장음표시 사용
81쪽
G det pauperibes, & sequatur eu. Ex quo manifestum est, ct honorem paretum in gradu suo esse seruandum, &eos lanae in diuini amoris comparatione, praesertim siniredimeto sunt,nulla dubitatione oportere conteni. MM 33. Nam S in seripturis veteribus habes postum, Qui dicit patri aut matti, Non noui vos,& qui sitos suos non
agnoscit, pse aute cognouit testimetum tuum, Ergo si de in nouo testamento comendatur paretum dilectio, D. Iis & in vetera conrendatur parentum conreptus,ex vir
, 5- , que capite duo sbi testamcnta consentiunt. De eo Ζών.. quod in Exodo scriptum est, Ego sum deiis relans,iri 1 . ., buetis stiis tertiae ct quartae generationis parentu pec cata qui me Odertit. Huic loco Manichci illud de Eua.. gelio dictit eae contrariu quod dominus dieit, Estote benigni sicut pater vester coelestis, qui solem suu oriri Deit super bonos de malos. Et illud aliud quod idem 2 vir ra. dominus ait,Non solum septies peceanti fratri dimit tendum, sed etiam septuagies septies. A quibus tame si quaeram, utrum deus non puniat inimicos suos sne dubio turbabuntur. ipsi enim dicunt deum genti tenebrarum aeternu carcerein praeparare, quam dicunt esse intara micam deo. Et parum est, sed eum etiam sua membrasmiit cum ipsa gente puniturum esse non dubitant diacere . Sed cum ad capitula veteris de noui testameti ve niunt, vi imperitos decipiant, δd ea sbi aduersa esse eriminentur, fingui se nimis bonos. Sed dicat nobis qui uast. s. bus dicturus est dominus,lte in igne aeternum qui prς- paratus est diabolo & angelis eius s omnibus parcit de neminem danai Quare intelligenduin est & illud reactum esse quod deus retribuit Darentu peccata filiis qui eum o seriit. Ex eo enim quod addidit,qui me odertit: intelligitur eos puniri peccatis parcium, qui in eadem
peruersitate parentum perseuerare voluerunt. Talis Gnim no saeuieia,sed potius iusticia dei,& sua iniquitates his i. puniuntur,scut Propheta ait, Sanctus enim spiritu, di seiplinae effugiet sctu,& auferet se a eogitationib' quae sunt sine intellectu, & eorripietue a superueniente ini quitate:id est, corripietur homo superueniente sibi in
quitate sua,cu ab eo recesserit spiritus sanctus. Et alio los iu 1. co,Haec cogitauerunt εἰ errauerunt,excaecauit enim id
priore. s. los malicia eorum Et alio loco,Criniculis t peceato si tussis siorum unusquisque costringitur. Quibus testimoniis 5x veteris testamenti de nouo eosentit Apostolus dieens, i Tradi ait illos deus in eo cupiscentias cordis eo est Quartis,a. i. concordia utriusq; testamenti satis ostenditur non essequum deum,sed unumquenque in se quire peccando Quod autem in tertiam S suartam scriptum est generationem vindicta procedere,non aliud significari ae
bitror, nisi quod ab ipso Abraha, qui pater esse incipit
Dem. s. populi ludaeoru , quatuor aetates sunt cuna ista quae nite agitur, quas Matthaeus Euangelista distinguit. Vna est MMDL ab Abraha v : aa David: alia a Dauid usque ad tranc migrationem in Babyloniam: tertia a trans nigratione in Babyloniam usque ad domini aduentum:inde usq; ad finem quarta deputatur tantum, quantum senectus se lieaeteris atatibus longior. Quas a tales pro gen rationibus postas credimiis, quis singulae pluribus generationibus costent. Et quoniam tertia incipit a tracmigratione Babyloniae, quando Iud orti est facta cap titilias: in quarta vero id est post aduetum domini no seri, gens ludaeorum a solo proprio penitus eradicata est: hoe datur intelligi quo a diciu est, tertiae de quartae generationis peccata parentum redditurum deum: his viis legitime atque debite, qui parentum peccata perseuerantes tenet quam dei iusticiam sequi maluerunt.
Na non pertinere patris peccata ad silium iuste viuen. tem,propheta Ezechiel apertissime ostendit. Quod autein in Evangelio dicitur, Estote benigni quemadmodum pater vester coelestis, oui solem sitam oriri facit super bonos ct malos: non vi veteri testamento contrarium. Hoc enim facit deus ut invitet ad poenitentiam, setit dieit Apostolus, ignoras quia patientia dci ad poenitentia te inuitaci Nec tamen ideo crededona est non puniturum deum eos,qui,ut dicit idem Apostolus, thesauritant sibi iram in die ira, ct reuelationis iusti iudicii dei, qui reddet via leui tu secundum opera sua. Nasiae istam dei parientiam id bonitatem etia propheta pra
dicat dicens,parcis autem omnibus, quoniam tua sunt omnia ovi animas amas:& caetera innumerabilia, quibus intelligitur S in bonitate S in seueritate miseri- eoidiam re iusticiam des testamentum virutaque praedicate. Si aut e mouentur quod dictum est, Ego sum lelans moueantur etia illo,quod dieit Apostolus paulus, Zelo flet vos zelo: despotaui enim vos uni viro virginem eastam inhibere Christo. Sancta enim scriptura verbis nostris loquens, etia per haec verba demoniat, nihil digne de deo polle diei. Cur enim non etia verba ista dicantur de illa malinate, te qua quicquid dictum fuerit indigne dicitur: quia omnes opes linguaria omnium ineffabili sublimitare pracedit Nam quoniam etelando solent mariti uxorum pudici clam civiodire, potestatem δe diseiplinam dei, qua fornicari anima impune no linit gelum dei scripturae vocaverunt. Est autem animae fornieatio auerso a facunditate sapietiae, udcoceptum temporalitura illecebrarum eortu monumq:c'nuosio. Illi id vero quod dimittendum este dicit fratri no solum septies sed S septuagies septies, poenitenti utique dicit. Deus autem illis se dicit tribuere peccata,qui eum oderunt, non qui ei per poenitentia reconciliantur. Nam ct apud Prophetam dominus dieit,Nolo mortem peccatoi is tutum vi reuertatur es vivat. Ex
quo facile apparet, ct in ea patientia, quae inuitat ad poenitentiam: ct in ea indulgentia, quae ignoicit poenitentibus:& in ea iusticia, quae punit eos qui corrigi nolui,
utrunque testamentum conuenire atq; congruere,ian-
tuam ab uno deo utrunque conscriptum. De eo veriptum est in Exodo, oculum pro oeulo,detem prodente: de caetera talia. Huic loco Manichxi,quod in veteti lege par vindicta permittitur, de dicitur oculia pro oculo,detem pro dente este perdendum, se caltinianatur quasi S ipse dominus haec duo sibi veluti aduersantia atque contraria in Evangelio demonstrauerit. Ipse enim ait,Augistis quia dictum est antiquis, Oculis pro oculo, ct dentem pro dente, Ego autem dico vobis, noresstere malo sed ii suis te percutietit in maxilla, praebe illi de alteram: de quicunque voluerit tecum iudicio
contendere, de tunicam tuam auferre, dimitte illi 3e allium. In quibus duabus sentet iis reuera duorum te amentorum digerentia demonstratur, sed amborumtamen ab uno deo constitutorum. Nam quoniam primo carnales homines ardebant multo amplius se vina dicare, quam erat illa iniuria, de qua querebantur, e
stitutus est eis primus lenitatis gradus,ut iniuriς aceeptae mensuram nullo modo dolor vindicantis excede
ret . Sie enim es donare aliquando posset iniuriam, qui eam primo no superat e didicisset. Unde dominia, iam per Euangelii gratia ad summam pacem populum d duces huie gradui superaedificauit alterum: ut qui iam
audiet at non ampliorem vindictam quam qui1ques sus esset,recidere, placata metate totum te donare gauderet.
82쪽
A deret. Quod etia in illis veteribus libris Propheta pr Utar. dicat,dicens, Domine deus meus si feci istud si ea iiii quitas in manibus meis, si reddidi retribuentibus mihi mala. Et alius Propheta dicit de huiusmodi viro patieram s. te iniurias,& leniis me tolerante, Dabit percutienti se maxillam saturabitur opprobriis. Ex quo intelligitur &mensuram vindieandi recte carnalibus costitutam, &omnimoda iniuriet remissionem,non tantum in nouo testamento esse praecepta,sed longe ante in veteri prae-D quis ma nunciatain. Ue eo quod scriptum est,quad loeutus d. atidiat est deus cis Adam & Eua,S cum serpet S eum Cain, Cr no au- ct cateris antiquis anter quos etiam A nonnullis appa- Laris. ruisse scribitur,ct ab eis visus no uno, sed multis scrip-op. IX. turarum locis,in quibus S locutus este cum hominibus a .re . inuenitur, & nonnullis apparuisset insidiantur Mani
chri & dicimi omnia contraria esse nouo testamento,
Dan. . quoniam dominus dicit, Deum nemo vidit unquam, nisi unietis filius, qui est in sinu patris, ille nunclauit D .s. nobis de eo. Et iteruili quod dicit lildaeis, Nee voee ilialius aliquando audistis, nec facie eius vidistis,nee ver bum eius habetis in vobis manes: quia ei quem ille mi-n sit no eredidistis. Quibus respodemus eoipso,quod in Evangelio scriptum est, Deum nemo vidit unqua,nisi unietis filius qui est in sinu patris, ipse annuneiauit neshis de eo,totam ipsam solui poli e quastionem: quia ipse filius,qui est verbum dei non solum nouissimis temporibus,cum in carne apparere dignatus est, sed etiam prius a eonstitutione mundi,cui voluit de patre annuariauit,sue loquedosue apparendo, vel per angelieam aliquam potestatem,vel per quamlibet creaturam: quia ipse est in omnibus vetitas,& omnia illi costant,ct om nia illi ad nutum serui ut at s subiecta sunt: ut etia oeu lis per visibile ereaturam cui vult, quando dignatur appareat eum ipse tamen secundu diuinitate suam. & se cussum id quod verbum est patris, coaeternum patri, &ineomutabile,per quod facta sunt omnia, non nisi megatissimo & simplieissimo corde videaε. Et ideo qui busdam locis etiam seriptura ipsa testatur angelum vianis i . sum,ubi dicit deum vitrum. Stetit in illa luctatione la
. eob & angelus dictus est ille qui apparuit, Et cum appa
.., . ruit in rubo Moysi .Et iterum in eremo, cum iam edit
xisset populum de terra Aegypti quando legem acee C pit,deus ei locutus est. Sed sue in rubo,cum eum misit:
siue postea eum ei legem dedit, angelum dieit Stephaanus in actibus Apostolorum es apparuisse. Quod ideo Alcimus,ne quis arbitretur verbum dei, per quod facta sunt omnia,quas per loea posse definiri,& alicui visibiliter apparere nisi per aliquam visibilem creaturam. Si etit enim verbum dei est in Propheta, & recte dieitur,
Dixit dominus,quia verbum dei, quod est Christus, in Propheta loquitur veritate: se S in angelo ipse loquiatur,quado veritatem angelus an nunciat: & recte diei
tur, Deus dixit I deus apparuit: ct item recte Angelus dixit.& angelus apparuit eum illud dicatur ex persona inhabitatis dei,illud ex persona seruientis creaturae. Ex- hae regula etia Apostolus ait, An vultis experimentum eius accipere qui in me loquitur Christi ἡ Si autem hoe mouet,* in veteri testamento etiam peccatoribus detis loquitur,vel Adae vel Euae,vel serpenti, attedant etiam in novo, cuiusmodi oeptum deus posuit de homine stulto & eupido, quo modo ei locutus est gominus,cu
e Lia. ait, tulte hac nocie auferetur a te anima tua, haec quae prxparasti cuius erunt Cum enim veritas etiam pecca toribus dicatur, per quamlibet creaturam dicatur, non
Dan s. nisi ab illo dicitur, qui unus est verax. Quod autem lidaeis dicit,Nee voeem eius aliquando audistis: ideo di Dcit quia non obteperauerunt, isti duntaxat, cum quibus
loquebatur. Quibus dicit etiam Nee facie eius vidistis; quia non potest. Quod autem dicit, Ne s verbum eius
habetis in vobis manens: quia in quo manet verbum dei Chiistus in illo manet, quem isti respuerunt. Nam eum ipse dominus dixit set, Pater clarifica me ea clari Iaan. ra. tale qua tui apud te priusqua mundus seret: nuit vox O tr. de erelo,Et elarificaui S clariscabo. Quam voce multi Iudaeorum praesentes audieriit,nec ideo tame audisse diem ii sunt, quia non obtemperauerunt ut crederet.
Quapropter si non est mirandum φ verbum dei id est, . viii eus filius dei qui de patre annuciat, cui vult per seipsum cui vult per aliqua creatura manifestatur vel soanando vel apparendo,cum tame ipse per seipsum mu-do corde videatur,& per illum pater, Beati enim mundieordes quia ipsi deum videbunt non est miranda ex utroque testamento ista omnia testimonia consonare. De eo quod loeutus est deo, Mo1s,ct dixit illi, Deus in t quere ad filios Israel, Sumite primicias ab omni homi
ne quod mihi destinetis: hoe est,aurum,argetum,aera tanonstimentum,purpuram,byssum,cocco pilos caprinos, pelia cap. X. les rubeas agnorum,lagna integra, oleum ad illuminata P .is.
tionea hymiamat lapides prcciosos: hoc est, b illos: ES costituite tabernaculum, in filio commorari vobis. eum possim. Comouent etia hinc Manichai quaestio
nem, S huie seripturarum loco illud in Evangelio di
eunt esse contrarium quod ait dominus, Non iurabis,ne 3 per eoelum,quia sedes dei est neq: per terram, uia seu bellum pedum eius est. Disputant enim,& magnum: liquid sibi videntur dicere,cum dictit, Quo modo iliale cietas, cuius casu sedes, ct terra scabellum pedis eius est,in tabernaculo habita quod ex auro S urgento,&are,ct purpura,& pilis pecorum .pellibus ψ coiti uctumemAdhibentes etiam testem Apostolum Paulo, quia dicit deum lueem habitare inacce ibile. Quibus nos parem quaestionem reserimus, & quod de nouo testa moto protulerunt,de veteri testamento proferimus. ibi enim inuenitur prius scriptum, Colum mihi sedes est, ro M.
terra autem scabellum pedum meorum. Qua domum dis bitis mihi,aut quis locus re utei meae Non emanus mea secit omnia3 Ecce habet ubi libri veteris testa
menti praedicant deum in templis manufactis non ha- pbitare. S tamen filius dei nostii in flagello de restibus D .Lfacto expulit de templo eos, qui boves s columbas vessebant,& numulariorum euertit mensas,& ait Donatis Narratipatris mei domus orationis vocabitiir,vos aut e fecistis
illam speluncam latronum.Si ergo aliquis istis duobus ex aduerso capitulis constitutis, velit imperitos decipere,& dicere in veteri testamento magnis eati deo,cuius dicitur sedes erelu, ct terra Gabellu pedum eius, ct negatur habitare in domo manufacta In notio aute testa mento domus eius dicitur teplum constructum ab hominibus : none Manichai vel sero fatebutur de habit culum dei per manus homini, facimii, ad aliqua signia
scationem in utroq; testamento accipi:& deum no habitare in locis ab hominibus fabricatis, in utroq; testimento praedicari3 De eo quod in Exodo scriptu est, Ti. io. Ne adoraueritis deos alienos.Et iterum,Deus vester ae ira latis appellaturi elas enim Eelauit.Huic capitulo suod impr. is seriptum est,Ne adoraueritis deos alienos: incalum- ὰ osti et niantur Manichaei, satis ostendunt placeres bi adorari n. r. O.M. multos deos.Nec milli,quandoquidem in secta sua numerosissimam deorum familiam commemorat atque mcndant: quippe qui et aain ad ista visibilia venertit,
83쪽
G quae pro istius veritatis luce venerantur & adorant: de ideo displicet eis quod scriptu est in Exodo, Ne admoueritis deos alienos. Addut etiam illud propter hoe
dictum esse, Deus vester etclas appellatur Eelans enim uelauit ut tanqua in deum zelantem no amemus, cuius
zelo deos alienos adorare non sinimur. Et ideo dicunt ista Euangelio ei se contrai ia,quoniam dominus dicit, Da pater iuste mundus te no cognouit quasi no sit dieendii, de' iustus, nisi nos deos alienos adorare permittat. Iustum enim deum S relantem deum tanqua eontraria sibi esse dissertam,& decipiunt miseros, non intellirr miles ghnte, totam spem salutis nostrae esse relum dei. Hoes ii dua enim nomine illa eius signiscatur prouidelia,qua nullam a se anima fornieari impune permittit: sicut pro 7s tr , pheta dicit, Perdes omnes qui fornicantur abs te. Sicut enim ea,quae dicitur ira dei, no perturbatio mentis est, sed potentia vindicandi: sic etelum dei non cruciatumantini,quo maritus aduersus uxore, vel uxor aduersus
maritum torqueri solent, sed tranquillissimam synestis, imam iusticia, qua nulla anima beata esse s nitur, falsis opinionibus, pratiis ii cupiditatibus corrupta, &H quod a modo grauidata. Illi enim haee verba exhorre scutit, qui nondum viderunt ineffabili niaiestati nulla verba cogruere. Sic enim ab istiusmodi verbis tempe
randum putant,quas aliquid dignum deo putent, eum
ista non dicunt. Nactus enim spiritu hoc ipse ira homi nibus intelligentibus insinuans, q sint inessabilia sui ina diuina his etiam verbis uti voluit,quae apud homi ne, in vieto poni solenti vi inde admonerentur, etiam
illa, quae eum aliqua dignitate dei se putat homine, dicere indigna esse illius maiestate, cui honoriscum potitis silentio, quam ulla vox humana competeret. Quaero etelis hominis,& inuenio perturbatione cruciantem
cor. Tamen cum quaero eaulam, nil aliud inuenio nisi 2 5 isti quod non patitur coniugis adulterium. Maxime enim , --,A S proprie inter coniugia zelotypia dici solet .ltaque si' maritus esset per se ipsum beatus, ct Omnipotens, ct ii stus sine ullo cruciatu Se tota facilitate, & nulla iniqui tale peccatum coniugis vindiearet. Quam tamen eius actionem humano loquendi modo etiam si non pro
prie,transsate tamen & recte zelum vocarem. Quis Gnim Tullio oluntatus est, qui certe nouerat Latine lii qui cum ait Caesari Nulla de virtutibus tuis nee aditiirabilior,nee pratior misericordia est, Et tame ex eo appellatam misericordiam dicunt,quod miserum cor L ciat dolentis aliena miseria.Ni,quid ergo virtus miserueoi faeit Quid ergo calumniosis Tullius responderet, nisi miseli cordiae nomine clementiam se appellare volitii Quoniam recte solemus loqui non soluin verba propria,sed etia vicina usurpantes.Cuius aut horis me tionem facere volui,quoniam no de re quaestio hie,sed de verbo est. Si eut enim nostri aut hores diuinatum seiaicet literarum de rebus maxime cogitauerunt: se mundanotum aut horti prope omnis cura de verbis est. Sed habeo Euangelium, S omnes noui testam et i libros in suibus misericordia dei nequetissime commendatur,
Si audent ergo isti litiseri, etiam inde faciant quaestio
nem,& negent esse miseric rdeira deum ne iniseria eorhabere intelligatur . sicut ergo potest esse in deo misericordia sine cordis miseria: sic etiam sine tabe atq; cruriatu animi etelum dei no dedignem ut accipere,& humani eonditionem sermonis feramus, ut ad diuinum perueniamus silentium.Sed si contraria dicunt esse ete latem deum, L iustum deum quid dicturi sunt cum est Oriti. in nouo testamento inuenio, Zelo dei vos reto vel ad
hibitum etiam de veteribus in Evangelio testimonium. κZelus domus tuae comedit me Rursus in veteri cu is piata. sunt, iustus dominus,& ii isticias dilexit,aequitatem vi H .
Qit vultus eiu biine fatebuntur etiar hoc modo imp ritis duo testamenta videri posse contraria, ut in nouo inueniamus zelum dei, in vetere iusticiam Bene autem
intelligentibus vinitaque in utroque magna sancti spiritus unitate & pace concinero De eo quod scriptu δε est,no esse manducandum sanguinem, quod anima iit .m duit rcarnis languis. Huic sententiae veteris legis Manielixij et Lex Euangelio illud opponiit, quod dominus dicit, No CV V.
ei se timendos eos qui occidunt corpus, animae aute no μμ ii. cere no possunt:& disputant dicetes, Si sanguis anima est, quo modo homines totestatem in eam no habent, cum de sanguine multa tactant,siue excipietes ct canibus volucribus ι in escam proponentes,sive essi indentes, alit coeno lutore miscentes Haec enim & alia innu-
inerabilia sne difficultate homines de saguine possunt facereatio isti quarunt insultantes, Quo modo s sanaguis est anima, non possit hominis intersector nocere
animae, cum tantam in eius sanguinem habeat potesta Llem3Addunt etia quod ait Apostolus Paulus, Quia ca-i crero ct sanguis regnis dei non possidebunt. Et dieittit. Si languis est anima, sicut Moyses dicit,nulla inueniet tiramina posti rennum dei adipisci. Cui calumnis primo
ita respondendu est, ut ipsit cogatur ostῆdere ubi scriptum sit in libris veteris legis, v anima humana sanguis sit. Nusquam enim hoc inueniet in illa scriptura, qt Iam
laeerare miseri quandiu conantur, nullo modo permittuntur intelligere. Quδd si de anima humana nihil la Ie ibi dictum est, quid ad nos pertinet si anima pecoris aut laedi ab interfectore potest, aut possidere dei regnunon potest Sed quia de animis pecorum misitis sunt
isti soliciti,cum enim sint hominum animae rationales reuolui tamen eas in pecora existimant , clausa sibi esse' arbitrantur regna ciniorum, si pecorum animis elausaei te consentiant. Quid quod etiam insultare ausus est populo Israel Adimatus unus ex discipulis Manichaei quem magnum doctorem illius sectae comm in
rant insultare ergo ausus est populo Iudaeoriim,quod secundum eorum intellectum quo existimant sanguinem esse animam, parentum ipsorum animae, pariun a serpentibus deuoratae, partim igne consumptae, partim Min desertis atque asperrimis montium locis arefactae sunt. Quod si verum ei se fixusquam concederet, sine scelere tamen eorum, quibus iste insultare voluit factum esse conuinceret, Non enim paretum suorum animas ilibus illa omnia secundum horum intellectum acet
dille idem dixit,ipsi aliqua ex parte laeserunt: quapropter luctum inde possunt habere, non reatum. Quid autem ipse Adimamus faciet secundu opinionem si iam qua credidit etiam rationales, id est, hominum animi in beluina core ora posse cotrudis Quid ergo Dei et de tanto scelere, ii quando tardum iumentum pia is aui si
cocitatum fraeno fatigauit, in quo forte patris eius anima fuerat:ut non dicam quod etiam Occidere parentes
suos inter pediculos & pulices potuerit,a quoru isti interfectione non teperant 3 Quid enim eis prodest,quὀd aliquando negant usque ad illa minutissima animalia
reuolui animas humanas possci Haec enim negat,neta multaru inter se bonu rei teneantur, aut cogantur par
cere pediculis & pulicibus & cimicibus: ct talis ab eis molestias sine ulla caedis eorum licῆtia sustinere. Nam
vehementer urgentur, cur in vulpeculam reuolui anima humana possit,& non positi in mustelam, cum c tulus
84쪽
A tui' uulpe lς fortasse etia minor sit,quam magna mustela. Deinde ii in nui stelam potest, cur in murem non potes, Et si in istum potest cur in stellione non potest Et si in eum potest cor in locustam non potes Deinde in apem deinde in nivisca deinde in cimice . at 3 inde usque in pulice, a si quid est aliud multo minutius peruenire. Vbi enim terminum constituant, no inueniunt: atque ita per istana nugatoriam credulitatem consei
tiae illorum innumerabilibus homicidiorum feeleribus Dei diri. obruuntur. Na ex eo Q scriptum est, sanguine pecoris animam eius eise praeter id quod supra dixi, no ad me pertinere quid agatur de pecoris anima, possum etiam interpretari praeceptum illud in s gno vile positum. Noaurio iὸ enim dominus dubitauit dicere, Hoc est corpus meis: eum signum daret eorporis sui. Qticid autem ait Ap i uim is . stolus, ro S sanguis regno dei non possidebunt,etiac M.d. in lege dictu est, No pei manebit in isti, spiritus mois,
quo nia caro sunt. Et toties in veteribus libris iustorum animis praemium fututu promittitur. Sed tamen Apo stolus . olens in sinuare quale corpus iustorum per i limia mutationem in res irrectione futurum si,quia non nim risis , . bent, neque uxores ducent,sed eriit sicut angeli in est lis i lcic ergo immutatione futuram corpo sancto volens in sinuare dixit Apostolus Dico enim vobis fratres,quia caro S ian is regnum dei non possidebui. Quod no vna separata, S ad fraudem commemorata sentetis, sed toto ipso epistolae loeo pertractato vel potius te sto, non eniti ires obscura est,inueniri potest., te enim dicit Apostol', oportet corruptibile hoc indus reineorruptionem,& mortale hoc induere immort litate: quod etsi de corpore dicere, de superioribus manifeste inuenitur,cum ait,No Omnis caro eadem caro: alia quidem hominum, alia autem pecorum, alia caro volucrum alia piseium: ct corpora coelestia,S corpora
terrestria sed alia est crete stium gloria, alia terrestitum: alia gloria solis, alia gloria lunae & alia gloria stellarii. Stella enim ab stella differt in gloria, sic de resurrectio
mortuoru.seminatur in corriiptione, surget in in eo ruptione seminatur in contumelia surget in gloriat s minatur in is initate urget in virtute: seminatur eo pus animale,surget corpus spiritale: sevi scriptum est. C Factus est primus homo Ada in anima viventem, no Cist.2. uissimus Adam in spiritum vivificantem. Sed non priamum quod spiritale sed quod animale.postea quod spiritale. Primus homo de terra terrenus, iecundus homo
de coelo coelestis. Qtialis terren tales S terreni S qualis coelestis tales X coelestes. Et quo modo induim' imaginem terreni, induamus S imagine eius, qui de ectiocst. Hoc aute dico fi atres, licia caro ct sanguis regnum dei haereditate posidere no pollunt: neque corriaptio incorruptione haereditate potii debit. Certe iam clari; est quare hoc Apostolus dixerit Quid ergo iste la turpi fraude non c5 memorat,nisi hoc , stimum,& taeet illa superiora. luiti' hoc quod male interpretatur,bene possi intelligi ε Na quonia domini nostri corpus post resurrectione sie seu tum est in ecilii, ut pro ipsi est lesti habitatione,coelestem acceperit mutatione,de hoe sp rare in die ultimo iusi sumus: ideo dixit Apostolus, Qualis terren',iale S terreni: id est,mortales S qualis coclestis tales S eoelestes id est,immortales: non solum animis, sed etiam corporibus. Unde A supra dixerat, alia esse cretessium eorporum gloriam, S aliam terr striis Quod aute spiritale dixit eorpus in resurrectiones iturum, non propterea putandum est, ς non corpus,
sed spiri erit: seu spiritale coepti, omnimodo spiritui
subditum dicit sine aliqua corruptione vel morte. No Denim quia quod modo habemus corpus animale appellat,ideo putando est non illud est e corpus sed anima.
Ergo quemadmodu corpus animale nunc dicitur,quia subditum est animae:spiritale autem nondum dici potest, quia nondum spiritui plenὸ subiectum est quadiueorrumpi potest: sic S tuc spiritale vocabitur, cum spiriti ii atque aeternitati nulla corruptione reiissere pote in Aut si adhuc parum videtur ei se monstratum quod sententiam istam propter immutationem quae futura est Apostolus dixerit cum ait, Caro S sanguis regnum a. isimis. dei haereditate pol idere no possunt, neque corruptio incorruptionem haereditui e possidebit:attendite quid continuo subiiciat & adiungat, Eeee mysterium vobis dico, omnes quidem resurgemus, non tamen omnes immutabimur,in atomo, in ictu Oculi,in nouissima tuba. Canet enim tuba,S mortui resurgent incomipti,&nos immutabimur. Deinde cotexit es dieit etiam illud quod pauloante comemoraui, ut ostedat qualis fit tura
tu ipsa immutatio.Statilii quippe dicit, Oportet enim Ecorruptibile hoc induere incorriaptionem, A mortale hoc induere immortalitatem. Hinc ergo apparci quia caro S sanguis regnum dei non possidebunt, quia euinduerit incori uptionem S immortalitatem,tam non caro S sanguis erit, sed in eorpus coeleste mutabitur. Quod quide ex occasione tramuimus, auia huic quo- .Rem que sentetiae multum insidiati solent negantes coip. Baal. rum retur rectionem, Nam ista quaestio non de cors
re,sed de anima proposita est,quam putant lic accipi in lege, ut sanguis elle existimetur.quod nos nullo modo se intelliguntis.sed quan uis de pecorii animis no cu-reimis,cum quibus non habemus rationis aliquam societatem: tainen illud quod lex dixit, fundendum eiIe Murra . sanguinena nec in escam assumendum quia sanguis est anima esse postia dicimus scut alia inulta, & pene Omnia scripturamina illarum sacramenta fgnis & liguris plena sunt futurae praedicationis, quae talia rer dominum nostrum lisum Christum declarata est. Sie est enim sanguis anima,quo in Odo retra erat Christus,scut dieit Apostolus,Bibebat enim de spiritali sequente eos i c. .io. petra petra aute erat Christus,NOtum est aute stim Icit a j. rael petra percusta bibiste aqua in erem O,De quibus to Fquebaturi Apostolus cit hcc dicerra, nee tame ait, petra signifieabat Christum: sed ait prira erat Christus. Quae rursis ne carnaliter acciperet tir,spiritale illa vocat: id est eam spiritaliter intelligi doco. Longum est, A nue non necessarium,sacra meta eiusde legis exponere, nisici; breuiter possint. Stisicit aute ut nouerint illi qui de his calumniantur, non ea nos ita intelligere ut illas silent irridere sed queli ad modia Alostoli omnia in tetiligetes pauca exposuertit,ut ad eas se regulas eatera posteris i litellige da relinqueret. De eo quod se raptu est cis, 's. in Deuteronomiinvidete ne obliuiseamini testam eiu driis em dei .estri quod conscriptit. A faciatis uobis essgies S . a. . imagines. Addit etia dicens, Deus vester ignis est edax, O. XIII.& deu, relas. Hie verba de seripturis hoe modo ille D . . Adimamus proposuit, Eius enim calumnias restitaniadas i efelledasq: susceptimis. Sed N iam superius de et Io dei cum caloniaret ut puto satis esse responsum. Ne mineris tamen non solum ibi,sed etiam hic se eum de zelo dei criminatu scripturas vi ad iugeret etiam quod de simulachri; no eoledis i illis libris picei pil a domino deo nostror quasi no ob aliud reprehedat zeludet, nisi ψ illo ipso reto a cultu simulachrotii prohibemur.
Vult ergo videri fauere se smulachris. Qii Od p petereas iaciunt
85쪽
G saciunt ut miserrimae de vesana suae sectae etiam Paganorum concilient beneuolentiani. Huic aut e legis c
pitulo illi,d Euangelicii opponit, ubi quidam accessit ad dominum de ait illi magister bone quid faeiens virm tam ct ei nam possidebo Ctii respondit Iesus. Quid me intei rogas de bono Nemo hon' nisi unus deus. Vt ex
hoc videlicet cotraria ista esse arbitremur, quia in lege
dicitur Deux ignis edax,ct deus relans:in Euagelio autem, Nemo bonus nisi unus d a. Et de Eelo quide ita responsona est, no se esse ista vel ba in scripturis post axi aliquam dei perturbatione ci uciatumve signi licent,
sed quia nihil digno de deo dici potest, Propterea unque ad illa petuentum est, qua cum homines indignaeis e putauerant, cogatur discere, etiam illa quae conumnienter de ineffabili diuina excellentia se dicere existi mant indigna esse niaiestate dei: cuitis sapientia cis de
scensura eslet v sq: ad coi pus humanum. prius usque ad humana verba descedit. Ecce dixit,descedit quod ver bum si discutere coepet O propite me dixisse no video: non enim potest descendere, nasi quod etiam de loco in locum moueri poteli. Nam qui descendit, locum suri petiorem deserere,& inferiore petere videtur. Dei autem sapientia cum tota ubique praesto sit, nullo pacto migrare de loco in locis potest. De qua loanes in sti angelio dicit,tanquam dominici pectoris particeps ait
. i. enim, in hoe mundo erat, ct mundus per ipsum factus est S mundus eum non cognouit. Et tamen etiam ipse adiungit a dieit,in stia propria venit. de sui eu non re ceperiant. Quo modo hic erat,& quo modo venit,nisi quia illa si blimitas inessabilis, ut hominibus congruat, humanis sonis significa da est: vi autem deos homines faciat, si uino est intelligenda silentio potest ergo teddi ratio, tuare ita dictum illa non tamen potest aliquid
de deo digne die quod ideo iam indignu est, quia potuit diei. Tolle de et elo errore Se dolorem, quid remanebit aliud, niti voluntas custodiens castitatem,& cor ruptionem vindicans coniugalem Quo igitur verbo, nisi stelo dei melius pollet insinuarii Quo vocamur adeoniugium dei, de no vult nos turpi amore corrumpi,
ct punit impudieteia nostram S diligit castitate.Non enim frustra etiam vulgo dici solet,Qui non etelat,non amat. Ad hoc etia pertinet quod dictu est, edax ignis: i de quo disputare non debeo, sed potius ipsos in terr gare, quem ignem dixerit dominus se venisse mittere in hune mundiim. Hoc enim dictum est in Evangelio,
quod illi accusare non possunt, ut no Christum hono rent, sed ut deeipiant Christianos. Quod cum eis commemoratum fuerit quemadmodum dominus dixerit.
1. .ia ignei a Veni mittere in terram:miseri dicunt. Sed illud aliud est.inibus respondemus, si hoc aliud est, Noli
metuere. Nam ipse Christus loquitur etia in veteri te- Deate. . namento, in dicit. Ego sum ignis Max: qui loquitur in Evangelio, quod ignem venerit in hune mundum . mitteretid est, verbum dei, quod est ipse. Nam veteres utique seripturas exposuit post resurrectione discipua I, 214. lis incipies a Moyse de prophetis omnibus. Fado ipsi
diseipuli igne se aeeepisse confessi sunt,dicentes, N
ne cor nostrum at des erat in nobis in via, eum aperi
rei nobis seripturasupse est ignis edaxwonsumit en inaveterem vitam diuinus amor, R innovat hominem,ut ex eo quod deus ignis est edax, faciat ut eum nos a me mus t ex eo autem quod deus relans est, ipse nos amet.
Nolite ergo timere igne qui est deus: sed timete igne. que parauit haereticis deus. Quod enim Adimatus ele
git de Euagelio loco, quem huic legis capitulo tanquacotrariu apud imperitos obiiceret,xbi ait domiti',NO Kmo bonus, nisi v n' detis, quoties inuenitur bonitas dei Mari; io. in veteri testamento quis numerare sussciat Vnum ia-men pona,quod quotidie iii Eccles a catatur. Confitea IIatiar. mini domino,quonia bonus, quonia in sectilum missricordia eius Certe S hoe relanti deo stetit Manielici existiniat, videtur esse contrariti, id tanae in libris vete ris testatuenti cantatur. Item rex ille, qui cum filio suo nuptias faceret,inuenit inter discubentes homine non Mino. ii. habentem vestem nuptialem: de eum primo amici ii mine appellas manibus S pedibus colligatis mitii ius. st in tenebras exteriores: moleste intelligentibus non
videtur bonus. Et ii ipsum quisquam capituli, Euagelii
proponeret.& sicut facit Adimatus de veteri testame io, ita Euangelii, calumniose accusaret, laudans potitu veteris testamenti libros, ubi scriptum est,Consi emini domino quonia bonus,quonia in seculii miserie i dia eius: ct reprehen Aes in novo,qu Ad vocatus conuiua in tantum suppliciti propter vestem mittitur: de hoc fiat duleia peruerstate assidue faceret, ut Omnia loea lenia talis de veteri testamento colliseret, ct loca seueritatis Lde nouo & haeesbi aduersa e contenderet, laudans
vetus,ct reprehendens nouum : similiter inueniret ima petitos, ct diuinaris scriptura rvi miserabiliter ignaros, quibus pei suaderet vetus potius testamen tu quam n
tium esse retinendum. Quod coisti ex alia parte faciat, id est,uetus reprehendentes quas contrari si novo, muror quod non cogitant posse aliquem aliqua do virus legere,& diuina ope intellecto utrunque laudare ita u. demi istorum atque malicia vel dolei e tanquam h minum,uel cauere tanquam haereticoriim, vel irridere
tanquam imperitorum S superborum. De eo quod eo x scriptu est in Deuteronomio, Secundum desdei tu ani ,
ma occide re manduca omnem earne, iuxta volupta
tem ' quam dedit tibi dominus: ue autem ne sangui a vilionem manduces,sed effunde tanqua aquam super terra. sitim.
His verbis legis Adimamus contrariti esse arbitratur quod in Evangelio dominus ait,Ne gravetur corda vestra cluditate A vinoletia,S curis secularibus. Et quod a ait. ait Apostoliis, Bonum est no manducare carnem nembibere vinum. Et iterum, Non potestis mensae domini
coniunt cai e ct mensae damoniorum. Nos autem Omania haee, siue quae in veteri, sue quae in nouo testamen to seripia sunt, suis causis exigetibus posta dicimus, Mod sbi aduersa no esse monstramus. Quanquam de ipse in his v erbi, qua posuit de veteri testamento animad
uertere potuit, no ad immoderata voracitatem pertianere quod dictum est,Secundu desiderium amna ae tuae occide de manduca omne tarne quado sequitur,iuxta voluptatem quam dedit tibi dominus: immoderata Gnim voluptate non dedit tibi dominus, sed quanta si stetationi naturς salutiq; si iactat. Quisquis aute sequi
tur immoderatam voracitatem,suum vicium sequitur,
non eam voluptatem quam dedit dominus: S ideo noest contrarium quod in Evangelio postia est, Non gra Imri. Dentur corda vestra cruditate & vinolentia ct euris se colaribus.Cum enim quisque non replet nisi eam voluptate quam dominus dedit: id est, nrodessa atq nati
rate no grauatur eor eius cruditate Se vinolentia S etiris secti laribus. De carne aute non manducanda & nobibendo vino quod ait Apostolus, no quia illa immi, da arbitratus est,hoc praecepit sicut isti existimat. ct e rates in errore praecipitat, quibus talia persuasertit sedcti ipse posuerit causam .cut hoe dixerit, non est nobis haec interpretata vel exponeda sentetia. Susieit enim
86쪽
A ipsum de Apostoli epistola totum locum hule sermoni
contexere,ut S cauta manifestius appareat,cur hoc Apostolus dixerit, ct istolum fraus, in particulas quasdade seripturis eligunt,quibus decipiat imperit Os no cinnectentes quae supra S infra scripta sunt, ex quibus voluntas & interio scriptoris possit intelligi.sie ergo AI ema. 4. postoliis ait infriarii autem in fide recipite, non indi
1 al. diim ieeptationibus a cogitationia. Alius quidem credit madnanis P dueare se omnia, Q i aute infirmus est, Olera linanducet. aut manducat, non manducantem no spernat tesqui no manducat, manducanteno iudicet, Laeus enim illum recepit. Tu quis es qui iudices alienum seruti suo domino uar aut cadit,stabit aute Potens est enim dominus statuere illo. Alius qui de iudicat alternos dies, alius aute iudicat omnem diem. Unusquisque suo sensu ab tindet.Qui sapit diem domino sapit: ct qui manducat, domino maducat gratias enim agit deo, & qui non manducat, domino non maducat, ct gratias agit deo. Nemo enim nostrum sibi viuit,& nemo sibi moria
- tur. Stile enim vivimus,domino vivitia': sitae morimur. v domino morimur.Siue eni vivimus siue morimur, domini sumus. Ad hoe eni Christus mortuus est, ut mo tuorum S uiuo tu dominetur. Tu autem quare iudica, farrem tuum aut tu quare spernis fratrem tuum Omnes enim stabimus ante iribtinat domini: scriptum est h. . eni, Vivo ego dicit domiti', quia mihi curvabitur oni ne genu S confitebitur omnis lingua de .lgitur unusquisque nosti si pro se rationem reddet. Non ergo an plius inuice iudicemus Sed hoc magis iudicate ne ponatis offendiculum aut scandali fratribus. Scio S cet
tu, sunt in domino Iesu quia nihil comune per illis nisi ei qui putat aliquid ei se comune, illi comune est. Nams propter esea fiater tuus crantristitur, iatra non secundum e haritate ambulas. Noli in esca tua illum perdere pro quo Christus mortuus est. Non ergo blasphemetur bonum nostilina, No est enim regnis dei esca S potus,
sed iusticia,& pax,& gaudium in spiritu sancto. Qui Gnim in hoc seruit Christo, placet deo,ct probat' est hominibus itaq; quae pacis sunt sectemur,& quc ad aedificatione sunt in inuiceni. Noli propter escam destruere opus dei omnia quidem munda, sed malo est homini
ui per offensione ira manducat. Bonum in non mala iacare carnem,neque bibere vinum, neque in quo fia-c ter tuus offenditur.Tu fidem quam habes penes temetipsum habe coram deo. Beatus qui non iudieat semetipsum in eo quod probat .Qui alite discernit si mandu cauerit,damnatus est quia no ex fide. Omne aute quod non est ex si de peccatum est.Nunquid eget citiusquam interpretatione,vt intelligatur cur hoc Apostol' dixe rii: A quania illi malicia de seripturis certa quaeque discerpunt, quibus circunueniat imperitos Nam ct munia
da ei se omnia dixit Apostolus secundum fide: ct ei esse
immunda qui putat immunda: ct tune esse ab eis temia perandum, cum per osensionem aceipiunturi id est,eti. aliquis infirmus putat sibi ab omnibus carni,' temporandum,ne incidat in earnem immolaticia: ct ideo etistii manducat potest arbitrari in honore idolorum id saco et L ex eo grauiter offendi, cum ipsa immolaticia
caro si ex fide a nesciete accipiatur,neminem maculet. . o. o. Vnde alio loco idena Apostolus interrogare vetat, etiquid de macello emitur, vel ab aliquo infideli quisquavocatus in mesa eius exhiberi sibi carnes videt quas isti immundax arbitrantur, non propter immolationem, sed quia earnes sunt,cum Apostolus clamet omnia nau i . da este,& omnem creaturam dei bonam esse,& omnia Tomus sextus.
sanctis cari per verbum & orationem:& tamen tempe Diandii ab eis ii quis forte infirmus offenditur. Et qum a Timo. 4.dam loco apertissime istos fgnificauit cis dicit, in n
uissimis i mporibus futuros quosdam prohibetes nubere, abstinentes a cibis quos deus ereavit. Hos enim proprie designat, qui non propterea temperant a cibis talibus,ut aut concupiscentia suam refraenent aut infirmitati alterius parcant: sed quia ipsas carnes immudas
putant, X earum creatorem deum esse negati Nos autetenesinus Apostolicam disseiplinam dicentem , quod
omnia munda sint niundis,se ata moderatione Eua- gelica ut non gratientur corda nostra cruditate ct vi- tista M.
Dolentia ct cutis secularibus Nam idem illud quod A.
postolus ait. No potestis mensae domini communiea x s. o. re,&mensae daemoniorum: nutu ideo cur opponenduhuie loco legis.& quasi conir rium Manichaei esse crediderum Non enim de immolationibus lex loquitur, cum in Deuteronomio dicitur,Secundum desiderium n
animae tuae occide, S naana ica omnem carnem,uixta
voluptatem quam dedit tibi dominii, sed de cibis qui
pertinent ad hominis alimentum. Sed quoniam Maia Emelixi etiam cum ad hominis coenain quaeque animalia praeparantur, immolationem esse dicunt,secundum
suum intellectum ista contraria esse putauerunt .Propterea S illunaeonimemorauerunt lociam, ubi Apost lus ait, Quae immolant gentes daemoniis immolant, ct
no deo:eum Apostolus apertissime de victimi, loque G ως. retur, iliae in te plo offeruntur daemonibus: no de eicis, tias sibi homines praeparat.Sic enim dicit, Quid ergoico, quia idolis immolatum est aliquid, aut idolii est
aliquid sed quia quae immolant demoniis S non deo
initia olant Nolo vos socios daemoniorum fieri. N5 potestis calicem domini habere, ct calicem daemoniorti. Non potestis mensa domini participare, S mesae dae moniorum. An aemulamur dominum 3 Nunquid fortatiores illo sumit; Omnia licita sunt, sed no omnia expediunt: omnia licita sunt, sed non omnia adiscant.
Nemo quod suum est quaerat, sed id quod alteritis. Oin
De quod in macello venit, manducate, nihil interrogantes propter conscietiam. Domini enim est teria & plenitudo eius. Si quis vos vocaverit ex infidelibus. & - volueritis ire,onaniaquς apponuntur vobis manduca te,nihil diiudicantes propter conscientia narii quis autem vobis dixerit quia hoc immolatum est,nolite ma- Fducare propter illi, qui indicauit,& propter conscientiam. Onscientiam autem dico, no luam, sed alterius: Quare enim libertas mea iudicetur ab aliena conscie
tia 3 Si ego cum gratia participo, ut quid blasphemor,
pro quo gratias ago siue igitur manducatis sitie bibitis, si te quodcunque facitis, omnia in gloriam dei facite Haec attedat Manichaei R videant quo modo dictum si in Deuteronomio,secundum desiderium ani Ihis i.
ma tuae occide, S manduca omnem carnem iuxta voluptat equam dominus dedit tibi. Quod enim de quiabus sani carnibus non manducandis ludaeis pracepi uest, S itii mundae sunt dictae, ad fgnificationem valet hominiam immundorum . qui per sguras inveteribus seripturi, stitit designati. Sicuti enim bos ille, cui tritim seranti vetat Os alligari,Euangelistam lignis eat, scut Apostolux a potis,ime exponit, sc ct illa quae prohibita rusunt quasdam hominum immundicias significat, qua in societate corporis Chrissi id est,in eeci ita stabilem S sempiterna no i ecipi utur. Na quod ad cibos attinet, omnino nihil inaniundu esse sed mali, esse homini quipei ostensionem manducat,manifestissitate apparet.
87쪽
G De eo quod in Leuitico scriptu est, Separate a m udo
Iuutit c immundum,S nemo manducet carnem cameli, asini,
dimantum & leporis S porci,& aquil ,S milui,& eortu,& vuliu-μgia . ris,& reliquoi u. Nusquam manifestius, plenissima d cap xn lis S fraudibus anima huius hominis deprehendi po-
Ioui. u. test, quGai quam sibi aduersa atque cotraria de viros testat nemo capitula obiecit, quam in hoc loco ubi co- memorauit in Leuitico scriptum esse, ut a nonnullis animalium carnibus temperetur. Nanque huie sentεtiae
illud ex Euangelio credidit opponendii ubi dominus I xli. is. dicit, Nihil est ingrediens in hominem coinquinanseu,sed ea qΜ procedunt ex eo coinquinant. Hoc s imprudens fecit,nihil caecius:si autem scies, nihil sceler lius Notine ipse paulo ante posuerat Apostoli testimo- . a. i . nium dicentis, bonurnest tratres non mandueare ea nem, neque bibere vinii Mum cupit de nouo testamen- mattiii. to veteri aduersant, ubi dictum est, Secundu desideriis animae tuae occide S manduca Omnem carnem Quomodo ergo nunc placet e sententia domini,qua dicit,
Nihil ei se ingrediens in homine quod coinquinet eu, sed ea coinquinare quae de homine procedi,t-Vbi se i-H ste abscondet ab hac sentetia Quo titillet, dicat mihi, . quando immundicia earnium fugienda,S a cibis sanctorum separanda, peruersa S supersticiosa imaginatione continentiae praecipit Certe enim si veru est,non coinquinare illa quae ingrediuntur in hominem, cum magno errore immundas esse dicunt escas Manichaei, cum homines carne vescuntur. Si autem immudς sunt tales escae, iii id de isto testimonio facient quod Euangelica & diuina aut horitate prolatum est, ubi domin dicit, non coinquinari hominem iis quae ingrediuntur
in eum sed iis quae procedunt de illo An forte dicturi
sunt, sicut solῆt dicere,cum scripturarum eos urget almi horitas: hoc capitulum a corruptoribus scripturarum insertu ei te Euangelio Cur ergo Adimamus hoc capiatulo teste utitur, Se inde conatur vetus testamen tu opia
pugnare,unde ipse prosternituri Cum enim quispia catalia, is tholicus Chri Ibanus utriusit scripti irae venatori S in-mratim tellectorei responderit, haec noesse eontraria: quod illa de quotamdam carnibus animalium,quibus non esse vescendum,populo adhuc carnali prςceptiim est,ad significationem posita sunt humanorum morum: quos Ecclesia quae corpus est domitu in suae v nitatis vincului stabile & sempiternum recipere non potest, tanquam immundas escas respuens, ct in sua viscera no conue
tens' ut omnia illa pr cepta carnali populo imposta fiutura disciplina spiritalis populi prophetarent. Et ideo
non ea repugnare sententiae domini,qua verit,ime dicit,no coinquinari hominem iis quae per escam ingrediuntur in eum. Illa enim sententia seruis onera imponit, ista vero liberis iugu excutit seruitutis. Et illa tamen sie dicta est ut seruorum onera, iidem praenuncient li- i. inmio. berorii. Omnia eniin, sicut dicit Apostoliis,in figura eo
tingebat illis:scripta sui aute propter nos, in quos finis
secutorii obuenit. Si ergo in figuram eontingebat quae patiebantur,in figura accipiebat quae monebantur. Cufrgo ista respodero, & hoc modo no esse cotraria duo ista ea pitula desngulis testamentis collata monstraueis ro,quid iste facturus est, contra que dicit grauissimum testimoniti testis, que contra aduersariu ipse produxit Ipse en linco memorauit de Euangelio testimonisi domino dicΘte,non eo inquinari homine iis escis quae ingrediuntur in eum: S ipse a carnibus abstinendii tanquam ab immundiς escis monere& docere no celsat:
S tam e sensi quata plaga sibi iustigeret, ct quato ictu
repercussus te ipse sauciaret. Ne quis enim eu interro- Κgaret S diceret, Qim modo ergo prohibetis carnibus resci,si domin ' dicit, sicut tu ipse comemoras, nihil est ingrediens homine coinquinans eum, sed ea quae procedunt de eo coinquinant:voluit quasi adhibere medicina sine causa in mortifero vulnere. Sic enim posuit ipsum Eliangeli testimonium n Euagelio inquit,dicit ad turbam dominus,Audite S intelligite, Nihil ei lingredies in hontinῆ coinquinans eis:& caetera. ὀd M 7. ergo commemorauit dominii hoc ad turba dixisse nihil aliud ostῆdit misi no se ignorantia sed malicia fecisse quod fecit:vt pollea diceret auditoribus suis, ad tu bam dominii ista locutum esse, non ad paucos sanctos quales se ipsi videri volsit: ut quoma suos auditores ta- quam adhuc immundos permittiit carnibus vesci, sibi
aut E quali iam mundis tu i celeratu aici, nefariu esse arbitrantur,hoc etiam dominum sensiile videatur, quodno Paucos sanctos sed turbas ista docuerit. O homingres, imum,securum de negligentia generis humani ad occultandas deceptiones fias. Non enim credebat aliquem existere qui arriperet Euangelis, S cum selemia legeret, ct inueniret hominὰ in ipsis pratis,quibus cre- . 'ges suos dominus pascit, laqueos incautis S min' pro iliciis abscondent ἡ.Nam de his verbis eommoti discipuli, S no credetes proprie, sed potius figurate dominum locututini se, eum diceret non coinquinari hominem iis quae per cibos ingrediuntur in eu,quoniam lod i erant etia ipsi discipuli, qui fugiendos quarundam
carmii cibos a puericia insti ut una acceperant,accede tes ad eii dixerunt ei, Scis quia Pharisti audito hoc ver Natthbo lcandalizati sunt At ille respondri ait, Omnis piam ratio quam non plantauit pater meus calcitis,eradica bitur.Sinite illos,caeci sunt, ct duces caecorii. Caecus autem si eo ducatu Draellet,ambo in fovea cadut Cum ergo infidelitate Iudae orti plantatione appellaret quano plantauit pater calestis, tamen adhuc Petrus nutas tale illam parabolam,& propterea reprehensos lud os ct caecos dictos, in ea intelligere no potuerint, re bondens dixit ei, Ediltere nobis parabola istam. Et ille manifestissime ostendens non esse parabola, sed propria rationem: ad eos Adhuc & vos sne intellectu
estis No intelligitis,quia omne quod in os intrat, in vel re vadit,& in secessiim emittitur Quae aute procedulde ore de corde exeunt,& ea coinquinat hominE. De Meorde enim exeut cogitationes malae homicidia,adulteria, fornicationes,sbria,falsa testimonia, blasphemiae, haec sunt quae coinquinant homin Non lotis aut ε manibus manducare,non coinquinat hominε. De no lotis aute manibus t udaei mouerant quaestionε, cuius o canone dominus generaliter de iis quae in os intrat.&m ventre vadunt.& in secessum emittuntur, hoc est de alimentis nostris dixit sententia. Quanquam erilo conuocatis ad se turbis eu dixisse scriptu sit, Non quod intrat in os coinquinat hominF,sed quod procedit ex ore: tame iste quod timore hoc addiderit, verbis suis q-bus huiusmodi testimonii; comemorauit satis apparet
scut pauloante dictum est,ut haberet quod respodere eis qui sibi quaestion ε mouillent, Cur primates Mania
chaeorum nefas sbi esse existimant carnibus vesci: vi delicet ut illud quod dominus ait,turbis tantii, no et .s c cessisse videretur. Sed cu ex consequentibus declaratu sit etia Petro seorsum interrogatioudiῆtibus indiscipulis quos vii φ ad culm E Ecclesiς producebat, ita responditie dominii ut neq: per parabola se illa dixisse tellatus sit, & ad omnes Pertinere monstrauerit, non habent
88쪽
A habent isti unde auferat e ibos de faucibus hominum,s eos laqueo superstitionis asti in gant. Fol tastis aliquis eoru dieat, dissere ergo quid sign:scet caro porci, ct cameli,& leporis, S milui,& corvi, & caeteroru, a quibus abstinendum in lege praecipitur.Nolo, quia longuest. Sed fac me non posse,nunquid propterea nullus potest l7t sunt iam volumina innumerabilia in quibus ista
exposita sunt. Nobis tamen ad eos refelle io, satis est, quὸ deas obseruationes umbram esse si iurorum, non ego sed Apostolus dicis,cum etiam seruiliter obserua-. ri,sed tamen aliquid significare declarat dicens Nemo ergo vos iudicet in cibo aut in potu aut in parte diei festi aut ne meniae,aut sabbatorum, quod est umbra futurorum illa itaque sutura quae illis obletu alionibus si nificabantur,posteaquam per dominum lesum Chrium venerunt, ablatae sunt seri ules obseruationes: sed earum interpretationes tenentur a liberis. Quicquid enim futuram Ecelesia in signis cauit, prophetia est. Ha artiss. bes autem eundem Apostolum dicentem,Spiritum nolite spernere prophetiam nolite extinguere: omnia legite, quae bona sunt tenete.Legeda est ergo seriptura dis uina,& spiritus sancti dispe satio cognosceda,S in tu da prophetia: S reiicienda carnalis sertiittis, S libera riis bis lis intelligentia retinenda. De eo quod scriptum est ij. m. l. in Deuteronomio, obserua & sanctis ea die que prae-- , , cepit tibi dominus,sex dieb' laborabis,ct faeies omnet ianua. opus tuum, septinia vero die sabbati epulare domino
cap. XVI. deo tuo,nullum faesens opus ipse tu, aut filius tuus, at tmine. . stia tua,aut puer tuus, aut puella tua,bos tuus,aut asinus tuus omnia iumenta tua & colonus tuus. Sic aute quie- stet seruus tuus & ancilla tua,qiremad modii S tu. M
mento quonia seruus fuisti in Aegypto, ct eruit te diminus deus tuus in manu potenti S brachio excelso. Idcirco praecepit tibi dominus custodire die septimii. cis .ir. Et iterum in Genesi scriptum est, quemadmodum Α-brahae de circuncisone loquitur,Testamentum meum custodi inquit,tu ct semen tuum quod erit post te: hoe est testamenitim meum quod seruabis inter me & te &semen tuum.Omnem alculinum eiret eides in carne prς purii ipsorum: At si hoc signum testam et i inter me ct vos. Octaua autem die circuncides omnes masculos in gente vestra, ut etiam dominatum es comparatum C circuncidatis praeter alienigenam ct hoc erit testamentum in gente vestra. Et omnis masculus qui no circuniacidet praepucium suum, perdet anima suam de media plebe, quia testamentum meum dissoluit. Haee omnia verba veteris testamenti vi eis de nouo testamento a Suersetur proponit Adimantus,& eo traria esse assemat acinis. , a. ea quae dominus dicit in euagelio de proselyto,Vae vobis seribae ct pharisti hypo erit qui circumitis mare&terram,ut faciatis virum proselytum, S eum feceritis, erit illius gehenae,multo plus quam estis vos.Quas v ro propterea dominus proselytum dicat filium gehennae quia circunciditur & sabbatis obseruat, ct non potius quia ludaeorum prauam conuersationem cogitur imitari no qua obseruant praecepta legis,sed qua facitit contra legem. Quod alio loco de his apertissime dicit. 1 f. s. ubi ait quod reiiciunt mandatum dei, vi suam eonsti tutionem confirment: quia cum lex praeceperit honorari patrem L matrem .instituerunt ipsi quo modo ex- Irans. 13. honorentur parentes. Et item cum eis dieit, Vae vobisse ibae & Pharisaei qui habetis clauem regni coelorum, nee ipsi intratis nee alios permittitis intrare. Vel cum alio loco praeceperit audientibu , ut dictis pharisaeo ii S seribarum obtemperarent facta vero eoiu non mi Tomus sextus.
tarentur. Ait enim,super eathedra Moysi sedent, quae Ddieunt facite sed quae faciunt,facet e nolite dicut enim Naesi. 13. ct no faciunt. so loco S aut hol itatem legis,quae per Moysem data est,confirmat dominus,& tamen cauendos.&fugiendos elle mores eorum qui legi quam a ceperant non obtemperabant,apertassime ossedit. luis autem peruet statibus suis faciebat, ut cum aliquis geniatilis ad legem eorum transsset,id est,factus est et proselytus haberet mores eoru A seret filius gehennae, mul to plus quam ipsi essent. Dabant enim magnam operavi Iudaeus fieret aliquis ex gentibus,s Iudaeum naum cogebat suos mores pessimos imitari. Nes illud quod
de Apostolo tanqua contrarium commemorat, potuit adueitere Adimamus Manichaeus, omnino no esse eo trarium, quia totus eius oculus non ad inquistionem, sed ad reprehensionem scripturae intentus erat. Commemorat enim dicentem Apostolum, Circuncisus alia iis . quis vocatus est,non adducat triplicium. in praepileio ' ' quis vocatus est,non circuncidatur: quia pra piactu ni
hil est & eiretineislo nihil est,sed obseruatio prccepi rum dei Quid enim manifestius quam hoc Apostolis
praecipere, ut unusquisque scut vocatus erat se maneia tiret Aduenientibus enim rebus quaru erant umbra it Vlae obseruationes, id actum est, ut ostenderetur in ipsis umbris non esse spem ponenda, sed in ipss rebus quasillae umbrae signis callant esse vῆ iuras, id est, Christiunct Ecclesam. Et propterea illa iam omnia inania erat:
nee tamen ea tanquam noxia remoueda, sed tanquam
superflua contemnenda Apostolus praecepit: ut si qui, ludati, Christo eredidisset. propter ostensionem suoru non prohiberetur in ipss superilia is remanere, nec tamen in eis salutem suam constituta putaret: non enim ligna illa sed ea quς his fgnasseantur in salutem introducunt.ldeoq; praepuetum nihil est, ct circiseisio nihil est.sed obserarat io mandatorum dei. Et quod alio loeo ait Vtina ct abscindantur qui vos conturbant, no quia c. u. .eireunciso cotraria est Euagelio dieit Apostolus, seut Manieliri putant sed illud est fuangelio contrari viqui': rem deserens,quae per illa umbram figuratur,irsius umbrae sequatur inanitate. Quod volebant qui ge-tibu, in Christum eredentibus iusti circuncisonis in ponebant quasi ad salutem necetiarium, cum iam non esset umbra in eorpore figuranda,sed res ipsa in corde Fginada. Et quod dicit, Dies obseruatis S sabbata, ct solennitates, timeo vos ne frustra laborauerim in vobis: non se seripiti est ut Adimatus ponit. Non enim n minat ibi sabbatis Apostolus,dicit enim, Dies Obserua- salis ..tis ct annos,& tepora, timeo vos, ne fustra laboraue rim in vobis. Sed putet esset de sabbato dictu . nunquides nos non dicimus ista non esse obseruada sed illa potiti, quae his signiscantur illi enim ea seruiliter obseruabant non intelligentes ad quarti rerum fgniscatio nem & praenunciatione pertinerent. Hoe in eis culpat Apostolus, ct in omnibus qui seruiunt creatura potiusquam erratori. Nam nos aiio m a dominicum die &Pascha soleniter celebrant , ct quassibet alias Christianas dierum festiuitates. Sed quia intelligimus quo pe tineant,non tempora Obseruamus, sed quae illis signiscantur temporibus. Manichaei autem scea reprehen dunt, quali nullos dies S tempora observent. sed cum de his interrogantur secundum opinionem sectae tuae, omnia eo nantur exponere,ut no ipsa tempora,sed res, quarti illa fgna sunt,obseruare viueantur . Quas quideres fabulosas esse atque Dissimas aliis locis ostenditur.Nunc ad hoc dictum est, ut ore suo cogat ut fateri,
89쪽
G posse talia rationabiliter celebrari: de ideo cireuncisio
nem carnis S recte impositam 1 eruis, ct recte a liberis intellectam viae manifestuin est. Repudiamus ergo ea earnalem cum Apostolo,& approbamus eam spiritale eum Apostolo qui sabbati quietem no obseruatruis intelia pote,sed lignum temporale intelligimus, ct ad aeternam quietem quae illo signo lignificatur aciem motis intendimus. Repudiamus itaque temporum obser uatione cum Apostolo,& temporalium signo tu intelligent i a tenemus cum Apostolo,Duorum ac testamentorum differentiam se probamus, ut in illo sint onera sertiorem.in isto gloria liberoriim .in illo cognoscatur ptasgurata pollessionis nostra, in isto teneatur ipsa posses io interpretatur Apostolus sabbati, ad Hebraeos uia... cum dicit, Remanet igitur sabbatismus populo dei lii.
terpretatur etiam circunctisone cum dicit de Abraha, R. . . Et signia accepit circuncisionis signa culti itisticiae fidei. Apostolicam itaque interpretatione spiritaliter teneo: carnalem se itutis obseruatione libertate contemno,
utriusque testamenti aut horem deum venerans: qui RU veteri homini fugieti tanqua dominus apposuit quod
timeret,& nouo redeunti tanquam pater aperuit quod VI i. θ - amaret. De eo quod in Exodo scriptu est, Si aure au irem eri d ieris vocem meam , ct facies quaecunm pracipio tibi, misis c p. odero Odientes te, S co tristabo contristates te: prae XVII. det te angelus meus, Se adducet te ad Amori O,S Phe' tearum es Chananaeu, ct Hiebusaeum, de Gergesaeum, de oecidetis illos. Deos eorum ne adoraueritis, neq: Ω-ceritis opera eoru sed euersone evertite illos, ct delete eorum memoria. His verbis de veteribus libris ita commemoratis,tanquam contrarium opponit Adimantus
I, i ε. quod in Evangelio seriptum est dieente domino, Egot laduis . aute dico vobis,Diligite inimicos vestros,benefacit et his qui vobis maledicunt, ct benedicite iis qui vos oderunt,& orate pro iis qui vos persequutur.Quo loco primo illud videndum est,quod satis esti debiterit homi ni volenti quas contraria mostrare. quod de Occiden dis inimicis in veteri lege scripto et se commonuit. Dominus enim de inimicis diligendis utique de homini bus praecepit,quos per nostra in patientiam de charitate ad salutem posse conuerti,s quiuis intelligit, de exemplis tapisii me demostratu est Quid ergo tibi vult quod i adiunge la consequentia putauit,ubi scriptu est, Deos
eorti ne adorauerilis, ne m feceritis opera ipsorum, sed euersione evertite illos delete eorum memoria: nisi
quia de deos geliis Manichaei cogunt diligere. Et quod tu Euagelio dominus ali Diligite inimicos vestros noscitum ad homines, sed ad daemonia quos , vel etia adsimulachra pertinere arbitrantur, Quod si ita est, quis non istam detestitur amentiam Si autem non hoe a bitrantur, iste plurimum errauit, qui superstitiones gentiu euertendas esse praeceptas in veteri testamento co
memorare voluit, cu in nouo quod scriptu est, de ini. micis diligendis,tanquam contrarium vellet oppone re.Nos autem neque illud quod de hostibiis occidedi, in ueteribus libri, illi populo dimini est contrariu esse dieimus hiate prccepto euagelico.quo nobis ut inimi cos nostros diligamus domin ' iubet: quadoquide illa inim orti in te fectio carnali adhuc populo congrue calis i. bat cui lex tanqua paedagogus data erat. sicut Aposto
itis dicit. Hi vero qui tue in illo populo sancti de spiritales homines erat paucissimi.scut Moyse .setit prophetae, tuo animo facerent illa inimicorti intersectio nem & virum eos quos intersciebant diligerent mill
tum latet indoctos ct impios,qui diligui caeitate sua, qui quoniam non sunt idonei videre ista, mole potius K authoiitatis vrgedi sunt .Qigid enim est quod dicit Apostolus, Ego quide absens corpore, praesens aut e spi- r. a.s. ritu iam iudicaui quas praesens, eu qui sic operatus est, in nomine domini nostii iesu Christi congregatis v bis de meo spiritu cii potetia domini Iesu, tradere eiticniodi satanae in interitu carnis, ut spiritus saltius sit in die domini Iesu Quid enim sabet illa interfectio, qua multum isti exaggerant de inuidiose ventilant, nisi imteritum carnis3Sed quia exposuit Aposto quo animo faceret,satis declaraim in aliquem inimicum vindicta eum charitate posse procedere, Et tame hic etiam alio modo fortasse interitus carnis qui sit per poenitentiam potest intelligi. ipsi aut e legunt scripturas apocryphas, quas etia incorruptis,imas este dictitat, ubi scriptum est Apostolunt Thoma maledix ille homini, a quo per i m - prudentiam palma percuistis est, ignorante quis esset, 'maledictum illud continuo veniise ad eisecti ini. Nacum ille homo,quoniam minister conuiuij erat, ut apia ri '' portaret aquam exisset ad fonte, a leone occisus Se dilaniatus est. Quod ut manifestaretur,ad aliorum terrorem,canis manum eius intulit me iis ubi conuiuabatue Apostolus atque ita cum causa quaereretur a nescienti. Lbus,eis 3 panderetur, in naagmina timore, ct magnum honorem Apostoli eos cia e conuersos:atque hinc Eu gelii exordium commedandi extitisse. Si vellet aliquis dentes Manichaeorum in ipsos conuertere stram momdaciter ista reprehenderet. Sed quia id ibi tacitum non
est quo animo factum sit,videtur dilectio vindicantis. Sie de eni illa scriptura legitur,quod deprecatus fuerit Apostolus pro illo in quem teporaliter vindicatu est,
ut ei parceretur in futuro iudicio.Si ergo tempore iam Di testimenti.quo maxime charitas commenclatiar, de poenis visibilibus diuinit' iniectus est carnalib' timor, quanto magis tepore veteris testamenti hoc congruit,
Sed illi populo intelligendum est, que timor legis tan quam Θaedagogi coercebat. Nam haec est breuis ima de apertissima di serentia duorum testamentorum, timorct amori illud a a veterem,hoc ad nouum homine per tinet utrunque tamen unius dei misericordissima disipesatione ploratu ais coniunctum. Et in veteri scriptura tacetur animus vindicantium, quia paucissimi spii itales diuinis reuelation ibus quid facerent, nouerant, ut popul' eui terror utilis erat, soterissimo imperio do Nmaretur:& quemadmodii videbat dari in manus suas interfici edos inimieos impios cultores simulachi mrum: se ipsi formidarent in manus inimicorum suorudari si dei veri tuiti contemneret, Se ad cultum idolixum at ' impietate gentium laberentur. Nam ct in ip sos similiter peccantes no di militer vindieatum est. Sed omnis hie temporalia vindicta infirmos animos terret,ut enutritos subaisciplina erudiat & a se molirenis ais inegabilibus suppliciis possit avertet di quia p timet carnales homines,quod in praesenti deus vindia eat quam illud quod si iurum minatu, Potest ergo esse
dilectio in vindieante. Quod unusquisque in filio suo
probat cum eum in mores pessimos defluentem, seu rissima coercitione constringit,& tanto magis,quanto
magis eum diligit atque hoe modo corrigi potae arbutratur. Non aute oeeidunt filios quos diligisit homine, quando eos corrigere volunt: quia multi hac vita pro magno bono habet. εd toti; quare volui educare silios suos.in hae vita sperat. Fideles aure atque sapientes homines qui eregunt esse alia vitam meliorem. de quantapoisiit ex parte novetui: nee ipsi vindicat occide so ei,
90쪽
Astios suos volunt corrigere, quia in hae vita eos posse
corrigi credunt. Deus autem qui nouit qiud unicuique tribuat ut dicat oceidedo in quos voluerit sue per homines, sue occulto rerum ordine: no quia eo odi pinquantum homines sunt,sed in qualitu peccatores sunt.
Nam in ipsis veteribus libris legimus dictu deo, Et ni- - u. hil odisti eoru quae fecisti:sed omnia siue per poenas,siue per praemia iusticia moderate disponit. None Apo stolus Paulus Christianis fletibus loquebatur, eum dii cariis ii. ceret,i' obet autem se homo S se de pane illo ed i es de caliee illo bibat Qui enim manducat A bibit indigne iudieiis ubi manducat A bibit no diiudicans co . pus doinini. Propterea in vobis multi infimi S cgri es dormiunt RGeientes. i aute nosipsos diiudicaremus,
non utiq; diiudicaremur. Dii iudicamur autem, a d mino eorripimur ne eum hoc modo damnemur. Loce manifestum est deum eum dilectione corrigere, nosolum insemitatibus X gritudinibu sed etiam itio
tibus teinporalibus eos quos no vult damnare cti tuum
do. Attendat hae isti, & videant quo modo potuerint S impiae gentes dari in manus populi, quantus adhuc
B carnalis, tamen unum deum colentis, , t ab eo interfiacerenturicum in eo tamen populo ii qui ei lent spirita. les sine alicuius odio intelligeret dispensationem dei:& quo inodo nos it contraritim quod dominus nobis in Evangelio praecepit ut diligamus inimicos nostros: cae 6. de quibus tamen promittit ipse vindictam. cum de illo iudiee similitudinem inducit qui quotidianas interpelzucMia. lationes viduae mulieris petentis ut se vindicaret, qua-uis ellet iniustiis,nee deum timens,nec homine, reti tens, tamen sustinere non potuit,& audiuit eam, ne ulterius tςdium pateretur. Ex cuius comparatione multoniugis deu qui est benignissimus atque iustis, limis di xit vindieate electos tuos de inimieis sui . Hule isti audeant obiicere quaestionem,& dicant f possunt, id est quod itis, isti, ut inimicos nostros diligamus,& de illis nos vindieare diseonis An sorte cotra voluntatemniorum sanctorum fieturus est, eos quos illi diligunt, i puniendo atque damnadoummo ipsi potius ab iit a calumniosa ea citate convertantur ad detina,& in utroq; testamento intelligant eius voluntatem, ne in stati raparte inueniantur inter eos quibus dicturus est domi-Na 15. , . nus,lte in ignem aeternu qui paratus est diabolo & an
c gelis eius. Esurivi enim S no dedistis mihi mandue, re S caetera talia. Displicet enim istis mitem quod des populo sto interseiendos tradidit inimicos S ipsi panem mendicanti dari prohibent,non inimico sed supplici intelligam potius sine odio esse polle vindictam.
quam pauci intelligunt:& tamen quandi ii non intelli itur, tadiu necesse est, ut lector in libris utriusque triameii magno labore aut errore iactetur, S putet co-trarias tibi eile scripturas. Quam vindiciam ii ne odio nondum Apostoli animo ceperant, quando irati ei, arista s. quibus non recipiebantur holpitio, quaesierunt de do mino virum vellet eos petere ignem de coelo, sciit He g. r. lia, fecerat, quo igne hominex inhospitales consume rentur.Tune respondit eis dominus, dices eos nescire
ius spiritus siti essent. & quod ipse liberare venisset,
non peidere: quoniam illi animo inimico perdere cupiebant cos quos volebant igne consumi. Postea veroeti impleti cient spiritu sancto, & perfecti facti essent,
qui iam possent etiam inimicos diligere, acceperiat potestatem vindieandi, uia iam sine odio poterani vindicare.Qua rotest te Petrus Apostolini sus est in libro quem isti no accipiunt,quonia manifeste continet pa- Tomus seditus.
raeleri aduentu id est cosola tora, sancti spiritus quo tu Dgentibus misit cum ab eortim octilis ipse ascendiis et in coetu, osolator enim tristibus mittitue secundum illa eius de domini sententiam, Beati lugetes, quoniam ipsi s.consolabuntur. ipse etia dicit. Tunc lugebunt stu sp ῖ Dub.s.si,cuin ablatus fuerit ab eis sposus. In illo ergo libro . bi apertissime spiritus sanctus, que dominus c On solat repromiserat,venisse declaratur,legimus ad icntentia Pe M. ιtri cicidille homines S mortuos esse viro es uxore,qui mentiri ausi erant spiritui sancto.Quod isti magna eae citate vituperat cum in apocryphis pro magno legat,
ct illud quod de Apollo loT homa comemoraui.& ipsius Petri filia paralytieam facta precibus patris, horiti lani filia ad preeem ipsus Petri esse mortuam:S recpondent,quod hoc eis expediebat, ut & illa solueretur paralys es illa moreretur: tame ad preces Apostoli factum esse non negant. Quis aute illis dixit, Non exire . diebat gentibus impiis interfici, quas traditas esse diuinitus in manus populi Iudaeorti irridetes mirari se sn gunt Cia aute illa non odio sed bono animo Apostoli fecerint,vnde isti conuinciat animos viroru spiritaliti, ut in illo populo Derunt. φ eos oderant qui per ipsos Ei uina iusticia de hac vita iubebantur ausini copescat
potius temetitate sua.& non decipiant imperitos uibus aut non vacat legere,aut nolut leger aut peruerso
animo legunt, es no attendui ct misericordia ct seueritatem dei utriuiis testam eii literis comendari. Na de inimici dilectione,ut non reddatur malu pro malo inveteribus libris legitur, Domine deus meti, si feci illud,
si est iniquitas in inanibus meis,si reddidi retribuent rubus mihi mala decida merito ab inimicis meis inanis.
Quis hoe diceret. nisi qui sciret hoc deo placere ut in lum pro malo nemo reddat sed hoc perfectoria est, vino oderint in peccatoribus ms peccata: ipsos aute homines diligant S cu vindicant,non vindicent acerbitate saeuiciae sed moderatione iussiciae: ne ipsa relax tio peccati a noceat peccatori, i poena vindici . Nec tame hoc fecet ut itisti homines nisi aut horitate diuina, ne quis albitretur passim sibi cise rinissum necare que velit,aut iudicio psequi aut poenis quibuslibet affligere.
Aliquando aute aperte ponitur in scripturis ipsa cim na aut horitas,aliquando aute oeetillatiar, ut X manifestis lector in stritatur X exerceatur obscuris. Certe inimicum es persecutore suum. nimis ingratum S minis siti festum Salii rege accepit David in poleuatim, ut ei facet et quod vellet, ct elegit parcere potius quam occide e. No enim erat iussus Oeeidere sed iam: prohibitus: imo ei ia ditiis itus audierat se impune facere quicquitavellet inimico: S tamen tantam potestate ad inatiui tudinem cotulit. Dicatur mihi quem timuit, cu inteiscere noluit Nec hominem pominius diceteri mutile, que acceperat in potestate,nec deum qui dederat . ubi ergo, nee dissicultas fuit occidendi. nee timor dilectio profecit inimieo. Ecce Dauid ille bellator ipleuit praeceptu Christi sucia accepimus, vi diligamus inimicos. At : utina hoc imitaretur isti, qui humanum assectum misericordic ad nescio qu crudelia delirameta tornarunt. Dum enim credunt pane plorare quod fieri non potest. io eum porrigunt homini que plorante videt. Porta is dicant soli solent caci iactate insana conuiuria meliore fuisse David qui pepereti i in ico, i deu qui
dederit ei occidendi potillate: Dati v ero deos ta esse iret cui dederit hane potestate. Nouerat viique voluntate seriti sui, sed ut e teris etia hominibus ad inlitando in notasceret,ea que in corde Dauid ia deo nota erat in