장음표시 사용
281쪽
superiori animae parte, ad cluam volantas spectat, nulla da tint vis cognoscens praeter inteliale etiam, ergo intellectus, xvoluntas sunt una, eademq; potentia. Maiorem sux de , ala o- portet omne agetns liberum et actu suo indi cate alioqui neutiquam ipsis imputaretur debetque per eandem potentiam, qualibet L futale iudicium Iercere. Nec enim potentia E-b rtatem habet, quod inriae e it in supposito libero, quia si ita res haberet, uniuersae nominis facultates liberae sole iit: sed ideo suppositum libertim est,qoia liberam liabet potentia; erra, ad rationem libertatis pertinet litaberet aestui sui iudicium, necesse est ut illa potentia, per quam homo libet est sui actus iudicatrix si quod non nisi facultati cognoscenti conuenire potest.2. Argum secundo, Non repugnat actus sub ordinatos ab eodem principio activo orirusiqvidem ab eodem Solis lumine, aeris illuminatio calefactio proficiscitur, sed cognosce te, appetere sunt actus sub ordiniti, unihil nisi antecedente cognitione appetamus; polr intigitur ab eodem absoluto principio nasci, atq;adeo una, headem res erunt voluntas, hintellectus. 3. Argum Tettio, Si intellectus, revoluntas es ni iis uersae potentia , posset diuina virtute elici actus voles citatis sitae actua tellectus; sed non potest quia nihil niti cognatum aEnatur, ut docet D Auguscinus, de Ti initate eo Noa sunt igitur potentiae diuersa: Maior proba LUT. Quia sila faciat tales distingiruntur, non alia erit dependentia actuum volu uertis ab actib. intellectiis, nisi ut a causia partiali et sectrici; quia nimirum in leti lictio partiatim coneturrit cum voluntate ad illius aetu, et Deu Iad terra supplere valet omnem aut alitatem effeten tium c usarum, ergetinc . Ammi, QS ali pote aliae non dissi rusit te ab . Iuta , quarum obiectare absoluta non dissident, sed obiecitiam intelle. ias estens, inobiectum voluntatis bonum et viae inter se reciprocantur in in eandem realitatem in idunt, ergo Ipse intellectias. voluntas ea de realitas erunt. Postremo quodli cita erit Philosophi mens, probat Aureolu apud Capreolain 1 dist. v quia Arist. lib., Echico f. c. i. clemctionem appellat deliberativam rerum appetitionem xclarius lib. 6 eiusdem operis c. t. asserit esectionem pertinere ad appetitum intellectivum , vel ad intelle talum appetentem; quibus verbi indicat intellectum, volun
ARTICULUS II. NEGATIM AM CONTROUERSIAE
partem veram ess,nec a re limitas nius adducta concladere.
Ontraria sente utia , qu voluntatern ab
intelle iure ipsa distinguit, verae Lam
in quaestionibus de se ratat quaestione xa. arti . I, ei more
rari ea as ad cap. 2'. libro . contra Getis A - .gentinas in primo distinc . . qu st. Probatur vero primum , quia rationes to to genere differentes . cuiusni odi sunt ut rum , O bonum , non possun(Lerminare a ctiones unius eiusdemque potenti , sed di
Secundo , quia potentiar, quarum una altera et mouet &altera alia dirigit, debent in tersere ipsad st: ngui; volanras ero, ut saperitas Timus monet intellectum , Stelle- us diligit uoluntatem Tettio, quia si in te lectus voluntas eadem animi vis est ei; se queret ut nos voluntate intelligere, intellectu F .se quod communis philosophantium consensu si, quaquam admittit.
Responde mus igitur argumentis quae M
oppositum sua et, ait ad palmum .dicen ambari
et facultatem cognitio se Apertem, id est, cum
neque intelligis, neque praeeunt'm sequatur notitia minat rae impetu, Si non bere in obiectum serruit voluntas, etsi rem non cognQ-scat .s Auitur tamen cognitionem mellectus,
a quo ei res amplectenda, vel declinanda obiicit r. Nee oportet, ut omnis faculta sub die .
agens, cui actus liberi imputat r. desuet .ctu iudicet sat enim est, ut de eo iudicium fe-
rat alia potentia coniuncta, aqua tegitur, si Erum D quae illi quasi lumen prascit. Itaque fatemur
ut potenti, libet talem obtineat, non inhaerere eam liueto supposito ut recte pro
bat argumenturn negamus ramen ecc--n
est e, ut ipsam etini actus iudicium ea eLcear, iussicit enim posset albitratu suo proprium a tum e Tercere, vel suspendere e sto praedi clum iudicium ab alia facultate ipsam regente , in qua libertas ut in sotite, viradice insidet, administretur.
Ad secundum dicendum, quando actos si
inter se sub ordinati sunt, ut non solum alter sine altero obiri nequeat, id unus necessita-
te a Iris Falto consequitur, quo pacto se et M. habent illuminatio Solis,&ealetae ni
eiusmodi actus ab ea dein facultat olla pias
se. verum actiones voltantatis, in inteli sitis xc
nocti lapi cedant, quandoquidem vigente intellectus notitia in pote sitate voluntatis est proprios achus cohibete. Ad tertium rei pondi et Capreolus Inonios ais
se actam voluntatis elici absque notitia in lectus posse tamen a sqlie ea conservari. N bis dicendum potius videtur cum aliis, licet, priuatus aeno nisi cognita amemus , tamen, actum voluntatis Melici ta conseria in i ii fl-SCre nitus posse absque notitia. E im veto notiri concurrit ramessi lenter, tum obiecti ii atque adeo r malitire Tetrinlece adactio oeli
282쪽
S ' tauum est posse ilium A dum ex paret intellectus omnes illi actu pie 'tifectet o loqT TV Odumptimo quam cedant, ut avitis prudentibus qui res prae
tim magni momenti no nisi maturo conu-
si otitia uatenus voluntati rem amanda,
metem in obiectu:n tende te, esto id non ei
hoc ullamia uoluit repugnantiarne tu con
lio,&deliberatione aggrediuntur 'simplicitcttainen vivo i in asin actum prodeat, non Opus esse practico Illogismo Q aod satis ii,
queat in subitis ac re eiatiuis motibus,' ros appellant primo primos . Nec vero magna dit-fieultas est num etiam ad actiones humanas,
ud sit . quam progressio quaedam, seu tenden-
Ea in proprium ictetnet Ita q: non Ie Ugtendet voluntatem in obiectum non reptaesentatum, etsi ficti nar o nis do mea visum opeIatiar, non tentalia aliquod obiectum AEquat tam neganda est maior propolitio.
. me licet distinctio Gonalis Llpecifica
m ea tiarum , atq; actuum detumenda it ob biectis: realis tamen dii mo non m de absolute pete da est , quas eadem res nequea actus poteritiarum re ipsa it Ferentium termi
Rit. a tequiratur adicium , quo intellectus decernat obiectum bonum , aut malum ele, salutate aut noxium, iucundum aut moles tu, Polio duae sunt hac de re sententiae P ima
se otii secundo distinc . 6 quaestu Gabriel sibi dem art. i. dubieti a siluis, qu si
ue I . artic I ex Timantium no requieti tale
iudiciam heditam reuotitiam apprehenduam, mo cum haecdu dex esse possit, larem ple , quae nimium fit citra compositionim,
terdum arguitur liquidem eam hae toto gnere disclepent, indicium est potentias realiteranter se distingui, v superius dicebamus. Ad ultimam respontietur, ex neutro illo ulocorum deprehendi Aristotelis mentem fui se voluntatem ab intellectute non disti mii: solum enit insinuat ibi philosophas lactionem ab intellectu fit ut , hi voluntate pindere; cui conso uat illud D Thomae de veritate qUast. tet ar t. s. dicen is, electionem aliquet diose rationis Se aliqu: d voluntatis habere
QUAE TIO IV. TRVM UT VOLUNTAS SUUM eliciat actum , requiratur in te 2-ctu iudicatrix neritia,
quatuor ac tuS, quod ad rq sensiasti ratum
tacit, in nostro intellectu esse posse Moiam primus est notitia apprehensiva. Secundus iudicium quo intellectus rem apprehensam a dicat bonam, aut malam esse Tettius iudiei ut aliud, seu practic: in dieburneo, quo initi- lectius rem quam pretcedent iudicio bonam . malam uere te decreuerat censet amplecteti dam cise aut declinandam Qtrartu denique est discursus , seu practicus Illogismus euoratio huiuscemodi dictamen concludit. viari s tur conuenires id cura , licet later-phat macum sanum esse; inquiunt scin erre adactum voluntatis totam apprehensionem ira-plicem Quae opiuio ita suadetur. Notitia, per quaena vola orati proponitur obiectum male Gale. 3 formale simul, id est , tur obice am inae odiendit, tum ratio tendendi nullud. sat est ut voluntas actum edat circa tale obiectum; atqui per fimp laeni notet tiam potest repraesentati voluntati obiec urn materiale iaest,tes bona, ee formale, id est, illius bonitas: et go casu Scit ut voluntas actum suum exe
Secundo. Non minorem emcacitatem ha L. Argumbat voluntas. qua appetitus sentiti laus urgendat in proprium obiectum , sed ut appetitus seni: tiuas brutor uia obiectu suum feratur, set . est apprehensio simplex interno sensu exhibita ceri ob voluntas in suum tendat, se m i et simplex apprehensio, cha per intellcctuna Tertio Motus primo primi ideo tales d: 3 cuuiut quia absq; rationis iudicio exercetur; ergo non ad omnem actum voluntatis requirit ut iudicium Antecedens probatur, quia si ad eos motus iudicium interueniret , essent utiq; in nostra potestate, possietq; in iis peccatum reperiti quod communis Theologorum consensus Leg. t. Quarto, Qua characteres prceor opere deli .neant, acci illas a pulsant, tot actas volunta tis quot digirorum motus , edunt; cum di titino uti, voluntatis imperio et eantur: stamenno est veris mile tot praecedete iudicia, quo suo tilixiones, motusq; digitor , praesertim cum in te dum clibant, A pulsent aliud cogitantes videtur ergos: piceum non ado- acia cessivo laetatis iudicium pereat ei.
283쪽
ssi IN III. LIB. ARIST DE Axit
ARTICvLV bamur . . ni ii ta& DAS PUTATIO CONTROVER- . sia in partem,quae nc t. ALtera opinio est Gregorii initimo dis luctiones quaesti r art. I.Aliacensis ibidem quaestione Geruasi intractatu de notam in prima diuisone notitiae v. I. Videturq; D. Thomae ad caput tertiam liuius libri.&rupLIma Liae undae, quaestione'.arr. ad iis In secundo distincti et . quaest. r. art. I. aliisq; tu Iocis quam etiam nonnulli e recentioribus
AIM, rum iam nonnulli, recenta otibus is iure ei h*piog nos Raeta isdia findunet. Di imita quidi i d actum calustras appetitus iudicati titiam iis no x i/m Adactum quidem voluntatis . laa. 'i xi immitellectu Si ad achum appetitus seu i nutri pi Prixiam se usus uteriai. Quo dprobat r primo , uia nullus omnino appetitus alia quod obiectum appetit, nis ei appareat con- esse tale.ut in illo fit confidelimaginamur talia, id est, cum absq ., o prchendimus, perinde affiei mutatque ' ectura eadem pec Laremus. Praeterea lib. cap p. te Xr. 6. doce , appetitumno umo ueri ab intellectu contemplante sedor i co. quia ille nihil amplectendam, aut declinane et
praecipit , ut hic videtur ergo philosor, i Entire ad obeundas appetitus actiones no
sat esse notitiam apprehensivam sed ne celsa tio iudicativam requiri-
ueniens; nec refugit, dis appateat repuranans si incretriri tale toti C
psam,&eius conuenientiam , a Ut repupuantiam: sed oportet, ut de ipsae onuenientia, repugnantraue iudicium feratu tri ergo nullus datur actas appetita sabsque noti tia iudicatiua Maior probatur, quia alioqui sequeretur tam conuenientia appetitui, quam eidem re-FInanti aeque appetabilia esse, cum omnia: In discriminatim , ut appetibilia apprehendi
queant, siue revera iant, siue non Rursus oste-
dat ut eadem maior proposivio, quia cum quis Danceps est, ae dubius de re aliqua facienda, ut de profect/one in patriam , saepe efformatapud se hasce propositiones apprchen suas; Bonum est proficisci. Non est bonum pretiit i-lci, tamen nulla earum sat est, Viter arri
piat, vel omnino decernat non iret. Hoc aute
Nonari unde prouenit,tiis quia sola rei apprehensio non sussi ita sed re qum tu a sensus,
Uetalis assensus verusi , siue sal suis, quod hoc loco vocamus apparere bonum, eroo c. Secundo, idem egeo Dahe illitur, uiaeXPecentia est bruta animantia nunc moetet ado recta quorum habent simplices notitias, nunc non moueri, ut patet in equo , qui ad potandam aquam, quam videt, non fertur, nisi cum situ cum igitur appetitus f nsitiuus
naturaliter,&non libere sequatur cognitionem sensuum et utique videtur id non ab aliaraus a proficisci, qua quia sola obiectit apprehensio non sat est ad appetitum mouendum se erequiratur iudicium, quo te applehensa conueniens aestimetur; qu odiudicium, uia non semper adest, fit inde ut appetitus sen-hano emper in rem obtictam D--- - iust Tenio,id-m tabili tu auctoritate Arist telis hoc in libro cap s. sit. - hi micriam inopinaruire id est, iudieamus aliquiaenium est atquc leuiori coa uino Pen fimprobabilis, aut Peli patetircae do. ctrinae tepugnanS. viditur. Qilare verius que argumenta diluemus, ut cluam quisque ina io probati G defendat Ad primum eorum quae pro assirmativa parre attulimus, respou dedi dum erit, obiecturn formale appetatus in quod actu appetitus fertur, uo eis bonunt quod 1bet modo, sed bonum , quod tale esse udiea, tui. Ad secundam conces a maiori pro Iositio
MLneganda est minor, dicenduinq; in bru tr animalibus non detur compotitio, au
diuisio dari tamen iudicias, tua eompo sitionis,&diuisonis cem, id euntia, Iibus iudieant obiecta se bus apprehensa ,δucun tia esse aut O ra, prosequenda, aut declinan
iiciunt autem bruta propositiones, cum prae rit' unicia essbrmant, quia non iudieant ex: II qui illo et aut collatione, ut homine . sed: cendum et eis motus primo primo voluntatas exercerr praeua te rudicio, non tamen libeto sub: to, ac sine la deliberatione iii formaliquam vitruali. Quae tamen Hibera-tio necessaria est , uti eiusmodi actionibus e peccata Iabes inueniri queat Adcluat tum te
sponderi solet tot ess iudicia quot motus d gitorum, sed quoniam ea celerrime fiunt e circo a nobis non discerni. Qiso equidem licet nurum videatur, non tamen a retitate alie nuin existimari debet. Neq; enim negandum est eum, ut serabit diuersas effugere diuersore in Macterum cocepti Cnes, quibus quam itera, quoue modo delineare debeat, appre
hendit mare pari ratione poterunt fimul ab eodem diuersa indicia efformari. Ad primum vero eorum , quat pro alter Aura sententia adductas et respondendi erit ira ociectu appareat bonum. Cessi opus tu rontico raram titia, ed si Ecere apprehedi obie Thrum m
284쪽
blata sed interdum inhibet motrim apperi tu reluctante quod tamen aduersatur Sc experientiae,&Aristot. eodem loco assirmanti, corporis membra quoad motum, obsequi rartioni despotice, id est, mores uorum qui ra-cutiatem non habent in re aliqua resiliendi
Hased quia eum animal ratiatum est , vel im
mictum, ut aquam aut tum te - ,
quia simul intelligimus eas non ita si habere, te ui 1 nobis imagi tiouecm gua
admodum cum res pictas videt ius, quin sciis eas solam retum sit militudinem, non resi s Sectui exhibere, ideo ex eorum in tui L. Rat . si de obcut arbitrarios motus, ergo
cto in Raetu, praeteriim cum ea, qua 'cellentioris naturae sunt paucioribus egean- ulculis adope tandum Rurius imaginatio deo, Rcuius vita efficacitate tam multa
modi affectum concitamur. Post error loco egisse de lora motione, quae sit imperio intellectus,non de ea quae requirit ad clemdam voluntatem . proponendo illi obiecti
conuenienti aem aut e pugnantiam; Illaeuam necessario ab intellecta practi coecolicii citar, hac non item. e ictum
nis in partem negat uam. Ovod adnituus animantium non eoncutiat in ptimis vis dirigens , quae id homine ratio, in rudis imaginata rite probatur primum , quia constatio unus os somno oppretaeos electo surgete . h. . illuc oberrare; uorum tamen motus non potest ratione a ragi, cumra o in somno ligata fit Item ap-- petitus sensititius potet in nobis citra regi mea rationis, solo intere sensus ducta motum enicere, non estititur ad id necessaria facultas intellectus dirigentis. Probatur assumptum, quia interni senseas non sunt in homine deterioris nota , quam in brutis animatibas; in his autem sussicit imaginatio ad dirigendum notum. od autem facultas impellens, id est ap-- petitus non est cla motum iussio in Ine, probatur, quia, ut superius ex Aristot. lib. I. Poli
ticorum ea g. comi non uimus, intellectus, seu
ratio impera irascibilae concupiscibili poli-tac Iriuer patuita eo quod aer erit sensitit
varie pei mutet Non glitu imaginarionis munus tantummodochadmo Rum dirigere, ted etiam motum ipsum citra appetitus consortium&coem cientiam administrate Quod ad vii ne ecutricem motus attinet, sinone: stingus illam ab appetitu videtur ex eo
concludi 'quia superuacaneum est diuelsam
inducere; tumqtara si motus ellet actio tauruimperata ab appetitu non vero elicita cum actus imperati aliquando prmen lan Lappetatum boauuoquaminotus animali Sappe2I- tum aute uerteret. quod non ita est. Item quia natura semper facit optimum, quodpore nria clius vero est, ae praestantius, motum aDI- malis elicia faculiate animalis, qualis et tappetitus V a pote uti vitali tantu, cui uim dio foret quaecunq; alia virtus motiua Pelicem di quianae videtur ei Te expreissa sente otia Ati stot hoc in lib. cap. tex'. - . toto fere cap. Io ubi de principio emcietate motus localis ais
nim silium disquirens, concludit esse appetitum: quod etiam praestat eo libro , quem demota animalium conscripsit.
te, altera motum dirigente, altera imperarate. Duplex in
PRo explicatrone huiusce controuersae ob bus virtus seruandunt est ex D. Thoma, opusculo C motiua de Motu eordis in animantibus duplicem es naturalia se vim motricem; unam naturalem aliam a Di anima malem. Naturalis cilcitur ea, quae solo natu sed.rae impetu agit; nec antecedentem apprehen Lege F.
285쪽
rii Marterias pulsat, habetque in corde ori ginem Animalis est, qua praeeuntem Noti-- sequitur,eiusq; motus albitrarius voca
ca. 3 Art ri consueuit. med . Secundo , animaduertendum est eorum, quae animali motu concitantur tria cae gene
d, in Lim continentur gire solo tactu &gu-I , h ponent, mouenturque duntaxat in ea se,
m et lioqui secundum se tota stabili sede vitam
deganr, ut conchylia. Haec autem plantarum pmotum, quae terrae fixis haerent radicibus, parum excedum, ita ut inter animalia, plantas
xi quasi medium obtineant. Secundum genus
est eo tum, quae vim sensit licem perfectam habent, nec solum piae entia, quae tactu explorantale etiam ament ad ignoscetiit. Sed enim ex iis quaedam solo naturae instinctu operantur , nec praestituunt sibi fietem sua actionis, aut motus,videlicet belluae alia contra delectu agunt, taenae, quem liba proponunt, o Cperantur ni matrum homines, qui ut interea: -
et aanienantia principatum hasent, ita nobiliorem motum subeunt, xiv cciti I atqU'C- minentiori corpotum viventium gradu consisti ni Porro non quae times hoc loco denaturali motu, sed de arbitrio ; nec vero de hoc
iplo uniuersim, sed de motu progre ilionis, de quo etiam in extrema liuius libri parte disic ruit Aristotele S. voluntate. Ideoq; appetitus sensit ira in homine habet se uti coelum inferius, quod superioris vereigine circumuoluitur.
TErtia conclusio: Praeter appetitum danda
est virtus quaedam in harac, in embris, uadi motum proxime exequatur. Hanc ea ratio et comprobat, quia cum functiones ab appeten te vita ut elicitae, eique propcae immanentes
sint, motus vero progressionis si actio itatis
en cne eest arro praeter appetrium constituenda erit alia virtus membris insitari quae talis ii, motus administra sit. Differre vero isti usimo set, di virtutem, non definitione tantum, sed et dia
iam re ab appetitu Uiquet primum ex diuti
ctione organisi hic enim in corde sedem ha tumbet, illa in musculis toto corrore egiensis S cundo , quia cum in substantiis separatis se cultas mouens ab earum appetitu intellecti. uo realiter dissideat, ut lib. L de coelo, ea pu
quaest . . ostendimus, multo maiori iure in te bus materia praeditis distingucili , cum mi-
nita iunt, in incorporeis mc Icelli nitoris naturae, in multitudine degeiret, ut Itaque actio Srt primamnesus. Ad motum progressio D virtutis motum exequentis eo pacto ab appe nis concurrit vis dirigens quae in holminibustatio est, in exteris animantibus imaginatio.
Haec conclusio est Aristoteli hoc in bio,
cap. sext. 16.&cap. II. text. S. D. Thomae
G, i. eodem loco.Auice uuae . Naturalium Suade- cap. 8a. Vr ute x, quia Progressio ins ituta fuit aena tura ad conuenienta inu stiganda, side clinada aduersa, quod praeitati ne ita aqua potest, nisi detur vis aliqua reptae sentans illiusmodi obiecta appetat ut , ipsumque pio te nata in
hanc aut illam partem inflectensu praesertim cum a poetitus ex te iudi fictiliai Latinis habeat ad hoc, illud ue prosequendum, aut vitandum: haec autem vis est ratio, ut limae in acto. 2. Conclarum Secunda conclusio oppetitus concertit se ad motu a progicillionis, ut causa agens , ac per modum imperantis. Haec etiam est Ares. hoc in in cap. io trat. s1. de Avicenna p. Natat alaum, D. Thom 'usc. q. apti.&libro x. contra Gent cap. 81 tetrar ibid. de taliorum.
Probatur vero talione , quia cum progressio sit, ut diximus. ad quae reddat ut alia in de elinanda aduerea si si cognita; ad appe et tum
vel opertineata ectas amoris , aut foeae talium rerum, consentaneum est ut motus, Uo-
ad eas end it r. ab appetitu coefiiciat Urs litI-peretur. Hoc tamen laterest quoad hanc moiationem inter homines belluas quod apse-titus bdiluarumnc si mouetur ab alio stuperiori appetitus iamia asia veto moueatur, uimitam titu dependet, ut nociabeo tanqua et aptoptia&adaequata eius causa elicia turti sed impliatur, adeunti cremodum quo voli inta appetitum sensit iurum in nobis c ora citat, quae sic in eum motionem dominium e ue dixercet, uti hilominus appetitas sit Elli ut mi interam me diate promat: eo tamen dii timine, quid me bra admotum perficiendii rei rationi iolun tim
tali de potace obseruium p petitus autem ad adiuuobieca sui tugam vel prosecutionem non mi multa si politicein ciuiliter obtemper aut vituli a lauri notis superius declaratum tanto Q smet tamen aliqui , utrum Cim a preti biam, tus motricem lacultatem concitat , praestet id per aliquam praeuiam actionem in ea rece ptas , ad tiaria deinde in octo virtutis cense quatur an aliter I Respondemus non aequiri talem actioncm , quae aestiri acutiatis ino est.que Suentis, ut quidpiam ab eo distinctum p areat Jut Mi sed appetitum, ut agens uniuerialius, concur-abra 1
re Tetrina cum vit tute mouente, ut cum ea ula hic di particulari, atque ita editatorum ab utraque in m.
286쪽
tentiam descendat Fer a ' est.
Te senti iste, apprientem , Ccom Uentem, Scintelliget item At omnis antlinalis
; et sim licite: est potentia activas m
adam male suoctiones obcuias aetur. Qua . propter vis motum exequens simplicia erexi-ium da est active concurrere ad moliam me sertim cum ad illum recapiendum videan ut membra aliunde iam apte dis o sitas odelicet ex compositione vitem perie alia tum
C salitatum, qui constant 'ioqui dixerinte iam in orginis sensuum L aeter psa viresta Masa iiD ucstacultates a figula crem peramet diuersas. qu is organa ad len- nodes recidienda sapia reddititur, quod tamen a cominianibus philosophantium piac ti omnino abbori et . Deriuatur autem is hae vis motum exe i quina vi I.de Geneti . cap . qua rit. ET HIP-pocrati ex schola consensu ostendamus i rem quidem icos de tanquam a sonteo.mnium virium, ac farristionum, Iae animantibus conueniundi, traxime aute in a cerebre
cuius reti vel illud est argumentum quod indera obtritesn ut orcam habet: t. It-m quia ob se icta e osmodi via conse iam citat membror immotio, obst pei cente toto corpore aD o mi obauimus tamen loco lato Medico ram sentetitiam, at, trantium nullam animalem vim fixe ac sta diit:cio nembris haerere;
utpote utram videnta re oculo , Inouendi in musceps; sed omnes insuentes esset , ac per modum cuiusdam cladiationis celetebro illaL .finianei ab trahi, nunc edire nec praeter hau quasi commeant cur radium aliam dari amnatam facultatem a die otiendum , vel mouendum, quod placita n quo uia alibi ex proseis coniue aes mus , non est cur iterum in eoitia probando inret oremur. irod vero ad organum motus spectat, Omitti controuetrsiis,aduertendum ex Galeno lib. re. de Vita parti utra, Vestalio lib. t. cap. L. ad idoneum motus instrumentum duas requiti condition die unam visenia pol iratu aliam ut impulsum edat , quarum neutra sine altera potest eo tutis etes, quoniam admo-irendum ni cessatia est firmitas, conlisten- Mai adsentiendum velo mollitudo unde ea,
quae praedata sunt, vel allum, vel nimis he betem, obtutum sensum gerunt excogitauit soler naetura rationem,quamamque mi rifice coagmentaret coniunxit enim ligame-tum,quod aliquantulum est durius cum neruo, qui mollior est; S utrumque, id est ligamentum acie uum in minutas partes qualu
secuit,&carne neruis arce ni quem plico L. Musi lis qui coaceruatio musculus dici curri atque hic huis a philosophis Medicis traditur ost umeri Choi tu tum virtutis motiuae , quod a lare inani iam iis mantiumcolpotibus dii luciditur , quam late pares membra , quae ad arbitrarium motum subeundum idonea sum Alcmbra Sed nequibit motor: a facultas hoc yxi H, ac stiumento , nisi id conglui qua ita io uti iu J butum sit quarum desectu intcrdum membra exarescunt, motuque omni dest: cudo uri talia , pus etiam est, ut membrate enui anima itimus meis ibiti tuum a s xv foueantur. Mui e diu ,si, tam preter alia,indicium habetur, quod1naria ina
Isidui viti more vehementi corpus uiti nere nequimus,anii mali spiritari qui bi si ulmebat, ex corpore, coimc
faeni Quod trum incauta est, ut qui ing Tum actu ur, subito concidant, atque inter
ne rumiecta deducenda cuculam 1 lo sexu A
OCCURRITUR ARGIVM ENITIS mitto propositis.
SV perest nunc primi articuli argumentis re Adr. ram ponde. Adptariam partem eius, Lod ionem invios iocosuimus, dic o D licet in o am
vino iudicii libertatec ircamus non ita pediri tamen nob: actionem inteluctus, in persecta quaeda in iuda lati cum planum simultos inter do miendum niuersalia concrpere,&disputare non requiritu vero ad motum utcunque a nobis exercendum iudicii aut rationis libet ras, ut etiam in ebris&phreneticis videre est. Ad secundam eiusdem argumenti Ad cpartem respondendum licet appetitu letistiuus impetrante voluntate cratione dui gente, nequeat mimi, rotum motum inhibere aut se cus, quam voluntati placeat, inflecteres posse tamen intellectualiud cogit in re, ac non iubente voluntate corporis Denabra in deliberato motu ciere, visaepe accidit Non, proinde tamen concursum Illarum superioni: facultatum super inacaneum esse, cum ad mo
tionem delibria tam neces Lirius sic Nec veto in homine de inferioris appetitus d. gnitate quidquam trahit, quod non perie, ac vi sua tantum memblis in otionem Hierat.
Et minisse tetanus i. pati. quae vacarei c. . nnotauit licet in nobis natura rensi. iva no
287쪽
bilitatem capitis, quam in bellu is habet, non Acbtineat: cdpensatur ei tamen ea iactura propter coniunctionem commercium cum ratione appetitu intellectivo perficitur namque attollitur id , quod est inferius, vicini late sublimioris, quatenus subiit; quod tam in iis, quae ad mores pertinent quam in politicas conspicuum est; si quidem perfectius operan-
ur virtutes, ut obedientes charitati, quam fota nobiliust est Regi alii stete, quam villae re
grine tenere Ex dictis collige, nihil repugna.rri quominus ii, qui somno oppressi cursitant, interdu absq; intellecti icis potentiae iussu Tu sola imaginatione, appetitu motricem vim viccita iri et progi essionis motu administrent: cum id etiam vigilantibus frequenter eue
Secundum vero argumentu solues, die eddo ad primam partem, licet appetitus quo a. alios actus politice rationi obediat , quoad membrorum tamen motionem, nonni fide C sporice obtemperare. Haec nobis solutio pla.cet, non quae concedit rationem, voluntatem immediate a sine interuentu appetitus membra ciere Ad secundam nullum Animal, quantumuis minutumatq; imperfectum, loco moueri sine is fluxu appetitus, imaginati ortis;nec ullum esse, quod hisce incultatibus natura sua orbatum sit. licet imperfecta doneas habeant certa corporis pardet delini Las, ut Dalibi diximus.Ynde est quod lacertae, vermes, aliaq; eiusmodi post dillactionem vivunt, ac mouentur, quia etiam diuisa imaginationem dc appetitum in partibus retinent. Tametsi fatendum sit Aristotelem eum proximis capit bus de motu egit, de eo tantum vel praecipue saltem disseruisse . qui perfectis animantibus conuenit Ad tertiam negandum est quod L sumit, dicendumque imaginationem no per se, sed interuentu appetitus, cui tristitia , autheta, horrida, ut iucunda obiicit humores concitare, sanguinem ac spiritus mouere, Fieq; varie corpus trictre. Le 'e Tho. i. d
n .areo.&libri contra Gent. CIC . Ultimum argumentum diluitur inficiando nodistingui vim mollisere clitabam Aharitae ei titu. Ad primam vero aduersialia p.ratis, tio nem negandum est actionem, qua membri,' motus imperaturi praeire appe tui. At lacun dam, naturam GC ere Cprimu quod poteli. an et fuisse conueniens, nec por Utile moturne lic taut uir Diodotata cultate a poete meo o. rationes, quas circa tertiam conclusione ad duximus. Praeterea motum progresilia ut avi.
malium revera ab animali virtute pso fiet se 'cum non nisi appetitu imperante seco vi
rente essiciatur. Ne vii cute motiva metuerim
bris insitam ad facultate vitales artinete, sed potius ad animales, quatum ministra est. Ad
tertiam Arist vocasse appetitum vi In mouentem itio quod eum a facultate motus e re
trici non putaret distinguendum, cum oei nobis superius ei talis appetitum, xv immo etiuam uti diuersas animantium facultates tru inmerarit sed quia re vera appetitus est etia potentia mouens. v te dictis constat. Hactenus disceptatum de anima, qua teu ScorPori S co stricta nexu hoontubernio addicta adsunctiones exercendas suas illius operam emendicat,deinceps de ea describemus eo iam vi Maculo exoluta kde separata separata iustITTI mus ita estationem. Praestatutinam propitruunNumeri, ut quemadmodum de coniuncta alii
ma, quali quali potuimus indultrra, opus co fecimus de separata dicturi gradu in addi
mus vltetio reme e solutus aliquando E co pore cui coniunctu hunc animus est, insta
tum euadat liberiorem, ubi tali Deo insolubili iam nexu adstrictus,&ab humanis longi Ismo abiunctus interuallia, vitam auspicetur iucundissimam , inpossideat
288쪽
Voniam Arissoteles libri verioribus nihil de animasparata
Hi eruit, de quam tae ac graues quae tones inter Phisi hos, ostgosque versntur, quarum explicatio es intess gentia no
es inus necessaria quam iucunda es: operae pretium duximus ea agrid sit Iutationcm intraesenti fiscipere licetengm consideratio eo it Do Mures,quae ad animam pros,ut extra corpi Ut ectarat, Me st
i hysici potius quam iri. Ut in primi libri Prooemio comonuimm;quia sese ita de animas, his quasii si plemento ab ol tionem tua adipiscinou
is quae ad Utrurasque anima statum sara Ioniis videlicet,atque informationis
.isrente istet Iant q ale illa: An rationales animasintsuvi me prana
Deo creentur Osiqirasus huiusnodi cum a caput tu bri a. hnim operusistre trae L ae, porro huisse tractationis obiectum,materiaue qua ubiectum vocantat Huius iribestionis in pro tu est; lmetrum anima raraonalis secundu'separabibia 'Ti Mia torpor ectata, quam velutiformalim tinem caetera quidem peculia ades.
r. sucienDae sui, subiecti non a struunt si supponunt. At vero communcto re nis , taphysica,ad quam prasns tractatio potis imum friur, Ut ut S p riti diximus tu ibi, tum actis in eo prosete . dii ac um est Ut imi=quenti dissutatione separatisitatem eanima emonstremus Pasito vero est possse operari absque corpore. Nec mirus quadam ex parte hostiua non sit assis; imo ille is morteat, cum eiu subi Tum ex parte rationi formalis,hoc estras ,raim. nis priuarruumst v ex sequentibus intestigetur Iam tractatio in se. Diatio isti '
maestui itur. Primis animae naturam propius attingit, cum in ea ae mmortalita
i di incitones ipsi Dab actus ubi amiis separatis asseratur Secundisone ei-
stendi extra corpi s declarat,reliquae de ita qua ad operaraonem explicanuam reseruntur mas retra poten iocognoscerat/bm earumque Jeciebus sibi ibis
sceptat aeri arta de actu ipso cognoscendi. Dinta de obicra
cognitionis. Sexta demotione .gocurat,
289쪽
reterumsententia circa amma immortautatem
procedat MMORTALE, quemadmodum, aminum , hi satiam dici consueuit aut quod nulla potestate, etiacliuina abolari valet quo pacto solus Deus ut alias eius loci interpreta toneSomittamus j immortalitatem hibere et catur, X. ad Timoth cap. 6. aut quo da uapte natura
nequit interit , quam is perali solutam Dei potestatem deficere possit . cuiusmodi iunt Angelus materia prima uid eius alia Posterior hie significatus duplicem adhuc com Cprehendit: nam qtiae eo modo sunt immorta-x equo im lia, vel subst&ntiae fiunt, va A, gelita ccxlcstia
mortalita corpora, materia prim vel accidentia eorum peculiaria, ut species intellectiles Angelorum, Solis lumen, relatio te artara is si su et lae pro-plia; si subflant a sint, immortalia a Ut in corruptibilia per se vocantur per accidens vero, si sint accidentia , eo quod titillo vite tori mi- Tassulo extinguentari quata suoru in sabiec o rum abontione Propolita vero quaestio de Di immortali iecundo modo , quod substantias Cint iligi debet. Igitur essetne animus hominis immortalis an una cum corpore in re it et , mae Noapud ver res studio, conteatione UT sui: mfuri; primasque inter eos, quos iam re plaCT-titerunt, ea de te disputas fere citur Phere ea- deS, referente Cic. i. Tusc. quaest drande alii in Academia in Lycaeo, in Stoicorum Porticu, caeteris ue philosophantium gymnasiis, di regnam videlicet rati controuersiam , in qua horninum ingenda desudarint cum o inium CaUsa ag retur. Eaim dispuratio est , unde non solum diuini numinis colendi ratiorn gna ex parte dependet', sed quae ad iumrnum hominis bonum definiendum, atque admo- dii ex te conformandos interest magnopere. Igi- Philosophia tu animi immortalitat m assecuerun P ie-
pote, vel paulo post emori existimarunt Iotet
quos Stoici eruditorum animas corpore so lutas paulatim debilitari.&De ire. sapientum vero vique ad uniuersi conflagratic nem pet- seuerare dixerunt. Inter alios acet timus ani mniorum immortalitari tropugna toti in m. ,
deae fuit Plato, nullusque eam Phusicis ratio iti nibus tam aperte tutatuSest constat ex mini Timaeo Philebo, Menone , ut tuis de Re pu drubi adeo, iudicia post mortem, poenas Platu
que ac pronia constituerit. Et veIo eum non
nulli hac in re veritatis tarmino praetergres sum fuisse, asseruit seque non hominum lata. tum , sed belluarum qu aqUes ima Simmota tales esse; quem errorem Platoni altri urit,re sellitque L. Thomasti con L. merit. Cap. L. Sed ab eo Platonem alienum fui ise asserit Bectari cap. .li 3.1 conta a calumniatorem Platonis, quidem iure optimo ut nobis vide.
rat cum Plato in Timaeo disertas verbis affr metanimum brutorum esse mortalem Animos interitu ire ADt xlo, Te , heum, corpore ni oti putatiit Epicura Crum grex, in is quei plurina turba ta in Giaecorum , quam lLatinorum secuta est Aetquc in te eos Plinius . lib. . at liis . cap. q. de anima brutorum. de quibus an multa icti piit , o Lirim meri tus, dei limana petii me cuius murortalitatem acerba mordaci tale est inscctatus certus nunc ea de re apud inferos malo suo , in Elici que aperit aenio. Illic videat ut iocatura v. trumne aliquis post mollem sit doloris se aut co poli, aut animae rium vanitas sit post mor tis etiam tempor livit m immortaliata tersque polliceriti illic discat , si nihil e quo animae agant esse certe multum , quod
patiantUr Porro Galenus in hac quaestione tam varius est, vet cuius merit ententiae, ibo fiat liquido constet. Nam in licii , qui inscribituri
Quod animi mores corporis trana rectat lani derata sequan rar, Platonem exagitat, quod animit Immcirtalitatem dc Di Idar At vero in libro Get remi re rigore, alti Si quis animam ephdixentsubstaciti, mi quae per se moueri queat, squod utique immortalitatis est a reum e tum, letum minime siccptum iri Quapropter alii miti in priori sententia salii credunt, at Din posteriori Sed minimem arandum cst , dubiit intulisse Galenum de viaimorum nostr ni meim re ei des, esu , auditor Pythagoras, Trifcri egi,
mortalita us, Detogenes, Thucydides, Thales, Iesias, Craum immortalitate, i demta reian '-- oro stes, Anaxagoras, Aratus Plato , Ploti ra duc iussu erit,anu qualitas , qualla a tumue
rem p ram Edium sit, an potetus substantia eiu libros uoluent assim occurret. rem nus, Porphyrius, Plocius, Nummius Longanus Platonicus, Theonti rarius M. Tud Scalli,quos longa serie te Et Nirol. Eabentinus lib. I de Immort animor ad Clement emi IX. cap Ir Eugubi nubii si de Perenni Philoso Ahia Fuit tamen inter hoc, sermon. Nam quida in animum expertem omnis mortali-
290쪽
de Deiri Philosophorum caps et cum rubrai: didisse Atistotelem, quod
M undet Aphrod: u ditor, lac mentem
Auctim Philosophi solitus sit interpretara, vili de An tia, alibi quem tamen abii ch ini, libetaienuitur Eagubinu lib. de
bimu de Anima,cap. i. text. let .vbias mat, ntellectus citra im ginationem no eli, Ccohaere e per se non posse, atque extra mare riam eo' steret Hare cum cap. s. libr. I. ext i, statuat neminem ubi ne phantasmatis o te in talligere, otio et tereque eum, II contemo latet phantasmata specular consequens est, ut existimet non posse animum extra co pus esse, sed vita cum eo exti sui s. Tatis Secundo, qui s. de Coelo, cap. mpto bat omne genitum esse corruptibile, inquidquid ortum et , aliquando interiturum. Quare eum ponat animum initium ha here, ut con stathbtore Metaph. ea n text. is eundem aliquando dissoluendum te arbitratur s. Ratio. Tettio , quia i Ethicor cap. et Solonem coars It , quod vera mi , mic is si, Litatem post mortem eis a cerit. Eae repet hcnso ca
se nuru ratione niti videtur, quod post
mortem antinos hominis , qui beari possit, Don remaneat. Qisod etiam apertius conti t-mat t. i usdem ope iis libro,cap. dicens, post mortem nee boni quid eis neque ma ii libra Ir. Metapli cap. I. rexi. 3 cum ait, De sempitern Em conuenite felicitatem , iobrs verono inisi ad breue tempus , dum huius vitae
. Ratio. Naarto , quia cum Und 3m hominumque generationes ab aeterritate finxerit , vel Lib. x. dandae essent infinitaram Ria , cum tame s. Anima, e Physicae auscultationis libro infinitum ne
res i. gatit, vel loeum haberet migratio Pythan
et . de Ges rica ammarum in diuersa corpora succeden-c.II. I. tium, quo non rninus a Peripatetica docarina me . et alibi ostendimu*.
Ret,a, o Postremo , quia ianimum immortalem secisset , eundem a Deo creati existimassiet: quae enim immortalia sunt, seu ti aboleri nequeunt, ne si a Deo in nihiliam redigantur, ita neque produci assent, nisi diuinitus creen
At quod cistotellam animi et eatio latuerit suadet ut, quia cum pie Deum uaturae necessitate agere credideret , si a Deo ammas creari pura is et , asseruiae utique omnes ab aeterno sati se productas quod eius placitis
aduersari ex secundo argumentose precum est. Itaque videt ut Aristoteles an ini humani immo italitate ni penitus ignor isse. Alii tamen magni nominis Philosophi co ut oe-tra opinantur, asseuerantque Aristotelem no tu Aris sttos animos ab interitu alienos , atque o cubitum mnis mortalitatis expertes posuisse, ex quo rum nutu ero est Theophrastu, qua cum tot suis . anno ut stotelem in Lycaeo deambulantem
audiet ita cred bibisse olimino est , saepe haedere eum eo fuit Je commentatum , ac quid senti et cognouisse. Idem censurae
piodorus, Ammos iu Philoponus, impli-pli eius Avicenna, ut referi Mirandula libra cle Eram me vanitatis, cap. s. Et Latinis D. mson, et contra Gentes, ea Ty/8.l nyl. .
Io.q. t .art. I. At Magnus tae . de Anima, capto.&tra ct 3 cap. 3 Epydius lib. de Anima .ad cap. . Dutandus, L. d. quaesto. Fertar luco citreo uir Gen e S. Eugudinus lib. de Peren . Chilos a cap. IX. a atque eLecenti Iribus non pauci
Sunt vel apud Aristotelem ad hanc in Susim extentiam stabiliendam multare illustria testi tauid de
imonia. Nam I de Anima, ca . . t x 6 . de S. Melaniat. appillat in te lectum nostrum Eminum , interitas&pallionis experiem. In L. Item lib. cI. te . II. ait, ni h obstare quo minus ali lipaeptates animae separabiles sio , quia nullius corporis sunt actas. Et cap. et te o ait in te
lectam . qui speculatur . est alio quod dimgenus Aminae a sentiente .vegetante distinc stas , quod perinde atque perpeturam ab eo, qt 'o occidi ii iungi saparariq; pol it Idemq;al Ermat de intellcctu agente, cap. lib. i. te T. 1 Dixeruautem texo .ldi et duas facultates intepectricis anilinae dii tentias esse arieterea D br M Taph cap. 3. te Trora scribit, nihil proli ibere, quo minus dissoluto composito, forma remaneat hodie sola anim h
mana dictum confiat. Rursus , mois potentia immaterialis, culit extra materiae cor i-ditionem, vacat in te itur at intellectum m materialem esse multis in loci actit mat Aristoteles, uri de Par tibiani cap. I. lib. de Anima, cap. . rex . . sec.&Is Post temo. lib. de Gener an mal cap. docet mentemerarinsecus ad enire, hisce verbi . N grex, as et DraF, 3 nis,m o incia Moxor dira id est , Restat igitur ut mens sola extrinsecus accessar ea querio a diuina sit; nihil enim evineius acti ne communica actio corporalis