De veteri ritu nuptiarum & jure connubiorum Barnabas Brissonius, Antonius Franciscus Hotmanus

61쪽

B. Baisso N II femina mx operit. Ea ratio est, cur noctem

adesse in Epithalamio Catullus moneat, his versibus: Veser adest, juvenes, eonsurgite: vesper olympo.

Surgere jam tempus , jam pingues linquere

menseas.

Iam veniet virgo, jam dicetur h mena M. Pari de causa Claudianus in Epithalamis , Hesperi ortum praecinit. Attollens thalamis Idalium jubar Dilectus Abneri nascitur Hever s. Idem lib. a. de raptu Proserpinae. Iam sum inferno processerat sterin orbi. Pueri vero patrimi tres nubentem , Sex. Pomp. teste, deducebant. quorum unus facem praeserebat, reliqui duo nubentem tenebant. Unde Catullus in Carmine de nuptiis Jul. & Mant. Mitte brachiolum teres. Pratextate , puellati. 4rix porro ea quae praeserebatur, ex spina alba fiebat, ut idem Pomp. scribit. Ideoque Catullus in illo carmine cujus modo testimonium citavi, Pelle, inquit, humum pessibus, minil

vineam quate tuam.

Eaque ratione Plinius, spinam nuptiarum facibus auspicatissimam dixit. Non desunt tamen, qui nuptiales faces ex pinu confici soli-

62쪽

Dκ Riru Nu PT tas, omni asseveratione contendant, Jc apud Catuli. legendum censeant, quate ta- ιιι π.Moventiir Ovidii versibus ex hb. Σ.

Zonquo loci a conjugio per aliquot dies abia tinendum, hae periphrasi suadet. Dum tamen hae fiunt, vidua cessate puella , Exspectet puros pinea teda dies. Quamquam illic absque ullo versus vitio , recte spinea rada legi posset. Sed proferam

alios locos, qui eandem immutationem non serant. Varro libr. a. de vita Pop. Rom. ut est apud Nonium: Cum a nova nupta ignis insece adferretur , foco AEdiis sumtus , sic enim lego) fax ex pinu ablata esset, ut eam

puer ingenuus adferret. Idem Varro, Romaque noctu initia fieri solita, ietiam nune pinea fax indicat. Quem ego Varronis locum, ad hanc quaestionem ea ratione accommodari posse censeo, quod in honorem Cereris faces in nuptiis praelatas Sex. Pomp. tradit. Tametsi Servius in S. Eclog. Hirgilii, nulli id religioni acceptum sert ; sed ex eo inolevisse, Varronis auctoritate fretus, scribit, quod non nisi noctia antiquitus a sponsis uxores ducerentur. Confirmat vero illam de pineis facibus opinionem Virgilius in Ciri,

cum ait.

63쪽

38 B. BR iss o Nil I ltifido iam tempus erit siueeendere pinum. Ex te solennem digitis marcentibus ignem. Rursus idem Varro apud Charisium Sosipatrum: In Asia, aurifax exstina alba prosem tur, quod purgationis causa adhibetur. Sane, spinae albae ad maleficia depellenda vim inesse, antiquitas credidit. Ovid. lib.6.Fastor.

Sic fatus, spinam, qua tristes pellera posset

Afri ε noxas, has erat alba, dedit.

Et postea et Virgaque Ianalis destina ponitur alba,

Aba lumen thalamo parva fenestra dabae. Post Hud neque aυra cuum violassa feruntur; Et rediti puero qui fuit ante cooris. Verum quid prohibet ex variis arborum generibus saces nuptiarum coufici selitas dicere Plinius enim in eo, cujus supra testimonio uas sum, loco, spinum quidem facibus nuptiarum auspicatissimam suisse seribit; suis tamen temporibus carpimum de

corylum facibus familiarislsimas ruisse subjicit. Potest autem hic ficium in nuptiis

praeserendarum mos aliis praeterea testimoniis eomprobari. Plautus Casina, Act. I .Sc. I. Primum omnium huic lucebis nova nupta

Seneca in Octavia, Act.ψSe. 2. His mihi jugales aferat radaι deus, Iungatque nostris igne PonMm uri Et iterum Aia. 3. M. I .

64쪽

si a nupta demens, nusit incesta fare Et alias: -- cifugam ea amsibi Toris nefandi uisi junxit fare. Cicero pro Cluentio Avito: Non thnuisse,si minus vim deorum, hominumque μmam; με illam ipsam noctem,saevique silm nuptiais Virg. Eclog. 8. Mopse,noum incide faces, tibi durimae uxor. Clataianus in earmine de nuptiis Honorii di Maro Abi funalibus ordine ductis

Plurima mentura suspendun, lumina nocti. Ambrosius in lib. de viduis: Vel eum accensis unalibita mox ducitur, nonne pomΗ Ρ-

Statius Papinias in θλιε. nuptiarum quandam celebritatem describens, Fronde , ah, virent postes, Oservem compita flammis. Possent de ex EpigrammatisGraecis complura de nuptialibus facibus loca congeri; Eas facesCatullus,inde nuptiis Petrirc Cato, in lib. de re Rustica ; non semel -- das iugalia vocant: . Valerius Flaccus faces

65쪽

iugales lib. 2. Argonauticor. appellat. Lucanus lib. 2. de bello Pharsal. faces legit mas. Statius Papinius radas geniales, in Genethliaco Lucani lib. a. Sylvarum. &festastadmisib. 3. Sylvar. ut & Claudianus a. de raptu Proserpina. . Plutarchus Α ομ, a Romanis cm eos appellatos tradit: ubi & ύ- Iud adnotat, quinque, nec plures nec pauciores, in nuptiis accendi solitas faces. Est etiam ibidem observandum, quod nostram illam de restitutione loci ejus, quem paulo ante ex Varrone protuli, conjecturam con . firmat, apud AEIles accenὸi faces coesu

visse. Hinc & nuptias sancta sederatari, Silius Italicus lis. 6. nominat. Fax autem illa, qua praelucente nova nupta ducta erat, rapi ab amicis consueverat; ne aut eam subtetio viri, uxor ea nocte poneret, aut vir insepulchro comburendam curaret, qu utroque alterius mors captari putabatur.

Enimvero silentio praeterire non possium quod quibusdam visum iri posse scio, in altum tolli nubentes priscis temporibus consuevisse. Qua de re nos subtilis ingenii vix noster Loiselius, ex Optati Afri lib. s. admonuit, quo loco in Donatistas, qui virgines post crines semel solutos ad iteratam professionem adegerant, ita invehitur. In mensis igitur huj modi virgines, qua jam stiritaliter miserant: quasi sec do coegistis

66쪽

ad nuptias: ut crines iterum solverent i Grastis. Hoc nec mulieres patiuntur qua carnaliter nubunt et ex quibus si alicui maritiunmutare contigerit, non repetitur illa temporalis festivism : non in altum tollitur, non populi frequentia procuratur. Verum ex suae id gentis potius quam Latiar moribus ab Optato mihi videtur esse dictum. Compertum siquidem habeo , apud Poenos, Graec OS, AEgyptios, usu receptum fuisse, ut nubentessellae insidentes, curruque sublimes vectae, R

rentur. Quod ego Apuleii, Pollucis, Synesii, Suidae testimoniis ita aperte comprobabo, ut nullus dubitationi reliquus sit Aturus locus. Apuleius quidem Apologia pro sestse secunda sic habet. Venit igitur ad eum nova nupta secura intrepida, pudora dispoliato, flore exoleto, flammeo obsoleto, virgo rursum post recens repudium , nomen potius asserens puelia, quam integritatem. Vectabatur Octaphoro. Vidistis profecto qui adfuistis, quam improba juvenum circumspectatrix, quam immodica sui ostentatrix. Pollux vero lib. 3. Onomast. cap. 3. goral, inquit, αἰ νυμφα ως επι το πολυ ροετηε-

67쪽

mesius quoque 3. de puella post patrui

funus nubente agens, quem nos , quod ejus verba paulo obscuriora sint, Latine ii quentem faciemus. Rix ergo, inquit, es Eatoseptimo die, quo nos justa mortuo secera- 'mm,epulumque funebre agitaveramm,anum deliram, nutricem suam. in vehisulum murujunctum sollem, meridie, quo tempore forum inpubfrequent-r letum era , insignibuι nuia talibus ornata, pompa more currum agens recta Teuehira momen id est urbis Cyrenaiia pra secturae contendebat. Futurum enim

s ur sequantidis fiseriis redimita caput, ac

Cybelesinstar turrisa urbem circumeat fi oberret. Haec ille. Sed &Constantinopoli idem usu reeeptum fisisse videtur, quemadmodum indicio suntClaudiani versus, quos ex carmina δε nuptiis Honorii Maria sit ungam. Anu fores iam pompa sonat,pilentaquesacram aera diam dinum nurum: calet obvius ire iamprime . ' At vero priscis Romanis, quorum duntaxat ritus exequi mihi propositum est, curulem illo novae nuptae transvectionem in usu 'sie, nusquam legi. Quinimo a pueris patrimis de matrimis duobus manu ductant

68쪽

nubentem, Sext. Pomp. non obscure significatis Nubentes plane colus comta eum sua Sestamine comitabatur. Cujus moris gravi ma duo testimonia proferam. Unum ex Pluistarch.-Αἰῖοις, Tia νυμφην, ait,

ἀπαι κῆν. Alterum ex Plinio, apud quem lib. s. Natur. histor. cap. geita est: Lanam cum colo fuse Tanaquil, qua eadem Cacilia vocatais in templo Sangi durassa , prodento se, auctor est M. Varere ι factamque ab ea togam regiam tmdulantam in ade Fortuna, qua Servilia talius De ναρ --. Inde factum ut nubentes virgines comitaretur collud comis, cum fuseomminne. Illam autem de colo dc fuso Caiae Cae ciliae observationem nec Plutarch. praetermisit, cujus haee sunt in illo eodem lib. vem

αποικbι. Quo loci Σαlκτου pro Σεβωscriptum esse, prima saeie quis superioribus Plinii motus verbis judicaret. Et ira eerte Genium eum nuncupat Livius lib. 8. AEdes ejus, ait, qua Om in latio, diruendas ιBona Semoni Sango ransuerunt consecra . . Leuod ex eis redactum, ex eo oriri orbe,

69쪽

η BRisso NII fam,stpositi in sacello Sangi versu adem Equirini. Nam & Genii Sangi sacellum in

eadem cum novo Quirini Templo regione urbis Romae Pub. Victor & Sex. Rusias collocant. Idem Livius lib. 32. Veliterni aedem fuisse Sangi narrat, Sextus etiam Pomp. lib. I . Propter viam, ait, sit sacrificium, quod estpro sescendi gratia, Herculi aut Sango, qui scilicet idem es deus. Lactantius Firmian. lib. I. divinar. Institui. cap. Is . Privatim vero singuli populi, gentis 'ut urbis conditores, seu viri fortitudine insignes eram, seu femina casitata mirabiles,

sumna veneratione coluerunt ut AEgyptii Isidem , Mauri Iubam , Macedones Cabyrium, Poeni nanum, Latini Faunum i Sabini Sangum saut, ut alii eodices habent ι neum). Verum M. Cato in Originum fragmentis, quem Sabini Sangum snam illie vitiose scriptum est dicerent,

Romanos Sanctum pronunciasse, Barbaros Saram dixisse, notat. Utrumque etiam prO-iniscue dictum, B. Augustinus lib. 18. de civit. Dei, cap. I s. declarat. Sabini etiam, ait, regem fluum primum Sangum, sive, ut alio appellant, Sanctum retulerunt in deos. Ut proinde Σάγκτου scriptura apud Plutarchum mutanda esse non videatur: quam video Latinorum quoque auctorum in libris

haesisse, muti apud Ovid. lib. 6. Eastor. ubi

deus

70쪽

DA Rrru NupT 6s deus hie, aut semideus potius, quo de agi mus, idem esse cum Fidio & Hercule decla

ratur his versibus: oebam NonaM, Samaa Fidiove referrem, An tibi, semipater. Tune mihi Sanctu3 ait: Cuicunque ex illis dederis,ego munm habebo: Nomina terna fero : sic voluere Cures. Hunc igitur veteres donarunt ade Sabini:

Inque mirinali constituere jugo. Apud Silium etiam Italicum lib. 8. de bello

Punico, quo loco de Nursinis&Tetricae ruinpis accolis agit, versus hi leguntur: Ibant, es, titi pars Sanctum voce canebant Auctorem generis: pars laudes ore ferebant, Sabe, tuas, qui de patrio cognomine primus

Dixisti populos magna ditione Sabinos. Sed & varro sex cujus recognitione ma gnam a philologis omnibus gratiam Vertranius Maurus, rarae vir & reconditae doctrinae, inivit lib. . de Lingua Lat. Vnde.

ait,sub dio, dimo, Dius Fidius. Itaque indosjud perforatum tectum, ut videatur divum, id est, calum. Luidam negant, sub tecto per hunc deserare oportere. AElim Gallus Dium Fidium iurabat, Dijovis filium , Διοσκουρον , Castorem : putabant, hunc esse Sanctum, ab Sabina lingua ; ct Hereudem , a Gra- ea. Accedat & Dionysii Halicar. aucto