De veteri ritu nuptiarum & jure connubiorum Barnabas Brissonius, Antonius Franciscus Hotmanus

51쪽

π B. BR Isso Noreliquis victimarum extis non porrigeabant . sed demtum & divulsum injicie tant ; mystice significantes , bilem omnem atque iracundiam a nuptiis abesse oportere. Quod me Plutarchus e. docuit. Sed est ille ejus auctoris locus in Fro nimis codi tibus , duobus in verbis corruptus. Sic enim scriptum habent : οἱ τῆ

vλὸν, id est, fel, non σχλίω, quod aliud penitus signifiear. Qui me loeus admonet, ut aliua hute adfine & cognatum apud eundem auctorem librariorum vitio' commis, sin erratum corrigam. Nam is Numa vo oeo annr menses reeenset, passim ita scri

duplex Iunii mensis etymon attingere, quem

52쪽

Macrob. lib. 2. Saturnal. cap. 12. testis est: Iunius, inquiens, Majum sequitur aut ex parte populi, ut supra diximin, nominatus saut ut Cingius arbitratur, quod Iunonim apud Latinos ante vocitatus, diuque apud

Aricinos Pranestinosque hae appellatione in fastos relaim sit: adeo ut, sicut Nisem in commentariis fastorum dicit, apud majores quoque nostros hae appellatio mensis diu manserii, sed pos detritis quibusdam literis,exIuno nis Iunius dirim sit. Censorinus in lib. de die natali cap. I g. Junium quoque a Iunone potius quam junioribus dictum putat: quod illo mense maximi Iunoni habentur lio,

nores. Quibus & Bedam in lib. de ratione tempor. adde. Hanc certe lectionem omni scrupulo amoto rectam esse, D. Amtotus, Abbas Belloianensis, vir rarae doctrinae, de ea, quam magna cum laude sustinet, regiae institutionis cura vere dignus, mihi scriptorum codicum auctoritate comprobavit rqui de illud me docuit, in eadem Numa vita, paulo post in Februarii mensis etymologia

mendum esse. Nam cum vulgo τοῖς φυτοῖς νοιγονα τοτε, legatur; τοῖς φλοῖς legendum esse, veteres codices, quos ille accuratissime evolvit, ostendunt. De cujus lectipnis veritate nemo dubitabit, qui eo

mense

53쪽

48 B. BR Isso NII mense iusta diis manibus solvi , & mortuis: parentari scilitum , secum reputabit. Quod ex Oridii Fastis, Macrobio lib. I. Saturnis cap. I 3. aliisque veterum scriptis cuivis in promtu esse potest. Verum, ut ad propositum redeat oratio, ex ea superstitiose gentilium opinione, luam de Iunone animo conceptam habebant, multa ei deae secundum

munerum, potestatum, ac in re uxoria ossiciorum varietatem ac diversitatem, cognomina indita fuisse obsci vavi. Primum enima conjunctione maris &seminae Iugai, Sexto Pomp. teste, vocabatur; exemplo Graeci sermonis, quo Z α vocabatur. QMd nomen Apuleius Graecissans lib.6. de Asino auri usurpavit. Quae appellationis hujus notatio a Dionysio Halicar. his verbis comproba

tur: β

ον- -ο- ρύ-ς-- ν μναμ ζυμω αυτώmν. Q d vero de jugo, m/trimonio eontrahendis imponi solito, Servius de post eum Isidorus commemorant, quia idoneorum & locupletum auctorum testimonio ab eis non firmatur, adminere non ausim. Nec

54쪽

DE Rimu NuPT. 49 sum nescius, Platati ex Curculione hanc rem proferri posse. in quo ita est, Iamne

ea fert jugum p Sed id dictum esse , probabilius est. quemadmodum illud

Horatii:

Nondum subacta ferre jugum valet

Cervice.

Ut autem a matrimoniorum coniunctione& ogia, ita a mulieris in domum mariti deductione Domiduca dc Derduca, a cingulo novae nuptae Cinxia, ab unctione xM,Iuno appellabatur. Et ita actui cuique peculiare numen stulta gentilitas adsignabat. Quam ridiculam eorum superstitionem B. Augustinus lib.f. de rivit. Dei cap. s. ita exagitat. Cum mas ctfemina conjunguntur, adhibetur deus Iugatinus. Sit hoc ferendumοῦ Sed domum est duranda qua nubit: adhibetur deus Domitatus. ut in domo sit, adhibetur deus Domitius: ut maineat cum viso, additur dea Mantur . Et paulo post: Impletur cubiculum turba numinum, quando ct parandi hi inde discedunt. Ades dea Virginensis, o deus pater Subigus, ct dea mater Prema,

dea Pertunda ,-nnus, Priapus. Hi

sinensis quidem, ut ibidem indicat, ad hoc, Muirgini vina Folsatur. Subigus,ut viro subigatur. Prema, ut subacta, ne se commoveat, eo rimatur. Cujusinodi etiam ineptias Axet nob. G. a . asiesussent. scite r*et. C veram

55쪽

so B. BRisso NHVerum ut ad instituta pergamus, Coronam, ex verbenis a se lectis compositam, nova nupta, Sex. Pomp. teste, sub amiculo ferebat. Eandem & soccos luteos gestasse , Catullus suspicandum relinquit. Sed ut hoc obscurum est, ita velo obnubi selitam cum ad virum deduceretur, tam certum est quam ouodcertissimum. Tertullianus de virginibus veland. Atquin, ait, etiam velaita ad mirum ducuntur. Unde nuptiarum nomen

ductum esse, consentiens in unum omnium Grammaticorum sert opinio. I cubere enim& obnubere priscis metira & operire significa

hat , ut Sex. Pomp. non uno loco, Non.

Marcell. de alii complures notant. Quo insignificato Arnob. bb. 3.ndversu gent. boc' verbo usus est. Bou aqua, inquiens, nubat sarram. .nestatin est cognominat qua Neptunu . Caper, in lib. de orthograph. Vir ducit , mulier nubit, quia pallio obnubit eaput suumgenasque. Velum autem id quo nuptae

operiebantur,flammeum vocabatur: quo boni ominis gratia eas velari solitas Sex. Pomp.

tradit, idcirco quod eo assidue Flaminiea

uteretur, cui divortium facere non licebat. Sueton. in Neron. cap. 28. Puerum Sporumosectis testibus aliam in muliebrem formamrransfigurara conarinem cum Bu o flammeo per solenne nuptiarum celeberrimo officio

ad se deductum pro uxore Misit. De quu

56쪽

DE R 1 Tu NupΥ. 32 Imperatore etiam Tacit. lib. I s. agens, se, inquit, per Bita atque issicisafoedatin ; nihil flagitii reliquerat , quo corruptior ageret, nisi paucos post dies uni ex contaminatorum grege , cui thagora nomen fuit, in modum solemnium conjugiorum denupsisset. I ritum Imperatori flammeum. Martiat. lib. II. Epigrammat.

Flammea texantur sponse: jam virgo parata est. Tondebit pueros jam nova nupta tuos. Idem lib. I 2. Proluxere faces, velarunt flammea vultu . Iuvenalis Sat. 6. de muliere crebris divortiis

maritos mutante:

Permuratque domos, ct flammea conterit. Quintilian. declamat. 3o6. Operiet flammeo πωLTertullian .in lib.adversus Valentinian. His nuptiis recte deducendis pira face ct flammeo tum , credo, ille arcanus ignis erumpet.' Apuleius Apolog. 1. Renit igitur ad eum nova nupta secura intrepida, pudora dispoliato. flore exoleto , flammeo obsolito. Ambrosius in libr. de viduis: Sua - , fateor, ut vestem mutares, non ut flammeum sumeres snt a sepulchro recederes , non ut thalamum naparares. Proinde Catullus , initio cairmianis de nuptiis ista es, Manlii , Hymenaeum ad flammeum capiendum excitat. Et alio

ejusdem carminis loco, C 2

57쪽

sa B. BRisso NIi Tollite, ala, pueri, faces, Flammeum 'videor videre.

Claudian. in Epithalamio, Iam nupta trepidat sollicitus pudor, Iam produnt lachomas flammea svplices. Idem lib. a. de Raptu Proserp.

--- Et vultibus addunt

Flammea, fossicitum pravelatura pudorem. Idem in carmine Honorii & Mariae: Ipsa caput disia auis aeu, substringit ami Gihammea virgineis aecommodat ipsa capillis. Juvenalis, Sat. IO. Cui nubere Cesaris uxor Destinat, optimus his,oformes m idem Gentis patricia rapitur miser, extinguendus Nessalina oculis, dudum sedet illa parato

Flammeolo.

Seneca m Octavia, de Poppaea Neroni nubente :Hlata summum summeo tenui caput. 'Nartianus Capella lib. ue . de nuptiis Philolog. In quibus, ait ,species rerum collocanda sunt, veluti nuptiarum, velata ammeo nubentem. Idem lib. s. Flammea virgineum qua obnubere sueta pudorem s Regina deme pronuba. Apuleius rursiis lib. 4. de Asino aur. Iamθ-valium nuptiarum miserrima virgini chora-grum tur. Iam uia lumen atra fuliginis oneram

58쪽

D g Ri τ u N u P T. einerem arcessum,osonus tibia Zdigia mutatur in querulum odii modum , eam que ia- rus hymenai lugubri ululatu, pueta nuptura deterget lachrymas ipse flammeo. Hoc vero velamen luteum erat, ut haec Plinii verba declarant,quae ex Plib. tur.histor. 21. cap. 8. apposui. Lutei video honorem antiquissimum in nuptialibus flammeis totum feminis concessum, ct fortassis ideo non numerari inter principales, hoc est, communes maribuου ac feminis , quoniam societas princia patum dedit. Ex quo Lucan. lib. 2. de bello Pharsal. Non timidum nupta leviter tectura pudorem Lutea demissos velarunt mmea vultus. Rapi plane, ut Sextus Pomp. auctor es simulabatur virgo ex gremio matris,aut si ea deesta, ex proxima necessitudine, tum cum ad virum transserebatur: propterea quod ea

res Romulo feliciter cessasset, qui per vina sibi suisque ex Sabinis uxores quaesivit. Ex quo illud Catulli,

A in rapis teneram ad virum Hrginem. Exposui quo eultu atque ornatu nova nupta ad virum procederet. Unde lucem accipient Halicarnasset haec verba ex lib. 3. --

dς pompae apparatu ac traductionis ritu

59쪽

s4 B. Baisso N II agam. Solennis autem moris fuisse , ut in vitari domum, tanqdam conjugii mansionem ac domicilium , nuptae traducerentur, abunde libro primo Selectarum ex jure civili Antiqui-ratum, multis iureconsultorum & aliorum auctorum testimoniis probavimus: qua: quod inde facillime peti possint, huc tranS- serenda non censui. Unde uxorem ducere, quasi domum ducere, imminute Latini dicunt , quemadmodum ex compluribus Plauti locis patet. Sic enim in Aulularia:

E. Suod sempiternum tibi salutara sit pro

creandis liberis. dii faxim. E. volo te domum uxorem

cerea

Idem Trinummo, Actu . Sc. 2. Nunc quid causa es quin uxorem ervi domum ducat Et in Epidico, Actu 2. Sc. I. Genere natam bono pauperem domum dueere

uxorem.

Idem Cistellar. Adh. 2. Se. r. smum. Illam extrudet, eum hau uxorem ducet δε- Item Act. I. Scen. I. Ei nune alia ducenda est domum,

a cognata.

Atque ex hoe more repetenda est ejus ratio, quia jure civili cavetur a , nuptiis mulierem

domua l. exigere. Θ. D de judic. l. eum quaedam puella. D.de iurisd. l. ult. g. item rescripserant. 3. D. ad municipat. l. ultim. C. de incol.

60쪽

domicilium suum mutare, & in viri domici lium transire. Quod & ex juris disciplina Servius adnotat ad illum Virgilii versum lib. q.

aeneid. Et patrio Andromoeben iterum cessisse marito. Item unam post matrimonium viri & uxoris domum dici a mirandum non est, δυοῖν

ολων, ut Plutareb. libri A. SImposiacor. cf. 3. scribit , ως τὸ Δωτὸ σαυίον-ν. Plane eam Quae desponsata est ante contractas nuptias non

mutare doniicilium, Modestinus belle tradit b, quod in domim viri nondum sit deducta. Hanc autem conditionem, Si in familia nupserit, impletam videri statim atque

ducta est uxor, quamvis nondum in cubicu- Ium mariti pervenerit, traditum exstat e. Enimvero deductio haec vespere fiebat. Αntiquitus siquidem non nisi noctu mulieres ducebantur, ut Sex. Pompeius libr. I 4. &Servius is 8. Ectu. Virgilii ex Varrone , scribunt. Unde Valerius M'. lib. I. cap. s. At Caellia Metelli, dum sororis , adulta alatis virginis, more prisco, nomι connubia nuptialia petit, omen ipse fecit. Tacitus quoque bis. I i. a Nerone cum Pythagora consectas nuptias referens, Et interdiu, ait, in viro nubente stinata , qua etiam ira