장음표시 사용
231쪽
unus tuis, obiectum concurrit acriue ad generan A
dam de ciem, sea neque relato, neque quan m
iti 1 p ossunt a Chiue cincurrere, cu nullam a Lib. 1.e . . Seudi vim habeant, ut in Physicis ostedimus iis raret. 3. igitur nec retario, necqaantitas potant ob
ablatio tmere speciem sibi Propriam Pro solutione
Relatio aduertendum .relationem,&quant: tatem eo quantita producere immodi a te species in sensus ex er-
phantasia dis, siquide quantitas non est sensibilet plo-hen scio istium ted commune, quod tantuni pecies BD usteus modificat relatio autem nec proprium, nec sortitimur commune senii bile est sortiri tamen species beneficio phantasiate ruentis , formantisque ipsarum idolum, eum quo tutellectus agens concurrit ad producendam speciem intelligibilem Licet autem eiusmodi concursus, et- R. lationu, iam ex parte idoli, activus sit, sicutiae conca Et quanti sus specie intelligibilis ad eliciendum coetiati Jecies ceditum; non proinde tamen asserendum rela activum tioncm,aut quantitatem in se aliquam agen Chabent con gi vim possidete: esto eam Lacultatem sortia- cursum ut eius species et quod certe haud uaquam mirandum est, eam species transeat in melio rem categoriam, videlicet. qualitatis.cu prope soli conuenit esse immediatu agendi peti scipium, ut lib. E. Physicor ex instituto disseruimus. Itaque non valet he e consecutimUecies relationis, vel quantitatis agit, ergo qualitas, vel relatio in se habet vim agendi. Cum autem hoc loco dicimus effugi simulacra re Diationum aphantasia, id non de omnibus re- Iationibus, sed de iis talum, quae nequaquam interni sensus facultatum exuperant intclli gendum esse volumus CasMila. Sexta assertio. Muliarum eorporalium a. cstionum , dc passionum species intelligibiles possunt ab intellectu agente produci; non tamen omnium Haecciuoad priorem p cute manifesta esses quia calefactio verb alatia, reeitigeratio aliaeque multa id genus actiones Esipassa ones nou solum ab interno sensu sed ab externo etiam percipiuntur ullo ad poste xiotem ex eo ostenc iturri ut saltem operationes phantasiae nequeunt ab ipsam et apprehendis cum nulla potentia organo corporeo infidens reflectatur supra suum actam . ut paulo an te diximus.
Septima assertio species intelligibile e
tum rerum,quq spectant ad reliquas quatuor categorias si tamen excipiatur aeuuangelo prum, siquaedam aliae durationes spreti tales, ex eorum seruentia, qui haec in praedicamento Quando eo ostituunt: quod alibi expende mus possunt ab intellectu agente elicies quidem 1 et haec ob ecta sensibus in pthnis nota de conspicua sulat.
ARTICULUS II. TRADUNTUR ALIAE ASSERTIG- silebis, qua asses meridia 1. piligi utitur. EG imus de speciebus, quae ab intellecto a
gentes Io ducuntur, proximum est ridis
putemus de iis, quae a solo Patrente generantur. Sit octaua assertio. Species gener; si im vim pedimenta remoueantur,producuntur solo
intellectu pati et Hanc ea ratio suadet tela, ut in physicis ex instituto docuimus , si nihili strat. absit, vel obsit, id quod primum . sensu tantexterno, quam a terno percipitur est singula
re sensibile speciei infimae, cuius phantasma
una cuintellectu agente non nisi, intelligi hialem imaginem speciei infimae producet; atq;adeo elicienda sit imago intelligibilis , quae
naturam generica re lar, oportebit accedereo peti intellectus possibilis, qui a natura specifica abstitabat geneticam, e X cuius cocepta relinquenda erit imago eandem geneticam naturam repraesentans Nam tametsi dubitati E,
soleat num ex imagine infimae specie elici,
possit conceptas no sol nature Pecifice, scd rerum . . etiam geneticae, per quem naturae generi caeri- , o mago in intellectu producatur non est tame ea de re dubitandu quia utet imago propriari ii speeie nonnisi specie fotmaliter, id aequa- crere exprimat, ni nilominus etia uaturas supe-is rin res virtute, siue inadaequare in praesentae, eaq; repraesentatio sufficit ut ex ea conceptuspeeeru eliciantur. Quod asseiune non D. Th. solum,sed etiam Scoti sectatores Licnetus in I. dist. 3. Bargius dist. 3. q. i. Autonius An
Sunt etiam qui cotra eandem conclusione sus astant, esto uibi Isti impedina enti posse ab rimis intellectu agen te pro diue species inici litibi impiam
Ies generum. Ex his sunt Scotus in et . distro. 3. totis quaest.&Lieti eius iuri disti ucst quaest et stipuis potest autem id conti rimari, primum oui etsi gratio phantasma huius ti ominis repraesectet etiam abores virtute hoc animal, sicuti species horn a in
nimal in id mune, non apparet, cur tale pnau I. p . iasma quatenus hoc animal reprae levitat non possit concurrere carintellectu age ea a Pr
ducendam speciem animalis. Deinde Oportet 2.3 intelligente speculari phantasmata ergo duint et lactus concipit animal, simul phantasia formabit idolum huius animalis, idq; amotis impedimentis: ergo,&c. Nihilominus eo Traria sententia, quam in nostra conclusionestatuimus, comunis est, ae verisim itior Narni ve quod species primogenita ab intellectu age M lae, a te, si nihil impudiat, non sit species grnetis his imi tum aliis argumetis concluditur,tum eos seciei
etissimum quod omnis eausa naturalis . si nihil cesimum desit, vel obiit, edit primo nobilissimum esse, post sim lcrum, quem potest; nobilior autem effectus turget re est imago repraesentans horninem , quam a-ma, nimal QAod autem neque post prima et speciet prodictione gignatur ab intellectu age te,&phatasmate alia species , quae sit propri animalis, ex eo ostenditur; quaa, ut docet xisto t.lib. 8. PhIsic. cap. s. text. sadem e d*mmodo
232쪽
modo se habens , non nisi idem emcit Quare citari eliciat notitiam tes angulari sub indis intellecta agens, inphantasma primo concressu naturae spicifica typum genuere non est cui alium postea gignant. Ad primum vero argumentum pro ait contraria respondendam est, non sussicere repraesemationem illam virtualem, ut propterea intellectus, phantasma producant speciem animalis cum oppositum fieri deb-re istendant proxime adductae rationes Ad secundum dcendum est, ut intelli ens dicatur phantasmata specucetis conditio cibus quae notitia proculdubio intuitiuaerit. Quare non probamus sententiam Capreoli inta dist. s. qu. unica, ait. Durandi qu.; Ptologi attae Basso in ibi d. qu. i. Maliorum nega tium nosti intelle et ui talem notitiam intuitiuam, quam concedunt Och mus, '. i. Prologi, Gregor. in primo diltinet. s.
qu. 3. a Tite. I Sotas libro Sum m. cap. 3 aliique
eompi tres. Obiiciat tamen aliquis, si daret ut obi ab in intellecta notitia illa , quam elicimus de uita sat eis e percipi a phantasia aliquod in B P in praesente , cum clausis oculis possit in Q. d. ii
tellectus eo ut eruare eandem notat iam i sequi intuitio unam, 'andemque cognitio iram esse,&id tui uis, uam , Libstractivam. si quidem praedicta co-s activagoitio interim dum ferebatur in Petrum vidistinguis praesentem ierat, ut dicebamus. intuit tua: post tur ecce ea vero, non exhibata iam piae sentia coepites Scotuisse abstractiva. Huic obiectiom occu1rendum quod . Is. in ptimis, si ea quicquam contaic, etiam c u Du. P. s.cludete neque in sensu internodis liquam Pro Alino: tia in uitiuam: cum si in iliter obii queat in s.c ausis oculis posse a nobis con in ari eanded. M.qua . cognitionem hantasiae, qua in Petrum prae r aret et . sentem ferebamur Respondem, si ei tur in Dilutio. proposito euentu non eon eruari eandetusto Suo nognitionem aed di posita pet ori ex toto saeta ab intuitia
diui uirum context Um sub atuIa commam, ut Sorialem. dum amma cones it
Nona astellio Aliquanx intellescius possis bilis edueitii telligi diles imagines infimatum specierum. Haec itide instat. cauta postquam
ab intellectu agen e productaei L. ecies naturae humanae, verbi gratia, tam tellectus pa-Heius eius nititiam estor mauit, pratest iubetu- de ex eadem iniagne licere conceptum alicuius propriet tis ad Ebminem petilineatis, culta sibilitatis, ex quo con eptu maneat tu in tali ec u imago in selligib l: talis propraetatis. Er c conuello post receptam in intellecta imaginem alicuiu accidentis proprii alicui naturae Eecificae, potest Intelle eius patiens ex
ea et tacere conc pium talis natu Tae. per quem produc at speciem ut iligio ite in illi pro Carnde adax qu. t m
QAaerii et in mi distro intellecta dentur
specta sint ut illae id est, qua perses, ac determinat tepta lenient te iubes epc ent ae Docaliarum cc E: tronum in die daant uiri s quo pacto in eas se timur per intum uati, notritam.
a. Aser Sti decimaas Ditio. Hoc vitae statu non antur in nostro intellectri spectas inruit itie. Haec ait retio 'nsentanea et doctrinae ex illi man tiam Ion Pi r a uost: in te. lectu species rerum ungia larbam , quam supra ut magis Pe- Dp uertiam amplexi su mus dia in cum id ceres singulares cadant subnotitiam in tu ira a. si in nobis earum species non distur planum est non dati spee es, quae per se primo ad tui titiam noti tram deserviant. Diximus hoc vitae ita tu, quia pecies quae infunduntur ammae in absce Tua corpore, deseruiunt illi per se tam ad in otitiam abstractivam 'Iam intuitit p. q. re iam, sicuti S Angeli sp cte Saprime ortu ia- T M genitae, ut halu rex S. Thomar. ya c. qu. Sy.a t. . S CIS. de veritate, art. 1. murin eade. o , cora de Aitima, at: te et o ac quoties de cog tione ag nnc An totum per spectra inditas respectu reruo Q singularum sermo incudi. F. Unici Non est tamen propterea negandum, pos et ut i a se intellectui in statutu ius vitae competere a- li suam intuiti uam cognitionem Licere nim nullam habeat speciem . quae ex se rem rettul-
iuere , iae Cerite: potest tamen determina nam si M phaetasmate obiici eo te rem subes Te praesentiae, aliarumque cruditionum induvidualium,
qu Gad realitarem, quam quoad tarma talem uacunia inchoari denuo aliam quae sit abstractetua. mitione ra certe et uata realitate prioris aduenire illi no tui fiat ad uam formalitatem, per quam in specie notitiae abstracti. ad Victruae teponat r. Iam rati Cnum for uam. malium mutationem sub eadem comuni rearitate in quibusdam actionibus moralibus
Sed est adhuc non praetereunda dubitatio. qui fieri posiJ , ut eadem imago sue intesti-gibilis in te lectui, sue sensibilis interno sensiui deseruiat ad notitias specie d ferente , cuia ius modi sunt intuitiuae abstractiva. Sunt quieui negent velint non ab eadem imagine elici utramque abra Amnorat Im sei cessante cognitione in tuitis a Jocte pro- eonfestim evanescere imaginem. a qua illa o cedere posseritur deque abstractivam promi si ab alia his noti- diuersae naturae, quae in potentia remanet olimpiae et tamen opinio haec , vel ob tam rat ouem, quod res absque necessitate multi l cetenihil enim obstat quominus ab eadem spe die intelligibili sicuti ab eadem potentia , Pr ficiscantur actiones distinctae specie, ut sentie quod tam supra retulimus Diu Thomas de Id non, speciebus tam animarum leparatarum, quam putatur Angelorum putat enim animas separatas, d increme Angelos per easdem species cognoscere ab utent. stracbiueres antequam si ur. intuitiue, cum iam lunt. Praeterea ex eadem specie elicere. Angelum conceptum hominis, leonis; qui tamen conceptu si pecie distiugulantur. Addet
quod species intelligibiles, os semel in teia impressae fuerint, perpetuo in eo mane uti suntque omnino indelebiles, ut docet idem Sanctae
233쪽
M, IN DI LIB. ARIST DE ANIMA.. .
sanctus Doctor'. p. q. 8 .art. ac lib. et contra A Ob ect tu suom do poterit contingere Aid: gentes, cap Nec enim est earum dignitati hcix si d natae dat ut in foli, tigi,
consen Laneum, ut non conseruentur nisi durante cognitione, sepraesente obiectes, sicuti species extet natum facultatum . .sensus communis Ita ); ficti ia videtur illa mox euanescentium, permanentiam in intellecta specierum distinctio. N. A sertio Est etiam a paucis,necdum satis explicata Dari inino controuersi a. num in nostro intellectu dent ut apprehension ab tecum, quarum vocabilia uti Acimi , si ora iam sigmfieata reneamus. Ouo patet propositum argum et ut parum obolis.
habere ad constitue adas species intelligibue, rerum immateriali si Neq; id a nobis add ictu fuit, nisi ut eius occasione explicaremus indunem com plendi quein praedicto euentu serauat in ellectus Ad secundum respondenduntes . i. q. species rerum minet teri alii dit undecima ac B est, eum, qui semel formauit conceptum pr. Jhia, tactussati s sertio; invitarnq; pertem probabile est dari in dent: ae,alia tum verer uiti immaterialium rerum ira nostroia res auri etiam hoc vitae statu, ali-
materiactu quar Imrem immaterialium species. Pars Ut pati a LETmatiua itide oste oditur, quia cum intel-saflteo lec iis format his propolitiones, Chatatas est
Uatabiti marina virtutum Prodentia est obitus me- ris,&ao prehendit earum extrema, non videtur eiusmodi apprehensiones aliunde elicere quam ex spe eri bus intelligibilibu extremo Tu ID , Una aut et laetitem immaterialia sint C dabantur in intellectu spe e Srerum imma-L. terialium. Deinde is, qui semel prudentiae co-c pium elicuit expetatur in se postea malo. efici litve in ad similem conceptum repetendiam: haec vero malo facilitas censetur a pugpiniosola hos praecipuum indicturi inhaeren-ri liaditus di datus ergo in inicit cla habitus apprehc is uu , si uel ecies prudentiae , aliarumque eius Orodi re cum spiritualium
tire deinceps maior m promptitudin. S., fa ei litatem ad limites conceptus, non qu distet aequisierit, a imagi Sactuataria ante acqvifi cultusta in speci cm earum rerum a sed quia magici resista est uauit species retum materialium, tam ii in nati tellectu, qu in phantasia, e quibus pecteb.ar-bis.
guendo, durit co Dceptui te Lum Immateria. lium
Ad primum pro parte negativa dicendum imest, ex eo quod obiectum mi iuum nolit in timemtelle,stus sitens materia leti reetela Illigi non Drrum posse ab intellectu agere produci uti re tu ina et teriali uspee era, cuin sola entia riuaterialia in 'ueint Phant .siam. cum qua intellectus et geos concutit ad pectes educenda S. Non tamen probari Laod post digia tae species ab intel dupossis ili per cor plus elicito Sex inciebus produciis per intellectum agro te. Ad is ia
Pro parce aut en eg tiua est inprimis illud D secundum die, etsi non sit inficiat duda limo , y ea firma quod ut obiectu in moti uu nostri intellectus tur. Est ens mater: ales ita non videtur posse si hi cog parare cognitione habituale quae pers cies x. habetor, nisi nataria litan rerum. D inde. quia ex speciebas rerum materialium poterat arguendo, discurrendove et ieere immater alii conceptuc. Quo fit ut superuacanea videantur species prcipis aeter u C in ,: Nisterialium.
iii huius dubii part Enrgatiuam tueri vo, dum illum educendi primos rei si immaterialium conceptus ex speciebus rerum tetiali uiri;tamen quia is aliquantia Id op tostas eriae minus expeditus , nequa euac mi e super maninacaneas species rerum immater allum ad si da ibi miles conceptus inposta rum uiatoris a ilitabit E.
et aeri solet anil cui ereatura possit esse, a nan tu talis aliqua species intelligibilis quere prae qua m
tur ad i. set, a primi in argumentum pro aduertar:IS sen rei menti Scogi Laconet S .Rc ponde lut non coramin rationem adductum respondebit, ut intellectus propo- partis sitiones illas Gogat non egere propriis spe
Irm ariega die bEs extremo mirari potest enim eorum con Conceptu ceptus ex speciebus materialium rei illi rege. . nriam im Q Iod hoc exemplo ostenditur. Percipit pna,mat. elagi laua hoc vocabulum, piadentiae deinde una.
lici ex Je cum intellectu agente imprimit postr bili spe
cta crem ae lepraesentetrioniana in commilue.
Ieria: tim. Dis admittit iras speciem intelligibile u Ius soni, sicuti nec iliarum letum singularia et urnia tellectus possibilis e tali sepecie, deter-mrnata tamen a phantasnaate, clo ipsa sentatur vocabulum illud pru leucia, formataώ-ceptri milliu et singularis vocis, de quia sciterim significate , abi turn quencla virtuti S, qui . Hic in iud oria, es ei conceptuni Ptudet D
ies . . 8. q. vlt Ri Urdo ibi. T . t. T Gree. mai dist. d. q. r. Probatur, quia ex diuinis lite iis co-S ctri stat soli Deum esse cordium scrutatore Quod rar non esset si alicui creaturae per natura rn com se . peteret, mentas cogitationes cognoscere Ac iuri cedit quod si id posset fieri non recte a sanctis q.2 argue retur Christi diuinita se eo, quod alio s. a iu rum coeitatione videret. Neq; obstat quod A. et '
cum Ange sibi meanta ino a. n. eae species aliorum concep
repraesentant, sed dependente a dilectione, et C 'qua unus Angelus ad alte tu, cu quod o litur, iis m
li inter se colloquuntur pei pecies rus aliorum conceptus percipiunt:
picies aliorum conceptu absolute Ist
234쪽
ea cini et intellectum,&sensus tam coni munem, quam externos, qui sunt veluti extrema, Intra te est phantasia: ergo ut ab illis aliquidi ea sibile ad intellectum commeer, oportet, tyri usae phantasia insit, atque adeo non alius seu-sus , sed phantasia proxime intellectui ministerium praestabit. Igitur ad primum argume Ad s. U. tum eo trariae partis, quae nobis alibi non di parra
pli euelat, negari debetia em ess a V nem m.
in exteri s sentibus comparatione sensus eo. munis , in internis comparatione I telle- q. I ara. .ctus. Diuerl 1s autem e Tiis, quae pro Timeattulimus liquido constat. Adi eundum dic ne d emus r sensu, ommunis intellectui famul Lum p Q
ARTICULUS LRd emur in ac disceptaticine ab eo, tota biodum veto a nobi erit
nos, quateria uniuersi suo uim senubilium ima tines a phantasiam transmittunt. Tanta retro ne contio ersiam eo comas, Omiae s
pollinaris hocin lib. q. s. videt utq; tra tuna, Thoma in quae itioni di de velitate . s. at si Oa exere, ostendi, quia conginit, Dulcemio mi es et ternae sentienti S coit;: es cxia, innuent usi sum cominus e nis ira
rami et ri Tet crinmmet diate agant m intellectu
possibile:n appedit . udo agenti materiam ad abitet tendum, una cum eo Operat lo secundo, quia cum rota vis interiretiae, sicurata anima Sc lationalis, i quili et ea re corp2ris existat ad lit reseostri communi situ immediatione , rasa impca et quo initius usetiam mi aisterio procaxe i
verum quod unus tantum rem interior si proximus mini iter intellectus , ne uis eis, qui uter citer OS di nitar tria in et quem nos pl. auratam ponimus maiori or babilitate
talis ordo, Voptima naturae constit ilo postulat, ut ea tantum potu tia intelle et ui quoad operationem uaga ut ei meministeriami proxime impendat , quae ad illum dignitate 'opius accedit, iuxta ilia D. D ori sit . eapite, de diuinis nom nil utarius remn mihi mi attingit inni aut supremi. E cenim phantasia supterraicit 'rscnsarum, qui in potentiis cognostratibus obtinenti ociam intimari .et intellecti: hii manus et infimus iciter tacultates iura llectrices, quae in eis em potentiis supremum locum vendicant Deinde ab extremo ad exitem uim non itur u si per medium , sed sens M
co neutra in phantasma ea praecise ration coua communem naturam rep/sentat, D cne Tertium, an unum, idemqus phantal ma
ad plures species icitelligibiles educendas
doneum fit. Ad primum horum , longiona
giori dis mione omin te spondendum est,' - -
diate concurrere phantasma expressum, quossabim pres Coelicitur. Patet hoc ex eo quia photas nou concurrit cum et te lactu, lioperando, dum vero operatur ei appreneulet pnantasim ex Primiit. Deinde . quia cum mphantasia stat impressae variarum rerum ma- pines,& intellectus agens in disceti minatim te habeat ad sum, seu ministerium huius, vHM- ius; oportet ut ad id determine tu on est a u. etem alia ratio, qua determina: possit, nisi e r-ciente phantasia ex una alligo a illatum imagktium phantasma eapressum rei peream signi-
Quod ad secundum attinet proe et tona Pro et civis bendum est phantasma non repraesentarem a bit. tutam communem nudam ac liberam a di h- fetentiis indiuidualibus, sed cum sis iunctam,&concretam, ut constat ex iis, quae superies Enobis disputata sunt Verum licet irare bear, communis ac singularis natura a parte et i in unam det scietam real statem coale .scunt, non destini tamen argumenta , qvibus 'Mia et Pollit ipsariam phantasina eam ad Nait. rei edistinctionem, ut quoties eo iactari cum Comque intellectu ad producendam speciem intclligibilem , quemadmodum lite non Enifieat 3η 'nisi naturam communem , ita phantasma prCCUR 'xo concurrat nisi ea praecise ratione , qua
e audem communem naturam repraesentat.
Enim vero phantasma , quod Socratem rhfert distinguitur specie aph ntasmate, quod Platonem significat ut plerique graues Auctores arbitrantur', tamen utrumque pro-
235쪽
is IN III. LIB. ARIST DE ANIMA.
ducit imaginem intelligibilem eiuste speciei crusmate huius candidi, una meandidi i m
nempe hominis auod certe non alio fieri eo lorati A se in cis miri nempe hominis quod certe non aliud prouenit, niti quia ambo concurrunt secundum conuenientia,&eognationcm, quam inter se habent, hoc est, pro te ommunem hominis naturam repraesentant. Deinde este eius imitatur suam causam sed species intelligibit: snon imitatur phantasma , ut neu laritat m, sed ut naturam communem leser t. ergo phau tasma non est eausa speciei, prout singularitatem se prout natura communem significar BAmplecte ad tamen est contraria sententia, quae asserit phantasma non concurrere ea praecise ratione, qua communem natura, sed ut tam commune et , quam singula: em exhibet. Quae ita probatur. Phalatas tria cum lite au
colo a LI. Aduetia tamen opinio ut e constat, magis placet, vel eo argumeto ou
supra attulimus. Nam cum phantasma svi magendo cxproma , se toto adi oti, utique non concurret nisi prout ab eo est smit ut hoc candidum, atque adeo nonniusti
ciem candida gignet Loquimul a Geth. I phantasmate, quod hoc candidum dilucid, sin
refert, quodq; id neu me trad speciem eandidi producendam. Nam i mutum modo hocce . coloratum exhibeat, tunc sola spectas coloriti, non vero caudi di ab eo elicietur: qui itu
ei pia: ergo ex se iucuilibitin e cium secundum totam suam repraessent indivim; ac secun radum rationem sibi proprtam, peculiarem:
non igitur concurrir, prout in eo elucet quasi solitarie sola corii rotinis natura Corroboraturq; argumentum ex eo, quia, phantos a totumrdisertio diuiduum,&indistincte expri- comm Uuem, quam singula.tem nacti-ram; ita non concuiret cum intellectu,ni vel totum repraesen Adarinam ita, quae oppo laetum suadebant, o- ' - ra ue an cminet sma caute ni causa est ollatas i.
M. et respondendam et, duo illa phantasmxta ideo expretium rei sentabilis. Sut Ar de i di,
proposite con roue sic SEquitur poste ior pals quaestio I S, in qua omini dum se offert quota caula petiere hi pa antasma cana intellecta agente concutiat
ad elici Edas pecies neelligibiles. Nam quod
ist,c eo collat quia in res lectus agens in pio m
clucundis laeeicb intelligibilibus est ea uti
mutares t s. quae ut hanc potius , quam ii alpe ciem producar, eget causa particulari, aqua determine tuae, haec autem causa est pinatasma semper e
simili- producere imagine intelligibilem unius sepe .cie , esto specie diffisant, quia repraesentantio diuidua sub eadem in Si a specie contenta Itim non pro Sucere effectum sibi ex toto li- mile, licet se totis concurrant. qaias, Reac- litudinem sui essicien is quo a Romula. qitan qua eisiciens secundo: otam suam pei ctio. nem agare quod ob varias caiisas accidi ex et plagraria, propter intercapedine patii in qua Eeius virtus laguescit, ac sensim minuitur quo pacto ex octo graduuin prima superficie ex-eepta, licet secundum totam octo graduulatitudinem agat tamen immediat epos Tillam primam supernetem non iam octo graduum lucem fundit,sed minus intensam, etodem i. nus,&ita gradatim usq; ad non gradum Vel ratione matellae . studi subiecti, in quo effectus recipitur 'quo pacto phantasma huius candidi
od producit nisi speciem intelligibilem ea n F didra commune, quia intellectus possibilis non est subiectum ea pax talis speciei; quae singularem tantum naeturam repraesentet, ut supra statuimus. Itaque dicendu effectum imirari suam causam quoad potest speciem vero intelligibilem non polle imitari phantasma
quoad repraetentati oriem singularitatis. Ad ter trum taut oui concedant possie inteI. lecturi agentem ex eo des phantas nate educere plutes species intell sibiles rit exo hau-
opiniones; altera exista mactrum phantasma concutiere inimere caesae materialis altera eo si qui putant con trire in steri me causa
etacientis quae adi uc bipartita est, ut inordicemus Prior revolunt phantasma habet se, vitati dispositione intellactus polliblis eo modo, qui Percurbaerones appetitus ad intellectu
&voluntatas nostrae actionesti fit etiam sepe docente Artitotele Ethic. c. a. ut prout qui que se cudum appeii matricitur, ita de reo tu cer, easque appetat, aut reiiciat.Vnde qui bus ita effervestit, facile iudicantium eo danus ibi esset, in die a m anacrii appetunt. Stet itur sele habere inquiunt phantasma ad inteluctum potii bilem:quia si phantasma Socratem verbi grata . reseratu disponitur intellectus post I. Ilis aderet piendam speciem hominis; Bucephalum, ad speciem equis spectat autem, hic concursus ad caulam materialem; siquide dispositiones patre litis reuocantur ad mater, am, Acta ne quod phantasma vi materia, non ut efferens ad speciem intes ligibile se habear; ex eo videtur, quia semper effectus sequitu deteriorem partim sus cauist efiicientis. Qui risi intclleetus agens phantasma intestis imbilem speciem partiatim esticerent, cum phtasma corporeum sit, necessatio species intel ligibilis mater: ale quidpiam foret. Hac tententia tion placet, sed ea potius, . o Eu Ph. ata surati activum cone visum tribui te
236쪽
num, quia intellectus eget causa particulas, B
ua active determinetur. haec vero non alia
est quam phantasma Vnde Aristoteles intellectum agentem comparaui texterno lumi m, quod cando te et ecliue det et mnatur adima ei nem potius candoris , quam n gredidis ducendam. Deinde quia id, quod cautat asti. milando sibi effectum pertinet ad effectrae emeausem; at phantasma ita se habet ad speciem rabat intelligibilem. Namque rata onem repraesentandi, seu eisse repraeseu tatauum iaccipit speci-cies a phastasmate, quemadmodum test spiritale ab utroque atellectus ab ag:nte, ut ab e tali cria possibili, ut a causa subiectiva, seu materiail. Lerae Diuum Thomam ce Velitate quaestione decima, articulo sexto, ad septim v.
Quod si quis obiici riphantasmaduim sibi si
milem speciem reddit. magis videli sortiti raticinem causae exemplaris , cui cras ita
consi tit inimitatione . quam e te lentis. Re
spondemus, si pro rie loquamur, earn tantum assimilationem pertineret ad causam excrT
ma concurrere tanquare instru en tu i lx q. B um , medio intellectus agens opere tui. Scotu, am
est e duas causas partiales, unam toralem cara . O eo. sem integrantes, quam in utraque immed a te effectum attinciat. Prior bus ea talio adstipu Ibi Rit. Dilatia latur, quia causa particularis e lint tumentu Runsu et salis, quam determinat, Qui suboldi nature at phantasma determinat intellectu tria entem , ut causa particularis volutasalem. O od iam ex dictis constat. Praeterea necesset Fundam Noe idem sub ordinatur, cu absque illius con 'apretorta cursu a Vere nequeat. Posteriores autem hi sententia. losopli suam sententiam ex eo confirmanti Andamn
quia id, quod propiae instrumentum est, auctas erram
non agit nisi motum ab alio, ut serrae aut est M. Lota virtus agentis , ut calor respecta ignas, et uotum Deutrum phantasmati conuenit. Nec enim ab intellectu agente quicQuam accipit, ut exsuperioribus liquet. nec tota vis in te lectus entis, arioqui non eleuaretur pet illius actionem,uin fluxum: u enim sic eleuatur c portet ut intellectus agens potiores partes nagendo obtinea tque adeo ut eius vitius nostea tantum, quae phantasmatis propriae1t. . Utraq; harum opinionum admodum pro . babilis videtor, si tamen prima nomen ins ta-Ierum: ra menti laxiori lignis ato usui peti ut nimirum pre M r conuenit iis omni biis, quorum tuterueniente ministerio aliquod agens uniuersale in ope-plarem, qua es ad quam alti sex pretandore D raudo utitur. Qui sit ut priorem tueri volet, spicit , fecundum passiuam imitationem abeste: uexprimitur, ut in Pt ysicis libro, cap. qu Est . . anici latet dissetuimus; at phanta Lma non ita se habet ad speerem intelligibile.
Dona nam intellectis, ad ipsi Irri me dens, ipsum oue cogi oscens ad illius fimilitudinem Minu pro speciem gi enit Quare minus proprie dici po-
te stiliani tam sortiti causal talem Templa- De m iis respectus edi ei intelligibilis sed sic, haec illi competat, ea tamen non obstat , quo mi L - nus cauta li: as activa, quam diramus, Cadem
Aes era Ad. xiionem vero . quae os endrrenite da a turpn .nt alma nullo paca eis caui messic:- ' en: em, sed quasi dispes ionemro generat; p - - era ne specierum intelligibilium, respondenduini urum este acum illud P illo phorum , Esse est Is l. quitur de te iocem partem suae causae, si bio
lutes c te ur, inultis exemplis conuinci .e ro aberrare . Atque ut iri caetero omitta pnius, res cinde musco oporter effectum equi dereliorem patrem , cum c ter tot pias a
praestanti mi eleuatur vi in re proposita accidit. Quando st: idem operatio pl. antasin aetis eleuatiata id te lecta agente vitta prior iam
D. e. se sed adhue iniecit Og, qui phantasmati re- rara me Lectu perii erum intelligibilium , ciliciendi
agetationem aduersariolum redo debit semcte concludere phantasma non esse proprie initrumentum intellectus agentisti quod tarn et non obstat quominus , late accepto TC-cabulo i instrumentum drisi queat. Cui autem posterior magis placuerit . ad argumentum pariis contra ita dicer,phan a a non solum determinare intellectum attin, v L causa particulatis uniuersalem determina , sed ei quoque sub ordinari non tamen Crepio
Frii instrumenti, quasi intellectu agens eo intermedio operetur sed quia nequit absque illius consortio agere, illud ultra vires pro prias excitat ad agendum ita ut ambo parta alim .immediate it fluant in effectum quem neque phantasma sine intellectu, nec intellectus absque phantasmate ullo modo producet. Quod si quis opponat, cum duae ea usae ita obiectis. concurrunt quamlibet earum p csse per se solam edere effectum eiusdem spem ei licet minus perfectum; ut eum duo luminos lumen ploducunt. O. curendum non esse id perpe S.Iulio
tuo verum, cuia secus accidit in causis, quae sunt heterogeneae, comparatione e ectuum,
quomodo se habent intellectus agens' phatasma ad species inrelli tibiles itemque intellectus patienchspecies in teli gibiles ad in-ies lectionein.
237쪽
ret M sese si cis Abdias Dngitudinem in et Cit, indiuissibile in te gere. Sin indivisibili tempora es enim incae bis: aesti Et rerum perinlatque singitudo diuisibile, ac indivisibili se Non igitur dici potest, qisii viro; temporis dimidio intelligobar noti,siem non Qui , t nisi olentia. At cum utrumque en taras Ute ligit, uidit ulo temptri, atque tunc Ut tangitudines, illa inti igit Cicads langitudinem et crevirisque eonsantem intelligat, in eo quoque, tempore nimirumipsam inte digit, quod ex utrisquepari modo temporibu constat, atque componitur.
quae I Ndiuisibilium a igitur intellect oua his fissit, errea tua falsita man est. At in quis tisa imo urini, rnem in hisce compositis adam iam es conceptuum inti erim, quasi ipsis h.
v num. AtquOUt Empedo de dixit, Multorum certe capita, admitabile dicis, Ceruice absque uer exorta in luminia
Illa tam da Ic spost hoc cocordia iungit Siecthae separata compo uiso erat, Ut, commen Teii Drabile se diameter odsi eorum etiam quam fuerunt, vel eruntsit compositio, di tempeutris per inred latetur, atque additur. Falsitne nimiucompositiones e consit Namsi album, nasare esse illeat ipsum tune non m componit Licet autem per diuision merram omnia desera. Attame aptas, aut verita nan solum consiste in hoc, Cleon es albis e inhu etiam C eo erat v. erit albus Id vero quod gulos dictos tent plus componit, unumquefacit ipse essi te es m c Cum autem dupliciter mutuisibile dicatur, ut Terti
potentia, aut acta: nihil proh bcti ut 1llectum, eum
na inter primam sit esse tam appreheAsionem et
CAPITIS SEXTI EXPLANATIO. Imiuisibilium a igitur J Hoc capite duplicem intellectus functionem distinguit Aristoteles:
unam,qua res simpliciter apprehendimus,&dicitur intellect: o indivisibilium et alteram, quare conceptas componimus vocaturque cornpositio, sub qua tertia continetur Docet autem eo differre priorem operationem apotheriori, quo in illa non insit veritas, aut fallatas in hac in- sit. Item quod in hac ea,quae sparsi sunt, ad nstatem reuocet intellectus, connectendo videlicet inter se termitio . Afra ipsis propositiones coagmentando eo in odo, quo cecinit Empedocles concordia factum esse. ut partis tamenn bra animali im , quae prius disci et afuerant, in senum corpus coalescere ut. Uel, quod eodem fere recidit, docet Aristoteles apuere hensionem II m. plicium eis priorem compositione: quia non cocia ponamus .msi prius apprehea damus cimitaturque hac tui intellectus naturam in procreatione animantium, quae, et Empedocles ex sti .mauit, prius membra singulatim finxit,&c. Porro autem vino aquae uis conrunctio animare format, sic neque intellectus quae uis compositio eruatem enuntiar: si enim commensurata cum diametro componatur, propositio falsaeti t. si tu commensuratio vera. Hic aduerte nomine compositionis comprehendi ab Aristoteletam affirmantem quam negantem nuntiationem, ut annotauit Caietanus de Philo oonusti nec immerito scum omnis uir ne latio compositio quaedam sit: si propositionem migantem vocat paulo post Aristoteles se uisionem proprio vocabulo, quod in eas mim ab alto druidamus, negemus ile. Suo sieorum etiam, qua Derunt. J Docet non modo ratione rerum conceptarum posset enuntiationi Ius fallitate ira repetiti, cum videlicet coniungimus, quae copulati da non eranc ursitetimus bomin m non si di animal(iiqu: de micet omnia perdiu: sonem dicere hoc est nux affirmatas urata, negare sed etiam cunctetna in alioqui it teri et probe cohaesent: t tempus velox non recte coaptatur. am, vel bi malia , morbus de Socrates eo hactent inter se, dum Socra ex et grotar: si quis ramen pronuntiet Socratem aegrotas i , mutito praesemitem p re inpra icti
Dupliciter indivisibile. Primam antellectus operationem, qua incitui sibilia , id est sim .plicia percipiuntur, apertius illi liquit ex obiectis , utique tisariam indivisibile dici amitti autem inprimis rii diuisi ille, id od non est actu diuisum; diuidi tamen potest , v bum
238쪽
A: in diuisibile dici duplicite in nempe aestu A
te indivisibile dici duplicare iri nempe victa& itcntia. De talia ramisint tra
Hiel chnin ' ihil to bibete, quo mictus intellectu, tetelligat indivisibile ei se, et refirem indi iri ubili grum' ' nempe tineitudinem, quaestio diuisibilis acta , licet po M aemodum percipit. IN J ' - ὰ, in mellectus magari admem dupli dicet intellige te 'R hii li: diuis braici ' dieque intellicit tinea in , numerondo partem post par bm , o modo. ut est diu 'M J 'P ' sueee siue Aiter , ut est indiuidua actu in ita petii-In tu sit i m i atque adeo ' β PQ ibus eo uiti Alcum , atque adeo simul Idetque subiun I. inesse. bile, iri, tu numque as uiduis non diuid intelligendo Andere ei non pra diu tempus, longi β ecitet. dimidium eius intelligi medietate tempo1is, sed st, eum id, ouod in * rum uetus partibus respondere porta utri diuellae Pax es
simul quemadmodum si partes a cra, temporis
d b, Hoero non in quantitate,se arma est veri x indivisibile, id in indivisibili tem pore Saniam indiui ili intellectione percipit, atqMe tute tigit per acer dens autem , non hoc lanet quo Iad uirabilia sunt id quod intelligit, Sterum, in qua intelligit, sed hac, is in uisibilia sunt. In ctenim es in huius uisibile quinam cat o ratis non parabile. quod quidem num tam rem p. ipsum, quam ipsam retudinemfaciet, se
inornmisane continue, O tempore S longitudine iliter ines. Punctum autem, omnim diuiso, di id, quod Lem. L . Ei se indivisibile, perinde atqMe primitio cognoscitur, manifestumi evadites similis es videtur inali Ostorie enim mod malum cognoscit, atque etiam verum et Contrario nam i quodammodo cognoscit sudautem quod cognoscit potet tia nimirum esse, ct in ipso tentiam tete se epe ret quod si causarum alicui nullumst omnino
Suadri a naui ne antitate J See domodo indivisibila ait ac illud,quod unari spe Indis, Deio veterea ,cisi compositam sit ex pari busto: continuas, ut homo, domus exercitus Ioe ait pes cim te animam tempore i ii ii ii ibili, sei md uisibilem potentiam, uni modi est in te Addite mli retea, aure sustio diuit in ems torum tamen petam Latmesisti diuisi, non os in te ligatur,oc ex patre tempori sed ut seni uti diuisibilia, lina m partibus druisi est aliquod indi et Stai: mpe species, quam intellectit; indoisil ibi rei percipit. Quod S:ntelligererram
te ut diu iras; nam Ianici nempe se, I .lta pecteri atque ita caeter ac tunc non intelligeret
rem retiaditi bili intendit autem Axin ore Ies huius visuperioris nodi similitudinem
uten in hoc in modo est aliquid indivis bile nimirum species, quae facit omnes partestorias vasim unum esse, ita ilitari in continuo inest quidpia ab eo inseparabile: videli cet indivisibile. quod litudo, ' c. . a est, ut tempusvn nitit. Ac longitudo una: Slire et dicatur es e punctum in I aea, &mo sua disse-mcocum in tempor su et ipsa species tingiturinis,aut tempolis. Sed hocciffert, Pod tale in remi dedi, abiis ii . iliterio omni ecini: o.&tempore, Sc linea inuenitur indiuii bale autem secun ur inter ditan pectem, non lim litor in omnibus speciem habenti bes. si quidem quaedam constant parti huiusmod hu, homos iaci, , quae eandem speciem Lappellitionem cum toto stari an et r. aliae Et arti ius in Mimia Lete socer eis, quae alit ei I. Uberitata hune lociam et obicia ruri interpr tatu D. Thontas. Punc Iram a lates,. Iud: visibile tectio mos id esse ait, quod non loturi actu, sed potetit: I diuisibi,ui. cciit c. c. , Duu ciuiu hoc autem ciuio appellatur, quia vipei liud parte cohaerent, ira Ct , medo, secancar,
239쪽
IN III. LIB. ARIST DE ANIMA. ca
seeuti tui, tua se mariac abiunguntur: quod nubter de momento pronuntiandum est ri indivisi olle quo pacto subintellectit ea dat, ostendit; doccns illud non intellim,eti eontrarium , se quasi contrarium fercipitur enim pernegationem continui, si eut sit I performam quam negari ut malum per bonum' mgrum ralbum. Num et aut
MMD. Thomai, semper alterum contrariolum tim
si psit albam pro luce, nigrum pro tenebri, ex DM.dmeo Id autem ovoucognoscit. Docet modum illum cognoscendi unum contrarium per a missiue priuatiuum per tarmam negarant, ita ut intericius ex cognitione unius progrediare assonum con cognmonem alterius, proprium esse racultati sintellectricis, quae est in potentia, non inui a tum tu puro 3 cuiusmodi est humanus intellectus. Quod si quis alius rei stat. quem istae imper aliud con o ducat ad int diuide stipia diuina meus Italmne minarem misti tamen Sc S. mpticius aliter; nemsistere ad terum notionem excipiendam. Prior tamen interpretata era ac germana est con
Inr .ver EL autem dictio. Reuocat se Aristoteles ad id, unde est di, re o. ---- D. Inia in te lectus operationem, docetque intelle I riami mando, veritatem. qm carca implicia occupatur, ipsum duo diuid est, ii, is rum e Chau ex
et 'erabilia apprehendunt Vsipetaee nTterdum eri
IVI M tem piunt,auod hoc, vel illud album sit, quod te vetatio is est T. Ampsyri
Me pre non inest, ut si Solem submast nitudine bipedaliab, Abii 'IM ' ' -xa i cui id, quod ei
dIsputauimus, e de vetitate mcmpii et e tamet et
quibus non in primo de interpretatione dissetvim v. Sssi rumpus competat,
haesectes motis nam motu a sese imperfecti
m actu simpluitemqui ouissim ect r. p. f. a tam ectomnino inm, tui . Anii , iei diceresolum cas inteirigere de D. e Cum Tertri alitem seni ineundum tu motis iam dis . h quasi emauerit, aut negauerit, tum perseoui iuri initaem delictari ut dolere ectrae EXPLANATIO.
io, tu, id est tactu auci et eret dix igitur intellecturi
240쪽
aues,ctu , dira quod in potestate est a linxciugend*m, ' citur aliiInde adactunt. Id Merodat O u ih coectile usdem hominis accipi debet simplicra* qnim potius ante Ara iactu est, quia o h .nt Iitati is potentia ab ea. quod est in actu coristit Muin, a actum p ouehitur. 1 his a se Lusit MaviD DI Quia in te sensum repr*licca m cognati qumdam est: ecias, quis sensui iniciae et u eois ueniunt intelle: ius vim expli are contendit, Competit autem inprimis sensu deduci ad a. in s.ctum, bobiecto sensibili , non tamen per aliquam propcie dictam altia ratio nem, aut m tum: - . c.a de eui sit actu sentis inpotentia, ut inpotentia quemadmodum lib. 'hys definitur sed per alte ihi I sis titionem itans lati iam, qua subiectam non coicampi, aut laedi sed perfici solet. Item per aliud aditi ou,ddam genus motus, seu mutation i, qua im g n* b obiecto transmissae cimano corporeo sim se
eticu - Alia sensus operatio est perceptio rei sed sibilis sub ratione coniae nien mainta a trint iis aut non eonvenientis, incundi, aut molesti, qua perian et adpbantasiam Ratio et, u si-tam, C a iam pra milem ei vult Alistoteles sens mand llectia practico , cuius est rem amplectendam fugien rapis . remis annue proponere voluntati.Unde&distrimen habetur inter practicum&speculatiuum intel-rulati lectum, quod hIerem simpliciter consideret, neque pectet opus. Ille dum rem ut eommodam,m Ne noxiam te praes nia ad prosecutionem, aut fugam lacessat: tque adeo ad praeram daagat. At ti. Alictari lauta ineundi de molesti secit mentio Iem, obiter docet quid sit voluptuaria molastaque actio, circa quid versetur; cuius si facultaris propria. Ait esse delectationem, aut dolorem versati circa bonum, aut malum, qua talia sunt, pertiuere ad appetitum sensitiuum. quem appellat medietatem, seu mediocritatem; qui aut interpretatur Simplicius vitiusque suas eptor est,tum suauis, tum inluauis siue quia ex se est quasi medium uoti magis ad delectationem, quam ad molestiam recipiendam/pirum die trapa,Sat pessim ionei sus a Scappetitum in actu, id est, actum auersaradr&actum proseo uendi obiectum ridem esse, quod dolor Melectatio. Quae res fusius Venucleatius, lethoe loco pertractanda, n sensitiuum, ad quem p radictis ei ne spectant nou distingui a potentia sensitiva Intellige i
ta utem nondstingui subiecto. quan o quidem, ut ab eadem anima oriuntur, ita in eodem ia- aut animali. alioqui diuersam habent rationem, imo&realitatem. . inguia I f Anima
ac nigrumpsi igitur,vtes A quodectasium ad B.quoden nigrumis C. ad D . Sua' mutato ordine comparationem etiam eorundem ver acere licet. Si igitur Ct in Un m O profecisses habebuniperinde atque Ain, visin idem Susim: non eandem autem habeant autonem,si illa simili modo. Eadem erat omnino ratio, etsi A quidemsit dulce B vero album. Intellectivum igitur ipsisfrmauin phantasmatibis ipsis intelligit.
Anima autem PDiscrimen intellectus contemplativi&practici repetens ait, licet anima mi aiaitica, id est intellectus contemplativus phantasmati v aut arta quia laa: cella I pedit ri