장음표시 사용
241쪽
2uam rem competens jurix inultam.esse non patietur. Utique enim, stupri crimen in posteriorem uxorem committi, non dubium est. Ex quo sequitur, capitalem poenam ei, qui tale facinus admiserit, ex Constantini constitutionibus , quae stupra & adulteria capite plectunt, imminere: quod & Con- stantini quaedam constitutio non obscure indicat, qua capitali poenae non esse obnoxias eas mulieres statuit a, quae, vivis maritis militibus, nullo accepto de eorum sospitate nuncio, post quatuor annorum spatium alteri nupserint. Incidisse autem alia quando Romae de . duabus uxoribus simul ductis controversiam, Crassus, apud Ciceronem hb. i. de Oratore, ita scribit: Luiar quod usu memoria patrum venit, ut paterfamilias, qui ex Histania Romam venisset, eum uxorem praegnantem in provincia reliquisset, Romaque alteram duxisses, neque nuncium
priori remisisset, mortuusque esset intesato, Sex utra Me mim natus esset s mediocrisne resim eontroversiam adducta est , cum quarer tur de duobus civium evitibus, ct de puero qui ex posteriore natus era ride ejus matre qua, si judicaretur, certis quibusdam vobis, non novis nuptiis , fieri eum superiore divortium, in concubina iocum dueeretur. Ac neque hie omittendum censeo, Papyrii non minus
242쪽
lepidum atque sestivum quam prudens figmentum, quo matrem, instantius pereunctantem quid in senatu egissent patres, elusita. Actum enim in senatu dixit, utrum utilius videretur, magisque ex republica esse , unusne ut duas uxores haberet , an ut una apud duos nupta esta. Quod ubi illa audivit, domo trepidans egressa, ad ceteras matronas retulit 3 postridieque ad se.
natum copiosae matrumfamilias catervae confluxerunt, deprecantes , una potius ut duobus nupta fieret, quam uni duae. Senatoribus vero, quae illa mulierum intem
peries, de quid sibi postulatio islaec vellet, mirantibus, &, non ut parvae rei prodiagium, illam verecundi sexus. impudicam insaniam pavescentibus, puer Papyrius publicum metum demit. Nam in medium curiae progressus, quid ipsi mater audire
institi , quid matri ipse simulasset, sicuti
fuerat, enarravit. Nec clam me est, memoriae proditum b, Helium Caecinam, tribun. plebis, legem habuisse scriptam, paratamque , quam Julius Caesar se absente serre jussistet , ut uxores liberorum quaerendorum causa, quas & quot vellent, dueere Quiritibus liceret. Sed ea lex promulgata non fuit: primumque ex Romanis Αnt nium
a GaII. lib. Io. noct. Attic. cap. 23. Macrob. D. I. cap. 6. ι-
243쪽
DE Ju RE CONNu B. 239nium duas in matrimonio mulieres habuis Plutarchus scriptum reliquit , in collatione Demetrii Antonii, his verbis:
dicatione in Justinae amorem pellectus, cum neque subnixum jam liberis matrimonium solvere, & uxori, ex qua Gratianum susceperat , repudium mittere sustineret , neque frenis amorem , quo puellam tantopere sibi laudatam deperibat, cohibere posset, alteram Severae Justinam uxorem superduxit, ex qua Ualentinianum juniorem iustulit. Ac, ut facti ejus turpitudinem amoliretur, lege sanxit, ut cuilibet duas simul uxores habere liceret : quemadmodum Socrates Paul. Diacon. b & Nic phorus e scribunt. Sed nec ea lex accepta
suit. Nam & Judaeos , qui sorte hoc eoi re , quod primis generis humani satoribus polygamia propagandae ac multiplicandae sobolis necessitate permissa suisset , quasi majorum vestigiis insistentes, plures sibi
uxores habere licere existimabant, Impp. Theodosius , Ariad. & Honorius prohibuere in diversa sub uno tempore con
a lib. . hist. ecclesiastic. cap. 3o. , lib. II. append. ad Eutrop. e lib. D. histor. ecclesiast, cap. 33
244쪽
24o B. BRisso Urit jugia convenire a. Necnon Iustinianus, veta 79 , quae de naturalibus liberis
An autem concubina uxori jure Quiri- .
tium adjungi posses , dubitari scio. Ηoe'
certe nec jura antiqua, nec sua, concedere
Justinianus scribit Nam, nec prudentes hoc probasse , indicio est quod Ulpianus ait c, Si patronus , qui libertam duxerat, ei concubinam adhibuisset, inde conjecturam capi, nolle eam nuptam habere 3 quoniam eum uxore concubina haberi non posiset. Idem ipsum Constantini magni constututio prohibuit, quae ita habet d : Nem Beentia concedatur, constante matrimonio , concubinam penes se habere. inamobrem Gellius, eam, quae juncta consuetaque esset eum eo, in cujus manu mancipioque alia matrimonii causa foret, probrosam habitam lege Numae, ostendit es ejusinodique mulieres , quae cum eo , cui uxor esset, corpus miscerent, pestises appellatas, ibidem tradit. Quod&Caium Flaccum, βλῶa l. nemo 7. de Judaeis. ο I. ula. C. commvn. de manumisionibus. - e l. ure. in fici D. de divort. d l. un. c. de concub. e lib. cap. 3.
245쪽
DE Jua E CONNu B. ΣΑΕ deIure Pan no, scripssisse, Paulus M. io. ad i. Iuliam. 9 Pap. notaverat a. . Ceterum, sunt & illae injustae nuptiae, quae a mulieribus intra luctus tempus contrahuntur. Luctus autem tempus, regia tae dρfinitum , decem mensium erat: per quos mulier abstinere a nuptiis jubebatur: duplici, ut Harmenopulus explicat b, ratione : . '
Suodsatis es , utero matris dum prodeat is, me anno statuit temporis esse satis. Per totidem menses a funere conjugis uxor. Sustinet in vidua tristia signa domo. Idem lib. 3 :Annm erat, decimum cum Luna receperat. Hic numerin magno tune in honore fuit. Et mox: i
246쪽
242 B. BRisso Ni iQuamobrem, cum, Hieris inter Octavium Caesarem & Antonium sanciendi causa; Octaviim illius sororem huic nuptum dari placuisset, & ea legibus prohiberetur nuptias contrahere, quod M. Marcellum paulo
ante mortuum lugeret, necdum decem
menses a viri morte inluxiserit, per sena
tum legibus solvi eam , giatiamque ei legitimi luctus temporis fieri, necese fuit; ut
Plutarch. in Antonio his verbis narrat: Ω'ς
ονον Δεινης 'Gανεισης dc quae sequuntur.
Itaque, quod apud Senecam, epist. 6 s. ad Lucilium, legitur , annum seminis ad lugendum constituisse majores, de anno utique Romuli, qui decem duntaxat mensibus constabis, ut sese a Macrobio tractatur, non de anni suis temporibus ordihata dia mensione, accipiendum est. Eodehique nio do legitimum lueths tempus in iureconsill torum scriptis interpretandum adfirmo. Primi namque Gratianui, 'Valenti minias,
Theodosius Impp., luctus tempus I duobus.
mensibus auctum; anilis desaniere ; ut ex e
rum Constitutione, ire c. Geddos resata, constat. quae ita habet b: Si qua ex feminu,
Cod. Theod. l. a. c. de sec. nupta
247쪽
DEJua E CONNus. 243 perdiso marito, intra anni statium alteri festa narit nubere parum enim temporis post δε- cem menses servandum adjicimm) , tametsi id exiguum putemus, probrosis inusia notis, honestioris nobilisque persona ct decore , jure privetur , &c. Indeque colligi potest, Apuleium a , qui annui Iuctus temporis
mentionem faciat , aut post eorum imperatorum aetatem, aut eorum seculo vi- Apud eum enim Charite Lepolemum, nuptias ejus ambientem , hac excusatione repellit, quod nondum annum luctus complevisset. At Caligula die suo natali, quo& Augusti templum consecravit, ut ad spectacula, quae edebat, Omnes convenirent,
luctus inhibuisse, & praeterea viduis, intra constitutum legitimum tempus , nubere , nisi praegnantes essent, concessasse sertur. Verba Dionis b, quae hoc comprobant,
Plane Heliogabalus, quemadmodum Xiphilin. narrat, Pomponio Basso e vivis sublato , quem vel ea praecipue de causa reum postulari curavit, ut ab uxore, cujus ipse amore flagrabat , divelleret , eam protinus duxit, nullo ad lugendum virum spatio dato.
a lib. 8. de asino aur. b lib. D.
248쪽
a 4 BRisso NII Eadem observatione spreta, Ariadna, Zenonis Isaurici uxor, quadragetamo a viri obitu die Anastasio nupsit, ut a Zonara arefertur. Qua autem ratione intra annum luctus nubere mulier prohibebatur, eadem, post misi sum ex justa causa repudium, alii nubendi potestatem, ex Impp. Theodos & Valentin. constitutione, non habebat .r ne, ut ipsi aiunt, de prole dubitandi occasio daretur. Idemque tempus, etiam bona gratia & communi consentu ditatuto matrimonio, exspectandum mulieri esse, antequam in est rius manum conveniret, Imp. Anastasius Constituit e. Cum vero sine probabili ac le- oitima causa mulier a viro diverterat, eonnubium ei cum alio ante transactum quinquennium non erat d. Illud consequenter tractandum oecurrit, an eum ea, quae ex alio praegnans & gravia da esset , matrimonium jure contrahi potuerit. Quam quaestionem ex facto olim accidisse, memini me apud Dionem e legere. Nam cum ardenti Liviae ducendae amore fla-
r rex Augustus, ejusque desiderio mora in-
eafArri videretur, quod ea ex Nerone seritum jam mensem gravida esset; pontifices consuluisse dieitur, an fas esset praegnan- ω tema in Anastasio. F I. consensu. 8. g. 4. Vers si ero causam. C. de repta. e l. si constante. C. eod. tit. 4 d. I. consciuu. S. haec nisi. e lib. 8.
249쪽
rem dueere. od illi hac distinctione dis
selverunt: ut, siquidem , ex quo gravida so-ret , dubium atque incertum esset , nuptiae differendae essent: sin autem constaret, ex quo concepisset, nihil prohibere quin duc retur. Itaque, licere sibi quod libebat, Au- gustus videns, Liviam protinus duxit. Id quod etiam Suetonius ita paucis narrat a γCum Seribonia divortium fecit, pertinus ν--perversitatem ejus; ne tim Liviam Drusitam matrimo- Tiberis Neronis, O sedem prunamem, abduxit, dilexitque ac probavit unice perseveranter. Idem imisiario A. si jus patre agensae I '- L M. viam Drusim--t-e gravidam jam vita se et berium enixam, petenti sum emessest ora abs re igitur festinatas haα alviae nuptias, quae nec maxima suspicione 'carerent e, Antonius probri loco August, o ecit d. -s etiam eleganter Prudentius ita exagitat Itbr. I. contra Symmachum Adjecere sacrum, fieret quo Livia Iuno, minin infamis thalami sortita cubile, , Sumn quum fraterno caluit Saturnia lecto Q
Nondum maternam partu vacuaverat alvu
Curae amque viri sobolim parisura gerebat .
inronubadam a vias fulcrum geniale par
250쪽
1 6 B. BR Isso Ni II msson , saliente utero nubentis, amisos
Advocat, haud serilem certus fora jam sibi
pactam. Muricus ante venit tardum prafervidus or
Frivigni nondum geniti: mox editur inter Fescennina novo proles aliena marito. . tuque deum fortes-Apollinis antra dede
onsilium et nunquam melim nam cedera radas Responsum est, quam cum prunam novat nupta jugatur. Qvinetiam Octaviam, Augusti sororem , post Marcelli, viri ejus, mortem, adhuc gravidam, venireque pleno, Antonio desponsam, Dio, lib. 8, ita scribit: Κ - τί ἀhλφίω ν-αι ο ἀνηρ ι τῆς ἐλτε-
σαώτη ἐυησαωνῆ. Manimi quoque uxorem, tum ex se gravidam, petenti ortensio Catonem Uticensem conces. Plutarchus refert a. Ceterum Livia,
apud Augustum, Claudium Drusum Neronem intra trium mensium spatium peperit. Quem natum Augustus patri Tiberio reddidit. Ea res ioci materiam, ut Dio auctor est b, praebuit; indeque pervulgatus suit senariusa in catone Uticensi. blib. 8.