accipiunt, incipiant ab infidelitibus facile decipi, aut ab his cum desiderata non tria buunt, eoelestis thesaurus Christi membris non expena gdi, sed in terra quodam modo sterilis peritiae v ideatur

abscondi. Itaque victum me fateor probabilibus causis, ne inermes tradere videar obsistentibita malis dum aduersus infideles non instruuntur munimine verita tis. Veruntamen quia in huiusmodi quaestionibus quaedam obscuritas continua Oratione frequeter incurrit,

idcirco mihi visum est, ut eum sermonem qui inter me ct Felicianti nuper est habitus, praenotatis propter per sonarum discretionem principalibus nominum literis praesentis libelli breuitate complecterer. Na cum Covi. a melios dies pariter sederemus, tum ille inter alia in quit, FELICIANV s. Quae me in vestris disputationibus frequeter offendiit, nihil deterius puto, quam quia se pracepta fidei rudibus traditis, ut non de intelligedarum rerum ratione, sed potius de quadam tostimoniorum ostentatione colloquentibus praescrib tis. Quod ut non dicam vafrum interim quam rusti eust, nullus ignorat. Primum v si is qui edocetur Ilieris iam credidit, obtemperat iste, non repugnat: alioquin non magis tibi quam iisdem testimoniis, quae pro ac

firmato ingeruntur,necesse est eo tradicat. Et ideo m

lior mihi ad docendum videtur haec via, qua primit fi- Ldei ratio sine testimoniis redditur: post ratione conuicto idem illud scripturis respondentibus expolitur. Et non immerito,Si enim testimonia haec eo probatur, Pratione non careat, possunt per se illa sufficere,quet et aliaee non nisi per seipsa videntur astruere. Sin contra, quis potest irrationabilibus testimoniis, licet illa diuina fingantur,rationabilis fidei colla submittere Et illa

quidem disputadi viam fateor in aliis tolerarem, quos imperiti; necessitas,quia per se stare non queunt cogit ad aliena cofiigere. in te vero idcirco nullo modo illa perpetior,quia eloquentiam pariter cum scientia fidei tibi video non deesse. RUG. Tum ego, Non usau adeo inquam me duci putes laudibus meis ut iniuriam faeiam praecedetibus sanctis. Nec praesumam unquam in sapiet in verbi,ne evacuetur crux Christi sed scripti rarum sanctaru aut horitate contentus, simplicitati potius obedire studebo quam tumori. Sed melius,inquis, ratione quis, Quam testimoniis edocetur. Quid ergo Qua ratione averre potes, si partu praedicas virginis si redditos oculos tib negas caecis,li sepultos redii se oste- Mdaes a mortuis Si ergo horti S incomprehens bilis r tio & veritas propia est, facilius in negociis fidei testia moniis creditur, uam ratio investigatur.Uerii quia non imis in consequeter duo ista discernis,cu ratione prae missa etia testimonia no omittis: idcirco in hac disputatione id me fateor secuti tria, quod ipse probaueris. L. Erco,inquit,quonia ocios sum', ad homo usi5 vestri quaestionem, de quo non inter nos tantum, sed set 'etiam inter maiores nostros plerunq; tractatum est v mamus. Et ne longius evagetur oratio, ipse iam ut soles persona proponentis assume,& nobis rationem vestret fidei quaerentibus,vicissim redditurus inquire. Au G. Tum ego, Dic mihi inquam, versim ne sit quod te audio dicere, patri homo uilon non esse penitus filium F L L. Verum est, nec persuaderi mihi potest id ingenitum esse quod genitu ae eundem patrem videae praedicare quem filium. AvG. Non ita est,na ne nati

hi quidem ill id in animo est, eundem ingenitum esseque genitum:sed id potius ingenitu esse quod genitu.

p E L. Et quo modo no eunde ingenitu dicis esseque genitum si virus unum putas esse, non alterua Avia Animaduerto vim te penitus nonattedisse verborum:

338쪽

Λ nam dum virunq; unum gico substantia veri patris aeveri filii ex toto no separo. Et dia non eundem patrem, quem filium praedico, utriusq; persona seritata uniuscuiust proprietate discerno.lta si substantia quiris ipsa

trinitas unus est deus siret sona, alter est filius. rh L.

Et quo modo,ide S eile dicis, S alterasi filium A v G. Idem in qua communione substatiae, alterum proprie

late pei l on . F E L. Nescio quo pacto una creditur ense substantia, eum no vna dicatur esse persona. Α V G.

No est inq una persona,quia una genuisse,& altera dieitur genua: S est tame nati & gignentia non diuersa substatia, quia non dissimilis generati docetur exorta. t E L. Velim quaeso exemplo mihi Deiliore dicta dilii cides. Α V G. In rebus quide ineoprehensibilibus exempla non suppetunt disputanti tamen inquantu sieti potest,etiam in irae parte no deero. Ecce igitur homo pater habet hominem filiis. Est quide comune utrius quod homo est,uni tamen Q filius,alteri propriu via tur Se s pater est: nam in viro se persona disterniatur,ut comunis humanitas no negetur,du unus gignit,

alius gignitur: quE aute homo ct qui genit' dicitur,cto M. ille qui genuit. FEL. illud certe dicas velim, genia

B tus ah ingenito utrum initio separetur, an no AUG.

Ne id quidem spiritalis intelligentis veritate reeititur,

ut pater a filio interuentu, non dico teporis,quoci die bus costat ae noctibus sed cuius ibet aut vel aeternita

tis spaeio separetur. sh L. Hoc si ita est, duo fateris in penita. Et quo modo altera patris,altera filij putatur esse persona, cum per significationem eomunis inge tal. aras . niti utraq; videatur esse personar Α v G. In hoe qui

dem a maioribus vestris non mediocris calumniae so phisma contexitur:tamen per auxilium ipsius trinitatis eatholica necesse est simplieitate soluatur. Patremnas ingenitum silium genitum dico, nee tamen ideo geniatum ingenito coaeternum non esse praedico eo tantum docens ingenitum patre, quia non processit ex altero: eo genitu filium quia non extitit a seipso. No est coma mune utriusq;,nesei:n5 est comune,non gigni:& tamecommune est alterum ab altero interuentu medii tem

poris non diuelli. ltas s proprio patris quaeris, sufficit quia solus non habet patre: s filii, satis est quia non habet prolem: una autem S eoaeternam patris S filii di C eimus diuinitatem. FEL. Qilantu ad me attinet,non video quid ista nune colligas.Nam quantiis Aristoteli ea mecum subtilitate conte dassem tamen non potest, ut eo qui genitus est, ab eo qui genuit nulla aeui intereis cletis antiquitate discernas. Α V G. Scio equideret iliale ait, u in diis ei si loeo versetur oratio: tame verendunobis nihil est,qui per adiutorium sancti spiritus, testimonium dicimus o eo. id ergo dicemus3 Est ne ali quid in patre quod negetur ingenitu,aut no Si est,non in toto,ied in parte potius dicitur ingenitus , alioquin non ex tepore erepit esse filius. Nam si paternitas non eapit patris,initium inueniri no potest prolis. Si initiudicitur prolis, non aeterna paternitas docebitur patris. Et quo modo stabit, quia toto in patre docetis ingenia tu, qui ipsus paternitatis nome habere putatis initium, cum coepisse ex tempore dicitis filium, quo nodum ex tante patrem dici non potest vocitatum. FEL. Non

sum tam stultus, ut tempus pinseram filio, sed initium dari certis est genito. A v C. Quid ergo inter patrect filium diei, inediti nihil fuisse FEL. Ita proisus. A v G. Quo modo igitur negas filiu patri eo aeternia, qui inter patrem S filium fateris nihil esse medium ne idipsum non tam medium constet esse quam tertium ps L. Quoniam me disputandi arte eoncludis, id Dquod a maioribus nostris dictum est, breuiter explie, cuin bo. Aiunt enim,quoties de initio silii, S patris aternitate tractatur, Erat quando non erat, ct antequam nasceretur non erat. A V G. Quantum aduerto, manete malae credulitatis errore, la verba mutata sunt. Dixisti nanq, Erat quando no erat.Erat istud id quum pertinere vultis,an ad fili ut Si ad aeuum, id est velut quod.dam ante filii natiuitatem aeternitatis spacium ecce ad superiorem blasphemia necessitate delaberis, eis inter patrem & filium tertium quod la tempus immittis, di clis,quia erat ante situ deus pater,ia tempus, post hae

duo filius post tria ista quartus spiritus sana'. Quod sadmittimus, ut sine tempore gigni non potuerit filius: vide quam late pateant ista quς dieimus.Nas non sine tempore est filius, certe nec nisi in loco docedns est genitus Hoe admisso,ante situ S spiritum sanctum, eo auus quodam modo patri dicetur S locus Quod si ita est,m sine loco S tempore nasci non potuerit filius, in quo loco locum,J aut in quo tempore factu locum diaeis es tempus3 Si in nullo,ecee sine tepore S lo eo fieri potuit tempus S locus: Si in aliquo id ipsum tempus Evidetur & locus, in euius origine similiter es locus requiritur & tempus. ὀd si viqueadeo sne tempore &loeo fieri aliquid potuit, ut nee in loco locum,nee in

tempore factu doceas tepus: nescio qua temeritate e

tendas Q nasci non potuerit filius, qui quatum ad sanas dem S locum doceatur secisse S tempus Sed de hoc satis. Nune quod a maioribus vestris dictum praedi eas

repetamus, Erat, inquis,quando non erat. Si erat istud, ag tempus reseras,eeee ante filium tempus: si ad filium,

nunq non erat filius. erat enim quando non erat tempus a quo factum dicitur tempus. Sed antequa nascearetur,inquis,non fuit. Qui quaeso non siit antequa nasceretur filius Ecce ipso intellectu ante filium fuisse di

citur tempus. Si autem antequam nasceretur situs,non erat tempus, sequitur ut dicatur patri silius coaeternus, inter quem es patrem nultu fuisse dicitur tempus ma xime cum inter ea tera Euangelistis attestatibus, etiam

tempus fecisse dieatur filius.Sed forte de patre dictum Dan tialiquis putet, Erat quando non erat filius. Cui sentetiae secuta non cocinunt,quibus dicitur, Et antequa naseeretur non erat, nam per se pater semper existens etiam pa vobis no potest dici natus, qui non ab initio docetue

exortus,& in patre eadere non potest, erat quado non erat genitus. FEL. Quonia me verbis, ut mea fert pinio, inopinata subtilitate certantibus non medioeri

ter defatigas idcirco quaeso, ut si scii potest, exemplo euiuslibet rei posiibile id esse quod docere eonaris, o

stedas. Neq; enim aliter credere possum,licet vi ratiois oppressus,coaeternu ingenito esse genitum aut utrunm patre dixeris sibi. Λ v G. Quonia me ad inc Oparab, lem reru exempla copellis, idcirco quae si ignis potentia videamus,ex quo semper spledor est, semper vapor est. Vtrum de eci nascitur, nee ideo tame ignis sine liciarum quolibet aliquatenus inuenitur. Hac tria non se

inuice gignunt,quia non de splendore ignis S vapor, aut de vapore ignis S splendorsed de igne spl dor de vapor semper est genitus. Quae eum ita snt, vides ne etiam in ereatura posse aliquid nasci iee ostendi tametepus, quo id de quo natu est sine genito potuerit inaueniri3 Si ergo vi ubilites oeptis ista respeximus,eur node patre & filio ct sancto spiritu,quatu ad comune dii

taxat ais indifferente a ternitate , smilia praedi eamus

339쪽

CONTRA FELICI AN VM ARRIANUM

G ae te dieamus ingenitu , quia nullum ab altero mo inat et ueniete dicimus separatum cum etiam ex aliis rebus quaeda genita, nec ideo tame aut aeque gignenti aut sine inuice docentur extantia. Sed quid prodest horum

multa colligere,cum paucoru testimoniis etiam c tera par VI. liceat aestimare. F L L. Quoniam sentet lain mea prae cedentium patrii authoritate fundatam, noua disputa-di arte coturbas:idcirco velim mihi dicas de natura fi

lii dei id est de substatia ipsa quid sentias.Si enim ut dicere vos soletis,homousion est patri, ipse quoda modo pater est sibi, alioquin consubstantialis non potest ellegenitori. Na quidam nostrii in homouso opinione lieridere solebat dicens, Si non extrinsecus sed ex eodem ipso prolatus est filius,in duos quoda modo diuisus est unus,q randoquide non aliud gignens dicitur esse q genitus. A v G. Dum nos dicis Aristotelica arte conte

dere, ipse ad dialecticoruin laqueos videris eofugisse. Sed nos fidei veritate confisos, nequa'. possunt ista terrere . Quid ergo dicis ex substantia credo patris nasci filiu nequiuisse,ne ingenitum patrem filii videamur gera neratione diuidere Quod si ita est male creditur filius, qui non ex patre,id est,no ex eo de ipso genitus, sed extrinsecus factus inter alia praedicatur. Quod ut sit intellectu facilius, idipsum pro polli explicabo. Filiorii na-que adoptiui alii atq; alii naturales sunt. lj qui geniti ab initio filii semper ac proprij: illi primo alieni, post filii

cu per adoptionem in familia videntur alcisci. Quib

ergo eoparandus est fili' dei Si adoptivis,erit apud patre similis nobis Si propriis, ex substantia substitis sedi cedus est genitoris. Sed in duo inquis, substatia paterna diuiditur, si ex solo patre substantialiter filius genearatur.Hoc u stultu sit,etia visibilia ipsa nos doe et uisis enim v nu vel carnalium patrum gignendo diuisis est Quod si nec in coditione corporis cadit ipsa diuisio, nemo enim sic genuit situ ut be perderet mediu, & salua integritate patris no potuit se nasci dicitis filiu Sed quid plura Natiuitate filii dei ortum p rimatibus, haee,

niti fallor,oecurrunt, id est, aut ex patre sit, aut ex nihi- Io,atit ex altero, aut ex seipso. Horii quaeso cosequentia videamiis. Si ex seipso: non recte filius dicitur,qui non natiis,sed ingenit' praedicati tr. Si ex nihilo: creatura eucaeteris,no creaturae author ostenditur. Si ex altero moerus cui credinis, sed nescio cuius incogniti patris fili l pr dicatur.Qu d ii prςter haec quatuor no potest inue niri quintu: nec de his propter euidetem blasphemiam tria praedicari penit' possunt: restat ut subflatialiter de

patre sit genitus quia ut diximus, nec inueniri quintus,

nec praetei primu de his doceri potest aliquis modus:

utpote cu nec creatura, nec alterius patris filius, nec ut pater dicat ingenitus. FEL. Quali vero ego aut praeter haec quintu.aut de his tries aliquid praedicarini qui se no ex substantia patris extitille filiu dico ut tame ex

eius voluntate non negem genitu. A v G. in unum de

supradictis cosequentia ipsa detruderis . Cum enim defit 1 substatia requisimus, que tu ex patre lubstatialiter genitu non fateris, ii ne dubio inter alia ex niti ita factu ei se cotedis:quadoquide nec corruptibiles quide creaturas dicimus sublitus se nisi ut has des, de voluit se per ineffabilem dispensatione,& potu ille per singulare potentiam dicamus Hicere: dum & voluntate t nise n uimus,qua placuit deo,ct potestate, qua polle subiacet

deo. F LL. Ergo ad extantia fit ij, potesta, patet na non

suscit AvG. Quasi ego de potestate patris S node

ipsa paternitatis veritate contenda fin ei se dici maluit Patie, que no sibi, sed creaturis volitit esse consimile Et

ideo satendu tibi est,ex substantia patris extitisse filiis, si g& natus S deus est aut filiu pariter ct des negate, si noex paterna stubstantia ,sed ex nulla, perante tantii, scutetia in aliis creaturis,patris volutate & potestate.creat est. FLL. Quonia me ad eius confessione necessitate CapI ILeo pellis,id quod a maioribus nostris dici a solet, no ta

cebo. Aiunt enim creatura elle filii .sed perficia, ct quc dominari possit oibus creaturis. AUG. Gaudeo quide i, irrcligiosae praedicationis initio virus manifesta co-

sessione prodideris, nihil tame quod eredulitate dignuvideatur,opponis.Creatura n a s est, ex eo quod adhuc Graim

no est,aut aliqua do no fuit, rei cuiuslibet eorruptibilis, quatit in se est, patris ot potetis dei volutate facta substatia. Haec definitio vir u in dei cadat filiit,videamus. Nafilius in eo φ eit,indifferetis naturς veritate prolat' est: quia ex eo qui est,id est,ex gignὰte, no dissimilis natus ethd: ideo inter filiu ct creatura primum, ni fallor, ista discretio est, quia ille ex patre subistatialiter gignit, creatura non ex substatia facientis, sed ex iola volutate aepotestate perficitur. Ista corruptibilis per naturam,nisi Iuerit seruata per grati anile incorruptibilis, qWi nasce- Ldo incorruptibile ex incorruptibili patre videt habere substatia. Filius per omnia smilis patri,dissimilis creaturae Factor ille no ex eo quod no est,in id quod est: &propterea nun i in id quod no est ex eo quod est. l lla. id est,creatura,facta ex eo quod no est,in id quod est:&propterea qtu ad se attinet, ex eo quod est, in id quodno est sui ortus coditione reuerti L FLL. Nescio quid in arcano huius obscuritatis inuolueris: S: ideo recte faciessi id quod ite, ut mea fert opinio, incoprehensibialiter dictu est,intelligibilius explicati eris. Λ vG. Dixi in qua de filio, eu eu a creaturae definitione discernere, quonia is non ex eo quod no est, in id quod est quod tale est ae si dicere,non ex nihilo fictus est. Et propterea

nunq in id quod non est,ex eo quod est: id est, nunq in

nihilu ex seipso quod est, naturae suae proprietate solue diis est. Creatura vero,ex eo quod no est,in id quod est quo ostenditur, quia ex nihilo prolata est. Et propterea quantu ad se attinet,ex eo quod est,in id quod non es , id est in nihilo, nisi Derpetua gratia secerit, naturae suae qualitate veri Eda est. Ergo nunq no erit fili , qui subst tialiter doces esse perpetuus:& hoc utpote pprio,a cta ditione omni a creaturarii, quae per seipsuin factae sunt, Mno iniuria noscitur separadus. FEL. Licet intelligetiam mea noua rerum subtilitate perstringas, nescio tame quo pacto dicas,l coaeternas patri sit filiusaeum &comuni loquendi modo,& naturae lege prior gignens

videatur esse q genitus. A V G. Si naturς author e crea turaru legibus aestimamus, dii anteriore esse patre filio eraedicamusAur no eadem naturae lege, sortiore patre

filio per accessum teporis dicimus: du nee hule desunt incremeta nasceti,& imbecillitatis iniuria senectus in gerit patris Quod si hoc ratio ipsa no recipit, mittam in deo corporalis intelligetiae lege, ne operibus suis simile dicamus esse factore: maxime cu ex eo quod apud nos euides est,etia id quod in occulto est possim oste-dere. Sieut enim sne exemplo mater genuit authorem situ: sic ineffabiliter pater genuisse crededus est coaete num. De matre natiis est,qui ante iam fuit: de patre qui aliquata non desuit. Hoc fides credat, intelligetiano requiratme aut non intactum putet incredibile, aut repertu no credat singulare. Ecce enim de matre nat' est Christ' nec ideo est per cotactu viri, matris pudor in

minutus. Virgo pepe it,qtila virgo cocepit.& non se uator era ordine, ex integro uratris corpore, integrum corpus

340쪽

Α eorpus Christus assumpsit. si ergo nouo more,nullo exemplo, sectidum carne natus docetur ex corpore: quid mirum ii non secundum consuetudine humani partus processit ex patre Nouimus qu3d de substantia matris,e, sola genitus est filius, ct sine damno corporis parientis,natu filii nouimus corpus S non minuisse inconpo-ialem patris substantia creditur, cuira ex eodem ipso ex quo substantialiter atq; in corporaliter est prolatus,diei. tur genitus. Ergos naturam rerum, intelligentia duce perpendimus demus initium, si no negamus Occatum.

Alioquin ideo filium no habere dicamus initium, quiano per gratiam ed per natura fatemur eise perpetuum. Ad summam.maior es minor tribus modis dici eotest:

Go O id est aetate,serina poteria. Aetate,senior puero: forma, mis4γ isti , logior paruo. poteria, rtior imbecilli. Videamus ut ti ,Δ qisti aliquid horum accidat filio: nam nec aetate minor est,

duae . que de principio patre constat extitiise principiunxnee forma, quem non aliud fas est praedicare quam deum:

nee potentia, a quo totum nouimus esse per feetiam.

ca Ix ph L. Scire cupio quo pacto ad situ transeat dignitas patris, S ad patrem non recurrat humilitas prolis.

A v G. Non secundum natura ista nunc dici,quoti-B dianarum rerum exempla nos docent. Ecce enim puteismus alique regem ac regis filium depositis regiae maiestatis in lignibus, subiecti militis indumeta suseipere es propter certa patris dispositionem, ac socioru salutem, rebellium contumelias sustinem nunquid quia ad hoe participiti regia potestatis, certum est nativitate decur iere,idcirco ad eum Qui genuit iniuriam filii non eopatiendi assectu, sed ipla passionis proprietate certum est peruenire Non ita est,quia no ex stio patrem,sex ex patre filium certum est natum esse. Et propterea totum in ter eos simile dicimus quod pertinet ad communione naturae illud proprium quod per accidens uni noscitur euenisse personae. Habet ergo nascendo totum si ius cupatre quod pater est sed no de stio pater quicquid spe

cialiter ipse pei pellus est. Non enim utrisque commune est,qudd ex homine natus est homo. ccides speciale quod plerianque sine praeiudicio communis naturae neuter habere docetur in altero. Vna est patris substan

tia,vna persona. Hae cum genuit,ex hae sine dubio nodiuersa noscitur extitiise, sed altera: quae non aliud do cetur esse quam prima dum S communis docetur esse S propria. Communis , inquam , unitate substantiae: C propria.discretione personae. Cum ergo in se extet illa quae nata est, non quicquid huic acciderit ad gignente necessario transit,sciit ad nascente quicquid proprium ae stibstantiale gisnentis constat eisi peruenit. Non e nim Mut filio ipsa generatione collata est diuinitas pa

tris.ue ad patre refertur cura, gritudo,paupertas mors,

humilitas prolis.Quod ideo no fit, lina quantiis de una. id est, patris substantia si erit limitia genita: tamen quia iam in seipsa extat.quaecunq; huic intrinsecus ingeriin tur, non comunia dicuntur elle,sed propria. Si ergo hii mani generis ista conditio est,cum non usqueadeo siti ab eo qui senuit in aliud unquam mutata substatia est. ut non eadem possit esti sed altera clum extrinsecus salio accidentibus multis malis .manet nihilominus natura communis quid nos de deo atque eius filio dignum est ei edete.quid decet praedicares Quorum quantii, se cundum indiui se nisi estatis simplicem gloriam no sis natura alisimilis specialiter tanae a filio corpus assum ptum M ut humiliaretur infirmitate carnis nostrae qui pati nihil poterat in communis diuinitate stibilantiae. Non assumpsit homo hominis filius alteram naturam, Tomus sextus.

tur, ad patrem tamen non transmittit in iiii iam. Nee ct humiliatus in filio deus pater passibiliter creditur, eum non in eadem ipsa quae utrisque communis est,

sed in nostra potius, quam 1 olii, ipse suscepit , ludio rum creditur pertulisse per sdiam. Ad summam, quid precor est quod pendebat in cruce Quid est quod lancea dieitur , ulnerasse Caro passibilis, an sobstantia di uinitatis si maiestatem prophanus incorporei prae

dicator assumpseris, corruptibilem deum videtis eredere. Si passibilem carnem,non in communis ista cum patre, ut per hanc eum possit crux illa contingete. FEL. Dum torretis modo omnia quae a nobis sunt capM X.

dicti praecipitas, duos admodum Christos,non unum praedicas. Et non immerito: nam si in eo nihil penitus diuinitas pertulit, secundum hominem Christus alius fuit:alioquin per assectum communis diuinitatis,etiam ad patrem passio ipsa peruenit. Α vG. Non ita est,

ego enim saluatorem nostrum non confundo non disti ido Non cofundo, ne aut incorpoream, alat imagina riam earn em : aut carnalem, aut mortalem praedicem

deitatem. Non separo,ne dei patris una secundum ea nem.& alteram secundum maiestatem introducere vD Edear prolem quia idem dei filius S sne initio proeeistex patre.& secundum tempus nasci est dignatus ex vir gine impassibilis in suo passus in nostro,dum in copre henii bilem maiestatem velut quodam indumento camni, vestire disnatus est ex utero,una mediatoris persona,non una lubstantia Vna inquam persona ne sit non unus Chiistus:no una substantia ne mediatoris dispen satione subinota,aut dei tantum dicatur,aut hominis si litis. Non ego in Christo susceptam carnem perpetuutate diuina generationis extendo: nec immensam dei talem corporei. ortus aetate cludo quia idem in diui nitate author est renim. iiii in carne redemptor est him intim : idem impassibilis in se, qui passis in corpore:

dum se .triusque naturae proprietatem vere ex utra gignenti similis natus expressit, vi ct Meram carnem si

se isse eum constet ex matre & indisseretem deitatem habere constet ex patre. Quibus in unam personam incomprehensibili mediatoris dispensatione coniunctis, seruauit singulis propria,sed coniunxit propriis aliena. Se auit propria,dum non amisit immenstatem deitatis, ct infirmitatem non respuit carnis. Coniunxit propriis aliena, dum idem atque inseparabilis Christis.& pproprio earnis occiditur,ct proprio deitatis apud inforos non tenetur. Proprio carnis gustauit vita mortem,

S proprio deitatis perpetuam reddidit carne. Non ergo recte dicitur, in filio pater passus est,quonia in ca

ne quae ei non est cum patre eommunis passiis est filius. Itaque glorificata est caro maiestate, dum maiestas hi miliata docetur in carne.Sed utrunque non de duobus Christis sicut putas,sed de v no atque eodem ipse quem post partum virginis deum S hominem nouimus, nos certum est praedicate. FEL. Si ergo ex virgine na- c. ., nitis est Christus, quo modo deo patri dicatur esse coae te us AUG. De hoc quidem nobis etia aduersus alios di tersa contentio est: ct ideo ne difficilior sit ex planatio veritatis, eausam primum proponamus erro ris. Na ab viro malae eredulitatis orti principio in duo quoda modo intelligentiae diistinuis deliramenta luna duntur . Est nanque virisque commune. unam Christinatiuitaton non duas praedicare. Sed alii illam principalem, qua ante omnia ex deo natus est deus: alii hane tantum, qua ex virgine processi hic domnus. proprii

y dogmatis

SEARCH

MENU NAVIGATION