장음표시 사용
851쪽
Creatura vero, quidquid est in Cre tura est finitum rinaliter Conceptus ergo qui est communis Deo, Creatu rae debeteta indisserens ad linitum , infinitum, sicuti omnis conceptu communis superioris est indifferens ad conceptus inlariores, Secunda pars minoris est, quod nullum genus potest eis indisserens ad fini-rum,uius nitum. Hanc partem probat, reprobatio est diligenter annotada, quia in ipsa consistit declaratio totius naturae generis, Probatur ergo sic: Genus sumitura realitate, quae secundum se est pilentiali ad realitatem a qua sumitur differentia: sed nullum infinitum est potenuate ad aliquid quia intini tum non est componibile, sed est sium me simplex , Maior huius argumenti in qua consistit tota natura generis, probatur primo auci ritate Aristot. 8 Metaph.cap. t ubi Arist, ait Oportet terminum, scilicet, definiti
nem, Esse orationem longam quia significat aliquid de aliquo, ita quod oportet illud esse materiam, O illud esse formam;
Constat autem quod Aristot permat riam intelligit genus quia poniturini sinitione uti materiaidit Terentia vero rubet rationem formae.1si Secundo probatur ratione quia si illa
realitas, qua accipitur genus esset vere tota quidditas rei, non autem pars potentialis ad differentiam, ut ad mrmam genus solum definii et complete, id iii rentia effet superuacanea idefinitio etiam constans ex genere,& disterentia, non indicaret idem primo definitio, quia una-guaeque res est semel ipsa marc autem iesinitio indicaret bis eandem rem, sic non esset idem definitio pi imo, di adaequale sed desinitio in duplum exced ret definitum: quia idem bis diceret Ut
autem haec ratio, reatura genetis melius cognoscatur, pertractat Scotus Vincrationem, Meam declarat sic In aliquibus creaturis, sivi in aliquibus entibus , excepto Deo genusin differentia accipiuntur ab alia, alia re, sicut ponendo plures formaS in homine, animal acciperetur a sensitiva, lationale, si ibunt cliectiva, hoc dicit causa exempli quia licet Scotus sustineat in eodem composivo plu
res rina tubstantiales,non tamen sustianet in homine plures animas numero diastinctas, Hoc exemplo apparet, quod res, a qua sumitur genus est re veras tentialis persectibilis a re, a qua acciapitur differentia aliquando ibi non sunt xes, ut in accidentibus, id est aliqua aliae res sunt, in quibus non accipitur genus are, neque dii sirentia ab alia redi quia in illis rebus non est res,in res, sed ibi est tunc realitas, ita quod ab una realitate rei, accipitur genus, ab altera realitate accipitur differentia, ut in colore euenit, color enim non est res diuersia ab albedinessed solum realitas dii tersia , perfectibilis differentia a bedinis, quae similiter differentia albedinis non est res,sed realitas, quae est actus, perficit colorem constituendo albedinem , sed est notandum quod licet actu non prius sit color, deinde adueniat albedo pei ficiens, sed actu vatamquodque simul producatur, ab agente in eodem toto,& proinde albedo non composita, sed sit mima simplex: tamen considerando utramque realitatem secundum se color est potentiale,&perlactibile ab albedine adeo,quod si color per se produceretur sine albedine,vere color effet potentialis ad albedinem, persectibilis ab ea,& albedo est et comis posita. Ex his patet, quae sit naturassetn ris; etenim genus est conceptus sumptus a re potentiali pei sectibiis a re, a qua sumitur ditarentia, vel genus concep(us sumptus a realitate potentiali perfectibi lia realitate a qua sumitur disserentia: adeo quod semper genus est quid potentiale, isti id persectibile, hablata hac potentialitate, uersectibilitate a conceptu, ille conceptus nunquam Criti nus . Ex hoc apparet probati, hcundae partis Minotas, scilicet, quod nillium g nus potest esse indisserens ad infinitum , innitum quia infinitum nunquam est potentia leo perfectibile ab alio, sic genuS, vel conceptus generis , cum semper sit potentiale, non potest claudete infinitum sub se quia quidquid clauditur in genere est persectibile sipotentiale egenus ergo claudit solum in se finit una ita sic inpiae probata clare secianda pars
Minoris, scilicet quod genus non est ii dissereni
852쪽
diistrens ad infinitum, infinitunt. &cruod non claudit infinitum in finitum indit Terenter nullum ergo praedicatum quod dicitur de Deo est in genereri nec est genus, quia omnia illa tant infinita ,
velandifferentia ad infinitum, Sinitum,&sic non sunt potentialia, neque perr cstibilia, reconsequenter, non sunt genera, neque sunt in genere. H nc rationi respondet Gregorius de V Alimino, i. Sent. dist. S. quaest. 3. Primo, qtiod Auchoritas Arist de definitione ex g. Metaph. tex. i. non est ad propositum:
quia Aristot ibi loquitur de substantia
composita, ideo per illam alictolitatem non potest concludi aliqtiam compositionem in accidentibus, neque in substant ij si implicibiis; P terea ait,quod gonus non est pars rei, sed est totum, Philoso phus non ait, quod genus sit materia sed ut materia, quod intelligitur pera limitationem; quia sicliti sol in adue triens materiae complet rem, ita di Terentia adu nicias generi, compla delinitionem sp ciet: si etiam genus haberet ratione in partis, tunc substantiae simplices non essent in genere, quia non habent partem . Adrationem autem negat conseque liliam.
Ad probationem dicit, quod differentia pollitii ad significandum expliciteri tam essentiam definiti, sed iam genus per se totam illam essentiam signifieabat, sed non explicite: hsic in definitione non estritigatio, significant etiam diuer modo,
lic nihil valet quod dicitur, quod non
significarent idem primo R. Sed haec si inrideo fatua, ut vix refuta- io. tione egeant Prima responsio rei jcitur: quia licet Aristo t. ibi loquatur de substantia composita, non tamen propter hoc sequitur, quod non habeatur ex eo Ioco, quod genus habet rationem materiae, id est potentialis dis rentia vero rationem formae, id est, actus, quod est intentum Scoti . Quod vero ait, non per hoc con cludi compositionem in accidentibus, ut
substant ijs simplicibus silico, quod illud
quod est in gener est compositum, vos componi bile species est composita, g nus est componi bile, differentia est coma positiva,& sic geinis est potentiale, differentia est achii, ficompositiva, in hoc est
quod intendit Scotus: lihil est int
nere, quod non cadat si ibali quo horuna
trium modorum, tiorum raeti trum dici potest de Deo: quia Deus licet sit actus,
non tamen est alicuius potentia pei&cstiuus unde accidentia licet non mpinantur ex re, te, ut dic ina est tamen componuntur ex realitate, realitate, sic quodlibet accidens continetur sub altero illorum trium membrorum Quod vero dicit gentis ex Arist. non esse materiam, sed ut materiam, concedimus sed
si ditarentia perficit de initioncm p
ciet,ut forma materiam, nonne genus habet ratione partis, perfectibilis uti materia Ad illud de substant ij simplicibus,
ut est materia, forma, quod non essent in genere, quia non habent partes, dico . quod sunt in genere, quia sunt partes a non ergo scint in genere, ut substantiae compositae, sed ut partes ipsarum. Resposio vero ad rationem patet ex se, qual Isit falsa quoniam clarum est, quod genus, superiora, non sunt actu sua in f riora, sed potentia ideo, cum dico animal, non dico hominem , resin potentia et quoi nodo ergo genus potes explicare illud,quod non actu continet in se Praet rea, clarum est, quod dissicientia contra hit, actuat genus, constituit talem speciem in actu, alioquin esset superfitia et ut dico turria ratione , Dicere autem quod ponitur ad explicandum cssientianet definiti explicite,est nihil dicere: quia ne que implicite per gentis explicatur tota
pecies, nisi ut dictum citin potentia, Min consuli, siue in uniuersali sed propria essentia non habetur immo neque i, nitier tali, in confuso genus continet speciem, nisi quia etiam Includit in confuso disterentiam et quia dis serentia est pars essentialis specie re distincta a genetre;Est ergo impossibilet concipere, vel e plicito, vehimplicite speciem sine disterentia: sicuti est irri possibile concipere totum absque suis partibus, Sed haec clariora sunt, quam ut prebati possint unanent etiam in suo robore illa rationes, quod ibi esset nugatio, ridem bis diceretur, tunc en in tota essentia hominis explica retur per genus, rursus tota per diri rentiam , per genus implicite, per disse-
853쪽
Iina iam explicii ergo sulficeret sola dira ferentia, dic superfluere genus , quia iam dicis,quod disterentia explicat explicue essentiam rei, an in definitione non quaerimus aliud, nisi cognitione expli citeret,quam si per solam datierentiam habemus, superfluum est genus.
Responsio ad aliud argumentum prinbans quod definitio non indicaret idem primo definito, nulla est Trimo,quia, teliquod dicerentia non explicat alio modo definitum sed solum persecte expli- eat, explicat enim id ,quod genu nonae Ilicabat Deinde,admissa non solint,quia icet diuerso modo in definitione eadem
re explicetur,cum tamen bis explicatur,
non est idem primo illi definito quia illa
res est tantum eadem semel definitio vero bis illa explicat, dic non conuerti tur desinitio cum definito, neque est adcaequata.
Secundo,ox eodem medio arguit Sco prassc tusi ex hoc medio clatu elicitur, quid MD, sit modus intrinsecus sectaclum Scotum,)conceptus speciei non est tantum conc ytus realitatis,& modi intrinseci eiusdem realitatis, ut tunc albedo posset esse genus, eradus intrinseci albedinis possent
si esse distereti specificae. Nota hic, quod
M.d modus intrinsecus appellatur a Scoto exi i gradus intrinsecus rei,unde ex Scoto,inosi intrinseci non sunt aliud , quam gradus intrinseci rei, quod est inconueniens, Hac accepta pro Maiori, subinfert Minorem scd illa per quae commune ad Deum , creaturam contrahitur, sunt modus, gradus intrinsectillius rei communis,scilicet, finitum, Minfinitum, qui nihil lint; nisi gradus intrinsec entis, ergo ista contrahentia non possunt esse,
rae diuerentiae, neque cum contracto constituunt compositum, ut est species, immo talis conceptus constitutus ex tali comuni contracto, eae modis intrinsecis
contrahentibus est simplicior,quam posssit esse conceptus speciei, iunio est simplicissimus, quia hicntilla adest compositio
, Ex hoc pater, quod ens non est genus, . . . Gia tunc ens inlinitum esset species. At Q. Vens in finirum non est species, quia non
et ... it inpositum, usi est ab ic: sed est
quid simplex, reatio huius est: quia ut dictum est supra , genus est quid potentiale, disterentia est quidae tiale, de
quodammodo quid extrane rima gen re, unde fitcit veram compositionem. Atens cum contrahitur a filo modo, tr dii intrinseco, non est potentiale, neque
contrahi irabiliquo perlectibili sed socium diuiditur in suos gradus intrinse S, ut iusta soluendo primum argumentum
Ex secundo medio, scilicet, ex necesse esse, tertio loco arguit sic. Si necesse esssi incitidit in se gelaus,vel genus, siuete ceptus generis est neces ibisse ex se, vel non, si si ergo genti: sum per habet dist rentiam actu in se quia genus non est inachi ultimo sine dis ercntia Nilod autem est ex se necesse esse est ex se in actuvliimo,si enim non est in actu ultimo, sequitur,quod necesse messit constitiuuin ex eo quod non est nccesse esse, quod implicat contradictionem. Ex hoc colligitur quod necesse non includit genus ac D us est ex se necesse esse ergo Deiis non iam cludit in segetnus , non ergo Deus est siuidi gener siue in genere:quia tunc ilicluderet in se genus. Hoc quod dictum est de Deo,concladitur quoque esse dicenduinde ijs, quae praedicantur de Deo formaliter, quod addit propter relationes Diuinas, Ratio est: quia quod est in genere, est lituitatum quidquid velo dicitur de Deo tarmaliter, est illimitatum, Minsi
Hanc ratione retorquere nititur Gre Regngorius aduersiis Scotum,quia Scotus po Gre nitiens esse univocum Deo, creaturae; tunc sic arguatur Ens,vel est necesse esse exti vel non si sic ergo Creatura Estn cesseeesis quia ens est commune Creati irae,&MeO,si non aergo necesse erit conlii DNum ex eo, quCd non est necesse esse, quod est absurdiam. Deinde rationeni soluit, dicens, quod intentio generis dicitur de Deo, tamen non est necessee esse, neque pars, vel alia
quid intrinsecum eius, quod est neces se esse, licet significet id, quod est nece se esse Metiam id, quod non est necesia
Sed neque responsio est villus momen edic
854쪽
ti,ste letio facile vitatur , reflexio quidem nulla est quia non est par ratio de
te, rede contactrii generis nainens est in disterens ad nece se esse, non nec eelle ne ille eit deterini natum ad alteram
parrem sed genus est terni turn ad
alteram parten asscilicet, ad non necesse esse quia ei potentiale ude, cum dictumus eius,vel cli necesse eis vel non nece isse esse; Ad hanc Maiorem dico, quod est utrumque indetermina te, neutrum determinare, ut diximus in Theoremate levia ivocatione entis, sol uendo primum argumentum Henricus ed de genere hoc dici non potest, quia genus est potentiale,&vltra, si genus ellet necesse ei se necessario actu semper haberet disserentiam, ut probabat argument tim Scoti, stuli non esset amplius genu, sed natura eius destru retur, quae it quod sit potentiale non e go genus est inde terminatum, sed determinatum ad non necesse esse; ideo valet argumendum, genus vel est necesse ess es, vel non si non est potentiale ergo non clauditur in necesse esse, quia necine e se, tunc eis i compositum, ex non necesse esse , si dicas est necesse esse, destruis naturam generis quia tunc necessario habebit dit serentiam, quia per illam est in hcho ultimo , quod est necesse es, est inachii ultimo ex se, non potest dicere quod genus est indit ferens eadem ratione: quia natura generi riinc destruere C, quonia in illa est quod sit potentiat:&consequenter pertinet ad non necesse esse. Hoc membrum reticuli Scotus quia ex se est manifesturna; blutio vero nulla est quia aliud est loqtu de intentione eneris , Mliud dcre concepta in significata, per ii tentionem generis, licet intentio generis, quae est relatio rationis, non sit pars rei: tamen res primae intentionis, quae signiticatur per illam intentionem , semper est pars inferioris, unde genus secundum omnes , diuiditur in sua species per di ferentias , Miscet genus, id est, respectus rationis, non sit pars hominis, tamen anima , quod significatur per genus est pars hominis. Insii per , genus, On-rentio ipsa generis, habet rationem patatis sui inferioris , quia illa intentio genetis significat rem , quae deii nati Th. l. Nat. Io. D. cstu,
ra est pars infer oris peciei est ergo ridiculum dicere, quod genus significat ne
ueta non nece se usserim tamencit pars, si enim ill .e sunt lili crense generis, necesse est quod genus diuidatur per illas, constituatur in species quarum e-r pars, de respcini carum erit potentiale, si Deus sit species generis, cum Deus sit necesse esse , genus erit p. rs necessieesseni inclusum et iantialiter in necessie
Praeterea, probatu est, quod genus co-tinetii sub no necesse esset, id ergo ignificat necesse cis , neque est quid indi strens, commune ad neccsse esse, id necessc esse, sed solum significat aliquid quod non est necesse esse. Sed tunc est d tibi tam , qualia sint illa praedicata, quae de Deo dicuntur forma
Respondet Scotus, quod illa dicuntur praedicata transcendentia: quia illa praedicata sunt communia Deo,&creati arae, conaeque tet,sicut eius quod est commune Deo,&Creatur: e,nd est genus, sed praedicatum transcende in S, ita b laetis, sapiens,&c. Vnde sapienti. infinita couenit Deo, sapientia finita conuenit Creaturae , sed sapientia in determinate, incommunita
compellienti in Anauni, utraiciati ens, est transcendens, ita sapietitia, &reliqua praedicata, sunt trascedentia, sic licita inens diuiditur prius per finitum, infiniatum,qui sunt modi intrinseci, deinde finiatum in decem Piaedica nacta similiter per modo intrinsecos ta aprentia, bonitas,&c.diuiditur per infinitam, finitam, tinita competit Creaturis, partitur per illas, insinua vero competu Deo. Sed tunc est aliud dubium , quomodo verum estis tuod sapientia, iuilitia,&c. sint Iraedicata transcendentia, videtur enim ocisse Ealunn, qtioniam transcendentia sunt comi mi omni bri sentibus:at sapientia non compelit omnibus entibuS, neque iustitia, ergo videtur male dictum, quod ista pra,licata sint transcendentiari Respondet Scotus, quod sicuti de ratione generis generalissina , non est habere plures species subi sed non habete aliud: nus supra se, sicuti hoc Praedicamentum,
Q ando: quia non habet supra se genus, sibi,
855쪽
genera si si ria ina, licet habeat pati Ca S ecies vel nullas, ita trans condens pro- m lm habet , quod non habeat siti prasit aliquod gentis sub quo colinea tu ius io lautem sit commune ad multa, hoc illi accidit,qiiod de citarat exemptra, En non tatum habet passiones simplices conuerit biles : circvnum, crum bonum.&C. sed
habet aliqlias passioncs disinctas uti oppinita cluring Armirco itia se, sic re
cesse e se, pollibilo actu PO Clitia, NAM , o icti passionesistis lices conuertibiles si in t transcen dei in CS: Ita consequii tureny in sinantis in t mitiscendens, notri in limiti uir ad aliquod genus ita passiones dis num e sunt transce ita iri
res, via in i te meti turri illius si furi .cti, est, artice adclis tamen alici tui it
retit nisi unienti, ut in ista dii iis ore ne cesse, vel possibile nece secubin re nienti hi tam scilicet Deo, tamen, inciti flaesi prirdicatum transccndCn S, quia non constitiait genus, nam ens Accesse cilcino
est geritis, sed quid illimitatum, ita ad propositum, licet sipientia, iustitia, non competant Omnibus entibus, tame quia supra se non libent aliquod superue niens gemis, sunt praedicas illimitatas, I in ergo illud est transcendens prinil catum de omnibus entit, tiS, quod conuertitur cum primo transcendentita scilicet
EMG ucuntur quac iam metumenta noti facta contra te eorumsolutiones, ex quibus clarius confirmatur praedictum Theorema, di declaratur quid sit modus intrinsecus. Ca H VII.
i. re a repra dicta quaestiones Scotus antel oppositu in , adducit quaedam Arguinenta,ex tiorum declaratione valde dilucidatur illi id Theorema, Primum arguinentum En est conceptus communis dictus in quid ,de Deo,&Creatura,vt dictu est in materia de niti oratione: scd conceptias commimis non potest determinari ad Deum &Cteaturam, nisi contrahatur per aliquem conceptum determinantem: at conceptUS determinans habet rationem Quallis, si litterentiae, ergo con-
Cepitis determinatu habet rati nem et ii UriS Orgo ens est genias Secundo Avicennas . Metaphvs L ip i r.ens in stibi echo , en non ita subiecto
non lici boni medium ergo Deus cum sitens, erit sub aliquo istorum duorum ne broruim sed non est ens in subiecto, ergo erit ens non in subiecto Ens non in sub e cho,est substantia, ergo Deus est scibitan tiadissed substantia est genus,ergo Deus est
Tertio Sapientia dicit m de Deo , Λ.
Creatura, sectrndum eandem rationem
formalcim, uti iobat timcit in Theoremate de ni uocatione, ergo dum contra aliatur sapientia ad Dutinam, humanarro diuiditur in rccio Gl et sap:einia dicta de Deo, est una speciCs, sapientia dicta de Creatura, si alia specitas, ergo apicntia in communi est etians. Q iario taetius in libera de Trinitate
videtur dicere, quod in Diuinis manent duo genera, Crgo
Quinto Philosophus i metaph. ter. s.
. dicit esse unam prandam stibilantiari, quae est mensura aliarum, Commentator dicit eam et se primum Motorem.TLicsi . Sicut in alijs generibus a substantia prim times aliquia illius generis , ita in sub tantia prinitim erit aliquid generis substantiae et o primus Motor crit de genere sub Ianum
Sexto potest concipi substantia creat. 1 G. Vincteata, Mneuter conceptus est simpliciter simplex, eigo rcs,luendo remanebitratio libitantiae uidi ferens ad utrumque contrahens, hic substantia indit serenter accepta, videtur habere rationcm g
Septimo, Simplicitas Dei non excludit r. cum a genere et uia Angeli sunt simplices, Mim materiales, ramen ponti Intur
in genereri etiam accidentia sunt simplicia' tanten ponuntur in generet , rgo Deus est in generi . . Ad primi in Argumentiam respondet A. Scotta S,quod con prus dictus de Deo,&Creatura, in sita id, ut ei ins, contrahitur per aliquos cori ceptus centes quaic: men conceptus ille communi dictus de Deo, MCreatura non est genus, ne ille illicone Ais conta aliente sunt dii terere
856쪽
Hai: sed ille conceptus co tradictus est pic*dicatum traicendens, Vconceptus contraehendet sunt inodi in trili feci illias, nondit ferentiae ut in proposito, en est cone plus,& praedicatum transcendens, inhia 'tuta, linitum, sunt ni i intrinsecientis Vt autem intestigiunt quom dido illi
conceptuScon Prahentes contialiant ,
habeant rationem Qualitatis , tam elinon sint differenti e de ii militerens sicco tractum per hos conceptus, ct non sit genus, Mens finitum non sit quid compotitum, opus est declarare quid ait modus
Modus intrinsecus rei t habet Scotus in hoc citato loco, nil ali: tal est,nisi gradus intrinsecus realitates rei , unde Scotus in secundo argumento superius allato in primo cap. pro eodem accepit modum in trinsecum Ggradum intrinsecum realiutatis rei, sibi hoc diluc tale, reti l luti ne huius reumenti declarari sumpto exeplo albedinis Albedo enim est rei ita , hirc habet suos gradus: tua quandoque est liuenta, quo ad decem gradUS, ita H
doque .lo ad Octo in c. iiii gradus intrinsec albedinis, sunt modi niti in secialbeditiis, unde si ali do diuideretur in albed:-nem ut sextam in albedinem ut decem haec diuisio non ei let per itferetitias sed per gradus, mullos intrinsecos albedi nis, in hoc disteri modus intrinscctis a disserentia, quia differentia habet ratione extrinseci actus, perfecti uita conceptus generis qui contrahitur per dii ferenti is, abellata inem potentialis, ita quod disserentia videtur esse quid externu ipsi renetis Via dei quocumque gradu inteluctatur an inulitas, numquam repetri et Urin ea rictionalitas, vel irrationalitas, quia rationale est quid extrinsecum ab animali. Hinc sit, quod cum rationalitas aduenit animali facit compositionem,& sic homo est comp situm sed gradus intrinsecus realitatas, ut gradus dicimus albedinis, dum aduenit.: bc lini, non facit compositionem , quia non est quid e trinsecum ab albedine , ssed quid intrinsecum ipsimet 'bedini ibi sint iis albedinem esse peritasti re; q:ie contai: natur: quia disseretia addita ria, vatis essen iam rei,siconstituit aliam rem: scd ritus intrin-
secus additus rei, non variat rem, neque
diuersiam constituit, sed solum perfecti
rem facit; Hec est dii serent in inter modii intrinsecum sidit serentiam. Sed ulterius est declarandi in quomo Todo conceptus Commim contrahatur per centelnodum Uur in secum non enim videtur ui quod realitas, conceptus communis
possit contrahi per hos Ud is inti in se cos: quia videretur coiitrahi per semet ip- - sum anc ergo est declarandi imo viri est illud, in quo laborat Scotus ita piae sentis . Declaratur autem hoc modo Q arcumque realitas potest duobus modis intos ligi Uno modo in confuso absque certa cognitione,& consideratione graduum,
modorum intrinsecortina vi urielligendo albedinem in communi, non considerando intensionem albedinis, siue sit quo ad
octo sitie quo ad decem gradus. Secundo modo potest considetari re 2 litas cum modo intrinseco,ut cum intelliago albedinem quoad decem gradus, dira ferunt illi duo modi cognoscendi , quia primo modo est cogit itio imperfecitari
hab Emu , conceptu in albedinis, ut decem
imperfectum secundo modo habemus conceptum perfectum albcclinis, primus est cola ceptus commilitis omni albedinita secundus est proprius huic albedinidcce graduum, unde conceptus albedinis in se, absque consi liration graduum , tam dortim intrii secorum, potest esse communis, de facto est comin unis huic albedini
ut octo, S huic ut decem , c. tunc Stproprius Q distinguitur ab alijs, Um-sidetatur ut octo uitlingititur enim ab albedine quae considetatur, est,ut dece,&ab ea quae considerii lii ut sex licuti ergo animal in communi est indifferens adi .itionale, ii rationale, Mantequam sumatur rationale anim ilion istium urabit rationali, sedes quid commune,cave ro sumitur,&consideratur, cum rati
nate contrahitur Mnon est amplius quid commune, sed rit particulare, proprie hornosita realitas in communi, ab L Mesosideratione gradu tim, est comantini, scd cum considera turri actu contrahitur per gradus suos intrinsecus , ut per octo gradus, per decem, Sc. diuiditur in va-
857쪽
Has partes, Mnon est amplitis quid Oommune, sed sit conceptus proprius. Ex his clare apparet quid sit modus intrinsecus, , quomodo possit dari conceptus communis , qui contrali itur per alios conceptus dicentes quale, tamen ille conceptus contractus, non est genus , neque conceptus contrahentes, sunt disterentiae,
quia genus , disterentia requirunt diuersas realitates sed Conceptus transcendens .modus intrinsecus , requirunt candem realitatem , solum sub diuersis gradibus conceptam, participatam Patet etiam, quomodo idem non contrahitur per seipsum, nisi dicamus commune contrahi per suos gradus internos ,
quod non est inconueniens esset inconueniens, quod idem commune contraheretur per scipsum commutari Hoc modo euenit in proposito desente mens enim est conceptus, quaedam realitas communistima, habet suos gradus initi insecos ,
per quos diuiditur, quorum primi sunt, infinitas,& finitas;Diuiditur ergo in istos,
ut in suos gradus, non autem,ut in differentias, quia finitas , Minfinitas non habent rationem extrinsecto qualificantiscns,quia ita est simplexens finitu, ens infinitum,sicuti illans, scuti albedo, ut decem, non est compositior albedine ut sex, neque albedo,ut decem, albedo, ut sex, sunt compositiores albedine in comuni ita ens infinitum , non est magis compositumente finito , neque virumque est magis compositum ente in communi, quod non possularias dicere de animali rationali, Manimali irrationali respectu animalis, quia animal rationale,
est proculdubio aliquid magis composi-tUm,quam animal.
i. Per hoc patet ad Primiam argumentum,quod ens non est genus, per idem Cluuiarin multa argumenta Aduersiariorum,qui non possitnt capere, quomodo ens sit univocum Deo,&Creriurae, nost genus;Qtiod si quis obi jciat, ens,ut est contrahibile ad infinitum, sinitum,est Potciitiale. Respondeo quod proprie non
est potentiale, sed in distercns, ut declaratum est.
Ad se ondata rationem Retspondetur ex dic is Acoti,ad algam ni pro opini
ne Ruberti Olchol,quod Deus es insist maliter, mora est in subiecta cilia infertur,ei go est substantia negatur consequentia: tria ens,quod non e tuis ubi cho, est duplici generis; Aliud nini estit Lmitatum; haliud est inmatum ens nil in subiecto illimitatum , non est substan
tia, quod est genus generalissim tam , s edens limitatum non in subiecto constituit genus generalissimum substantiae. Sed di . i. res, Deus dicitur substantia , ergo Deus continetur sub substantia. Dico,qtaod tu S.Iu hoc praedicatum,substantia,est transcen tia.dens Midem est, ac si dicamus, Deus estens infinitum, non existens in subiectori tribuitur ergo nonae substantiae Deo quoad persectionem , non quo ad lin pei fi ctionem:&quia substantia,ut est genus ,
habet annexam imperfectionem scilicet, potentialitatem, ut dichum est,ideo substantia , ut est conceptus generis , non praedicatur de Deo, sed ut transcenden
Ad tertium dicitur similiter,ut dictum a M. est supra in primo capite, quod ista praedicata Sapientia, Iustitia, Sic sunt praedia
cata, transcendenti, quatenus transi runtur ad Diuinari non transferuntur se cundum rationem generis , deniqtie,ut
dictum est de ente , ita dicendum est dereliquis praedicatis,quae competunt Deo,
Creaturae. Ad quartum,dico,quod Damascenus,
nullibi dicit expresse Deum esse in genere proprie: sed in multis locis in quibus videtur dicere Deum esse in geucre, est cxponendus,quod per genus intelligit transcendens, Vsic ait in Elementario, cap. 8. Genus generalissimum substantiae, contianere supersiibstantialiter increatam Deiatatem,cCgnoscibiliter autem, contentia He omnem CrCaturam; ubi patet, quod non accipit genus generalissimum substatiae proprie, ut est potentiale, sed secundu quod sh transcendens unde ait,genu g neralissimum substantiae continere supe substantialiter increatam Deitatem , id est excellentissimo modo , non m do ordinario quo caeterae CreatUraecontinentur in ipso genere substantie quia Creaturae continentur in substantia , ut
est genu proprie , sed Deus continetur in
858쪽
sit, stantia ut est transcendens apud Da realitate, est tame componi bilis, ita quod constet ex realitate potentiali, ad aliam realitatem perfectivam: tii supra diximus,quod omnis creatura est componi bilis,cum no habeat omnem perfectionem possibilem: realitas autem in lanita, uti est realitas Dei, non est possibilis, nec perfectibilis ab ulla aliari, hac de causa Deus non potest esse in generem Intelli-
g tiar etiam recipiunt propriam intellectionem , tiae est accidens secundum Theolo sis
Ad Boetii im respondet corias , quod
nusquam dixit cluo genera manere in Diuinis, conse quentei neque disterentias generum neque modos, neque rationes eorum: via lurcomnia stant limitata, sed quia videtur dicere, quod in Deo sint substantia, relatio, Respondetur, quod intelligit remanere duos modos praedicandi, scilicet, modum praedicandi relativi, modum praedicandi essentialis, quos modos appellat Diuiis Augustiiriis ad se, ad aliud spra dicata ad se, Boetius appellat substantialia,&ad aliud relatita , propter hoc videtur dicere milod duo ista genera mane: int in Diti inis. Sed iam dictum est, quod haec praedicata accipiuntur transcendent aliter, non ut sunt in ge
Ad quin tu respondetur, trod id, quod
est mensura aliorum in genere stibstantiae,est prima substantia illius generis, ii comperit unitas, loquendo de mensura intrinseca: primiis motor autem est mensura extrinseca, nedum substantiar, sed aliorum generunt est tamen principalitCrsiibstantiae , ic vel uerrCes non habet intentionem Arist. vel locutus est cle mensura extrinseca Ad rationem velo, ani cedens est verum de mensura thtrinseca, non de extrinseca.
Ad sextu in respondetur, quod si abstrahas substantiam a creata Aili creata, non accipitur ibi substantia pro conceptu g neris generalii limi quia increata substantia repugna generi ut dictum est, sed accipitur tunc substantia pro entu in se in non in alio, cuius conceptus prior est, communior conceptu substantiae, ut est genus,ut sil pra diximus.
Ad septimum respondettir, qtaod perfectissima simpliciter repugnat generi, scilicet illa simplicitas,qii Oxcludit compositionem rei,& rei, realitatis, realitatis.At Angelus, licet sit simple X, ilia non constat ex re rere, tamen secundum aliquos est compositus ex realitate, reali-ramve saltem, ut diximus supre licet actu non sit compositus ex realitate ,
Expon turbetiones Aduersariorum, pr haut es Deum esse in genere et soluuntur; et corinti opinioves ahas me ex
dictis menditur Cap. III. DE hac materia lint obicistiones ex
duabus partibus. Ali lii contendutos tectere quod Deus est in genere. Ali ex adii eis ostendere nituntur, quod nec Deus, nec Angeli si intin genere. Primo examinabinatis rationes pro prima opinione,Deinde rationes pro alia. Ioanes Bacchonus I. Sent .dist.'. quest siste unica dicet non teneat absoluto Deum essse in genere, ut ipse ait attamen impugnat r. ioncm standametalem Scoti, propic quam sua tinet, Deum non esse in genere, Silae erat, quod gcnus est semper
potentiale, ideo, quod est in genere, est potentiale, quod inci non potest de Deo, qui est actus in sinitus, Spurisiimus . Pro impia gnando autem hoc , assumit retrori genus quodlibet dit iditur perditas disterentias, quarum una est positi molia est pritiatiua Sccundo assumit, quod disterentia priuatiua quandique significat rem imperfectam:.ut cum sitit, si uitia diuiditur per animata, cinanimata, aliquando significat aliqiud petaiectum, ut cum diuiditur per corpore si,&incorpoream cincorporea enim significat quid nobilius, quam corporea Vnde Porphyma cap. detineret iii, dicit: quod immortale additum Dijs , separatiosa Dij, iis assi amplis, si argitit. Illud cui copetit determinari per dii ferentias, si res generis sed Deo competit determinari per distes etias, qtii adicitur de Deo,quod est substatia incorporea,indepcdens, im-
859쪽
m talis,&c. ergo Deus est res generis,&conseiventer est in genere. Secundo. Imptigii aliud fundarnentia in Scoti , ne adipe, quod infinitum non
est in genere sic posita linea infinita, nihilominus lineae est in genere , scilicet in aentitate; ergo ni ita non ponit aliquid extra genus Antecedens probatur: quia linea infinita recipit praedicationem bintitatis lentialiter quia jec est propositio stantialis Linea infinita cito i
s. Tetti,, I ii Siritu in , initum cImp tunt intitati ergo infinituita est ine
Iaris . Cui competit ratio formalis generis, et in genere, sed Deo competit ratio formilis generis, ergo Isino probatiar: qtii a Deo cona petit Relatio, actio secundum quod sunt genera, ergo. s. unu . Illud quod descendit in in riora perdifferentias, et gemis, illud , quod continetur sub illis dii Selent ijs, et hines Lere: ita substantia diuiditur per corpoream, incorpoream ex Porpllyrio, sub incorporea continetur Deus , Vrgo Deus est in geliore. Dicit tamen, quod nodebemus dicere absolute Deum eis in genere, sed cum de pii ratione imperfectionis, ita, quod retineti armalem rationem generis, sed aufert omnem imper chic R. q. ne an. Haec opinio in se est eaden cum oli- it r. ino: a Scoti: Ed secundum mentem opinantis,e t fissa, implicat contradicti,nem. Nam cum dicit, quod gentis pilest transfert ad D: uina, cuin depuratione,&Mablatione imperfechionis, vel intelligit de rebus, quae in generabassant , ut est Substantia, Relatio,&c. Vel intelligit de ipso me genere rinaliter: si primum, vidi cre habet,&vi eius exempta, lati fies indicant, coincidit inim opinione Scoti, uia vi opson latis subasta aliam,di relationem in reuinis, ablata imperfectione,& limitatione: sed tunc non sunt amplius illi conceptus, conceptus generiS,siue genetici sed si instra nccendentes quia i inplicat dicere, quod illi conceptus sint in genere, xsint illimitati, uine imper- tione, ut dictum est: .ipientia enim, ita nitas, Relation o aliae conueniti ni Deo recreaturae,sccundum propriam ra
tionem formalem sunt illimitata, sicuti
Cias&primum, mi e uia enti in sua maxima communita E, ut est commune inito,& infinito, postea diuiduntur in sapie ti inani altam, Minfinitam,vcens; scipi S tia finita, bonitas, ueliqua sunt inita, in genere ista autem praedicata finita non possunt attribui Deo, secundum oneratione, qua sunt in genere, quia sic sunt finita, manent ergoria Diuinis depurata limitatione,&imperfectione, duc sunt praedicata transcend Ontia , non generica . Vulit Ioannes Bacconus, quod neec deparatio ponebat hos conc tus extra genuS
faciebat eos illimitatos, ideo nixus est eam vit. Uper hoc quod si depuratio limitationis a relation E poneret relatione
tionem orna uena relationis. Sed haec Cdsequontia est nulla,ut visum est: concediamus Enim, quod Relatio,&alia manet inrDeo, secundi: minam rationem formale, sapientia enim manet in Deo secundum riuionendi formalem apienti. ae: non tamedicimus illa manere secundum rationem generis, sed vestraliscendenti ae; hoc probauimus; ccundum mentem vero opina
iis, laec positio implicat contradictione is quia potest, quod ratio, generis possit depuraria limitatione, quod implicat: quia illimitat tim opponitur priuatiuo, immo contradictorie ei, quod ei in genere, id enim dicitur illimitatum, quod non est iri genere; quomodo ergo ratio ipsius et generis potest ei se illimitata est ergo immo sibile, quod Deus retineat formale,ra
tioliena seueris,&sit illimitatus.
Ad rationes autem pro eius opinione a Ad primam dico, quod si ipsa concluderet, concluderet maxillium absurdum ,
quod neque ipse admittere potest, scilcet,quod Deus esset compositus, si non cepositivo, positivo, saltem expositivo, re priuatiuo quia Deus est simplicissimus, vi omnes, si losophi, Theologias
serunt. Consequentia probatiar citra diacis, quod genus diuiditur perdit Hentias duas, quarum una es positiva, altera prii latiua,&quod priuatiuare tiandoqtie dic cit perfectibnem, ut in proposito, quod propterea dum substantia druiditur per corpoream.&incorpoream, Deus coiit,
860쪽
heter subsibstantia incorporea : Tunc Arguo te.Ergo substantia incorporea est quis compositum m quo substantia est
potentiale,incorporea est dii ferentia;hoc autem est manifeste falsu in quia Deus non componitur, neque ex positivo, n que e prinativo.Qus si quis daeat, none iiii Non ueniens , quod Deus componature, priuatiuo dicem perfectionem , Contra, inconueniens est, ponere in Deo potentiatam&actum, siue actus dicat petaiectionem,uel imperfectionem,ergo quaecumque sit illa di ferentia, dummodo habeat rationem differentie quae est actitare,sicontrahere genus, non pores poni in Deo, alio ii hec propositio esset, ra: Deus est compositus; quam propositionem Theologi in Deo omnino abnorre ;nequeatast. ipse admittit quia potentia semper habet annexami in perficiatio a Vm, S ipse in ita. Metaph. ex .so. Inde, hique, in Intellige iiij negat omnem potentiam, compositionem Et tergo dicendum, quod ratio illa non concludit. Ad illud primum fundamentum assumptum, quod genus diuiditur per duas diffcrentias,quarum una et positiva, altera est priuatiua, dico, quod hoc est falsum , licet Porphyrius dui idendo genus substantiae, exempli ricauerit de huius m di disserent ijs,tanos communiter ad imitationem Porphyri sic diuidamus gene. ra perdit ferentias posititias in priuatilias Sed dico, quod omnis differentia dividens,& contrahens gentis,et positiva Picbatur quia dis serentia est actus, contrahit, ponit in ciste: At nuda priuatio, non ponit in est non dat esse substantiae,non dat elle specificum,ut patet;dit serentiae ergo contrahente animal , non sunt rationale,& irrationale, Od rationale,& hinni bile, rudibile, &c.&sic dealijs est dicendum . sed quia dii serentiae contrahentes genera, si una est cognitari reliquae nos latentri volentes diuidere illud oenus, accipimus diisercntiam nota, priuationern illius, per quam reliquas Omnes dit serentias intelligimus hoc tit ad virandum prolixita Cm quo fle. Vnde irrationale non est differentia unas becj sic animalis, sed plura continet subae Itos nivit bruta Ad propositurn ergI,
cum diximus Deus est substantia incorporea,in depenclens,inc istae priuationcs non iunt differentiae,si diurae negationes, quae describunt nobis Deum , definitio autem pernegatione proprie comi enitillimitatis, de quibuscum non possinuis ostendere quid sint;ostendimus quid non fiat unde cum dicimus D 3um esse cO
&c tantum abest, per haec fateamur ipsum este in genere, quod potius per haec removemus ab ipso Omne genus, Omnem imperfectionemri non et ergisv rum, quod substantia incorporea sti una species substanta , sed est praedicatum transcendens, ita desi est quas Sed contra alibi admittimus, sicommuniter admittinuis substantiam incorpoream esse primam speciein subitantia ste pondeo, quod tunc loquimur secundum usum cinmunem, ut supra diximus,non proprie, eam admitto esse primaria speciem substantiae,quatenus incorporea, innuit primas dit Terentias posititias diuidentes su stantiam contra corporem , quas quia vel ignoramus,vel nolumus statim breuitatis causa adducere, per illam signi sic
Ad secundum Resp. Scotus, post Haradi. rationem D.Thom. reprobauit quia ipse O s. met D.Tho prcibabat Deum non esic in 'enere; hanc enim obiectionem facit aduersum se, validiori modo , sed inlutio breuiter haec est quod duplex est infinitum, scilicet, simpliciter, siccundum quid;inlinitu simpliciter, est illud, quod ex nullsi parte excedi pote iti&dicit summam pet icctioncm infim trina secundum
quid est, quod non dicit summam persi ctionem,&licet in una re non possit exce-di,in multis alijs potest excecli; primo modo est Deus, secundo modo est linea, quia linea est insinua, ibi umquo ad dimensionem longitudinis non tamen est eius summum,quod non pollit excedi in entitate , &in omnibus perfectioinbus suando autem dicit Scottis, quod infinitum non potest esse in genere , loqu(batur de infinito simplicitor , non de infinito secundum quid , per hoc patet quoque ad